ཁ་སང་ཨ་རིའི་༼ ཚན་རིག་དུས་དེབ ༽ ཅེས་པའི་སྟེང་གནས་ཚུལ་ཐོན་པ་ལྟར་ན། ཉེ་ཆར་ཚན་རིག་པ་ཞིག་གིས་མཐོ་སྒང་བོད་ཡུལ་ནས་བསེ་རུ་ཞིག་གི་ཐོད་རུས་གསར་རྙེད་བྱུང་ཡོད་པ་དང་། ཞིབ་འཇུག་གྲུབ་དོན་ལྟར་ན། སྲོག་ཆགས་དེ་ནི་རིགས་རྒྱུད་སྟོང་ཟིན་པའི་ཆེས་གནའ་བོའི་འཁྱགས་རོམ་དུས་སྐབས་སྔོན་གྱི་བསེ་རུ་ཞིག་ཡིན་ཞིང་། དེའི་གཟུགས་བོངས་ད་ལྟའི་གླང་ཆེན་དག་ལས་ལྡབ་འགྱུར་གྱིས་ཆེ་ཞིང་ལུས་ལ་བལ་རྩིད་ཀྱིས་ཁེངས་པ། ར་ཅོ་གཉིས་དང་ལྡན་པ་ཞིག་ཡིན་འདུག
སྲོག་ཆགས་དེ་རིགས་ནི་ལོ་ངོ་ས་ཡ་གཉིས་དང་ཕྱེད་ཀ་ཙམ་གྱི་སྔོན་དུ་གནའ་བོའི་སྤུ་ལྡན་གླང་ཆེན་དང་། དོམ་ཆེན་སོགས་འཁྱགས་རོམ་གྱི་དུས་རབས་ནང་གླིང་ཆེན་ཨེ་ཤ་ཡ་དང་ཡུ་རོབ་གླིང་དུ་འཚོ་གནས་བྱས་མྱོང་བ་ཞིག་ཡིན་ཞིང་། གནས་ཚུལ་འདི་ཨ་རིའི་ཚན་རིག་དུས་དེབ་ཀྱིས་ཕྱིར་བསྒྲགས་བྱས་མ་ཐག བརྙན་འཕྲིན་དང་དྲ་རྒྱ་སོགས་གསར་ལམ་ཁག་གིས་དོ་སྣང་ཆེན་པོ་བྱས་ཏེ། བོད་ཡུལ་གྱི་གསང་བ་ལྐོག་གྱུར་ལ་བསྐྱར་དུ་གདེང་འཇོག་བྱེད་བཞིན་ཡོད་འདུག
ཨ་རིའི་ལོ་སིན་ཇི་ལེ་སི་ཡི་རང་བྱུང་ལོ་རྒྱུས་འགྲེམས་སྟོན་ཁང་གི་ཞའོ་མཱིན་ཝང་གིས་བཤད་རྒྱུར། “ མཐོ་སྒང་བོད་ཡུལ་ནས་ལོ་ངོ་ས་ཡ་ ༣ ,༥ ཡར་སྔོན་གྱི་བལ་ལྡན་བསེ་རུ་ཞིག་གི་ཐོད་རུས་རྙེད་པ་འདིས་ཁོ་རང་རེ་ཞིག་ཧང་སང་དུ་བཅུག་སོང་། སྲོག་ཆགས་འདི་དག་འཁྱགས་རོམ་དུས་རབས་མགོ་མ་ཚུགས་པའི་ཡར་སྔོན་ནས་མཐོ་སྒང་གི་ཡུལ་གྲུ་དེར་ཡོད་པའི་དོན་དངོས་ར་འཕྲོད་པ་ཞིག་རེད ” ཟེར།
དོན་དངོས་ཐོག་ལོ་ཚིགས་དེ་ནི་འཁྱགས་རོམ་དུས་རབས་མགོ་མ་ཚུགས་སྔོན་གྱི་ལོ་ངོ་ས་ཡ་གཅིག་གི་ཡར་སྔོན་ཡིན་ཞིང་། ཝང་གི་འདོད་ཚུལ་ལྟར་ན་ཁོང་གི་གསར་རྙེད་འདིས་བསྟན་པ་ནི་ཉུང་མཐར་ཡང་སྲོག་ཆགས་རིགས་རེ་ཟུང་གིས་འཁྱགས་རོམ་དུས་རབས་ཐོན་རྒྱུར་གྲ་སྒྲིག་བྱས་ཡོད་པ་དེ་རེད། “བལ་ལྡན་བསེ་རུའི་གནད་དོན་འདིའི་ཐོག་ནས་བཤད་ན། མ་མཐར་ཡང་ཁོང་ཚོས་འཁྱགས་རོམ་དུས་རབས་མགོ་མ་ཚུགས་པའི་ཡར་སྔོན་ནས་མཐོ་སྒང་བོད་ཡུལ་གྱི་གྲང་རེག་ཆེ་བའི་ཁོར་ཡུག་ལ་བསྟུན་འགྱུར་བྱུང་ཡོད་པ་དེ་རེད” ཟེར།
ཁ་ལི་ཧྥོར་ནྱི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་གདོད་མའི་སྲོག་ཆགས་རིག་པ་བ་ཨཱན་ཐོ་ནེ་ཡིས་བཤད་པ་ལྟར་ན། “ འཕེལ་འགྱུར་རིག་པར་མཚོན་ན་ས་གཤིས་ཀྱིས་ཁེར་རྐྱང་དུ་བཅད་པའི་གནས་ཡུལ་འདི་དག་ནི། ད་ལྟའི་དུས་འདིར་ཡང་ཆེས་གལ་གནད་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོད་པ་དང་། དེ་བས་ཀྱང་ངོ་མཚར་བའི་གནད་དོན་གཅིག་ནི། དེ་རིང་གི་གོ་ལ་འདིའི་ཐོག་ཏུ་སྐྱེ་དངོས་གྱེས་འཕེལ་ཁེར་རྐྱང་དུ་བཅད་པའི་ས་ཁུལ་རེ་ཟུང་ཡོད་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་འདིའི་སྣོད་ཀྱི་བཀོད་པར་འཕོ་འགྱུར་ཆེན་པོ་ཞིག་འགྲོ་ངེས་པའི་གནས་སྐབས་དེར། ཁེར་རྐྱང་དུ་བཅད་ནས་ཡོད་པའི་ས་ཁུལ་གང་ཞིག་མ་འོངས་འཕེལ་འགྱུར་གྱི་ས་གནས་སུ་འགྱུར་མིན་ད་དུང་ཤེས་ཀྱི་མེད་པ་དེ་རེད” ཟེར།
བསྟུན་འགྱུར་སྨྲ་བའི་རིགས་ལམ་ནང་། བལ་རྩིད་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པ་དེ་ཡང་ཚུད་ཡོད་ཅིང་། དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་པོའི་བོངས་ཚད་དེ་གྲང་རེག་ཆེ་བའི་ཁོར་ཡུག་ནང་ཧ་ཅང་ལེགས། གང་གིས་ཟེར་ན་ཁྱེད་ཀྱིས་ལུས་པོ་གང་རུང་ཞིག་གི་བོངས་ཚད་ཆེ་རུ་གཏོང་དུས། དེའི་ནང་ངོས་ཆེར་བསྐྱེད་པ་ལས་ལུས་པོ་དེའི་ཕྱི་ངོས་ཀྱི་རྒྱ་ཁྱོན་དེ་ཙམ་གྱིས་ཆེར་མི་བསྐྱེད་པ་རེད། བོངས་ཚད་ཅིག་ལ་ཕྱི་ངོས་ཀྱི་རྒྱ་ཁྱོན་ཆུང་ངུ་ལས་མེད་ཚེ་དེས་དྲོད་ཉར་ཚགས་ཡག་པོ་བྱེད་ཐུབ་པ་རེད། དེ་ནས་བསྟུན་འགྱུར་རིམ་པ་གཉིས་པ་ནི་བལ་ལྡན་བསེ་རུ་དེའི་རྭ་ཅོ་སྟེ། རིང་ཚད་ལ་ཁྲུ་གསུམ་ཡོད་ཅིང་ཞེང་ཚད་ཆེ་བའི་ངོས་ལེབ་ཅིག་རེད།
སྲོག་ཆགས་དེས་རང་གི་རྭ་ཅོ་བེད་སྤྱད་ནས་གངས་ཕྱག་པ་དང་། གངས་དང་ཁ་བའི་འོག་གི་སྔོ་རྩྭ་འཚོལ་བ་རེད། ཝང་གིས་མུ་མཐུད་ནས་ངོ་སྤྲོད་བྱས་པ་ལྟར་ན་ཁོ་ལ་བོད་ཡུལ་མཐོ་སྒང་ནས་རྙེད་སོན་བྱུང་བའི་གནའ་བོའི་ལུག་སྔོན་པོའི་རིགས་ཀྱི་འགྱུར་རྡོ་ཡོད་པ་དང་། རྩ་བའི་ཆ་ནས་དེ་ནི་ར་མ་ཡིན་ཞིང་འཁྱགས་རོམ་དུས་རབས་སུ་འཚོ་སྡོད་བྱས་མྱོང་བའི་དུས་རབས་དེའི་སྲོག་ཆགས་ཤིག་ཡིན་པ་རེད། དེར་བརྟེན། ཝང་གིས་འདོད་པ་ལྟར་ན་མཐོ་སྒང་བོད་ཡུལ་ནི་གྲང་རེག་ཆེ་བའི་གནས་ཀྱི་སྲོག་ཆགས་དག་གི་ཕ་ཡུལ་ཡིན་ལ། ས་ཁྱོན་གངས་འཁྱག་གིས་འཐིམ་པ་དང་དུས་མཉམ་དུ་ཁོང་ཚོ་བོད་ཡུལ་ནས་ཐོན་ཏེ་རིམ་བཞིན་ས་ཆ་གཞན་དུ་ཁྱབ་པ་རེད།
མཐོ་སྒང་བོད་ཡུལ་ནི་འཛམ་གླིང་ཐོག་གི་ཆེས་མཐོ་བའི་ཡུལ་གྲུ་ཞིག་ཡིན། དེའི་རྒྱ་ཁྱོན་ལ་ཧྥ་རན་སི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ལྡབ་བཞི་ཡོད་ཅིང་། འཇིག་རྟེན་འདིའི་ཐོག་གི་ཆེས་མཐོ་བའི་རི་བྲག་ཕལ་ཆེ་བའི་ཕ་ས་ཕ་ཡུལ་ཡང་ཡིན།
ས་གནས་གསར་འགོད་པ། སངས་རྒྱས་བཀྲ་ཤིས།
འོན་ཀྱང་ཚན་རིག་གི་ཞིབ་འཇུག་འདི་ནི་བོད་མི་ཕལ་མོ་ཆེས་ད་དུང་ལྷ་སྒྲུང་བཤད་བཤད་བྱེད་ཀྱིན་འདུག ད་ཐེངས་འདི་ཡང་ལྷ་སྒྲུང་དང་སྦྱར་ནས་བཤད་སྲིད།
དེ་ནི་བོད་མི་དག་ལྷ་སྒྲུང་ལ་གོམས་ཆེ་བས་མིན་ནམ་སྙམ་མོ།
བོད་མཐོ་སྒང་འདི་རྒྱ་དཀར་ནག་གི་ཡུལ་གྲུ་ཆགས་ཤིང་ཤེས་རིག་དར་རྒྱས་བྱུང་བའི་རྗེས་ནས་བྱུང་བ་ཞིག་མིན་པར་ཐག་ཆོད་བྱས་འདུག
བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཤེས་རིག་གི་རྣམ་པ་དེ་ཇེ་གསལ་ནས་ཇེ་གསལ་དང་ཇེ་རིང་ནས་ཇེ་རིང་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་འདུག
དགའ་འོས་པའི་གཏམ་བཟང་ཞིག་ཏུ་མཐོང་ངོ།
ངའི་ཆེས་དགའ་ཤོས་ཀྱི་རི་དྭགས་བསེ་རུར་དེ་རིང་གཞི་ནས་ཞིབ་འཇུག་གི་རིན་ཐང་ལྡན་པའི་སྐད་ཆ་ཞིག་བཤད་ཡོང་དུས། ཅི་འདྲའི་དགའ་འོས་པ་ཞིག་མ་རེད་དམ།
མཐོ་སྒང་གི་བསེ་རུར་བཟོད་བསྲན་དང་། སྙིང་རྗེ། བྱམས་སེམས་ལྡན་པ་དེ་ནི་ཁོ་བོ་མཆེ་ལྡན་ཞིག་ཡིན་ནའང་ཟས་སུ་རྩྭ་རིགས་ཁོ་ན་ཟ་བ་ལས་གཞན་དམར་ཟས་རིགས་རྩ་བ་ན་མི་ཟ་བ་དེ་ཡང་བསྔགས་འོས་པའི་ཁྱད་ཆོས་དམིགས་བསལ་བ་ཞིག་རེད།
འོན་ཀྱང་ད་དུང་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་དགོས་པ་ཞིག་ལ། འཁྱག་རོམ་དུས་རབས་ནང་གི་བསེ་རུའི་རིགས་དེས་ཟས་སུ་རྩྭ་རིགས་ཟ་གིན་ཡོད་མེད་དེ་ཡིན། །
རི་དྭགས་བསེ་རུ།
ངའི་ཆེས་དགའ་ཤོས་ཀྱི་རི་དྭགས་དང་།
ངའི་རང་གཤིས་ཀྱང་ཁྱེད་ཀྱིས་མཚོན་ཐུབ་ལ།
ངའི་འཚོ་བའི་རྒྱབ་ལྗོངས་ཀྱང་ཁྱེད་ཀྱིས་མཚོན་ཐུབ།
ད་དུང་། གཞན་མང་པོ་ཞིག འགྲེལ་མི་ཐུབ་པའི་གནད་དོན་མང་པོ་ཞིག།
བསེ་རུ། བསེ་རུ། བསེ་རུ། བསེ་རུ། བསེ་རུ། བསེ་རུ།
ཁེར་རྐྱང་དུ་ལྷག་པའི་བསེ་རུ།
འཛམ་གླིང་གིས་བསྐྱུར་བའི་བསེ་རུ་་་་་་་་་་་་་
ཞིབ་འཇུག་ཡག་པོ་གནང་སྟེ་གྲུབ་དོན་གཏན་ལ་ཕབས་ནས་འཛམ་གླིང་མི་མང་གིས་གདོན་མའི་བོད་ཁམས་འདིའི་ཆགས་རིམ་ལ་ཕྱིར་མིག་ཅིག་བལྟས་པ་ནི་ཧ་ཅང་གི་ཡག་པོ་ཞིག་རེད།