བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཚོས་ལས་འགུལ་གང་འདྲ་ཞིག་སྤེལ་ཡང༌། དུས་ཐོག་ཏུ་ཕྱི་ལོགས་ལ་གནས་ཚུལ་སྤྲོད་རྒྱུ་གནད་འགག་རེད། དེང་སྐབས་ལས་འགུལ་གང་ཞིག་སྤེལ་ཡང༌། དེ་ལ་ཁུངས་བསྐྱེད་ར་སྤྲོད་དང་བཅས་འཛམ་གླིང་ལ་གསལ་བོ་བཟོ་མ་ཐུབ་པ་ཡིན་ན། རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱིས་ངོས་ཡོང་ཁག་པོ་ཡིན། ང་ཚོས་ལས་འགུལ་གང་འདྲ་ཞིག་སྤེལ་ཡང་འཚེ་བ་མེད་པ་དང་ཆིག་སྒྲིལ་མཉམ་རུབ་བྱས་པ་ཡིན་ན། དེ་ནི་བོད་པའི་གཟི་བརྗིད་དང་སྟོབས་ཤུགས་ཡིན།
དེ་རིང་ཞོགས་པའི་ཆུ་ཚོད་ ༩ དང་ཕྱེད་ཀའི་ཐོག་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པ་ལྔའི་གོ་སྒྲིག་འོག རྒྱ་གཞུང་གིས་ཡར་ལངས་ཞིང་བྲན་ཁྲི་ཚོ་བརྒྱ་བཅིངས་གྲོལ་ཐོབ་པ་དང༌། བོད་ལ་བཅོས་བསྒྱུར་སྒོ་འབྱེད་བྱས་ཏེ་མི་ལོ་ ༥༠ འཁོར་བའི་དུས་དྲན་སྲུང་གཙི་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་པར་ངོ་རྒོལ་ཆེད། མེག་ལོར་རླངས་འཁོར་ས་ཚིགས་སུ་དགུ་བཅུ་གསུམ་ལས་འགུལ་ཚོགས་པའི་སློབ་མ་ཚོས། རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ནང་དྲག་སྤྱོད་སྤེལ་བཞིན་པའི་གཏམ་བརྗོད་ཐུང་ངུ་ཞིག་འཁྲབ་སྟོན་བྱས་རྗེས། རྔམ་སྟོན་སྐད་འབོད་མགོ་འཛུགས་བྱས་ཏེ་ངྷ་རེ་བར་གོམ་བགྲོད་བྱས་ཡོད། སྐབས་དེར་དགུ་བཅུ་གསུམ་ལས་འགུལ་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་ངག་དབང་འོད་འབར་ལགས་ཀྱིས་བརྗོད་དོན། དེ་རིང་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་སར་རྒྱ་གཞུང་གིས། ཡར་ལངས་ཞིང་བྲན་ཁྲི་ཚོ་བརྒྱ་བཅིངས་གྲོལ་ཐོབ་པའི་ཉིན་མོ་ཡིན། གུང་ཁྲན་སླེབས་ཏེ་བོད་མིའི་སྡོད་གནས་དང་འཚོ་ཐབས་རང་ཁ་རང་གསོ་ཡིན། གལ་སྲིད། གུང་ཁྲན་གཞུང་མེད་ན། བོད་ལ་ཉི་མ་ཤར་མེད་པར་ད་དུང་མུན་ནག་ནང་བསྡད་ཡོད། ཅེས་བཤད་ཀྱིན་འདུག གུང་ཁྲན་སླེབས་ཏེ་བོད་མི་ཚོར་སྔར་མེད་གཉའ་གནོན་བཤུ་གཞོག ལོ་རྒྱུས་ནང་བྱུང་མྱོང་མེད་པའི་གཏོར་སྐྱོན་དང་མུ་གེ་ཚབས་ཆེན་བྱུང་ཡོད།
རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ནང་བཅིངས་གྲོལ་དང་འཕེལ་རྒྱས་བཏང་ཡོད་ན། ༡༩༥༩ ལོའི་ཡར་སྔོན་ལྟར་བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་ཐོག་མི་ག་ཚོད་ཅིག་གསོ་སྐྱོང་བྱས་ཡོད། ད་ལྟ་བོད་ནང་ཁུལ་ཏུ་བེད་སྤྱོད་གཏོང་མཁན་དེ་དག་བོད་རང་བཙན་ཡིན་པའི་སྐབས་གསོ་སྐྱོང་བྱས་པ་དག་རེད། ཁོང་ཚོས་བཅིངས་ཟེར་བ་དེ། བོད་རང་བཙན་མེད་པར་བཟོས་རྗེས་བོད་མིའི་རང་དབང་འཕྲོག་པ་དེར་ཟེར་གྱི་ཡོད་དམ། བོད་ནང་རོགས་སྐྱོར་བྱས་ཡོད་ན། བོད་རིགས་མཁས་དབང་དང་ལག་ཤེས་ཅན། ཚན་རིག་པ། སྨན་པ་སོགས་སྐྱེད་སྲིང་དང་རོགས་སྐྱོར་བྱ་དགོས་པ་རེད། བོད་མི་ས་ཡ་གཅིག་དང་འབུམ་གཉིས་ལྷག་མེད་པར་བཟོས་པ་དེ་ཁོང་ཚོའི་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་གྲུབ་འབྲས་རེད། ལོ་སྔོན་མའི་ཞི་རྒོལ་ཁྲོད་ཁོང་ཚོས་སྐྱེད་སྲིང་བྱས་ཤིང༌། དར་ཆ་དམར་བོའི་འོག་འཚར་ལོངས་བྱུང་བའི་གཞོན་སྐྱེས་དང་ཞིང་འབྲོག་མང་ཚོགས་ཀྱིས་ངོ་རྒོད་བྱས་ཡོད། བདེ་སྐྱིད་ལྡན་པའི་འཚོ་བ་ཞིག་བཞེངས་སྐྲུན་བྱས་ཡོད་ན། དེ་དག་ཡར་ལངས་བྱས་དོན་ཡོད་པ་མ་རེད། འདི་དག་གིས་རྒྱ་གཞུང་གི་དྲིལ་བསྒྲགས་དང་དངོས་ཡོད་གཉིས་མི་མཐུན་པ་གསལ་བཤད་བྱས་ཡོད། རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ནང་བདེ་སྐྱིད་ལྡན་པ་དང་ཡར་རྒྱས་བཏང་བའི་དུས་དྲན་འདི་ལ་ང་ཚོས་རྩ་བ་ཉིད་ནས་ངོས་ལེན་མེད། ཅེས་གསུངས་སོང༌།
སྐབས་དེར་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་ལགས་ཀྱིས་གསུངས་དོན། ང་རང་བོད་མི་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་དེ་རིང་འདིར་སྒེར་ངོས་ནས་ཡོང་བ་ཡིན། བོད་ནང་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཡར་ལངས་ཞིང་བྲན་ཁྲི་ཚོ་བརྒྱ་བཅིངས་གྲོལ་ཐོབ་པ་དང༌། བོད་ལ་བཅོས་བསྒྱུར་སྒོ་འབྱེད་བྱས་ཏེ་མི་ལོ་ ༥༠ འཁོར་བའི་དུས་དྲན་གཙི་སྲུང་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད། སྲིད་ཇུས་ངེས་ཅན་ཞིག་གི་ཐོག་ནས་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ནང་བདེ་སྐྱིད་ཡོད་པ་དང༌། བཅིངས་གྲོལ་མ་བཏང་སྔོན་དུ་བོད་མི་ཚོ་ཡོ་རོབ་ཀྱི་བྲན་གཡོག་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་ཚུལ་རྒྱལ་སྤྱིར་ཁྱབ་བསྒྲགས་ཤུགས་ཆེན་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད། རྒྱ་ནག་ནང་ཁུལ་དུའང་ཐབས་ལམ་འདྲ་མིན་བརྒྱུད་དེ་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་མགོ་ཁྲིད་ཁག་ཅིག་ཕྱི་རྒྱལ་དུ་ཆེད་མངགས་ཀྱིས་རྫུན་སྒྲོག་བྱེད་དུ་འཇུག་གིན་ཡོད། ང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་ནང་ཡོད་པ་ཚོས། རྫུན་གཏམ་དེ་དག་ལ་ལན་འདེབས་དང༌། གནས་སྟངས་དངོས་གང་ཡིན་གསལ་བཤད་བྱ་རྒྱུ་ལས་འགན་ཆགས་ཡོད། དེ་བཞིན། བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཚོས་ལས་འགུལ་གང་འདྲ་ཞིག་སྤེལ་ཡང༌། དུས་ཐོག་ཏུ་ཕྱི་ལོགས་ལ་གནས་ཚུལ་སྤྲོད་རྒྱུ་གནད་འགག་རེད། དེང་སྐབས་ལས་འགུལ་གང་སྤེལ་ཡང༌། དེ་ལ་ཁུངས་བསྐྱེད་ར་སྤྲོད་དང་བཅས་འཛམ་གླིང་ལ་གསལ་བོ་བཟོ་མ་ཐུབ་པ་ཡིན་ན། རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱིས་ངོས་ལེན་ཡོང་ཁག་པོ་ཡིན། ང་ཚོས་ལས་འགུལ་གང་འདྲ་ཞིག་སྤེལ་ཡང་འཚེ་བ་མེད་པ་དང་ཆིག་སྒྲིལ་མཉམ་རུབ་བྱས་ན། དེ་ནི་བོད་པའི་གཟི་བརྗིད་དང་སྟོབས་ཤུགས་ཆགས་ཡོད། ང་ཚོས་ལས་འགུལ་ཤུགས་ཆེན་སྤེལ་དགོས་པ་གལ་ཆེན་རེད་ལ། རྒྱལ་ཁབ་དང་སྲིད་གཞུང་སོ་སོའི་སྲིད་བྱུས་ཁ་ལོ་བསྒྱུར་ཐུབ་པའི་མི་སྣར་འབྲེལ་བ་བྱ་རྒྱུ་དེ་བས་གལ་ཆེན་རེད། ཅེས་གསུངས་སོང༌།
བོད་ནང་དུ་ཡར་ལངས་དང་སེམས་ཀྱི་ན་ཟུག་མུ་འཐུད་དུ་ཕྱི་རུ་བཏོན་བཞིན་ཡོད་པ་ཡིན་ན་ཡང་ཚོགས་པ་ཁག་ལ་གྲགས་མགུལ་བྱེ་བྲག་མེད་པ་ཅི་ཡིན་ནམ
ང་ཚོའི་གསར་འགོད་པ་དང་གཏམ་བཤད་པ་སུ་ཡིན་ཀྱང་གཟབ་གཟབ་གནང་དགོས་པ་ནི་དོན་གྱི་དམ་པ་ཡིན། དཔེར་ན། ཚེས་༢༨ ཉིན་གྱི་ང་ཚོའི་ལས་འགུལ་སྐབས་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་སྒེར་ངེས་ཀྱི་གཏམ་བཤད་དེའི་ནང་དུ། བཅིངས་འགྲོལ་མ་བཏང་སྔོན་དུ་བོད་མི་ཚོ་ཡོ་རོབ་ཀྱི་བྲན་གཡོག་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་ཚུལ་རྒྱལ་སྤྱིར་ཁྱབ་བསྒྲགས་ཤུགས་ཆེ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ཅེས་པའི་སྐབས། གལ་སྲིད་དུས་རབས་ཉི་ཤུའི་དུས་འགོར་ཡང་ཡོ་རོབ་གླིང་དུ་བྲན་གཡོག་ལམ་ལུགས་རྒྱུན་འབྱམས་སུ་གནས་ཡོད་ན། རྒྱ་ནག་ཏུ་ལོས་ཡིན། ཕལ་ཆེན་དེ་ལྟར་ཡིན་སྲིད་ཀྱི་མ་རེད། ཡང་ན་རྒྱ་མིས་ཧམ་བཤད་བྱས་ཡོད། ཡང་ན་ང་ཚོས་རྒྱ་མིའི་སྐད་ཆ་ལུང་འདྲེན་སྐབས་ཆད་པ་རེད། རྒྱུ་མཚན་ནི་ཡོ་རོབ་ནང་ཕལ་ཆེར་དུས་རབས་བཅོ་བརྒྱད་ཙམ་ནས་གཞིས་ཀ་ལམ་ལུགས་དང༌། བྲན་གཡོག་ལམ་ལུགས་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་རྩ་གཏོར་གཏོང་བའི་སྐབས་ཡིན་པས། དེ་ལྟར་གནས་མི་སྲིད། སྐབས་འདིར་བྲན་གཡོག་ཅེས་པ་ནི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྱོན་ཡོངས་ཀྱི་ལམ་ལུགས་འགྱུར་མི་འགྱུར་གྱི་ཆ་ནས་འཇོག་དགོས། བོད་དུའང་མཁས་དབང་དུང་དཀར་ཚང་གིས། སྲོང་བཙན་སྐབས་ནས་ཞིང་པ་བྲན་གཡོག་ལམ་ལུགས་མེད་པ་བཟོས་ཡོད། ཅེས་རྒྱུ་མཚན་ཡང་དག་གི་སྒོ་ནས་གསུངས་ཡོད།
བདེན་པ་རེད། མཐུན་འབྲེལ་དགོས་པ་གལ་ཆེན་རེད། མཐུན་འབྲེལ་ཡོད་ན་མཉམ་འབྲེལ་ཡོང་གི་རེད། མཉམ་འབྲེལ་གྱིས་མཉམ་འགུལ་དགོས་པ་གལ་ཆེན་རེད། མཉམ་འབྲེལ་དང་མཐུན་འབྲེལ་དང་མཉམ་འགུལ་བྱེད་བཞིན་དུ་བོད་ཟེར་བ་དེ་རྩ་མེད་ཆགས་སོང་རུང་འགྱོད་པ་མེད་པ་རེད།