མི་རིགས་ས་ཁུལ་རང་སྐྱོང་ཟེར་བ་དེ་རྒྱ་ནག་གུང་ཁྲན་གྱིས་རྫུ་འཕྲུལ་རེད། དེ་ལ་མགོ་འཁོར་རྒྱུ་ཡོད་པ་མ་རེད། རྒྱ་ནག་གིས་ཞག་པ་ཞིག་བཟོས་ཡོད་པའི་ནང་ངེས་པར་དུ་ཕེབས་དགོས་དོན་ཡོད་པ་མ་རེད། ཞག་པ་དེའི་ནང་འཛུལ་ཚར་ན། རྒྱ་ནག་གིས་འཐེན་གི་རེད། དེ་ཚོ་ཁ་གསལ་བོ་བྱས་ཏེ་གསར་ཤོག་ནང་འབྲི་རོགས།
ཕྱི་ཚེས་ ༢༧ ཉིན་སྐུའི་གཅེན་པོ་རྒྱལ་ལོ་དོན་འགྲུབ་མཆོག་ཆེད་དུ་བོད་ཀྱི་དུས་བབ་གསར་ཁང་དུ་ཕེབས་ཏེ། ཁོང་གི་འདས་པའི་མི་ཚེ་བྱུང་རབས་སྙིང་བསྡུས་དང༌། ད་ལྟའི་བོད་རྒྱའི་གནས་བབ། ལྷག་པར་དུ་བོད་ཀྱི་ད་ལྟའི་ཛ་དྲག་གནས་བབ་སྐོར་ལ་བཀའ་མོལ་དང་གསར་འགོད་པའི་དྲི་བར་ལན་འདེབས་གནང་སོང༌། རྒྱལ་ལོ་དོན་འགྲུབ་ཀྱིས་གསུངས་དོན། ༡༩༥༡ ནས་ ༡༩༧༩ ལོ་བར་བོད་ནང་གནམ་ས་མགོ་རྟིང་སློག་པ་ལྟ་བུའི་གནས་ཚུལ་མང་པོ་བྱུང་ཡོད། བོད་རིགས་ཚང་མའི་ལུས་སྲོག་ལོངས་སྤྱོད་དང་བཅས་པ་གཞུང་བཞེས་བཏང་ཡོད། རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ནང་གཏོར་བཤུག་བཏང་བར་རིག་གནས་གསར་བརྗེ་ཆེན་པོ་ཟེར་གྱིན་ཡོད། དེ་རྩ་བ་ཉིད་ནས་མ་རེད། ༡༩༥༤ ལོ་ནས་ཁམས་དང་ཨ་མདོའི་ས་ཆར་མགོ་བཙུགས་ཏེ། ཁྱོན་སྡོམ་ལོ་ངོ་སུམ་བཅུའི་རིང་གཏོར་བཅོམ་བྱས་པ་རེད་ཅེས་གསུངས་བྱུང༌།
ཡང་ཁོང་གིས་ད་ལྟ་འགྲོ་བཞིན་པའི་བོད་རྒྱའི་འབྲེལ་བ་དང༌། དེའི་ངོ་བོ་དང་དམིགས་ཡུལ་སོགས་གསུངས་དོན། སྤྱི་ལོ་༡༩༧༩ ཟླ་ ༡༡ པའི་ནང་ང་ཏུན་ཞའོ་ཕེན་ལ་ཐུག་པ་ཡིན། སྐབས་དེར་ཏིན་ཞོ་ཕེན་གྱིས་རང་བཙན་མིན་པའི་བཀའ་མོལ་ག་རེ་ཡིན་རུང་གནང་ན་འགྲིག་གི་རེད་གསུངས་པ་བཞིན་བོད་རྒྱའི་འབྲེལ་ལམ་ཐོག་མར་བྱུང་བ་རེད། སྐབས་དེར་ང་ཚོར་དམིགས་ཡུལ་གསུམ་ཡོད། དང་པོ། ལོ་ངོ་ཉི་ཤུའི་རིང་ཆད་ཡོད་པའི་བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀྱི་རྩ་དེ་བསྐྱར་དུ་མཐུད་རྒྱུ་དང༌། གཉིས་པ། རྒྱ་ནག་གིས་བོད་དེ་་༡༩༤༩ ནས་ ༡༩༧༩ ལོའི་བར་གྱི་ལོ་ངོ་ ༣༠ རིང་གསོད་པ་དང་གཏུབ་པ། བཅོམ་པ་དང་གཏོར་བ་སོགས་བྱས་ཏེ། བོད་མིའི་བླ་གཅིག་ཞེད་སྣང་གིས་ཆད་ཡོད། བླ་དེ་ཚུར་འགུག་རྒྱུར་རྒྱ་ནག་ལ་འབྲེལ་བ་བྱས་ཏེ། རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་བོད་དུ་ཞབས་སོར་འགོད་ཐུབ་པ་བྱ་རྒྱུ་དེ་རེད། གསུམ་པ། རིམ་གྱིས་ང་ཚོས་ཐོབ་ཐང་རྩོད་ལེན་བྱ་རྒྱུ་དེ་རེད། ངས་རྟག་པར་ཅི་ཞིག་བཤད་ཀྱིན་ཡོད་ཟེར་ན། ང་རང་ཚོ་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་ཟེར་བ་ཞིག་བཤད་ཀྱིན་ཡོད། བསམ་བློ་རང་དབང་ཐོག་ནས་བཏང་ཆོག་པ། སྐད་ཆ་རང་དབང་ཐོག་ནས་བཤད་ཆོག་པ། སྐད་ཡིག་རང་དབང་ཐོག་ནས་སྤྱོད་ཆོག་པ། ཆོས་དད་རང་ཐོག་ནས་བྱ་ཆོག་པ། འགྲོ་སྐྱོད་ཐོག་ནས་བྱ་ཆོག་པ་བཅས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་དེ་རེད།
རིམ་གྱིས་རྒྱ་ནག་གྲོས་མཐུན་དོན་ཚན་བཅུ་བདུན་ཁ་དན་ལ་མ་གནས་བ་རེད། ཏིན་ཞོ་ཕེན་ངེད་གཉིས་ཀྱི་སྐད་ཆ་ཁ་དན་ལ་མ་གནས་བ་རེད། ༧རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་ཚད་མེད་ཞུས་པ་རེད། ང་བཀའ་ཤག་ལ་བཅར་ཏེ་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་ལ། འདས་པའི་གནས་ཚུལ་ནང་བྱུང་མ་མྱོང་བ་ཞིག་ཡོང་གིན་འདུག རྒྱ་ནག་གིས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ལ་སྐྱོན་འཛུག་བྱེད་ཀྱིན་འདུག་ཅེས་ལབ་པ་ཡིན། སྐབས་དེར་དམིགས་བསལ་སྐུ་ཚབ་རྒྱ་རི་བློ་གྲོས་རྒྱལ་མཚན་དང་སྐལ་བཟང་རྒྱལ་མཚན་གཉིས་ཀྱང་འདུག་ལ། བློ་གྲོས་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་དེ་རྒྱ་ནག་གི་འཆར་ཅན་རེད་ཟེར། དེ་འཆར་ཅན་གང་ཡང་མ་རེད། ངས་བལྟས་ན་འགྱུར་བ་ཆེན་པོ་རེད། ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་ལ། ད་ལྟའི་སྐུ་ཚབ་གཉིས་ཀྱིས་ག་རེ་གནང་གིན་ཡོད་དམ། ཁོང་གཉིས་ཀྱིས་གནད་དོན་ཐོག་ལས་ཀ་ཞིག་བྱ་ཐུབ་པར་མཐོང་གིན་མི་འདུག མཇུག་འབྲས་རྙོག་དྲ་ཚ་བོ་ཞིག་ཏུ་མཐོང་གིན་འདུག་ཅེས་ལབ་པ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་སོང༌།
སྐབས་དེར་འདི་གའི་གསར་ཤོག་རྩོམ་སྒྲིག་པས་ཁོང་ལ། དབུ་མའི་ལམ་གྱི་ཐོག་ནས་བོད་དོན་སེལ་དཀའ་བའི་སྣང་ཚུལ་འདུག་སྟབས། སྐུ་ཉིད་ཀྱིས་རེ་བ་དང་ལམ་ཁ་གཞན་པ་འདྲ་མཐོང་གིན་ཡོད་དམ་ཞེས་དྲིས་པའི་ལན་དུ་ཁོང་གིས། གཅིག་བྱས་ན་སྟོང་པ་འདྲ་བོ་རེད། གཅིག་བྱས་ན་སྟོང་པ་མ་རེད། སྟོང་པ་དེ་ཡང་སྟོང་པ་མིན་པ་ཞིག་བཟོ་བར་ཐབས་ཤེས་གནང་དགོས། གལ་སྲིད་རང་བཙན་གསུང་པ་ཡིན་ན་རྒྱ་ནག་གི་སྣང་བར་འགྲོ་གི་མ་རེད། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་ནས་རྒྱབ་སྐྱོར་རག་གི་མ་རེད། དབུ་མའི་ལམ་ཟེར་བ་འདིར་འཛམ་གླིང་ཚང་མས་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད། ང་ཚོས་རང་སྐྱོང་དགོས་ཞེས་ལབ་ན། རྒྱ་གར་གྱིས་ལན་རྒྱག་རྒྱུ་ཁག་པོ་རེད། ཅེས་གསུངས་བྱུང༌། ཡང་ཁོང་ལ། བོད་ནང་གི་མི་དམངས་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་དངོས་དང༌། བཙན་བྱོལ་གཞུང་གི་སྲིད་བྱུས་བར་འགལ་བ་འདྲ་མཐོང་གིན་འདུག་གམ་ཞེས་དྲིས་པའི་ལན་དུ་ཁོང་གིས། བཀའ་ཤག་དང་སྤྱི་འཐུས་ཚོའི་གནང་ཕྱོགས་ལ་ལོ་ལྔ་བཅུ་ཙམ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད། དེ་དག་ལ་བསྐྱར་ཞིབ་ཅིག་གནང་དགོས་ཀྱིན་འདུག བཟོ་བཅོས་ཤིག་རྒྱག་དགོས་ཀྱིན་འདུག བོད་ནང་གི་མི་དམངས་བྱིངས་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་དང་མི་མཐུན་པའི་སྐད་ཆ་མང་པོ་ཞིག་འདི་ན་བཤད་ཀྱིན་ཡོད་པ་རེད། དེ་འགྲིག་གིན་མི་འདུག་བསམ་གྱིན་ཡོད། ཅེས་གསུངས་བྱུང༌། མཇུག་མཐར་ཁོང་ལ་མི་འགྱངས་པར་སྐུ་ཚབ་ཐེངས་བརྒྱད་པ་རྒྱ་ནག་ཏུ་ཕེབས་ཏེ། མི་རིགས་ས་གནས་རང་སྐྱོང་གི་བཅའ་ཁྲིམས་ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་གིས་བོད་ནང་ལག་བསྟར་བྱེད་ཕྱོགས་ཐད་གྲོས་མོལ་གནང་རྒྱུའི་གྲ་སྒྲིག་ཡོད་རབས་འདུག་པས། དེའི་ཐད་དགོངས་འཆར་གང་ཡོད་དྲིས་པར། མི་རིགས་ས་ཁུལ་རང་སྐྱོང་ཟེར་བ་དེའི་སྐོར་ལ་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་ཡིས་མགོ་ཚོད་ལ་མ་ཚོད་མང་པོ་གསུང་གིན་འདུག ཁྱེད་རང་ཚོས་དེ་ཡག་པོ་ཞིག་མཁྱེན་གྱིན་ཡོད་དམ། མི་རིགས་ས་ཁུལ་རང་སྐྱོང་ཟེར་བ་དེ་རྒྱ་ནག་གུང་ཁྲན་གྱིས་རྫུ་འཕྲུལ་རེད། དེ་ལ་མགོ་འཁོར་རྒྱུ་ཡོད་པ་མ་རེད། རྒྱ་ནག་གིས་ཞག་པ་ཞིག་བཟོས་ཡོད་པའི་ནང་ངེས་པར་དུ་ཕེབས་དགོས་དོན་ཡོད་པ་མ་རེད། ཞག་པ་དེའི་ནང་འཛུལ་ཚར་ན། རྒྱ་ནག་གིས་འཐེན་གི་རེད། དེ་ཚོ་ཁ་གསལ་བོ་བྱས་ཏེ་གསར་ཤོག་ནང་འབྲི་རོགས། ཞེས་གསུངས་བྱུང༌།
རྒྱ་ནག་གུང་ཁྲན་གྱིས་རྫུ་འཕྲུལ་འདི་བོད་མི་མང་གི་བསམ་ཤེས་ཀྱིས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཁ་ཕྱོགས་གཏན་འབེབ་རང་བཙན་ལ་བསྐྱོད་དགོས།