གལ་སྲིད་བོད་པར་རང་དབང་བའི་སྐད་དང་དེའི་གཞི་རྟེན་ཡི་གེ་ཞིག་རྒྱ་ཡིག་ལས་ལོགས་སུ་མེད་པ་ཡིན་ན། བོད་པ་ཚོ་རུས་ཀྱི་ཆ་ནས་རྒྱ་རིགས་མིན་ནའང་།ང་ཚོ་མི་རིགས་ཀྱི་ངོ་བོར་ཆགས་ཐུབ་ཡོད་པ་མ་རེད།
དེ་རིང་ཕྱི་ཚེས་༡༨ཉིན།བོད་གཞུང་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱི་གོ་སྒྲིག་འོག རྡ་ས་བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཚོགས་ཁང་དུ་༼བོད་ཀྱི་ཚིག་མཛོད་ཆེན་མོ༽ཞེས་པའི་དེབ་སྟོད་སྨད་གཉིས་ཅན་གྱི་ཚིག་མཛོད་ཆེན་མོ་ཞིག་དབུ་འབྱེད་གནང་སོང་ལ། མཛད་སྒོའི་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོར་བཀའ་ཁྲི་པ་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་དང་།ཤེས་རིག་བཀའ་བློན་ཐུབ་བསྟན་ལུང་རིགས་རྣམ་གཉིས་གཙོས་པའི། སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པ་དང་བོད་གཞུང་དྲུང་ཆེ་ཁག དེ་བཞིན་གཞུང་ཞབས་མི་སྣ་དང་གསར་འགོད་པ་བཅས་མི་གྲངས་བརྒྱ་སྐོར་ཙམ་ཕེབས་འདུག་ལ། མཛད་སྒོའི་ཐོག་མར་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོས་སྣང་གསལ་མར་མེ་ཞལ་འབྱེད་དང་། རྩོམ་སྒྲིག་པ་བློ་བཟང་བསྟན་དར་ལགས་ནས་ཚིག་མཛོད་ངོ་སྤྲོད་གནང་རྗེས། བཀའ་ཁྲི་མཆོག་གིས་ཚིག་མཛོད་ཆེན་མོ་དབུ་འབྱེད་སྦྲགས་བཀའ་སློབ་གསུང་བཤད་གནང་སོང་།
རྩོམ་སྒྲིག་པ་བློ་བཟང་བསྟན་དར་ལགས་ཀྱིས་ཚིག་མཛོད་ཆེན་མོའི་རྒྱབ་ལྗོངས་དང་འབྲེལ་དེ་བརྗོད་དོན། ཕྱི་ལོ་༡༩༩༠ལོར་རྡ་ས་རིག་ལམ་སློབ་གཉེར་ཁང་དུ་སློབ་གཉེར་བྱེད་བཞིན་པའི་སྐབས་ནས་བཟུང་སྟེ།ཚིག་དོན་མ་གསལ་བ་དང་དཀའ་གནད་འགྲེལ་རྒྱག་དགོས་པའི་ཐ་སྙད་མང་པོ་ཞིག་ཟུར་དུ་གསོག་སྒྲུབ་བྱེད་ཐུབ་པ་བྱུང་སོང་།དེ་དུས་བཙན་བྱོལ་ནང་ཚིག་མཛོད་གཞི་རྒྱ་ཆེ་ལ་སྤུས་དག་པོ་ཞིག་དགོས་ཀྱི་འདུག་བསམ་པ་ཙམ་ལས། རང་ངོས་ནས་ཚིག་མཛོད་སྒྲིག་རྒྱུའི་བསམ་འདུན་དེ་འདྲ་མེད། ཡིན་ནའང་།མ་འོངས་པར་རིག་གཞུང་གི་སྟི་གནས་ཆེ་ས་ཞིག་ལ་ཕར་ཞལ་འདེབས་འབུལ་ས་ཞིག་རག་གི་རེད་བསམ་ཏེ་ཐ་སྙད་གང་འཚམ་ཞིག་གསོག་སྒྲུབ་བྱས་པ་ཡིན།དེ་ལྟར་དུས་ཡུན་གང་འཚམ་ཞིག་འདས་ཟིན་ནའང་ལག་པ་འཆིང་མཁན་ཞིག་བྱུང་མ་སོང་། དེར་བརྟེན། ༼ཤེས་བྱ་ཀུན་ཁྱབ་ཀྱི་ཚིག་མཛོད་ཆེན་མོ༽ཞིག་སྒྲིག་རྒྱུའི་དམིགས་འདུན་བཅངས་ཏེ་རང་ངོས་ནས་ལག་པ་འཆང་མགོ་བརྩམས་པ་ཡིན།དེ་ལྟའི་ཚིག་མཛོད་ཆེན་མོ་ཞིག་སྒྲིག་རྒྱུར་མི་མང་པོས་མཉམ་རུབ་བྱས་ན་མ་གཏོགས་ཡོང་ཐུབ་དཀའ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་འཆར་གཞི་ཞིག་བཟོས་ཏེ། ཕྱི་ལོ་༢༠༠༤ལོར་བཀའ་ཁྲི་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ལ་མཇལ་ནས་བཀའ་སློབ་ལམ་སྟོན་ཞུས་ཤིང་།དེ་རྗེས་ཤེས་རིག་བཀའ་བློན་མཆོག་ལའང་སྔ་རྗེས་ཐེངས་མང་མཇལ་བཅར་གྱིས་ལམ་སྟོན་ཞུས་པ་ཡིན།དེ་ལྟར་རྩོམ་སྒྲིག་མགོ་བཙུགས་ནས་ལོ་༡༠ཙམ་ཞིག་འདས་སོང་ནའང་། རྨི་ལམ་དེ་འགྲུབ་རྒྱུ་ཁག་པོ་འདུག ཡིན་ནའང་།གཞི་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཚིག་མཛོད་ཅིག་གང་ལ་གང་འཚམ་འགྲུབ་ཀྱིན་ཡོད་པས།བོད་པའི་གཏམ་དཔེར། བྱས་པའི་རྗེས་ལ་གྲུབ་པའི་མཐའ་ཞིག་ཡོད།བཏབས་པའི་ཞིང་ལ་སྨིན་པའི་དུས་ཤིག་ཡོད།ཅེས་པ་ལྟར་འགྲུབ་རྒྱུ་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་ན་འགྲིག་གི་མེད་པར་བརྟེན། ཕྱི་ལོ་༢༠༠༨ལོར་ཤེས་རིག་དྲུང་ཆེ་སྐུ་ངོ་གཡུ་ཐོག་ཀརྨ་དགེ་ལེགས་ཀྱི་མདུན་ལ་བཅར་ཏེ་སྙན་ཞུ་ཞིག་ཕུལ་ནས།སྔོན་མའི་༼ཤེས་བྱ་ཀུན་ཁྱབ་ཀྱི་ཚིག་མཛོད་ཆེན་མོ༽ལྟ་བུ་ཞིག་འགྲུབ་ཐུབ་མི་འདུག་མོད། གཞི་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཚིག་མཛོད་ཅིག་གང་འཚམ་འགྲུབ་སོང་བས། དེའི་ལས་མཇུག་བསྐྱེལ་རྒྱུ་དང་། ཞུ་དག པར་སྐྲུན་སོགས་ཀྱི་ཐད་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ནས་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་རོགས་ཞུས་པ་ལྟར་ཞལ་བཞེས་ཐོབ་སྟེ། ཤེས་རིག་རྩོམ་སྒྲིག་ཚན་པ་ནས་འགན་ལེན་གནང་བའི་ཐོག་ནས་ཚིག་མཛོད་འདི་ལེགས་པར་འགྲུབ་ཐུབ་པ་བྱུང་སོང་། ཅེས་ངོ་སྤྲོད་གནང་སོང་།
དེ་རྗེས་བློ་ཁྲི་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་ཚིག་མཛོད་དབུ་འབྱེད་དང་སྦྲགས་ཏེ་གསུང་དོན། བོད་ཀྱི་ཚིག་མཛོད་ཆེན་མོ་གསར་བ་པར་སྐྲུན་གྱིས་དབུ་འབྱེད་བྱ་རྒྱུ་བྱུང་བར་དགའ་བོ་བྱུང་།ཚིག་མཛོད་རྩོམ་སྒྲིག་པ་བློ་བཟང་བསྟན་དར་མཆོག་ལ་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་བཀའ་ཤག་དང་ང་རང་སྒེར་ངོས། དེ་བཞིན་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ངོས་ནས་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ། རིག་གཞུང་དང་སྐད་ཡིག་གི་ཕྱག་ལས་ནི་ཆོས་དང་སྲིད། སྤྱི་ཚོགས་དང་སྒེར།འདི་ཕྱི་གང་གི་ཆ་ནས་བསམ་བློ་བཏང་ཡང་རླབས་ཆེན་གྱི་ཕྱག་ལས་ཤིག་རེད། སྤྱིར་བཏང་མིའི་འགྲོ་བ་འདི་དུད་འགྲོ་ལས་ཁྱད་པར་འབྱེད་བྱེད་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་གཅིག་རང་མ་གཏོགས་མེད། དེ་ནི་ངག་གི་སྨྲ་བརྗོད་རེད། དེ་ལས་གཞན་པའི་འགྲོ་འཆག་ཉལ་འདུག ཁ་ཟས་འཚོལ་བ་དང་ཚང་བཟོ་བ། ཕྲུ་གུ་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་པ་སོགས་ནི་དུད་འགྲོ་དང་མི་གཉིས་ལ་ཁྱད་པར་ཡོད་པ་མ་རེད། ཡིན་ནའང་།མིའི་འགྲོ་བ་དེ་རླབས་ཆེན་ཞིག་ལ་བརྩི་བའི་རླབས་ཆེན་པོ་དེའི་ཡོངས་ཁུངས་ནི་ངག་གི་སྨྲ་བརྗོད་རེད། འཇིག་རྟེན་འདིའི་རིག་གནས་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱི་ཐོག་མའི་ཡོངས་ཁུངས་དེ་ངག་གི་རིག་སྡེ་ལས་བྱུང་ཞིང་། ཕན་ཚུན་ངག་གི་སྨྲ་བརྗོད་ཀྱི་ལམ་ནས་རྣམ་དཔྱོད་སྤེལ་རེས་བྱས་ཏེ་ད་བར་དུ་གནས་ཤིང་ཡར་རྒྱས་བྱུང་བ་རེད། ངག་གི་སྨྲ་བརྗོད་ཀྱི་རང་བཞིན་མེད་ན། མིའི་བསམ་ཚུལ་ཕན་ཚུན་གསལ་བར་བྱེད་པའི་ཐབས་ལམ་མེད་པའི་དབང་གིས། སྐད་དང་སྐད་ཀྱི་གཞི་རྟེན་བཅོལ་སའི་ཡི་གེ་དེའང་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པར་མ་ཟད། མི་རིགས་ཀྱི་ངོས་འཛིན་ཡང་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཡོང་དགོས་པ་ཆགས་ཡོད།མི་རིགས་ཀྱི་ངོས་འཛིན་ནི་མི་རིགས་དེར་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་སྐད་ཡོད་མེད་ལ་རག་ལས་ཡོད།མི་རིགས་གང་དེར་སྐད་ཟུར་དུ་མེད་ཚེ་རུས་ཐ་དད་ཡིན་ནའང་།རིགས་ཐ་དད་ཡིན་པ་མཚོན་མི་ཐུབ། གལ་སྲིད་བོད་པར་རང་དབང་བའི་སྐད་དང་དེའི་གཞི་རྟེན་ཡི་གེ་ཞིག་རྒྱ་ཡིག་ལས་ལོགས་སུ་མེད་པ་ཡིན་ན། བོད་པ་ཚོ་རུས་ཀྱི་ཆ་ནས་རྒྱ་རིགས་མིན་ནའང་།ང་ཚོ་མི་རིགས་ཀྱི་ངོ་བོར་ཆགས་ཐབས་ཡོད་པ་མ་རེད། ད་ལྟ་ང་ཚོ་མི་རིགས་ཀྱི་ངོ་བོར་གནས་ཐུབ་པ་དེ་སྐད་དང་ཡི་གེ་ཐ་དད་ཡོད་པའི་དབང་གིས་བྱུང་བ་རེད། དེར་བརྟེན།བོད་མི་རིགས་གནས་ཐུབ་པ་ལ་བོད་སྐད་ཡིག་གནས་དགོས་པ་དེ་མེད་དུ་མི་རུང་བ་ཞིག་རེད། བོད་སྐད་མི་ཤེས་པའི་བོད་པ་ཞིག་ཡོད་ན་དེ་བོད་པ་ཕྱེད་ཀ་ཞིག་རེད།བོད་པའི་སྐད་ཡིག་དང་འབྲེལ་བ་ཆད་པའི་ཉིན་མོ་དེར། བོད་ཀྱི་འདས་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་དཔལ་ཡོན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་འབྲེལ་བ་ཆད་འགྲོ་བ་རེད། ངག་གི་རང་བཞིན་གྱི་མེ་ལོང་དེ་མེད་པ་ཡིན་ན།འདས་པའི་གཟུགས་བརྙན་ཚང་མ་ད་ལྟ་ང་ཚོས་རྟོགས་ཐབས་ཡོད་པ་མ་རེད། ལོ་༢༥༠༠འདས་པའི་སྔོན་གྱི་བྱུང་བ་དེ་དག ད་ལྟ་ང་ཚོས་གསལ་ལྷམ་མེར་རྟོགས་ཐུབ་པ་དེ་ངག་གི་རང་བཞིན་གྱི་རྣམ་གཞག་ལ་ཐུག་ཡོད་པ་རེད། ཅེས་གསུང་བྱུང་།
མཇུག་མཐར་བཀའ་ཁྲི་མཆོག་གིས་ཚིག་མཛོད་ཀྱི་ཕན་ཡོན་གྱི་ཐད་ནས་གསུང་དོན། སྤྱིར་བཏང་སྐད་ཡིག་ཡར་རྒྱས་ཕྱིན་པའི་འགྲོས་རིམ་ལ་བལྟས་པ་ཡིན་ན། ཐོག་མར་ཡིག་གཟུགས་མ་བྱུང་བའི་སྔོན་ལ་སྐད་བྱུང་བ་རེད།སྐད་དེ་ནི་རང་རང་སོ་སོའི་ལེགས་པར་སྦྱར་བའི་སྐད་ཆགས་ཡོད་སྟབས།ཁ་ནས་བཤད་པ་ཇི་བཞིན་ཡིག་ཐོག་ལ་བྲིས་བཞག་ན་ཡི་གེ་དག་པོ་ཆགས་འགྲོ་བ་རེད།གཉིས་པ་དེ་ཟུར་ཆགས་ཀྱི་སྐད་རེད།ང་ཚོའི་སྐད་དེ་ཡུལ་མི་རང་བཞིནཔའི་སྐད་དང་ཟུར་ཆགས་པའི་སྐད་དུ་ཆས་ཚར་བའི་རྗེས་ལ།ཡི་གེ་དག་ཆ་དེ་གལ་གནད་ཆེན་པོ་ཆགས་པ་རེད། ད་ལྟའི་དུས་སྐབས་འདིར་ང་ཚོས་ཡི་གེ་དག་ཆ་ཡག་པོ་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་མ་ཐུབ་པ་ཡིན་ན།མ་འོངས་པར་སྐད་ཡིག་གཅིག་གྱུར་གྱི་ནུས་པ་ཉམས་པའི་ཉེན་ཁ་དང་།གནའ་བོའི་རིག་གཞུང་བེད་སྤྱོད་མེད་པ་ཆགས་འགྲོ་བ་དང་རྟོགས་མི་ཐུབ་པའི་ཉེན་ཁ། དེ་བཞིན། མི་རིགས་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་སྐད་ཡིག་གི་ངོ་བོ་ངོས་འཛིན་བྱེད་མི་ཐུབ་པའི་ཉེན་ཁ་བཅས་ཡོད་པ་རེད། ད་སྐབས་ང་ཚོས་འཇིག་རྟེན་འདིའི་སྒང་ལ་ངོམས་སོ་བྱེད་བཞིན་པའི་བོད་པའི་བཀའ་བསྟན་འགྱུར་ལ་སོགས་པའི་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་རྒྱ་མཚོ་ལྟ་བུ་དེ་དག རྗེས་མ་གོ་དོན་རྟོགས་མི་ཐུབ་པའ
