རྩོམ་པ་པོ། ཚ་རོང་དཔལ་འབྱོར།
ལྷ་སྒང་ཆོས་གྲགས་ནས་དབྱིན་ཡིག་ལས་བོད་ཡིག་ཏུ་བསྒྱུར།
ལྷ་རྔ་ཚེ་བརྟན་རྣམ་རྒྱལ་ལགས་(གྲུ་བཞིའི་ནང་ཡོད་པ།)དང་ཁོང་གི་སྤུན་མཆེད་ཚ་རོང་སྲས་སྲོས་རྣམས་སློབ་གྲྭའི་གུང་གསེང་སྐབས། ཕྱི་ལོ་༡༩༥༡ ལོར་རྡོར་གླིང་དང་ཀ་སྦུག་གི་ལམ་བུར་བཏབ། པར་པ། འཇོར་ཇི་ཚ་རོང་། (རིམ་བཞི་ཚ་རོང་བདུད་འདུལ་རྣམ་རྒྱལ།)
ཉེ་ལམ་ཕྱི་ལོ་༢༠༡༨ལོའི་ཟླ་༤ཚེས་ ༡༨ ཉིན་རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་བོ་ལྷ་རྔ་ཚེ་བརྟན་རྣམ་རྒྱལ་ལགས་(ཚེ་རྣམ་ལགས།)སྐུ་ཚེའི་འཕེན་པ་རྫོགས། དེ་ཡང་། ཁོང་ནི་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ཡར་སྔོན་ནས་རྒྱ་དམར་ལ་རྒོལ་བའི་གསང་བའི་ཆབ་སྲིད་ལས་འགུལ་དག་ལ་ཆ་ཤས་བཞེས་མྱོང་བའི་སྙིང་སྟོབས་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་རྒྱལ་ཞེན་པ་ཞིག་རེད། མི་ཚོས་ཁོང་མི་ལོ་ཧྲིལ་པོ་༢༠ཙམ་རྒྱ་དམར་གྱི་བཙོན་འོག་ཏུ་དཀའ་སྡུག་ཆེས་ཆེར་མྱོང་དགོས་བྱུང་རྐྱེན་ཡིད་ཐང་ཆད་ཅིང་། ཁོང་ལ་མངོན་གསལ་དོད་པོས་འགྱུར་བ་ཐེབས་ཡོད་པར་སྙམ་མོད། བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པ་ཞིག་ལ་ཁོང་སླར་ཡང་བཙན་རྒོལ་རྒྱལ་སྐྱོབ་ཀྱི་གསང་བའི་སྐྱིད་སྡུག་ནང་དུ་འཛུལ་ཞུགས་གནང་། ཁོང་ནི་མི་གཞུང་དྲང་བློས་ཐུབ་མི་ཚེ་ཉམ་ཆུང་ཚུལ་མཐུན་ངང་སྐྱེལ་མཁན་ཞིག་ཡིན་པས། བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་རང་ཉིད་སྙིང་སྟོབས་ཅན་གྱི་དཔའ་བོ་ཞིག་རེད་ཅེས་གྲགས་པ་ཡོང་སླད། རང་གི་བྱས་རྗེས་རྣམས་བཏང་བཏང་བྱུང་བྱུང་གིས་འུད་སྒྲོག་ནམ་ཡང་གནང་མྱོང་མེད། དེས་ན་ངས་ཁྱེད་རྣམས་ལ་ཁོང་གི་སྐུ་ཚེའི་ལོ་རྒྱུས་མདོར་ཙམ་ཞིག་ངོ་སྤྲོད་ཞུ་འདོད་བྱུང་།
ཚེ་རྣམ་ལགས་ནི་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༣༧ ལོར་གཞིས་ཀ་རྩེའི་ཚ་རོང་གི་ལྷ་རྔ་གཞིས་ཀར་སྐུ་འཁྲུངས། ཁོང་གི་ཡབ་བསོད་ནམས་དབང་འདུས་ཞུ་བ་འཕན་པོ་འཁོར་ཚང་གཞིས་ཀར་སྐུ་འཁྲུངས། དེ་བཞིན་ཁོང་གི་ཞང་པོའི་མཚན་ལ་གནམ་གང་ངམ་ཕྱིས་སུ་༸རྒྱལ་དབང་བཅུ་གསུམ་པ་མཆོག་གིས་ལྷ་ལྡན་སྒེར་པ་ཚ་རོང་གཟིམ་ཤག་གི་གོ་མག་ཏུ་སྩལ་རྗེས། ཚ་རོང་ཟླ་བཟང་དགྲ་འདུལ་ཞེས་བོད་གཞུང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་ཛ་སག་དམག་སྤྱི་དང་བཀའ་བློན། བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་སྙན་པར་གྲགས་པའི་ སྤྱན་བསལ་གནམ་གང་ཞུ་བ་བྱས་ཅན་དེ་ཡིན།
ཚེ་རྣམ་ལགས་དགུང་ལོ་བརྒྱད་ཙམ་ལ་སོན་པའི་སྐབས་སུ་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་གཙང་གི་གདན་ས་བཀྲ་ཤིས་ལྷུན་པོའི་”ཉི་འོག་”ཤག་ཚང་ཁོངས་སུ་ཞུགས་ཤིང་། རང་གི་གཅུང་པོ་དཔལ་འབྱོར་རྒྱ་མཚོ་ཡང་ཤག་ཚང་དེའི་ཁོངས་སུ་ཡོད། ཆུང་དུས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཕ་མའི་དྲུང་ནས་ཡི་གེའི་འབྲི་ཀློག་སྦྱངས་མྱོང་ཡང། འབྲི་ཀློག་དངོས་ནི་དུས་སྐབས་དེ་ཙམ་ནས་འགོ་ཚུགས་ཤིང་གྲྭ་རྒྱུན་སྤྱི་མཚུངས་ལྟར་བློ་འཛིན་སྐྱོར་སྦྱང་སོགས་ཀྱི་སློབ་གཉེར་ལ་གཞོལ།
དགུང་ལོ་བཅུ་གཉིས་ལ་སོན་སྐབས་ཚ་རོང་ཨ་ཁུའི་དགོངས་ཚུལ་བཀའ་བཀོད་བཞིན་དེང་དུས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་སྦྱོང་སླད་རྒྱ་གར་རྡོ་རྗེ་གླིང་དུ་བརྫངས་ཤིང་། དེར་དཔལ་ལྡན་འབྲུག་གི་སྲིད་བློན་འཇིགས་མེད་རྡོ་རྗེའི་ལྕམ་ཚ་རོང་གི་སྲས་མོ་ཚེ་རིང་གཡང་འཛོམས་ནས་ལྟ་སྐྱོང་མཛད། ཚེ་རྣམ་ལགས་ནི་རྡོ་རྗེ་གླིང་སཎ་ཇོ་སིབ་(St. Joseph)བུ་བཅོལ་ཁང་གི་སློབ་མ་རྒན་ཤོས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། དུས་སྐབས་དེར་རང་ཉིད་ཀྱི་ཕ་ཡུལ་ཧ་ཅང་དྲན་པར་གསུངས། ལོ་རྗེས་མར་རང་གི་སྤུན་མཆེད་ཚ་རོང་གི་སྲས་མོ་དང་ཕྲེང་རིང་གཉིས་ཡོད་སའི་སློབ་གྲྭ་མོང་ཊེ་ཧར་མོན་(Mt. Hermon) ཞེས་པར་གནས་སྤོ་བྱས།
ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༡ ལོར་རྒྱ་དམག་ལྷ་སར་འབྱོར། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༣ ལོ་ཙམ་ནས་རྒྱ་དམག་གིས་བོད་ཕྲུག་ཚོར་དབྱིན་ཇི་བཙན་རྒྱལ་རིང་ལུགས་པའི་སློབ་གསོ་སྤྲོད་མི་ཆོག་པར་བསྙད་ནས། བོད་ཕྲུག་སློབ་རྣམས་རྒྱ་གར་ནས་ཕྱིར་ལེན་དགོས་པའི་དགོས་འདུན་འདོན་བཞིན་མཆིས་པས། ཚེ་རྣམ་ལགས་ཚུད་པའི་སྤུན་མཆེད་ཡོངས་རྫོགས་ལྷ་སར་ཕྱིར་ལོག་གིས་རྒྱ་མིའི་སློབ་གྲྭར་བཏང་། སློབ་གྲྭ་དེའི་གནས་སྟངས་ནི་ཁོང་ཚོ་འགྲོ་མྱོང་བའི་རྡོ་རྗེ་གླིང་གི་སློབ་གྲྭ་རྩེ་ཕུད་དག་དང་བསྡུར་ན་ཧ་ཅང་གི་སྤྱིར་བཏང་ཞིག་རེད། ཚེ་རྣམ་ལགས་ལྷ་སར་ཡོད་པའི་ཟས་ཞིང་སློབ་གྲྭ་(Sèshim School) དང་ཕྱིས་སྤྱི་ཚོགས་སློབ་གྲྭར་(Chitso Labtra) བསྐྱོད་མྱོང་ཡོད།
ཁོང་རྒྱ་གར་དུ་བཞུགས་རིང་ཡབ་བསོད་ནམས་དབང་འདུས་ཚེ་ལས་འདས་པས། ཨ་མ་དབྱངས་ཅན་ལགས་ཀྱིས་ལྷ་རྔ་དང་དཔལ་འབྱོར་ལྷུན་པོ་གཉིས་གཉེར་སྐྱོང་གནང་བཞིན་ཡོད། གཞིས་ཀའི་འཛིན་སྐྱོང་ཐད་ཨ་མར་རོགས་པ་དགོས་གལ་ཆེ་བ་བསྟུན་རིང་པོར་མ་ཐོགས་པར་ཚེ་རྣམ་ལགས་ནས་གཞིས་གཉེར་གྱི་ལས་འགན་ཡོངས་རྫོགས་ཕྲག་ཏུ་བཞེས། རང་གི་ཡབ་དང་མཚུངས་པར་གཞིས་ཀའི་འཛིན་སྐྱོང་གོ་འཕེར་ངང་བསྐྱངས་ཤིང་། གཞིས་ཀའི་ལོ་རེའི་རྩིས་རྒྱག་སྐབས་ཁོང་ལྷ་སར་ངོ་བཅར་ཞུ་དགོས་ལ། དེ་ཡང་། ཚ་རོང་ཨ་ཁུ་ནི་རྒྱུན་ལྡན་གཞུང་གི་ལས་ཁུངས་སུ་མ་ཕེབས་གོང་། ཞོགས་པ་སྔ་པོ་ཆུ་ཚོད་གསུམ་པ་ནས་སྐུ་བཞེངས་ཀྱིས་སྒེར་གྱི་ལས་དོན་རྣམས་བསྒྲུབས་ཚར་བ་གནང་རྒྱུའི་གོམས་གཤིས་བཟང་པོ་ཞིག་མངའ་བས། ཚེ་རྣམས་ལགས་ཀྱི་རྩིས་རྒྱག་གི་ལས་དོན་དེའི་རིགས་ནི་དུས་ཡུན་ཐུང་ངུའི་ནང་བསྒྲུབས་ཚར་གྱི་ཡོད།
ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༨ ལོའི་དུས་མཇུག་ཏུ་ལྷ་སར་ཕེབས་པའི་དུས་སྐབས་ཤིག་ལ། ཚེ་རྣམ་ལགས་བོད་རང་དབང་མནའ་འབྲེལ་ཚོགས་པ་ཞེས་ཧ་ཅང་གསང་བའི་ཐོག་བཙུགས་པའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཚོགས་པར་འཛུལ་ཞུགས་བྱས། དུས་སྐབས་དེ་ནི་རྒྱ་དམར་གྱིས་བོད་ལ་བཙན་འཛུལ་བྱས་ནས་ལོ་ངོ་བརྒྱད་ཙམ་འདས་ཤིང་། བཙན་འཛུལ་གྱི་རྨ་ཁའི་ན་ཟུག་ནི་ཇེ་ཞན་ཇེ་སྡུག་ཏུ་འགྲོ་བའི་སྐབས་ཤིག་རེད། ཚོགས་པ་དེའི་མཐར་ཐུག་གི་དམིགས་ཡུལ་ནི་རྒྱ་དམར་གྱི་བཙན་འཛུལ་ལ་རྒོལ་རྡུང་གིས་དཀའ་ཁག་སྤྲོད་རྒྱུ་དེ་ཡིན་ཡང་། མིག་སྔར་རང་ཉིད་ཀྱི་ལས་འཆར་རྫུན་བཟོས་ཀྱིས་ཡོངས་གྲགས་ཁོང་ཚོའི་ལས་འགུལ་ནི་མི་མང་གི་རྒྱབ་ཏུ་ལངས་ནས་དབང་སྒྱུར་གྲལ་རིམ་པའི་ཁ་གཏད་དུ་ལངས་རྒྱུ་ཡིན་ཁུལ་སྒྲོག་བཞིན་ཡོད། ཚེ་རྣམ་ལགས་ཚོགས་པ་དེར་རང་གི་བཟའ་ཟླའི་གཉེན་ཉེ་གཞུང་ཞབས་སྒེར་རྨ་བྱ་ཚེ་དབང་འགྱུར་མེད་ལགས་ཀྱིས་ངོ་སྤྲོད་གསར་འཇུག་བྱས། གཞན་ཡང་། ཚོགས་པ་དེར་གཞུང་ཞབས་སྐྱ་བོའི་གྲས་བྱང་བཀྲས་ལགས་དང་སེར་མོ་བ་སྣར་སྐྱིད་ངག་དབང་དོན་གྲུབ། དེ་བཞིན་སྨར་ཁམས་ནས་ཡིན་པ་མི་དྲག་ཚོང་པ་མ་ནང་ཨ་ཕོ་སོགས་ཡོད། ཚོགས་པ་དེ་བཞིན་གཞི་རྒྱ་ཇི་ཙམ་ཆེ་མིན་ཐད་ཤིན་ཏུ་བརྗོད་དཀའ་སྟེ། སྡེ་ཚན་རེར་མི་གཉིས་ལས་མེད་ཅིང་དེ་ནི་མི་སྣ་གཙོ་བོ་དེ་དང་དེས་ངོ་སྤྲོད་གསར་འཇུག་བྱས་པ་དེ་ཙམ་རེད། ཚོགས་མི་ཕྱི་མ་ཕྱི་མས་རང་གི་བློས་ཐུབ་མི་སྣ་གསར་འཇུག་བྱེད་ཅིང་དེས་མི་སྣ་གཙོ་བོ་དེ་ཡང་སྙིང་སུ་ཡིན་མིན་ཤེས་རྟོགས་མེད། རང་དང་རང་གིས་གསར་འཇུག་བྱས་པའི་མི་དེ་ཙམ་ལས་ངོ་ཤེས་ཀྱི་མེད་པས་རྒྱ་དམར་ནས་ཚོགས་པ་དེ་གཏོར་བཤིག་གཏོང་ཤིན་ཏུ་དཀའ་བར་གྱུར། འོན་ཀྱང་། ཚོགས་པ་ནང་ཁུལ་གྱི་གསང་བརྡ་ནི་ཚོགས་མི་གཅིག་ལ་གཅིག་བརྒྱུད་ཀྱིས་མཉམ་འབྲེལ་ངང་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད། ཚེ་རྣམ་ལགས་ཀྱི་བྱ་འགུལ་སྤེལ་ཡུལ་ནི་གཞིས་ཀ་རྩེ་ཁུལ་དང་དེར་རིམ་གྱིས་ཡན་ལག་རྒྱ་བསྐྱེད་གཏོང་རྒྱུ་དེ་རེད།
མུ་འགོད།
མི་རེར་ལོ་རྒྱུས་རེ་ཡོད་པ་འཇིག་རྟེན་ཆོས་ཉིད་རེད་ལ་ལྷག་དོན་རྒྱ་དམར་གྱི་བཙན་འཛུལ་ལ་ཁ་གཏད་དང་གདོང་ལེན་མི་བྱེད་མཁན་བོད་མི་གཅིག་ཀྱང་མེད་པ་ཚོད་དཔག་ཐུབ་པ་སོ་སོའི་རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་རིགས་ཆགས་འཇིག་གི་འགག་རྩ་ཕ་མེས་ནས་རྒྱུད་པའི་མི་རིགས་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་རིག་ལ་ཐུག་ཡོད་ན་བོད་མི་ཤི་གསོན་ཚང་མས་མཐར་ཐུག་གི་དམ་བཅའ་ཡང་དེ་ཡིན་ལ་མངོན་འདོད་ཀྱང་དེ་ཡིན་པ་སུ་གཅིག་གི་ནམ་ཡང་སྲུབ་མི་ཐུབ་བོ་།