ཕྱི་ཚེས་ ༩ ནས་ ༡༠ བར་ཉིན་གཉིས་རིང་ཝ་ཤིན་ཊོན་དུ། ཨ་རྒྱ་གཉིས་བར་འཐབ་ཇུས་དང་དཔལ་འབྱོར་གྲོས་མོལ་ཐེངས་གསུམ་པ་དེ་འཚོགས་གཏན་ཁེལ་ཡོད་པ་དང་། ཐེངས་འདིའི་གྲོས་མོལ་དེ་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་དྲུང་ཆེ་ཧེ་ལི་རེ་ཁི་ལིན་ཊོན་དང་ནོར་སྲིད་བློན་ཆེན་གྷེ་ཐི་ན་ (Geithner)། རྒྱ་ནག་གི་རྒྱལ་སྲིད་བློན་ཆེན་གཞོན་པ་ཝང་ཀྲི་ཧྲན་དང་། རྒྱལ་སྲིད་འཐུས་མིའི་རྒྱུན་ལས་ཏེ་པེན་ཀོ་བཅས་ཀྱིས་སྣེ་ཁྲིད་པའི་ཨ་རིའི་གཞུང་འབྲེལ་སྡེ་ཁག་ ༡༦ དང། རྒྱ་ནག་གི་གཞུང་འབྲེལ་སྡེ་ཁག་ ༢༠ འཐུས་ཚབ་མཉམ་ཞུགས་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་འདུག ཚོགས་འདུ་དེའི་སྟེང་བྱང་ཀོ་རུ་ཡའི་རྡུལ་མཚོན་དང་། རྒྱ་སྒོར་གྱི་འཛའ་ཐང་། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་སོགས་ནི་གྲོལ་མོལ་སྐབས་ཀྱི་གླེང་གཞི་གཙོ་བོར་གྱུར་ཡོད་འདུག
འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་།
ཉེ་སྔོན་པེ་ཅིན་དུ་ཚོགས་ཟིན་པའི་ཨ་རྒྱའི་བར་གྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གྲོས་མོལ་ཐད་གྲུབ་འབྲས་ཅི་ཡང་མ་ཐོན་པས་རྐྱེན་གྱིས། ཕྱི་ཚེས་ ༥ ཉིན་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལྷན་ཁང་གི་ཨེ་ཤ་ཡའི་གནད་དོན་ཐད་ཀྱི་བློན་ཆེན་གཞོན་པ་ཁེམ་བྷེལ་ (Kurt Campbell) ཀྱིས་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་ཤིག་གི་སྐབས། ཐེངས་འདིར་ཨ་རིའི་ཕྱོགས་ནས་རྒྱ་ནག་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གནད་དོན་ཐད་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ཁ་གསལ་དང་ཡོངས་ཁྱབ། མངོན་ལྐོག་མེད་པའི་སྒོ་ནས་གླེང་སློང་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་ལ། རྒྱ་གཞུང་གིས་ཁྲིམས་མཐུན་གོ་རིམ་མ་བརྒྱུད་པར་དམངས་གཙོ་དོན་གཉེར་བ་མང་པོ་བོར་བརླག་དང་བཀག་ཉར། ཁྲིམས་གཅོད་བྱེད་བཞིན་པའི་གནས་སྟངས་བཅས་ལ་གསལ་བཤད་གནང་དགོས་ཞེས་བརྗོད་ཡོད་པ་དང་། ཉིན་དེར་རྒྱ་ནག་ཕྱི་འབྲེལ་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ཀྱང་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་ཤིག་སྤེལ་ཏེ། རྒྱ་ནག་ཕྱོགས་ནས་མི་སྒེར་གནད་དོན་མ་ཚུད་པའི་ཐོག་ནས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གནད་དོན་གླེང་སློང་བྱ་རྒྱུར་མོས་མཐུན་ཡོད་པའི་རྣམ་འགྱུར་བསྟན་ཡོད། ཡིན་ནའང་། རྒྱ་ནག་དམངས་གཙོ་དོན་གཉེར་བ་ཡེ་ཅིན་ཧྲན་གྱིས་ཨ་རྒྱ་གཉིས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གྲོས་མོལ་དེ་ནི། ཨ་རིའི་ཕྱོགས་ནས་ནུབ་ཕྱོགས་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཀུན་སྤྱོད་རིན་ཐང་གི་གནོན་ཤུགས་འོག ནུབ་ཕྱོགས་མི་མང་གི་མཐོང་ལམ་ནས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གནད་དོན་དེ་མི་གླེང་ཀ་མེད་ལྟ་བུར་གྱུར་ཡོད་པར་བརྟེན། འཛམ་གླིང་མི་མང་ལ་མགོ་སྐོར་ཐབས་ཀྱི་འཁྲབ་གཞུང་ཙམ་རེད། ཅེས་བརྗོད་འདུག
དཔལ་འབྱོར་ཁེ་ལས།
རྒྱ་སྒོར་གྱི་འཛའ་ཐང་དང་ཁེ་ལས་ཚོང་རའི་རང་དབང་ནི་ཨ་རྒྱའི་བར་གླེང་གཞི་གཙོ་བོ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད་ལ། ཉེ་སྔོན་ཨ་རིའི་ནོར་སྲིད་དང་དཔལ་འབྱོར་གྲོས་མོལ་ཐད་ཀྱི་དྲུང་ཆེ་ལའོ་ཝུན་ཇིར་(David Loevinger)ཀྱིས་གསར་ལམ་ཁག་ཏུ། འདས་པའི་ཟླ་༨ ནང་རྒྱ་སྒོར་འཛའ་ཐང་བརྒྱ་ཆ་ ༥ ཙམ་མ་གཏོགས་འཕར་སྣོན་བྱུང་མེད་པས་མགྱོགས་མྱུར་འཛའ་ཐང་སྤར་དགོས་པར་མ་ཟད། ཨ་རིའི་དཔལ་འབྱོར་ཁེ་ལས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་ནང་མཉམ་འབྲེལ་མ་དངུལ་དང་ཐེབས་རྩ་འཛུགས་པའི་ཐད་རང་དབང་སྤྲོད་དགོས་པ་དང་། རྒྱ་གཞུང་གིས་བཟོ་རྩལ་ཐོན་དངོས་ཀྱི་བདག་དབང་སྲུང་སྐྱོབ་ལམ་ལུགས་ལག་སྟར་བྱས་ཏེ། ཐོན་རྫས་རྫུན་མ་རིགས་བཟོ་སྐྲུན་མཚམས་འཇོག་བྱ་དགོས་སྐོར་བརྗོད་འདུག གནད་དོན་དེའི་ཐད་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོང་དོན་དཔྱད་བརྗོད་པ་དག་གིས། རྒྱ་སྒོར་གྱི་འཛའ་ཐང་སྤར་རྒྱུ་དེ་རྒྱ་ནག་གི་དངོས་ཟོག་རིན་གོང་སྟོང་འཕར་གྱི་དཀའ་ངལ་དང་། རྒྱ་ནག་མི་མང་གི་དཔལ་འབྱོར་ཡོང་འབབ་གོང་མཐོར་འགྲོ་རྒྱུར་ཕན་ཐོགས་ཡོད་པ་དེ་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་ཡོད་མོད། ཡིན་ནའང། གྲོས་མོལ་སྐབས་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཨ་རིས་རྒྱ་ནག་གི་ཚོང་རའི་དཔལ་འབྱོར་གནས་བབ་ངོས་ལེན་དང་། ཨ་རིའི་ཚོང་རའི་ནང་རྒྱ་ནག་ཁེ་ལས་ལ་མ་རྐང་འཇོག་ཏུ་འཇུག་རྒྱུ། རྒྱ་ནག་གི་ཕྱིར་ཚོང་བཀག་སྡོམ་མི་བྱེད་པ་བཅས་ཀྱི་ཆ་རྐྱེན་འདོན་སྲིད་སྐོར་བརྗོད་ཡོད།
འཐབ་ཇུས་བདེ་འཇགས།
བྱང་ཀོ་རི་ཡའི་རྡུལ་མཚོན་གནད་དོན་དང་། ཨི་རག་དང་སུའུ་ཏན་གྱི་གནད་དོན་བཅས་ནི་ཨ་རྒྱའི་བར་གླེང་གཞི་གཙོ་བོར་གྱུར་ཡོད་ལ། ཉེ་ཆར་གྱི་དཀྱིལ་ཤར་ཡུལ་གྲུའི་དམངས་གཙོའི་གསར་བརྗེའི་གནད་དོན་ཡང་གྲོས་མོལ་སྐབས་གླེང་སློང་བྱ་འཆར་ཡོད་འདུག དེ་མིན་ཐེངས་འདིའི་གྲོས་མོལ་ཁྲོད་ཨ་རྒྱ་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་མཐོ་རིམ་དམག་དོན་འཐུས་ཚབ་ཀྱང་མཉམ་ཞུགས་བྱ་བཞིན་པ་དེར། རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱིས་དོ་སྣང་བྱ་ཡུལ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པར་མ་ཟད། ཨ་རིའི་ཕྱོགས་ནས་ཐེངས་འདིའི་གྲོས་མོལ་ནི་ཁྱབ་ཆེ་ལ་གལ་གནད་ཅན་ཞིག་ཆགས་ཡོད་སྐོར་བརྗོད་འདུག
སྲིད་དོན་དབྱེ་ཞིབ་པ་དག་གིས། ཐེངས་འདིར་ཨ་རིའི་ཕྱོགས་ནས་དཀྱིལ་ཤར་ཡུལ་གྲུའི་དམངས་གཙོའི་གསར་བརྗེ་ཐད་ཀྱི་རྒྱ་གཞུང་གི་ལྟ་སྟངས་དང་། གསར་བརྗེ་ལས་འགུལ་དེས་རྒྱ་ནག་ནང་ཐེབས་པའི་ཤུགས་རྐྱེན། དེ་བཞིན་གནས་འཕྲིན་དྲ་རྒྱའི་རང་དབང་གནད་དོན་སོགས་ལ་དོ་སྣང་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་ནའང་། གྲོས་མོལ་དེར་དམིགས་བསལ་གྱི་ཡར་རྒྱས་རྣམ་པ་ཆེན་པོ་ཞིག་འབྱུང་མི་སྲིད་པའི་སྐོར་བརྗོད་འདུག
ཁེ་བབ་འགྲན་བརྩོད།
ཕྱི་ཚེས་ ༣ ཉིན་ཝ་ཤིན་ཊོན་དུ་ཨ་རིའི་སྲིད་དོན་བློ་འདོན་ཚོགས་སྡེ་ཞིག་གི་གོ་སྒྲིག་འོག རྒྱ་ནག་ནི་ཤོག་བུའི་སྟག་ཡིན་མིན་ཐད་དཔྱད་གླེང་ཚོགས་འདུ་ཞིག་བསྐོངས་མཐར། ཨ་རྒྱ་གཉིས་ཀྱི་མ་འོངས་པའི་ཁེ་བབ་འགྲན་རྩོད་ཐོག་ལྟ་ཚུལ་མི་མཐུན་པ་རིགས་གཉིས་བྱུང་ཡོད་འདུག ཕྱོགས་གཅིག་གིས་རྒྱ་ནག་གི་སྣང་བརྙན་གསར་བ་ཟེར་པ་ནི་དོན་དངོས་དང་མཐུན་ཐབས་བྲལ་བའི་སྟོང་བཤད་ཅིག་ཡིན་པར་ངོས་འཛིན་དང་། ཕྱོགས་གཞན་གཅིག་གིས་ཨ་རིས་ད་ལྟ་ནས་ཁེ་བབ་འགྲན་རྩོད་ཀྱི་གྲ་སྒྲིག་མ་གནང་ཚེ། མ་འོངས་པར་འཛམ་གླིང་སྟེང་གི་ཨ་རིའི་ཁེ་བབ་ལ་ཉེན་ཁ་འཕྲད་སྲིད་པའི་ངོས་འཛིན་བྱས་ཡོད་འདུག
ཝ་ཤིན་ཊོན་བརྡ་འཕྲིན་ལག་རྩལ་གསར་གཏོད་ཐེབས་རྩ་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་ཨ་ཐི་ཁེན་སིན་(Robert Atkinson)ལགས་ཀྱིས། འདས་པའི་ལོ་བཅུའི་ནང་ཨ་རིའི་གསར་གཏོད་དང་འགྲན་རྩོད་ཀྱི་ངར་ཤུགས་ཤོར་ཡོད་པའི་རྟགས་མཚན་གསལ་ཤོས་ནི། འཛམ་གླིང་ཚོང་རའི་ནང་ཐོན་སྐྱེད་ལས་རིགས་ཀྱི་ཁེ་བབ་ཤོར་ཡོད་པ་དེས་གསལ་བོ་མཚོན་ཐུབ་པའི་ངོས་འཛིན་བྱས་ཡོད་ལ། ཁོས་བརྗོད་དོན། ལོ་རབས་ ༩༠ ནང་ཨ་རིའི་འཁལ་འཐག་དང་གྱོན་ཆས་ལས་རིགས་སོགས་དམའ་རིམ་ཐོན་སྐྱེད་ལས་རིགས་ཀྱི་ཁེ་བབ་ཤོར་ཡོད་པ་དང་། སྐབས་དེར་ཨ་རིའི་མཐོ་རིམ་ཚན་རྩལ་ཐོན་རྫས་ཀྱི་ཁེ་བབ་ཕྱོགས་སུ་ནུས་ཤུགས་བསྒྱུར་ཏེ་གནད་དོན་དེར་སྣང་ཆུང་བྱས་ཡོད། ད་ལྟ་མཐོ་རིམ་ཐོན་རྫས་ཀྱི་ཁེ་བབ་ཤོར་ཡོང་དུས་མི་མངོན་པའི་ཐོན་རྫས་ཏེ། རིག་གནས་དང་ཞིབ་འཇུག་ཐད་ཀྱི་གསར་གཏོད་ཁེ་བབ་ཐད་ནུས་ཤུགས་བསྒྱུར་ཏེ་མཐོ་རིམ་ཐོན་རྫས་ཀྱི་ཁེ་བབ་ཀྱང་བློས་གཏོང་བྱ་བཞིན་ཡོད། འདི་ནི་ནོར་འཁྲུལ་ཆེན་པོ་ཞིག་རེད། ཐོན་སྐྱེད་ལས་རིགས་དང་གསར་གཏོད་ལས་རིགས་གཉིས་དུས་ནམ་ཡང་སོ་སོར་བགར་དེ་ལྟ་མི་རུང་ལ། ཨ་རིའི་གསར་གཏོད་ཀྱི་ཁེ་བབ་ཤོར་བའི་རྒྱུ་རྐྱེན་གཙོ་བོ་ཡང་། གཅིག་ནས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཐོན་སྐྱེད་ལས་རིགས་དང་གསར་གཏོད་ལས་རིགས་བར་གྱི་སྒྲིག་གཞི་དང་ཐབས་ཇུས་གཞོགས་འདེགས། འགྲན་རྩོད་ནུས་པ་སྐྱེན་པའི་ཁེ་ལས་ཁྲལ་བསྡུ་མ་ལག་དང་ཟབ་སྦྱོང་སློབ་གསོའི་ལམ་ལུགས་སོགས་ཚགས་ཚུད་མེད་པ་དང་། གཉིས་ནས་དེང་སྐབས་འཛམ་གླིང་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་དག་གིས་ཀྱང་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་བདའ་འདེད་གཏོང་བཞིན་པ་བཅས་ཀྱིས་རེད། ཅེས་བརྗོད་འདུག
ཨ་རིའི་ཕྱི་ཕྱོགས་འབྲེལ་མཐུད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཞིབ་འཇུག་པ་སའེ་ཇེལ་(Adam Segal)ལགས་ཀྱིས། རྒྱ་ནག་ཏུ་ཚན་རྩལ་ཞིབ་འཇུག་མི་སྣ་དང་ཆེད་སྦྱོང་རྣམ་གྲངས་སོགས་ཁ་གྲངས་ཙམ་གྱི་གསར་གཏོད་རྣམ་པ་ཞིག་ཐོན་ཡོད་ནའང་། ཆབ་སྲིད་དང་སྤྱི་ཚོགས། རིག་གནས་སོགས་གང་ཐད་ནས་ཨ་རིའི་སྔར་བཞིན་ཁེ་བབ་སྲ་བརྟན་ཐུབ་ཡོད་པར་ངོས་འཛིན་གནང་ཡོད། ཁོང་གིས་བརྗོད་དོན། ཚན་རྩལ་བ་དང་བཟོ་བསྐྲུན་པ། ཚན་རྩལ་མ་དངུལ་བཅས་ཀྱི་གྲངས་འབོར་ཁོ་ནའི་ཐད་ནས་བསྡུར་གཤིབ་བྱེད་པ་དེ་ནི་ནོར་འཁྲུལ་གྱི་ལྟ་ཚུལ་ཞིག་རེད། འདི་ནི་མ་འོངས་པའི་ཨ་རིའི་དཀའ་ཉེན་སེལ་ཐབས་ཀྱི་རྩ་བའི་ལམ་ཁ་མ་རེད། འདས་པའི་ལོ་ ༡༥ ནང་རྒྱ་ནང་གི་ཆབ་སྲིད་མི་སྣ་དང་། ཁེ་ལས་པ། ཉམས་ཞིབ་པ་སོགས་དང་འབྲེལ་ལམ་བརྒྱུད་དེ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་དོན། རྒྱ་ནག་ནང་བློ་ཡུལ་ལ་ཤོངས་དཀའ་བའི་འགོག་རྐྱེན་གསར་བ་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་བཞིན་ཡོད་པར་མ་ཟད། ད་ལྟ་འགོག་རྐྱེན་དེ་དག་སྨིན་ཏེ་ཕྱོགས་ཡོང་ནས་རྒྱ་ནག་གི་ཡར་རྒྱས་གསར་གཏོད་ལ་འགོག་རྐྱེན་ཐེབས་མགོ་བརྩམས་ཡོད། དེར་བརྟེན་ཨ་རིའི་དཀའ་ཉེན་སེལ་ཐབས་ཀྱི་ལམ་ཁ་གཙོ་བོ་ནི་མི་མངོན་པའི་སྟོབས་ཤུགས་ལ་ཐུག་ཡོད་དེ། གཅིག་ནས་ཁེ་ལས་གསར་གཏོད་རིག་གནས་ལ་མཐོང་སྣང་གསར་བ་བསྐྲུན་རྒྱུ་དང་། གཉིས་ནས་སྒྲིག་གཞི་རང་བཞིན་ལས་བརྒལ་བའི་མཉམ་འབྲེལ་ནུས་ཤུགས་མཐོར་འདེགས་གཏོང་རྒྱུ། གསུམ་ནས་འཛམ་གླིང་རྒྱལ་ཁབ་སོ་སོའི་ལྟ་ཚུལ་མི་འདྲ་མིན་སྣ་ཚོགས་ལ་ཕྱོགས་ལྷུང་མེད་པའི་སྒོ་ནས་རང་དབང་གི་ཁོར་ཡུག་བསྐྲུན་རྒྱུ་བཅས་རེད་ཟེར།
གསར་འགོད་པ། ཚེ་རིང་རྒྱལ།
བོད་རེ་བས་འཕུངས།
རྒྱ་དོག་པས་ཕུངས།
དེ་ག་རང་རེད།
ཨ་རི་ཡིས་ཡུལ་གྲུ་གཞན་ལ་དམག་འཐབ་བྱེད་པའི་ཁྲོད་མགོ་འཁོར་ཏེ་རང་གི་དཔལ་འབྱོར་གྱི་གནས་སྟངས་ཞེན་པོ་ཆགས་པ་མ་ཚོར་ཅིང་རྗེས་སུ་ལུས་ལ་ཉེ།
རྒྱ་ནག་ནི་དམག་འཐབ་ཀྱི་གྲྭ་སྒྲིག་གནས་སྐབས་རིང་ཟུར་དུ་བཞག་ནས་མྱུར་བར་རྒྱལ་ནང་གི་དཔལ་འབྱོར་གྱི་སྟོབས་ཤུགས་དང་ཚན་རྩལ་གྱི་སྟོབས་ཤུགས་མྱུར་ནས་མྱུར་དུ་རྒྱས་ཏེ་མགྱོགས་མྱུར་ཨ་རིར་ཉེན་བརྡ་གཏོང་ལ་རེན་འདུག
སྤྱི་ལོ་གཉིས་སྟོང་གསུམ་བཅུ་ཙམ་ནས་ཨ་རིའི་གཉེན་པོ་ཆགས་རྒྱུ་ཉག་ཅིག་རེད།
ད་ལྟ་ནས་ཨ་རི་རྒྱ་ནག་ལ་ཞེད་སྣང་ཆེན་པོ་བྱེད་བཞིན་ཡོད།
རྒཡ་ནག་གིས་ཨ་རབ་དང་ཨབ་རི་ཁ་བཅས་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཡོངས་རྫོགས་ལ་འབྲེལ་ལམ་བཟོས་ཏེ་དེ་དག་ཏུ་དཔལ་འབྱོར་གྱི་མ་རྩ་འཇོག་རྒྱུ་དང་མཚོན་ཆ་མཐུན་རྐྱེན་སྦྱར་བ་སོགས་རྒྱལ་ཁབ་དེ་དག་ཏུ་རྒྱ་ནག་གི་ནད་འབུ་ཁྱབ་ཚར་བ་རེད།
རྒྱལ་ཁབ་དེ་དག་ཨ་རི་ལ་དགྲ་བོར་བརྩི་ཞིང་ཉིན་གཅིག་དེ་དག་ཡོངས་རྫོགས་གཅིག་བསྒྲིལ་གྱིས་ཨ་རིར་དགྲ་ཤ་སློག་ངེས་རེད།
ཨ་རྒྱའི་ཚོང་མ་འགྲིག་ན་བོད་ལ་ཁེ་བཟང་ཏིལ་ཙམ་རེག་མི་འགྲོ། དེ་མ་གཏོགས་བོད་གླེང་གི་མ་རེད། གླེང་ཡང་ཚིག་ཟུར་ཙམ་དང་མང་ཚོགས་ལ་གོ་ཐབས་ཙམ་བྱེད་ཀྱི་རེད། རབ་བྱུང་ན་རྒྱ་ནག་མང་ཚོགས་ནང་ཁེ་སྤོགས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་ངོ་འཕྲོད་ཐབས་ཀྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་བ་ཡིན་ན། གླ་བ་ཚོའི་ཕོགས་ཐོབ་འཕར་དགོས་ཀྱི་རེད། དེ་ནས་ཨ་རི་གཙོ་བྱས་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་བཟོ་གྲྭ་ཁག་རང་ཡུལ་ལ་སྤོར་རྒྱུ་རེད་ལ། དེ་དུས་བོད་ལ་ཁེ་བཟང་རེག་གི་རེད། བོད་དོན་ཤུགས་ཆེ་རུ་འགྲོ་གི་རེད། དེ་འདྲ་ཞིག་མིན་འགྲོ