རྒྱ་ནག་གི་ཚན་རིག་པ་ཞིག་གིས་གཞུང་གི་བཀའ་འཁྲོལ་སོགས་མེད་པར་རྒྱུད་རྒྱུ་བཅོས་སྒྲིག་གི་སྐྱེ་འཕེལ་ཚོད་ལྟ་བྱས་ཏེ་བུ་མོ་གཉིས་སྐྱེས་བར་ཚན་རིག་པ་མང་པོས་སྐྱོན་བརྗོད་ཕོག
ཟླ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༢༧ ཉིན། ཧོང་ཀོང་དུ་ཚོགས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྐྱེས་ལྡན་སྨན་བཅོས(Biomedical)ཚོགས་འདུའི་སྟེང་། ཧྲིན་ཀྲིན་(Shenzhen)ནས་ཡིན་པའི་རྒྱ་ནག་གི་ཚན་རིག་པ་ཧེ་ཇན་ཁའེ(He Jiankui)ཡིས་རྒྱུད་རྒྱུ་(Genes)བཅོས་སྒྲིག་བྱས་ཏེ། ཟླ་འདིའི་ནང་བུ་མོ་མཚེ་མ་ཞིག་སྐྱེས་ཡོད་པ་གསལ་བསྒྲགས་བྱས་ཡོད་པ་དང་། གནས་ཚུལ་དེ་ཡོངས་བསྒྲགས་བྱས་རྗེས་རྒྱ་ནག་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚན་རིག་པ་མང་པོས་ཞིབ་འཇུག་གྲུབ་དོན་དེས་མ་འོངས་པར་མིའི་རིགས་ཀྱི་སྐྱེས་འཕེལ་དང་འཚོ་གནས་ལ་ཆགས་འཇིག་ཆེན་པོ་ཡོང་རྒྱུ་ཡིན་པའི་སྐྱོན་བརྗོད་ཤུགས་ཆེར་བྱེད་ཀྱི་འདུག
བརྒྱུད་ལམ་གྱི་གནས་ཚུལ་ལྟར་ན། ཧེ་ཇན་ཁའེ་ཡིས་ཐོག་མར་རྒྱུད་རྒྱུ་བཅོས་སྒྲིག་བྱས་ཏེ་བུད་མེད་ཀྱི་བུ་སྣོད་དུ་བཞག་ནས་སྐྱེས་འཕེལ་བྱུང་དུ་བཅུག་ཡོད་པ་དང་། ཁོས་དེ་ལྟར་བྱས་པའི་དམིགས་ཡུལ་གཙོ་བོ་ནི་མངལ་དུ་ཡོད་པའི་བྱིས་པ་ཨེ་ཛི་ནད་ལས་གྲོལ་ཐབས་ཡིན་སྐོར་བརྗོད་ཡོད་ན་ཡང་། དེ་སྔོན་ཁོས་རྒྱུད་རྒྱུ་བཅོས་སྒྲིག་གི་སྐོར་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པའི་སྐོར་དེབ་དང་ཚན་རིག་དུས་དེབ་སོགས་སུ་གཅིག་ཀྱང་བཀོད་མེད་པ་མ་ཟད། རྒྱ་གཞུང་ནས་བཀའ་འཁྲོལ་གང་ཡང་མ་ཞུས་པར་གསང་བའི་ཐོག་ནས་དངོས་སུ་ཚོད་ལྟ་བྱས་ཏེ་ཡོངས་བསྒྲགས་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན་འདུག
རྒྱ་ནག་གཞུང་ཕྱོགས་ནས་སྤེལ་བའི་གསར་འགྱུར་ལྟར་ན། ཧེ་ཇན་ཁའེ་ཡིས་ཞིབ་འཇུག་གྲུབ་དོན་དེ་ཡོངས་བསྒྲགས་རྗེས། རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ཡོངས་འཕྲོད་བསྟེན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་བཀའ་ཁྱབ་བཏང་སྟེ་ཁོ་ལ་འདྲི་རྩད་བྱས་ཡོད་པ་དང་། གནད་དོན་དེ་ནི་བྱུང་མ་མྱོང་བའི་གནད་དོན་ཚབས་ཆེན་ཞིག་ཕྱིར་བསྒྲགས་པ་ཡིན་ལ། གལ་སྲིད་ཁོས་ཞིབ་འཇུག་དེ་བྱེད་དགོས་ཀྱི་ཡོད་ན་ཐོག་མར་ཞིབ་འཇུག་རེའུ་མིག་སོགས་ཡོངས་ཁྱབ་བྱ་དགོས་སྐོར་དང་། ཧེ་ཇན་ཁེ་ཡིས་རྒྱ་ནག་ལྷོ་ཕྱོགས་འཕྲུལ་ལས་ཚན་རིག་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་ནས་དགོངས་པ་ཞུས་ཡོད་པ་དང་། ཁོའི་ཞིབ་འཇུག་གི་ལས་གཞི་དེས་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་ཤེས་ཡོན་ལམ་ལུགས་ཐད་གནོད་སྐྱོན་ཆེན་པོ་བྱུང་ཡོད་སྐོར་སོགས་བསྒྲགས་འདུག
གནད་དོན་དེའི་ཐད་ཨ་རིའི་ཁཱ་ལེ་ཧྥོར་ནི་ཡཱ་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་རྒྱུད་རྒྱུ་མཁས་པ་ཨ་ལེཀ་ཛན་མཱར་སིན་(Dr. Alexander Marson)ལགས་ཀྱིས། དེ་སྔོན་ནས་ཚན་རིག་པ་མང་པོས་རྒྱུད་རྒྱུ་བཅོས་སྒྲིག་བྱེད་ཐབས་དེ་ཧ་གོ་ཡི་ཡོད་ནའང་ཞིབ་འཇུག་བྱས་མེད་པ་དང་། བྱེད་ཐབས་དེ་ཧ་ཅང་འཇིགས་སྣང་སྐྱེས་དགོས་པ་ཞིག་ཡིན་སྟབས། ཨ་རི་གཙོའི་ནུབ་ཕྱོགས་རྒྱལ་ཁབ་མང་པོའི་ནང་ཁྲིམས་འགལ་ཡིན་པ་དང་། རྒྱུད་རྒྱུ་བཅོས་སྒྲིག་གིས་མིའི་རིགས་ཀྱི་རང་བྱུང་རྒྱུད་རྒྱུ་ལ་གཏོར་བཤིག་གཏོང་གི་ཡོད་པས་རྒྱ་ནག་གིས་ཁྲིམས་ལྟར་དེ་ལ་བཀག་སྡོམ་དགོས་སྐོར་བརྗོད་ཡོད་པ་དང་། དེ་བཞིན། རྒྱ་ནག་གི་ཚན་རིག་པ་ ༡༢༢ ལྷག་གིས་ཧེ་ཇན་ཁའེ་ཡི་ཞིབ་འཇུག་དེ་ནི་སྨྱོ་ལས་ཤིག་ཡིན་པ་དང་། གནད་དོན་དེས་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྟེང་རྒྱ་ནག་གི་ཚན་རིག་ལག་རྩལ་ཡར་རྒྱས་ཐད་གནོད་སྐྱོན་ཆེན་པོ་བཟོས་ཡོད་པའི་སྐྱོན་བརྗོད་བྱས་འདུག
ཧེ་ཇན་ཁའེ་ཡིས་བཀའ་འཁྲོལ་མེད་པར་རྒྱུད་རྒྱུའི་སྐྱེས་འཕེལ་སྐོར་ལ་དངོས་སུ་ཚོད་ལྟ་ལག་བསྟར་བྱས་པའི་གནས་ཚུལ་དེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་གསར་ལམ་དུ་ཤུགས་ཆེན་པོ་ཁྱབ་རྗེས། རྒྱལ་ཁབ་སོ་སོའི་ཚན་རིག་པ་མང་པོས་ཀྱང་སྐྱོན་བརྗོད་དང་རྒྱུད་རྒྱུ་བཅོས་སྒྲིག་གིས་གནོད་ཚབས་ཅི་ཡོད་སོགས་ཀྱི་སྐོར་ལ་གླེང་སློང་དང་ཉེན་བརྡ་སོགས་གཏོང་གི་འདུག་ལ། སྤྱིར་གནད་དོན་ཆེན་པོ་དེ་ལྟ་བུར་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་པར་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བཀའ་འཁྲོལ་ཐོབ་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། ཞིབ་འཇུག་གི་གྲུབ་དོན་དེ་ལྟ་བུ་ཡོངས་བསྒྲགས་བྱེད་མི་ཆོག་སྐོར་བརྗོད་ཀྱི་འདུག
འཛམ་གླིང་གི་རྒྱལ་ཁབ་མང་པོའི་ནང་བཀག་སྡོམ་བྱས་པའི་རྒྱུད་རྒྱུ་བཅོས་སྒྲིག་གི་ཞིབ་འཇུག་དེར་བཀའ་འཁྲོལ་མེད་པར་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་མཁན་རྒྱ་ནག་ནང་ཧེ་ཇན་ཁའེ་དང་པོ་རེད་མི་འདུག ད་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༩ ནང་རྒྱ་ནག་གི་སན་ཡཱ་ཊི་སིན་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་(Sun Yat-sen University)ཞེས་པའི་ཚན་རིག་པ་ཞིག་གིས་ཀྱང་རྒྱུད་རྒྱུ་བཅོས་སྒྲིག་གིས་ནད་རིགས་བཅོས་ཐབས་ལ་ཚོད་ལྟ་བྱས་ཡོད་འདུག
རྒྱུད་རྒྱུ་བཅོས་སྒྲིག་ནི་མིའི་རིགས་ཀྱི་རང་བྱུང་རྒྱུད་རྒྱུ་མཉམ་བསྲེས་ཀྱིས་སྐྱེས་འཕེལ་བྱུང་དུ་བཅུག་པ་ཞིག་ཡིན་ལ། བྱེད་ཐབས་དེས་གཉན་ནད་རེག་དུག་ཨེ་ཛི་ལྟ་བུ་མེད་པར་གཏོང་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་ན་ཡང་། མིའི་ལུས་ཕུང་གི་གྲུབ་ཚུལ་སོགས་རང་བྱུང་གི་འདུས་རྒྱུ་མང་པོ་ཞིག་གིས་གྲུབ་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། གྲུབ་པ་ལས་བྱུང་གི་ཡོད་པ་དང་། དེ་ཡི་མིང་ལ་རྒྱུད་རྒྱུ་འདུས་སྣོད་(Gene Pool)ཞེས་འབོད་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། གལ་ཏེ་རྒྱུད་རྒྱུ་བཅོས་སྒྲིག་གི་ལག་རྩལ་དེ་དངོས་སུ་མིའི་རིགས་ཀྱི་འཚོ་བའི་ནང་བེད་སྤྱོད་གཏང་བ་ཡིན་ན། མ་འོངས་པའི་མི་རབས་ཚོའི་རྒྱུད་རྒྱུ་འདུས་སྣོད་ལ་གཏོར་བཤིག་དང་མིའི་རིགས་ཀྱི་སྐྱེས་རྒྱུན་ལ་གནོད་སྐྱོན་ཐེབས་པ་མ་ཟད། རྒྱུད་རྒྱུ་བཅོས་སྒྲིག་གིས་ནད་གཞི་སློང་བ། མིའི་རིགས་ཀྱི་འཚོ་གནས་ལ་འདྲ་མཉམ་མིན་པའི་ཡ་མ་ཟུང་གི་སྤྱི་ཚོགས་སྐྲུན་པ་སོགས་ཀྱི་ཉེན་ཁ་ཡོད་སྐོར་བརྗོད་ཀྱི་འདུག
གསར་འགོད་པ། སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག
