མདུན་ངོས།
About Us
  • English
Advertisement
བོད་ཀྱི་དུས་བབ།
  • གསར་འགྱུར།
    • ༸གོང་ས་མཆོག གསར་འགྱུར།
    • བཙན་བྱོལ།
    • བོད་ནང་།
    • རྒྱལ་སྤྱི།
    • རྒྱ་ནག
    • ༧གོང་ས་མཆོག གསུང་འཕྲིན།
  • རྩོམ་ཡིག།
    • བསམ་ཚུལ།
    • སྒྱུར་རྩོམ།
  • བརྙན་མཛོད།
    • གླེང་མོལ།
    • མེ་ལོང་།
    • ང་ཡི་བཙན་བྱོལ་བ།
    • གངས་ཕྲུག
    • དྲ་བརྙན་གསར་འགྱུར།
  • ཁྱབ་བསྒྲགས།
    • གླ་ཡོད་ཁྱབ་བསྒྲགས།
    • དུས་བབ་ཀྱི་གསལ་བསྒྲགས།
    • གླ་ཡོད་རིན་གོང་།
  • པར་མཛོད།
    • ང་ཚོའི་པར།
    • གསང་འགྱུར་པར་རིས།
  • དཔེ་དེབ།
  • རྩོམ་སྒྲིག་པའི་གཏམ།
  • ང་ཚོའི་སྐོར།
    • བོད་ཀྱི་དུས་བབ་ཀྱི་བྱུང་རིམ།
    • རྩ་ཆེའི་གསུང་འཕྲིན་ཁག
    • English
    • Chinese
No Result
ཆ་ཚང་གཟིགས།
  • གསར་འགྱུར།
    • ༸གོང་ས་མཆོག གསར་འགྱུར།
    • བཙན་བྱོལ།
    • བོད་ནང་།
    • རྒྱལ་སྤྱི།
    • རྒྱ་ནག
    • ༧གོང་ས་མཆོག གསུང་འཕྲིན།
  • རྩོམ་ཡིག།
    • བསམ་ཚུལ།
    • སྒྱུར་རྩོམ།
  • བརྙན་མཛོད།
    • གླེང་མོལ།
    • མེ་ལོང་།
    • ང་ཡི་བཙན་བྱོལ་བ།
    • གངས་ཕྲུག
    • དྲ་བརྙན་གསར་འགྱུར།
  • ཁྱབ་བསྒྲགས།
    • གླ་ཡོད་ཁྱབ་བསྒྲགས།
    • དུས་བབ་ཀྱི་གསལ་བསྒྲགས།
    • གླ་ཡོད་རིན་གོང་།
  • པར་མཛོད།
    • ང་ཚོའི་པར།
    • གསང་འགྱུར་པར་རིས།
  • དཔེ་དེབ།
  • རྩོམ་སྒྲིག་པའི་གཏམ།
  • ང་ཚོའི་སྐོར།
    • བོད་ཀྱི་དུས་བབ་ཀྱི་བྱུང་རིམ།
    • རྩ་ཆེའི་གསུང་འཕྲིན་ཁག
    • English
    • Chinese
No Result
ཆ་ཚང་གཟིགས།
བོད་ཀྱི་དུས་བབ།
English
No Result
ཆ་ཚང་གཟིགས།

ཇིང་གིར་རྒྱལ་པོའི་བང་སོ་མ་རྙེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་གང་ཡིན་ནམ།

བོད་ཀྱི་དུས་བབ།
༢༠༡༧/༠༨/༠༣
Share on FacebookShare on TwitterShare on EmailShare on Whatsapp

རྩོམ་པ་པོ། ཨེ་རིན་ཀེ་རག(Erin Craig) ཉི་མ་ཚེ་རིང་གིས་བསྒྱུར།
སི་ཨིན་ཨིན་གསར་ཁང་གིས་ ༢༠༡༧།༧།༢༩ ཉིན་སྤེལ།

འདི་ནི་ཡངས་ཤིང་རྒྱ་ཆེ་བའི་རྩྭ་ཐང་སྟེང་དུ་ལམ་ཁ་དང་གཏན་འཇགས་ཀྱི་ཁང་པ་མེད་ཅིང་། གནམ་སྔོན་པོའི་འོག་ཏུ་རླུང་བུ་འུར་འུར་དུ་ལྡང་ཞིང་། རྩྭ་སྐྱའི་གསེང་གི་མུ་མཐའ་མི་མངོན་པའི་གཏམ་བརྒྱུད་རིང་བའི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་རེད།

ང་ཚོས་འབྲོག་གུར་གོར་གོར་ཞིག་ཏུ་ཚྭ་ཁུ་དྲོ་བའི་འོ་ཇ་འཐུང་བཞིན་ཉེ་འཁོར་ན་ཡར་འགྲོ་མར་འགྲོ་བྱེད་བཞིན་པའི་རྟ་དང་ར་ལུག་དག་ལ་བརྙན་པར་ལེན་ཆེད་ཅུང་ཙམ་སྒུག་པ་ཡིན། དེ་གར་བྱེད་རྒྱུ་དམིགས་བསལ་གང་ཡང་མེད་མོད་ངལ་གསོ་བྱེད་ཆེད་བསམ་བཞིན་དུ་ལམ་བར་ནས་སྒུག་པ་ཡིན། ང་ཚོ་འགྲུལ་བཞུད་བྱེད་ཡུལ་དེ་སོག་ཡུལ་གྱི་ཨཱོམ་ནཱོ་གྷོ་ཝི་མངའ་སྡེ་(Ömnögovi)ཡིན་པ་དང་། ང་ཚོ་སྣུམ་འཁོར་ནང་བསྡད་དེ་ས་དེར་འགྲུལ་བཞུད་བྱས་སྐབས་ཕ་མཐའ་མེད་པ་ལྟ་བུའི་ཚོར་སྣང་བྱུང་བ་མ་ཟད། སྔ་མོ་དེར་རྟ་བཞོན་ཏེ་འགྲོ་བའི་དཀའ་སྡུག་ནི་བསམ་བློར་ཤོང་དཀའ་བ་ཞིག་རེད།

དེ་ནི་ཇིང་གིར་རྒྱལ་པོའི་(Genghis Khan)རྒྱལ་ཁབ་རེད། ཇིང་གིར་རྒྱལ་པོ་ནི་རྟ་ལ་བཞོན་ཏེ་འཛམ་གླིང་དབང་སྒྱུར་བྱེད་མཁན་གྱི་དཔའ་རྟུལ་ཞིག་རེད། ཁོང་གི་ལོ་རྒྱུས་ནི་བཙན་འཁྲིད་དང་བཙན་བཟུང་། མི་གསོད་ཁྲག་སྦྱོར། བརྩེ་གདུང་། དེ་བཞིན། དགྲ་ཤ་དང་འཁོན་ལེན་སོགས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཁེངས་ཡོད།

དེ་དག་ནི་ལོ་རྒྱུས་ཙམ་རེད། གཏམ་རྒྱུད་དངོས་ནི་ཁོང་འདས་གྲོངས་སུ་ཕྱིན་པའི་རྗེས་ལ་མགོ་འཛུགས་བྱས་ཡོད།

ཇིང་གིར་རྒྱལ་པོས་སྔོན་མ་ཞིག་ལ་ཞི་བདེ་རྒྱ་མཚོ་དང་ཀཱས་པི་ཡཱན་གྱི་མཚོའི་(Caspian Sea)བར་གྱི་ཡོད་ཚད་ལ་དབང་བསྒྱུར་བྱས་པ་རེད། འོན་ཀྱང་། ཁོང་སྐུ་འདས་ཁར་ནང་འཁོར་རྣམས་ལ་ཁོང་གི་སྐུ་ཕུང་སྦེད་ཡུལ་གསང་བ་བྱེད་དགོས་པའི་བཀའ་གནང་ཡོད་འདུག ཁ་རྒྱུན་ལྟར་ན། ཁོང་འདས་གྲོངས་སུ་ཕྱིན་རྗེས་ཁོང་གི་དམག་མི་ཚོས་སྐུ་ཕུང་རང་ཁྱིམ་དུ་གདན་འདྲེན་ཞུས་ཏེ་བང་སོར་བཏབས་པ་མཐོང་མཁན་ཡོངས་རྫོགས་བསད་པ་དང་། ཁོང་གི་སྐུ་ཕུང་བང་སོར་བཏབས་རྗེས་བང་སོའི་ཤུལ་མི་མངོན་པའི་ཆེད་དུ་དེའི་ཐོག་ཏུ་དམག་མི་ཆིག་སྟོང་རྟར་བཞོན་ཏེ་ཡར་རྒྱུག་མར་རྒྱུག་བྱས་ཡོད་པ་རེད་ཟེར།

ཇིང་གིར་རྒྱལ་པོ་འདས་གྲོངས་སུ་ཕྱིན་ཏེ་ལོ་ངོ་ ༨༠༠ སོང་ཡོད་པ་དང་། ད་ལྟའི་བར་ཁོང་གི་བང་སོ་སུས་ཀྱང་རྙེད་ཐུབ་མེད།

ཕྱི་རྒྱལ་བ་ཚོས་ཁོང་གི་བང་སོ་རྙེད་ཐབས་སུ་སོག་ཡུལ་གྱི་ལོ་རྒྱུས་དེབ་ཐེར་མང་པོར་ཞིབ་འཇུག་དང་། ས་ཕྱོགས་གང་སར་མྱུལ་ཞིབ་བྱས་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཇིང་གིར་རྒྱལ་པོའི་ལས་གཞིའི་ཡུལ་ལྗོངས་(Valley of the Khans Project)ཞེས་པ་རྒྱལ་ཁབ་ས་དཔྱད་སྡེ་ཚན་(National Geographic)གྱིས་མིས་བཟོས་འཕྲུལ་སྐར་བརྒྱུད་དེ་བར་སྣང་ནས་ལྟ་ཞིབ་ཀྱང་བྱས་མྱོང་ཡོད་འདུག དེར་ཡ་མཚན་སྐྱེ་དགོས་པ་དང་དོ་སྣང་བྱེད་རིན་གང་ཡོད་ཟེར་ན། ཇིང་གིར་རྒྱལ་པོའི་བང་སོ་འཚོལ་སྙེག་བྱེད་མཁན་ནི་རྒྱལ་སྤྱིའི་མི་སྣ་ཤ་སྟག་ཡིན་པ་ལས། སོག་ཡུལ་རང་གི་མི་ཚོས་དེ་ལ་དོ་སྣང་བྱེད་ཀྱི་མེད་པ་མ་ཟད། བང་སོ་དེ་རྙེད་པར་འབད་བརྩོན་ཡང་བྱས་མྱོང་མེད།

འོན་ཀྱང་། སོག་པོའི་རྒྱལ་ཁབ་ཏུ་ཇིང་གིར་རྒྱལ་པོ་རྩ་ཆེན་པོར་མི་བརྩི་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཁོང་ལ་གུས་བརྩི་ཆེན་པོ་བྱེད་ཀྱི་འདུག སོག་པོའི་དངུལ་ལོའི་སྟེང་ཇིང་གིར་རྒྱལ་པོའི་གདོང་རིས་བཀོད་ཡོད་པ་མ་ཟད། སོག་ཡུལ་གྱི་ཆང་རག་ཤེལ་དམ་སྟེང་དུའང་ཁོང་གི་གདོང་རིས་སྦྱར་འདུག ༡༢༢༧ ལོར་ཇིང་གིར་རྒྱལ་པོ་འདས་གྲོངས་སུ་ཕྱིན་སྐབས། སོག་པོའི་མི་མང་ཚོས་ཁོང་ལ་ད་ལྟའི་བརྩི་བཀུར་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཧ་ལམ་བྱས་ཡོད་མི་སྲིད། འོན་ཀྱང་། སོག་ཡུལ་མི་མང་གིས་ཁོང་ལ་བརྩི་བཀུར་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང་། ཁོང་གི་བང་སོ་འཚོལ་རྒྱུར་རྣམ་རྟོག་བྱེད་དོན་གང་ཡིན་ནམ།

སོག་པོ་ཚོས་ཇིང་གིར་རྒྱལ་པོའི་བང་སོ་རྙེད་ན་འཛམ་གླིང་ཧྲིལ་བོ་ནུབ་འགྲོ་བའི་བཤད་སྲོལ་ཞིག་ཡོད་པ་མ་ཟད། དེར་ཡིད་ཆེས་ཀྱང་ཆེན་པོ་བྱེད་བཞིན་འདུག འོན་ཀྱང་། ཕྱི་རྒྱལ་བ་ཚོར་མཚོན་ན། གཞན་གྱིས་འདོད་བློ་མེད་ས་དང་རྙོག་དྲ་ཡོད་ས་དག་ལ་ཆེད་དུ་འཇུག་པ་དང་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་པར་དགའ་བ་ནི་ཁོང་ཚོའི་རང་གཤིས་ཤིག་རེད། ༡༩༤༡ ལོར་སཱོ་ཝེ་ཏ་ལྷན་ཚོགས་(Soviet Union)ཀྱི་གནའ་རྫས་བརྟག་དཔྱད་མཁས་པ་ཞིག་གིས། དུས་རབས་ ༡༤ པར་བྱུང་བའི་བྱས་རྗེས་ཅན་གྱི་ཏཱུར་ཀཱིས་ཐན་(Turkic)རིགས་རྒྱུད་ལས་མཆེད་པའི་སོག་པོའི་རྒྱལ་པོ་ཏཱ་མར་ལཱ་ནཱེ་(Tamarlane)ཞེས་པའི་བང་སོ་སྔོག་ཡོད་པ་དང་། དེ་ནས་ཡུན་རིང་པོ་མ་འགོར་བར་སཱོ་ཝེ་ཏ་ལྷན་ཚོགས་ལ་འཇར་མན་ནཱ་ཛིའི་(Nazi)དམག་མིས་བཙན་འཛུལ་བྱས་ཤིང་། སོག་པོའི་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་མཐའ་མཚམས་སུ་དམག་ཆེན་གཉིས་པ་མགོ་བཙུགས་ཏེ་མི་གསོད་ཁྲག་སྦྱོར་ཡ་ང་བ་བྱུང་བ་དེ་དག་ནི། བང་སོ་དེ་སྔོག་འདོན་བྱས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ལས་འབྲས་འཁོར་བ་ཡིན་པའི་དོགས་པ་རྣམ་རྟོག་བྱེད་བཞིན་ཡོད་འདུག

ངའི་སྐད་སྒྱུར་བ་བུ་མོ་དེའི་མིང་ལ་ཨཱུ་ལུན་(Uelun)ཟེར་བ་དང་། ཁོ་མོ་ནི་སོག་ཡུལ་གྱི་གཞོན་སྐྱེས་ཤིག་ཡིན་པ་དང་། དེ་སྔ་ཨུ་རུ་སུའི་གྲོང་འཁྱེར་ཨཱུ་ལཱན་ཨཱུ་ཌི་(Ulan-Ude)བྷུར་ཡཏ་(Buryat)མངའ་སྡེའི་གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་འབྲེལ་ལམ་སློབ་མཐར་ཕྱིན་འདུག ང་རང་གིས་ཁོ་མོ་དོགས་པ་རྣམ་རྟོག་ཅན་ཞིག་ཏུ་མཐོང་མ་སོང་། ཁོ་མོས་ང་ཚོར་སོག་ཡུལ་མི་མང་གིས་ཇིང་གུར་རྒྱལ་པོའི་བང་སོ་རྙེད་འདོད་མེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི། ཁོང་ལ་གུས་བརྩི་བྱས་པ་མཚོན་པ་ལས་རྒྱབ་ལྗོངས་གཞན་གང་ཡང་མེད་ཅེས་བསམ་ཚུལ་བརྗོད་སོང་།

ཁོ་མོས། “སོག་པོའི་མི་མང་གིས་ཇིང་གིར་རྒྱལ་པོའི་བང་སོ་སྦ་གསང་བྱེད་པ་ནི། ཇིང་གིར་རྒྱལ་པོའི་དགོངས་པར་མི་འགལ་བའི་ཆེད་དུ་རེད།”ཅེས་གསལ་བཤད་གནང་སོང་།

དེ་ནི་སོག་པོ་ཀུན་གྱི་བསམ་བློའི་འཁྱེར་སོ་ཞིག་རེད། སོག་པོ་ནི་གནའ་སྔ་མོ་ནས་རིག་གཞུང་གོམས་སྲོལ་དང་སྤོབས་པ་ཆེན་པོ་ལྡན་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡིན། ཇིང་གིར་རྒྱལ་པོའི་རིགས་རྒྱུད་ལ་ཆེན་པོ་ཁཱང་གི་རྒྱལ་རྒྱུད་ཟེར་བ་དང་། སོག་པོ་ཕལ་མོ་ཆེའི་ཁྱིམ་དུ་ཁཱང་རྒྱལ་རྒྱུད་ཀྱི་བརྙན་རིས་འཚེམ་འདྲུབ་མ་དང་ལག་བྲིས་རི་མོ་སོགས་དཔྱང་ནས་བཞག་ཡོད། སོག་པོའི་མི་ཁ་ཤས་ཀྱིས་ཁོང་ཚོའི་རིགས་རྒྱུད་དེད་ན་ཁཱང་རྒྱལ་རྒྱུད་དུ་གཏོགས་ཚུལ་ཁེངས་རློམ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་འདུག གང་ལྟར། ཇིང་གིར་རྒྱལ་པོ་ནི་སོག་པོའི་རྒྱལ་ཁམས་ཡོངས་ལ་སྐད་གྲགས་ཆེ་བའི་དཔའ་རྟུལ་ཞིག་རེད།

མང་པོ་ཞིག་གིས་ཇིང་གིར་རྒྱལ་པོའི་བང་སོ་ནི་སོག་ཡུལ་གྱི་ས་ཕྱོགས་ཀུན་ནས་བསྡུས་པའི་རྒྱུ་ནོར་གྱིས་བསྐངས་ཡོད་པར་དྲན་བཞིན་ཡོད།

ཇིང་གིར་རྒྱལ་པོའི་བང་སོ་འཚོལ་བ།

ཇིང་གིར་རྒྱལ་པོའི་བང་སོ་འཚོལ་རྒྱུར་ཇིང་གིར་རྒྱལ་པོའི་ཁ་ཆེམས་ལ་གུས་བཀུར་བྱེད་པ་ཁོ་ན་མིན་པར། སོག་ཡུལ་དུ་དེང་རབས་ཚན་རིག་འཕྲུལ་ཆས་ཡར་རྒྱས་མེད་པ་དེས་ཀྱང་དཀའ་ངལ་འཕར་མ་ཞིག་སྤྲོད་བཞིན་ཡོད་འདུག སོག་ཡུལ་ནི་ཧ་ཅང་རྒྱ་ཆེ་ཡང་ད་ལྟ་ད་དུང་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་ལྟ་བུའི་ཡར་རྒྱས་ཆེན་པོ་དེ་འདྲའང་ཕྱིན་མི་འདུག སོག་ཡུལ་ནི་དབྱིན་ཡུལ་ལས་ལྡབ་བདུན་གྱིས་ཆེ་ཡང་གཞུང་ལམ་ནི་དབྱིན་ཡུལ་གྱི་བརྒྱ་ཆ་ ༢ ཙམ་ཡང་ཟིན་མེད།

སོག་ཡུལ་དུ་མི་འབོར་ཧ་ཅང་ཉུང་ངུ་ཞིག་ལས་མེད་པར་བས་མཐར་གནས་པའི་གྷི་རིན་ལཱན་ཌི་(Greenland)རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མི་འབོར་ལས་ཀྱང་ཉུང་བ་ཡིན།

སོག་ཡུལ་རྒྱལ་ས་ཨཱུ་ལཱན་པཱ་ཐོར་གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་གི་གནའ་རྫས་བརྟག་དཔྱད་སྡེ་ཚན་གྱི་འགན་འཛིན་སློབ་དཔོན་ཨཱེར་ཌ་ནཱི་བྷ་ཊར་(DrErdenebaatar)ལགས་ནི། ཇིང་གིར་རྒྱལ་པོའི་བང་སོ་འཚོལ་བར་མགོ་རྩོམ་མཁན་ཆེས་ཐོག་མ་དེ་ཡིན་འདུག སྐབས་དེར་ཁོང་གིས་ཉི་ཧོང་དང་སོག་ཡུལ་གཉིས་ཟུང་འབྲེལ་ཐོག་གྷུར་ཝན་གྷོལ་(GurvanGol)(རྒྱུག་ཆུ་གསུམ་ཞེས་པར་གོ)ཞེས་པའི་ལས་གཞི་ཞིག་མགོ་བཙུགས་ཏེ། ཁོང་ཚོས་ཐོག་མར་ཇིང་གིར་རྒྱལ་པོའི་འཁྲུངས་ཡུལ་འཚོལ་ཞིབ་བྱས་པ་ལྟར། ཁཱེན་ཏི་(Khentii)ཞིང་ཆེན་གྱི་ས་གནས་ཀཱར་ལཱིན་(Kherlen)ཉེ་འགྲམ་གྱི་ཨོ་ནཱོན་(Onon)དང་རྒྱུག་ཆུ་ཏཱུལ་(Tuul)ནས་འཁྲུངས་ཡུལ་རྙེད་པ་རེད། དེ་ནི་ ༡༩༩༠ ལོ་ཡིན་པ་དང་། སྐབས་དེར་སོག་ཡུལ་མི་མང་གིས་ཞི་བའི་ཐོག་ནས་དམར་ཤོག་གཞུང་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱས་ཏེ། དམངས་གཙོའི་ལམ་ལུགས་ལ་བཅོས་བསྒྱུར་བྱས་མ་ཐག་ཡིན་པ་མ་ཟད། ཇིང་གིར་རྒྱལ་པོ་དང་འབྲེལ་བའི་གནད་དོན་ཐོག་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་མཁན་གྷུར་ཝན་གྷོལ་གྱི་ལས་གཞི་ཡང་མཚམས་འཇོག་དགོས་པའི་ངོ་རྒོལ་བྱས་ཡོད་འདུག

ང་དང་ཨཱུ་ལུན་གཉིས་ཆེད་དུ་ཨཱུ་ལཱན་པ་ཐོར་གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭར་བསྐྱོད་དེ། སློབ་དཔོན་ཨེར་ཌ་ནི་བྷར་ཊར་ལགས་སུ་ཇིང་གིར་རྒྱལ་པོའི་སྐོར་དང་། དམིགས་བསལ་གྱིས་བང་སོའི་སྐོར་ལ་སྐད་ཆ་དྲིས་པ་ཡིན། སློབ་དཔོན་ཁོང་དང་ཕྱག་རོགས་རྣམས་ཀྱིས་ ༢༠༠༡ ལོ་ནས་མགོ་བཙུགས་ཏེ་སོག་ཡུལ་དཀྱིལ་གྱི་ཨཱར་ཁཱང་གྷེ་(Arkhangai)ཞིང་ཆེན་དུ་ཡོད་པའི་རྒྱལ་པོ་ཞི་འོང་ནཱུའི་(Xiongnu)ཡི་བང་སོ་ལོ་ངོ་ ༢༠༠༠ ཕྱིན་ཡོད་པ་དེར་སྔོག་ཞིབ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། རྒྱལ་པོ་ཞི་འོང་ནཱུའི་མེས་པོ་རྣམས་ནི་སོག་པོ་ཡིན་པ་དང་། ཇིང་གིར་རྒྱལ་པོ་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་ལྟར་ཡིན་ཚུལ་བརྗོད་ཡོད་འདུག དེར་བརྟེན། རྒྱལ་པོ་ཞི་འོང་ནཱུར་དང་ཇིང་གིར་རྒྱལ་པོའི་སྐབས་ཀྱི་བང་སོ་འདེབས་ཚུལ་འདྲ་བོ་ཡིན་སྲིད་པ་དང་། རྒྱལ་པོ་ཞི་འོང་ནཱུར་གྱི་བང་སོ་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱས་པ་བརྒྱུད་དེ་ཇིང་གིར་རྒྱལ་པོའི་བང་སོ་ཇི་ལྟར་བཏབས་ཡོད་པར་ཡང་བསམ་གཞིགས་བྱེད་པར་ཕན་ཐོགས་ཡོད་པ་རེད་ཟེར།

ཞི་འོང་ནཱུའི་རྒྱལ་པོ་རྣམས་ཀྱི་སྐུ་ཕུང་ཤིང་སྒམ་ནང་བཅུག་སྟེ་ས་དོང་གཏིང་ཚད་མི་ཊར་ ༢༠ ལྷག་དྲུས་ཏེ་བཞག་ཅིང་དེའི་ཐོག་ཏུ་ས་བླུགས་ཡོད་པ་མ་ཟད། བང་སོའི་རྟགས་ལ་སའི་སྒང་ནས་རྡོས་བཀབ་ཏེ་གྲུ་བཞི་ཅན་བཟོས་ཡོད་འདུག སློབ་དཔོན་ཨཱེར་ཌ་ནཱི་བྷ་ཊར་དང་ཁོང་གི་ཕྱག་རོགས་ཚོས་བང་སོ་དང་པོ་གཅིག་པུ་སྔོག་འདོན་བྱེད་པར་དབྱར་ཁའི་ཟླ་བ་ ༡༠ འགོར་ཡོད་པ་དང་། ཁོ་ཚོས་བང་སོ་དེའི་ནང་གི་རྒྱུ་དངོས་རྩ་ཆེན་མང་པོ་ཞིག་རྐུན་ཇག་ཚོས་སྔ་མོ་ནས་འཁྱེར་ཚར་ཡོད་པ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཤུལ་དུ་ལུས་ཡོད་པའི་རྒྱུ་མང་པོ་ཞིག་རྙེད་ཡོད་པའི་ཁྲོད་རྒྱ་ནག་གི་ཤིང་རྟ་དང་། རོ་མཱན་གྱི་ཤེལ་དམ། དེ་མིན་ལྕགས་རིགས་སོགས་ཀྱི་དངོས་པོ་མང་པོ་རྙེད་སོན་བྱུང་ཡོད་འདུག རྒྱུ་དངོས་དེ་དག་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱས་པ་བརྒྱུད་དེ་རྒྱལ་པོ་ཞི་འོང་ནཱུའི་རྒྱལ་རྒྱུད་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་དང་རཱོ་མ་སོགས་སུ་དབང་སྒྱུར་བསླེབས་ཡོད་པ་ཚོད་དཔག་བྱེད་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་འདུག

གཏམ་རྒྱུད་དུ་ཇིང་གིར་རྒྱལ་པོའི་སྐུ་ཕུང་ནི་ཁཱེན་ཏི་རི་བོར་བང་སོ་བཏབས་ཡོད་ཟེར།

སློབ་དཔོན་ཨཱེར་ཌ་ནཱི་བྷ་ཊར་ལགས་ཀྱིས་ང་རང་གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་གི་གནའ་རྫས་རིགས་འཇོག་སའི་འགྲེམ་སྟོན་ཁང་ཆུང་ཆུང་ཞིག་ཏུ་ཁྲིད་དེ། བང་སོ་ནས་རྙེད་སོན་བྱུང་བའི་གསེར་དངུལ་གྱི་རྒྱན་ཆ་དེ་དག་བཞོན་རྟ་དང་མཉམ་དུ་བང་སོའི་ཉེ་འཁྲིས་སུ་སྦས་ཡོད་པ་དག་བསྟན་གནང་སོང་།

མང་པོ་ཞིག་གིས་ཇིང་གིར་རྒྱལ་པོའི་བང་སོ་ཡང་རྒྱལ་པོ་ཞི་འོང་ནཱུ་རྒྱལ་རྒྱུད་ཀྱི་བང་སོ་ལྟར། སོག་ཡུལ་གྱི་ཕྱོགས་གང་ས་ནས་རྒྱུ་དངོས་བསྡུས་ཏེ་བླུགས་ཡོད་པའི་ཡིད་ཆེས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་སྟབས། ཕྱི་རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཇིང་གིར་རྒྱལ་པོའི་བང་སོ་ལ་དོ་སྣང་ཆེན་པོ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། གལ་ཏེ་ཇིང་གིར་རྒྱལ་པོའི་བང་སོ་ཞི་འོང་ནཱུའི་བང་སོ་སྦས་ཚུལ་ལྟར་ཡིན་ན་རྙེད་ཁག་པོ་རེད་ལ། དེ་ལྟར་སྦས་མེད་ཚེ་དེ་ལས་ཀྱང་རྙེད་མི་སྲིད་པ་ཞིག་རེད་བསམ་གྱི་འདུག གང་ཡིན་ཟེར་ན། བང་སོ་དེ་གསང་བ་བྱེད་ཆེད་བང་སོ་འདེབས་མཁན་ཚོས་བང་སོའི་རྟགས་ལ་རྡོ་བཀབ་སྟེ་གྲུ་བཞི་བཟོས་མེད་ཚེ། ཡིད་ཚོད་བྱས་ཏེ་ག་ས་གང་དུ་ས་དོང་གཏིང་ཚད་མི་ཊར་ ༢༠ ཙམ་རེ་འདྲུ་པ་ལས་སླ་བོ་ཞིག་མ་རེད།

ངས་སློབ་དཔོན་ཨཱེར་ཌ་ནཱི་བྷ་ཊར་ལགས་སུ་ཁོང་གིས་ཇིང་གིར་རྒྱལ་པོའི་བང་སོ་རྙེད་ཐུབ་བམ་ཞེས་དྲིས་པར། ཁོང་གིས་ལན་དུ་ཞི་འཇམ་ངང་རྒྱུན་ལྡན་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་འགྱུར་ཞིག་བསྟན་དེ་དཔུང་པ་གསིག་གསིག་གནང་སོང་། གང་ཡིན་ཟེར་ན། ལོ་རྒྱུས་ནི་ཧ་ཅང་གཞི་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡིན་སྟབས། སློབ་དཔོན་ལ་མི་ཚེ་འདིར་ཡོངས་སུ་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ་པར་ཕལ་ཆེར་དུས་ཚོད་འདང་ངེས་ཤིག་མེད་པ་འདྲ།

སྦེད་གསང་གི་ཕྱོགས་སུ་བསླེབ་སྲིད་པའི་རེ་བ།

དམངས་ཁྲོད་ཀྱི་བཤད་སྲོལ་ནི། ཇིང་གིར་རྒྱལ་པོའི་བང་སོ་ནི་ཨཱུ་ལཱན་པཱ་ཐོར་གྱི་བྱང་ཤར་ཕྱོགས་ནས་རྒྱང་ཐག་སྤྱི་ལེ་ ༡༦༠ ཙམ་གྱི་མཚམས་སུ་ཡོད་པའི་བྷར་ཁཱན་ཁཱལ་དུན་(BurkhanKhaldun)ཞེས་པའི་རི་རྒྱུད་དུ་སྦས་ཡོད་པར་གྲགས། གང་ཡིན་ཟེར་ན། ཇིང་གིར་ཁོང་ལོ་ན་གཞོན་དུས་ཤིག་ལ་དགྲ་བོའི་ལག་ནས་བྲོས་ཏེ་རི་བོའི་རྩེར་གབ་པ་དང་། མཐའ་མ་ཤི་དུས་ཀྱང་རི་བོ་དེར་ཕྱིར་ལོག་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་དམ་བཅའ་བཞག་ཡོད་ཟེར། འོན་ཀྱང་། གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ཡིན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཀྱང་། ཁོང་གི་གབ་ཡུལ་དང་ཕུང་བོ་སྦེད་ས་འདི་རེད་ཟེར་བ་ཞིག་མཁས་པ་སུ་ལའང་བཤད་རྒྱུ་མེད།

ཨཱུ་ལཱན་པཱ་ཐོར་མངའ་སྡེའི་གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་གི་ལོ་རྒྱུས་ཚན་པའི་སློབ་དཔོན་བསོད་ནམས་འཚོ་སྨོན་(DrSodnomTsolmon)འབོད་པ་ཞིག་གིས། “ སྤྱིར་བཏིང་རི་བོ་དེ་རྩ་ཆེན་པོ་ཞིག་རེད། འོན་ཀྱང་། རི་བོ་རྩ་ཆེན་ཡིན་པ་ཙམ་གྱིས་ཁོང་གི་བང་སོ་སྦས་དགོས་པའི་ངེས་པ་མེད།” ཅེས་བརྗོད་སོང་། ཁོང་ནི་དུས་རབས ༡༣ སྐབས་ཀྱི་སོག་པོའི་རྒྱལ་རབས་ལོ་རྒྱུས་ཆེད་མཁས་པ་ཞིག་ཡིན་འདུག

མཁས་པ་མང་པོ་ཞིག་གིས་ཇིང་གིར་རྒྱལ་པོའི་བང་སོ་སྦེད་ཡུལ་གྱི་ས་ཕྱོགས་ཤེས་རྟོགས་ཡོང་ཆེད་ལོ་རྒྱུས་ལ་གཞི་བཅོལ་གྱི་ཡོད་ཀྱང་། ལོ་རྒྱུས་ནི་མགོ་རྙོག་ཆེ་སྟབས་ཁོང་ཚོའི་བཞེད་པ་ཕན་ཚུན་འགལ་ཟླ་མང་པོ་ཡོང་གི་ཡོད་འདུག བཤད་སྲོལ་ལྟར་ན། བང་སོའི་རྗེས་ཤུལ་དང་རྟགས་མེད་པ་བཟོ་ཆེད་ཞོན་རྟ་ ༡༠༠༠ ལྷག་གིས་བང་སོའི་སྟེང་སྐོར་རྒྱུག་བྱས་པ་རེད་ཟེར། རྒྱལ་པོ་ཞི་འོང་ནཱུའི་རྒྱལ་རྒྱུད་ལྟར་བང་སོ་བཏབས་ཡོད་པར་ཆ་བཞག་ན། བང་སོ་འདེབས་ཡུལ་ནི་ས་ངོས་ཆ་སྙོམ་པོ་དང་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཡིན་དགོས། དེ་བཞིན། གཞོན་དུས་གབ་སར་ཤི་དུས་ཕྱིར་ལོག་བྱེད་ཀྱི་ཡིན་ཟེར་སྲོལ་ལྟར་བྱས་ན། བང་སོ་ནི་རི་བོའི་སྒང་ཞིག་ཡིན་དགོས། དེ་ནི་དེ་བས་མགོ་རྙོག་ཅན་ཞིག་རེད། གང་ཡིན་ཟེར་ན། ད་ལྟ་སོག་ཡུལ་གྱི་ཁོར་ཡུག་ཞིབ་འཇུག་པ་ཚོས་ལོ་རྒྱུས་ནང་གྲགས་པའི་བྷར་ཁཱན་ཁཱལ་དུན་ཟེར་བའི་རི་རྒྱུད་ནི་རི་རྒྱུད་མ་འདྲ་བ་ལྔ་ཙམ་ལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་སྲོལ་ཡོད་འདུག

སྤྱིར་ང་དང་སློབ་དཔོན་འཚོ་སྨོན་གཉིས་བྷར་ཁཱན་ཁཱལ་དུན་གྱི་རི་བོར་སྐྱོད་ཆོག་གི་མི་འདུག རི་བོ་དེ་རྩ་ཆེན་ཞིག་ཏུ་བརྩི་བཞིན་ཡོད་སྟབས། དམིགས་བསལ་གྱིས་བུད་མེད་ཚོ་སྐྱོད་ཆོག་གི་མི་འདུག སྐྱེས་པ་ཕོ་ཡིན་ཡང་རྒྱལ་རིགས་ཡིན་དགོས་པ་ལས་ཕོ་ཡིན་ཚད་འགྲོ་ཆོག་གི་མི་འདུག

དཔའ་རྟུལ་གྱི་ཁ་ཆེམས་ལ་གུས་བཀུར།

བང་སོ་རྙེད་རྒྱུ་ཁག་པོ་ཡིན་ཡང་སོག་ཡུལ་དུ་ད་དུང་དེའི་སྐོར་ལ་རྙོག་གླེང་འབྱུང་བཞིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་གང་ཡིན་ནམ།

ཇིར་གིར་རྒྱལ་པོའི་སྲིད་དབང་སྐབས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་རང་དབང་ཆེ་བ་དང་ཆོས་དད་རང་དབང་ཡོད་པར་གྲགས།

ཇིང་གིར་རྒྱལ་པོ་ནི་སོག་ཡུལ་གྱི་དཔའ་རྟུལ་སྐད་གྲགས་ཆེ་ཤོས་ཤིག་རེད། ནུབ་ཕྱོགས་རྒྱལ་ཁབ་ཚོས་ཁོང་གིས་ས་ཆ་ག་ཚོད་ཅིག་བཙན་བཟུང་བྱས་ཡོད་མེད་ལ་བརྟེན་ཏེ་དྲན་གསོ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང་། སོག་ཡུལ་མི་མང་གིས་ཁོང་གི་འཛུགས་བསྐྲུན་ལ་བརྟེན་ནས་དྲན་གསོ་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད། ཁོང་གི་རྒྱལ་སྲིད་ཀྱིས་འཛམ་གླིང་ཤར་ནུབ་གཉིས་འབྲེལ་མཐུད་བྱེད་ཐུབ་པ་བྱུང་བ་དང་། རྒྱུད་གཅིག་ལམ་གཅིག་གི་(Silk Road)ཚོང་ལམ་དེའང་རྒྱ་སྐྱེད་བྱས་ཡོད་འདུག དེ་བཞིན། ཁོང་ནི་ལྟ་གྲུབ་ཡོད་མཁན་གྱི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། ཁོང་གིས་འབངས་ལ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གུ་ཡངས་དང་ཆོས་དད་རང་མོས་གནང་ཡོད་འདུག ཁོང་གིས་འཛམ་གླིང་དབང་བསྒྱུར་བྱས་པ་ཙམ་མིན་པར། ཡི་གེ་སྐྱེལ་འདྲེན་ཆེད་སྦྲགས་ལམ་དང་ཤོག་བུའི་དངུལ་ལོ་གསར་གཏོད་གནང་ཡོད།

དེར་བརྟེན། ཁོང་ནི་དེང་སང་ཡང་སོག་ཡུལ་དུ་ཆེས་གུས་བཀུར་བྱེད་ཡུལ་གྱི་མི་སྣ་རླབས་ཆེན་ཞིག་ཡིན་སྟབས། ཁོང་གི་བང་སོར་གཏོར་བཤིག་མ་བཏང་བར་རང་སོར་འཇོག་འདོད་ཡོད་པ་རེད།

ངའི་སྐད་སྒྱུར་བ་ཨཱུ་ལུན་གྱིས། “གལ་ཏེ་ཇིང་གིར་རྒྱལ་པོའི་དམག་མི་ཚོས་ཇིང་གིར་རྒྱལ་པོའི་བང་སོ་རྙེད་འཇུག་འདོད་ཡོད་ན། ངེས་པར་དུ་ཁོང་ཚོས་བང་སོ་དང་འབྲེལ་བའི་རྟགས་མཚན་ཞིག་བཞག་ཡོད་ངེས་རེད། འོན་ཀྱང་། ད་སྔ་དེ་འདྲ་ཡོད་པ་སུ་གང་གིས་ཀྱང་མཐོང་ཐོས་ཡོད་པ་མ་རེད།” ཅེས་བརྗོད་སོང་། དེ་ནི་ཁོ་མོའི་མཐའ་མཇུག་གི་སྐད་ཆ་རེད།

མ་ཡིག་འབྲེལ་ཐག http://www.bbc.com/travel/story/20170717-why-genghis-khans-tomb-cant-be-found

འབྲེལ་ཡོད་གསར་འགྱུར།

རྔ་བ་རྫོང་ཨ་འདུས་དགོན་པ། པར་འབྲེལ་ཡོད་ནས་འདི་གར་མཁོ་སྤྲོད་གནང་།
Mobile App

༧སྐུའི་གོ་སྟོན་གྱི་ཚབ་མཚོན་དབུ་ཞྭ་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་རྐྱེན་དགེ་འདུན་པ་ཞིག་འཛིན་བཟུང་བྱས།

ཆུ་ཚོད་ ༤ སྔོན་ལ།
On 27 July 2025, His Holiness the 14th Dalai Lama met Czech President Petr Pavel at Shewatsel Phodrang in Leh, Ladakh. Photo Credit: Office of the Dalai Lama
༸གོང་ས་མཆོག གསར་འགྱུར།

ཅེཀ་སྲིད་འཛིན་གྱིས་༧གོང་ས་མཆོག་ལ་མཇལ་ཁ་ཞུས་པར་སྐྱོན་བརྗོད་བྱས་འདུག

ཆུ་ཚོད་ ༥ སྔོན་ལ།
དྲ་ལམ་གྱི་པར།
Mobile App

ཧྲའོ་ལིན་དགོན་པའི་མཁན་པོ་ཁྲིམས་ལ་སྦྱར།

ཆུ་ཚོད་ ༥ སྔོན་ལ།
Front Slider

༧རྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་རྒྱུན་མཐུད་ཕེབས་ངེས་ཡིན་པའི་ཐུགས་དགོངས་དང་དེའི་གལ་གནད་སྐོར་ལ་གླེང་མོལ།

༢༠༢༥/༠༧/༢༦
Mobile App

དྷ་ས་ཁུལ་གྱི་ཁང་རྙིང་དག་ལ་ཀ་བ་ཡོད་མེད་སོགས་ཞིབ་འཇུག་གནང་གལ་ཆེ་སྐོར་བརྗོད་སོང་།

༢༠༢༥/༠༧/༢༥
༧གོང་ས་མཆོག་ནས་ཟངས་དཀར་དུ་ལམ་གཙོ་རྣམ་གསུམ་གྱི་བཀའ་ཆོས་སྩལ།༢༠༢༥།༠༧།༢༥ དུས་བབ་ཀྱི་པར།
༸གོང་ས་མཆོག གསར་འགྱུར།

བོད་ནང་དུས་ལོག་བྱུང་སྐབས་ཐོས་བསམ་སྒོམ་གསུམ་ཡ་མ་བྲལ་བ་བྱས་པར་ཧ་ཅང་ཕན་ཐོགས་བྱུང་ཞེས་གསུངས།

༢༠༢༥/༠༧/༢༥

མཆན། 1

  1. གཞུང་པ་ཚེ་དབང་བསོད་ནམས་ says:
    ལོ་ 8 སྔོན།

    ཇིང་གིར་བདུད་རྒྱལ་གྱི་བང་སོ་ས་འོག་ཤོར་ནས་ས་སྟེང་ཚོལ་བ་བརྒོད་རེ་བྲོ་།

    Reply

དཔྱད་མཆན་སྤེལ། Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

སྤྱི་ཚོགས་དྲ་གནས།

ཁྱབ་བསྒྲགས།

དྲ་ངོས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ཚང་མའི་པར་དབང་བོད་ཀྱི་དུས་བབ་ལ་ཡོད།

གློག་འཕྲིན།

editor@tibettimes.net | office@tibettimes.net

ཁ་པར།

+91-98823-47075 | +91-92189-38041 | +91-81972-44372

Welcome Back!

OR

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

No Result
ཆ་ཚང་གཟིགས།
  • གསར་འགྱུར།
    • ༸གོང་ས་མཆོག གསར་འགྱུར།
    • བཙན་བྱོལ།
    • བོད་ནང་།
    • རྒྱལ་སྤྱི།
    • རྒྱ་ནག
    • ༧གོང་ས་མཆོག གསུང་འཕྲིན།
  • རྩོམ་ཡིག།
    • བསམ་ཚུལ།
    • སྒྱུར་རྩོམ།
  • བརྙན་མཛོད།
    • གླེང་མོལ།
    • མེ་ལོང་།
    • ང་ཡི་བཙན་བྱོལ་བ།
    • གངས་ཕྲུག
    • དྲ་བརྙན་གསར་འགྱུར།
  • ཁྱབ་བསྒྲགས།
    • གླ་ཡོད་ཁྱབ་བསྒྲགས།
    • དུས་བབ་ཀྱི་གསལ་བསྒྲགས།
    • གླ་ཡོད་རིན་གོང་།
  • པར་མཛོད།
    • ང་ཚོའི་པར།
    • གསང་འགྱུར་པར་རིས།
  • དཔེ་དེབ།
  • རྩོམ་སྒྲིག་པའི་གཏམ།
  • ང་ཚོའི་སྐོར།
    • བོད་ཀྱི་དུས་བབ་ཀྱི་བྱུང་རིམ།
    • རྩ་ཆེའི་གསུང་འཕྲིན་ཁག
    • English
    • Chinese