ཉེ་ལམ་ངྷ་སྟེང་བོད་ཕྲུག་ཁྱིམ་སྡེ་རུ་རྒྱལ་ཕྱིའི་ཁབ་ཁག་ ༥ ཙམ་ནས་ཕེབས་པའི་བོད་རིགས་ཕྲུ་གུ་ ༤༣ ཙམ་ལ། བོད་ཡིག་བོད་སྐད་གཙོས་པའི་བོད་པའི་རིག་གཞུང་ལ་མྱོང་གོམས་ཀྱི་ལས་རིམ་ཞིག་སྒྲུབ་བཞིན་ཡོད་པའི་གོ་སྐབས་དང་བསྟུན་ཏེ། འདི་གའི་གསར་འགོད་པས་བྱིས་པ་འགའ་དང་ལས་རིམ་གོ་སྒྲིག་པ་བཅས་ལ་བཅར་འདྲི་ཞུས་ཡོད།
ངྷ་སྟེང་བོད་ཁྱིམ་སློབ་གྲྭའི་གོ་སྒྲིག་འོག་ཕྱི་རྒྱལ་ཁག་གི་བོད་རིགས་ཚོའི་བྱིས་པར་བོད་ཡིག་བོད་སྐད་སློབ་སྦྱོང་དང༌། བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་གོམས་སྲོལ་ངོ་སྤྲོད་ཀྱི་དབྱར་གནང་གི་ལས་རིམ་ཞིག་འཚོགས་བཞིན་ཡོད་ཅིང༌། འདི་ལོའི་ལས་རིམ་དེ་ཕྱི་ཟླ་བདུན་པའི་ཚེས་ ༣ ནས་ཟླ་འདིའི་ཚེས་ ༧ བར་གོ་སྒྲིག་ཞུས་ཡོད། ཐེངས་འདིའི་ལས་རིམ་ནང་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ ༧ གྱི་ཕྲུ་གུ་རང་ལོ་ ༡༠ ནས་ ༡༨ བར་གྱི་སློབ་ཕྲུག་ ༤༣ ཙམ་འཛུལ་ཞུགས་བྱུང་ཡོད་པ་དང༌། ལས་རིམ་སྐབས་བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་གླུ་གཞས་འཁྲབ་སྟོན་དང༌། བོད་པའི་དུས་ཆེན་ཁག་དང་ནང་ཆོས་ངོ་སྤྲོད། རྒྱ་ནག་གིས་བོད་བཙན་འཛུལ་བྱས་པའི་བརྒྱུད་རིམ། དེ་བཞིན་དབུས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་དང་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་ངོ་སྤྲོད། ངྷ་ས་ཉེ་འཁོར་གྱི་སློབ་གྲྭ་དང་དགོན་སྡེ། རིག་གཞུང་བསྟི་གནས་ཁག་བཅས་ལ་གཟིགས་སྐོར། ༧གོང་ས་མཆོག་དང་དཔལ་རྒྱལ་བ་ཀརྨ་པ་རྣམ་གཉིས་ཀྱི་དམིགས་བསལ་མཇལ་ཁ་སོགས་ཐོབ་ཡོད་འདུག
འདི་ལོའི་དབྱར་གནང་གི་ལས་རིམ་དེའི་ཁྲོད་ཨ་རི་ནས་སློབ་ཕྲུག་ ༡༨ དང་སུད་སི་ནས་ ༡༧ ། ཁེ་ན་ཌ་ནས་ ༡ ། དབྱིན་ཡུལ་ནས་ ༢ ། བྷེལ་ཇལ་ནས་ ༢ ། ཧའོ་ལན་ཌི་ནས་ ༡ ། ཨི་ཊ་ལི་ནས་ ༢ བཅས་ཁྱོན་སློབ་ཕྲུག་ ༤༣ མཉམ་ཞུགས་བྱས་འདུག སློབ་ཕྲུག་དེ་དག་གིས་ས་གནས་བོད་རིགས་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པ་དང་དོན་གཅོད་སོགས་བརྒྱུད་ཐོ་འགོད་བྱས་ཡོད་པ་དང༌། ལས་རིམ་འདིའི་ནང་ཞུགས་རྒྱུར་ཆ་རྐྱེན་གསུམ་ཚང་དགོས་པ་དག་ནི། དང་པོ། བོད་རིགས་ཡིན་པའི་དཔང་རྟགས་སུ་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་དང་བླངས་དཔྱ་དངུལ་ལག་དེབ་ཡོད་པ། གཉིས་པ། ལོ་ ༡༠ ནས་ ༡༨ བར་ཡིན་དགོས་པ། གསུམ་པ། སློབ་མ་རེར་འགྲོ་གྲོན་ཆེད་གོ་སྒྲིག་ཚོགས་ཆུང་ལ་ཨ་སྒོར་ ༣༥༠ འབུལ་དགོས་པ་བཅས་ཡིན་འདུག གནད་དོན་དེའི་ཐད་དབྱར་གནང་གི་ལས་རིམ་གོ་སྒྲིག་འགན་འཛིན་དགེ་ཚེ་དབང་དོན་ལྡན་ལགས་ཀྱིས། “བོད་རིགས་ཡིན་མིན་གྱི་ཚད་འཛིན་ས་གཙོ་བོ་དང་བླངས་དཔྱ་ཁྲལ་ལག་དེབ་ཆགས་ཡོད། ཕ་མ་གཉིས་བོད་རིགས་ཡིན་པ་དང་ཕྱེད་བོད་རིགས་ཡིན་མཁན་ཡང་མང་པོ་འདུག ཤེས་གསལ་ལ་ད་སྔ་ཕ་མ་གཉིས་ཀ་ཕྱི་རྒྱལ་བ་ཡིན་མཁན་དེ་འདྲ་བྱུང་མ་སོང་མོད། གནས་ཚུལ་འདི་འདྲ་འབྱུང་མི་སྲིད་པ་མ་རེད་དྲན་ཡོད། ”ཅེས་བརྗོད་བྱུང༌། དེ་ནི་དེང་སྐབས་བོད་རིགས་མ་ཡིན་པ་རེ་ཟུང་གིས་ཀྱང་བོད་མིའི་དང་བླང་དཔྱ་དངུལ་ལག་དེབ་བཟོས་ཡོད་པར་དོགས་གཞི་ཆགས་ཡོད་པ་རེད།
བསྟན་འཛིན་སྐྱིད་པ། ལོ་ ༡༨། མཐོ་སློབ་ལོ་རིམ་ ༢ ། ཨ་རི།
བསྟན་འཛིན་སྐྱིད་འཛོམས་ལགས་ཀྱི་ཕ་མ་གཉིས་ཀ་བོད་རིགས་དང་སྐྱེས་ཡུལ་རྒྱ་གར་ངྷ་རམ་ས་ལ་ཡིན་འདུག ངྷ་ཤོད་སློབ་གྲྭ་ནས་འཛིན་རིམ་བཞི་བའི་བར་སློབ་སྦྱོང་བྱས་རྗེས་ཨ་རིར་བསྐྱོད་ཡོད་པ་དང༌། ད་ལྟ་མཐོ་སློབ་ནང་ནུབ་ལུགས་སྨན་གྱི་ཐོག་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་བཞིན་ཡོད་འདུག ཁོ་མོས་བརྗོད་རྒྱུར “ངས་བོད་ཁྱིམ་གྱི་དྲ་རྒྱ་བརྒྱུད་དེ་ལས་རིམ་འདི་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་ཞིང༌། རྗེས་མ་གོ་སྐབས་འདི་འདྲ་འཐོབ་ན་འདོད་ཀྱང་དུས་ཚོད་རག་མིན་བཤད་དཀའ་སྟབས། ད་ཐེངས་བོད་ཡིག་འབྲི་ཀློག་དང་བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་ལ་ཤེས་རྟོགས་བྱ་ཆེད་ཡོང་པ་ཡིན། ལས་རིམ་དངོས་གཞིའི་སྐབས་ང་རང་གིས་སྔོན་མ་རེ་བ་བརྒྱབ་པ་ལས་ལྷག་ཅིག་རག་སོང” ཟེར།
བསྟན་འཛིན་སྒྲོལ་མ། ལོ་ ༡༦། འཛིན་རིམ་ ༡༡ ། ཁེ་ན་ཌ།
བསྟན་འཛིན་སྒྲོལ་མ་ལགས་ཀྱི་ཕ་མ་གཉིས་ཀ་བོད་རིགས་ཡིན་ཞིང་སྐྱེས་ཡུལ་ཨ་རི་ཡིན་འདུག མོ་རང་ཆུང་དུས་རྒྱ་གར་ནས་འཚར་ལོངས་བྱུང་ཡོད་པ་དང་ ༢༠༠༣ ལོར་ཁེ་ན་ཌར་བསྐྱོད་ཡོད་འདུག ཁོ་མོས་བརྗོད་རྒྱུར “རྒྱ་གར་ནང་གི་སློབ་ཕྲུག་རེ་ཟུང་མ་གཏོགས་ཕལ་ཆེ་བ་ཁ་ལ་ཉན་པོ་དང་བརྩི་བཀུར་ཆེ་བ་འདུག ཕྱི་རྒྱལ་ཁག་ཏུ་འཚར་ལོངས་བྱུང་བའི་བོད་རིགས་བྱིས་པ་ཚོས་རང་གི་ཕ་མ་ཡ་མེད་གཏོང་གི་རེད། ང་རང་གིས་སྔོན་མ་ཨ་རི་ནས་དགའ་རོགས་ཐེངས་གཉིས་ཙམ་བསྒྲིགས་མྱོང་ཡོད། གཅིག་བོད་པ་རེད། གཉིས་པ་དེ་དབྱིན་ཇི་རེད། ང་རང་གི་མཐོང་ཚུལ་ལ་ཕྱི་རྒྱལ་བ་ལས་བོད་པར་དགའ་རོགས་བསྒྲིགས་ན་ཡག་པོ་ཡོད་པར་མཐོང་སོང” ཟེར།
སྤེན་པ་བཀྲ་ཤིས། ལོ་ ༡༦། འཛིན་རིམ་ ༡༡། དབྱིན་ཡུལ།
སྤེན་པ་བཀྲ་ཤིས་ལགས་ཀྱི་ཕ་བོད་རིགས་དང་མ་དབྱིན་ཇི་བ་ཡིན་ཞིང༌། སྐྱེས་ས་འཚར་ས་ཡང་དབྱིན་ཡུལ་ཡིན་འདུག ཁོས་བརྗོད་དོན། “དྲང་པོར་བཤད་ན་ང་རང་ཕྱེད་བོད་རིགས་དང་ཕྱེད་དབྱིན་ཇི་རེད། ངའི་ཕྱི་ཚུལ་གྱི་རྣམ་པ་དབྱིན་ཇི་ཤུགས་ཆེ་བ་ཡོད་རེད། འོན་ཀྱང་དེ་ག་རེ་ཡིན་ཡང་ཁྱད་པར་མི་འདུག དོན་དངོས་ཐོག་ང་རང་བོད་ཡིག་བོད་སྐད་སྦྱོང་རྒྱུར་དགའ་བོ་ཡོད། ད་ལྟ་ངས་བོད་སྐད་ཅུང་ཙམ་བཤད་ཤེས་ཀྱི་ཡོད་ལ། ལྷག་པར་དུ་བོད་སྐད་བཤད་པ་ལས་བོད་ཡིག་འབྲི་རྒྱུར་ཧ་ཅང་ཡག་པོ་ཡོད” ཟེར།
བློ་བཟང་སྐྱིད་པ། ལོ་ ༡༣། འཛིན་རིམ་ ༨། ཨ་རི།
བློ་བཟང་སྐྱིད་པ་ལགས་བལ་ཡུལ་ནས་སྐྱེས་ཤིང་ཕ་མ་གཉིས་ཀ་བོད་རིགས་ཡིན་འདུག ལོ་བཞིའི་གོང་ཨ་རིར་བསྐྱོད་དེ་སློབ་གྲྭར་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་འདུག ཁོང་མོས་བརྗོད་དོན། “ང་འཚར་ལོངས་བྱུང་ས་བལ་ཡུལ་དང་ཨ་རི་གཉིས་བསྡུར་བ་ཡིན་ན་ཁྱད་པར་ཆེན་པོ་འདུག བལ་ཡུལ་གྱི་ལམ་ཁ་གང་སར་རྡོ་མང་པོ་ཡོད་པ་རེད། ཨ་རིའི་ལམ་ཁར་རྡོ་དེ་འདྲ་མཐོང་རྒྱུ་མི་འདུག མི་འདྲ་ས་གཞན་ཞིག་ནི། ཨ་རིའི་འཛིན་རིམ་གང་རུང་ནང་ཡིག་ཚད་མ་ལོང་ཡང་འཛིན་རིམ་སྤར་གྱི་འདུག བལ་ཡུལ་ནང་དེ་འདྲ་ཡོད་པ་མ་རེད” ཟེར་ཞིང། ཁོ་མོར་བོད་པ་ཞེས་ལབ་ན་གང་འདྲ་ཞིག་མཐོང་གི་འདུག་ཅེས་དྲིས་པར་ “ཧ་གོ་མ་སོང” ཟེར།
ཉི་མ་ཚེ་རིང་། ལོ་ ༡༥། འཛིན་རིམ་ ༩། བྷེལ་ཇམ།
ཉི་མ་ཚེ་རིང་ལགས་ལྷོ་ཕྱོགས་མོན་གྷོ་ཌིར་སྐྱེས་ཤིང༌། ལོ་གཉིས་ལ་སོན་སྐབས་ཕ་མ་གཉིས་མཉམ་དུ་བྷེལ་ཇམ་དུ་བསྐྱོད་ཡོད་འདུག ཁོས་བརྗོད་རྒྱུར “ ང་རང་བྷེལ་ཇམ་དུ་གཟའ་ཉི་མའི་བོད་ཡིག་འཛིན་གྲྭར་འགྲོ་ཡི་ཡོད། འོན་ཀྱང༌། བོད་ཡིག་སྦྱོང་རྒྱུ་ཁག་པོ་འདུག དབྱིན་ཇིའི ABCD འདྲ་བོ་རེད་མི་འདུག བོད་ཡིག་གི་ཀ་ཁ་ག་ང་འབྲི་སྐབས་ཁྱད་མཚར་ཞིག་འདུག མིས་རི་མོ་འབྲི་བཞིན་ཡོད་པ་འདྲ་བོ་ཞིག་ལ་མཐོང་སོང ” ཟེར།
བསྟན་འཛིན་ཚེ་རིང་། ལོ་ ༡༣། འཛིན་རིམ་ ༨། ཧོ་ལན་ཌི།
བསྟན་འཛིན་ཚེ་རིང་ལགས་སྐྱེས་ཡུལ་ཧོ་ལན་ཌི་ཡིན་ཞིང༌། ཕ་བོད་རིགས་དང་མ་ཧོ་ལན་ཌའི་མི་རིགས་ཡིན་འདུག ཁོང་གིས་བོད་སྐད་ཐན་ཐུན་ཞིག་ལས་བཤད་ཐུབ་ཀྱི་མེད། ཁོས་བརྗོད་དོན། “ ངའི་ཕ་མ་གཉིས་ཀྱིས་ནམ་རྒྱུན་ཌ་ཆི་(Dutch) དང་དབྱིན་སྐད་བཤད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། ང་རང་གིས་བོད་སྐད་ཅུང་ཤེས་ཀྱི་ཡོད་པ་དེ། གུང་སང་སྐབས་ཐེངས་གཉིས་ཙམ་ལ་རྒྱ་གར་རྡེ་ར་རྡུན་བདེ་སྐྱིད་གླིང་གི་རྨོ་རྨོའི་སར་ཡོང་སྟེ་ཤེས་སོང༌། ང་རང་གི་དམིགས་ཡུལ་རྗེས་མ་ཨ་རིར་འགྲོ་རྒྱུ་དེ་ཡིན ” ཟེར།
བསྟན་འཛིན་འཇིགས་ལེགས། ལོ་ ༡༦། འཛིན་རིམ་ ༡༡། སུད་སི།
བསྟན་འཛིན་འཇིགས་ལེགས་ལགས་ཀྱི་ཀྱི་ཕ་མ་གཉིས་ཀ་བོད་རིགས་ཡིན་ཞིང༌། རྒྱ་གར་རྡོ་རྗེ་གླིང་དུ་སྐྱེས་ཡོད་འདུག ཁོང་ལོ་ ༤ ལ་སོན་སྐབས་སུད་སིར་ཕྱིན་ཡོད་འདུག་ལ། ད་ཆར་དབྱིན་སྐད་ཀྱི་སྒྲ་གདངས་ཐོན་པའི་བོད་སྐད་འཁྱར་འཁྱོར་ཞིག་རྒྱག་ཐུབ་ཀྱི་འདུག ཁོང་གིས “ བོད་པ་ཚོ་བློ་སྟོབས་ཆེན་པོ་ཞིག་མཐོང་གི་འདུག རྒྱ་ནག་དེ་འདྲའི་སྟོབས་ཆེན་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ལ། བོད་པ་ཚོ་གྲངས་ཀ་ཉུང་ཉུང་ཡིན་ན་ཡང་ཁ་གཏད་གཅོད་རྒྱུའི་བློ་སྟོབས་ཡོད་པ་རེད། ང་རང་བོད་པ་ཞིག་ཡིན་པར་སྤོབས་པ་ཡོད ” ཟེར།
སྐལ་ལྡན་རྣམ་རྒྱལ། ལོ་ ༡༠། འཛིན་རིམ་ ༥། ཨ་རི།
སྐལ་ལྡན་རྣམ་རྒྱལ་ལགས་ནི་བོད་དུ་སྐྱེས་ཞིང་ ༢༠༠༥ ལོར་རྒྱ་གར་ལ་ཡོང་སྟེ་བོད་ཁྱིམ་སློབ་གྲྭར་ཞུགས་ཡོད་འདུག ༢༠༡༠ ལོར་སྦྱིན་བདག་གི་རོགས་རམ་འོག་ཨ་རིར་སློབ་སྦྱོང་ལ་ཕྱིན་ཡོད་འདུག ཁོང་གིས་ “ སྦྱིན་བདག་གིས་ང་རང་སོ་སོའི་སྐད་ཡིག་དྲན་པ་མ་བརྗེད་ལབ་སྟེ་འདིར་བཏང་བྱུང༌། ཐོག་མར་ང་ཨ་རིའི་སློབ་གྲྭར་འགྲོ་སྐབས་བོད་པ་གཅིག་ཀྱང་མེད་སྟབས་སྐད་མ་ཤེས་པའི་དཀའ་ངལ་འཕྲད་བྱུང༌། ངས་ཨ་རི་ནས་སློབ་སྦྱོང་མཐའ་འཁྱོལ་པ་བྱས་ཏེ་བོད་རང་བཙན་ལེན་རྒྱུ་ཡིན ” ཟེར།
བསྟན་འཛིན་ཆོས་འཕེལ། ལོ་ ༡༡། འཛིན་རིམ་ ༥། ཨ་རི།
བསྟན་འཛིན་ཆོས་འཕེལ་ལགས་ཨ་རིར་སྐྱེས་ཤིང༌། ཕ་ཨ་རི་བ་ཞིག་དང་མ་བོད་རིགས་ཡིན་འདུག གསར་འགོད་པས་ཁོང་ལ་སྐད་ཆ་འདྲ་མིན་དྲིས་སྐབས་ “ ཡག་པོ་འདུག ” ཅེས་པ་ལས་བོད་སྐད་ཚིག་གཅིག་ཀྱང་བཤད་ཐུབ་མ་སོང༌། ཁོང་གིས་དབྱིན་སྐད་ཐོག་བརྗོད་རྒྱུར། “ ང་ཨ་རིར་སྐྱེས་པ་ཞིག་ཡིན་སྟབས་དེ་སྔ་རྒྱ་གར་ནང་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་མཐོང་མྱོང་མེད་པས་ལྟ་འདོད་ཆེན་པོ་སྐྱེས་བྱུང༌། ཐེངས་འདིར་བོད་ཁྱིམ་དུ་ཡོང་ནས་ང་ལྟ་བུའི་བྱིས་པ་མང་པོ་ཞིག་བོད་ནས་ཇི་ལྟར་བྲོས་བྱོལ་དུ་ཡོང་པའི་སྐད་ཆ་མང་པོ་ཞིག་གོ་སོང༌། དེ་ལ་ང་ཧང་སངས་ཀྱི་འདུག ” ཟེར།
ཉི་མ་སྤུན་མཆེད། ལོ་ ༩། འཛིན་རིམ་ ༥། ཨེ་ཌི་ལེ།
ཉི་མ་སྤུན་མཆེད་གཉིས་ཀ་ཐེངས་འདིའི་དབྱར་ནང་གི་ལས་རིམ་ནང་ཞུགས་ཡོད་ཀྱང༌། ཁོང་གཉིས་ཀྱིས་བོད་སྐད་དང་དབྱིན་སྐད་གང་ཡང་ཤེས་ཀྱི་མི་འདུག སློབ་བུ་ཉི་མ་ལགས་ཀྱི་ཨ་མ་ཚེ་བརྟན་ཁོང་གཉིས་དང་ལྷན་དུ་ཐེངས་འདིར་ཡོང་སྟེ། མེག་གྷན་༼ པདྨ་ཐང་མགྲོན་ཁང༽ དུ་བསྡད་འདུག ཨ་མ་ཚེ་བརྟན་ལགས་ཀྱིས་བརྗོད་དོན། “ ཕྲུ་གུ་གཉིས་ཀྱིས་བོད་སྐད་ཕྲན་བུ་ཤེས་ཐུབ་ན་བསམ་ཏེ། ཐེངས་འདིར་རྒྱ་གར་ལ་འཁྲིད་ཡོང་བ་ཡིན། ལོ་འགའི་གོང་དུ་རྒྱ་གར་ནས་ཀྱང་ང་ཚོའི་སྤུན་མཆེད་ཅིག་ཕར་འཐེན་ཏེ་བྱིས་པ་གཉིས་ལ་བོད་ཡིག་བོད་སྐད་བསླབ་རྒྱུར་འབད་བརྩོན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད ” ཟེར།
གོ་སྒྲིག་པའི་སྐད་ཆ།
དབྱར་གནང་གི་ལས་རིམ་གོ་སྒྲིག་འགན་འཛིན་དགེ་ཚེ་དབང་དོན་ལྡན་ལགས་ཀྱིས་ལས་རིམ་ངོ་སྤྲོད་གནང་དོན། དང་ཐོག་ ༡༩༩༠ ལོར་ཨ་མ་རྗེ་བཙུན་པདྨ་མཆོག་གིས་བོད་ཁྱིམ་སློབ་ཕྲུག་ཚོ་ནི་ང་ཚོའི་འགན་ཆགས་ཡོད། བོད་པའི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་ལ་བདག་པོ་རྒྱག་རྒྱུ་དེ་ཡང་ང་ཚོའི་ལས་འགན་ཡིན། རྒྱལ་བལ་འབྲུག་གསུམ་ནང་གང་འཚམ་འདིའི་ཐད་ནས་འགྲིག་བསྡད་ཡོད་སྟབས། ནུབ་ཕྱོགས་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ནང་ཡོད་པའི་བོད་ཕྲུག་ཚོར་བོད་ཁྱིམ་ངོས་ནས་གང་ཐུབ་ཐུབ་ཅིག་བྱ་དགོས་རེད་ཅེས་གསུངས་པར་བརྟེན། ༢༠༠༠ ལོ་ནས་སློབ་ཕྲུག་གཅིག་གཉིས་རེ་བོད་ཁྱིམ་དུ་གོང་སེང་ལ་བླངས་ཏེ་བོད་ཡིག་བསླབ་པ་སོགས་བྱས་ཡོད། ༢༠༠༥ ལོ་ནས་དངོས་སུ་དབྱར་ནང་གི་ལས་རིམ་འདི་མགོ་འཛུགས་བྱས་པ་ཞིག་དང༌། ༢༠༠༨ ལོ་ནས་སློབ་ཕྲུག་མང་དུ་ཕྱིན་ཏེ་ད་ལྟའི་ལས་རིམ་འདི་ལྟར་རྒྱ་ཆེ་རུ་བཏང་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོད། ཅེས་དང༌།
ཁོང་གིས་མུ་མཐུད་དུ། སློབ་ཕྲུག་རྣམས་འབྱོར་འཕྲལ་ཕྱོགས་གང་ཐད་ནས་གོམས་འདྲིས་མ་ཐུབ་པའི་དཀའ་ངལ་གང་འཚམ་འཕྲད་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང༌། ཁོང་ཚོ་ཁྱིམ་ཚང་ཁག་ལ་བགོ་འགྲེམས་དང་ཁྱིམ་ཚང་གི་འཆར་ཅན་ལས་རིམ་ཁྲོད་སློབ་ཕྲུག་གཞན་དག་དང་གཅིག་མཚུངས་ངང་བྱེད་སྒོ་ཁག་ནང་མཉམ་ཞུགས་བྱེད་བཅུག་སྟབས་རིམ་བཞིན་གོམས་འདྲིས་ཆགས་ཡོང་གི་འདུག དཔེར་ན། དང་པོ་རྔན་པ་ཞིག་ཡིན་ན་སོ་སོ་གཅིག་པུས་ཟ་བཞིན་འདུག རིམ་བཞིན་གཞན་ལ་སྤྲོད་རྒྱུའི་གོམས་སྲོལ་ཞིག་ཆགས་ཡོང་གི་འདུག
སློབ་ཕྲུག་འགའ་རེ་ཡི་ཕ་མ་དང་ས་གནས་འཐུས་མི་ ༡༡ ཙམ་སློབ་ཕྲུག་དང་མཉམ་དུ་ཕེབས་འདུག ཁོང་ཚོ་མགྲོན་ཁང་སོགས་སུ་སྒེར་ངོས་ནས་བསྡད་ཡོད་པ་དང༌། ཉིན་རེའི་ལས་རིམ་ཁག་ལ་དོ་སྣང་ཆེན་པོ་བྱེད་ཀྱི་འདུག དེ་ཡག་པོ་རེད། ཁོང་ཚོར་ཕྱོགས་གང་ཐད་ནས་འཐུས་ཤོར་དང་ཡར་རྒྱས་གཏོང་ཕྱོགས་ལ་བསམ་ཚུལ་འདོན་རོགས་ཞེས་ཀྱང་ཞུས་ཡོད། སྡོམ་ཞིག་བརྒྱབ་ན་དང་པོ་ཁོང་ཚོ་བསླེབས་པ་ནས་ཐོན་འགྲོ་སྐབས། སློབ་ཕྲུག་ཚོ་ཞི་འཇམ་ཆགས་ཡོང་གི་ཡོད་པ་དེ་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་རེད་ཟེར།
ཕ་མའི་བསམ་ཚུལ།
ཐེངས་འདིའི་དབྱར་གནང་གི་ལས་རིམ་ཆེད་སོ་སོའི་ཕྲུ་གུ་འཁྲིད་ཡོང་མཁན་ཐུབ་བསྟན་ཕུན་ཚོགས་ལགས་ཀྱིས་ངོ་སྤྲོད་གནང་བ་ལྟར་ན། ལོ་སྔོན་མར་ཡང་སོ་སོའི་ཕྲུ་གུ་ཁྲིད་དེ་དབྱར་ནང་གི་ལས་རིམ་ལ་ཡོང་མྱོང་སྟབས། ད་ལོ་སུད་སིའི་སློབ་ཕྲུག་དག་གི་ཕ་མའི་འཐུས་ཚབ་བྱས་ཏེ་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ཁྲིད་ཡོང་འདུག ཐུབ་བསྟན་ལགས་རྡོར་གླིང་ནས་སློབ་གྲྭ་དང་མཐོ་སློབ་ཐོན་རྗེས། བོད་གཞུང་ལས་ཁུངས་ཁག་ཅིག་ནང་ཞབས་ཞུ་བསྒྲུབས་མྱོང་ཞིང༌། སུད་སིར་ཕྱིན་རྗེས་ད་ལྟའི་བར་ལོ་ ༢༨ རིང་ས་གནས་བོད་ཕྲུག་ཚོར། གཟའ་ལྷག་པའི་ཉིན་བོད་ཡིག་སློབ་ཁྲིད་བྱེད་བཞིན་ཡོད་འདུག
ཁོང་གིས་བརྗོད་དོན། “ བོད་ཁྱིམ་གྱི་གོ་སྒྲིག་བྱེད་ཀྱིན་པའི་དབྱར་ནང་གི་ལས་རིམ་འདི་ཕྱི་རྒྱལ་ཁག་ཏུ་ཡོད་པའི་བོད་རིགས་སློབ་ཕྲུག་ཚོར་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་བྱུང་གི་འདུག སུད་སིར་མཚོན་ན་ལས་རིམ་འདིར་མཉམ་ཞུགས་བྱས་ཏེ་ལོ་གསུམ་པ་འགྲོ་བཞིན་པ་དང༌། ལོ་རེ་བཞིན་སློབ་ཕྲུག་ཡོང་མཁན་ཇེ་མང་རེད། སུད་སི་ནས་ཡོང་མཁན་ཚོའི་ཁྲོད་ཀྱི་སློབ་ཕྲུག་ ༡༠ འགྲོ་གྲོན་གྱི་ཕྱེད་ཀ་ས་གནས་བོད་རིགས་ཚོགས་པས་གཏོང་གི་ཡོད། འགྲོ་གྲོན་དེ་དག་ཤ་བག་ལེབ་དང་མོ་མོ་བཙོང་སྟེ་ཐབས་ཤེས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། སློབ་ཕྲུག་ཚོ་འདིར་གཏོང་དགོས་དོན་ནི། གཅིག་ནས་བོད་སྐད་བོད་ཡིག་ཅུང་ཙམ་ཤེས་ན་བསམ་པ་དང༌། གཉིས་ནས་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་སོགས་འདི་ཕྱོགས་ཀྱི་གནས་སྟངས་ལ་ཤེས་རྟོགས་ཡོད་ཆེད། གསུམ་ནས་སུད་སིར་ཡོད་པའི་བོད་ཕྲུག་ཚོའི་གནས་བབ་གང་འཚམ་ཡག་པོ་ཡོད་སྟབས། རྒྱ་གར་ནང་དང་བོད་ཁྱིམ་སློབ་ཕྲུག་ཚོ་དང་མཉམ་དུ་བཞག་ན་ཉམས་མྱོང་དང་སློབ་གསོ་ཞིག་འཐོབ་ངེས་ཡིན་པ་བཅས་ལ་དམིགས་པ་ཞིག་ཡིན” ཞེས་བརྗོད་བྱུང༌།
དགེ་རྒན་གྱི་མྱོང་ཚོར།
དབྱར་གནང་གི་ལས་རིམ་ལ་དགེ་རྒན་གནང་མཁན་རྣམ་རྒྱལ་བསྟན་འཛིན་ལགས་ཀྱིས་བྱིས་པ་དེ་དག་ལ་ཞོགས་པའི་ལུས་རྩལ་སློབ་ཀྱིན་ཡོད་པ་དང༌། དེ་བཞིན་ལས་རིམ་གྱི་མགོ་མཇུག་བར་གསུམ་དུ་སློབ་ཕྲུག་ཚོ་དང་མཉམ་འགྲོ་མཉམ་འདུག་གིས་ལྟ་རྟོགས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་འདུག ཁོང་གིས་བརྗོད་དོན། “ ཟླ་གཅིག་ཙམ་གྱི་རིང་བོད་ཡིག་དང་བོད་པའི་རིགས་གཞུང་ཧ་ལས་པ་ཞིག་ཤེས་རྒྱུ་ཁག་པོ་རེད་དེ། བོད་པའི་ཁ་རྒྱུན་ལ། ཞེད་སྣང་མེད་ན་འཚེར་སྣང་ཞེས་པ་ལྟར། ཁོང་ཚོར་འཚེར་སྣང་ཡོད་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོང་གི་འདུག དང་པོ་སློབ་ཕྲུག་ཕན་ཚུན་ཁ་རྩོད་འདྲ་བྱུང་སྐབས་གཅིག་གིས་གཅིག་ལ་དགོངས་དག་ཞུ་པའི་ལུགས་སྲོལ་རྩ་བ་ནས་མི་འདུག རིམ་བཞིན་རྩོད་པ་འདྲ་བྱུང་སྐབས་དགོངས་དག་ཞུས་ཏེ་ཕན་ཚུན་ལ་བརྩི་བཀུར་བྱེད་སྟངས་ཡག་པོ་གོམས་ཡོང་གི་འདུག བོད་པའི་ཁ་རྒྱུན་ལ། ཟ་སྟངས་འགྲོ་སྟངས་སྡོད་སྟངས་གསུམ་དྲིན་ཆེན་ཕ་མའི་བསླབ་བྱ་ཡིན། ཟེར་སྲོལ་ཡོད་པ་ལྟར། ཕྲུ་གུ་འདི་དག་གི་ཕ་མ་ཚོས་སོ་སོའི་ཕྲུ་གུར་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་སྟངས་ཅུང་ནོར་གྱི་ཡོད་པའི་ཚོར་སྣང་ཡོང་གི་འདུག
སློབ་ཕྲུག་མང་པོ་ཞིག་གིས་བོད་སྐད་བཤད་ཤེས་ཀྱི་མེད་པར་བལྟས་ན། ཕ་མས་འགན་ཁུར་ཏེ་བོད་སྐད་བོད་ཡིག་བསླབ་རྒྱུ་ཕར་ཞོག མཐའ་ན་ཁོ་རང་ཚོ་སོ་སོའི་ནང་དུ་ཡང་བོད་སྐད་བཤད་ཀྱི་ཨེ་ཡོད་ན་བསམ་པ་འདུག ཕྲུ་གུའི་ཕྱི་ནང་གི་འཚར་ལོངས་ལ་ཕ་མས་འགན་འཁུར་རྒྱུ་དེ་གལ་ཆེན་པོ་རེད། ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་ཚིག་རེ་ཟུང་བེད་སྤྱོད་མི་གཏོང་ཐབས་མེད་ཡིན་ཡང༌། ནམ་རྒྱུན་གྱི་འཚོ་བའི་ནང་དང༌། ལྷག་པར་དུ་སོ་སོའི་ནང་དང་ཕྲུ་གུར་འབྲེལ་འདྲིས་བྱེད་སྐབས་བོད་སྐད་ཐོག་ནས་ཁ་བརྡ་བྱ་རྒྱུར་འབད་བརྩོན་བྱ་རྒྱུ་དེ་བོད་རིགས་ཕ་མ་ཞིག་གི་ལས་འགན་རེད་དྲན་གྱི་ཡོད། སེམས་འཚབ་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ནི། སློབ་ཕྲུག་འདི་དག་མང་ཆེ་བས་བོད་སྐད་གཙང་མ་བཤད་ཐུབ་ཀྱི་མི་འདུག འདི་དག་འཚར་ལོངས་བྱུང་སྟེ་ཕ་མ་ཆགས་ཡོང་སྐབས། ཁོང་ཅག་གི་ཕྲུ་གུ་ཚོས་བོད་སྐད་ནང་“ཨ་མ་”ཙམ་ཡང་འབོད་མི་ཤེས་པ་ཆགས་ངེས་རེད། ཅེས་ཧ་ཅང་བློ་ཕམ་གྱིས་བརྗོད་བྱུང༌།
གསར་འགོད་པ། བནྡེ་སྐྱབས།
༼ གོང་བཀོད་གསར་འགྱུར་འདི་བོད་ཀྱི་དུས་བབ་ཚགས་ཤོག་སྤྱིའི་འདོན་ཐེངས་ ༥༢༨ སྟེང་བཀོད་འགྲེམས་བྱས་ཡོད། ༽
བོད་ཁྱིམ་གྱིས་བོད་སྐད་ཤེས་མཁན་བོད་ཕྲིག་ཚོ་མི་ལོ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་རིང་འབྲི་དང་གཡག་གི་ཁྱད་པར་ཙམ་ཡང་ཤེས་འཇུག་མ་ཐུབ་པར་ཟླ་གཅིག་གི་རིང་བོད་སྐད་དང་བོད་ཡིག་རྩ་ནས་མི་ཤེས་མཁན་རྐྱང་ལ་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་དང་། བོད་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་འགྲོ་སྟངས་སོགས་དེ་འདྲའི་མང་པོ་ཞིག་སྤྲུལ་བ་བསྟན་ནས་བསླབ་རྒྱུ་ཡིན་ནམ།
སྤྱིར་འདི་འདྲ་ཞིག་གཉེར་བ་ཡག་པོ་རེད། འོན་ཀྱང་བོད་ཁྱིམ་སློབ་གྲྭས་ཕྱིའི་བོད་ཕྲུག་ཚོར་བོད་སྐད་ཡིག་སློབ་རྒྱུའི་ཚབ་ལ། བོད་ཁྱིམ་རང་གི་སློབ་ཕྲུག་ཚོ་བོད་སྐད་ཡིག་རང་སྐྱ་འཕེར་བ་ཞིག་བཟོས་ན་མི་ལེགས་སམ། བོད་ཁྱིམས་སློབ་གྲྭ་ཁག་ནང་ལ་ཤེས་ཡོན་སྲིད་ཇུས་ལག་བསྟར་བྱེད་མ་བཅུག་པ་ནི་བོད་སྐད་ཡིག་ལ་བཀའ་འགོག་བྱེད་པ་ལས་གཞན་ཅི་ཡིན། ང་ནི་འདི་ཚོ་མཐོང་དུས་སེམས་དགའ་རྒྱུའི་ཚབ་ལ་སེམས་སྐྱོ་སོང་། མདོར་ན་དགེ་རྒན་རྣམ་རྒྱལ་བསྟན་འཛིན་ལགས་ཀྱི་གསུང་པ་དེ་ལ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ།
ལྷ་མོ་སྐྱབས་ལགས།
བོད་ཕྲུག་འདི་ཚོ་མ་འོང་བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བདག་པོ་རེད། ཕྱིའི་པགས་པ་དཀར་ནག་དང་སྐྲའི་ཚོན་མདོག་ལ་ཁྱད་པ་མེད། གལ་ཆེ་ཤོས་རྒྱལ་ཞེན་དང་བོད་ཞེན་ཡོད་མེད་ཀྱི་གནད་འགག་ཆེ།
བུ་ཕྲུག་འདི་ཚོ་བོད་པ་གསོན་པོ་རེད་ལ་མ་འོང་པ་ཡང་བོད་མིའི་ངོ་བོ་གནས་ཀྱི་རེད། མ་གཏོགས་ཁྱེད་ནང་བཞིན་ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྕ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྒྲོམ་གཞིའི་འོག་ཏུ་རྒྱ་མི་གསོན་པོ་བྱ་འདོད་མེད་པ་རེད། བྱས་ཙང་་་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་དར་ལུས་སུ་གྱོན་ནས་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ལ་སློན་སྦྱོང་གནང་གི་ཡོད་རེད། ལྕགས་གདོང་ཁྱོད་རང་ཚོས་ཐུགས་འཁྲུལ་དགོས་པ་ཡོད་མ་རེད།
ཨཨཨཱ་་་ད་ཕྱེད་ཀ་ཕྱེད་ཀ་མང་གི་ཡ་་་་ཕ་མ་ཚོས་བསམ་བློ་མ་བཏང་ན་མི་རིགས་ཕྱེད་ཀ་བའི་ཕྲུ་གུ་ཚོར་སེམས་ཁྲལ་འཕར་ཞིག་སྤྲོད་ཀྱི་ཡོད་ཁོ་ཐག་རེད། ཧཧཧ
སྤྱིའི་ཆ་ནས་བཤད་ན་ལས་རིམ་འདི་ཧ་ཅང་གི་ཡག་པོ་ཞིག་རེད་་་་འོན་ཀྱང་དེང་སང་གི་བོད་པ་ཚོའི་སེམས་ཁམས་དང་རེ་བ་བྱེད་ཡུལ་བརྒྱ་ཆའི་དགུ་ཅུ་ལྷག་གིས་དབྱིན་ཇི་སྐད་ཡིག་ཡག་པོ་ཞིག་དམིགས་སུ་བཟུང་འདུག་པས་ཁེ་བཟང་ཡག་པོ་ཞིག་གམ་གོ་སྐབས་ཤིག་འཚོར་འདོད་ཡོད་ན་མ་གཏོགས་འདིར་ཡོང་རྒྱུ་ཁག་པོ་རེད།
ཡག་གི་ཟེར་དགོས་རྒྱུ་རེད། གང་ལགས་ཤེས་ན། ང་བོད་པ་གསོན་པོ་ཞིག་བྱེད་འདོད་ཡོད་ཟེར་བའི་རྣམ་འགྱུར་ཞིག་ཡོང་གི་ཡོད་པས། འོན་ཀྱང་འདི་རིགས་ཀྱིས་འཕྲལ་ཙམ་དང་ཕྱིའི་རྣམ་པ་ཙམ་ལས་དོན་གྱི་བོད་སྐད་ཡིག་གི་སྲོག་ཤིང་ཡོད་པ་ཞིག་ཏུ་སྐྱེད་བསྲིང་བྱེད་དཀའ།
འདིའི་སྐོར་ལ་སྐུ་ཞབས་ཆུང་ཚེ་རིང་གི་གདོང་དེབ་ནང་དུ་གླེང་མོལ་རྒྱས་པ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པས་དོན་གཉེར་ཅན་ཚོ་དེ་རུ་ཕེབས་རོགས་ཞུ།
Chung Tsering
ཆར་གཞི་ཡག་པོ་འདུག་བོད་མི་རིགས་ཐོར་ཞིག་འགྲོ་ཉེན་ཡོད་པའི་དུས་ཚོད་འདིར་ལས་འགུལ་དེ་འདྲ་ངེས་པར་དུ་དགོས་ངེས་རེད་དེའི་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དང་ཆིག་བསྒྲིལ་གཉིས་ཀ་ལ་ཕན་ཐོག་ཡོད་ངེས་རེད་གོ་སྒིག་པ་ཚོ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ད་དུང་རྒྱུན་སྲིང་བྱེད་རོགས།།
ཆར་གཞི་ཡག་པོ་འདུག་བོད་མི་རིགས་ཐོར་ཞིག་འགྲོ་ཉེན་ཡོད་པའི་དུས་ཚོད་འདིར་ལས་འགུལ་དེ་འདྲ་ཁ་ཚ་དགོས་གཏུགས་ཡིན་པ་འདྲ་ད་དུང་རྒྱུན་སྲིང་བྱེད་ཐུབ་ན་སྐད་ཡིག་དང་ཆིག་བསྒིལ་གཉིས་ཀ་ལ་ཕན་ཐོག་ཡོང་རྒྱུ་ཡིན་པ།།
དངོས་ནས་ཡག་གི