ཉེར་གཅིག
བོད་མི་དང་ཕྱི་རྒྱལ་བ་དག་གི་བར་དུ་མི་འདྲ་བ་ཞིག་ཡོད་པ་ནི། སྐྱེ་བོ་སུ་ཞིག་གིས་བཤད་ཐུབ་པ་ཞིག་ཡིན་ངེས་ཀྱང་། དེ་ཡི་སྐོར་གང་འདྲ་ཡིན་མིན་རང་ཐོག་ནས་མྱོང་གི་ཡོད་མཁན་གྱི་བོད་མི་ང་འདྲ་བ་དག་ནི་ཉིན་རེ་བཞིན་མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་ལ། རང་རང་གནས་སའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཁོར་ཡུག གོམ་གཤིས། ཁྲིམས། དགའ་ཉེ་དག་གི་དགའ་སྐྱོ་སོགས་མི་འདྲ་བ་དེ་ཡང་བཤད་ཐུབ་པ་ཞིག་ཡིན། དེ་ཡིན་དུས་ང་རང་གནས་ཡུལ་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་འདི་ནི་བོད་མི་དག་གིས་ཕྱི་རྒྱལ་དུ་འབོད་པའི་ཡུལ་གྲུ་ཁག་གི་ཁྲོད་ཀྱི་གཅིག་དེ་ཆགས་ཡོད། རྒྱལ་ཁབ་འདི་ནི་རང་བཙན་ཐོབ་ནས་མི་ལོ་དྲུག་བཅུ་རེ་གསུམ་མ་གཏོགས་སོང་མེད་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡིན། མིང་དུ་ཨེས་སུ་རལ་ཟེར་གྱི་ཡོད། ལོ་རྒན་དྲུག་བཅུ་རེ་གསུམ་རིང་གི་རྒྱལ་ཁབ་འདི་ནི་དངོས་ནས་ཧ་ལས་པའི་ཡར་རྒྱས་མགྱོགས་པོ་སོང་བའི་འཁྲིས་ཀྱི་གཅིག་ཆགས་ཡོད།
མི་གྲངས་ཉུང་ལ་ས་ཁུངས་ཆུང་བ་ཡིན། ད་ལྟའི་འཆར་རྒྱལ་ཁབ་འདིར་རྗོ་ཤུ་མི་རིགས་ཀྱི་གཙོ་བའི་ཁ་ཆེ་དང་ཡེ་ཤུ་བ། འདི་གསུམ་གྱི་ཆོས་ལུགས་ལ་དད་མོས་བྱེད་མཁན་གྱི་མི་གྲངས་ས་ཡ་བདུན་ཙམ་ཡོད་རབས་གླེང་གི་ཡོད། རྗོ་ཤུ་བ་རང་གི་བཤད་ཚུལ་ལ་ཁོང་ཚོའི་རིགས་ནི་ས་ཡ་དྲུག་དུ་འདོད། གང་ལྟར། གཞུང་དང་སྒེར་གཉེར་གྱི་ལས་རིགས་ཤུགས་ཆེ་ས་བརྒྱ་ཆའི་དགུ་བཅུ་ཁོང་ཚོའི་མི་རིགས་ཀྱི་བཟུང་ཡོད། སྐད་ཡིག་གི་ཐད་ནས་རྒྱལ་ཁབ་འདིའི་སྐད་ཡིག་གི་ཐོག་མ་ནི་ཁོང་ཚོའི་སྐད། ཧེས་པོའི་ཟེར་བ་དེ་ཡིན། གཉིས་པ་ཁ་ཆེ་ཡི་གེ་དང་། གསུམ་པ་དབྱིན་སྐད་བཞག་ཡོད། སྒོ་བྱང་མང་ཤོས་ལ་དེ་ལྟར་བྲིས་ཡོད། འོན་ཀྱང་། རྗོ་ཤུ་བ་མང་ཤོས་ཀྱི་ཁ་ཆེ་བའི་སྐད་སྤྱངས་མེད་ལ། ཁ་ཆེ་བ་ཉུང་ཤས་ཤིག་གིས་ལས་ཀ་དང་འཚོ་གནས་ཀྱི་ཆེད་དུ་རྗོ་ཤུའི་སྐད་ཤེས་ཀྱི་ཡོད། གལ་སྲིད་དབྱིན་སྐད་ཤེས་མཁན་ཞིག་ཡིན་ན། རྒྱལ་ཁབ་འདི་ནས་ཕལ་ཆེར་དཀའ་ངལ་མི་འཕྲད་པ་ཡིན། ལས་ཁུངས་དང་། འགྲུལ་ཚིགས། ཕྱོགས་བསྐྱོད། མགྲོན་ཁང་དང་ཟ་ཁང་། གང་དུ་ཡང་དབྱིན་སྐད་ཀྱིས་ས་རྒྱ་ཆོད་ཀྱི་ཡོད།
དེ་ཡིན་དུས་རང་ཉིད་བོད་མི་ཞིག་ཡིན་དུས་ག་དུས་ཡིན་ཡང་། ཤ་གསེང་རུས་གསེང་དུ་འཐིམ་ནས་ཡོད་པ་ནི། ཆུང་དུས་ནས་གཤིས་སུ་འཇག་པའི་བོད་ཀྱི་གོམ་གཤིས་དང་བོད་ཀྱི་སྐད་དེ་ཡིན། ང་རང་དེ་ལ་དུངས་ཞེན་ཡོད་པ་བཞིན། ང་ཡི་མཛའ་མོ་མོ་རང་ལ་ཡང་རང་གི་སྐད་དང་ཡི་གེ་ལ་དུངས་པ་ཡོད་ལ། ཡོད་ཀྱང་ལོས་ཆོག ཁོ་མོ་ལ་རང་གི་སྐད་དང་ཡི་གེ་ཡི་སྟེང་ནས་ལས་ཀ་དང་ཐོབ་ཐང་སོགས་ཚང་མ་རེག་གི་ཡོད་པ་ཡིན་དུས། དམིགས་སུ་བཀར་ནས་དེ་ལ་བརྩེ་བ་ཞིག་ཡོད་ངེས་ཡིན། འོན་ཀྱང་། རང་ཉིད་ལ་བོད་ཀྱི་སྐད་དང་གོམ་གཤིས་ཀྱིས་དམིགས་སུ་བཀར་ནས་འདི་ན་ལས་ཀ་ཞིག་མེད་ཀྱང་། བོད་པའི་གོམ་གཤིས་ཀྱིས་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་མཐུན་སྒྲིལ་དང་བསམ་ཤེས་བྱེད་ཐུབ་ས་མང་བོ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་ནི། བརྩི་བཀུར་དང་། ཆེ་བཀུར་ཆུང་བྱམས། ཁྲེལ་དང་ངོ་ཚ། བསམ་ཤེས་དང་བཟོད་བསྲན་སོགས་མང་གི ཁོང་ཚོའི་མི་རིགས་ལ་ཡང་འདི་དག་ཡོད་ངེས་ཡིན་ལ། ཡོད་སྟངས་དེ་ཡང་རང་གི་ཁེ་ཕན་གཙོ་བོར་འཛིན་པའི་སྣང་ཚུལ་ཞིག་རྟག་པར་ང་ལ་སྤྲོད།
བོད་མི་དག་གིས་རང་གི་ཁེ་ཕན་ལས་གཞན་གྱི་གཙོ་བོར་འཛིན་པ་ཁ་ནས་རྒྱུན་དུ་བཤད་པ་བཞིན་ལག་ལེན་དུ་ཡང་མི་ཉུང་བ་ཞིག་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་ཡིན་དུས། ངས་ཐོག་མར་ལས་ཀ་གང་བྱེད་པ་དང་གང་སྒྲུབ་ས་ནས་ཐོག་མར་རང་ཉིད་བོད་མི་ཞིག་ཡིན། མི་གཅིག་གི་མིང་མིན། ང་ནི་མི་རིགས་ཤིག་གི་ཚབ་མཚོན་དུ་འགྲོ་ཆོག་པ་ཡིན་དུས། ངས་ཤུ་རེ་བྱེད་དགོས། ནོར་འཁྲུལ་ཡོང་སྲིད་ཀྱང་། མ་ཡོང་སྔོན་དུ་འབད་འབུངས་བྱེད་དགོས་ཞེས་རང་ཉིད་ལ་རྟག་དུ་དྲན་སློང་གི་ཡོད་ལ། ནང་དུ་ཡིན་ཡང་གང་ཐུབ་ཅི་ཐུབ་ཀྱིས་རང་གི་མཛའ་མོའི་གང་འདོད་མང་བོ་ཞིག་ལ་བསྟུན་ཅི་ཐུབ་བྱེད་ཁུལ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། གཟའ་མཇུག་དུ་གུང་གསེང་མང་ཤོས་ཤིག་ལ་ང་རང་ནང་དུ་བསྡོད་འདོད་ཡོད་པ་ནི། མོ་རང་གིས་ཀྱང་གསལ་བོ་ཤེས་ཀྱི་ཡོད།རེད་དེ། མོ་རང་ནི་འགྲུལ་བཞུད་ལ་དགའ་བའི་རིགས་ཀྱི་བུད་མེད་ཅིག་ཡིན་དུས། མོ་རང་གི་འདོད་པ་ལྟར། ང་རང་གིས་ཀྱང་མོ་དང་འགྲོག་ནས་གུང་གསེང་སྐབས་སུ་ཕྱི་ལོག་ལ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད།
ཁ་སང་ཡང་ང་རང་གི་གྲོགས་པོ་བུ་ཆུང་གི་བཟའ་ཐོར་སོང་བའི་བུད་མེད་{བོད་མིང་}ཤེས་རབ་ལྷ་མོས་རེ་སྐུལ་བཞིན། ང་ཚོ་དེ་རིང་རྗོ་སུ་ལམ་ང་རང་གི་མཛའ་མོ་མོ་རང་གི་ཨ་མའི་ནང་ནས་ཕྱི་དྲོ་མཚོ་འགྲམ་ཞིག་ལ་གུར་འཁུར་ནས་ཞག་བསྡོད་བྱེད་དུ་འགྲོ་བར་ཁ་འཆམ་ཡོད་པ་རེད། སྤྱིར་ན་ང་རང་ནི་འགྲོ་འདོད་མེད་པར་ནང་དུ་ལྷོད་ལྷོད་ཀྱིས་དྲ་ཐོག་གི་སྤུན་ཟླ་དག་ལ་ཁ་བརྡ་རེ་བྱེད་པ་དང་། ཡུན་རིང་ཞིག་ལ་ཁ་བརྡ་བྱེད་མ་ཐུབ་པའི་རྒྱང་རིང་གི་ངོ་ཤེས་སོགས་ལ་གླེང་མོལ་རེ་བྱས་དེ་འདུག་འདོད་ཀྱང་། ང་རང་གི་སྐྱེ་དམན་གྱིས་ཅ་དངོས་སོགས་འཁུར་རྒྱུའི་ཐད་ལ་དཀའ་ངལ་ཡོད་པ་ཡིན་དུས། ངས་མོ་རང་ལ་ང་རང་འགྲོ་ན་མི་འདོད་ཀི་ཟེར་ནས་མ་བཤད་པར། ཅ་དངོས་དག་བསྡུ་གསོག་བརྒྱབས་ནས་མོ་རང་གི་རླངས་འཁོར་ནང་དུ་བླུགས་པ་ཡིན།
མཛའ་མོའི་གྲོད་ཁོག་ནི་དངོས་ནས་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོད་པ་དང་། ད་ལྟའི་འཆར་ས་གནས་འདི་ལ་ཡང་གནམ་གཤིས་ཅུང་ཚ་བ་སླེབས་ཡོད་སྟབས། མོ་རང་ང་ཚོ་མ་སོང་སྔོན་དུ་ངལ་གསོ་ཕྲན་པུ་ཞིག་བྱེད་དགོས་ཀྱི་འདུག་ཞེས་འོག་ཁང་དུ་ཉལ་དུ་བུད་སོང་། མོ་རང་གི་ཨ་མ་ཡིས་ཚགས་པར་རེ་ཀློག་ཞོར། བུ་མོ་ཐར་མ་མཚོའི་འགྲོ་འདུག་ལ་མིག་གིས་བལྟ་སྐྱོང་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ང་རང་གློག་ཀླད་དུ་བསྡད་ནས་ངལ་ཞིག་གསོ་བཞིན། དྲ་ཐོག་གི་གསར་འགྱུར་དག་ལ་མིག་ཉུལ་ཞིག་བྱེད་ཀྱིན། རང་གི་མཛའ་མོ་གཉིད་ལས་སད་རྒྱུར་སྒུག་ནས་ཡོད། སྤྱིར་ནས་ང་རང་གི་མཛའ་མོ་ཡིས་ང་རང་གི་བསམ་ཚུལ་ཤེས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། ང་རང་ཕྱི་ལ་འགྲོ་བར་དགའ་བོ་མེད་པ་དང་། གུང་གསེང་གི་སྐབས་སུ་ནང་དུ་བསྡོར་རྒྱུར་མོས་པ་དེ། གང་ལྟར། ངས་མོ་རང་གི་འདོད་པ་ལ་བསྟུན་གང་ཐུབ་ཞིག་བྱེད་པའི་ཁུལ་རེད།
ཆུ་ཚོད་གཉིས་གསུམ་སྔོན་དུ་ང་རང་གིས་ནང་ཚང་མ་གཙང་མ་ཞིག་དཀྲུས་ཚར་མ་ཐག བོད་རིགས་གྲོགས་པོ་དག་ལ་རེ་རེ་བཞིན་ཁ་པར་རེ་བཏང་། བུ་ཆུང་གི་རླངས་འཁོར་གྱི་སྣུམ་སྒམ་ལ་ཨུ་ཁུངས་ཤིག་གཏད་ཡོད་པ་དེར་བཟོ་བཅོས་བྱེད་སར་ཡོད་ཟེར། གྲོགས་པོ་རྡོར་རྒྱལ་ནི་ནང་དུ་ཡོད་པ་དང་། ཁོ་རང་གི་ཁྲིམས་རྩོད་པའི་ས་ནས་སྐད་ཆ་བཟང་ངན་གང་ཡང་མེད་པར་ཡོད་ཟེར། གྲོགས་པོ་བློ་བཀྲ་ཡིས་རང་གི་བུ་མོ་ཆེ་བའི་ལོ་གཅིག་གི་བུ་གསོ་ཁང་གི་དུས་ཚོད་རྫོགས་ནས་དེ་རུ་འཁོར་ནས་བྱིས་པ་ལོ་མཉམ་དག་གི་ཐུགས་སྤྲོ་ཞིག་གཏོང་སར་ཡོད་ཟེར། ཁོང་ཚོའི་དེ་རིང་གཟའ་མཇུག་བསྐྱེལ་སྟངས་ནི་དེ་ལྟར་ཡིན་ལ། ང་རང་གི་གཟའ་མཇུག་བསྐྱེལ་ས་ནི་མཚོ་འགྲམ་ཞིག་དུ་འཁེལ་ཡོད།
མུ་འགོད།
ཁྱེད་ཅག་ཕེབས་པ་དེར་དགའ་བསུ་ཡོད། མུ་མཐུད་དུ་ཕེབས་རྐྱང་བྱོས།
དྲ་གྲོགས་ལགས།
ཁྱེད་ཀྱི་ཟིན་བྲིས་འདི་ནི་འཚོ་བ་དང་འབྲེལ་བའི་ཤིན་ཏུ་སྙན།
ཐུགས་རྗེ་ཆེ།
དེང་སང་བདེ་མོ་ཡིན་ནམ་གྲོགས་པོ་ལེགས།
ངོ་མ་དཔྱད་བརྗོད་དོན་སྙིང་ཞིག་སྤེལ་གྱིན་འདུག་པས་མུ་མཐུད་དུ་ཀློག་འདོད་ཡོད།
ཚོར་བ་གསོན་པོ་ཞིག་འདི་ན་བཞུར་བཞིན་པར་རྗེས་སུ་ཡི་རང་དང་ལེའུ་ཕྱི་མ་ནས་མ་ཆད་པར་ཀློག་འདོད་སྐྱེས།