འདས་པའི་ལོ་ལྔ་བཅུའི་རིང་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པ་རྩ་སྟོང་དུ་འགྲོ་བའི་ཉེན་ཁ་ལས་བསྐྱབས་ཏེ། ད་ལྟ་ཡར་རྒྱས་དང་གོང་འཕེལ་དུ་འགྲོ་བཞིན་པའི་སྒང་ཡིན་ཞེས་བོད་གཞུང་འཕྲོད་བསྟེན་བཀའ་བློན་མཆོག་གིས་གསུངས་ཡོད།
ཕྱི་ཚེས་ ༥ ཉིན་བོད་གཞུང་སྨན་རྩིས་ཁང་གི་ཚོགས་ཁང་ནང་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་ཆེས་མཐོའི་སྨན་པའི་ལྷན་ཚོགས་དབུ་བརྙས་ནས་ལོ་ངོ་དྲུག་འཁོར་བའི་དུས་དྲན་སྲུང་གཙིའི་མཛད་སྒོ་འཚོགས་ཡོད་ལ། མཛད་སྒོའི་སྟེང་བོད་གཞུང་འཕྲོད་བསྟེན་བཀའ་བློན་དཔལ་འབྱོར་ཚེ་རིང་མཆོག་དང་ངྷ་ས་བདེ་དོན་ཚེ་རིང་ཕུན་ཚོགས། བོད་གཞུང་སྨན་རྩིས་ཁང་གི་འགན་འཛིན་ཟླ་བ་དང་འགན་འཛིན་གཞོན་པ་རྣམ་རྒྱལ་ཚེ་རིང་སོགས་ཕེབས་ཡོད།
ཉིན་དེར་བོད་གཞུང་འཕྲོད་བསྟེན་བཀའ་བློན་དཔལ་འབྱོར་ཚེ་རིང་མཆོག་གིས་དེ་རིང་འདིར་ང་ཚོས་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་ཆེས་མཐོའི་སྨན་པའི་ལྷན་ཚོགས་དབུ་བརྙས་ཏེ་ལོ་ངོ་དྲུག་འཁོར་བའི་རྗེས་དྲན་གྱི་མཛད་སྒོ་འཚོགས་ཀྱིན་ཡོད་པ་དང་། འདི་ལྟ་བུའི་མཛད་སྒོའི་སྐབས་འདས་པའི་ལོ་ལྔ་བཅུའི་རིང་ལ་ཕྱི་མིག་ཅིག་བལྟས་ཚེ། ད་ལྟ་ནི་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་དར་རྒུད་ཀྱི་བརྒྱུད་རིམ་ཁྲོད་མདུན་སྐྱོད་ཀྱི་གོམ་པ་རླབས་ཆེན་ཞིག་སྤོས་ཟིན་པའི་དུས་ཚིགས་ཤིག་ཆགས་བསྡད་ཡོད། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༠ ནང་ང་ཚོ་ཐོག་མར་བཙན་བྱོལ་བ་ཆགས་སྐབས་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པ་ཟེར་བ་དེ་ཕལ་ཆེར་རྩ་སྟོང་དུ་འགྲོ་རྒྱུའི་ཉེན་ཁར་ཐུག་ཡོད་ཀྱང་། ༧གོང་ས་མཆོག་གིས་མ་འོངས་སྔོན་གཟིགས་ཀྱིས་བླ་སྨན་ཡེ་ཤེས་དོན་ལྡན་སོགས་ལ་སློབ་ཕྲུག་གཅིག་གཉིས་རེར་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་སྐོར་གྱི་སློབ་ཁྲིད་གནང་རྒྱུའི་ལམ་སྟོན་གནང་བ་ནས། རིམ་གྱིས་བོད་གཞུང་སྨན་རྩིས་ཁང་གི་གནས་སྟངས་འདིར་འགྱུར་བ་ཕྱིན་པར་མ་ཟད། དེང་སྐབས་སྒྲིག་འཛུགས་ཆ་ཚང་ལྡན་པའི་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་སྨན་པའི་ལྷན་ཚོགས་ཤིག་ཡོད་པ་རེད་ཅེས་བོད་མི་སྐྱབས་བཅོལ་བ་རྣམས་བཙན་བྱོལ་དུ་འབྱོར་ནས་མི་ལོ་ལྔ་བཅུ་ལྷག་རིང་གི་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པ་མི་ཉམ་རྒྱུན་འཛིན་དང་ཉམ་པ་སླར་གསོ་བྱས་པའི་ཐད་དུ་ཁོང་གིས་གདེང་འཇོག་ཚད་མཐོན་པོར་གནང་བར་མ་ཟད། འདི་ལྟ་བུའི་ཡར་རྒྱས་དང་གོང་འཕེལ་དུ་ཕྱིན་པ་ནི་༧གོང་ས་མཆོག་གི་རླབས་ཆེན་གྱི་དགོངས་བཞེད་ཟབ་མོ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་སྟབས། ང་ཚོས་དུས་དང་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་ཁོང་གི་བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་ཞུ་དགོས་ཞེས་ཀྱང་གསུངས་ཡོད།
ཁོང་གིས་མུ་མཐུད་དེ་གསུངས་དོན། སྨན་པ་རྣམས་ཀྱིས་འདས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ལ་ཕྱི་བལྟས་ཤིག་བྱས་ཏེ་ང་ཚོ་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་འདི་ཇི་ལྟར་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་དགོངས་པར་ཆུད་རྗེས། མ་འོངས་པར་གོམ་པ་གང་འདྲ་བྱས་ཏེ་སྤོ་མིན་ཐད་བསམ་བློ་གཏོང་དགོས། མ་འོངས་པར་ཆེས་མཐོའི་སྨན་པའི་ལྷན་ཚོགས་འདི་ཧ་ཅང་གི་གལ་འགངས་ཆེ་བའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཤིག་ཆགས་ཀྱིན་ཡོད་ཅིང་། བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་སྨན་གཞུང་གི་ཕྱག་ལེན་དག་གཅིག་གྱུར་དང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡོང་ཕྱིར་ཐུགས་འགན་གཙོ་བོ་བཞེས་དགོས་པ་གལ་ཆེན་པོ་རེད་ལ། རྒྱལ་སྤྱིའི་སྡིངས་ཆའི་སྟེང་དུ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་ཁྱད་ཆོས་ངོ་སྤྲོ་ཐུབ་པ་ཙམ་མ་ཟད། རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲོ་སྟངས་དང་མཐུན་པའི་ལམ་ལུགས་ཤིག་ཡོང་བར་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་རོགས་ཞེས་འབོད་སྐུལ་ཡང་གནང་ཡོད།
བླ་སྨན་ཡེ་དོན་གུས་རང་ན་སྐབས་བཀའ་དྲིན་ཤིན་ཏུ་ཆེ་ནའང་། སྨན་རྩིས་ཁང་གི་ལོ་རྒྱུས་རང་གི་དྲན་ལམ་དུ་ཤར་བ་ནི།
བླ་སྨན་ཡེ་ཤེས་དོན་ལྡན་སྨན་རྩིས་ཁང་དང་འབྲེལ་ཆེརམེད། །
འབྲེལ་ཡོད་སྨན་དགེ་སྨན་པ་ཨ་མ་བློ་བཟང་བསྟེན་གཏུགས་མྱོང་། །
རིག་གནས་སྨན་རྩིས་དགེ་ཆེན་སྦ་ཞི་ཕུན་དབང་ཤིན་ཏུ་དྲན། །
ན་མཉམ་བྲག་སྟོན་གཞོན་པ་ད་ལྟ་ཡོད་ན་དགའ་བ་ལགས། །
སངས་རྒྱས་སྨན་གྱི་ལྷ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །
ང་ཚོས་གླེང་དགོས་པ་དེ། མ་འདང་བ་དང་མ་འགྲིགས་པ་དེ་ཚོ་རེད། གྲུ་རེ་རེ་ནས་ཞན་ཆ་རྣམས་གླེང་དགོས། དེ་ནས་ཡར་རྒྱས་ཀྱི་རིམ་དེ་ངང་གིས་མངོན་འོང་། འོ་ན་ལྔ་བཅུ་ལྔ་དགུའི་སྔོན་དུ་བོད་ནང་གསོ་རིགས་ཀྱི་ཕྱག་ལེན་ཡོད་ལ། ད་ལྟ་ད་དུང་ལག་ལེན་དུ་མ་འཁེལ་བའི་རིགས་གང་དང་གང་ཡོད་དམ། དཔེར་ན་ལུམས་རྒྱག་པ་ལྟ་བུའོ།།
བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་ཚོགས་ཆེན་འདི་ཤིན་ཏུ་དགེ་མཚན་ཅན་དུ་གདུག་་་འདི་ལྟར་དབྱར་མཚོ་བཞིན་རྒྱ་པའི་སྨོན་མདུན་ཡོད།་
འ
བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པར་ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་གི་ལོ་རྒྱུས་ལྡན་ཡོད་པ་མ་ཟད་དེང་རབས་འཛམ་གླིང་ཚན་རིག་དང་འཕྲུལ་ལས་ཅན་གྱི་དུས་རབས་ཉེར་གཅིག་པ་འདིའི་ནང་དུ་ཡང་བོད་ཀྱི་ནང་ཆོས་དང་གསོ་རིག་འདི་གཉིས་མཉམ་དུ་འགྲོ་ཐུབ་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོད།
ད་དུང་སེམས་ཁམས་རིག་པ། ཀུན་སྤྱོད་རིག་པ། དབང་རྩ་རིག་པ། སྒོམ་སྒྲུབ་རིག་པ། ལྟོས་གྲུབ་རིག་པ་སོགས་ཕྱོགས་མང་པོའི་ཤེས་རིག་ཐད་ལ་དེང་རབས་ཚན་རིག་གྱིས་ཀྱང་འགྲན་མི་གཟོད་པ་ཞིག་གི་རིག་གཞུང་རྒྱ་ཆེ་ལ་གཏིང་གཟབ་བ་ཞིག་ཡོད་སྟབས་བོད་མི་རིགས་ཟེར་བ་དེ་ཆོས་དང་། རིག་གཞུང་། ཡ་རབས། བཟང་སྤྱོད་སོགས་ཀྱི་ཐད་འཛམ་གླིང་ནང་ངོ་གནོང་མི་དགོས་པའི་མི་རིགས་ཤིག་ཆགས་ཡོད།
བཙན་བྱོལ་དུ་འབྱོར་ནས་མི་ལོ་དྲུག་བཅུ་སོང་རིང་ཞིབ་ཚགས་ཀྱིས་བསམ་བློ་བཏང་ན་༸ གོང་མཆོག་གི་བཀའ་དྲིན་ལས་བོད་གཞུང་དང་། གཞིས་ཆགས། སློབ་གྲྭ། ཚོགས་པ། དགོན་སྡེ། མི་དམངས། ཤེས་ཡོན་སོགས་ཕྱོགས་གང་སར་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པའི་ཡར་རྒྱས་ཆེན་པོ་ཞིག་ཕྱིན་ཡོད།
དེར་བརྟེན་བོད་རིགས་ཡོངས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་། རིགགཞུང་། སྐད་ཡིག སྨན་རྩིས། སྒྱུ་རྩལ་སོགས་ཕྱོགས་གང་ཐད་ལ་དོ་སྣང་བྱེད་དགོས་ལ་དེང་རབས་དང་མཐུན་པའི་ཤེས་ཡོན་ལ་སྦྱང་བརྩོན་བྱས་ཏེ་བོད་མི་རིགས་འདི་འཛམ་གླིང་སྟེང་ཡར་ལངས་ཐུབ་པ་ཞིག་བྱེད་རྒྱུར་མི་རེ་ངོ་རེས་འགན་འཁུར་ལེན་དགོས།