ཁ་སང་ཐེག་ཆེན་ཆོས་གླིང་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་བཀའ་ཤག་སྐབས་བཅུ་བཞི་བའི་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་ཁྲི་འདོན་དམ་འབུལ་གྱི་མཛད་སྒོའི་སྟེང་། ༧གོང་ས་མཆོག་གིས་ཁོང་དགུང་ལོ་ ༡༦ ཐོག་སྲིད་སྐྱོང་སྟག་བྲག་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ལས་བོད་པའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འགན་དབང་རྩིས་བཞེས་གནང་པ་དང་། ད་ཆར་ཁོང་དགུང་ལོ་ ༧༦ སྟེ་ལོ་ངོ་ ༦༠ ཕྱིན་པའི་མཚམས་སུ་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་ལ་རྩིས་སྤྲོད་གནང་གི་ཡོད་པ་བཅས་ཀྱི་བཀའ་སློབ་གནང་སོང་།
སྐབས་དེར་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་བཀའ་གནང་དོན། “དེ་རིང་འདིར་དངོས་སུ་འཛོམས་པའི་བོད་པའི་སེར་སྐྱ་མི་མང་དང་། ལྷག་པར་དུ་སྲིད་སྐྱོང་བ་བློ་བཟང་སེང་གེ་ལགས་དང་བཀའ་བློན་ཁྲི་ཟུར། ཕྱི་རྒྱལ་ཁག་ནས་ཕེབས་པའི་སྐུ་མགྲོན་ཚང་མར་འཚམས་འདྲི་ཞུ་བཞིན་ཡོད། དེ་རིང་གི་ཉིན་མོ་འདི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡོངས་གྲགས་ཆགས་ཏེ་ལོ་ཉིས་སྟོང་ལྷག་ཕྱིན་པའི་ནང་གི་དམིགས་བསལ་གྱི་ཉིན་མོ་ཞིག་ཆགས་ཡོད། ང་ཚོའི་བོད་མི་རིགས་དེ་གནའ་བོའི་ཆོས་རྒྱལ་ཚོའི་སྐབས་ནས་བཟུང་འཛམ་གླིང་གི་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་དང་མཐུན་པ་ཞིག་དང་། ཆོས་སྲིད་གང་ཅིའི་ཐོག་ནས་ཁྱིམ་མཚེས་ཚོ་ལས་རྗེས་ལུས་མེད་པ་ཞིག་བྱུང་འདུག ད་ཆ་ང་ཚོ་དུས་རབས་ཉེར་གཅིག་པའི་ནང་བསླེབས་ཡོད་ཅིང་། དུས་རབས་ཉི་ཤུ་བའི་ནང་འཛམ་གླིང་ལ་འགྱུར་བ་མང་པོ་ཞིག་ཕྱིན་ཏེ། ཉེ་བའི་ལོ་ཡུན་དེ་དག་རིང་ང་ཚོ་རིམ་པས་དམངས་གཙོའི་ངོ་བོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཞིག་བྱ་དགོས་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོར་མཐོང་བསྡད་ཡོད། དེ་རིང་ང་ཚོ་ཕྱི་ནང་སུས་བལྟས་ཀྱང་ཐམས་བཅད་མཐུན་སྣང་དུ་གྲུབ་བསྡད་པ་ང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་དུ་བསྡད་ཡོད་ཀྱང་། དངོས་གནས་ཁྲིམས་མཐུན་གྱི་དམངས་གཙོའི་འོས་བསྡུའི་ཐོག་ནས་བདམས་ཐོན་བྱུང་བའི་ད་ལྟའི་གནས་སྟངས་དེ་སྲིད་སྐྱོང་རང་ཆགས་བསྡད་ཡོད། དེ་རིང་བཀའ་ཤག་གི་གསུང་བཤད་ནང་ཡོད་པ་བཞིན། (politic leader) ཟེར་དུས་སྲིད་སྐྱོང་རེད། དེ་ང་ཚོའི་བོད་པའི་ཐ་སྙད་ནང་ཡོད་བསྡད་པ་ཞིག་ཡིན་སྟབས་འདིར་ཐོན་པ་རེད། དངོས་ནས་དེ་རིང་གི་ཉིན་མོ་དེ་ང་ཚོ་འདིར་འདུ་འཛོམས་བྱས་པའི་བཙན་བྱོལ་བ་ཚོ་སེམས་གཏིང་ནས་སྤོབས་པ་སྐྱེ་དགོས་པ་ཞིག་དང་། སེམས་གཏིང་ནས་རྗེས་སུ་ཡི་རངས་དང་དགའ་བསུ་བྱ་དགོས་པ་ཞིགས་ཆགས་ཡོད། དེ་བཞིན་བོད་ནང་ཡོད་པའི་གཞིས་ལུས་རྒྱ་ཆེའི་མི་མང་ལ་མཚོན་ན། མགོ་ཁྲིད་འདེམས་རྒྱུ་ཕར་ཞོག་སོ་སོ་སྒེར་གྱི་བསམ་བློའི་ནང་གི་ཚོར་བ་གང་ཡོད་པ་དེ་ཡང་ཕྱིར་འདོན་མ་ཐུབ་པའི་གནས་སྟངས་འོག་བསྡད་ཡོད་མཁན་ཚོ་ཡང་སེམས་ནང་སྤོབས་པ་དང་དགའ་སྤྲོ་སྐྱེ་རྒྱུ་ཞིག་ཏན་ཏན་ཡོང་གི་རེད” ཅེས་གསུངས་བྱུང་།
ཡང་༸གོང་ས་མཆོག་ཁོང་རང་ཉིད་ཀྱིས་སྔོན་མ་བོད་ཀྱི་ཆོས་སྲིད་གཉིས་ཀྱི་ཐུགས་འགན་ཇི་ལྟར་བཞེས་ཚུལ་དང་། ད་ཆར་སྲིད་སྐྱོང་བ་བློ་བཟང་སེང་གེ་ལགས་སུ་ཇི་ལྟར་རྩིས་སྤྲོད་གནང་གི་ཡོད་པའི་སྐོར་གསུངས་དོན། “ངོས་རང་སྒེར་ལ་མཚོན་ན་རང་ལོ་ ༡༦ སྟེང་བོད་ཀྱི་གནས་སྟངས་ལ་དཀའ་ངལ་གསར་བ་ཞིག་ཆགས་ཏེ། “རི་ལུགས་ཐགས་པས་མི་དོམ” ཟེར་བ་ལྟ་བུའི་གནས་སྟངས་ཆགས་པའི་དབང་གིས། སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་གསུམ་པས་དགུང་ལོ་ ༡༨ སྟེང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འགན་བཞེས་པ་རེད། དུས་ཚོད་ཧ་ཅང་ཛ་དྲག་བྱུང་སྟབས། ང་རང་ལོ་ ༡༦ སྟེང་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འགན་འཁུར་བ་རེད། སྐབས་དེར་སྟག་བྲག་རིན་པོ་ཆེ་སྲིད་སྐྱོང་རེད། སྟག་བྲག་རིན་པོ་ཆེའི་སྐུ་མདུན་ནས་ངས་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འགན་དེ་ཚུར་རྩིས་ལེན་བྱས་པ་རེད། དུས་དེ་ནས་ང་ལོ་ ༧༦ བསླེབས་པའི་བར་གྱི་ལོ་ ༦༠ རིང་ནི་དུས་ཚོད་དཀའ་ངལ་ཆེན་པོ་ཞེ་དྲག་ཅིག་གི་འོག་ནས་ཕྱིན་པ་རེད། ཐབས་མཁས་པོ་ཞིག་གི་ཐོག་ནས་གང་ལྟར་བོད་པའི་ཆོས་སྲིད་གཉིས་ཀ་འཛམ་གླིང་འདིའི་ཐོག་ནས་ནག་གསུབ་མ་ཐེབས་པ་ཞིག་བྱུང་བ་རེད། དེ་ངོས་ཀྱི་བྱས་རྗེས་ཕྲན་བུ་ཞིག་ཡིན་བསམ་པ་དྲན་བསྡད་ཡོད། དེ་རིང་ལོ་ ༦༠ ཕྱིན་སྟེ་སྔ་མོའི་སྤྱི་ཚོགས་རྙིང་པའི་འགྲོ་སྟངས་ཀྱི་འོག་ནས་བོད་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་སྟག་བྲག་རིན་པོ་ཆེའི་སྐུ་མདུན་ནས་ངས་ཚུར་རྩིས་ལེན་བྱས་བཞག་པ་དེ། དེ་རིང་དུས་རབས་ཉེར་གཅིག་པའི་ནང་འཛམ་གླིང་གང་སར་དབྱར་གྱི་ཆུ་བོ་འཕེལ་བ་ལྟར་འགྲོ་བཞིན་པའི་དམངས་གཙོ་དེ་ཁ་ཞེ་གཉིས་མེད་དང་སྤོབས་པའི་ངང་ལག་བསྟར་བྱས་ཏེ། མི་མང་གིས་འོས་བསྡུ་བྱས་པའི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་ལ་ངས་རྩིས་སྤྲད་ཟིན་པ་རེད” ཅེས་གསུངས་བྱུང་།
ཡང་ཁོང་གིས་ཆོས་ལུགས་དབུ་ཁྲིད་ཚོས་ཆབ་སྲིད་ཐོག་འགན་འཁུར་ན་ཡག་པོ་མེད་སྐོར་གསུངས་དོན། “ང་ཚོ་བོད་མི་རིགས་ཀྱིས་ལོ་སྟོང་ཕྲག་རིང་ནང་པ་སངས་རྒྱས་པའི་ཆོས་ཀྱི་ལྟ་གྲུབ་དེ་བློ་སྦྱོང་དང་། བློ་སྦྱོང་དེ་ཡང་ཚིག་སྐམ་པོ་ཙམ་མིན་པར། དངོས་ཡོད་འཚོ་བ་དང་འབྲེལ་ཏེ་ཕྱིན་པའི་འབྲས་བུ་ལ། གཏིང་ཟབ་པ་ཟབ་མོ་སྟོང་ཉིད་ཀྱི་ལྟ་གྲུབ་དང་། རྒྱ་ཆེ་བ་གཞན་ཕན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཞེས་ལོ་སྟོང་ཕྲག་རིང་གནའ་རབས་ཀྱི་ལྟ་གྲུབ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་གསོན་པོར་གནས་ཡོད་མཁན་ཕལ་ཆེར་བོད་པ་གཅིག་པུ་རེད། དེ་འདྲའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་པ་ཞིག་ཡིན་ན། དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་དང་རན་པ་ཞིག་བྱ་དགོས་པ་ལས། དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་དང་མ་རན་པ་བྱས་ཏེ་སྔར་གྱི་ལམ་དང་ལུགས་སྲོལ་ཟེར་ནས་སྐད་ཆ་བཤད་རྒྱུ་བསྡད་ཡོད་པ་མ་རེད། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་གསུངས་སྐབས། གདུལ་བྱའི་ཁམས་དང་མོས་པ་ལ་མཐུན་པའི་ཐོག་ནས་ཆོས་བསྟན་ཡོད་པ་རེད། ད་ལྟའི་ཆར་འཛམ་གླིང་དུ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འགྲོ་སྟངས་མང་པོ་ཞིག་འཕོ་འགྱུར་འགྲོ་བཞིན་པ་རེད། ངས་ནམ་རྒྱུན་འཛམ་གླིང་དེ་མི་མང་ལ་དབང་བ་རེད་མ་གཏོགས། རྒྱལ་པོ་དང་བླ་མ། དཔོན་པོ་བཅས་ལ་དབང་གི་ཡོད་པ་མ་རེད། ཡུལ་ལུང་བྱེ་བྲག་པར་མཚོན་ནའང་། ཡུལ་ལུང་དེའི་མི་མང་ལ་དབང་བ་ལས། རྒྱལ་བོ་དང་བླ་ཆེན་ལ་དབང་གི་མ་རེད། ཅེས་བཤད་བསྡད་ཡོད། ང་ཚོ་བོད་ལ་ཆ་བཞག་ནའང་། བོད་དེ་བོད་རྒྱ་ཆེ་མི་མང་ལ་དབང་གི་རེད་མ་གཏོགས། བླ་ཆེན་དང་སྔོན་གྱི་རྒྱལ་བརྒྱུད་གང་ལའང་དབང་གི་མ་རེད། དེར་བརྟེན། ངས་ནམ་རྒྱུན་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དབང་ཆ་དེ་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་ཚོས་བྱེད་ཀྱིན་པ་དེ་འགྲིག་གི་མི་འདུག ཅེས་བཤད་བསྡད་ཡོད། ང་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་ཅིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དབང་ཆ་ཞིག་བཟུང་བསྡད་ན། ཁ་ནས་བཤད་པ་དང་ལག་ལེན་བསྟར་བ་གཉིས་མ་མཐུན་པ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་འདུག དེ་ལྟར་ཆགས་སྐབས་མཚམས་རེར་མ་བདེ་བ་ཡོང་གི་འདུག ད་ཆ་ང་རང་གི་སེམས་ནང་ཡིད་ཆེས་ཡོད་པ་དང་མི་ལ་བཤད་པ་དངོས་སུ་ལག་ལེན་བསྟར་ཡོང་སྐབས། ང་རང་དང་མི་སུ་འདྲ་ཞིག་ཡིན་ཡང་རང་ལ་ལྟ་གྲུབ་ཡོད་བསྡད་པ་དེ་འཛམ་གླིང་མི་མང་ལ་དབང་བསྡད་ཡོད་པ་རེད། ཆོས་སྲིད་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་སོ་སོར་དགོས་པ་སྤོབས་པའི་ཐོག་ནས་བཤད་བསྡད་པ་དེ་དངོས་སུ་ལག་ལེན་བསྟར་ཡོང་དུས་ང་ལ་མུ་མཐུད་ཤུགས་ཆེན་པོས་བཤད་པའི་གོ་སྐབས་ཡོད། དེར་བརྟེན། ང་རང་སྒེར་གྱི་ངོས་ནས་དེ་རིང་གི་ཉིན་མོ་འདི་ནི། རིང་ནས་སྙིང་དུ་བརྣག་པའི་འདོད་པའི་དོན་དེ་རིང་དངོས་སུ་འགྲུབ་པ་རེད” ཅེས་གསུངས་བྱུང་།
མཐའ་མར་ཁོང་གིས། “ཐེངས་འདིའི་མི་མང་གི་འོས་བསྡུ་དང་འབྲེལ་ཏེ་མ་འོངས་པར་གྲོས་ཚོགས་དང་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པ་ཁག་གིས་མཉམ་རུབ་བྱ་གལ་ཆེ་སྐོར་གསུངས་དོན། ཐེངས་འདིའི་འོས་བསྡུ་དང་ཐད་ཀར་འབྲེལ་བ་ཡོད་མཁན་བྱེས་འཁོད་རྒྱ་ཆེའི་མི་མང་ཚོ་ཆགས་ཡོད། ཁྱེད་རང་ཚོས་སེམས་འཁུར་དང་དོ་སྣང་བྱས། སོ་སོའི་སེམས་ནང་རྡོག་ཁྲེས་ཤིག་དང་འཁུར་ཞིག་བླངས་ཏེ་ཧུར་བརྩོན་བྱས་ཏེ། མཐའ་མར་དེང་དུས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་ཚད་མཐོ་བོ་ཡོད་པའི་མི་ཞིག་འོས་འདེམས་བྱུང་བ་རེད། སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་ལ་མཚོན་ན། དམངས་གཙོའི་འོས་བསྡུའི་ལམ་ནས་འོས་འདེམས་བྱས་པའི་འགན་དབང་ཆ་ཚང་ཡོད་པའི་མི་སྣ་དང་པོ་དེ་ཆགས་ཡོད། འགྲོ་སྟངས་ཀྱི་ཐོག་ནས་ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་གིས་མགོ་ཁྲིད་བྱེད་ཀྱི་རེད། གཙོ་ཆེ་བ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་རྣམ་པ་དང་འཛིན་སྐྱོང་གི་ལས་བྱེད། དེ་བཞིན། ཚོགས་པ་སྐྱིད་སྡུག་ཁག་དང་མི་མང་ཚང་མས། རྒྱུ་མཚན་ལྡན་པའི་ཐོག་ནས་སྐྱོན་བརྗོད་དང་སྐྱོན་ཡོ་བསྲང་བྱ་རྒྱུ་ཡོད་ན་གནས་ཚུལ་ཁ་ཁ་རེད། དེ་མིན་ང་ཚོ་ཚང་མས་སྤྱི་བ་གལ་ཆེན་དུ་བརྩི་དགོས་པ་རེད། འབྱུང་འགྱུར་ཡང་ཚང་མས་ཆིག་སྒྲིལ་ཐོག་སྤྱིའི་འདོད་དོན་འགྲུབ་ཐུབ་པ་ཞིག་ཚང་མས་ཐུགས་འཁུར་བསྐྱེད་རོགས” ཞེས་གསུངས་བྱུང་།
གསར་འགོད་པ། དོན་གོ
༸གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་ཚེ་ཡུན་བརྟན་ཤོག །
བོད་ཀྱི་ཆོས་སྲིད་མངའ་ཐང་རྒྱས་པར་ཤོག །
བློ་བཟང་སེང་གེའི་བསམ་དོན་འགྲུབ་པར་ཤོག །
གཞིས་བྱེས་མཉམ་འཛོམས་མྱུར་དུ་ཡོང་བར་ཤོག །
འདི་ཕྱི་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་བཅོལ་ས། ། གངས་ཅན་མགོན་པོ་ཁྱེད་ཀྱི་མཛད་བཟང་། །
ངེད་ཅག་བོད་འབངས་ས་ཡ་དྲུག་གི ། སྨྲ་བསམ་བརྗོད་མེད་སེམས་ཀྱི་ཚོར་བས། །
སྐུ་ཚེ་བརྟན་ཅིང་བཀྲ་ཤིས་སྨོན་ལམ། ། ལྷ་དར་དཀར་པོ་ལྷན་དུ་ཉིད་ལ་འབུལ ། །
༸གོང་ལ་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ། ཁྱེད་ཀྱི་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་མཛད་པ་མཇལ་ཐེང་རེ་ལ། ངའི་མིག་མཐའ་མཆི་མས་སྐོར་ཡོང་ཞིང་། ལུས་ཀྱི་བ་སྤུ་ལྡང་ཡོང་། ཁྱེད་ཀྱི་མཛད་སྤྱོད་ནི་ཇི་འདྲའི་ཡིད་དུ་འོང་བ་ཞིག སྙིང་གི་སྒྲོན་མེ། ངའི་ཟུང་ཁྲག་འདི་ས་ལ་ཐིམ་རུང་། ངའི་རུས་ཕུང་འདི་རྡོ་ལ་འགྱུར་རུང་། ངའི་རྣམ་ཤེས་འདི་ཁྱེད་ལ་འཁོར་ངེས།
གངས་ཀྱི་རི་བོ་ལྟ་བུའི་མཚན་ལྡན་གྱི་བླ་མ།།
གངས་ཀྱི་སེངྒེ་ལྟ་བུའི་དོན་ལྡན་གྱི་སྲིད་སྐྱོང་།།
གངས་རིའི་གཟི་བྱིན་འདྲེན་པའི་མགོན་དཔུང་དུ་ཕེབས་དུས།།
གངས་ཅན་བོད་ཀྱི་ཆོས་སྲིད་འཛམ་གླིང་དུ་གྲགས་སོང་།།
སྲིད་ཀྱི་སེང་ཁྲི་ཞབས་ཀྱིས་མནན། ཆོས་ཀྱི་དར་ཆེན་མཁའ་ལ་བསྒྲེངས།
བྱམས་བརྩེ་བདེན་པའི་དཔུང་སྟོབས་ཀྱིས། དགའ་བ་བརྒྱ་ལྡན་ཁྱེད་ཀྱིས་བསྐྲུན།
རབ་འབྱམས་རྒྱལ་བ་ཀུན་གྱི་མཛད་པའི་འཁུར། །སྙིང་སྟོབས་ཕྲག་པར་བཟུང་བའི་རླབས་ཆེན་གྱི། །འཕྲིན་ལས་ཀུན་ཕན་ནམ་མཁའི་སྙིང་པོ་ཅན། །བཞེད་པ་ཇི་བཞིན་ལྷུན་གྱིས་འགྲུབ་གྱུར་ཅིག །
༸གོང་ས་མཆོག་གིས་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་སྲིད་གཉིས་འཛམ་གླིང་ཐོག་ནས་ནག་གསུབ་མ་སོང་བར་སྲུང་སྐྱོབ་གནང་བ་མ་ཟད་རྒྱལ་སྤྱི་ཅན་དུ་བསྒྱུར་བ་རེད། ད་ནས་བཟུང་མང་གཙོའི་ཀ་བ་གསུམ་གྱིས་དབུས་པའི་བོད་རྒྱ་ཆེའི་མི་མང་གིས་རང་རང་གི་ལས་གནས་ཆེ་ཕྲ་ཀུན་ལ་ངོ་ལྐོག་མེད་པར་འགན་འཁུར་ནས། བོད་ཀྱི་ཆོས་སྲིད་གཉིས་མུ་མཐུད་དེ་འཛམ་གླིང་ཐོག་གནས་རྒྱུ་མ་ཟད་བོད་གཞིས་བྱེས་མཉམ་འཛོམས་ཀྱི་ཉིན་མོ་མྱུར་དུ་བསུ་བར་ཆིག་སྒྲིལ་དང་གསར་གཏོད། རང་མགོ་རང་ཐོ
ོན་ཀྱི་རྨང་གཞི་བྱས་ཏེ་ལས་དོན་ལ་སེམས་ཤུགས་བསྐྱེད་རྒྱུ་གལ་ཆེ་བས་ཚང་མས་ཐུགས་ལ་འཇག་རོགས།
རླབས་ཆེན་གྱི་དབུ་ཁྲིད་ཁྱེད་ཀྱི་རིང་ནས་བརྣག་པའི་འདོད་དོན་དེ་འགྲུབ་པར་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཞུ།