བཙན་བྱོལ་ནང་ཆེད་ལས་པ་མེད་པས་ཕོངས་སམ།

པདྨ་ཚེ་དབང་ཤཱསྟྲི།
———-
།སྔ་ལོ་བོད་ཁྱིམ་དབུ་ བརྙེས་ཀྱི་མཛད་སྒོའི་སྐབས་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ནས་ བཙན་བྱོལ་ནང་དུ་རང་རྐྱ་འཕེར་བའི་རིག་གཅིག་རྐང་འཛིན་པའམ། ལས་རིག་སྡེ་ཚན་བྱེ་བྲག་པའི་ནང་ལ་ཁྱད་མཁས་པ་མིག་འཛུགས་བྱེད་རྒྱུ་མེད་པ་དང་། བོད་ཡིག་གི་གནས་ཚད་སྐྱོ་བོ་ཡིན་པ་སོགས་ཀྱི་བཀའ་སློབ་ཕེབས་རྗེས་བོད་ཀྱི་དུས་ བབ་གསར་ཤོག་དང་། ཁ་བརྡ་དྲ་གནས་བཅས་ཀྱི་ནང་དུ་གནད་དོན་འདིའི་ཐད་ལ་དཔྱད་རྩོམ་སྤེལ་བ་དང་། བཅར་དྲི་ཞུས་པ། དགོངས་ཚུལ་གསུངས་པ་བཅས་ཇི་སྙེད་ཅིག་བྱུང་འདུག་པའི་ནང་དུ་འགའ་ཞིག་གིས། བཙན་བྱོལ་ནང་གི་བོད་མི་རྣམས་རང་དབང་ལུང་པར་བསྡད་ཡོད་ཀྱང་། ཤེས་ཡོན་སློབ་སྦྱོང་གི་ཐད་ལ་འཐུས་ཤོར་ཆེན་པོ་བྱུང་ཡོད་པའི་དགོངས་ཚུལ་དང་། འགའ་ཞིག་གིས་འཐུས་ཤོར་དེ་དག་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་དང་། ཆོས་དོན་ལྷན་ཁང་ནས་བྱུང་ཡོད་ཚུལ། འགའ་ཞིག་གིས་འཐུས་ཤོར་དེ་དག་སློབ་གྲྭའི་འཛིན་སྐྱོང་དང་དགེ་རྒན། ཕྲུ་གུའི་ཕ་མས་སེམས་ཁུར་མ་བླངས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་བྱུང་ཡོད་ཚུལ། འགའ་ཞིག་གིས་བཙན་བྱོལ་དུ་གཞི་རིམ་དང་མཐོ་རིམ་ཤེས་ཡོན་གྱི་སྲིད་བྱུས་ཡང་དག་ པ་ཞིག་མེད་པས་འཐུས་ཤོར་ཕྱིན་ཚུལ། ཁ་ཤས་ཀྱིས་རང་མིང་དངོས་སུ་བརྗོད་མ་ནུས་པར་རི་བོང་རྡོ་རྫུས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་བསམ་ ཆར་གསུངས་མཁན་ཡང་ཇི་སྙེད་ཅིག་འདུག་པ་དེ་དག་ནི་སྣང་མེད་དུ་འཇོག་པ་ལས་ལན་ འདེབས་ཀྱི་འོས་མ་མཆིས། ཡང་འགའ་ཞིག་གིས་བཙན་བྱོལ་ནང་དུ་དུས་ཡུན་འདི་དག་གི་རིང་ལ་ཡིག་རྨོང་སེལ་ཐུབ་ ཙམ་ལས། བོད་ཡིག་ཐོག་རང་རྐྱ་འཕེར་བའི་འབྲི་རྩོམ་གནང་མཁན་མེད་ཚུལ་སོགས་ཀྱིས་མཚོན་ པའི་སྐྱོན་བརྗོད་དང་དགོངས་ཚུལ་མང་དག་ཅིག་འདོན་གནང་མཛད་འདུག་པའི་ཐད་ལ་རང་ ཉིད་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་མདོར་བསྡུས་ཤིག་ཞུ་འདོད་བྱུང་།
ཐོག་མ་དེར་རང་དབང་ལུང་པ་ གསུངས་དུས་གཞིས་ལུས་སྤུན་ཟླ་ཚོ་ལ་ལྟོས་ཏེ་བཙན་བྱོལ་ནང་དུ་རང་དབང་ཆེན་པོ་ ཡོད་ཀྱང་། ཕྲུ་གུར་ཤེས་ཡོན་སྤྲོད་ཕྱོགས་དང་། ཤེས་ཡོན་གྱི་ཁོར་ཡུག་བསྐྲུན་ཕྱོགས། མིའི་ནུས་ཤུགས་བསྐྲུན་ཕྱོགས། འགྲོ་གྲོན་གཏོང་ཕྱོགས་སོགས་གནས་ཚུལ་དུ་མ་ཞིག་གི་ཐད་ལ། ཡུལ་ཡར་ྐླུང་དུ་སྡོད་སྐབས། ལྷ་ཡར་ལྷ་ཤམ་བུ་བསྟེན་དགོས་པའི་དཔེ་ལྟར། གནས་ཡུལ་རྒྱལ་ཁབ་སོ་སོའི་ཁྲིམས་ལུགས་འགྲོ་སྟངས་དང་བསྟུན་ཏེ་གཞན་དབང་སྟབས་ བསྟུན་གནང་དགོས་པ་ལས་བརྒྱ་ཆ་བརྒྱ་ཐམ་པ་རང་འདོད་གང་ཡོད་གནང་ས་ཕལ་ཆེར་མེད་པ་ དེ་མཁྱེན་དགོས། དེ་ནས་རང་གཞུང་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་དང་། ཆོས་རིག སློབ་གྲྭའི་འཛིན་སྐྱོང་། དགེ་རྒན་ལས་བྱེད། ཕྲུ་གུའི་ཕ་མ་དང་སློབ་ཕྲུག་བཅས་གང་ཟག་སྒེར་འགའ་རེའི་ངོས་ནས་ཕྱག་ལས་གནང་ ཕྱོགས་དང་། ཤེས་ཡོན་དང་འཇོན་ཐང་། ལྷག་བསམ་འདེང་མིན།་ བསམ་པར་ལྷད་མེད་ཀྱང་སྦྱོར་བར་སྐྱོན་ཤོར་བ་སོགས་ཀྱིས་རྐྱེན་པས་འཐུས་ཤོར་ཕྲན་ བུ་བྱུང་ཡོད་སྲིད་པ་རྒྱུ་མཚན་དུ་བྱས་ཏེ། ལྷན་ཁང་ཡོངས་རྫོགས་དང་། ཤེས་ཡོན་གྱི་ཚན་པ་ཡོངས་རྫོགས། ཕྲུ་གུ་དང་ཕ་མ་ཡོངས་རྫོགས་ལ་རྒྱུག་པ་ལེབ་རྡུང་གི་ཚུལ་དུ་འཐུས་ཤོར་གྱི་ཞྭ་ མོ་གཡོགས་ན་མ་འགྲིགས་པ་ཡིན་སྙམ།
ལར་ནས་གཏམ་གྱི་དཔེ་ལ། ཕྲ་ཞིབ་བརྟག་པར་མ་བྱས་ན། དུ་བ་རླངས་པར་ནོར་ཉེན་ཡོད། ཟེར་བ་ལྟར་བཙན་བྱོལ་ནང་གི་མི་ལོ་ལྔ་བཅུའི་རིང་གི་ཤེས་ཡོན་གྱི་བརྒྱུད་རིམ་ དང་། ཁོར་ཡུག གནས་ཚད། གྲངས་འབོར། སྤུས་ཚད། མཐུན་རྐྱེན། བསླབ་གཞི། གྲུབ་འབྲས་སོགས་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་གཟིགས་ཏེ་ཉམས་ཞིབ་ཀྱི་གནས་ཚད་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་ འཐུས་ཤོར་སོང་མིན་གཟིགས་དགོས་པ་ལས། སེམས་ཀྱི་ཚོར་བའི་གཞན་དབང་དུ་བཏང་སྟེ་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་བཀའ་སློབ་དེ་འདྲ་བ་ དེ་སྔ་གནང་མ་མྱོང་བ་ལྟ་བུར། ངོ་གདོང་ན་ཡོད་པའི་དཔེ་མཚོན་ཁ་ཤས་དྲངས་ཏེ། ཐུགས་ལ་གང་དགོངས་ཚད་འབྲི་བརྗོད་གནང་པ་ཡིན་ན། དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་ཇི་བཞིན་མ་མཁྱེན་པའི་གཞིས་བཞུགས་དང་། བྱེས་འབྱོར་སྤུན་ཟླ་རྣམས་དང་། ལྷག་པར་དུ་ལས་ཀྱི་སྣེ་མོར་གཏོགས་པའི་ད་ལྟའི་འབྲེལ་ཡོད་ལས་བྱེད་རྣམས་སེམས་ ཤུགས་ཆག་པའི་རྒྱུ་རུ་འགྲོ་མི་སྲིད་པའང་མིན་པས་དེ་ལུགས་དགོངས་བཞེས་དགོས་པ་ གལ་ཆེར་མངོན། དེ་བཞིན་ཚགས་ཤོག་དང་། དུས་དེབ། ཟིན་ཐོ་ཁག་ཏུ་ཚིགས་བཅད་འགའ་ཤས་དང་། རྩོམ་ཤོག་ལྷེ་ཁ་ཤས་མ་བྲིས་པ་ཙམ་རྒྱུ་མཚན་དུ་བྱས་ཏེ་བོད་ཡིག་མ་ཤེས་པའི་གྲས་ སུ་བགྲང་མི་རུང་། དངོས་འབྲེལ་འགྲོ་ལུགས་ལྟར་བྱས་ན། སྐྱོན་འདི་དང་འདི་འདྲ་ཞིག་དང་། འཐུས་ཤོར་འདི་དང་འདི་འདྲ་ཞིག་བྱུང་འདུག འཐུས་ཤོར་གཏོང་མཁན་འདི་དང་འདི་རེད། ཅེས་སྐྱོན་བརྗོད་གཅིག་པུ་གསུངས་ནས་བཞག་པ་མ་ཡིན་པར་སྐྱོན་དེ་སླར་མི་འབྱུང་ བར་འགོག་པའི་ཐབས་ལམ་འདི་དང་འདི་བྱེད་དགོས། འབྱུང་འགྱུར་འཐུས་ཤོར་མ་ཡོང་བར་ཟློག་ཐབས་འདི་དང་འདི་འདྲ་བྱེད་དགོས་ཅེས་ཕན་ ཐོགས་ལྡན་པའི་དགེ་འདོན་སྐྱོན་སེལ་གནང་དགོས་པ་ལས། སྐྱོན་བརྗོད་དང་ཁ་རྡུང་གཅིག་པུ་གནང་སྟེ་བཞག་ན། སྤྱི་སྒེར་གཉིས་ཀར་ཕན་ཐོགས་ཡོང་བ་དཀའ། ལར་ནས་བོད་གཞུང་གིས་ཡས་འགྲིགས་མ་སོང་མས་འགྲིགས་མ་སོང་གསུངས་གནང་མཁན་ཚོས་རང་ ཉིད་ལ་འཁྲིས་པའི་ཆབ་འབངས་ཀྱི་ལས་འགན་རྒྱལ་དོན་དཔྱ་ཁྲལ་དེ་འཚེམས་ལུས་མེད་པར་ འབུལ་གྱི་ཡོད་དམ་མེད་དེའང་དྲི་བ་ཞིག་རེད།
རང་ཉིད་སྒེར་གྱི་ལྟ་ཚུལ་ ལ་བཙན་བྱོལ་ནང་དུ་བོད་མི་ཆིག་འབུམ་གསུམ་ཁྲི་ཡས་མས་ཞིག་ལས་མེད་ཀྱང་། སྲོལ་རྒྱུན་ལ་གཞིགས་ན། ཕྱི་ལུགས་འབུམ་རམས་པའི་ལག་འཁྱེར་ཡོད་མེད་ལ་མ་ལྟོས་པར། དེ་དང་དོ་མཉམ་པའི་གནས་ཚད་ཡོད་མཁན་གདན་ས་ཁག་ནས་དགེ་བཤེས། དེ་བཞིན་ཆོས་བརྒྱུད་གཞན་ཁག་ནས་མཁན་པོ་དང་། སློབ་དཔོན། སྒྲུབ་དཔོན་ལ་སོགས་པ་གཞུང་བཀའ་དཔོད་ལྔ་ཡོངས་རྫོགས་ལ་མཁས་པ་དང་། བྱེ་བྲག་རེ་རེར་མཁས་པ་ཧ་ཅང་མང་པོ་ཐོན་དང་ཐོན་བཞིན་པ་དང་། དེང་རབས་ལ་གཞིགས་ན། ཚན་རིག་དང་། འཕྲུལ་རིག རྡུལ་ཕྲན་རིག་པ། ནོར་སྲིད་རིག་པ། བརྡ་འཕྲིན་རིག་པ། ཀམ་པུ་ཊར་རིག་པ་སོགས་རིག་གནས་བྱེ་བྲག་པ་འགའ་ཞིག་གི་ཐད་ལ་བློ་ཁ་ཚིམས་པའི་ གྲུབ་འབྲས་བྱུང་མེད་ཀྱང་། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་གྲངས་འབོར་དང་། ཁོར་ཡུག གཞན་དབང་སྟབས་བསྟུན་གྱི་གནས་བབ་བཅས་སྤྱི་ཡོངས་ནས་བསམ་ཤེས་གནང་པ་ཡིན་ན། ཤེས་ཡོན་སློབ་སྦྱོང་གི་ཐད་ལ་བརྒྱ་ཐམ་པའི་གྲལ་མགོར་མ་སླེབས་ཀྱང་། སྟོང་ཐམ་པའི་གྲལ་མཇུག་ཏུ་མ་ལུས་པ་ཞིག་བྱུང་མེད་འགྲོ་སྙམ། ད་ལྟའི་ཆར་བཙན་བྱོལ་བ་འདྲ་འདྲའི་ནང་ནས་མི་འདྲ་བ་ཞིག་ཡོད་ཅེས་ཚང་མའི་ཞལ་ནས་ བསྒྲགས་དང་། སྒྲོག་བཞིན་པ་དེ་༥༩ ལོར་བཙན་བྱོལ་དུ་སླེབས་ནས་བཟུང་གཙོ་བོ་༸གོང་ས་མཆོག་དང་། ཡང་སྒོས་རྒྱ་གར་གཞུང་། བོད་གཞུང་། ཤེས་རིག་ལྷན་ཁང་། ལྷག་པར་བོད་མིའི་ཤེས་ཡོན་དང་། དཔལ་འབྱོར། སྤྱི་ཚོགས། སྒྲིག་འཛུགས་བཅས་འབྲེལ་ཡོད་ཕྱག་ལས་གནང་མཁན་ཚང་མས་ལྷག་བསམ་དང་། འཕྱར་བ་གྲུ་འདེགས་གནང་པའི་གྲུབ་འབྲས་ཞིག་ཡིན་པ་ནི་གདོན་མི་ཟ། ད་ལྟ་བར་དུ་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་ལ་རིག་གནས་བྱེ་བྲག་པ་ཞིག་གི་ཐོག་ལ་ཆེད་ལས་ པའམ། ཁྱད་མཁས་པ་ཞིག་མ་རག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་གྱི་ཐོག་ལ་འཐུས་ཤོར་ཆེན་ པོ་འདི་འདྲ་ཞིག་ཤོར་སོང་སྙམ་པའི་ཤེས་རྟོགས་ང་ལ་ནི་མ་བྱུང་། ཡིནའང་། མ་མཐོང་ཕྱིར་ན་མེད་མ་ཡིན། ཁྱོད་ཀྱིས་མ་མཐོང་ཤེས་བྱ་མང་། བོང་བུས་མ་སོང་ལམ་འཕྲང་མང་། ཟེར་བ་ལྟར་རང་ཉིད་ཀྱིས་མ་ཤེས་པའང་ཡིན་སྲིད།་ གཅིག་བྱས་ན། བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་གྱི་སྐུ་ཚབ་རྣམ་པ་གཉིས་དང་ཕྱག་རོགས་ནས་རྒྱལ་འབྲེལ་འཐབ་ བྱུས་དང་། གྲོས་མོལ་འཐབ་རྩལ་བཅས་ཀྱི་ཐོག་ལ་རིག་གཅིག་རྐང་འཛིན་གྱི་སློབ་སྦྱོང་མ་གནང་ བའི་རྐྱེན་གྱིས་གྲུབ་འབྲས་མ་སོན་པ་ནི་ཨེ་ཡིན་ནམ། གལ་ཏེ་དེ་འདྲ་ཡིན་ན། ངའི་བསམ་པར་ད་ལྟ་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་ལ་ཁ་ཚ་དགོས་ཐུག་གི་ཆེད་ལས་པའི་དགོས་མཁོ་ ཡོད་པ་ནི། བོད་དོན་བདེན་མཐའ་མྱུར་དུ་གསལ་ཐུབ་པའི་ཆེད་ལས་པ། སྔོན་འགྲོའི་ཆ་རྐྱེན་གང་ཡང་མེད་པའི་ཐོག་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ཡིད་ཆེས་དང་། བློ་འགུགས་ཐུབ་པའི་ཆེད་ལས་པ། བོད་ཆོལ་གསུམ་ཡོངས་ལ་མིང་དོན་མཚུངས་པའི་མི་རིགས་ས་གནས་རང་སྐྱོང་ཐོབ་ཐབས་ གནང་ཐུབ་པའི་ཆེད་ལས་པ། ཇི་སྲིད་བོད་རྒྱལ་ཁབ་གནས་པ་དེ་སྲིད་དུ་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་ཉམས་པ་སོར་ ཆུད་དང་མི་ཉམས་གོང་འཕེལ་གནང་ཐུབ་པའི་ཆེད་ལས་པ། བོད་ནང་རྒྱའི་མི་འབོར་སྤོ་བཞུད་འགོག་ཐུབ་པའི་ཆེད་ལས་པ། བོད་མིའི་རང་དབང་སྐྱར་གསོ་ཐུབ་པའི་ཆེད་ལས་པ། བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཐུབ་པའི་ཆེད་ལས་པ་སོགས་ཡིན། འོན་ཀྱང་སྟབས་ཉེས་པ་ཞིག་ལ་འདི་འདྲའི་ཆེད་ལས་པ་དག་ཡོང་བ་ནི་མོ་གཤམ་གྱི་བུའི་ ཚུལ་དུ་སོང་། ༸གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་སློབ་དེའི་སྙིང་དོན་ནི། འབྱུང་འགྱུར་མགོ་རུལ་པ་ྐླད་པས་མ་ཚོར་བ་ལྟ་བུ་མི་ཡོང་བའི་ཕྱིར་དང་། མ་འོངས་པར་རྒྱ་ནག་མི་མང་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་དང་ལྷན་དུ་དོན་དམ་པའི་མི་རིགས་ས་ གནས་རང་སྐྱོང་གི་གནས་བབ་ཅིག་ཏུ་བསྡད་ནའང་རེད། ཡང་ན། རྒྱ་ནག་ལས་ལོགས་སུ་རང་དབང་རང་བཙན་གྱི་གནས་བབ་ཅིག་ཏུ་སྡོད་པ་ཇི་ལྟར་ཡང་། དེ་ལ་གཞིགས་པའི་རྒྱལ་ཁབ་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་ཆེད་དུ་མིའི་ནུས་ཤུགས་ཀྱི་དགོས་ མཁོ་འདང་ངེས་བཞིན་པ་ཡོང་བའི་འཆར་གཞི་ད་ལྟ་ནས་བཟོ་དགོས་པའི་སྐུལ་མ་གནང་བ་ལས། ནོར་འཁྲུལ་དང་འཐུས་ཤོར་སུས་བྱས་མིན་བརྩད་གཅོད་གཏོང་དགོས་པའི་བཀའ་སློབ་ཨེ་ ཡིན་སྙམ།
ཡིནའང་ཕྱིར་བལྟ་ཕྲན་བུ་ ཞིག་གནང་ན། རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་རིག་པའི་མཁས་པའི་དབུས་སུ་སྙན་གྲགས་མི་དམན་པ་ཡོད་པའི་གྲས་ ནས་ཚེ་འདས་ཟླ་བ་ནོར་བུ་དང་། ད་ལྟ་སྐུ་འཚོ་བཞུགས་ཡིན་པ་ཚེ་རིང་ཤཱཀྱ་། སྐུའི་གསུང་སྒྱུར་དགེ་བཤེས་ཐུབ་བསྟན་སྦྱིན་པ། དགེ་བཤེས་བཀྲིས་ཚེ་རིང་། དྷ་ས་དཔེ་མཛོད་འགན་འཛིན་དགེ་བཤེས་ལྷག་རྡོར། ཨ་མྱེས་རྨ་ཆེན་གྱི་བཀྲིས་ཚེ་རིང་། ཤཱརློཀ་ཧོམས྄ྭ་ལ་ཀོརོས་ཝོཌ་བྱ་དགའ་ཐོབ་པའི་འཇམ་དབྱངས་ནོར་བུ། ཨཱཅརྱ་ཀརྨ་སྨོན་ལམ།་ ཌོཀ་ཊར་བསྟན་འཛིན་བརྩོན་འགྲུས། དྷ་ས་རིག་ལམ་སློབ་དཔོན་རྒྱ་མཚོ། ན་ག་སངས་རྒྱས་བསྟན་དར། བསྟན་འཛིན་དོན་ཡོད། ཨུ་རུ་སུའི་དོན་གཅོད་ངག་དབང་རབ་རྒྱས། གཞན་ཡང་ཉེ་ཆར་པདྨའི་དཔལ་གྱི་གཟེངས་རྟགས་བཞེས་མཁན་དགེ་བཤེས་ངག་དབང་བསམ་གཏན། ཧིན་དྷི་སྐད་ཡིག་ཐོག་ཧི་མཱ་ཅལ་མངའ་སྡེའི་བྱ་དགའ་ཐོབ་པའི་སྤེན་པ་སྒྲོལ་མ། བྷེང་ལོར་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་བོད་ཁྱིམ་མཐོ་སློབ་སློབ་སྤྱི་ངག་དབང་རྡོ་རྗེ། སོགས་བཙན་བྱོལ་ནང་དུ་འཚར་ལོངས་བྱུང་བ་གང་ཞིག་ལ། འབུམ་རམས་པའི་ཕྱག་འཁྱེར་ཡོད་མིན་ལ་མ་ལྟོས་པར་རིག་གནས་བྱེ་བྲག་པ་ཞིག་གི་ཐོག་ ལ་ཆེད་ལས་པ་ཡིན་པ་རང་ཉིད་ཀྱི་ངོ་ཤེས་པ་གོང་གསལ་བསྡོམས་པའི་ཉི་ཤུ་བརྒལ་བ་ ཞིག་འདུག་ན། ངས་ངོ་མ་ཤེས་པ་དང་ཤེས་རྟོགས་མ་བྱུང་བ་དེ་བས་མང་བ་ཡོད་ངེས།
ངའི་ངོ་ཤེས་བོད་མི་འབུམ་ རམས་པ་ཐོན་པ་འདི་དག་གི་ནང་ནས་ད་བར་ཤས་ཆེ་བས་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་དང་། སྲིད་དོན། དཔལ་འབྱོར། བྱུང་རབས། ཤེས་ཡོན། འཕྲོད་བསྟེན། ཁང་བཟོ་རིག་པ། རྩིས་ཞིབ། ཕུགས་གནས་ལྡན་པའི་ཡར་རྒྱས། སྐད་ཡིག མི་གཤིས་རིག་པ། འཛིན་སྐྱོང་བཅས་དང་འབྲེལ་བའི་རིག་གནས་ལ་ཆེད་སྦྱོང་གནང་ཡོད་པ་ལས། དེང་རབས་གོང་མའི་རིག་གསར་འཕྲུལ་རིག་དང་། རྡུལ་ཕྲན་རིག་པ། བརྡ་འཕྲིན་རིག་པ། ནོར་སྲིད་རིག་པ། སེམས་ཁམས་རིག་པ་སོགས་ཀྱི་ཐད་ལ་ཆེད་ལས་དང་། ཁྱད་མཁས་པ་མ་བྱུང་བ་ནི་དངོས་ཡོད་རེད། འོན་ཀྱང་རིག་གསར་འདི་དག་གི་ཐོག་ལ་ད་ལྟའི་ཆར་བོད་མི་སློབ་སྦྱོང་གནང་མཁན་རྩ་ བ་ནས་མེད་པའང་མིན། ང་ཚོའི་མི་རབས་དེར་ཁྱད་མཁས་པ་དང་། ཆེད་ལས་པ་མང་པོ་མ་བྱུང་བའི་རྒྱུ་མཚན་དུ་མ་ཡོད་པའི་ནང་ནས་གཅིག་ནི། སྐབས་དེ་དུས་བོད་གཞུང་གི་ལས་ཁུངས་ཁག་གི་ནང་དུ་ལས་བྱེད་པ་དང་། སློབ་གྲྭ་ཁག་གི་ནང་དུ་དགེ་རྒན། སྨན་ཁང་ཁག་གི་ནང་དུ་སྨན་ཞབས་པ་སོགས་ཀྱི་དགོས་མཁོ་ཡོད་པར་བརྟེན་མང་པོ་ཞིག་ གིས་གཞི་རིམ་དང་། མཐོ་སློབ་ཐོན་རྗེས་མུ་མཐུད་སློབ་སྦྱོང་གི་གོ་སྐབས་བློས་བཏང་སྟེ་གཞུང་ཞབས་ ཞུས་ཡོད། གཉིས་ནས་སྐབས་དེ་དུས་ཕ་མ་མང་ཆེ་བར་སློབ་སྦྱོང་མེད་པའི་ཁར་དཔལ་འབྱོར་གྱི་ གནས་སྟངས་ཀྱང་སྐྱོ་བོ་ཡིན་པས་ཕྲུ་གུར་མུ་མཐུད་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་དགོས་པའི་ལམ་ སྟོན་གནང་མ་ཐུབ། གསུམ་ནས་ཆེད་ལས་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་པར་འགྲོ་གྲོན་གྱི་མཐུན་འགྱུར་ཡོང་ཁུངས་ཞིག་ ཀྱང་མེད། བཞི་ནས་དེ་དུས་གལ་ཏེ་མི་ཞིག་གིས་རྡུལ་ཕྲན་ནུས་ཤུགས་ཀྱི་སྐོར་ལ་ཆེད་ལས་ཀྱི་ སྦྱོང་བདར་ཞིག་ཐོན་ཡོད་པའི་དབང་དུ་བཏང་ཡང་། བོད་གཞུང་དང་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ལ་ཁོང་ལ་རན་པའི་ཕྱག་ལས་ཞིག་སྐབས་དེ་དུས་ཀྱང་ གནང་རྒྱུ་མེད་ལ། ཕལ་ཆེར་ད་ལྟའང་གནང་རྒྱུ་ཨེ་ཡོད་སྙམ། འོན་ཀྱང་ཕྱི་ལོ་༧༠ དང་༨༠ སྐབས་སུ་སྐྱེ་སྲིངས་དང་འཚར་ལོངས་བྱུང་བའི་ཕྲུ་གུ་རྣམས་ཀྱི་ཕ་མ་ཤས་ཆེ་བར་ སློབ་སྦྱོང་ཕྲན་བུ་ཞིག་ཡོད་པ་དང་། ལྟ་རྒྱ་མཐོང་རྒྱ་ཡང་སྔར་ལས་ཕྲན་བུ་ལེགས་པ་ཡོད་པའི་དབང་གིས་དེང་གི་ཆར་ཁྲིམས་ དོན་དང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་འབྲེལ་ལམ་རིག་པ། དངོས་ཁམས་རིག་པ། རྫས་སྦྱོར་རིག་པ། དཔལ་འབྱོར་རིག་པ། སྤྱི་ཚོགས་འཕྲོད་བསྟེན་རིག་པ། ཁོར་ཡུག་རིག་པ་སོགས་རིག་གསར་དུ་མ་ཞིག་ལ་ཆེད་ལས་གནང་མཁན་ཐོན་དང་ཐོན་བཞིན་པ་ རེད། ལོ་ཤས་སྔོན་བོད་ཁྱིམ་སློབ་གྲྭ་ཁག་ནས་སློབ་ཕྲུག་ཤེས་རབ་བཀྲ་བའི་རིགས་སྒོ་ ངའི་ནང་གི་སེར་རིལ་ལྟ་བུར་འདེམས་སྒྲུག་གནང་སྟེ། སེལཱཀུཝ་རུ་བོད་ཁྱིམ་སློབ་གྲྭ་གསར་འཛུགས་དང་། བྷེང་ལོར་དུ་ཉེ་ཆར་༸གོང་ས་མཆོག་ནས་དབུ་འབྱེད་གནང་པའི་བོད་ཁྱིམ་མཐོ་སློབ་དེ་ དག་ཟུར་འཛུགས་གནང་དགོས་པའི་དམིགས་ཡུལ་དུ་མ་ཡོད་པའི་ནང་ནས་གཅིག་བོད་མིའི་ སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ནང་དུ་མིའི་ནུས་ཤུགས་ཀྱི་འཕེལ་རྒྱས་ཡོང་བ་དང་སྟོང་ཁ་སྐོང་ བྱེད་ཕྱིར་དམིགས་པ་རེད།
ལར་ནས་རྒྱལ་ཁབ་ཇི་འདྲ་ ཞིག་ཡིན་ཀྱང་མིའི་ནུས་ཤུགས་ཞེས་པ་དེ་རྒྱལ་ཁབ་དེའི་དགོས་མཁོ་དང་འཚམས་པར་འཆར་ གཞི་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་བསྐྲུན་དགོས་པ་ལས། སློབ་གྲྭ་ཆེ་འབྲིང་ཆུང་གསུམ་གྲངས་༨༢ ཡོད་པའི་ནང་ནས་སྲོལ་རྒྱུན་དང་དེང་རབས་ཀྱི་རིག་པའི་གནས་བྱེ་བྲག་པ་བརྒྱ་ཕྲག་ དུ་མ་ཡོད་པ་རེ་རེར་ཆེད་ལས་པ་ཐོན་དགོས་པ་དང་། ཐོན་ཡོང་བའི་རེ་བ་གནང་རྒྱུ་མེད།་ གལ་ཏེ་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་ཆིག་འབུམ་གསུམ་ཁྲིའི་ནང་ནས་ཆེད་ལས་པ་སྟོང་ཕྲག་གཅིག་ སྐྱེ་སྲིངས་བྱེད་ཐུབ་ཡོད་ན། དེའི་ཚོད་ཀྱིས་ང་ཚོའི་རྩ་དོན་འགྲུབ་ཐག་ཉེ་རུ་ཕྱིན་ཡོད་པ་དང་། གཞིས་ཆགས་ཁག་སྲ་བརྟན་དུ་གྱུར་བ། སློབ་ཕྲུག་གི་བོད་ཡིག་གནས་ཚད་ཡར་རྒྱས། བོད་མི་ཉམས་ཐག་ཚོའི་འཚོ་བར་ཡར་རྒྱས་ད་ལྟ་ལས་ལྷག་པ་བྱུང་ཡོད་དམ། ཞེས་པ་དེ་དྲི་བ་ཞིག་རེད། དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་ལ་སྙན་གྲགས་སེང་གེ་ཆེ་ཡང་། ཕན་ཐོགས་ཁྱི་ཆེ་བ་ཡིན།
སྒེར་གྱི་བསམ་ཚུལ་ལ། གལ་ཏེ་བཙན་བྱོལ་གྱི་ནང་དུ་མིའི་ནུས་ཤུགས་ཀྱི་ཕོངས་པ་དངོས་གནས་ཡོད་ན། དང་པོ་དེར་བཙན་བྱོལ་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ནང་དུ་མིའི་ནུས་ཤུགས་ལྷན་ཁང་ཞིག་གསར་ དུ་འཛུགས་དགོས། ལྷན་ཁང་དེས་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ནང་དུ་མིའི་ནུས་ཤུགས་ཀྱིས་མ་འདང་སའི་ཆ་ གང་དང་གང་ཡིན་བརྩད་ཞིབ་དང་། ངོ་འཕྲོད་ཡང་དག་པར་བྱས་ཏེ་དེ་དག་གི་སྟོང་ཆ་སྐོང་ཐབས་གནང་དགོས། རྒྱལ་ཁབ་ལ་དགོས་ངེས་ཅན་གྱི་མིའི་ནུས་ཤུགས་ཀྱི་དགོས་མཁོ་བློ་ཁ་ཚིམས་པ་ཞིག་ འགྲུབ་ཐུབ་མིན་ནི། དཔལ་འབྱོར་གྱི་འགྲོ་གྲོན་ཕངས་སེམས་མེད་པ་ཞིག་མ་བྱུང་ཡང་། འདེང་ངེས་བཞིན་པ་ཞིག་གཏོང་ཐུབ་མིན་ལ་རག་ལས་པས། དེའི་ཆེད་དུ་དམིགས་ཏེ་ལོ་འཁོར་སྔོན་རྩིས་ཀྱི་ནང་དུ་མ་དངུལ་ཟུར་འཇོག་གནང་ དགོས། ཡིནའང་ད་ལྟ་བོད་གཞུང་ལ་ཡོང་ཁུངས་དེ་ཙམ་མེད་པར་ལོ་འཁོར་སྔོན་རྩིས་ཀྱི་ཆ་ཤས་ ཤུགས་ཆེ་བ་༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེས་གསོལ་རས་གནང་གི་ཡོད་སྟབས་དེ་ལྟར་མ་དངུལ་ཕོན་ ཆེ་ཟུར་འཇོག་གནང་ཐུབ་མིན་སོམ་ཉི་རེད། དེ་མིན་སློབ་གཉེར་བ་ཞིག་ལ་ཆ་མཚོན་ན། རང་ཉིད་ལ་དོན་གཉེར་དང་། འདུན་པ། སྤྲོ་སྣང་ཤུགས་ཆེ་ཡོད་སའི་རིག་གནས་བྱེ་བྲག་པ་ཞིག་ལ་ཉམས་ཞིབ་བམ། རིག་གཅིག་རྐང་འཛིན་མཐིལ་ཕྱིན་པ་བྱེད་རྒྱུར་རྒྱས་སྤྲོས་མ་བྱུང་ཡང་། གནས་དུས་དང་འཚམས་པའི་རྒྱུན་གྲོན་དང་། སློབ་ཡོན་འདེང་ངེས་བཞིན་པ་ཞིག་བྱུང་ན་གཞུང་སྒེར་སྤྱི་གསུམ་གྱི་དམིགས་ཡུལ་ བརྒྱ་ཆ་བརྒྱ་ཐམ་པ་མ་བྱུང་ཡང་བརྒྱ་ཆ་བདུན་ཅུ་བརྒྱད་ཅུ་གྲུབ་ངེས་པ་ཡིན། གཞན་དེང་སང་ཕན་ཚུན་འགྲན་རྩོད་དང་། རང་རྒྱལ་གཞན་ཕམ། གོ་ལ་གཅིག་གྱུར་གྱི་ཁྲོམ་རྭའི་དཔལ་འབྱོར་ལ་བག་མེད་ལོངས་སྤྱོད་བྱས་དང་བྱེད་ བཞིན་པའི་རླུང་འཚུབ་ཀྱི་འོག་ཏུ་རྗེ་ཙོང་ཁ་པ་དང་། ཨེཎསཊིན། ཉི་དབང་མགོན་པོ་ལྟ་བུའི་ཁྱད་མཁས་པ་ཡོང་བའི་རེ་སྒུག་ཕལ་ཆེར་གནང་རྒྱུ་མེད། ཚང་མས་མཁྱེན་གསལ་ལྟར། གངས་དཀར་སེམས་ན་རྟ་མེད་ན། ཕུ་ཐུང་ནང་གི་སྲབ་མི་འཛིན། ཟེར་བ་ལྟར་འཛམ་གླིང་ནང་སྙན་གྲགས་ཆེ་བའི་ཚན་རིག་པ་དང་། བསམ་བློའི་བང་མཛོད་ཅེས་པ་དེ་དག་ཤས་ཆེ་བ་རྒྱལ་ཁབ་གཞུང་གིས་གཅེས་ཕྲུག་ལྟ་བུར་ བདག་ཉར་བྱས་ཏེ་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། དེ་ལྟ་ནའང་ད་ལྟའི་ཆར་འཛམ་གླིང་ཡུལ་གྲུ་དུ་མའི་ནང་དུ་བོད་མི་ཆེད་ལས་པ་དུ་མ་ ཞིག་བཞུགས་ཡོད་པ་དེ་དག་གི་ནང་ནས་ནམ་ཞིག་བོད་བཙན་བྱོལ་གཞུང་ལ་དགོས་མཁོ་བྱུང་ བའི་ཉིན་མོ་དེར་ཁྱེད་རང་དྷ་རམ་ས་ལར་ཡོང་དགོས་ཀྱི་འདུག་ཅེས་བཀའ་གནང་པ་ཡིན་ན། བསམ་ཤེས་རྩ་བ་ནས་མེད་པའི་ལས་འབྲས་རྒྱབ་སྐྱུར་བ། ཁ་ཟས་སྤང་ནས་བཟས། རིལ་མ་ནགས་སུ་གཏོང་མཁན་ཞིག་ཡིན་ན་ལས། དེ་མིན་ཚང་མས་བཀའ་བརྩི་དང་ལེན་གྱི་སྒོ་ནས་ཅི་གསུང་བཀའ་སྒྲུབ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་པ་ ངེས།
དབྱིན་སྐད་ནང་དར་ཁྱབ་ཆེ་ བའི་བཤད་རྒྱུན། རྟ་དེ་ཆུ་ཁར་འཁྲིད་ཐུབ་པ་ལས། ཆུ་འཐུང་དུ་འཇུག་མི་ཐུབ། ཞེས་པ་ཞིག་ཡོད། དེ་ང་ཚོས་ངེས་པར་དུ་མཁྱེན་དགོས། ཆུ་འཐུང་དུ་འཇུག་པར་ཁོར་ཡུག་ངེས་ཅན་ཞིག་བསྐྲུན་དགོས། ཆེད་ལས་པ་དང་། ཁྱད་མཁས་པ་བསྐྲུན་དགོས་ཀྱི་ཡོད་ནའང་རེད། བོད་སྐད་དང་བོད་ཡིག་ལ་གནས་ཚད་ངེས་ཅན་ཡོད་པའི་བོད་མི་ཤ་སྟག་བསྐྲུན་དགོས་ཀྱི་ ཡོད་ནའང་རེད། གང་ལྟར་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་མཐུ་བཙན་པ་ཡིན་དུས་ཁོར་ཡུག་བཟང་པོ་དང་། ངེས་ཅན། བློ་ཁ་ཚིམས་པ་ཞིག་ངེས་པར་དུ་དགོས་པ་ལས། ཁ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ལུས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་མི་དག འོན་ཀྱང་ཇི་སྲིད་སྐད་ཡིག་དང་། གོམས་གཤིས། རིག་གཞུང་སོགས་མི་གཅིག་པའི་མིའི་ལུང་པར་གནས་དགོས་པ་དེ་སྲིད་དུ་རང་གི་རིག་ གཞུང་དང་། སྐད་ཡིག་ མི་རིགས་ཀྱི་ངོ་བོ་དང་བཅས་པ་འདོད་བློ་ཚིམས་པ་ཞིག་འཛིན་སྐྱོང་བྱེད་མི་ཐུབ་པ་ ཆོས་ཉིད་ཡིན་སྙམ།
བོད་མིའི་གཞིས་སྒར་ཆེ་ཁག་ རེ་ཟུང་དང་། གདན་ས་ཁག་ཕུད་པའི་རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུམ་གྱིས་མཚོན་པའི་བོད་མི་སྐྱབས་བཅོལ་བ་ གནས་ཡུལ་ཚང་མར་ནང་གི་ཐན་པ་དང་། སློབ་གྲྭའི་རྒྱལ་སྒོ་ནས་ཕྱིར་ཐོན་མ་ཐག་ཧིན་དྷིའམ། བལ་སྐད། དབྱིན་ཇི། ཀཎནཌ། ཊིལུགུ་གང་རུང་ཞིག་བེད་སྤྱོད་གཏོང་དགོས་པ་ལས་བོད་སྐད་དང་། བོད་ཡིག་རྒྱུན་སྤྱོད་བྱེད་སའི་ཁོར་ཡུག་ཅིག་མེད་པ་ཀུན་ཤེས་རེད། གནད་འགག་འདི་ལ་གཟིགས་ཏེ་དུས་བབ་རྩོམ་སྒྲིག་པ་ལུང་རིགས་རྒྱལ་ལགས་ནས་བོད་ཡིག་ འདིའི་སྟེང་ན་ཟ་རྒྱུ་ཞིག་ཡོད་ན་ཅི་མ་རུང་གསུངས་པ་དེ་བདེན།