ལས་བཟོ་བའི་ཡར་ལངས།
ཟླ་ ༨ པའི་ཚེས་ ༡༡ ཉིན་རྒྱ་ནག་ཧི་ནན་ཞིང་ཆེན་ཨན་ཡང་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ལིན་ཀྲིག་ངར་ལྕགས་བཟོ་གྲྭའི་ལས་བཟོ་བ་ཆིག་སྟོང་ལྷག་གིས་རུས་ཏུང་ཅན་གྱི་བཟོ་གྲྭའི་རྒྱལ་ཁབ་ནོར་སྲིད་དོ་དམ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་མགོ་བ་ཞིག་གཏའ་མར་བཟུང་ཞིང་། བཟོ་གྲྭའི་ནང་འགྲོ་འོང་བྱ་སའི་སྒོ་ཆེན་ཚང་མ་འགོག་སྡོམ་དང་བཟོ་གྲྭའི་མཐའ་འཁོར་དུ་ཉེན་ཟོན་སྐོར་གཡེང་བྱས་ཏེ། ཉིན་བཞིའི་རིང་ངོ་རྒོལ་གྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་ཡོད་པ་དང་། ཚེས་ ༡༤ ཉིན་རྒྱ་གཞུང་དྲག་ཆས་དམག་མིས་བཙན་ཤུགས་ཀྱིས་ཐེངས་མང་པོར་བཟོ་གྲྭའི་ནང་འཛུལ་ཐབས་བྱས་པར་བརྟེན། ལས་བཟོ་བ་དང་དམག་མིའི་བར་འཛིང་རེས་ཤོར་ཡོད་པ་རེད། མཐའ་མཇུག་ས་གནས་ཞིང་ཆེན་གྱི་མགོ་གཙོ་གཞོན་པ་ཁྲིན་གོ་ཆོན་ཡོང་ནས་ལས་བཟོ་བའི་དཀའ་ངལ་སེལ་རྒྱུ་ཁས་ལེན་བྱས་རྗེས། ཚེས་ ༡༥ ཉིན་ངོ་རྒོལ་ལས་འགུལ་འཚམས་འཇོག་བྱེད་ཐུབ་ཡོད། ལོ་ངོ་སུམ་ཅུའི་ལོ་རྒྱུས་ཡོད་པའི་གཞུང་གཉེར་བཟོ་གྲྭ་འདིར་ལས་བཟོ་བ་ ༥༡༢༢ ཡོད་པ་རེད། ཐེངས་འདིའི་གནད་དོན་གྱི་འབྱུང་རྐྱེན་ནི་ཟླ་སྔོན་མའི་ནང་བཟོ་གྲྭ་འདི་རྒྱ་སྒོར་ཁྲི་ ༦༤༠༠ རིན་ཚད་བཅད་དེ་སྒེར་གཉེར་ཅན་དུ་བཙོང་རྗེས། བཟོ་བ་མང་པོ་ཞིག་གི་ལས་ཀ་ཤོར་བ་མ་ཟད། འཚོ་སྣོན་གུན་གསབ་རྒྱ་སྒོར་ ༡༠༠༠ ལས་མ་ཐོབ་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ལས་བཟོ་བ་རྣམས་འུ་ཐུག་ཐབས་ཟད་ཀྱི་གནས་སུ་ལྷུང་སྟེ་ངོ་རྒོལ་བྱས་པ་ཡིན་འདུག
པེ་ཅིན་གྲོང་ཁྱེར་ལ་བཀག་སྡོམ།
ཕྱི་ཚེས་ ༡༣ ཉིན་རྒྱ་ནག་གཞུང་འབྲེལ་དྲ་ལམ་དུ་གནས་ཚུལ་སྤེལ་དོན། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་རྒྱལ་སྟོན་དུས་ཆེན་ལ་ཉེ་བའི་སྐབས་འདིར། པེ་ཅིན་ཉེན་རྟོག་པས་རྩ་འཛུགས་འོག་ཉེན་རྟོག་ཆེད་ལས་མི་སྣ་མ་ཡིན་པའི་གྲོང་ཁྱེར་མང་ཚོགས་ཁྲི་ ༨༠ ལྷག་ཉེན་སྲུང་བྱ་བར་ཞུགས་སུ་འཇུག་རྒྱུ་ཡིན་པར་བརྗོད་ཡོད། གྲོང་ཁྱེར་ཉེན་རྟོག་ཁང་གི་མི་གྲངས་དོ་དམ་འགན་ཡོད་མི་སྣ་ཞིག་གིས་བརྗོད་དོན། གྲོང་ཁྱེར་ཧྲིལ་བོའི་ས་ཁུལ་སོ་སོའི་ཉེན་སྲུང་རུ་ཁག་གིས་སྲང་བར་གྱི་མེ་ཏོག་ལྡུམ་རྭ་དང་། མི་མང་འདུ་འཛོམས་བྱ་སའི་ཞབས་ཞུ་ལས་སྣེ་ཡོད་སའི་ས་ཁུལ་དང་། ལམ་མདོ། ཁང་རྙིང་ཡོད་སའི་གནའ་གྲོང་ཁུལ། མི་མང་འདུས་སྡོད་ཀྱི་ས་ཆ། གྲོང་ཁྱེར་དང་ཞང་གྲོང་གི་ས་ཁུལ་སོགས་སུ་དུས་ངེས་མེད་དུ་ལས་རིགས་འདྲ་མིན་ཀྱི་ཐད་ཚོགས་འདུ་བསྡུས་ཏེ། མི་དང་རླངས་འཁོར་གྱི་འགྲོ་སྡོད་ལ་དོགས་ཟོན་ཐོ་འགོད་ཀྱིས་ཉེན་ཟོན་ལས་གཞི་སྒྲུབ་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། ད་ལྟའི་བར་ཉེན་སྲུང་བྱ་འགུལ་ལ་ཞུགས་མཁན་མི་ཚོགས་ཁྲི་ ༣ དང་སྟོང་ཕྲག་ ༢ ལྷག་འདུས་ཡོད་པ་དང་། ཁྱབ་བསྒྲགས་ཡིག་ཆ་ཁྲི་ ༧༨ འགྲེམས་སྤེལ་བྱས་ཡོད་ཚུལ་ཀྱང་བརྗོད་ཡོད་འདུག རྒྱ་ནག་དྲིལ་བསྒྲགས་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་ནང་ཁུལ་གྱི་གསར་ལམ་ཁག་དང་དྲ་རྒྱ་ཁག་བཅས་ལ་ནག་ཉེས་ཅན་གྱི་མི་ ༢༤༧ གྱི་མིང་བཀོད་པའི་བརྡ་ཐོ་ཞིག་བཏང་སྟེ་མི་དེ་དག་ལ་བཅར་འདྲི་དང་ཡང་ན་ཁོ་ཚོའི་བརྩམས་ཆོས་སོགས་གསར་ལམ་དུ་བཀོད་མི་ཆོག་པའི་བཀའ་བཏང་ཡོད་འདུག མི་དེ་དག་ཕལ་ཆེ་བ་ནི་ ༠༨ ལོའི་རྩ་འཛིན་འདོན་མཁན་གྱི་དམངས་གཙོ་བ་རྣམས་ཡིན་འདུག གཞན་ཡང་། ཉེ་སྔོན་ཧྥ་རན་སུའི་གསར་ཁང་གིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བ་ལྟར་ན། པེ་ཅིན་གྱི་ཉེ་འབྲེལ་ཧཱ་ཨེར་པེན་གྲོང་ཁྱེར་དུ་གསོལ་མགྲོན་ཁང་དང་ཆང་ཁང་སོགས་སུ་བོད་དང་ཡུ་གུར་མི་རིགས་ཀྱི་མགྲོན་པོར་སྣེ་ལེན་བྱ་མི་ཆོག་པའི་བཀའ་རྒྱ་བཏང་ཡོད་འདུག
མངའ་ཁོངས་བརྒལ་བའི་དམག་སྦྱོང་།
ཕྱི་ཚེས་ ༡༣ ཉིན་རྒྱ་དམག་གིས་ས་གནས་མངའ་ཁོངས་བརྒལ་བའི་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བའི་དམག་སྦྱོང་ཞིག་མགོ་བརྩམས་ཡོད་པ་དང་། དམག་སྦྱོང་གི་དུས་ཡུན་ཟླ་གཉིས་ཡིན་འདུག དམག་སྦྱོང་དེར་ཧྲིན་དབྱང་དང་། ལན་ཀྲུག ནན་ཅིན། ཀུང་ཀྲུག་བཅས་ཀྱི་དམག་ཁུལ་བཞིའི་དམག་མི་ཁྲི་ ༥ ལྷག་མཉམ་ཞུགས་བྱས་ཡོད་འདུག ཐའེ་ཝན་གྱི་འཛམ་གླིང་ཉེན་སྲུང་དུས་དེབ་ཀྱི་བཅར་འདྲིའི་འགན་འཛིན་ཧྲི་ཞོ་ཝེ་ཡིས་ཨ་རིའི་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གི་བཅར་འདྲིའི་སྐབས་བརྗོད་དོན། དམག་སྦྱོང་དེའི་ཁྱད་ཆོས་གཙོ་བོ་གཉིས་ནི། དང་པོ། ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་དམག་དོན་སྔོན་ཐོན་ཅན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་ལ་ལད་མོ་བྱས་ཏེ། གཞི་རིམ་གྱི་བསྐྱེད་འདྲེན་ལམ་ཁ་དག་བེད་སྤྱད་དེ་དམག་མི་དང་དྲག་ཆས་སྐྱེལ་འདྲེན་གནས་སྤོར་བྱ་རྒྱུ་དང་། གཉིས་པ། རྒྱ་ནག་རང་ཉིད་གྱིས་མཁའ་དབྱིངས་སུ་བཏང་བའི་སྨེ་བདུན་འཁོར་སྐར་གྱི་ཕྱོགས་སྟོན་མ་ལག་སྤྱད་དེ་དམག་ཁུལ་ཁག་སྡེབ་སྒྲིག་བྱེད་པ་དང་། ཨ་རིའི་འཁོར་སྐར་མ་ལག་གི་འཚོལ་ཞིབ་ཐིག་ལེན་ལ་གཡོལ་རྒྱུ་དེ་རེད་ཅེས་དང་། གཞན་ཡང་། རྒྱ་དམག་གིས་སྔོན་ཆད་ཀྱི་མིག་རྒྱང་རིང་བའི་དམག་ཤུགས་ཀྱི་ཁ་ཕྱོགས་དེ་བོད་དང་ཤིན་ཅང་གི་ཟིང་འཁྲུག་དྲག་གནོན་དང་། དེ་བཞིན་རང་བྱུང་གནོད་འཚེ་ཉེན་སྲུང་གི་བྱ་འགུལ་ལས་གཞན། ཆེས་གནད་འགག་ཅན་གྱི་དམིགས་ཡུལ་གཅིག་ནི་ཁ་གཏད་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་གསུམ་པ་བ་ཞིག་ལ་དྲག་ཆས་དམིགས་འབེན་གཏད་རྒྱུ་དེ་རེད་ཅེས་དང་། ཐེངས་འདིའི་དམག་ཁུལ་སྡེབ་སྒྲིག་གི་ཁོངས་སུ་ནན་ཅིན་དམག་ཁུལ་ཞུགས་མེད་པ་དེ་ནི་མཚོ་འགག་གཉིས་ཀྱི་ཞི་བདེ་ལ་དམིགས་པ་ཞིག་ཡིན་སྲིད་ལ། ཡང་ན་དམག་ཁུལ་སོ་སོ་མགྱོགས་མྱུར་ངང་ནན་ཅིན་དམག་ཁུལ་དུ་སྤོར་ནས་དམག་འཁྲུག་སྟ་གོན་བྱེད་ཀྱིན་པ་ཞིག་ཀྱང་ཡིན་སྲིད་ཅེས་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་ཡོད་འདུག
ཟླ་དྲུག་རིང་ལས་མི་ ༤༠༠༠༠ ཤི་བ།
རྒྱ་ནག་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གི་ལས་མིའི་བདེ་འཇགས་ཚོགས་ཆུང་གིས་གནས་ཚུལ་བསྒྲགས་པ་ལྟར་ན། ལོ་འདིའི་ཕྱི་ཟླ་དང་པོ་ནས་དྲུག་པ་བར་སྟེ། ལོ་ཕྱེད་སྔ་མའི་རིང་དེར་རྒྱ་ནག་ཁྱོན་ཡོངས་སུ་ལས་མི་ ༣༦༦༧༠ གློ་བུར་ཆག་སྒོའི་དབང་གིས་གྲོངས་ཡོད་པ་དང་། ལོ་ཕྱེད་ཕྱི་མའི་གྲངས་འབོར་ནི་སྔོན་དཔག་བྱེད་ཐུབ་པ་ཞིག་མིན་ཡང་། ཤི་གྲངས་ཚོད་དཔག་ལྟར་ན། ༢༠༠༩ ལོའི་ལས་མིའི་ཤི་འབོར་དེ་ ༨༩༨༩༢ ལས་བརྒལ་རྒྱུ་མིན་ཚུལ་བརྗོད་ཡོད་པ་རེད། གོང་གི་གནས་ཚུལ་འདི་ནི་རྒྱ་ནག་གི་དུས་དེབ། དབུ་ཁྲིད་ཀྱི་ཐག་གཅོད་གནས་ཚུལ། ཞེས་པ་དེའི་ཕྱི་ཟླ་བརྒྱད་པའིའདོན་ཐེངས་ནང་བཀོད་ཡོད་པ་རེད།
ཡག་པོ་བྱུང་ཤག ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་འདུན་བྱུང་སོང་།