ཚན་རིག་པས་བཤད་ན། ས་ཡོམ་གྱི་སྐོར་སྔ་མོ་ནས་ཉེན་བརྡ་བཏང་རུང་། རྒྱ་ནག་གིས་འདིའི་ཐད་གྲ་སྒྲིག་ཅི་ཡང་བྱས་མི་འདུག་ཟེར།
རྒྱ་ནག་གི་ཚན་རིག་པ་དག་གིས་བཤད་དོན། ཟླ་སྔོན་མའི་སི་ཁྲོན་ས་ཡོམ་གྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་མཐར་ཐུག་དེ་གསལ་བཤད་མ་བྱས་པའི་སྔོན་དུའང་། དོན་དག་གཅིག་ནི་ཤི་མི་ཐུབ་པའི་ཁུངས་སྐྱེལ་དུ་གྱུར་ཡོད་དེ། ཤི་འབོར་ཆེན་པོ་འདིའི་རྩ་བ་ཟུག་སའི་གྲུབ་ཆ་གཅིག་ནི་ས་ཁུལ་དེ་དག་ལ་ས་ཡོམ་ཚབས་ཆེན་ཞིག་བརྒྱག་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཉེན་བརྡ་གསལ་བོ་ཞིག་བཏང་བ་དེར་ཉན་འཇོག་བྱེད་མ་ཐུབ་དེ་ཡིན་འདུག
རྒྱ་ནག་གི་ཚན་རིག་པ་ཚོས་ལོང་མུན་རི་བོའི་སྐེད་བརྒྱུད་དེ། ཝུན་ཁྲོན་ས་ཡོམ་རྒྱག་ས་དེར་གཏོར་སྐྱོན་ཆེ་བའི་ས་ཡོམ་ཆེན་པོ་ཞིག་རྒྱག་རྒྱུ་ཡིན་པ་ལོ་རབས་མང་པོ་ཞིག་གི་སྔོན་ནས་ཤེས་ཡོད་ལ། ཁོང་ཚོའི་སེམས་ཁྲལ་འདི་སྲིད་གཞུང་གི་མགོ་ཁྲིད་ཚོར་ཡང་ནས་བསྐྱར་དུ་ཞུས་མྱོང་ཟེར། ཡིན་ནའང་ས་ཁུལ་དེའི་ས་ཡོམ་གྱི་གྲ་སྒྲིག་ལ་ཞིབ་ཚགས་པོ་བྱུང་མེད་པ་ནི་རྒྱུ་མཚན་གསལ་ཤོས་ཤིག་ཡིན་ལ། པེ་ཅིན་ལྟ་བུ་ས་ཡོམ་གྱི་ལྟེ་གནས་ཁག་ཏུ་ཚད་ལྡན་ཁང་བརྩེགས་ཀྱི་ཁྲིམས་སྲོལ་ཡོད་པ་ལྟར་ས་ཁུལ་འདིར་ཁང་བརྩེགས་ཀྱི་ཁྲིམས་སྲོལ་ཚད་ལྡན་ལྟར་བརྒྱག་ཐུབ་མེད།
པེ་ཅིན་གྱི་དམར་ཤོག་སྲིད་གཞུང་གིས་འགྲོ་བ་མིའི་ཚེ་སྲོག་ལ་མཐོང་ཆེན་བྱེད་ཀྱིན་པ་ནི་ས་ཡོམ་ལ་ལན་འདེབས་བྱེད་པའི་ཁུངས་སྐྱེལ་ལྟ་བུར་འཇུས་ནས་ཡོད་ལ། ས་ཡོམ་བརྒྱབས་རྗེས་མྱུར་སྐྱོབ་ཁོ་ནར་འབད་བརྩོན་བྱས་པའི་རྣམ་པ་འདིར་རྒྱལ་ཁབ་ནང་ལོགས་དང་ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ནས་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་ལྟ་ཚུལ་བཟུང་ཡོད། དེ་ལྟར་ཡང་། རྒྱ་ནག་གི་གཞུང་འབྲེལ་གསར་ལམ་ཁག་གིས་གཞུང་གི་མགོ་ཁྲིད་ཚོས་ཁང་བའི་བརྩིགས་རྨང་བརྟན་པོ་འདིང་ཕྱོགས་ལ་འགན་ལེན་ཅི་ཡང་བྱས་མེད་པ་དང་། གྲོང་ཁྱེར་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་ཚོད་འཛིན། ཐ་ན་ཤི་འབོར་འདི་ཇེ་ཉུང་ལ་འགྲོ་སྲིད་པའི་གཞི་རྩའི་སློབ་སྟོན་ཙམ་ཡང་བྱས་མེད་པའི་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་གྱི་རིགས་ལ་དོ་སྣང་སྤྲོད་ཀྱི་མེད།
པེ་ཅིན་དུ་ཡོད་པའི་ཀྲུང་གོའི་ས་ཡོམ་འཛིན་སྐྱོང་ཁང་གི་ཉམས་ཞིབ་པ་ཀའོ་ཅིན་གུའོ་ཡིས་བཤད་དོན། “རྒྱ་ནག་ལ་བཤད་རྒྱུན་ཞིག་ཡོད་པ་རེད། ལུག་ཤོར་བའི་རྗེས་ནས་མ་གཏོགས་ལྷས་རྭར་བཟོ་བཅོས་རྒྱག་དགོས་པ་ཤེས་ཀྱི་མེད་པ་རེད། ད་རེབ་ཀྱི་གནས་སྟངས་ནས་བཤད་ན། མི་རྣམས་ཀྱིས་ལུག་དེ་བསད་ཚར་བའི་རྗེས་ནས་མ་གཏོགས་འདིའི་ཉེན་ཁ་ངོས་ཟིན་གྱི་མེད་པ་རེད། ང་ཚོས་འདི་མ་བྱུང་བའི་སྔོན་ནས་གནས་ལུགས་བཤད་པར་འབད་བརྩོན་བྱས་པ་ཡིན། འོན་ཀྱང་། མི་ཚོས་ཉན་གྱི་མི་འདུག་” ཟེར།
རྒྱ་ནག་གི་ཆེད་ལས་པ་དག་གིས་གཅིག་འཕྲོར་གཉིས་མཐུད་ཀྱིས་མི་ ༨༧༠༠༠ ལྷག་བསད་པའམ་བོར་བརླག་ཏུ་གྱུར་བའི་ཟླ་སྔོན་མའི་ས་ཡོམ་འདི་འདྲ་ཞིག་འབྱུང་རྒྱུའི་དུས་ཚོད་ངེས་ཅན་དེ་ལུང་བསྟན་ལྟར་བཤད་ཐུབ་པ་མེད་ལུགས་ནན་བཤད་བྱེད་ཀྱིན་འདུག ཡིན་ནའང་། ཝུན་ཁྲོན་ལ་ ༡༩༣༣ ལོར་ས་ཡོམ་ཤུགས་ཆེན་ཞིག་བརྒྱབས་པ་ནས་བཟུང་མངའ་ཁུལ་འདིའི་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་ཉེན་ཚབས་དེ་ཤེས་ཡོད་ལ། ༡༩༧༠ དོན་གྲངས་ནས་བཟུང་གཟབ་ནན་གྱིས་ཞིབ་འཇུག་ལེགས་པུ་བྱས་པ་ཡིན་ཟེར།
ཁྲིན་ཏུའུ་ཚན་རྩལ་སློབ་གླིང་གི་ཆེད་མཁས་པ་ལི་ཡུང་གིས་བརྗོད་དོན། བར་གྱི་གས་སྲུབས་དེ་ནི་ཐིག་སྐུད་ནང་བཞིན་གྱི་གསལ་བོ་རེད། འདིས་ས་ཡོམ་གྱི་འགུལ་ཚད་ཤུགས་ཆེན་པོ་དང་རྒྱུན་རིང་པོ་ཡིན་པར་སྟོན་གྱི་ཡོད་ལ། འདི་ལྟའི་གས་སྲུབས་རིང་པོ་དང་གསལ་བོ་ཞིག་ཡོད་དུས་ས་ཡོལ་ཤུགས་ཆེན་ཞིག་རྒྱག་གི་རེད། ཚན་རིག་པ་གཞན་པ་དག་ལའང་འདི་དང་གཅིག་མཚུངས་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་འདུག་ ཅེས་བརྗོད་ཡོད་པ་རེད།
ལོ་སྔོན་མའི་ཕྱི་ཟླ་བདུན་པའི་ནང་དུ་ལི་དང་ཚན་རིག་པ་གཞན་པ་སྐོར་ཞིག་གིས་སྙན་ཐོ་ཞིག་བཏོན་སྟེ། ལོང་མུན་རི་བོའི་སྐེད་བརྒྱུད་དུ་ས་ཡོམ་རིམ་པ་ ༧་༠ ཅན་ཞིག་རྒྱག་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཉེན་བརྡ་བཏང་ཡོད་ལ། ས་ཡོམ་འདི་མ་བྱུང་གོང་གི་ཟླ་གཅིག་གི་སྔོན་ལའང་ཚོགས་འདུ་ཞིག་གི་སྟེང་ནས་ས་ཡོམ་གྱི་ཉེན་ཁ་ཆེ་ཚུལ་བརྗོད་ཡོད་འདུག
མི་མང་པོ་ཞིག་གིས་ཚན་རིག་པ་ཚོས་ལོ་མང་པོའི་རིང་ནས་ཉེན་འགོག་གི་ཐད་ཤུགས་བརྒྱབས་ཡོད་པར་བཤད་ལ། ཡང་། ཁག་ཅིག་གིས་ནི་ཚན་རིག་པ་ཚོས་ས་ཁུལ་འདིའི་ས་ཡོམ་གྱི་ཉེན་ཚབས་རང་བཞིན་ལ་ཚོད་རྩིས་བརྒྱབས་པ་དམའ་དྲགས་ཏེ། གཞུང་ལ་ཚིག་རྣོན་པོའི་སྒོ་ནས་ཉེན་བརྡ་གཏོང་ཐུབ་མེད་པའི་ནོར་འཛོལ་སྐོར་ལ་འཁང་ར་འདོན་གྱིན་ཡོད་ལ། ལྷག་པར་དུ་ཉེ་བའི་དུས་ཡུན་རིང་ལོང་མུན་རི་བོའི་བརྒྱུད་འདི་ཉེན་ཁའི་ས་ཁུལ་གྱི་ཐོ་གཞུང་ནང་བཀོད་མེ་འདུག་ཟེར།
ཀྲུང་གོའི་ས་ཡོམ་འཛིན་སྐྱོང་ཁང་གི་ས་ཁམས་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་འགན་འཛིན་གཞོན་པ་མཱ་ཧྲིན་ལི་ཡིས་བརྗོད་དོན། རྒྱ་ནག་གི་མི་སེར་དཀྱུས་མ་ཚོའི་སེམས་ཁུང་གི་ན་ཟུག་འདིའི་ཕན་ནས། ང་ཚོ་ས་ཡོམ་ཚན་རིག་པ་ཚོར་འགྲེལ་བཤད་རྒྱག་མ་ཐུབ་པའི་ཉེས་པ་ལྕི་གི་རེད། ང་ཚོའི་ནུས་པ་ནི་དགོས་མཁོ་དང་རྒྱང་ཐག་རིང་ས་ན་ཡོད་པ་རེད། ང་ཚོ་ངུ་བ་ལས་རོགས་གང་ཡང་ཐུབ་ཀྱི་མི་འདུག་ཟེར།
ས་ཡོམ་བརྟག་དཔྱད་པ་སྐོར་ཞིག་གིས། པེ་ཅིན་དུ་ཡོད་པའི་ས་ཡོམ་བརྟག་དཔྱད་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་མངའ་ཁུལ་དེ་རུ་ཁང་བརྩེགས་ཀྱི་ཁྲིམས་གཞི་ཚད་ལྡན་ལྟར་རྒྱག་དགོས་པའི་གནོན་ཤུགས་སྤྲད་མེད་པ་དང་། གལ་སྲིད་ཁང་བརྩེགས་ཕལ་ཆེ་བ་ཁྲིམས་གཞི་ལྟར་བརྒྱབས་ཡོད་ཀྱང་། མང་པོ་ཞིག་ནི་ཚད་གཞི་ལོངས་མེད་པར་ལྔ་བའི་ས་ཡོམ་གྱི་ཚད་ནས་ཀྱང་ལོག་འགྲོ་གིན་ཡོད། རྒྱ་ནག་གིས་ཐེངས་འདིའི་ས་ཡོམ་ནི་ཚད་རིམ་ ༨་༠ ཡིན་པར་བརྗོད་ཀྱིན་ཡོད་ལ། འདི་ནི་རྒྱ་ནག་གི་ཉེ་བའི་དུས་རིམ་ནང་བྱུང་བའི་ས་ཡོམ་ཚད་མཐོ་ཤོས་རེད་ཟེར།
ས་ཡོམ་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ཉམས་ཞིབ་པ་སྐུ་ཞབས་ཀའོ་ཡིས། ས་ཡོམ་འཛིན་སྐྱོང་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་གཞུང་ལ་འདང་ངེས་པའི་ཉེན་བརྡ་བརྒྱབས་མི་འདུག་ཚུལ་བརྗོད་ཀྱིན་ཡོད་ལ། ང་ཚོས་ཁང་བརྩེགས་རྣམས་ས་ཡོམ་རིམ་པ་བདུན་ཅན་ཞིག་བརྒྱབས་ན་མི་འགྱེལ་བ་ཞིག་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད་ཅེས་བཤད་མོད། ཡིན་ནའང་ ༡༩༥༠ ནང་དུ་ཨུ་རུ་སུའི་ཆེད་མཁས་པ་དག་གིས་སློབ་སྟོན་གནང་བ་ལྟར། ཁང་བརྩེགས་རིགས་ས་ཡོམ་རིམ་པ་དགུའི་ཚད་ནས་རྒྱག་དགོས་པར་ཨུ་ཚུགས་ཀྱིས་བཤད་ཀྱིན་ཡོད་ཟེར།
སྐུ་ཞབས་ཀའོ་ཡིས་རྒྱ་ནག་ནང་གི་ཚད་ལྡན་ཁང་བརྩེགས་ཤིག་གི་ཁྲིམས་གཞིའི་ཐད་གསུངས་དོན། ཟླ་སྔོན་མའི་ས་ཡོམ་གྱི་གཏོར་སྐྱོན་ལས་ཐར་ཐུབ་པ་ཞིག་དགོས་ན། ས་ཡོམ་རིམ་པ་ ༡༡ གི་ཚད་ལ་བལྟས་ནས་ཁང་བརྩེགས་སློང་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད་ཟེར།
གྲུ་ནུབ་ཚར་རྗེས་་་་་ ད་གཟོད་སྐྱོབ་ཐབས་ཡོད་ལུགས་བཤད་མཁན་མང་་་་་ དབྱིན་ཇིའི་གཏམ་དཔེ།