དབུས་ཕྲུག་ཚེ་རིང༌།
དུས་རིམ་འདི་ནི་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ལས་དབང་དང་རྒྱ་བོད་གཉིས་ཀྱི་འབྲེལ་མོལ་གྱི་ད་ལྟའི་གནས་བབས་ལ་མཚོན་ན་ཆེས་གལ་འགངས་ཅན་ཞིག་ཡིན་སྟབས། བོད་ཕྱི་ནང་གི་གངས་ཅན་པ་ཡོངས་ཀྱི་ཕྲག་ཏུ་བབས་པའི་འགན་འཁྲི་ལྕི་མོ་ཞིག་ཡིན། བཙན་བྱོལ་ནང་གི་དྲ་རྒྱ་ཁག་དང་དྲ་རྒྱའི་ནང་གི་ཟིན་བྲིས་སོགས་གང་སར་སྐབས་༡༤ པའི་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་བཀའ་བློན་ཁྲི་པར་སུ་འོས་མིན་སྐོར་ཚ་ཚ་འུར་འུར་དུ་གླེང་སློང་བྱེད་བཞིན་འདུག །གཞོན་སྐྱེས་མང་པོ་ཞིག་གི་བསམ་བློའི་གྲུ་ཟུར་ན་སྐབས་༡༤ པའི་བོད་མི་དམངས་ཀྱི་བཀའ་ཁྲིའི་གདན་ཐོག་ཏུ་གཞོན་སྐྱེས་ཤིག་འབྱུང་ན་འདོད། ངའི་བསམ་གཞིག་གི་རླབས་རྩེ་རུ་ལྡིང་འོང་བ་ནི་དེ་ལྟར་མ་ཡིན། ལོ་ངོ་བདུན་གྱི་རིང་ངམ་ཐག་རིང་ས་ནས་བཤད་ན་ལོ་ངོ་སུམ་ཅུའི་ནང་གི་རྒྱ་བོད་གཉིས་ཀྱི་འབྲེལ་ལམ་དང༌། བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་དམངས་གཉིས་ས་གཏན་དང་ལེགས་བཅོས་ཀྱི་བྱ་འགུལ། གོ་ལའི་དཔལ་འབྱོར་སོགས་ཀྱི་སྣང་ཚུལ། ད་ལྟའི་བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གི་གནས་བབས་གང་ཐད་ནས་གཞིག་ཀྱང་འབྱུང་འགྱུར་སྐབས་༡༤ པའི་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་དེ་ལས་སླ་པོར་ནམ་ཡང་བསམ་མི་ཉན། འདས་ཟིན་པའི་དུས་རིམ་ནང་ནས་སྐབས་༡༣ པའི་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་ལས་ལྷག་པ་ཞིག་གཅིག་ཀྱང་བྱུང་མེད་རུང་ད་ལྟ་ང་ཚོར་མདུན་དུ་གོམ་འགྲོས་སྤོ་རྒྱུ་ལས་གཞན་བྱ་ཐབས་ཅི་ཡང་མེད། འོན་ཀྱང་ང་ཚོས་གཞོན་སྐྱེས་ཤིག་འབྱུང་འགྱུར་གྱི་བཀའ་ཁྲིའི་རྐུབ་སྟེགས་ཐོག་བཞག་སྟེ་ཉམས་མྱོང་རིམ་གསོག་དང༌། སྦྱོང་བསྡར་གྱི་གོ་སྐབས་སུ་བརྩིས་ནས་བཀའ་ཁྲིར་འོས་པར་རློམ་པ་ནི་རྦད་དེ་ནོར་འཁྲུལ་ཚབས་ཆེན་ཞིག་རེད། འབྱུང་འགྱུར་གྱི་བཀའ་བློན་ཁྲི་པར་ཚང་དགོས་པའི་མ་མཐའི་ས་མཚམས་ནི། ལྷག་བསམ་གཡོ་བ་མེད་པ། རང་གི་རིག་གཞུང་ལ་དཀའ་ཚེགས་མེད་ཅིང༌། དབྱིན་སྐད་ཀྱང་གོ་བརྡ་ཡོངས་སུ་འཕྲོད་པ། ཉུང་མཐར་བཙན་བྱོན་གཞུང་གི་སྒྲིག་འཛུགས་ནང་ལོ་ངོ་བཅུ་ཙམ་གྱི་ཉམས་མྱོང་ཚད་ལྡན་ཡོད་པ། བོད་ཕྱི་ནང་གི་གནས་ཚུལ་ལྟ་ཅི། འཛམ་གླིང་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་གནས་བབས་དང་ལྷག་དོན་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ཁྲིམས་དང༌། ལམ་ལུགས་ལ་རྒྱུས་མངའ་ལེགས་པོ་ཡོད་པའི་ཐོག །བོད་ཀྱི་དཀའ་རྙོག་སེལ་རྒྱུར་བློ་གདེང་དང་སྤོབས་པ་མཐོ་བ། དྲང་ཚུགས་གཏན་ཅིང་བསམ་བློ་གསར་པ་ཞིག་དགོས་པ་ལས། མཁས་དབང་དང་རྩོམ་པ་པོ་གཞོན་སྐྱེས་ཙམ་གྱིས་ད་ལྟའི་གལ་འགངས་ཆེ་བའི་དུས་ཚོད་འདིར་རྔོ་མི་ཐོགས་པ་ཡིན། འོན་ཀྱང་ང་ཚོས་འབད་དགོས་པ་ཞིག་ལ། མཁས་དབང་བློ་བཟང་སེང་གེ་ལགས་དང་པད་མ་འབུམ། ཚེ་རིང་ཤཱཀྱ། འཇམ་དབྱངས་ནོར་བུ། བུ་ཆུང་ཚེ་རིང་ལགས། ཚེ་བརྟན་དབང་ཕྱུག་སོགས་ཤེས་ཡོན་ཅན་དང་གུ་ཡངས་ཀྱི་བསམ་བློ་བའི་རུ་དཔུང་འདི་དག །སྐབས་༡༥ པའི་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་འོས་འདེམས་ནང་ང་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་མདུན་ལྗོངས་ཏེ་བོད་མི་དམངས་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་གར་སྟེགས་སུ་མགྲོན་འབོད་བྱས་ཏེ་མདུན་སྐྱོད་དང༌། གསོན་ཤུགས་ཀྱི་རེ་བ་ཕྲ་བའི་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་ཚོགས་ར་འདི་ཉིད་ལ་སློབ་གསོ་དང་དཔལ་འབྱོར་རིག་པ། ཆབ་སྲིད་དང་ལོ་རྒྱུས་རིག་པ་སོགས་ཀྱི་ཐད་ཤེས་ཡོན་ཚད་ལྡན་པ་ཡོད་པ་དགོས་གལ་ཆེ་ལ། གུ་དོག་གི་བསམ་བློ་དང་ཀྱག་ཀྱོག་གི་ལམ་བུ་འདི་དག་ལ་བཅོས་བསྒྱུར་ནན་མོ་ཞིག་བྱ་དགོས། ལས་རིམ་དེ་དག་གི་ཁྲོད་ནས་ཁོང་དག་འབྱུང་འགྱུར་བོད་ཕྱི་ནང་གི་རེ་ལྟོས་བྱ་ཡུལ་དང་བཀའ་ཁྲིའི་དམིགས་འབེན་དུ་འགྱུར་ངེས་ཡིན།།
གླང་དར་མ་ལགས།
ཡང་ཁྱེད་རང་ལོ་གསུམ་གྱི་ཡོང་སྔ་འདུག ཁོང་ལྷན་རྒྱས་འོས་ཤོས་སུ་མཐོང་མིན་ལ་ཐུག་མེད་པར་ཁོང་ལྷན་རྒྱས་སམ ཡང་ན། གང་རུང་ནས་གལ་སྲིད་བོད་མི་མང་ནས་ང་རང་བཀའ་ཁྲིར་གདམ་ག་བྱས་པ་ཡིན་ན། ང་རང་ནས་འདི་ལྟར་སྒྲུབ་ཀྱི་ཡིན་ཞེས་སྔོན་བསྒྲགས་བྱེད་ཐུབ་མིན་ལ་ཐུག་ཡོད་པ་རེད། དེ་ལས་ལྡོག་ན། འོས་མི་གཞན་དག་ལངས་ཡོང་སྲིད་ཀྱི་རེད་ལ། དེ་དག་ལ་འཆར་གཞིའང་གང་འཚམས་ཡོད་སྲིད་པས། རྒྱལ་ཁ་དེ་དག་ལ་ཐོབ་རྒྱུ་རེད། དེ་འདྲ་ཞིག་མ་རེད་དམ།
དབུས་ཕྲུག་ཚེ་རིང་གི་བསམ་ཚུལ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད་ལ། མཁས་དབང་དང་ཉམས་ཞིབ་པ་དག་སྲིད་སྐྱོང་ཐུབ་གི་མ་རེད་ལ། སྲིད་དོན་མི་སྣ་ཟེར་བ་དེ་ཤེས་ཡོན་གནད་ཚད་འདེངས་ངེས་དང༌། ལྷག་པར་ཆབ་སྲིད་དང་འཛིན་སྐྱོང་སྐོར་དམིགས་བསལ་གྱི་འཇོན་ཐང་ཡོད་དགོས། དེང་སང་སྤྱི་ཚོགས་ནང་བཀའ་ཁྲི་འོས་གཞི་ཆེས་མང་པོ་སྟོན་གྱི་འདུག མཐོ་རིམ་སློབ་མ་དེ་འདྲ་རིགས་ཡང་བཀའ་ཁྲི་འོས་གཞི་སྟོན་ཡོད་པ་དང༌། མི་དེ་རིགས་ནི་སྤྱི་ཚོགས་རྒྱུས་མངར་མེད་ཅིང༌། རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་རིགས་ལ་འགན་ཁུར་མེད་པའི་བཀའ་ཁྲི་འོས་གཞི་བརྩེ་མོའི་ཚུལ་དུ་དེ་ལྟར་བྱས་ག་ལ་འོས། མ་འོངས་པའི་བཀའ་ཁྲི་དེ་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་སྡེ་དང་གཞུང་གི་འཛིན་སྐྱོང༌། ཁྲིམས་བཟོ་ལྷན་ཚོགས་སོགས་ལ་ཉམས་མྱོང་ཡོད་པའི་གཞོན་སྐྱེས་ཤེས་ལྡན་མི་སྣ་ཞིག་དགོས་ལ། དེ་ནི་བཀའ་ཟུར་བློ་བཟང་སྙན་གྲགས་དང༌། མ་སུ་བོད་ཁྱིམ་སློབ་གྲྭའི་འགན་འཛིན་བཀྲ་ཤེས་ཕུན་ཚོགས། སྐུ་སྒེར་དྲུང་ཆེ་རྔ་བ་ཚེ་རྒྱམ་གང་རུང་ལ་འོས་ཤོས་སུ་མཐོང༌།
དབུས་ཕྲུག་ཚེ་རིང་ལགས་ཕེབས་འདུག དགའ་བསུ་ཡོད། མ་གཞི་པཱ་ལེ་བ་ཞིག་གིས་ཤེས་ཡོན་པ་ཞིག་ལ་རྩོད་པ་རྒྱག་དགོས་ལྷག་མེད་ནའང་། བསྐལ་བ་སྙིགས་མ་རེད། དེ་བས། ངས་ཁྱོད་ལ་སྒྲུང་ཐུང་གཉིས་བཤད།
༡ དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་དབུ་འཛུགས་མཁན་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་སྐུ་ཕྲེང་ལྔ་བ་རེད། ཁོང་གིས་དུས་རབས་ཤིག་ལ་གདམ་ག་གནང་ནས་ཚུར་སླེབས་པ་རེད་མ་གཏོགས་བོད་མི་མང་གི་ངོས་ནས་ཕར་བཙལ་བ་ཞིག་མ་རེད།
༢ བོད་རྒྱལ་ཐོག་མ་གཉའ་ཁྲི་བཙན་པོའང་ཆེད་དུ་ཕར་བཙལ་བ་ཞིག་མ་ཡིན་པར་སྟབས་འགྲིག་ནས་ལམ་བར་དུ་འཕྲད་པ་ཞིག་ཡིན་པས། གཙོ་བོ་སྐབས་དེའི་མི་ཤེས་པ་ཅན་བཅུ་གཉིས་ནས་གཉའ་བར་འཁུར་དོན་ཡང་ཁྱད་ཆོས་མ་འདྲ་བ་ཞིག་གཞིར་བཟུང་ཡོད་པ་རེད།
དེ་བས། སྤྱི་མིང་ཐད་ཆོད་གནང་རྐྱང་དེ་ཡག་པོ་མ་རེད་ལ་དངོས་དོན་ཡང་མ་རེད། ཁྱོད་རང་བཀའ་ཁྲི་བཙལ་རྒྱུར་དགའ་ཡང་། ང་རང་གིས་བཀའ་ཁྲིར་འདུན་པ་ཅན་ལ་སྒུག་རྒྱུར་དགའ་བོ་ཡོད། དེ་བས། ཉུང་མཐར་བོད་མི་ནང་ཁུལ་དུ་བསམ་ཚུལ་མི་མཐུན་པས། བཀའ་ཁྲི་བོད་མི་མང་ལ་དགོས་སྟངས་ཀྱང་གཅིག་གི་ཡོད་པ་མ་རེད། དབྱེ་ན་གཤམ་གསལ།
༡ སྲིད་དོན་པར་དགོས་སྟངས་གཅིག ༢ སེར་མོ་བར་དགོས་སྟངས་གཅིག ༣ མང་ཚོགས་ལ་དགོས་སྟངས་གཅིག ༤ རྒན་པར་དགོས་སྟངས་གཅིག ༥ གཞོན་པར་དགོས་སྟངས་གཅིག ༦ལྷག་བསམ་ཅན་ལ་དགོས་སྟངས་གཅིག ༧ གཡམ་རྒྱུགས་ཚོགས་ལ་དགོས་སྟངས་གཅིག
དེ་བས། ཁྱོད་ཚོའི་འོས་འགན་བཀའ་ཁྲི་ཕར་བཙལ་རྒྱུ་ཆགས་ཀྱི་འདུག་གམ། ཡང་ན། གོང་གསལ་ཀྱི་དགོས་སྟངས་ཁག་དོ་མཉམ་ཡོངས་ཐབས་དང་བཀའ་ཁྲིའི་འོས་མིར་ལངས་མཁན་ལ་གཞོགས་འདེགས་བྱེད་རྒྱུ་ཆགས་ཀྱི་འདུག
དབུས་ཕྲུག་ཚེ་རིག་ལགས། བརྗོད་གཞི་ལེགས་པོ་ཞིག་བདམས་འདུག ཕྲན་བྱ་བའི་ཆེད་དང་ཁོར་ཡུག་གི་ཆ་ནས་རྡ་སའི་སྲིད་གཞུང་གི་བྱེད་སྟངས་དང་འཇོན་ནུས་སོགས་ལ་ཁ་ཐག་རིང་བོར་གནས་ཡོད་པས་ཆ་རྒྱུས་མེད་ཀྱང་བཀའ་ཁྲི་རྗེས་མ་དེ་སུ་འོས་ལ་བསམ་ཞིབ་བྱ་དགོས་པའི་སྤྱི་འབངས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་དང་ལས་འགན་ཡོད་པ་བཞིན་གླེང་ན་ཁྱེད་ཀྱིས་ཟུར་འདོན་གནངས་པའི་མི་སྣ་དེ་དག་བཀའ་ཁྲིར་མི་འོས་པ་སྲིད་ཀྱང་མཁས་དབང་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་གཅིག་བུས་བཀའ་ཁྲི་གནང་བཞིན་རྟག་ཏུ་འགྲོ་བ་ནི་ཁྲིམས་སྲོལ་དང་ཆོས་ཉིད་གང་ཐད་ནས་བསམས་ཀྱང་ཡོང་མི་ཐུབ་པ་དང་། དེ་བཞིན་ཕྱི་མི་ཞིག་བཀའ་ཁྲིའི་ཆེད་ཉོ་བ་དང་འདེམས་པ་སོགས་བྱ་མི་ཤེས་པས་རང་ལ་གང་ཡོད་པ་ལས་ཡག་ཤོས་དེ་བརྙེད་ཐབས་ལ་རང་ཐད་ནས་འོས་མིག་གང་མང་ཟུར་འདོན་གྱིས་དེ་དག་གི་བྱས་རྗེས་དང་འཇོན་ཐང་། ཤེས་ཚད་དང་མི་གཤིས་སོགས་གསལ་བཤད། དེ་བཞིན་མི་སྣ་དེའི་ཕྱི་ནང་གསང་གསུམ་ལ་རང་གཞན་རོགས་ཚང་མས་ཞིབ་འཇུག་མཐིལ་ཕྱིན་གྱིས་མི་འགྱོད་མ་ལན་པ་ཞིག་བྱ་ཐུབ་དགོས་པ་དེའི་ཕྱིར་བཀའ་ཁྲི་འོས་མིག་ཟུར་འདོན་བྱེད་པ་ནི་འགོར་མི་རུང་བའི་ལས་དོན་ཞིག་ཡིན།
བདེ་འབྱུང་ལགས།
གུས་པར་ཡང་བཀའ་ཁྲི་བླ་མ་ཞིག་ནམ་ཡང་འདོད་པ་མེད། རྒྱུ་མཚན། གོང་དུ་གུས་པས་བོད་ཉམས་གུད་དུ་ཕྱིན་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་གཙོ་བོ་ཞེས་པར་ཡང་བྲིས་ཡོད། གཟིགས་འདོད་ན་ངའི་ཟིན་བྲིས་ནང་དུ་ཡང་ཡོད།
བདེ་འབྱུང་ལགས། གུས་པའི་རྩོམ་ཡིག་དེའི་ནང་བཀའ་ཁྲིའི་འོས་དམིགས་སྟོན་མེད། ཡིན་ནའང་གུས་པས་བཏོན་པའི་ཁོང་དག་གིས་ད་ལྟའི་དུས་ཚོད་འདིར་བཀའ་ཁྲིར་མི་འཚམས་པར་སྙམ། བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་འདི་ནུས་མེད་ཡིན་དང་ནུས་ལྡན་ཡིན་ནང་དུ་འཛུལ་ལ་ཤེས་ངེས་ཡིན། ཛ་དྲག་གི་དུས་ཚོད་འདིར། བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀྱི་འགན་ཁྲི་ལྕི་མོ་དེ་འདྲ་འཁྱོག་པའི་གཞོན་སྐྱེས་ཤིག་གུས་པས་ད་ལྟ་མཐོང་མ་སོང༌། འདི་ནི་རང་ཉིད་ཀྱི་ཉམས་སྣང་རེད།
གནས་ཚང་ལགས། བཀའ་ཁྲི་སུ་ལ་དགོས་ཀྱི་འདུག་ཟེར། བཀའ་ཁྲི་ཉམ་ཐག་པའི་བོད་མི་དམངས་ལ་དགོས་ཀྱི་འདུག ཤེས་ཡོན་དང་ཉམས་མྱོང་ཚད་ལྡན་ཡོད་ཅིང༌། ལྷག་བསམ་སྨྲ་མེད་པའི་བཀའ་ཁྲི་ཚེ་སྲོག་གི་རྒྱུན་ཐག་ཆད་ལ་ཁད་ཀྱི་གངས་ཅན་པ་ཡོངས་ལ་དགོས་ཀྱི་འདུག དེ་མིན་ཁྱེད་ཀྱིས་དུས་མ་སླེབས་སྔོན་ནས་བཀའ་ཁྲི་བཙལ་ཞེས་པར། བཀའ་ཁྲིའི་དུས་ཚོད་མ་རྫོགས་གོང་ནས་བཀའ་ཁྲི་མ་བཙལ་ནས་བཀའ་ཁྲིར་འཁོད་ནས་སུ་ཞིག་འཚོལ་ལམ། ཆུ་མ་ཡོང་གོང་ནས་ཆུ་རག་བརྩིགས། ཉེན་མ་ཡོང་གོང་ནས་དོགས་ཟོན་བྱོས། ཉམ་ཆུང་བྱོས།
དབུས་ཕྲུག་ཚེ་རིང༌།
དབུས་ཕྲུག་ཚེ་རིང་ལགས། བཀའ་ཁྲི་ཤེས་ཡོན་ཅན་དང་གཞོན་སྐྱེས་འཇོན་ཐང་ཅན་སོགས་ཀྱིས་ད་རུང་མ་འཚམ་ན་འོ་ན་བླ་རྒན་ཞིག་རང་འཇགས་སླེབས་ནས་སྟོང་བཤད་རྐྱང་བཤད་ནས་ཡང་བསྐྱར་དུས་ཚོད་བསྐྱལ་དགོས་པ་རེད་དམ། ཁྱེད་ཀྱིས་བཏོན་པའི་མི་དེ་དག་གི་བོད་པའི་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་བསམ་པའི་ཁ་ལོ་བསྒྱུར་ཐུབ་གི་རེད་བསམ་གྱི་འདུག་གམ། བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་དེ་ཁྱེད་ཀྱི་བསམ་པ་ནང་བཞིན་དེ་འདྲའི་ནུས་མེད་ཅིག་ཡིན་ནམ།
དབུས་ཕྲུག་ཚེ་རིང་ལགས།
ད་ཡིན་ན་རང་གིས་འཆར་གཞི་ཞིག་ཁྱེར་ཤོག དེ་ནས་མང་ཚོགས་ཀྱིས་བསམ་བློ་གཏོང་གི་རེད་མ་གཏོགས་ཆོ་མེད་མང་པོ་ལབ་མ་ཡོང་། བཀའ་ཁྲི་འཚོལ་ཡ་ཞིག་མ་རེད། བཀའ་ཁྲི་ཞེས་པ་ནི་སུ་ལ་དགོས་ཀྱི་འདུག དགོས་མཁན་ནས་འཆར་གཞི་པང་བསྒྲིགས་ནས་ཁུར་ཡོང་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད།
གཞན་དེ་བཀའ་ཁྲི་འཚོལ་མཁན་དག་ལ་མཚོན་ན། བཙན་བྱོལ་ནང་གི་མང་གཙོའི་ལམ་ལུགས་འདི་བསྙོན་འབྱིན་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་ལ། འདི་ལས་ཉེན་ཁ་ཡོད་པ་མ་རེད། དེ་འདྲ་མིན་ན། མང་གཙོའི་རྒྱལ་ཁབ་གང་དུ་མང་ཚོགས་ཀྱི་ངོས་ནས་དུས་མ་སླེབས་ཡར་སྔོན་ནས་དབུ་ཁྲིད་བཙལ་བཞིན་འདུག་གམ། ངོ་མ་རེ་བ་མེད་པའི་མི་རིགས་ཞེས་པ་ནི་འདི་འདྲ་རང་རེད།