ཁྱེད་རང་གིས་ཁྱེད་རང་གི་ལ་ལྟ་རྟོགས་བྱེད་དགོས་པ་དང་ཁྱེད་རང་གིས་ཁྱེད་རང་ལ་ཉུལ་མ་བྱེད་དགོས་པ་དང་བརྟག་དཔྱད་རྒྱུན་པར་གཏོང་དགོས་ཀྱི་ཡོད། ཁྱེད་རང་གིས་དེ་ལྟར་མ་བྱས་པ་ཡིན་ན་ཁྱེད་རང་གིས་ནོར་འཁྲུལ་བཟོ་ཉེན་ཆེ་ལ་ནོར་འཁྲུལ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་མི་མང་བོ་ཞིག་ལོག་ལམ་དུ་བསྐྱེལ་མི་སྲིད་པ་ཞིག་གཏན་ནས་མིན། དེ་ནི་ཁྱེད་རང་གི་རྩོམ་ཡིག་སྤེལ་སྐབས། སྙན་ངག་འབྲི་སྐབས། གཏམ་གླེང་བྱེད་སྐབས། ཁ་བརྡ་བྱེད་སྐབས། སྙིང་གཏམ་གླེང་དུས། གྲོགས་པོ་ཕན་ཚུན་གྲོས་མོལ་བྱེད་སྐབས། ཡང་ན་བུ་ཕྲུག་དག་ལ་ཁ་ཏ་བྱེ་སྐབས། ཡང་ན། གཏམ་བཤད་གནང་ས་དང་བསམ་ཚུལ་སྤེལ་ས་སོགས་གང་ས་ནས་ཁྱེད་རང་གིས་ཁྱེད་རང་ལ་ཉུལ་མ་བྱེད་དགོས་ཀྱི་ཡོད། ཁྱེད་རང་གིས་ཁྱེད་རང་ལ་བདག་སྐྱོང་དང་ལྟ་རྟོགས་ནན་པོ་བྱེད་དགོས་ཀྱི་ཡོད། དེ་མིན་ཁྱེད་རང་གིས་ནོར་འཁྲུལ་བཟོས་ཉིན་ནས་མི་དག་གིས་ཁྱེད་རང་ལ་ཡིད་ཆེས་བྱེད་མི་སྲིད་ལ། ཡིད་ཆེས་མ་བྱས་པ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཁྱེད་རང་གི་ལས་དོན་གང་ཞིག་བྱས་ཀྱང་ལམ་འགྲོ་མི་ཡོང་། དེ་ལྟར་མ་ཡོང་བ་དང་འགྲོག་ནས་ཁྱེད་རང་གི་མི་ཚེའི་ནང་དུ་གོད་ཆག་གི་འགོ་འཛུགས་ངེས་ཡིན། དེ་ལྟར་བཙུགས་པ་ནས་རང་གཞན་གཉིས་ཀྱི་དཀའ་ངལ་ཞིག་ལས་ཁྱེད་་རང་གཅིག་བུས་དཀའ་ངལ་ཆགས་ཀྱི་མེད། ཁྱེད་རང་བསྡོད་སའི་ཁོར་ཡུག་གི་ཕ་མ་དང་སྤུན་མཆེད། ཉེ་དུ་དང་གྲོགས་པོ་སོགས་རིང་དུ་འབུད་འགྲོ་ངེས་ཡིན། དེ་ལྟར་སོང་ན་ཁྱེད་རང་གཅིག་བུ་ལུས་ཐབས་མེད་ལ་ཁྱེད་རང་སླར་ཡང་མི་དང་འགྲོག་ནས་འཚོ་བ་ཞིག་མ་བསྐྱལ་ཐབས་མེད་ཆགས་ཡོད། ཁྱེད་རང་གི་དབུགས་མཇུག་མ་བསྡུས་པར་དུ།
སྤྱིར་བཏང་གི་འཇིག་རྟེན་གྱི་མི་མང་བོ་ཞིག་གིས་རང་གི་སྙན་གྲགས་དང་གོ་མིང་གི་ཆེད་དུ་གཞན་དག་ལ་བསམ་བློ་མི་གཏོང་བ་ཡིན། ཁྱེད་རང་གི་དེ་ལྟར་བྱེད་མི་རུང་བ་ཡིན། དེ་དག་གིས་རང་རང་གི་ཉེ་འཁོར་དང་མི་ཁ་ཤས་ཤིག་ལ་དབང་བསྒྱུར་བ་ནས་གོ་མིང་རེ་བཟོ་བ་དང་སྙན་གྲགས་རེ་ཐོབ་ངེས་ཡིན་ཡང་། དེ་དག་གིས་ཁྱེད་རང་གི་མཐར་ཐུག་གི་དགོས་དོན་དེ་དག་སྐོང་བ་ལས་ལྡོག་ནས་ཁྱེད་རང་བྲན་གཡོག་ལྟ་བུའི་མི་ཚེའི་ཞིག་ལ་རོལ་མགོ་འཛུགས་ངེས་ཡིན། རང་དབང་ཟེར་བ་མིང་ཚིགས་ཤིག་ལས་རང་ཉིད་ཀྱི་ལོང་སྤྱོད་དུ་མི་འགྲོ་བ་དང་རང་དབང་ནི་རང་ཉིད་ལ་ཁྲིམས་གཅོད་བྱེད་མཁན་ཞིག་ལས་གང་བྱེད་འདོད་ཀྱི་ཕར་ཕྱོགས་དེ་ན་གནས་ལུགས་དང་རྒྱུ་མཚན་ཞེས་པའི་བཙན་པོ་ཞིག་ཡོད་པ་ཤེས་མི་ཐུབ་པ་ཡིན། དེ་དག་མ་ཤེས་པའི་རང་དབང་དེ་ནི་མི་དག་གི་གཉའ་གནོན་ཞིག་ལས་མི་དག་གི་དགོས་འཁོ་སྐོང་བྱེད་ཅིག་མི་ཆགས་པ་ཡིན། དེའི་སྟབས་ཀྱི་ཁྱེད་རང་གིས་དུས་རྟག་དུ་གནས་ལུགས་དང་རྒྱུ་མཚན་ལྡན་པའི་རང་དབང་ཞིག་འཚོལ་དགོས་པ་ལས་ཁོང་ཚོ་ལྟར་གོ་མིང་དང་སྙན་གྲགས་གཅིག་བུར་འབད་བརྩོན་བྱས་ན་ནོར་འཁྲུལ་འབྱུང་ངེས་ཡིན།
ཁྱེད་རང་གིས་ཁྱེད་རང་གིས་དུས་ལྟར་དུ་བདག་སྐྱོང་ཡག་པོ་བྱེད་དགོས་ཀྱི་ཡོད། དེ་ལྟར་མ་བྱས་པ་ཡིན་ན་ཁྱེད་ཀྱིས་ཁྱེད་རང་བཙང་མི་སྲིད་པ་མིན། ཁྱེད་ཀྱིས་ཁྱེད་རང་བཙོང་རྗེས་སུ་ཁྱེད་རང་གིས་ཁྱེད་རང་བཙོང་མཁན་ནི་རང་ཉིད་ཡིན་པར་མི་ཤེས་པར་ཁྱེད་རང་གིས་ཁྱེད་རང་བཙོང་མཁན་སུ་ཡིན་རྩད་གཅོད་བྱེད་ངེས་ཡིན། དེ་དུས་སུ་ཁྱེད་རང་གིས་ཁྱེད་རང་བཙོང་བ་མི་ཤེས་པར་ཁྲོམ་ར་དག་ལ་ཁྱེད་རང་འཚོལ་དུ་འགྲོ་མི་སྲིད་པ་མིན། དེ་དུས་ཁྱེད་རང་གིས་ཁྱེད་རང་ཁྲོམ་ར་གང་ཞིག་ནས་རྙེད་སོན་བྱུང་དེ་འདི་ང་ཡིན་ཞེས་བརྗོད་སྲིད་ཀྱང་། དེ་དུས་ཚོང་དཔོན་དག་གི་ཁྱེད་རང་ལ་གོང་ཚད་རྒྱགས་ངེས་ཡིན་ལ། ཁྱེད་ཀྱིས་ཁྱེད་རང་ཁྲོམ་ར་གང་ཞིག་ནས་ཕྱིར་ཉོ་མི་དགོས་པའི་དངོས་པ་ག་ལ་ཡོད། སྐབས་དེར་ཁྱེད་རང་གིས་ཁྱེད་རང་ཉོ་མི་ཐུབ་པ་ཡིན། རྒྱུ་མཚན་ནི་ཁྱེད་རང་དབུལ་བོ་ཞིག་གིས་ཁྱེད་རང་ག་ལ་ཉོ་ཐུབ། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲོམ་ར་གང་ཆེ་ཤོས་སུ་སླེབས་པའི་ཁྱེད་རང་དེ་ཁྱེད་རང་གི་ཉོ་མི་ཐུབ་ལ། དུས་དེ་ནས་བཟུང་ཁྱེད་རང་གི་བདག་པོ་ཁྱེད་རང་བྱེད་མི་ཐུབ་པ་ཡིན། དེའི་སྟབས་ཀྱི་ཁྱེད་རང་གིས་ད་ལྟ་ནས་ཁྱེད་རང་བཙོང་མི་ཉན་པ་ཤེས་དགོས་ལ་ཁྱེད་ཀྱིས་ཁྱེད་རང་ངོ་ཡག་པོ་ཤེས་དགོས་སོ།
ཁྱེད་རང་གིས་སྐད་ཆ་བཤད་ཐེངས་ཤིག་གིས་ཁྱེད་རང་མེད་པ་བཟོ་མི་སྲིད་པ་མིན། ཐ་ན་ཚེ་སྲོག་ཀྱང་འཕྲོག་མི་སྲིད་པ་ཞིག་གཏན་ནས་མིན། དེའི་སྟབས་ཀྱི་ཁྱེད་རང་གི་ཐོག་མར་ཁྱེད་རང་གི་ཚེ་སྲོག་ལ་འགན་ལེན་བྱེད་ཐུབ་དགོས། ཚེ་སྲོག་ལ་འགན་མི་ཆགས་པའི་མི་དག་གིས་འཇིག་རྟེན་ནས་གང་ཡང་མི་འཇོན་ལ། ཚེ་སྲོག་ལ་གཅེས་ཞེན་མེད་མཁན་དག་གིས་ཚེ་སྲོག་གི་རིན་ཐང་མི་ཤེས་ལ། རང་ཉིད་ཀྱི་ཚེ་སྲོག་ལ་མི་གཞན་གྱིས་ཚོད་འཛིན་བྱེད་པ་ལ་ཡང་གང་ཡང་བསམ་འཕོད་ཀྱི་མེད། མི་དེ་དག་གི་རིགས་ནི་སྡར་མ་ཟེར་བ་ལས་གང་ཡང་མིན་ལ་སྐྱེ་བ་མི་ལུས་ཐོབ་ཀྱང་བྱེད་ཕྱོགས་འགྲོ་འདུག་དུད་འགྲོ་དང་ཁྱད་པར་མེད་པ་ཆགས་ཟིན་པ་རེད། ཁྱེད་རང་གི་དེ་ལྟར་མི་འདོད་པར་རང་ཉིད་ལ་གཅེས་ཞེན་དང་ཚེ་སྲོག་འགན་ལེན་བྱེད་འདོད་ཀྱི་ཡོད་པ་ཡིན་ན། སྐད་ཆ་གང་ཞིག་བཤད་དུས་ཀྱི་རང་ཉིད་ནི་རང་ཉིད་ལ་དབང་བའི་སྐད་ཆ་བཤད་མཁན་ཞིག་ཆགས་པར་འབད་བརྩོན་བྱེད་དགོས་པ་དེ་ཡིན།
ཁྱེད་ཀྱིས་ནམ་རྒྱུན་དུ་མི་དག་གི་སྐྱོན་ཆ་དང་ནོར་འཁྲུལ་གྱི་ཕྱོགས་སྣེ་རེ་ཨེ་རེག་ལྟ་བ་ལས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཟ་ཟུར་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་སྐྱོན་ཆ་དང་ནོར་འཁྲུལ་དག་ལ་ཕྱི་དོར་བྱེད་དགོས། དཔེར་ན་རང་གི་རང་ལ་འགན་མ་བླངས་པ་དང་རང་གི་རིགས་ལ་གཅེས་ཞེན་མེད་པ། རང་གི་སྐད་ཡིག་ལ་ཚོར་ཤུགས་མེད་པ། རང་སྐད་ལས་གཞན་སྐད་ལ་མཐོང་ཆེན་བྱེད་པ། རང་གི་རིག་གཞུང་ལས་གཞན་གྱི་རིག་གཞུང་ལ་རིན་ཐང་ཡོད་པར་འདོད་པ་སོགས་ཀྱི་ནོར་འཁྲུལ་གྱི་བསམ་བློ་དང་ནག་ཉེས་ཀྱི་བྱེད་སྟངས་སོགས་ལ་ལྟ་རྟོགས་ནན་པོ་བྱེད་དགོས་ཀྱི་ཡོད། དེ་ལྟར་བྱེད་ཐུབ་པའི་ཁྱེད་རང་ནི་རང་རིགས་ལ་དགའ་ཞེན་དང་མི་རིགས་ལ་གཅེས་སེམས། རང་གི་རིག་གཞུང་ལ་སློབ་གཉེར་དང་ལག་ལེན་བསྟར་མཁན་དེ་ཆགས་ཐུབ་པ་ཡིན།
ལོ་གསར་བའི་ནང་དུ་ཁྱེད་རང་ང་ཡི་སྐུ་མགྲོན་ཐོག་མར་ཡོང་བ་དགའ་བསུ་ཞུ་བ་ལས་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཟེར་ཐུབ་ཀྱི་མི་འདུག ངེད་ཅག་ལ་ད་ལོ་མྱ་ངན་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡོད་སྟབས། ཡིན་ཡང་། ཁྱེད་རང་གི་མི་མཐུད་དུ་བདག་གི་རང་ཉིད་ལ་བཤད་པའི་སྐད་ཆ་ཉན་རྒྱུ་དང་བསམ་ཚུལ་རེ་འབྲི་རྒྱུར་རེ་སྐུལ་དང་བཅས་སླར་ཡང་མཇལ་ཆོག་པ་གནང་རོགས། ངས་རང་ཉིད་ལ་བཤད་པའི་སྐད་ཆ་ད་དུང་མང་བོ་ཞིག་ཡོད་ག་ལེར་ཕེབས་ཤོག ག་ལེར་འབྲི་ཆོག གསོན་མི་ཡུལ་ནས་བསྡད་ཡུན་རིང་ལ། བོད་པ་ཚང་གི་ལུས་པོ་འདི་མ་རྫོགས་པར་དུ
རྒྱུ་མཚན་དེ་དག་ལ་བརྟེན་ངས་ཀྱང་རྒྱུན་དུ་རང་གིས་རང་ལ་རྩིས་རྒྱག་བཞིན་ཡོད།