བོད་ཀྱི་དུས་བབ། ཐོག་མར་ཁྱེད་རང་ལོ་གཞོན་ནའང་མི་ཚེ་ནང་གི་དེབ་དང་པོ་བཏོན་པ་དང་། ཕྱི་རྒྱལ་བ་ཞིག་གིས་ཉིས་སྟོང་བརྒྱད་ལོར་བོད་ནང་བྱུང་བའི་གནས་ཚུལ་རྣམས་དངོས་སུ་འཚོལ་བསྡུ་བྱས་ནས་སྐད་ཡིག་གཞན་པའི་ནང་དེབ་བཏོན་པ་ཐེངས་དང་པོ་རེད་འདོད། བོད་ཀྱི་དུས་བབ་ཀྱི་ངོས་ནས་འཚམས་འདྲི་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཞུ།
ཨེ་ལོ་ཌི། ཐུགས་རྗེ་ཆེ། ངའི་དེབ་བཏོན་པ་ནས་དུས་ཚོད་ཐུང་ཐུང་ཞིག་གི་ནང་བརྒྱུད་ལམ་མང་པོ་ཞིག་གིས་བཅར་འདྲི་བྱས་སོང་། དུས་བབ་ནང་བཞིན་བོད་ཀྱི་བརྒྱུད་ལམ་ཞིག་གིས་བཅར་འདྲི་གནང་བ་ཐེངས་དང་པོ་ཡིན། ང་རང་དཔེ་མི་སྲིད་པའི་དགའ་བོ་བྱུང་། ཡང་བསྐྱར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ།
བོད་ཀྱི་དུས་བབ། ཉིས་སྟོང་བརྒྱད་ལོར་བོད་ནང་དོན་རྐྱེན་བྱུང་སྐབས་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ཏུ་ཉིན་བཞིན་གནས་ཚུལ་ཐོན་ཡོད། ཡིན་ནའང་དེང་སྐབས་མི་ཚང་མས་ལོ་གཉིས་སྔོན་གྱི་བོད་ནང་གི་བྱུང་བ་དག་དྲན་པ་བརྗེད་ཚར་བ་ལྟར་ཆགས་འདུག ཁྱེད་རང་ལོ་གཞོན་ཞིག་རེད། བོད་ནང་གི་གནས་སྟངས་དེའི་སྐོར་ལ་དེབ་ཅིག་འདོན་པའི་ཐོག་མའི་བསམ་བློ་ཟེར་ན་རེད། དམིགས་ཡུལ་དང་གནས་སྟངས་དེ་གང་འདྲ་བྱས་ནས་བྱུང་སོང་།
ཨེ་ལོ་ཌི། སྤྱིར་བཏང་སྔོན་མ་ནས་ང་རང་བོད་ཀྱི་སྐོར་ལ་དོ་སྣང་ཡོད་མཁན་ཞིག་ཡིན། ཉིས་སྟོང་བརྒྱད་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་གསུམ་པ་ཚེས་པ་ནས་བོད་ནང་ཡར་ལངས་དང་ངོ་རྒོལ་རྒྱུན་མཐུད་ནས་བྱུང་བ་རེད། དེའི་སྒང་ལ་པེ་ཅིན་ཨོ་ལིམ་པིག་དཔལ་འབར་ཕ་རི་སིར་བརྒྱུད་སྤྲོད་སྐབས་བོད་མི་དང་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་མང་པོ་ཞིག་གིས་བཀག་འགོག་དང་ངོ་རྒོལ་ཤུགས་ཆེན་པོ་བྱས་པ་རེད། དེས་ང་ལ་ཚོར་བ་ཤུགས་ཆེན་པོ་ཞིག་སྐྱེས་བཅུག་སོང་། སྐབས་དེར་ངས་བོད་ནང་གི་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་གང་འདྲ་ཡིན་མིན་དང་། དམིགས་བསལ་པེ་ཅིན་ཨོ་ལིམ་པིག་ཚུགས་སྐབས་བོད་ནང་གནས་ཚུལ་ག་རེ་བྱུང་མིན་ཤེས་འདོད་དང་ལྟ་འདོད་ཅིག་གིས་ལྷ་སར་འགྲོ་རྒྱུ་ཐག་བཅད་པ་ཡིན། ཐབས་ལམ་དང་དཀའ་ངལ་མང་པོ་ཞིག་བརྒྱུད་ནས་ལྷ་སར་འབྱོར་བ་རེད། རང་གིས་གང་མཐོང་ཞིང་ཐོས་པ་དང་། དམིགས་བསལ་བོད་མི་གང་མང་ཞིག་དང་འབྲེལ་བ་བྱས་ནས་ཕྱི་ལོགས་ནས་ཤེས་མི་ཐུབ་ཅིང་། ཁོ་ཚོའི་ལུས་སེམས་གཉིས་ལ་འཕྲད་བཞིན་པའི་དཀའ་སྡུག་རྣམས་ཁ་ཐུག་ཁ་ཐུག་ལ་གནས་ཚུལ་བཟོས་ནས་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ལ་བཏང་བ་ཡིན། ངས་བཏང་བ་རྣམས་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་གི་དགོས་འདུན་དང་མ་འཚམ་པའམ། ཡང་ན་ཁོ་ཚོར་དགོས་པའི་གནས་ཚུལ་ངས་གཏོང་མ་ཐུབ་པ་གང་ཡིན་ངས་ཤེས་མ་སོང་། གང་ལྟར་ངས་དུས་ཐོག་ཏུ་བཏང་བའི་གནས་ཚུལ་རྣམས་བརྒྱུད་ལམ་གཅིག་གཉིས་ཤིག་གིས་མ་གཏོགས་བཏོན་མི་འདུག དེ་ཡང་གནས་ཚུལ་ཐུང་ཐུང་མ་གཏོགས་ཕལ་ཆེ་བ་བཏོན་མི་འདུག བོད་མི་ཚོ་དངངས་སྐྲག་དང་དོགས་ཟོན་འོག་ཡོད་ནའང་ངས་ཕར་འབྲེལ་བ་བྱེད་སྐབས་ཚང་མས་སོ་སོའི་བདེ་འཇགས་ལ་བསམ་བློ་མ་བཏང་བར་གནས་སྟངས་ངོ་མ་དག་ང་ལ་བཤད་ཡོང་གི་འདུག ཁོ་ཚོའི་རེ་བ་དེ་འཛམ་གླིང་མི་དམངས་ཀྱིས་ཤེས་ཆེད་རེད། ང་གཅིག་པུས་མཐོང་ཤིང་ཐོས་པས་འགྲིག་གི་མི་འདུག གང་ལྟར་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་གིས་གནས་ཚུལ་འདོན་ཐུབ་མ་སོང་བས་ངས་དེའི་ཁ་གསབ་ཀྱི་ཚབ་ཏུ་དེབ་འདི་བཏོན་པ་ཡིན། བསམ་བློ་ཟེར་ན་རེད། དམིགས་ཡུལ་ཟེར་ན་རེད། དེབ་འདོན་འདོད་དེ་ལྟར་བྱུང་སོང་།
བོད་ཀྱི་དུས་བབ། ཁྱེད་རང་ལྷ་སར་འབྱོར་སྐབས་ནི་རྒྱ་ནག་གིས་ཕྱི་མི་བོད་ནང་འགྲུལ་བསྐྱོད་བྱེད་རྒྱུར་བཀག་རྒྱ་བསྡམས་ཡོད་པའི་སྐབས་རེད། དཔེར་ན་སྐབས་དེར་ཧྥ་རན་སིའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་འགའ་བོད་ནང་ཕེབས་རྩིས་གནང་ནའང་ཐོངས་ཆེན་སྤྲད་ཡོད་པ་མ་རེད། སོང་ཙང་བཀག་རྒྱ་དེ་འདྲ་ཞིག་གི་ནང་ནས་ཁྱེད་རང་ལྷ་སར་གང་འདྲ་བྱས་ནས་ཐར་སོང་།
ཨེ་ལོ་ཌི། དང་པོ་ངས་གསར་འགོད་པའི་ཐོངས་ཆེན་ཞུས་པ་ཡིན། དེ་སྤྲད་མ་སོང་། དེ་ནས་ཡུལ་སྐོར་བའི་མིང་ཐོག་ནས་ཞུས་སྐབས་པེ་ཅིན་ལ་འགྲོ་ཆོག་པའི་ཐོངས་ཆེན་སྤྲད་སོང་། དེ་དུས་ཕྱི་ཟླ་བདུན་པ་ཙམ་རེད། རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ནང་འགྲོ་ཆོག་པའི་སྒོ་ཡང་བསྐྱར་ཕྱེ་ཚར་ཙམ་རེད། ཡིན་ནའང་། དེ་ལ་གཞུང་གི་སྟངས་འཛིན་འོག་དང་། དངུལ་ཀྱི་འགྲོ་སོང་ཕོན་ཆེན་པོ། སྣེ་ཤན་པ་སོགས་ཆ་རྐྱེན་མང་པོ་ཞིག་དགོས་ཀྱི་འདུག ང་རང་ཐད་ཀར་ལྷ་སར་འགྲོ་ཆོག་གི་མེད་པ་དང་ཆ་རྐྱེན་དེ་ཚོ་བསྒྲུབ་ཐུབ་ཀྱི་མི་འདུག ངས་སེམས་ཐག་བཅད་ནས་རང་ཉིད་ཁེར་རྐྱང་དུ་བོད་ནང་འཛུལ་རྒྱུ་བྱས་པ་ཡིན། དང་པོ་ཟི་ལིང་དུ་སོང་བ་ཡིན། མཚོ་སྔོན་དང་ལྷ་སའི་བར་གྱི་འགྲུལ་ལམ་མ་ཕྱེ་བར་དེ་གར་ཉིན་མང་པོ་ལྷགས་སོང་། དེ་དུས་ཟི་ལིང་ཁུལ་གྱི་བོད་མི་མང་པོ་ཞིག་དང་འབྲེལ་བ་བྱེད་ཐུབ་པ་བྱུང་། ཐབས་ཤེས་འདྲ་མིན་བཏང་མཐར་ཉིན་ཞིག་ལྷ་སར་འགྲོ་བའི་སྤྱི་སྤྱོད་རླངས་འཁོར་ཞིག་རག་སོང་། ལམ་བར་ནས་དུས་ཚོད་ལྔ་བཅུ་ང་ལྔ་ལྷག་འགོར་སོང་། ཁ་ལོ་བ་རྒྱ་མི་ཞིག་རེད། ཁོས་བཤད་པ་ལྟར་དམག་མིའི་སྔོག་བཤེར་ས་ཚུགས་ཁག་ལ་སླེབས་སྐབས་རླངས་འཁོར་རྒྱབ་ལོགས་ཀྱི་སྒམ་ཆུང་ནང་ཉལ་ཆས་འོག་བཀབ་བསྡད་པ་སོགས་འདྲ་མི་འདྲ་བྱས་པ་ཡིན། མཚམས་ལ་ལར་སྔོག་བཤེར་དམ་པོ་བྱེད་གི་འདུག དེ་དུས་དུས་ཚོད་གཉིས་གསུམ་རིང་ལ་བཀབ་ནས་སྡོད་དགོས་ཀྱི་འདུག ངོ་མས་དཀའ་ལས་ཁག་སོང་། མཐའ་མ་དེར་ཕྱི་ཟླ་བརྒྱད་པའི་ཚེས་གཉིས་ཉིན་ལྷ་སར་ཐར་ཐུབ་ཙམ་བྱུང་སོང་།
བོད་ཀྱི་དུས་བབ། བོད་ནང་ཁྱེད་ཀྱི་འབྲེལ་བ་གནང་སའི་བོད་མི་མང་ཤོས་ག་རེ་རེད། དམིགས་བསལ་ཛ་དྲག་གི་དུས་ཚོད་དེ་འདྲའི་སྒང་ལ་འབྲེལ་བ་གནང་སྟབས་བདེ་བོ་འདུག་གམ།
ཨེ་ལོ་ཌི། ང་རང་ཕྱི་ཟླ་བརྒྱད་པའི་ཚེས་གཉིས་ནས་ཟླ་མཇུག་བར་དུ་ལྷ་སར་བསྡད་པ་ཡིན། དེ་ནས་ཉེན་རྟོག་པས་ཆོག་མཆན་མེད་པ་ཤེས་སྟབས་ཕྱིར་པེ་ཅིན་དུ་ཕྱིན་པ་ཡིན། ཕྱི་ཟླ་དགུ་བའི་ཟླ་དཀྱིལ་དུ་ཡང་བསྐྱར་ལྷ་སར་འཛུལ་བ་ཡིན། ཅུང་མ་འགོར་བར་ཕྱིར་ཕུད་བཏང་སོང་། དེ་ནས་པེ་ཅིན་དུ་ཡོད་པའི་ « le monde » གསར་ཁང་དང་འབྲེལ་བ་བྱས་ནས་ཕྱི་ཟླ་བཅུ་གཅིག་པའི་ནང་ཡང་བསྐྱར་ཕྱིན་པ་ནས་ཉིས་སྟོང་དགུ་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་གཉིས་པའི་བར་བསྡད་པ་ཡིན། ལོ་དེའི་གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་སླེབས་གྲབས་ཡོད་སྐབས་ཡང་བསྐྱར་པེ་ཅིན་དུ་བསྐྱལ་སོང་། དུས་ཚོད་དེའི་ནང་ངས་བོད་མི་ལས་བྱེད་པ་དང་ལས་མེད། སྐྱ་བོ་དང་སེར་མོ། གྲོང་ཁྱེར་དུ་སྡོད་མཁན་དང་གྲོང་གསེབ་པ། ཤེས་ཡོན་པ་དང་ཡི་གེ་མི་ཤེས་མཁན། གཞོན་པ་དང་རྒན་པ་སོགས་གང་མང་མང་ཞིག་དང་འབྲེལ་བ་བྱས་པ་ཡིན། མང་ཤོས་གཞོན་སྐྱེས་མཐོ་རིམ་སློབ་གྲྭར་འགྲོ་མཁན་ཚོ་རེད། ངས་བོད་སྐད་ཚིག་ཁ་ཤས་ཤིག་མ་གཏོགས་རྒྱ་སྐད་ཤེས་གི་མེད། ཁ་ཐུག་དེར་འབྲེལ་བ་བྱེད་རྒྱུ་ཁག་པོ་འདུག བོད་མི་ཚོ་ཞེ་དྲག་གི་དངངས་སྐྲག་དང་འཛེམས་དོགས་ནང་ཚུད་ནས་འདུག ལྷ་སར་སྡོད་སྐབས་ངས་མགྲོན་ཁང་ལས་ཁྱིམ་ཚང་ནང་འདུག་ཐབས་བྱེད་རྒྱུར་འབད་བརྩོན་བྱས་པ་ཡིན། ནམ་རྒྱུན་ཇ་ཁང་དང་ཟ་ཁང་། འཛོམས་ས་ནས་བོད་མི་ཚོར་རང་གིས་གང་ཤེས་ཀྱི་བོད་སྐད་དག་བཤད་ནས་འབྲེལ་བ་བྱས་ཙང་ག་ལེ་ག་ལེར་ཁོ་ཚོ་དོགས་པ་སངས་ནས་ཚུར་འབྲེལ་བ་གནང་ཡོང་གི་འདུག་ལ། ཁ་ཤས་ཤིག་གིས་རང་ངོས་ནས་སྐད་བསྒྱུར་བཙལ་ནས་སྐད་ཆ་བཤད་ཡོང་གི་འདུག སྤྱིར་བཏང་གིས་ཁག་པོ་འདུག་ནའང་། ད་ལྟ་བསམ་སྐབས་གནས་སྟངས་ལ་དཔག་པའི་འབྲེལ་བ་སྟབས་བདེ་བྱས་ནས་ཡོང་འདུག
བོད་ཀྱི་དུས་བབ། ཁྱེད་རང་ཤེས་འདོད་ཅིག་དང་མཐོང་འདོད་ཅིག་གི་དབང་གིས་བོད་ནང་འཛུལ་བ་རེད། དངོས་སུ་ཕ་གིར་སླེབས་ནས་ག་རེ་མཐོང་སོང་།
ཨེ་ལོ་ཌི། དང་པོ་དེ་རྒྱ་ནག་གིས་དམ་དྲག་བྱས་ཡོང་དུས་བོད་མི་ཚོ་ཞེད་སྣང་དང་སྐྲག་སྣང། དོགས་པའི་ནང་ཚུད་ནས་བསྡད་འདུག ང་འབྱོར་དུས་ཡར་ལངས་ལ་དྲག་གནོན་བྱས་ནས་ཚར་མ་ཐག་དང་། ཨོ་ལིམ་པིག་དཔལ་འབར་བོད་ནང་བརྒྱུད་སྤྲོད་བྱེད་སྐབས་དང་འཁེལ་འདུག ད་དུང་ཉིན་ཤས་རྗེས་པེ་ཅིན་དུ་ཨོ་ལིམ་པིག་འཚོགས་གི་ཡོད་པ་རེད། དེ་ལ་ཕྱི་རྒྱལ་བ་ཚོས་ངོ་རྒོལ་ལས་འགུལ་སྤེལ་གི་ཡོད་ཙང་དམ་དྲག་ཧ་ལས་པའི་ཆེན་པོ་རེད། སོང་ཙང་བོད་མི་ཚོས་ཞེད་སྣང་དང་དངངས་སྐྲག་ནང་དུས་ཚོད་སྐྱེལ་གི་འདུག གཉིས་པ་དེ་བོད་མིའི་ཁོང་ཁྲོ་རེད། དེ་ཡང་གཞོན་སྐྱེས་ཚོར་ཤུགས་ཆེན་པོ་འདུག དམག་མིས་མེ་མདའ་བརྒྱབ་ནས་བསད་པ་དང་། མང་པོ་ཞིག་འཛིན་བཟུང་བྱས་པ། ཉེས་རྡུང་བཏང་བ། གཞུང་གི་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ནས་གནས་ཚུལ་རྫུན་མ་དང་། བོད་མི་ཚོར་མཐོང་ཆུང་བྱས་པའི་དེ་སྔའི་ཡར་ལངས་སྐབས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་དེ་དག་ད་དུང་ཁོ་ཚོའི་ཀླད་པའི་ནང་འབྱར་ནས་བསྡད་འདུག བྱས་དུས་ཁོ་ཚོ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་བྱེད་སྟངས་ལས་སྟངས་ལ་ཧ་ལས་ཤིང་གནོན་མི་ཐུབ་པའི་ཁོང་ཁྲོ་ཞིག་ལངས་ནས་བསྡད་འདུག གསུམ་པ་དེ་བོད་མི་ཚོའི་སྤོབས་པ་རེད། འདི་མངོན་གསལ་དོད་པོ་ཞེ་དྲག་རེད། ཕྲུ་གུ་ཞིག་ཡིན་ནའང་རང་ཉིད་བོད་པ་ཡིན་པའི་སྤོབས་པ་ཤུགས་ཆེན་པོ་འདུག གཙོ་བོ་འདི་དག་མཐོང་སོང་།
བོད་ཀྱི་དུས་བབ། ཉིས་སྟོང་བརྒྱད་ལོའི་བོད་ནང་གི་དོན་རྐྱེན་དེའི་བྱུང་རྐྱེན་ལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་སྟངས་མ་འདྲ་བ་ཁ་ཤས་འདུག རྒྱ་ནག་གིས་ཕྱི་ལོགས་ནས་ངན་སྐུལ་བྱས་པ་རེད་ཟེར། རྒྱལ་སྤྱིའི་སྟེང་ནས་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ལ་ལག་བསྟར་བྱེད་བཞིན་པའི་སྲིད་བྱུས་མ་འགྲིག་པ་རེད་ཟེར། བོད་པ་ནང་ཁུལ་ནས་ཁ་ཤས་ཀྱིས་རང་དབང་གི་ཆེད་དུ་རེད་ཟེར། ཡང་འགའ་ཤས་ཀྱིས་བོད་རང་བཙན་གྱི་ཆེད་དུ་རེད་ཟེར། ཁྱེད་རང་ཆེད་དུ་བོད་ནང་སོང་ནས་དངོས་སུ་བོད་མི་ཚོ་དང་འབྲེལ་བ་བྱས་པ་རེད། སོང་ཙང་ཁྱེད་རང་གིས་དེའི་བྱུང་རྐྱེན་ངོ་མ་དེ་ག་རེ་རེད་དགོངས་ཀྱི་འདུག
ཨེ་ལོ་ཌི། ངོ་རྒོལ་དེ་འདྲ་ཞིག་བྱུང་བར་ཕྱི་ལོགས་ནས་བརྒྱུད་སྐུལ་གྱི་དགོས་མཁོ་མི་འདུག གོ་སྐབས་མ་ཤར་བ་རེད་མ་གཏོགས་དེ་ནི་འབར་ཆོག་ཆོག་གི་འབོམ་རྫས་ཤིག་དང་འདྲ་བོ་འདུག དེ་གཅིག་རེད། ངས་འབྲེལ་བ་བྱེད་ས་མང་ཤོས་གཞོན་སྐྱེས་ཚོ་རེད། ཁོ་རང་ཚོ་ལ་མཚོན་ན་རང་ཉིད་ལ་མ་འོངས་པ་མེད་པ་དེ་བྱུང་རྐྱེན་གཅིག་རེད་འདུག ད་ལྟའི་གནས་སྟངས་ཀྱི་དབང་གིས་ལས་ཀ་དང་། སློབ་སྦྱོང་། ཡོང་འབབ་སོགས་གང་ཅིའི་ཐད་ནས་ས་ཆ་ཚང་མ་རྒྱ་རིགས་ཚོས་བཟུང་ཡོད་དུས་བོད་རིགས་གཞོན་སྐྱེས་ཚོའི་གོ་སྐབས་དང་མ་འོངས་པ་དེ་ནས་ཤོར་འགྲོ་གི་ཡོད་པ་རེད། ཡང་ཁ་ཤས་ཤིག་གིས་བོད་རང་བཙན་རག་རྒྱུར་དཀའ་ངལ་ཡོད་པ་གསལ་བོ་ཤེས་གི་འདུག བོད་རང་བཙན་རག་གི་མེད་པ་དང་། ད་ལྟའི་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་བྱུས་དེས་ཀྱང་འདོད་བློ་མ་ཁེངས་བའམ། དེའི་འོག་འདུག་འདོད་མེད་པའི་གནོན་ཤུགས་འོག་ཨུ་ཐུག་ནས་ངོ་རྒོལ་བྱས་པའང་མངོན་གསལ་རེད། དེ་སྔ་བོད་ནང་ངོ་རྒོལ་ཁ་ཤས་བྱུང་བ་རེད། དེའི་མང་ཤོས་ས་གནས་ལྷ་ས་དང་ངོ་རྒོལ་གནང་མཁན་དགེ་འདུན་པ་ཚོ་རེད་། ཉིས་སྟོང་བརྒྱད་ལོའི་ངོ་རྒོལ་དེ་བོད་ས་ཚང་མ་ནས་བྱུང་བ་རེད། དེའི་ནང་ཞུགས་མཁན་ཡང་གཞོན་སྐྱེས་དང་རྒན་པ། ཞིང་པ་དང་འབྲོག་པ། དགེ་རྒན་དང་སློབ་མ། སྐྱ་བོ་དང་སེར་མོ་བ་སོགས་སྡེ་ཚན་ཚང་མ་རེད། ཡིན་ནའང་ཁོ་ཚོ་ཚང་མར་གཅིག་གྱུར་གྱི་མངོན་འདོད་འདི་ཟེར་བ་ཞིག་བཤད་རྒྱུ་མི་འདུག རང་དབང་དང་རང་བཙན་གཉིས་ལ་ཁྱད་པར་ག་རེ་ཡོད་མེད། དེ་གཉིས་གཅིག་ཡིན་མིན་མི་ཤེས་མཁན་མང་པོ་རེད། ཡིན་ནའང་ཁོ་ཚོ་ཚང་མར་དཀའ་ངལ་ཞིག་ཡོད་པ་ནི་རང་གི་སྡེ་ཚན་གང་ཡིན་ལ་ཁ་ཐུག་གི་དཀའ་ངལ་མང་པོ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་རེད། སེར་མོ་བ་ཚོས་ཆོས་ལུགས་རང་དབང་མེད་པ་དང་དགོན་པར་དམ་དྲག་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པའི་དཀའ་ངལ་བཤད་གི་འདུག དགེ་རྒན་ཚོས་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་རིག་གཞུང་ལ་དཀའ་ངལ་ཡོད་པ་བཤད་ཡོང་གི་འདུག དེ་ནས་ཞིང་པ་དང་འབྲོག་པ། རྒན་པ་དང་གཞོན་པ། ལས་བྱེད་པ་དང་ལས་མེད་སོགས་ཀྱང་དེ་འདྲ་རེད། སོ་སོའི་དཀའ་ངལ་རེ་བཤད་རྒྱུ་འདུག
བོད་ཀྱི་དུས་བབ། ཉིས་སྟོང་བརྒྱད་ལོའི་དོན་རྐྱེན་དེས་བོད་རྒྱ་མི་རིགས་གཉིས་བར་འཐབ་རྩོད་དང་འགལ་བ་ཤུགས་ཆེན་པོ་ཞིག་བཟོས་ཡོད་པའི་རྣམ་པ་འདྲ་འདུག་གམ།
ཨེ་ལོ་ཌི། འགལ་བའི་སྣང་ཚུལ་ཤུགས་ཆེན་པོ་རེད། བོད་པ་ཡིན་ནའང་རེད། རྒྱ་མི་ཡིན་ནའང་རེད། སོ་སོ་ཡིན་བསམ་པའི་སྒང་ནས་འགྲོ་གི་འདུག བོད་པ་ཚོས་རྒྱ་རིགས་ཚོར་བརྟེན་དགོས་པའི་བསམ་བློ་འཛིན་གི་མི་འདུག་ལ། རྒྱ་རིགས་ཚོས་ཀྱང་བོད་པ་ཚོར་བརྟེན་དགོས་པའི་བསམ་བློ་འཛིན་གི་མི་འདུག འདི་གཅིག་རེད། གཉིས་པ་དེ་ལྷ་སར་ཡོད་པའི་རྒྱ་རིགས་ཚོར་མཚོན་ན་རང་གི་ས་ཐོག་ན་མེད་པའི་བསམ་བློ་ཤུགས་ཆེན་པོ་འདུག ལས་ཀ་དང་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཁེ་ཕན་ཆེད་དུ་བོད་ནང་ཡོང་བ་ལས། བོད་ནང་མི་ཚེ་སྐྱིད་པོ་དང་ལྷོད་ལྷོད་བྱས་ནས་བསྐྱལ་རྒྱུའི་འཆར་གཞི་ཡོད་མཁན་དཀོན་པོ་རེད། བོད་རྒྱ་གཉིས་ཀྱི་འགལ་བའི་སྣང་ཚུལ་འདིའི་སྒང་ནས་ཁ་ཤས་ཤིག་ལ་དཀའ་ངལ་འཕྲད་ཡོང་གི་འདུག ངས་བོད་པའི་བུ་མོ་ཆུང་ཆུང་གཉིས་དང་ངོ་ཤེས་བཟོས་པ་ཡིན། ཁོ་གཉིས་ཀྱི་བྱེད་སྟངས་ལས་སྟངས་དེ་ཚོ་རྒྱ་རིགས་ཚོ་དང་གཅིག་པ་རེད་འདུག ངས་ཁོ་གཉིས་ལ་ཁྱེད་རང་གཉིས་བོད་པ་ཡིན་ནམ་ཞེས་འདྲི་སྐབས་མིན་ཞེས་ལན་བཏབས་སོང་། གླ་འཁོར་ནང་འགྲོ་སྐབས་རྒྱ་རིགས་ཁ་ལོ་བ་དང་གཞན་པ་ཚོས་ཁོ་གཉིས་བོད་པ་ཡིན་ཤག་གི་མཐོང་ཆུང་བྱེད་གི་འདུག གླ་འཁོར་ནས་མར་བབས་ནས་བོད་ཁྱིམ་ཞིག་ལ་འགྲོ་སྐབས་བོད་པ་ཚོས་ཁོ་གཉིས་རྒྱ་མི་ཡིན་ཤག་གིས་ཡང་མཐོང་ཆུང་བྱེད་གི་འདུག འདི་བུ་མོ་ཆུང་ཆུང་དེ་གཉིས་ཀྱི་དཀའ་ངལ་རེད། དཀའ་ངལ་འདིའི་སྒང་ནས་བོད་རྒྱ་མི་རིགས་གཉིས་བར་གྱི་འགལ་ཟླ་དེ་གསལ་བོ་མཐོང་ཐུབ་གི་འདུག
བོད་ཀྱི་དུས་བབ། བོད་ནང་གི་གནས་སྟངས་ཁྱེད་རང་གིས་མཐོང་ཚར་ཡོད་པ་རེད། ཁྱེད་རང་གི་དགོངས་ཚུལ་བྱས་ན་ད་ནས་ལོ་ཉི་ཤུའི་རྗེས་ལ་བོད་ཀྱི་གནས་སྟངས་ག་འདྲ་ཞིག་ཆགས་ས་རེད།
ཨེ་ལོ་ཌི། དཔེ་མི་སྲིད་པའི་ཁག་པོ་ཆགས་ས་རེད། འདིའི་ཐད་ལ་བསམ་བློ་གཏོང་སྐབས་སེམས་འཚབ་ཡོང་གི་འདུག སྤྱིར་བཏང་ལོ་ལྔ་བཅུ་ལྷག་གི་རིང་ལ་བོད་ཀྱི་གནས་སྟངས་མ་ཤི་བར་བསྡད་པ་རེད། ཡིན་ནའང་ད་ལྟའི་བོད་ནང་གི་དམ་དྲག་དང་། བོད་མིའི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་གི་གནས་སྟངས་ཐབས་སྐྱོ་བོ། རྒྱ་ནག་གི་དཔལ་འབྱོར་ཡར་རྒྱས་སུ་སོང་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་ས་ཆ་གང་འཚམ་ཞིག་བཟུང་ཡོང་གི་ཡོད་དུས། ད་ནས་ལོ་ཉི་ཤུ་དང་ལྔ་བཅུའི་ནང་བོད་བརླག་འགྲོ་བའི་ཉེན་ཁ་ཚ་བོ་རེད། རེད་དེ། ངས་རེ་བ་ཞིག་མཐོང་སོང་། བོད་པ་གཞོན་སྐྱེས་ཚོར་རྒན་པ་ཚོ་ནང་བཞིན་རང་གི་རིག་གཞུང་དང་ཆོས་ལུགས་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་བསམ་བློ་ཤུགས་ཆེན་པོ་མ་རེད་དེ། ཁོ་ཚོར་བོད་མི་རིགས་ཟེར་བའི་ལྟ་བ་དེ་ཤུགས་ཆེན་པོ་ཞིག་འདུག དེའི་སྒང་ནས་ཁོ་ཚོས་ཐབས་ཤེས་འདྲ་མི་འདྲ་བཏང་ཡོང་གི་འདུག ཁོ་ཚོས་ཡང་བསྐྱར་ཉིས་སྟོང་བརྒྱད་ནང་བཞིན་གྱི་འགད་རྫས་ཤིག་མི་གཏོར་བའི་ངེས་པ་གང་ཡང་མི་འདུག འདི་འདྲའི་ཉིན་མོ་ཞིག་ཁོ་ཚོར་མཚོན་ན་ཡོང་ཆོག་ཆོག་ཏུ་བསྡད་འདུག
བོད་ཀྱི་དུས་བབ། དེ་སྔ་གསར་འགྱུར་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་གིས་གནས་ཚུལ་དུས་ཐོག་མ་སྤེལ་བའི་ཁ་གསབ་ཏུ་དེབ་འདི་བཏོན་པ་རེད། དུས་ཐུང་ཞིག་ནང་དཔར་ཐེངས་དང་པོ་རྫོགས་ནས་ད་ལྟ་གཉིས་པ་དཔར་བསྐྲུན་བྱེད་བཞིན་པའི་སྒང་རེད། དེ་བཞིན་བརྙན་འཕྲིན་དང་གསར་ཤོག་སོགས་བརྒྱུད་ལམ་ཆེ་ཁག་གང་མང་ཞིག་གིས་ཀྱང་ཁྱེད་རང་ལ་བཅར་འདྲི་ཞུས་འདུག དེབ་སྐོར་གྱི་ཕྱག་ལས་ཚང་མ་འགྲུབ་ཚར་བ་འདྲ་བོ་རེད། ད་ཁྱེད་རང་ལ་འཆར་གཞི་གསར་པ་ག་རེ་ཡོད་དམ།
ཨེ་ལོ་ཌི། ལོ་གཅིག་གི་རིང་ལ་དཀའ་ལས་བརྒྱབ་པ་རེད། དེབ་ཡག་པོ་བྱུང་སོང་། ང་རང་ཡང་ལུས་སེམས་གཉིས་ཀ་ལྷོད་ལྷོད་འདྲ་བོ་ཆགས་སོང་། ཉིས་སྟོང་བརྒྱད་ཡར་སྔོན་དུ་བོད་ནང་དུ་ཤེས་ཡོན་པ་འཛིན་བཟུང་བྱས་པ་ཉུང་ཉུང་རེད། ཉིས་སྟོང་བརྒྱད་དང་དགུ། དམིགས་བསལ་ད་ལོ་བོད་ནང་གི་ཤེས་ཡོན་པ་འཛིན་བཟུང་དང་། བཙོན་འཇུག་བྱས་པའི་གནས་ཚུལ་མང་ནས་མང་དུ་འགྲོ་གི་འདུག བོད་ནང་འགྲོ་དུས་ཤེས་ཡིན་པ་ཉུང་ཉུང་ཞིག་ལས་ཐུག་མ་ཐུབ་པ་དེར་ད་ལྟ་འགྱོད་པ་སྐྱེས་གི་འདུག ངའི་འཆར་གཞི་གསར་པ་ད་ལྟ་བོད་ནང་གི་ཤེས་ཡོན་པ་ཚོ་འཛིན་བཟུང་བྱེད་བཞིན་པ་འདིའི་སྐོར་ལ་གློག་བརྙན་ཞིག་བཟོ་ཐུབ་ན་བསམ་བསྡད་ཡོད། དམིགས་གསལ་ཞོགས་དུང་ལྟ་བུ་རེད། དེའི་སྐོར་གྱི་འབྲེལ་ལམ་ཡང་འགྲོ་དང་འགྲོ་བཞིན་པ་ཡིན། ཡིན་ནའང་གནས་སྐབས་རིང་དཀའ་ངལ་ཞིག་འདུག ང་ད་ལྟ་རྒྱ་ནག་གི་མིག་ལྟ་ས་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པ་རེད་དེ་བོད་ནང་ཡང་བསྐྱར་འཛུལ་བར་དཀའ་ངལ་གང་ཡང་མི་འདུག སྔོན་མ་ནང་བཞིན་རེད། འཛུལ་ནས་ཕུད། ཕུད་ནས་ཡང་བསྐྱར་འཛུལ་ཆོག་གི་རེད། འོན་ཀྱང་ངའི་འབྲེལ་བ་བྱེད་སའི་མིའི་བདེ་འཇགས་ལ་བསམ་བློ་ཞིག་མ་བཏང་རང་བཏང་ཆགས་འགྲོ་གི་འདུག སོང་ཙང་གནས་སྐབས་རིང་བཞག་ན་བསམ་ཡོད།
བོད་ཀྱི་དུས་བབ། མཇུག་མཐར་ཁྱེད་རང་ལ་བོད་ཀྱི་དུས་བབ་བརྒྱུད་ནས་དགོངས་ཚུལ་གཞན་པ་དང་། ཡང་ན་འབོད་སྐུལ་གནང་རྒྱུ་འདྲ་ཡོད་དམ།
ཨེ་ལོ་ཌི། ད་ལྟ་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་ཚོས་རྒྱ་ནག་གཞུང་དང་འབྲེལ་མོལ་བྱས་ནས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་སེལ་ཐབས་གནང་གི་ཡོད་པ་རེད། བོད་རྒྱ་མཉམ་གནས་ཤིག་ལ་ཐུགས་བསམ་བཞེས་གི་ཡོད་པ་རེད། དེ་གནས་སྟངས་འཚོལ་སྟངས་ཤིག་རེད། བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཚོས་གནས་སྟངས་ཤར་ན་རྒྱ་མི་མཉམ་དུ་གནས་ཐབས་ལ་རང་ངོས་ནས་ཐབས་ཤེས་འཚོལ་གི་རེད་བསམ་གི་འདུག དེའི་དཀའ་ངལ་སེལ་བར་ཁོ་ཚོར་དཀའ་ངལ་གང་ཡང་མི་འདུག གལ་ཆེ་ཤོས་དེ་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་ཚོ་ཆིག་སྒྲིལ་གནང་ནས་བོད་ནང་གི་ཉིས་སྟོང་བརྒྱད་ལོའི་མེ་ལྕེ་དེ་ཤི་མི་འཇུག་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་རེད། ཉིས་སྟོང་བརྒྱད་ལོར་ངོ་མས་མེ་ཤུགས་ཆེན་པོ་ཞིག་འབར་བ་རེད། ད་དུང་དེ་ཚ་ཐོག་ན་འདུག བཙན་བྱོལ་བོད་མི་ཚོས་མེ་ཚ་བོའི་ཐོག་ལ་སྣུམ་བླུགས་མི་ཐུབ་ནའང་ཤིང་ཞིག་འཇོག་ཐབས་བྱེད་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་རེད། བོད་ཀྱི་གནད་དོན་མ་སེལ་བར་དུ་མེ་ལྕེ་དེ་ཤི་འཇུག་རྒྱུ་ཡོད་པ་མ་རེད་བསམ། དེ་ཙམ་ཡིན།
བཅར་འདྲི་བྱེད་མཁན། བོད་ཀྱི་དུས་བབ་ཀྱི་ཡུ་རོབ་དམིགས་བསལ་གསར་འགོད་པ། ཟླ་བ་ཚེ་རིང་།
གཉིས་སྟོང་བརྒྱད་གི་མེ་ལྕེ་ལ་ནམ་ཡང་ཤི་བ་མེད་འོན་ཀྱང་ཕྱི་གླིང་གི་བོད་མི་དག་གི་སེམས་ཤུགས་
༢༠༠༨ ལོར་བོད་ས་སྟོད་སྨད་བར་གསུམ་དུ་ས་བྱི་ཞི་བའི་གསར་བརྗེ་ཆེན་མོའི་ལས་འགུལ་བྱུང་བ་ནས་བཟུང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་སྔར་ལས་ལྷག་པར་བོད་མིའི་མི་རིགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དང་། བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ངོ་བོ་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་སྐད་དང་ཡི་གེ་གཙོས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རིག་གནས་ཡོད་ཚད་རྩ་མེད་དུ་གཏོང་བ་དང་། བོད་རིགས་ཁེ་གཙང་གི་སྤྱི་ཚོགས་རྩ་གཏོར་གཏོང་ཆེད། དཔལ་འབྱོར་ཕོན་ཆེན་པོ་བཏང་སྟེ་ཆུ་གློག་ལམ་གསུམ་གྱི་གཞི་རྩའི་མཐུན་རྐྱེན་གཙོས་དཔལ་འབྱོར་འདུ་འགོད་ཀྱི་ཚོང་ར་དང་། ཐོན་ཁུངས་སྔོག་འདོན་གྱི་བཟོ་གྲྭ་སོགས་འདྲ་མིན་བཙུགས་ཏེ་རྒྱའི་གྲོང་ཁྱེར་ཁག་གི་ལས་ཤོར་བ་དང་། རྒྱའི་མཐའ་འཁོབ་ཁུལ་གྱི་འབྱོར་མེད་བ་དག་དམིགས་ཡུལ་དང་འཆར་གཞི་ལྡན་པའི་ཐོག་ནས་བོད་ཡུལ་ཏུ་སྐོང་འགུགས་བྱེད་བཞིན་ཡོད། རྒྱ་གཞུང་གི་འཆར་གཞི་དང་ལས་གཞི་ཁག་ལ་འགོག་རྐྱེན་ཅི་ཡང་མ་ཐུབ་པར་འདི་ལྟར་མུ་མཐུད་ལོ་བཅུ་གྲངས་འགའ་འདས་པ་ཡིན་ན། བོད་ཁུལ་ཡོངས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འཁོར་རྒྱུགས་གཙོ་ཤུགས་ཕལ་ཆེ་བ་མི་གྲངས་ཀྱི་དབང་གིས་རྒྱ་མིས་བཟུང་སྟེ་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་གཅིག་སྒྲིལ་འདུ་ཤེས་དང་སྒེར་ཚུགས་འཚོ་གནས་ལ་བརྡལ་བཤིག་ཚབས་ཆེན་ཕོགས་ནས་བོད་དུ་འབོད་པའི་འདུ་ཤེས་དང་བོད་དུ་ཞེན་པའི་ན་ཟུག་མཐའ་དག་ཉམ་ཉེས་སུ་འགྲོ་རྒྱུ་གདོན་མི་ཟ།
འོ་ན། ང་ཚོར་རང་ཉིད་ཀྱི་འཇོན་ཚོད་དང་བསྟུན་པའི་རྒྱ་གཞུང་གི་ལས་གཞི་དང་འཆར་གཞི་དེ་དག་བཀག་འགོག་གི་ཐབས་དང་ནུས་པ་ཅི་ཞིག་འདུག་གམ། འདི་ནི་འུ་ཚོས་བསམ་གཞིགས་གཏོང་དགོས་པའི་གནད་གཅིག་པུ་རེད།
ང་ལ་མཚོན་ན། རྒྱ་མི་གནས་སྤོར་བྱ་ཡུལ་གྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཁག་ཏུ་བབས་དང་བསྟུན་ནས་འབམ་བཀལ་ཏེ་སྤྱི་ཚོགས་ཟིང་ཟིང་བཟོས་ཏེ་མི་རྒྱ་བོད་དུ་ཡོང་རྒྱུར་ཞེད་སྣང་སྐུལ་རྒྱུ་ལས་ཐབས་གཞན་ཅི་ཡང་མི་འདུག
མཉམ་དུ་ལངས་ན་སྡེབས་ཀྱིས་གསོད་ཀྱིན་འདུག ཞི་བར་བརྩམས་ན་དྲག་པོར་སྒྱུར་གྱིན་འདུག དེ་ལས་མི་གཅིག་གིས་འབམ་གཅིག་བཀལ་རྗེས་བྱིངས་རྣམས་ཁུ་འཇགས་སེ་བསྡད་ན་མ་མཐར་ཡང་རྒྱ་མི་ཚོང་གཉེར་བ་བརྒྱ་ཕྲག་འགའ་ཕྱིར་རྒྱ་ཡུལ་དུ་ལོག་ངེས། ཐབས་རྡུག་གི་ལས་འདི་སྒྲུབ་རྒྱུར་སུ་ལའང་མོས་པ་མེད་མོད། ཉིན་ཞིག་འདི་ལྟར་མི་སྒྲུབ་ག་མེད་དུ་མི་འགྱུར་བའི་ངེས་བ་མི་འདུག
དོན་ངོ་མར་ཕྱི་སྡོད་བོད་མི་ཚོས་ ༢༠༠༨ ལོའི་མེ་ཚ་བོ་དེའི་ཐོག་ལ་སྣུམ་བླུག་ཉན་གི་འདུག་གམ། ཤིང་འཇོག་རུང་གི་འདུག་གམ། འདིའི་ཐོག་ལ་གོ་བ་གསལ་བོ་དང་བསམ་བློ་ཡག་པོ་ཞིག་ཐོངས་དགོས་ཀྱི་འདུག
ཡང་བསྐྱར་རྒྱ་གཞུང་ལ་ཞི་རྒོལ་ཆེན་པོ་ཞིག་བྱེད་དུ་འཇུག་རྒྱུ་དེ་རེད་དམ། ཡང་མིན་ན། བོད་རིགས་གཞོན་སྐྱེས་ཚོ་ཁོང་ཁྲོའི་ནང་ལྷག་བསྡད་པ་དེ་དག་ལ་བརྒྱུད་སྐུལ་བྱེད་དགོས་པ་རེད་དམ།
བོད་མི་རིགས་ཞེས་པའི་ནི་རིགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་ལྟ་བ་དེ་ད་སྐབས་གལ་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོད་པ་ཡིན་ནམ། རྒྱ་རྒྱ་དང་བོད་བོད་ཡིན་པའི་འདུ་ཤེས་དེ་ཤུགས་ཆེན་པོ་འཇོག་དགོས་པ་རེད་དམ།
བཙན་བྱོལ་བོད་མི་ཚོས་དོན་ངོ་མར་ཅི་ཞིག་བྱེད་དགོས་པ་རེད། བོད་དོན་མ་སེལ་བར་དུ་གཞིས་བྱེས་གཉིས་ཀྱི་བར་ལ་ཕན་ཚུན་ཤུགས་རྐྱེན་སྤྲོད་རེས་གང་འདྲ་ཞིག་དགོས་པ་རེད། དྲ་གྲོགས་ཚོས་ང་ལ་ལན་ཞིག་གནང་རོགས།
ངོ་མ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་དཀའ་ལས་གང་མང་ཞིག་ལ་འབྲས་བུ་མི་དམན་པ་ཞིག་གྲུབ་འདུག མཇུག་མཐར་གྱི་རེ་བ། བཙན་བྱོལ་བོད་མི་ཚོས་མེ་ཚ་བོའི་ཐོག་ལ་སྣུམ་བླུགས་མི་ཐུབ་ནའང་ཤིང་ཞིག་འཇོག་ཐབས་བྱེད་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་རེད། ཟེར་བའི་ངའི་སེམས་ནང་ལ་མེ་རོ་གསར་བ་ཞིག་འབར་སོང་།
བརྗོད་གཞི་འདི་དང་མི་མཐུན་ན་བཟོད་པ་གསོལ་ལོ།
ངའི་འདི་ནས་དྲ་གྲོགས་རྣམས་ལ་ཞུ་རྒྱུར་ཕྲན་མདོ་སྨད་པ་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་མདོ་སྨད་སྤྱི་མཐུས་འོས་འདེམས་ལ་འགན་ཡོད་པས་།་ངའི་ཡིན་རིང་དཔྱད་མཐར་སྤྱི་མཐུས་འོས་མི་དག་གཤམ་གསལ་ལྟར་ལགས་ན་དེས་ཐོགས་ལེགས་ཉེས་ཀྱི་བླང་དོར་བརྩལ་རོགས།
༡༽ ཚོགས་གཙོ་སྤན་པ་ཚེ་རིང།
༢༽ མཐུས་་་ཆབ་བྲག་ལྷ་མོ་སྐྱབས།
༣༽མཐུས་་་་རྒྱལ་རོང་ཟླ་བ་ཚེ་རིང་།
༤༽མཐུས་་་་ཀིརྟི་སྒྲོལ་དཀར་ལྷ་མོ།
༥༽མཐུས་་་་སྒྲོལ་མ་མཚོ་མོ།
༦༽དུས་བབས་ཚང་ལུང་རིག་རྒྱལ།
༧༽ནོར་གླིང་སྒྲོན་དཀར་སྐྱབས།
༨༽ས་རྭ་སློབ་དཔོན་ཆེན་མོ བསོད་ནམས་རྒྱལ་མཚན
༩༽ཇོ་ནང་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་་ཚངས་དབྱངས།
༡༠༽རང་བདེན་ཚོགས་གཙོ་་་བློ་བཟང་དཔལ་ལྡན།
བཅས་ཡིན།
རེ་བསྐུར ལོ་རྒྱུས་དང་གནས་ལུགས་མེད་ན་ དེ་དེ་བཞིན་ནོ
སྲས་མོ་ལགས་ཀྱི་གནས་ལུགས་བཤད་འདུག་པའི་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་
བདེ་དེ་གང་ནས་ཉོ་རྒྱུ་ཡོད་ན
དབྱིན་ཡིག་ཞེ་དྲག་མི་ཤེས་རུང་དེབ་ཀློག་འདོད་ཤིན་ཏུ་ཆེ
དེ་རིང་གི་ནེའུ་ཡོག་དུས་བབ་ལྟར་ན། ༢༠༠༩ ལོར་རྒྱ་ནག་དབུས་གཞུང་གིས་བོད་ནང་དུ་མ་དངུལ་ཨ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་ ༣་ ($3billon) བཏང་འདུག འདི་ནི་ ༢༠༠༨ ལོ་དང་བསྡུར་ན་བརྒྱ་ཆ་ ༣༡ འཕར་ཡོད་འདུག
བོད་ས་ཁུལ་གྱི་ལོ་རེའི་རྒྱལ་ནང་ཐོན་སྐྱེད་སྤྱི་ཐང་ (GDP) ནི་བརྒྱ་ཆ་ ༡༢ ཡིན་པ་དང་། འཕར་ཚད་དེ་ནི་རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་རྒྱལ་ནང་ཐོན་སྐྱེད་སྤྱི་ཐང་ལས་ཀྱང་མགྱོགས་པ་འདུག་ཟེར།
བོད་ནང་གི་གྲོང་གསེབ་ཁག་གི་མི་འབོར་ས་ཡ་ ༡་༢ ཏེ། བོད་ལྗོངས་ཀྱི་སྤྱིའི་མི་འབོར་གྱི་བརྒྱ་ཆ་ ༤༠ ཟིན་པ་དེ་ཚོར་ཁང་པ་གསར་པ་བརྒྱབ་ཡོད་ཟེར།
རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་རིགས་ཚོས་བོད་ལྗོངས་ཀྱི་སྤྱིའི་མི་འབོར་ས་ཡ་ ༢་༩ ཡོད་པ་དེའི་བརྒྱ་ཆ་ ༩༥ ཟིན་ཡོད་ཟེར་ཡང་། བོད་ནང་ཡོང་བའི་རྒྱ་མི་ཡུལ་སྤོར་བའི་གྲངས་གནས་དེ་གསར་འགོད་པར་བཤད་གི་མི་འདུག་ཟེར།
གང་ལྟར་ཀྱང་། རྒྱ་མི་དང་རྒྱ་སྒོར་བོད་ནང་བླུག་ཡོང་གི་འདུག་ཟེར།
དེར་བརྟེན། མཐུ་དང་ནུས་པ་ཅི་ཡང་མེད་པའི་བོད་པ་ཚོས་རིག་གཞུང་སྲུང་སྐྱོབ། ཆོས་ལུགས་སྲུང་སྐྱོབ། སྐད་ཡིག་སྲུང་སྐྱོབ། གོམས་གཤིས་སྲུང་སྐྱོབ། ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ། རི་དྭགས་སྲུང་སྐྱོབ། རང་ས་སྲུང་སྐྱོབ། རང་ཁྱིམ་སྲུང་སྐྱོབ། རང་གི་ངོ་གདོང་སྲུང་སྐྱོབ། ཤ་ཁྲག་སྲུང་སྐྱོབ། ཕུ་ནུ་སྲུང་སྐྱོབ་སོགས་ཇི་ལྟར་བྱེད། ལྷག་པར་དུ་ཕྱི་ཕྱོགས་ནས་ཤུགས་ཆེན་པོ་ཞིག་རྒྱག་མ་ཐུབ་ཚེ། བོད་ནང་ནས་གླགས་འཁེལ་རྒྱུ་མིན་པ་གསལ་གསལ་ཐིང་ཐིང་རེད།