བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་ཁུངས་གསར་རྒྱག་བྱ་འཆར་ཡོད་པ་དང་། འཆར་ཟིན་ལྟར་ན་ཧིན་སྒོར་འབུམ་ ༣༠༠ ཡས་མས་ཀྱི་འགྲོ་སོང་གཏོང་འཆར་ཡོད་པ་ལས། ཐོག་མའི་མགོ་འཛུགས་ལ་བཀའ་ཤག་གིས་ཧིན་སྒོར་འབུམ་ ༢༥ བཀའ་འཁྲོལ་ཐོབ་ཡོད་འདུག
མི་འགྱངས་བར་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ལས་ཁུངས་གསར་པ་འཛུགས་སྐྲུན་བྱ་འཆར་ཡོད་པ་དང་། སྤྱིའི་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་འགྲོ་གྲོན་ཧིན་སྒོར་འབུམ་ ༣༠༠ ཙམ་ཚོད་དཔག་བྱེད་བཞིན་ཡོད་འདུག ལས་གཞི་དེ་འདི་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་གསུམ་པའི་གྲོས་ཚོགས་ནང་ཐག་གཅོད་བྱུང་ཀྱང་། ད་སྔ་རྒྱ་གར་ས་གནས་གྲུང་སྡེ་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་བཀའ་འཁྲོལ་ཆོག་མཆན་ཐོབ་མེད་པས་ལས་གཞི་མགོ་འཛུགས་བྱས་མེད་པ་དང་། ས་ཆའི་རྒྱ་ཁྱོན་སྨི་གྲུ་བཞི་མ་ ༤༥༤ །༧ ཙམ་ཡོད་པ་དང་ཐོག་རྩེག་གསུམ་གྱི་འཛུགས་སྐྲུན་འཆར་ཟིན་ཞིག་བཀའ་ཤག་ལ་ཕུལ་ཏེ། ཐོག་མའི་མགོ་འཛུགས་ཐད་ཧིན་སྒོར་འབུམ་ ༥༠ ཡི་བཀའ་འཁྲོལ་ཞུས་ཡོད་པ་ལས་བཀའ་ཤག་གིས་འབུམ་ ༢༥ ཙམ་བཀའ་འཁྲོལ་གནང་ཡོད་འདུག
འདིའི་ཐད་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་གིས་ “ལས་གཞི་འདིའི་ཐད་རྒྱ་གར་གྲོང་སྡེ་ལས་ཁུངས་མ་གཏོགས་གཞན་ཆོག་མཆན་ཆ་ཚང་ཐོབ་ཡོད། རྒྱ་གར་གྲོང་སྡེ་ལས་ཁུངས་ནས་ཀྱང་ཉིན་ཤས་ནང་ཆོག་མཆན་རག་ཡོང་གི་ཡོད། འགྲོ་གྲོན་ཐད་གཞུང་གི་བང་མཛོད་ནས་དངུལ་མང་པོ་འདོན་མ་དགོས་པ་བྱས་ཏེ། འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་འགྲོ་གྲོན་མང་ཆེ་བ་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་རང་གིས་འཚོལ་བསྒྲུབ་བྱ་རྒྱུ་ཡིན” ཞེས་གསུངས་བྱུང་།
འཆར་ཟིན་ལྟར་ན། ཐོག་རྩེག་གསུམ་ཅན་གྱི་ལས་ཁུངས་དེའི་འོག་ཤོད་དུ་ཚོགས་དྲུང་གི་འཛིན་སྐྱོང་ལས་ཁུངས་ཆ་ཚང་དང་། ཚོགས་གཙོ་ཚོགས་གཞོན་གྱི་ལས་ཁུངས། སྐུ་མགྲོན་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་ཡུལ་སོགས་ཡིན་འདུག་ལ། ཐོག་རྩེག་གཉིས་པར་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ཀྱི་ཚོགས་ཁང་དང་། རྒྱུན་ལས་རེ་རེར་ལས་ཁུངས་རེ་བཅས་ཡིན་འདུག ཐོག་རྩེག་གསུམ་པར་སྤྱི་འཐུས་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་ཁང་དང་དཔེ་མཛོད་ཁང་བཅས་ཀྱི་འཆར་འགོད་གནང་ཡོད་འདུག ཐོག་མའི་འཆར་གཞི་ལྟར་ན་ཟླ་ ༡༥ ནང་འཛུགས་སྐྲུན་ཡོངས་སུ་འགྲུབ་པ་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་ཡང་། ༢༠༡༢ ལོའི་ཕྱི་ཟླ་གསུམ་པ་དང་དགུ་བའི་གྲོས་ཚོགས་གཉིས་གཞན་ཞིག་ནས་འཐབ་ཤེས་གནང་འཆར་ཡོད་པ་དང་། གཅིག་བྱས་ན་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་གཞིས་ཆགས་གང་རུང་ཞིག་ཏུ་གོ་སྒྲིག་ཞུ་རྒྱུར་ཡང་གླེང་སློང་བྱུང་ཡོད་འདུག
ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་གསུངས་པ་ལྟར་ན། ཐེངས་འདིར་སྤྱི་འཐུས་ལས་ཁུངས་གསར་རྒྱག་བྱ་དགོས་དོན་ནི། ད་ཡོད་ལས་ཁུངས་ཆུང་དྲགས་ཏེ། སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་དྲུང་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ལས་བྱེད་སྡེ་ཚན་མང་པོ་ཞིག་ཤོང་གི་མེད་པའི་དཀའ་ངལ་ཡོད་པ་དང་། ད་སྔའི་ལས་ཁུངས་ཀྱི་རྨང་གཞིའི་སྟེང་རྒྱ་སྐྱེད་བཏང་བ་ཡིན་ན་འགྲོ་གྲོན་ཆུང་ཡང་། ལས་ཁུངས་རྙིང་པའི་ཐོག་མའི་འཛུགས་སྐྲུན་ཚད་གཞི་ལས་བརྒལ་གྱི་ཡོད་སྟབས། 
མ་འོངས་པར་ལས་ཁུངས་སྲ་བརྟེན་ཡོང་མིན་གྱི་ཉེན་ཁ་ཡོད་འདུག འདིའི་ཐད་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས “ད་ཡོད་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཁང་འདི་ ༡༩༧༩ ནས་༡༩༨༢ བར་ཐོག་མར་རྒྱག་སྐབས། རྗེས་སུ་ཁང་པ་རྒྱ་སྐྱེད་དང་སྟེང་དུ་བརྩེགས་ཐོག་རྒྱག་རྒྱུ་སོགས་ཀྱི་འཆར་གཞི་གང་ཡང་མེད་སྟབས། གྲོས་ཚོགས་ཁང་པ་སྤྱི་དང་ལྷག་པར་དུ་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་ཁང་གི་དཀྱིལ་དུ་ཀ་བ་མེད་པར་རྩིག་གྱང་གིས་འཁུར་ཐུབ་པ་བཟོས་ཡོད། ང་ཚོར་ཐོག་མའི་འཛུགས་སྐྲུན་འཆར་འགོད་ཀྱི་ཡིག་ཆ་རག་གི་མེད་སྟབས། ཁང་པའི་ཀ་བ་དང་གདོང་མ། རྩིག་པ་སོགས་ཀྱི་ནང་ལྕགས་རིང་བཅུག་ཡོད་མེད་ཤེས་རྟོགས་བྱ་ཐུབ་ཀྱི་མི་འདུག སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཁང་གི་སྟེང་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་དང་གཞུང་ཞབས་འདེམས་ལྷན་ཁང་། སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ཁང་སོགས་གསར་རྒྱག་བྱས་སྟབས། ལྗིད་ཚད་ཆེ་རུ་ཕྱིན་ཏེ་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་ཁང་གི་གདོང་མ་མང་པོར་གས་ཁ་ཐོན་འདུག” ཅེས་གསུངས་སོང་།
མཐའ་མའི་ཐག་གཅོད་སྐོར་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་གསུངས་པ་ལྟར་ན། གྲོས་ཚོགས་ཁང་པ་རྒྱ་སྐྱེད་བྱ་རྒྱུར་ད་ལྟའི་ཁང་པ་གཏོར་ཏེ། ས་ཆ་དེ་གར་གཞི་རྒྱ་ཇེ་ཆེར་བཏང་སྟེ་རྨང་ནས་འཛུགས་སྐྲུན་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་པ་མ་ཟད། ཇུས་འགོད་ཚད་དང་ལྡན་པ་ཞིག་གི་ཐོག་ནས་ལོ་ང་བཅུ་དྲུག་བཅུར་སེམས་འཁྲལ་མེད་པ་ཞིག་རྒྱག་འཆར་ཡིན་པ་དང་། བོད་པའི་བདེ་མཐའ་སེལ་རྒྱུར་ལོ་དེ་ཙམ་མང་པོ་འགོར་མི་སྲིད་ཀྱང་། གྲ་སྒྲིག་སྡུག་ས་ནས་བྱ་དགོས་པའི་དགོངས་ཚུལ་ཡང་བཏོན་བྱུང་།
ད་ལྟའི་ཆར་གངས་སྐྱིད་ཁུལ་དུ་ལས་ཁུངས་དང་ལས་ཤག་མང་པོ་ཞིག་གསར་འགྱུར་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པའི་ཐད། ནང་སྲིད་ས་ཁང་འགན་འཛིན་བཟང་པོ་ལགས་ཀྱིས་ “བཀའ་ཤག་གསར་པ་དང་། ལས་ཤག་ཁག་ལྔ་བཅས་བརྒྱབ་དང་རྒྱག་མུས་རེད། དེ་དག་གི་ཐད་འགྲོ་གྲོན་ཧིན་སྒོར་འབུམ་ ༡༠༠༥ བཀའ་ཤག་ནས་བཀའ་འཁྲོལ་ཐོབ་ཡོད”ཅེས་བརྗོད་བྱུང་ལ། བཀའ་ཤག་གསར་པའི་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་ད་སྔ་ཧིན་སྒོར་འབུམ་ ༤༥༩ དང་ཁྲི་གཉིས་ཙམ་ཕྱིན་ཡོད་འདུག
གསར་འགོད་པ། བནྡེ་སྐྱབས།
སྤྱི་འཐུས་རྣམས་ལ་ཁང་པ་ཞིག་ལོས་ཀྱང་དགོས། འོན་ཀྱང་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་ཀྱི་རྒྱབ་ལ་མི་མང་སྤྱིའི་འགན་ཞིག་ཡོད་པ་གཏད་ནས་བརྗེད་མི་ཉན་ཡ།
གསར་འགོད་པ་བན་ཏེ་སྐྱབས། ཁྱོད་བོད་ཀྱི་དུས་བབ་གསར་ཁང་གི་གསར་འགོད་པ་གསར་པ་ཡིན་ཡང་ཡར་རྒྱས་ཀྱི་འགྲོས་མགྱོགས་པོར་མཐོང་སོང་། སྔོན་མ་ཁྱེད་ཀྱི་གསར་འགྱུར་རེ་ཟུང་ཐེངས་ཁ་ཤས་ལ་མ་ཀློག་ན་མགོ་ཚོས་ཁག་པོ་རེད། གོང་གི་གསར་འགྱུར་འདི་ལ་མཚོན་ན། ནང་དོན་ཞིབ་ཚགས་དང་ཚིག་སྦྱོར་གཉིས་ཐད་ནས་གང་ཡག་པོ་མཐོང་སོང་།
སྤྱི་འཐུས་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་ལ་དོགས་འདྲི་ཞུ་རྒྱུ་ཞིག་ལ། ཁྱོད་ཀྱིས་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་དྲུང་ལ་སྡེ་ཚན་མང་པོ་ཡོད་པས་ཤོང་གི་མི་འདུག་ཟེར་བ་བདེན་ནམ། ཡང་ན་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་ཁང་གི་ཉིས་ཐོག་གི་ཁང་མིག་མང་ཆེ་བ་འཕྲོད་བསྟེན་སོགས་ལྷན་ཁང་གཞན་ལ་གཡར་ཡོད་པ་བདེན། འདི་ལ་ལན་ཞིག་འདེབས་རོགས།
ལས་ཁུངས་ཆུང་དྲག་པ་ལས་གཤམ་འོག་ལས་བྱེད་ཉམ་ཆུང་དག་གི་ལས་ཤག་གི་གནས་སྟངས་མཉམ་པ་ག་ལ་སྲིད། ལས་བྱེད་རྣམས་ལོ་བཞི་ལྔ་ལས་ཤག་སྒུག་ཀྱང་རག་རྒྱུ་མིན་འདུག ལས་བྱེད་བུད་མེད་ཅིག་པུར་བཞུགས་མཁན་རྣམས་རྒྱ་གར་ཁང་བདག་ར་བཟིའི་སྡིག་རར་འཇིགས་རྒྱུ་དང་རྡ་ས་འགྲོ་སོང་ཆེ་བའི་མཁར་ཁང་དོད་ཀྱི་སྟེང་རང་གི་བཟའ་འཐུང་བྱེད་ཆེད་ནས་སྒོར་ ༡༠༠༠ – ༢༠༠༠ རྒྱ་གར་ལ་སྤྲད་པས་ལས་ལས་ཤག་རྒྱབ་ནས་འཕོག་མང་པོ་མེད་ནའང་ལས་བྱེད་རྣམས་བཞུགས་གནས་ཧྲག་ཧྲག་ཞིག་ཡོད་ནས་དགའ་ཀྱི་མ་རེད་དམ། ཉེ་འཆར་ལས་ཤག་རྒྱབ་སོང་ཡང་ད་དུང་ལས་བྱེད་རྒྱ་ཆ་ 60%-70% ལས་ཤག་མེད་པ་གསལ་པོ་རེད། དའ་དཔེར་ན་ཉུང་མཐར་ལས་བྱེད། 300 ཡོད་པ་དང་ཁོང་ཚོར་གཞུང་ནས་ སྒོར 1800 དང་ རང་ངོས་ནས་ སྒོར་ 1500 ཁང་པར་བཏང་གི་ཡོད་ན་དའ་རྩེས་ཞིག་རྒྱོབ་དང ཟླ་རེར་ 300*3300=99,000 དང ལོ་རེར 99,000*12=11,88,000 གང་ཞིག་ལོ་བཅུ་སོང་ན་ 11,88,000*10=1,18,80,000 ཙམ་ཉེ་འཁོར་གྱི་རྒྱ་གར་གི་དངུལ་ཁུག་ནང་འགྲོ་གི་ཡོད། དེ་བས་བཀའ་ཤག་དང་སྤྱི་ལྷན་ཡོད་བཞིན་པར་འགྲོ་སོང་མིན་བཏང་བར་ལས་བྱེད་རྣམས་ཀྱིས་ཨ་སྒོར་བསམ་བློར་འཁོར་དུ་མི་བཅུག་ན་ཡག་གི་མ་རེད་དམ།
བཙན་བྱོལ་གཞུང་གི་ད་ལྟ་ཡང་ཡུན་རིང་པོ་འདུག་ཤིག་གི་གྲ་སྒྲིག་གང་རྒྱས་བྱེད་ཀྱིད་འདུག ཡི་ན་ཡང་གཞི་ལུས་བོད་མི་ཚོ་ནི་རང་སྲོག་ཀྱང་བློས་བཏང་སྟེ་དགྲ་དམར་པོའི་ལག་འོག་ཏུ་མཆོང་བཞིན་པ་ཕལ་ཆེར་མཐོང་གིན་མེད་པ་འདྲ།
བུད་མེད་རིག་འཛིན་ལགས་ཀྱི་སྐྲ་ལོ་བཅད་པ་དང་། སྣ་ལ་ཇེམ་ཙེ་བརྒྱབ་པ། ལུས་དམར་ཧྲེང་དུ་བཏོན་པ། ཁྲོམ་གཞུང་དུ་དམར་ཧྲེང་མར་བཙན་འཁྲིད་བྱས་པ་དེ་ནི་བོད་མི་རིགས་འདིས་ད་ལྟའི་འཛམ་གླིང་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྟེང་དུ་ཞབས་འདྲེན་ཞིག་ཞུས་པ་ཡིན།
ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་རྒྱ་དམར་གྱིས་བོད་བཙན་འཛུལ་བྱས་ཏེ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༦ ནས་༡༩༧༦ བར་ཁྱོན་མི་ལོ་ ཧྲིལ་པོ་ ༡༠ ནང་རིག་གནས་གསར་བརྗེའི་དྲག་ཆར་རླུང་འཚུབ་ཁྲོད་བོད་ཀྱི་མངའ་བདག་ཆེན་པོ་གསུམ་གྱིས་གཙོས་པའི་གྲལ་རིམ་འཐབ་རྩོད་བྱས་པའི་ཁྲོད་དུའང་སྣ་གཅོད་པ་དང་། བུད་མེད་དམར་ཧྲེང་དུ་ཁྲོམ་དུ་བཙན་འཁྲིད་བྱས་པའི་གནས་ཚུལ་ཐབས་སྡུག་དེ་འདྲ་གོ་ཐོས་བྱུང་མེད།
༡༩༥༩ ༸ གོང་ས་མཆོག་བཙན་བྱོལ་དུ་ཕེབས་ནས་བོད་ཀྱི་ལམ་ལུགས་དེ་དེ་སྔ་དང་མི་འདྲ་བར་ཡང་དག་པའི་དམངས་གཙོ་དང་། རང་དབང་། དྲང་བདེན། འཚེ་བ་མེད་པ་བཅས་ཀྱིས་ཐོག་ནས་སྣེ་འཁྲིད་དེ་ ༡༩༨༩ ལོར་འཛམ་གླིང་ཞི་བདེའི་གཟེངས་རྟགས་ཀྱང་ཐོབ་ཡོད།
ད་ཆ་༸ གོང་ས་མཆོག་གི་ཐུགས་རྗེའི་གཟིགས་སྐྱོང་ཐོག་ནས་འཚོ་བཞིན་པའི་དམངས་གཙོ་དང་། རང་དབང་། དྲང་བདེན། འཚེ་བའི་མེད་པའི་མང་གཙའི་ཆབ་སྲིད་ཐོག་ཏུ་ཡོད་པའི་བཙན་བྱོལ་བོད་མིས་སྐྲ་བཅད་པ་དང་། སྣ་བཅད་པ། དམར་ཧྲེང་སྤུད་པ། བུད་མེད་ཉམ་ཆུང་ཞིག་ལུས་དམར་ཧྲེང་དུ་ཁྲོམ་དུ་བཙན་འཁྲིད་བྱས་པ་དེ་ནི་མི་སྤྱོད་ལས་འདས་པའི་བྱ་སྤྱོད་གཅིག་ཡིན་པ་ཙམ་མ་ཟད་ཆོས་དང་ལས་རྒྱུ་འབྲས་ལ་མི་བརྩི་བའི་རྒྱ་མི་གུང་ཁྲན་གྱིས་ཀྱང་བུད་མེད་དམར་ཧྲེང་མར་ཁྲོམ་དུ་བཙན་འཁྲིད་བྱས་པའི་གནས་ཚུལ་བོད་མི་ཚོས་གོ་མྱོང་ཡོད་དམ་མེད།
ད་ལྟའི་བཙན་བྱོལ་སྒྲིག་འཛུགས་འདིའི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེས་སྣེ་འཁྲིད་པའི་བཀའ་ཤག་དང་། ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཁང་། སྤྱི་འཐུས་གྲོས་ཚོགས། བུད་ཀྱི་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྟེ་གནས་ཁང་བཅས་ཀྱིས་ངེས་པར་དུ་གནས་དོན་དེར་ཐག་གཅོད་ནན་མོ་བྱེད་དགོས།
གལ་ཏེ་གནས་ཚུལ་དེ་རིགས་ལ་ཐག་གཅོད་ཡག་པོ་གཅག་བྱེད་མ་ཐུབ་ཚེ་དམངས་སེམས་ལོག་པ་དང་། ཁ་བཤད་དོན་འཁྱོལ་མེད་པ། དམངས་གཙོ། རང་དབང་། དྲང་བདེན། འཚེ་བ་མེད་པའི་དམངས་གཙོའི་སྤྱི་ཚོགས་ཡང་དག་གཅིག་ཡིན་ཞེས་པའི་སྐད་ཆ་དེ་ཤོད་རྒྱུ་མཚམས་འཇོག་བྱེད་དགོས་པ་ལྟ་བུར་གྱུར།
ང་ཚོས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་མི་ཚོར་དམངས་གཙོ་མེད་པ། རང་དབང་མེད་པ། དྲང་བདེན་མེད་། འགྲོབ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་མེད་པ། འཚེ་བའི་ཐོག་ནས་བོད་མིར་བཙན་ཤེད་བྱེད་ཀྱིན་འདུག་ཅེས་ཤོད་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་སོ་སོའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འཚོ་བ་དངོས་ཀྱི་ནང་དུ་མི་དམངས་གནས་ཚུལ་དང་། གནད་དོན། ལས་ཀ་བཅས་ཀྱི་གནད་དོན་གསར་པ་དང་དོན་རྐྱེན་གསར་པ་དེ་ཚོར་གནད་དོན་ཐག་གཅོད་ཡག་པོ་མ་བྱས་ཚེ་མ་འོངས་པ་ན་ང་ཚོའི་གཞུང་གིས་འགོ་འཁྲིད་ཚོས་དམངས་གཙོའི་དར་ཆ་མཐོན་པོར་བསྒྲེངས་ནས་རང་དབང་དང་འཚེ་བ་མེད་པ་ཟེར་བའི་སྐད་ཆ་དེ་རིགས་ཤོད་མཚམས་འཇོག་དགོས།
གནས་ཚུལ་འདིར་བཀའ་ཤག་དང་། སྤྱི་འཐུས་། ཁྲིམས་ཁང་། བུད་མེད་ཚོགས་པ། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་བཅས་ཀྱིས་ལག་པ་ཞིག་མ་འཆང་ཚེ་མ་འོངས་པ་ན་འཛམ་གླིང་རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ ༡༩༥༩ ལོ་ནས་ད་བར་ ལོ་ ༦༠ ནང་བུད་མེད་ཀྱི་སྣ་བཅད་པ་དང། བུད་མེད་དམར་ཧྲེང་མར་ཁྲོམ་དུ་བཙན་འཁྲིད་ནམ་ཡང་བྱས་མྱོང་མེད། ཡིན་ན་ཡང་ཁྱེད་ཚོ་མེ་རྒྱལ་ཁ་རྒྱལ་བྲལ་དུ་གཏོང་མཁན་ཏྰ་ལའི་རུ་ཚོགས་དང་། བཀའ་ཤག སྤྱི་འཐུས། བུད་མེད་ཚོགས་པ། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་། དམངས་གཙོ་། དརང་དབང་། འཚེ་བ་མེད་པ་བཅས་ཤོད་བཞིན་པའི་ཐོག་ནས་བུད་མེད་དམར་ཧྲེང་མར་རྒྱ་གར་གྱི་ཁྲོམ་གཞུང་དུ་བཙན་ཁྲིད་བྱེད་བཞིན་ཡོད་སྟབས་ཁྱེད་ཚོ་ང་ཚོ་དང་བསྡུར་ན་ང་ཚོ་ཞེ་དྲག་གིས་ཡར་རྒྱས་ཡིན། ཁྱེད་ཚོས་ང་ཚོ་དམའ་འབེབ་ག་ཚོད་གཅིག་བྱས་ཀྱང་ང་ཚོ་གུང་ཁྲན་ཏང་གི་སྲིད་ཇུས་འོག་ཏུ་ཁྲིམས་དང་སྒྲིག་གཞིག་ཡོད་སྟབས། བུད་རིགས་བུད་མེད་དམར་ཧྲེང་མར་ཁྲོམ་དུ་བཙན་འཁྲིད་བྱས་པ་དེ་འདྲ་ད་བར་གནཏ་ནས་བྱུང་མྱོང་མེད། ཅེས་འགྲེལ་བཤད་བྱས་ན་དེ་དུས་ང་ཚོས་ལན་ཇི་ལྟར་རྒྱག་དགོས།
༸གོང་ས་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུའི་ཞས་རས་དང་སཀྭ་གསུམ་ཐུགས་ཀྱི་མཛད་འཕྲིན་རྫབ་དོང་ནང་མ་གཡུགས་རོགས་ཞེས་ཞུ་འདོད་བྱུང་། རེ་བསྐུལ་ཞུ་བཞིན་ཡོད།
ན་ནིང་གི་སྤྱི་འཐུས་ཚོས་ངར་ངར་རྫིག་རྫིག་གི་སྤྱོད་དང་རྣམ་འགྱུར་ལ་བལྟས་ན་ཚོགས་ཁང་དེ་ཆུང་དྲགས་པས་སྣང་བ་སྟེར། གང་ཞེ་ན། རྒྱབ་ལྗོངས་ཀྱི་གྲི་དང་རྡོ་དབྱུག་པ་སོགས་མཚོན་ཆ་འཇོག་ས་མེད་པར་མཐོང་། ད་ནི་མི་དེ་དག་རང་འཇགས་སྤྱི་འཐུས་སུ་སླེབས་ཡོད་སྟབས། རྗེས་སོར་འབུམ་༣༠༠དེའི་བཀའ་དྲིན་འཛིང་ས་དང་འདུག་ས། སྒུག་ས་སོགས་ཚང་མ་ཡོད་པ་རེད། དོན་དངོས་ཀྱི་གནས་སྟངས་དང་བསྟུན་པ་ཡིན་ན་ལོ་གཅིག་ལ་ཐེངས་གཉིས་ལས་ཚོགས་འདུ་མེད་པ་དང་། མི་གྲངས་ཀྱང་སྔར་བཞིན་ཡིན་སྟབས་ད་བར་དུ་འགྲིག་ས་ཞིག་ནས་མ་འགྲིག་པ་ཅི་ལ་ཡོད། ད་དུང་བརྟན་པོ་མེད་ཚུལ་བཤད་ཀྱི་ཡོད། དེ་འདྲ་ཡིན་ནའང་བཀའ་ཤག་ཚོགས་ཁང་དང་ཕྱི་དྲིལ་ཚོགས་ཀང་། གངས་སྐྱིད་ཚོགས་ཁང་སོགས་ཡོད་པས་དེ་དག་གིས་འཐུས་པ་བྱས་ནའང་མི་འགྲིག་པ་ཅི་ལ་ཡོད། ང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་བ་ཡིན་པ་ནི་འཛམ་གླིང་ན་གསལ་གསལ་རེད། དེ་ལ་ངོ་ཚ་དང་སྤམ་ཤོར་དགོས་པ་ག་རེ་ཡོད་རེད། གཙོ་བོ་ལས་དོན་བསྒྲུབ་དགོས་པ་མ་རེད་པས། རྒྱ་མིའི་ཁ་ཐུག་ཀྱང་མིའི་ནུས་ཤུགས་ཐོག་ནས་གཅོག་དགོས་པ་མ་རེད་པས། གལ་སྲིད་འབུམ་༣༠༠དེ་ཤེས་ཡོན་དང་འཕྲོད་བསྟེན་ཆེད་བཏང་བ་ཡིན་ན་ནུས་ཆེན་པོ་འདོན་ནུས་པ་བཤད་ག་ལ་དགོས། ད་ཡིན་ན་ཚར་ཤག འདུག་སེ་ལྟ་དུས་ཕལ་ཆེར་བཙན་བྱོལ་བ་དང་བོད་མིའི་ལས་དབང་གི་མཇུག་བསྒྲིལ་བའི་དུས་ལ་བབ་ཡོད་པ་གསལ་པོ་རེད། ཡིད་སྐྱོ་བ་ལ།
སྐྱེས་མ་རིག་འཛིན་གྱི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་བཏང་བ་ལ་ཁ་རྡུང་
[ སྨིན་དྲུག ] [ 2011-8-9 ]
སྐྱེས་མ་རིག་འཛིན་གྱི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་བཏང་བ་ལ་ཁ་རྡུང་
དང་དེ་ལས་འཕྲོས་པའི་གཏམ་ཐོར་བུ།
ར་རྫ་འཇམ་དབྱངས་སྐྱིད།
ཤེས་རིག་མ་དར་གོང་གི་གདོད་མའི་སྤྱི་ཚོགས་དུས་སུ། བུད་མེད་ཀྱིས་ལོག་གཡེམ་བྱས་པ་ཡིན་ན། སྲོག་གཅོད་པ་དང་སྐྲ་ལོ་འབྲེག་པ། སྣ་དང་རྣ་བ་གཅོད་པ་སོགས་ཀྱི་སྲོལ་ཡོད་པ་རེད། ཕྱི་གླིང་གི་རྒྱལ་ཁབ་ཁ་ཤས་སུ་བུ་མོ་ཞིག་གིས་འགྲོགས་བཟང་བཙལ་བ་ཡིན་ན། ཁྱོ་ག་དང་རང་གི་ཕ་དང་ཕུ་ནུ་གང་རུང་གིས་བུ་མོ་དེ་བསད་ཀྱང་ཁྲིམས་མཐུན་ཡིན་པ་རེད། གཞན། དབྱིན་ཇི་རུ་ཁྱོ་ག་དམག་ལ་འགྲོ་སྐབས་ཁྱོ་མོའི་མོ་མཚན་ལ་ལྕགས་ཟྭ་རྒྱག་པའི་སྲོལ་ཞིག་ཀྱང་དར་མྱོང་ཡོད་རེད། དེ་ནི་དམུ་རྒོད་སྤྱི་ཚོགས་གང་གི་མཚོན་རྟགས་རེད་ལ། མིའི་རིགས་ཀྱི་ངོ་གནོང་དགོས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ནག་པོ་ཞིག་ཅི་ལ་མིན། བུད་མེད་ལ་སྲོལ་དང་ཁྲིམས་དང་སྒྲིགས་དང་ལམ་ལུགས་འཛུགས་མཁན་ནི། ཏག་ཏག་སྐྱེས་པ་ཚོ་ཡིན་པ་རེད་ལ། ཡིན་ཡང་། ཁོ་ཚོས་རང་སྣང་གང་ཤར་གྱིས་ཁྱོ་མོ་མང་པོ་བསྟེན་ཆོག་གི་ཡོད་པར་མ་ཟད། བུད་མེད་ལ་གང་འདོད་དུ་ལོག་གཡེམ་དང་ཐ་ན་བཙན་གཡེམ་བྱས་ཀྱང་ཉེས་ཆད་ཕོག་གི་ཡོད་པ་མ་རེད། དོན་དག་འདི་ནི། སྔོན་ཐོན་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ལ་མཚོན་ན། འདས་ཟིན་པའི་ལོ་རྒྱུས་རལ་པོ་ཞིག་རེད་འདུག
ཡིན་ཡང་། འུ་ཅག་གངས་ཅན་བུད་མེད་ཚོར་མཚོན་ན། དོན་དག་དེ་ད་ལྟ་བའི་དུས་སུ་ཡང་འབྱུང་གིན་པ་སྐྱེས་མ་རིག་འཛིན་ལ་བྱུང་བའི་གནས་ཚུལ་དེས་གསལ་ར་སྤྲད་འདུག ཁ་སང་དོན་རྐྱེན་དེ་མཐོང་མ་ཐག གློ་བུར་དུ། ཟླ་བ་ཁ་ཤས་སྔོན་ལ་བལྟས་པའི་ཨི་རན་གྱིས་དོན་དག་ངོ་མ་གཞིར་བཟུང་ནས་ཕབ་པའི《རྡོ་འཛིང་གིས་བསད་པའི་བུ་མོ་སོ་ལ་ཡ》ཞེས་པའི་གློག་བརྙན་ཏེ་ཡིད་ལ་ཝ་ལེར་ཤར་ཡོང་། ང་ཚོས་ཀླ་ཀློ་ཞེས་འབོད་པའི་ཁོ་ཚོའི་བྱ་སྤྱོད་དེར། ལྟ་མཁན་ཀུན་ཞེན་པ་གཏིང་ནས་ལོག་སྟེ་༼ཀླ་ཀློ་དམུ་རྒོད་ཚོ༽་ཞེས་དམའ་འབེབས་སེར་བ་འབབ་འབབ་བྱེད་ཀྱི་འདུག་ན་ཡང་། ངས་སོ་ལ་ཡ་ཡི་ལས་དབང་མཐོང་ནས་མིག་ཟུང་མཆི་མས་བརླན། དེ་མུར། རང་ཉིད་བསྐལ་པ་ནས་བསྐལ་པའི་བར་མི་རིགས་དེའི་བུད་མེད་ཅིག་གི་སྐྱེ་བ་མི་ལེན་པའི་སྨོན་ལམ་ཕུར་ཚུགས་སུ་བཏབ་པ་ཡིན།
སྤྱི་ཟླ7པའི་ཚེས 16 ཉིན་ཨ་རུ་ན་ཅལ་མངའ་སྡེའི་བསྟན་འཛིན་སྒང་བོད་མིའི་གཞིས་ཆགས་ནང་། མོ་ལོ30 ཅན་གྱི་སྐྱེས་མ་རིག་འཛིན། སྐྱེས་པ་ཞིག་དང་ལུས་འབྲེལ་བྱུང་བར་རྐྱེན་བྱས། ཁོ་མོའི་མགོ་སྐྲ་བཅད་པ་དང་། སྣ་ལ་ཇེམ་ཙེ་བརྒྱབ་པ། ལུས་ཧྲིལ་པོ་དམར་ཧྲེང་ལ་ཕུད་དེ་གཞིས་གྲོང་གི་མི་ཚོགས་འཛོམས་སའི་ཁྲོམ་སྲང་དུ་བཙན་ཁྲིད་བྱས་ཏེ་མི་སྤྱོད་ལས་འདས་པའི་མནར་གཅོད་བཏང་བའི་དོན་དེས། ང་རང་ཧ་ལས་ཧང་སང་ཧོན་ཐོར་སོང་། དེ་ནི་ཏག་ཏག་ཀླ་ཀློའི་སྤྱོད་པ་རེད། ཁ་ནས་དམངས་གཙོ་འདྲ་མཉམ་བར་མེད་དུ་སྒྲོག་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཤིག་ཏུ་དེ་འདྲའི་ཡ་བྲལ་དུ་སོང་བའི་སྦྱོར་བ་རྩོམ་པ་མཐོང་སྐབས། ཡིད་ནི་རབ་ཏུ་སྐྱོ་ཞིང་སེམས་པ་འཁྱག་གིས་བསྡམས་སོང་།
སྤྱིར་ཕོ་མོ་ལྐོག་འབྲེལ་བྱས་པ་ལ། ཀུན་སྤྱོད་ཀྱི་རྣམ་གཞག་གིས་བཤུང་ན་འགྲིག་པ་མ་གཏོགས། དབང་པོ་རྣམ་ལྔ་ཚང་བའི་བདེ་ཐང་གི་མི་ཞིག་དབང་པོ་སྐྱོན་ཅན་དུ་བཏང་བ་ནི་ཁྲིམས་འགལ་གྱིས་མིའི་ལུས་ལ་གནོད་འཚེ་བཟོས་པ་རེད་ལ། གྱོན་ཆས་བཙན་བཤུ་བྱས་ནས་དམར་ཧྲེང་དུ་ཁྲོམ་ལ་ཁྲིད་པ་ནི་ཁྲིམས་འགལ་གྱིས་མིའི་སེམས་ལ་གནོད་འཚེ་བཏང་བ་ཤ་སྟག་ཡིན་པས། བྱེད་གཏེ་བདུན་པོ་ནི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྩིས་མེད་རྡོག་རོལ་བཏང་བའི་དོགས་གཞིའི་ཉེས་ཅན་རྩོད་མེད་ཡིན་པ་རེད། གནས་ལུགས་དེ་ལྟར་ཡིན་པས་ན། ཐོག་མར་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་ཁྲིམས་འགལ་གྱིས་རྡོག་རོལ་གཏོང་མཁན་དེ་ཚོ་ཁྲིམས་གཏུགས་ཀྱིས་ཁོ་ཚོས་སྐྱེས་མ་རིག་འཛིན་གྱི་ལུས་སེམས་ལ་བཟོས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཁྲིམས་གཅོད་གུན་གསབ་བྱེད་དུ་བཅུག་པའི་རྗེས་ཐོགས་སུ། ད་གཟོད་རིག་འཛིན་དང་སྐྱེས་པ་དེའི་བར་བྱུང་བའི་ཚུལ་མིན་ལོག་གཡེམ་གྱི་དོན་དག་དེ་རྩད་གཅོད་ཞིབ་གསལ་དང་ཐག་གཅོད་དྲང་སྙོམས་བྱས་ན་འགྲིག་པ་རེད།
དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པར་དོགས་གཞི་ཉེས་ཅན་བདུན་པོ་རྒྱ་ཡན་དུ་བསྐྱུར་པ་ཡིན་ན་ནི། བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་སུ་ཕོ་མོ་འདྲ་མཉམ་ཡིན་ཟེར་བ་སྐྱག་རྫུན་དུ་འགྲོ་ཉེན་ཆེ་བར་མ་ཟད། སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་སུ་གང་གི་ཐོབ་ཐང་ལའང་འགན་སྲུང་མེད་པ་ཆགས་ངེས་པས། ངེད་ཅག་ཕོ་མོ་རིས་མེད་ཀྱིས་དོན་འདིར་དོ་ཁུར་དང་འབྲེལ་ཡོད་ལས་སྣེར་གནོན་ཤུགས་སྤྲོད་དགོས་གལ་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བ་རེད། བརྒྱ་ལ་དོན་དག་དེ་འགྲོ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གཞི་རྩར་བཞག་ནས་ཐག་གཅོད་དྲང་སྙོམས་ཤིག་མ་ཐུབ་ཚེ། ང་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་སུ་མང་གཙོ་དང་འདྲ་མཉམ། དྲང་བདེན་ཡོང་བར་གེགས་སུ་འགྲོ་བའི་དོན་རྐྱེན་དེ་རིགས་ཆུ་ངན་ལམ་ཞུགས་ཀྱིས་མང་ནས་མང་དུ་འགྲོ་རྒྱུ་རེད།
ཀུན་གྱིས་ཤེས་དགོས་པ་ཞིག་ནི། དོན་རྐྱེན་དེས་སྐྱེས་མ་རིག་འཛིན་གྱི་སེམས་ཁམས་ལ་ག་འདྲའི་ཟུག་གཟེར་དང་མི་ཚེ་ལ་ཅི་འདྲའི་སྐྱོ་སྣང་བཟོ་ཡོང་བ་དེ་རེད། ང་བུད་མེད་ཅིག་གི་ངོས་ནས་བལྟས་ན། སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་འཚར་བའི་བུད་མེད་ཅིག་ལ་མཚོན་ན། གཅེར་བུར་བཏང་བ་ནི། བཙན་གྱིས་ཤི་ལམ་དུ་བརྫང་བ་དང་གཅིག་མཚུངས་ཡིན་པ་རེད།
འཇིག་རྟེན་འདི་ནས་མི་གཅིག་ལ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་མེད་པ་ཡིན་ན། མི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་ལ་འགན་སྲུང་མེད་པ་རེད། ཡང་། མི་སྟོབས་ཆེན་དག་དཔུང་བསྡོངས་ནས་མི་གཉོམ་ཆུང་རྣམས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་ལ་རྡོག་རོལ་བཏང་ཆོག་ན། མི་རིགས་སྟོབས་ཆེན་དག་གིས་མི་རིགས་གཉོམ་ཆུང་ལ་ཐུབ་ཚོད་མི་ཆོག་པའི་གནས་ལུགས་ཇི་ལྟར་རྩོད།
བྱེས་སུ་སྡོད་པའི་སྐྱེས་མ་རིག་འཛིན་གྱི་མགོ་ལ་སྡུག་བསྔལ་དེ་བྱུང་བ་དང་འདྲ་བར། གཞིས་སུ་སྡོད་པའི་བུད་མེད་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་ལ་ཡང་རྡོག་རོལ་བཏང་དང་གཏོང་མུས་སུ་ཡོད་པ་རེད། དེ་ཡང་། ལོ་དུ་མའི་སྔོན་ཞིག་ལ་མགོ་ལོག་རྨ་ཆེན་དུ་བུད་མེད་ཅིག་གིས་འགྲོགས་བཟང་བཙལ་བ་ཁྱོ་གས་ཤེས་རྗེས། ཁོས་ཆུང་མའི་རྣ་བ་ཡ་གཅིག་བཙན་གྱིས་གྲི་ཡིས་བྲེགས། འགོར་འགྱངས་བྱས་པ་མིན་ནམ། གང་ལྟར་སྨན་ཁང་དུ་འབྱོར་རྗེས་ཐང་ལ་ལྷུང་བའི་རྣ་བ་དེ་བཙེམ་སོས་མ་ཐུབ་པ་རེད། མོས་འགྲོགས་བཟང་བཙལ་བའི་ནག་ཉེས་ལ་རྣ་བ་ཡ་གཅིག་ཤོར་བས་མི་ཚད། གནས་ཡུལ་ནས་འདུག་ཏུ་མ་བཅུག་པར་ཁྱོ་གས་བཙན་ཤེད་ཀྱིས་ཁོ་མོ་ཕྱིར་ཕ་ཡུལ་དུ་སྤྱུགས་པ་རེད། ཐོས་ཚུལ་ཡིན་ན། མོས་རྣ་བ་མེད་སའི་སྐྲ་ལོ་རྟག་པར་ཐར་དུ་འཕྱངས་ནས་རྣ་ཤུལ་གྱི་ནག་ཁུང་དེ་འགེབས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད་ཟེར། ས་ཆ་དེ་རུ་དོན་དེ་རིགས་རྒྱུན་ལྡན་ཞིག་ཏུ་ལྟ་བ་དང་། ངས་ཀྱང་གནས་ཚུལ་དེ་ནང་གཏམ་གྱི་ཚུལ་དུ་ཐོས་པ་ལས་གསར་ལམ་སོགས་སུ་མཐོང་བ་མིན། ཡང་གཅིག་བསམས་ན། གཞི་རིམ་མཐའ་འཁོབ་ཀྱི་བུད་མེད་ལ་མནར་གཅོད་གཏོང་བ་དེ་ནི། བོད་ནང་གི་སྤྱི་ཚོགས་ལ་མཚོན་ན་ཧ་ཅང་རྒྱུན་ལྡན་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ནས་གསར་འགྱུར་ཞིག་གི་རིན་ཐང་ཡང་མེད་པ་ལྟར་སྣང་།
དོན་དག་དེ་རིགས་བྱུང་བའི་རྒྱུ་མཚན་ནི། བོད་པའི་ལོ་རྒྱུས་སུ་བུད་མེད་ཀྱིས་ལོག་གཡེམ་བྱས་ན་སྣ་དང་རྣ་བ་འབྲེག་ཆོག་པ་ཁྲིམས་སུ་གཏན་ལ་ཕབ་ཡོད་པའི་སྲོལ་རོ་དེས་བསྐྱེད་པ་རེད་འདོད། ལར། ཕོ་མོ་གང་རུང་གི་ལོག་གཡེམ་བྱེད་པའི་སྲོལ་དེ་ཡག་པོ་ཞིག་མིན་པས་མི་ཚད། བདེ་ཐང་དང་འཕྲོད་བསྟེན་གང་ལ་ཡང་ཕན་མེད་གནོད་ཚབས་ཆེ་བས་སྤྱོད་པ་དེ་གཅུན་ན་འགྲིག་མོད་ཀྱང་། བློ་ཕངས་པ་ཞིག་ལ། དེ་འདྲ་ཞིག་མ་ཡིན་པར། བོད་ནང་གི་གཞི་རིམ་གྱི་སྐྱེས་པ་ཚོས་གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་བརྡལ་གང་རུང་དུ་སྨད་འཚོང་མ་ལས་མཚན་མའི་འགོས་ནད་རིན་གྱིས་ཉོས་ནས་རོང་འབྲོག་ཁུལ་དུ་ཁྱེར་ཏེ་རང་གི་ཆུང་མ་དང་བུ་ཕྲུག་ལ་བགོས་དང་བགོ་གི་ཡོད་པའི་དོན་དངོས་ཁ་དར་འདུག་པ་རེད། དགོས་དབང་གིས་མི་འགྱངས་པར་ཐོན་གྲབས་འདུག་པའི་བདག་གི《སྐྱེས་མའི་གནས་སྟངས་ཟུར་བལྟས་ལེབ་མཐོང་》ཞེས་པའི་བུད་མེད་ལས་དབང་སྐོར་གྱི་དེབ་ལས་དུམ་མཚམས་ཤིག་དྲངས་ན། “གཞན་ཡང་ཕ་ཡུལ་འབའ་རྫོང་རང་ནས་ཡིན་པའི་སྨན་པ་ལྷག་བསམ་ཅན་ཕག་མོ་སྒྲོལ་མ་ལགས་ཀྱི་སྙིང་གཏམ་ཚ་མོ་དེ་རེད། མོས། ས་དེ་གའི་ཞོལ་མ་ཡུལ་ཚོ་དང་རྨ་བྱང་ཡུལ་ཚོ་ལ་སོགས་ཀྱི་འབྲོག་ཁུལ་དུ། མཚན་མའི་འགོས་ནད་སྦྱར་མ་བྱུང་ཚད་ཇེ་དྲག་ཏུ་ཕྱིན་གྱི་ཡོད་ཐོག ནད་དེས་བསད་པའི་བུད་མེད་ཁ་ཤས་ཤིག་ཀྱང་ཡོད་ལ། ནད་དེ་ཚབས་ཆེན་དུ་གྱུར་པའི་བུད་མེད་ཅིག་ཟི་ལིང་གི་གཞུང་བཙུགས་སྨན་ཁང་དུ་ལེན་ཁ་མ་ཉན་པར་ཐབས་ཟད་འུ་ཐུག་ནས་སྒེར་གཉེར་གྱིས་སྨན་ཁང་ཞིག་ཏུ་བསྡད་པ་རེད་ཅིང་། དེ་ལས་བརྟག་དཔྱད་མཐར། བུད་མེད་གང་དེའི་མོ་མཚན་ཧྲིལ་པོ་སྦྱར་ནད་ཀྱིས་ཟོས་ཚར་ཏེ་བུ་སྣོད་ལ་ཐུག་གི་བར་དུ་གཏུགས་འདུག་པ་རེད་ཅེས་ནན་སེམས་དྲག་པོས་ང་ལ་བཤད་བྱུང་། ཁོ་མོས་ད་དུང་། ཨ་ཡེ་རྒན་མོ་ཞིག་ལས། སྐྱེས་པ་ཞིག་གིས་ཟི་ལིང་གི་རླངས་འཁོར་ས་ཚིགས་སུ་སྒོར་གཉིས་བརྒྱ་ཕར་སྤྲད་ནས་འགོས་ནད་དེ་ཚུར་ཉོས་ཡོང་བ་རང་གི་ཆུང་མར་བསྒོས་ཤིང་། ཆུང་མའི་ནད་དེ་སྨན་བཅོས་ཀྱི་སྨན་རིན་ལ་ད་ཕན་སྒོར་ཁྲི་གཉིས་གསུམ་བཏང་ཡང་དྲག་བསྐྱེད་བྱུང་མེད་པའི་སྐད་ཆ་གོ་ཚུལ་ཡང་ང་ལ་བཤད་བྱུང་།” རེད་ཡ། དེ་དག་ཚང་མའི་སྐྲ་འབྲེག་སྣ་གཅོད་དགོས་ན། ང་ཚོའི་འཚོ་བའི་ཁྲོད་ཁ་སྣ་མི་ཚང་བའི་སྐྱེས་པ་ཅི་འདྲའི་མང་པོ་ཡོད་རྒྱུ་རེད་ཨང་།
བུད་མེད་ཀྱིས་༼གྲལ་རིམ་དགྲ་བོ༽་ལྟར་གཉའ་གནོན་བཟེད་མི་དགོས་བར་དུ། ངས་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་དམུ་རྒོད་བྱ་སྤྱོད་གང་ལ་ཡང་ཁ་གཏད་གཅོག་ངེས་ཡིན། རྒྱུ་མཚན། བུད་མེད་ཀྱང་སྐྱེས་པ་ནང་བཞིན་སྐྱིད་དགའ་ལོངས་སྐྱོད་ལ་དགའ་བའི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཚང་བའི་༼མི༽་ཡིན་པས་སོ།།
2011/08/09/ཉིན་གྱི་ཕྱི་དྲོར་བྲིས་གྲུབ།
རང་རེའི་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོས་གསུང་བཤད་དང་། ༧སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེས་གསུང་བཤད་གཉིས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ཐ་དད་དུ་སོང་འདུག གང་ལགས་ཤེ་ན། ༧སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེས་ལོ་གཅིག་གཉིས་ནང་བོད་དུ་ཆིབས་བསྒྱུར་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་། ཚོགས་གཙོས་ད་དུང་ལོ་ལྔ་བཅུ་དྲུག་ཅུ་མདངས་པའི་ཚོགས་ཁང་གསར་རྒྱག་དགོས་པའི་བཀའ་མོལ་འདུག་པས་མུ་མཐུད་རྒྱ་གར་ནང་མི་ཚེ་བསྐྱེལ་རྒྱུ་ཡིན་ན། ངའི་བསམ་ན་ད་ལྟ་ང་ཚོ་ཚོགས་ཁང་གསར་རྒྱག་དང་། རྒྱ་བསྐྱེད་རིགས་ཉུང་དུ་གཏང་སྟེ་ཐབ་ཆུང་ཆུང་མེ་ཚ་པོ་གཏང་ན་མི་ལེགས་སམ། དགོས་རྒྱུ་དེ་ན་གཞོན་ཚོར་ཤེས་རིག་གོང་འཕེལ་གཏོང་རྒྱུ་དང་གསར་གཏོད་རིགས་གང་མང་སྒྲུབ་ཐུབ་ན་འཕྲལ་ཕུག་ཀུན་ལ་དགེ་མཚན་ལྡན་ནོ།
ད་ལོ་ན་ཉིན་སྤྱི་འཐུས་མང་དྲགས་པ་དང་རྩིང་པས་ཁང་པ་ཆེ་ཙམ་དང་མང་ཙམ་ཡོད་ན་མ་གཏོགས་ཤོང་ས་མ་རེད་ཁང་པ་ཆེ་ཙམ་དང་མང་ཙམ་འགྲུབ་པའི་རེ་བ་ཆེ།
སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཁང་གིས་ལས་ཁུངས་གསར་རྒྱག་ལེགས་འགྲུབ་ཡོང་བའི་སྨོན་འདུན་དང་རེ་བསྐུལ་ཞུ་རྒྱུ་ལ། བཀའ་ཤག་གསར་རྒྱག་གི་འཛུགས་བསྐྲུན་ཐད་ལ་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་གྱིས་གཟིགས་ཞིབ་གནང་ན་ཕྱི་ནང་གང་ཐད་ནས་འཆད་འགོད་ཧ་ཅང་སྐྱོ་བོ་རེད། ཕྱིའི་བཟོ་བཀོད་ཡིན་ན་བོད་རང་གི་ཁང་བའི་ཁྱད་ཆོས་དང་དེང་རབས་ཀྱི་གྲགས་ཆེ་བའི་ཁང་བའི་བཟོ་བཀོད་ཅི་ཡང་མི་འདུག ནང་ལོག་གི་ལས་ཁུངས་ཁག་དང་བཅའ་དངོས་ཆེ་ཆུང་ཡོངས་རྫོགས་སྤོས་ཀ་དང་གཟིགས་བརྗིད་ལྡན་པ་ཞིག་ཁྱོན་ནས་ཡོང་མི་འདུག་པ་རྒྱུ་མཚན་དུ་བྱས་སྟེ་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཁང་གིས་ལས་ཁུངས་གསར་རྒྱག་འདི་བོད་རང་གི་ཁང་བའི་ཁྱད་ཆོས་ཡོད་པ་རྒྱུ་ཆ་སོགས་དང་འཆད་འགོད་ཁྱད་ལས་མཁས་པ་བསྟེན་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་རེད།