བོན་རྒྱ་བསྟན་འཛིན་རབ་རྒྱས།
༡ ༽ བཙན་བྱོལ་གཞུང་མང་གཉིས་ཀྱིས་མ་བཏང་བའི་ཐ་སྙད།
བོད་པ་བཙན་བྱོལ་བ་ཚོས་ཕ་ས་བློས་བཏང་། ཕ་ཡུལ་བློས་བཏང་། ཕ་མ་བློས་བཏང་། ཕུ་ནུ་བློས་བཏང་། རང་བཙན་བློས་བཏང་། དབུ་མ་བློས་བཏང་། ཐ་ན་རང་གི་སྐད་དང་ཡི་གེ། སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་ཀུན་སྤྱོད་མ་ལུས་བློས་བཏང་དང་གཏོང་བཞིན་པའི་སོ་ན་གནས་པའི་སྐབས་འདི་འདྲ་ཞིག་ལ་ངོ་མཚར་རྨད་བྱུང་གི་གཏམ་རྒྱུད་ཅིག་བྱུང་བ་ནི། བོད་གཞུང་མང་གཉིས་ཀྱིས་ཐ་སྙད་གཅིག་བློས་མ་བཏང་བ་དེ་རེད། ཐ་སྙད་རྩ་ཆེན་དེའི་མིང་ལ་”བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་”ཞེས་འབོད་ཅིང་། དེ་ལ་བཀའ་ཟུར་ལྷན་ཚོགས་རང་འགུལ་གྱིས་འཛོམས་ནས་ཐ་སྙད་དེ་སྒུལ་མི་ཆོག་པའི་བསམ་འཆར་མཚན་རྟགས་དགུ་གནོན་གྱིས་ཕེབས་བྱུང་བ་མ་ཟད། ཕྱོགས་མཐའ་ཁག་གི་གཉུག་མར་གནས་པའི་མི་མང་གིས་ཀྱང་དེ་ལ་ཁབ་གཙག་ཙམ་ཡང་བྱས་མི་ཆོག་པའི་བསམ་ཚུལ་ཆར་རྗེས་ཀྱི་ཤ་མོ་བཞིན་བརྡོལ། ཐ་ན་ཕྱི་རྒྱལ་ན་ཡོད་པའི་བོད་པ་རྒྱུ་ཆེན་ཚོས་ཀྱང་ངར་ངར་འཇིགས་འཇིགས་ཀྱིས་དོན་དག་དེ་ཁྱེར་ནས་ཐོན་ཞིང་། དྲ་ཐོག་གི་བདག་མེད་མཁས་པ་ཚོས་ཀྱང་ཐ་སྙད་དེ་ནི་བོད་ཀྱི་བླ་ཡིན་རབས་དང་། བོད་མིའི་སྲོག་ཡིན་རབས་ཀྱི་གནས་ལུགས་འུར་གྱིས་གླེང་འགོ་ཚུགས། དེ་དག་གི་ཤུགས་རྐྱེན་ལས་བོད་གཞུང་མང་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་གཉིས་པའི་སྟེང་ཚོགས་ཆུང་རེ་རེའི་ནང་དུ་ཐ་སྙད་དེར་མང་མོས་ཀྱི་རྒྱལ་ཁ་ཐོབ་ཞིང་། ཐ་མའི་ཚོགས་ཆེན་གྱི་མཇུག་སྡོམ་ནང་དུ་ཐ་སྙད་དེར་སྤྱི་མོས་ཀྱི་དཔའ་དར་འཐེན་ཡོད། སྤྱིར་ན། ཕྱི་ནང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གནོད་ཤུགས་དང་རྒྱ་ལ་ཁོར་ཡུག་བསྐྲུན་པ་སོགས་ཀྱི་སླད་དུ་བོད་ཀྱི་རང་སྐད་གཙང་མའི་ཐ་སྙད་ཁྲིམས་ཀྱིས་བཀག་པ་ནི། ད་ཐེངས་ཙམ་མིན་པར་རྒྱ་དམར་སོགས་ཐ་སྙད་མང་པོ་ཞིག་ལོ་ཤས་སྔོན་ནས་བཀའ་ཤག་གོང་མ་ཚང་གིས་ལྔ་ལམ་དུ་བཏང་ཡོད། ཡིན་ནའང་། དེ་དག་ལ་ཕངས་སེམས་ཀྱི་རྣམ་འགྱུར་ཙམ་ཡང་སྟོན་མཁན་མེད་པའི་ཚུལ་དུ་གྱུར་མོད། ད་ཐེངས་བོད་གཞུང་མང་གཉིས་ཀྱིས་”བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་”ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་དེ་གཏན་ནས་མ་བཏང་བའི་ངང་ཚུལ་དེ་ནི་དངོས་གནས་ཡ་མཚར་བ་ཞིག་རེད།
༢ ༽ ཟམ་གདོང་གསལ་བཤད་ཀྱིས་མ་གསལ་བའི་ཐ་སྙད།
ད་ལྟའི་བར་དུ་མགོ་གྲོས་ཚོགས་ནས་མཇུག་གཉུག་མར་གནས་པའི་མི་མང་གི་བར་དུ། ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེའི་གསལ་བཤད་ཀྱིས་གསལ་མ་ཐུབ་པའམ་ཡང་ན་གནོན་མ་ཐུབ་པ་ཞིག་གཏན་ནས་མེད་པས། ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེས་གཟེང་གཟེང་གིས་མགོ་བླ་མའི་བཀའ་ལ་གཏུགས། བར་མཁས་པའི་ལུང་ལ་གཏུགས། མཇུག་རིགས་པའི་རྩལ་ལ་གཏུགས་ནས་རྒྱལ་རབས་ལོ་རྒྱུས་ལ་དགོས་ཞེས་གསལ་བཤད་གནང་བར་ཡང་ཐུགས་མོས་ཆེ་ལ། དེ་ལྟར་གནང་དུས་མང་ཚོགས་ཀྱིས་ཡ་ལན་སློག་པ་ཕར་ཞོག ཐ་ན། གྲོས་ཚོགས་ཀྱིས་དྲི་བ་རེའང་འགོད་མི་ཐུབ་པའི་ཚོད་ན་ཡོད། ཡིན་ནའང་། ཐ་སྙད་དེ་བརྗེ་སྤོར་གྱི་ཐད་ལ་ཁོང་གིས་ཚོགས་ཆེན་སྔོན་དུ་གསལ་བཤད་གནང་། མཇུག་ནས་གནང་། གྲོས་ཚོགས་ནང་དུ་གནང་། རྒྱ་གར་ནས་གནང་། ཨ་རི་ནས་གནང་། གོ་སྐབས་རེག་ས་ཀུན་ནས་གནང་། གསལ་བཤད་གནང་གནང་བའི་ཐ་མར་མིང་ཚིག་དེ་བརྗེས་པ་མིན་པར་ཐོ་གཏུགས་པ་ཙམ་ཡིན་པའི་བར་དུ་གསལ་བཤད་གནང་། ད་དུང་མང་ཚོགས་ཀྱིས་ད་ཐེངས་བཅའ་ཁྲིམས་གསར་དུ་བཟོས་སོང་རབས་དང་བོད་གཞུང་བསྡུ་བསོག་བརྒྱབ་ཚར་རབས་ཀྱི་ཉེས་པ་ཆེན་པོ་དག་ཀྱང་ལྐོག་ལྐོག་སིལ་སིལ་ངང་བཤད་འགོ་ཚུགས། དེ་ལ་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེས། “འོ་ན། བཅའ་ཁྲིམས་ཐེངས་ཉེར་ལྔ་རུ་གསར་དུ་བཟོས་པར་ཐལ། སྐབས་འདི་ནི་བསྐྱར་བཅོས་ཐེངས་ཉེར་ལྔ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར།” ཞེས་དང་། “”བོད་ཀྱི་ཁྲིམས་མཐུན་གྱི་གཞུང་དེ་རྩ་བ་ནས་ཕྱིར་བསྡུ་བྱས་མེད་པར་ཐལ། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་43ལས་༤༣གྲུབ་པའི་ལས་གྲུབ་པའི་ཁྲིམས་བཟོ་ལྷན་ཚོགས་ཞལ་ཁྲ་རིལ་རིལ་འདིར་བཞུགས་བཞིན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་”ཞེས། རྟགས་གསལ་ཚུན་ཆད་བཏང་མོད། མང་ཚོགས་ཀྱི་འུར་སྒྲ་གཏན་ནས་མ་འཇགས།
དང་པོར་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེས་”དྲ་རྒྱ་དང་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་གི་འགན་ཁུར་མི་དགོས་པའི་བསམ་འཆར་དེ་དག་གང་འཚམས་ཤིག་ནས་དབུགས་ལྒང་གི་ཕུ་ཤོར་བ་ལྟར་ཡལ་འགྲོ་གི་རེད་””ཅེས་རྣམ་ཀུན་ལྟར་ལུང་བསྟན་སྦམ་ཚུགས་ཀྱིས་གནང་མོད། མང་ཚོགས་ཀྱི་འུར་སྒྲ་ཇེ་མཐོ་ནས་ཇེ་མཐོར་གྱུར་བས། ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེས་ཀྱང་”བསམ་འཆར་དེ་དག་གང་འཚམས་ཤིག་ནས་དབུ་ལྒང་གི་ཕུ་ཤོར་བ་ལྟར་ཡལ་འགྲོ་བར་བསམས་ནའང་། བསམ་འཆར་དེ་དག་དེ་ལྟ་མིན་པར་དབུགས་ལྒང་གནམ་ལ་ཤོར་བ་ལྟར་དགུང་ནས་དགུང་དུ་འཕར་འགྲོ་བ་ཧ་གོ་དུས་ཧ་ལོག་ཚར་འདུག་””ཅེས་བཟོད་གསོལ་རིང་མོ་ལ་(ཧ་ལོག་)གཅིག་གི་ཁ་སྣོན་བྱེད་དགོས་དགོངས་ཡོད་ཚོད་དེ། ཁོང་བརྗེ་ཁ་ཏག་ཏག་ལ་ཉེ་བར་གཏུགས་སྐབས་སུའང་། ཐ་སྙད་དེ་ལ་ཁ་སྣོན་ཞིག་བརྒྱབ་ན་གང་འདྲ་ཞེས་ག་ལེར་ཚོགས་གཙོའི་རྣ་ནང་ལ་བཤད་འདུག་པ་མ་ཟད། ཐ་སྙད་བརྗེ་སྤོར་བྱས་པ་དེ་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་དགོངས་གཞིར་ཏག་ཏག་སོང་ཡོད་མེད་ཀྱང་ཐེ་ཚོམ་གྱི་ངང་ནས་ཤུགས་རིང་ཞིག་ནར་གྱིས་བཏང་ཡོད་ཚོད་དེ། སྤྱི་འཐུས་པད་འབྱུང་སོགས་ཀྱི་གཏམ་བཤད་ལས་རིམ་གྱིས་བརྡོལ་བཞིན་པ་དེ་ལྟར་རོ། །
༣ སྤྱི་འཐུས་གྲོས་ཆོད་ཀྱིས་མ་ཆོད་པའི་ཐ་སྙད།
དེ་ལས་ཀྱང་ངོ་མཚར་བ་ཞིག་ལ། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པ་ཞལ་གོར་སེ་གྲོས་ར་གཅིག་ལ་འཛོམས་ནས་ཡར་བཤད་བཅོ་བརྒྱད་དང་མར་བཤད་སྟོང་ཕྲག་བྱས་མཐར། ཁོ་ཚོས་༸གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་བརྩིས་ཡོད་མདོག་གི་རྣམ་པ་ཕྱིར་སྟོན་ཐབས་སུ། བོད་མི་མང་གིས་གཏན་ནས་བློས་གཏོང་ཐུབ་ཀྱི་མེད་པའི་ཐ་སྙད་དེ་”བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་”ཟེར་བ་ཞིག་ལ་བརྗེ་བར་མང་མོས་གྲོས་ཆོད་ཀྱི་ལམ་ནས་འུར་སེ་ཐག་བཅད་དེ་མང་ཚོགས་ཀྱི་སྐད་སྒྲ་གཏན་ནས་མ་ཐོས་པ་དེའོ། །ཡིན་ནའང་། ཁོང་དག་དགའ་དགའ་སྤྲོ་སྤྲོའི་ངང་ཚོགས་རའི་སྒོ་ལ་མ་ཐོན་གོང་། དྲ་ཐོག་པ་ཚོ་འུར་སེ་ལངས་ནས་“བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་”གི་ཐ་སྙད་རྩ་ཆེ་རབས་ཀྱི་གནས་ལུགས་མཐོན་པོར་སྒྲོག་པ་དང་ལྷན་དུ། ”བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་”ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་དེའི་དོན་དག་ཆུང་བ་དང་། ཁ་ལ་མི་བདེ་བ། རྣ་བར་མི་སྙན་པ། རྒྱལ་བའི་དགོངས་པ་མིན་རབས་སོགས་ཀྱི་གླེང་སློང་གྲངས་མེད་པ་ཞིག་གི་མེ་རྟ་དུས་གཅིག་ཏུ་སྦར། ཐ་ན་གྲོས་ཚོགས་རང་ནང་གི་འཐུས་མི་ཁ་ཤས་ཀྱིས་ཀྱང་ཇ་འཐུང་ས་དང་ལབ་རྒྱག་ས་ཀུན་ནས་”བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་”ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་དེར་རྩེད་མོ་དང་། ཀུ་རེ་རྩེད་འགོ་ཚུགས་ཤིང་། སྤྱི་འཐུས་རེ་ཟུང་གིས་དེ་ལྟར་མི་རུང་བའི་དགོངས་ཚུལ་ཡང་ཤུགས་ཀྱིས་བཤད། སྐབས་དེར་དྲ་ཐོག་ནས་འགན་ཁུར་ཡོད་མེད་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཀློང་བརྡོལ་ཞིང་། འགན་ཁུར་ཅན་གྱི་སྤྱི་འཐུས་ཤིག་ཡིན་ན་དྲ་རྒྱ་རེ་ཁ་སྔོག་པ་དང་རང་བཞིན་གྱིས་ཤུགས་རིང་རེ་མི་ཤོར་ཐུ་མེད་ཀྱི་གནས་སུ་བཏང་། འདི་ལྟར་མང་ཚོགས་ཀྱི་གླེང་ཕྱོགས་ཇེ་མང་དང་སྐད་མགོ་ཇེ་མཐོར་གྱུར་བ་དང་ཚོགས་གཙོའི་ཐུགས་ལ། ཐ་སྙད་དེ་ནི་གྲོས་ཆོད་དེ་ཙམ་གྱིས་མི་ཆོད་པ་ཐུགས་ལ་ཁྲིགས་སེ་སོང་བ་མ་ཟད། ད་ནི་བྱ་ཐབས་ཅི་ཞིག་གི་ལམ་ཁ་ཡོད་མེད་ཀྱི་ཐད་བསམ་གཞིག་ཁྲི་འབུམ་བཏང་ཡོད་ཚོད་དེ། ཐ་ན་༸གོང་ས་མཆོག་ཕེབས་བསུར་བཅར་སའི་གནམ་ཐང་ནས་ཀྱང་དེའི་ཆེད་དུ་ཤུགས་རིང་གི་འཚུབ་མ་བསྐྱིལ་ཞིང་། ཐ་མག་གི་སྨུག་ཆུང་ལངས་པར་བྱས་པས། གནམ་ཐང་གི་ཟུར་ངོས་ཤིག་ལ་བུད་ནས་གདམས་ཐོན་བཀའ་བློན་ཁྲི་པའི་སྙན་ལ་ག་ལེར་མང་ཚོགས་ཀྱི་འུར་འགོ་གནོན་ཐབས་ཀྱི་སྐད་ཆ་ཞིག་་བརྒྱུད་སྤྲོད་བྱས་པ་དེའོ། །ཡིན་ནའང་། ཡིད་སྐྱོ་བ་ཞིག་ལ་མི་མང་གི་སྐད་སྒྲ་དང་ཚོགས་གཙོའི་རེ་འདུན་ལ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱིས་འགྲིག་རྟགས་རྒྱག་ཁེགས་ཚོད་ཡིན་པ་དེའོ། །
༤ ༽ རྒྱལ་བའི་དབུ་ལ་ཅལ་འཇོག་བྱས་པའི་གྲོས་ཆོད།
གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་ཚོས་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་དབུས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ལ་བསྒྱུར་བའི་གྲོས་ཆོད་དེ་ནི། རྒྱལ་བའི་དགོངས་པ་ཉག་གཅིག་ལས་གྲོས་ཚོགས་ངོས་ཀྱི་ཐག་གཅོད་ཅིག་ལ་ངོས་འཛིན་མེད་ཚོད་ཡིན་ཙ་ན། ཐ་སྙད་བསྒྱུར་བཅོས་ལ་འབྱུང་འགྱུར་ནག་ཉེས་ཅི་ཞིག་བྱུང་ན་རྒྱལ་བའི་དབུ་ལ་ཅལ་གྱིས་གཡུགས་རྒྱུ་ཡིན་པ་ནི་ཟུར་བལྟས་ལེབ་མཐོང་རེད། ཡིན་ནའང་། ༸གོང་ས་མཚོག་གིས་ཐ་སྙད་དེ་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་དོན་ཚན་དང་པོ་རུ་འགྱིང་ཉམས་ཀྱིས་བཞག་ན་རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་དེ་ལྟར་བཞག་མི་ཆོག། དེ་ལྟར་འཇོག་རྒྱུ་ཡིན་ན་གྲོས་ཚོགས་འཚོགས་མི་ཆོག བཀའ་ཤག་གི་སྒོ་རྒྱག་གི་ཡིན་ཟེར་བ་ལྟ་བུའི་བཀའ་རྒྱ་གཏོང་མི་སྲིད་པ་མིན་ལ། དེ་ལྟར་བྱུང་ན་བདག་གིས་འགན་ཁུར་མི་ཐུབ་ལ། གདེང་ཚོད་མེད་ན་སྔ་ས་ནས་བསམ་བློ་གཏོང་དགོས་ཞེས་དགོངས་ཚུལ་དྲང་མོར་བཀའ་བསྩལ་བ་ཞིག་ལས་ཡིན་གཅིག་མིན་པར་དེ་ལྟར་གྱིས་ཞེས་བཀའ་ལུང་རལ་གྲིས་ཐད་གཅོད་བྱས་པ་ཞིག་ནི་གཏན་ནས་མིན་ནོ། །སྤྱིར་བཏང་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་གནའ་ནས་ད་ལྟའི་བར་དུ་གྲོས་འཚོགས་ལ་ག་ལས་དང་འདི་གྱིས་ཞེས་བཀའ་ཕེབས་མྱོང་མེད་པ་དང་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཐག་གཅོད་ལ་གུས་བརྩི་མ་བྱས་ཞིག་གཏན་ནས་མེད་པ་ནི། བཅའ་ཁྲིམས་ནང་དུ་ཆོས་ལུགས་རིས་མེད་ཅེས་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཚབ་ལ་ཁོང་གི་ཐུགས་བློར་མི་འཐད་པའི་ཐ་སྙད་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་ཞེས་པའི་མིང་ཚིག་གཡར་མ་ཞིག་བཞག་པའང་མ་བཀག་པར་ད་ལྟའི་བར་བཞག་པའི་ལོ་རྒྱུས་ལས་གསལ་ཐུབ་པ་ཞིག་རེད། སྐབས་འདིར་རྨོངས་པའི་བློ་ངོར་སྣང་ཚུལ་མིན་ན་གོང་རིམ་སྐུ་ངོ་དག་གིས་གྲོས་ཆོད་དེར་འབྲས་བུ་ཡག་པོ་ཞིག་བྱུང་ན་ཚུར་ལེན་ཆོག་ཆོག་དང་། འབྲས་བུ་ངན་པ་ཞིག་བྱུང་ན་ཕར་ལ་གཡུགས་ཆོག་ཆོག་གི་རིགས་པ་ཞིག་ཉར་ཡོད་ཚོད་རེད་མོད། ཁ་སང་སྲིད་སྐྱོང་གི་ཐ་སྙད་ལ་ངོས་ལེན་མ་བྱས་པ་དེ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི་ཚོས་༸གོང་ས་མཆོག་གི་དགོངས་པའི་རྗེས་སུ་ཤར་སྐྱོད་བྱེད་ཀྱིན་མེད་པ་དེ་གསལ་བོར་གྱུར་སོང་བས། ད་ནི་སྔོན་གྱི་ཐ་སྙད་དེའང་༸གོང་ས་མཆོག་གི་དགོངས་པ་ཁོ་ན་ལ་གཞི་བྱས་པ་ཞིག་མིན་པ་གསལ་བོར་གྱུར་བ་རེད་ལ། མི་མང་གིས་ཀྱང་རིགས་འཆལ་དེ་དག་གི་ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀ་གསལ་རྟོགས་ཀྱིས་”ང་ཚོ་༸གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་ག་རེ་གནང་པ་དེར་ཧང་སངས་བཞིན་མེད། ༸གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་བརྩི་སྟངས་དེ་ལ་ང་ཚོ་ཧང་སངས་ཀྱི་ཡོད།”ཅེས་པའི་སྐད་ཆ་དངོས་སུ་ཐོན་ཚར་འདུག་པས་ད་ནི་གྲོས་ཆོད་དེ་རྒྱལ་བའི་དབུ་ལ་ཅར་གྱི་གཡུགས་ཐུབ་མིན་ཡང་ཐེ་ཚོམ་གྱི་གནས་སུ་ཡོད་དོ། །
༥ “གཞུང་”ཞེས་པ་ལས་ཀྱང་”བཙན་བྱོལ་”ཞེས་པ་རྩ་མི་ཆེའམ།
ད་ཐེངས་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་དང་བཀའ་ཁྲི་གསར་རྙིང་གཉིས་མཉམ་དུ་འཛོམས་ནས་བསྐྱར་དུ་བོད་གཞུང་གི་མིང་བརྗེ་བསྒྱུར་གྱི་ལྟ་ཚུལ་ཞིག་བྱུང་བ་འདི་ནི་དགའ་དགོས་པ་ཞིག་རེད། འདི་ནི་མང་ཚོགས་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་ཆུ་ནང་ལ་རྡོ་གཡུགས་པའི་ཚད་ལ་མ་གྱུར་བར། མང་ཚོགས་ཀྱི་བསམ་འཆར་བཤད་ས་ཡོད་པ་དང་། བཤད་ན་ཉན་མཁན་ཡོད་པའི་རྟགས་ཤིག་རེད། ཡིན་ནའང་། ད་ཐེངས་འཐུས་མི་ཚོས་མང་ཚོགས་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་ལ་གདེང་འཇོག་མ་བྱས་པ་དེ་མི་མང་གིས་མཁྱེན་དགོས་པ་ཞིག་རེད་སྙམ།
བོད་གཞུང་གི་མིང་སླར་གསོ་མི་ཐུབ་ནའང་ཇ་ཁ་ཆང་ཁ་ནས་ཀུ་རེ་རྩེད་བྱེད་ལྟ་བུ་ཞིག་མིན་པ་དང་། ཁ་ལ་བདེ་ཞིང་རྣ་བར་སྙན་པ་སྟེ་མང་ཚོགས་ཀྱི་རེ་འདུན་ཡང་གང་འཚམས་ཤིག་འགྲུབ་པར་འབད་པ་བྱེད་རྒྱུ་ནི་ཆེས་གལ་ཆེན་པོ་རེད། སྤྱིར་ན་མི་མང་གི་འདོད་པ་མ་ཁེངས་པའི་ངོས་གཅིག་ནི་ ”གཞུང་ ” ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་དོར་བ་ཙམ་མིན་པར་”བཙན་བྱོལ་”ཞེས་པ་ཐེངས་འདིའི་མིང་གསར་ནང་མ་ཐོན་པ་དང་། མིང་གསར་འདི་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་གཞུང་མང་ཚོགས་བཅར་བ་རྣམས་ལ་དགོངས་ཚུལ་གནང་བ་དང་མི་མཐུན་པ་དང་། མིང་གསར་འདི་ཁ་ལ་མི་བདེ་བ་སོགས་ཀྱི་རྐྱེན་སྣ་དུ་མ་ཞིག་གི་དབང་གིས་མང་ཚོགས་ཀྱི་འུར་སྒྲ་མ་འཇགས་པ་རེད་སྙམ། དེའི་ཕྱིར་”གཞུང་”ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་འདི་བསྐྱར་གསོ་ཐུབ་པ་ལས་ཀྱང་”བཙན་བྱོལ་”ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་འདི་འཇུག་ཐུབ་ན་དགེ་མཚན་ཆེ་བར་འདོད། རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་གི་ནང་དུ་གཞུང་གཉིས་ཡོང་མི་ཆོག་པ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་ལུགས་ཀྱི་སྤྱི་འགྲོས་ཤིག་ཡིན་པས་ང་ཚོས་དེ་ལ་བརྩི་བཀུར་བྱེད་དགོས་རྒྱུ་རེད། ཡིན་ནའང་། ང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་བ་ལས་ཕྱི་སྡོད་ཀྲུང་གོ་བ་དང་། ཡུལ་གྱར་བོད་མི་མིན་པ་དེ་ཤེས་དགོས་པ་རེད། ང་ཚོ་ནི་མགོ་ཐོག་ན་རྒྱལ་ཁབ་མེད་པའི་བཙན་བྱོལ་བ་ཡིན་པས། བཙན་བྱོལ་བའི་ཐ་སྙད་འདི་མི་འཇོན་ནའང་འཁུར་དགོས་པ་རེད། བཙན་བྱོལ་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་འདི་གཞུང་ནས་སྒྲིག་འཛུགས་དང་སྒྲིག་འཛུགས་ནས་ཚོགས་པ་ཞིག་ལ་གྱུར་ནའང་ངེས་པར་སྦྱོར་དགོས་པ་མ་ཟད། མ་མཐའ་ང་ཚོ་འཐོར་ཞིག་ལ་འགྲོ་ནའང་བཙན་བྱོལ་གྱི་མིང་འོག་ནས་འཐོར་དགོས་པ་དེ་གལ་ཆེན་རེད། བཙན་བྱོལ་བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཐ་སྙད་ཀྱང་འདོགས་ན་ལས་འདོད་དེ། དོན་དངོས་སུ་གཞུང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཐ་སྙད་འཁུར་བའི་འཇོན་ཐང་དང་ནུས་པ་ཡོད་མེད་དཔྱོད་དགོས་པ་ཞིག་རེད།
༦ གངས་ལྗོངས་བཙན་བྱོལ་མང་གཙོའི་སྒྲིག་འཛུགས་དང་གངས་ཅན་སྐྱིད་གཞོངས།
ད་ནི་མི་སྒེར་རེ་རེའི་ངོས་ནས་ཀྱང་ཡར་སྡིགས་མར་སྡིགས་བྱས་ནས་འདུག་པ་ལས་རང་རང་གི་བསམ་ཚུལ་དངོས་དེ་རྗེན་པར་ཞུས་ན། གཞུང་འཛིན་མི་སྣར་ཡང་བསམ་བློ་དང་གང་ཅིའི་ཐད་རམ་འདེགས་སུ་འགྲོ་ངེས་པས། ད་ནི་ཡང་བསམ་ཚུལ་བཤད་ཚུལ་རེད་སྙམ། ཁོ་བོའི་བསམ་ཚུལ་ལ། གཞུང་གི་མིང་ལ(གངས་ལྗོངས་བཙན་བྱོལ་མང་གཙོའི་སྒྲིག་འཛུགས་)དང་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་སོགས་(གངས་ཅན་སྐྱིད་གཤོངས།)ཀྱི་མིང་ཐོག་ནས་སྤེལ་ན་དགེ་མཚན་ཆེ་ཞིང་དོན་ལ་གནས་བར་འདོད།
གངས་ལྗོངས་ཞེས་པ་ནི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཚང་དག་གི་ནང་དུ་སྤུ་རྒྱལ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ཁམས་ཞེས་མང་དུ་འབྱུང་བའི་སྤུ་ཞེས་པའང་ཞང་ཞུང་སྐད་ཡིན་ཞིང་བོད་སྐད་དུ་གངས་ལ་འཇུག་པ་དང་། སྤུ་རྒྱལ་ཞེས་པ་ནི་གངས་རྒྱལ་ཞེས་པའི་དོན་ཡིན་པ་ལྟར། གངས་ལྗོངས་ཞེས་པ་འདི་ནི་ང་ཚོའི་མཚོན་རྟགས་བླ་ན་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་པ་མ་ཟད། ང་ཚོ་གང་ནས་འོང་བ་དང་གང་དུ་གཏོགས་སའི་བོད་ཁ་བ་ཅན་གྱི་མིང་དེ་ཡིན་པས་གནད་ཆེ་བར་བསམས་པ་ཡིན། བཙན་བྱོལ་ཞེས་པས་ང་ཚོ་ཇི་འདྲ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་ཅིའི་ཕྱིར་འོང་བ་དེ་སྟོན་ཞིང་། མང་གཙོ་ཞེས་པས་ང་ཚོ་ཇི་ལྟར་འཚོ་བ་དང་ང་ཚོའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ངོ་བོ་སྟོན་གྱིན་ཡོད། སྒྲིག་འཛུགས་ཞེས་པས་གོང་གསལ་གྱི་མིང་བརྡའི་ཕུང་བོར་གྲུབ་པའི་བོད་པ་ཀུན་གྱི་བདག་པོའི་གཞུང་དེ་བསྟན་པའི་ཚུལ་དུ་ཡིན། མིང་འདི་འདྲ་ཞིག་བཏགས་ན་ད་གཟོད་༸གོང་ས་མཆོག་གི་དགོངས་པ་དང་ཡང་ཉེ་བར་བཅར་ཡོད་རྒྱུ་རེད་སྙམ་གྱིན་འདུག
ཨ་རིའི་ཝ་ཞིན་ཀྲོན་གྱི་མིང་ཐོག་ནས་གསར་འགྱུར་སྤེལ་བ་དང་རྒྱ་ནག་གིས་པེ་ཅིང་གི་མིང་ཐོག་ནས་གསར་འགྱུར་སྤེལ་བ་བཞིན་ང་ཚོས་ཀྱང་གངས་ཅན་སྐྱིད་གཤོངས་ཀྱི་མིང་ཐོག་ནས་གསར་འགྱུར་སྤེལ་ན་དེ་ནི་འོས་ཤིང་འཚམས་ལ། ཁ་ལ་བདེ་ཞིང་རྣ་བར་སྙན་པ་སྟབས་བདེ་བ་སོགས་ཀྱི་ཁྱད་ཚོས་མང་པོ་འདུག་སྙམ། སྔོན་ཆད་ཁོ་བོར་གངས་ཅན་སྐྱིད་གཤོངས་ཞེས་པ་འདི་ནི་མི་གང་རུང་ཞིག་གིས་ཁ་བདེ་བདེ་བྱས་ནས་བཏགས་ཤིང་མིང་གི་དག་ཆའང་ནོར་འདུག་སྙམ་མོད། དེ་ལྟ་མིན་པར། ༸གོང་ས་མཆོག་གིས་དགོས་པ་དང་དགག་བྱ་མང་པོ་ཞིག་ལ་ཐུགས་གཞིགས་གནང་ནས་བཏགས་གནང་ཡོད་ཚོད་དེ། ཁོང་གི་བཀའ་རྩོམ་《ངོས་ཀྱི་ཡུལ་དང་ངོས་ཀྱི་མི་མང་》ནང་དུ། “གཙང་ཆུའི་ཕ་རོལ་དུ་སྐྱིད་གཤོངས་ཟེར་བའི་གྲོང་གསེབ་ཆུང་ངུ་ཞིག་འདུག གྲུ་ཁ་དེར་ངང་ཙམ་སྒུག་སྡོད་བྱེད་དགོས་བྱུང་ཞིང་། སྐབས་དེར་གནམ་གཤིས་ཇེ་ལེགས་སུ་གྱུར། དྭངས་ཞིང་སྔོ་ལ་རླུང་གིས་བསྐྱོད་པའི་ཆི་རིས་ཁྲིལ་ལེ་ལེ་གཡོ་བའི་ཆུ་ཆེན་དེའི་ཕ་ཁར་མི་མང་པོ་ཞིག་ནག་ཕུང་ངེར་ང་ཚོར་བསུ་སྒུག་བྱེད་ཅིང་འདུག་པ་མཐོང་། དེ་ནས་ང་ཚོ་གྲུར་ཞུགས་ཏེ་ཁད་ཉེ་སར་འབྱོར་སྐབས་མི་ཕུང་དེ་གྲས་སུ་ཁམས་དམག་དང་། གྲོང་གསེབ་པ་གྱོན་གོས་ལྭ་བ་དཀར་པོ་དང་། རྒྱ་ཚོས་ཅན་ལ་དཔུང་རྟགས་སེར་པོ་བརྒྱབ་པ་མང་པོ་འདུག དེ་ཚོ་ནི་རང་འགུལ་དྭང་བླངས་དམག་སྦྱོང་ཁོང་ཞུགས་པའི་གྲལ་ཡིན་འདུག ཁོ་བོ་ཅག་གྲུ་ནས་ཐོན་སྐབས་མི་མང་དེ་ཚོས་གང་ཅིའི་གནས་ཚུལ་ཡིད་ལ་བརྣག་སྟེ་བློ་སེམས་ཧ་ཅང་སྐྱོ་བའི་རྣམ་པ་སྟོན་ཅིང་། ང་ཚོ་རྟ་ཞོན་ཏེ་བསྐྱོད་སྐབས་མི་མང་པོས་མཆི་མ་འདོན་པ་མཐོང་བྱུང་། དེ་ནི་ང་ཚོས་ལྷོ་ཁུལ་གྱི་གྲོང་གསེབ་མཐོང་བ་ཐོག་མ་ཡིན་པ་དང་། མིང་ལའང་སྐྱིད་གཤོངས་སུ་འབོད་པ་དེས་ཡིད་སྐྱོའི་སྣོན་མ་ལྟ་བུར་གྱུར་སྟབས་ང་ཚོ་མྱུར་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན། ཁོ་བོའི་བསམ་པར་སྐྱིད་གཤོངས་ཀྱི་གྲོང་གསེབ་དེར་དུས་རབས་མང་པོའི་རིང་ཞི་བ་དང་། མཛའ་མཐུན་དུ་ཅི་བདེར་འཚོ་བ་དེ་དག་ད་ཆ་འཇིགས་སྐྲག་དང་ཉེན་ཁའི་ནང་ཚུད་བཞིན་ཡོད་པར་བསམ། འོན་ཏེ། སེར་སྐྱ་མཆོག་དམན་ཕོ་མོ་རྒན་བྱིས་ཚང་མ་བློ་སྤོ༷བས་དང་། སེམས་ཤུགས་ནི་སྟོར་བཤིགས་མི་ཐུབ་པ་ལྟ་བུ་འདུག ངས་རེ་འདུན་བྱས་མིན་ལ་མ་ལྟོས་པར་རང་་སྲོག་བློས་བཏང་གིས་བསྟན་སྲིད་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་པ་གསལ་བོ་ཤེས་ཡོད།”ཅེས་གསུངས་པ་བཞིན་། ད་ལྟའི་གངས་ཅན་སྐྱིད་གཤོངས་ཀི་མིང་འདི་ཡང་ཁོང་གིས་སེར་སྐྱ་མཆོག་དམན་རྒན་བྱིས་ཡོད་དོ་ཅོག་གིས་རང་སྲོག་བློས་བཏང་གིས་བསྟན་སྲིད་འཛིན་སྐྱོང་སྐྱོབ་གསུམ་གྱི་བསྟི་གནས་ཤིག་ལ་འགྱུར་བར་ཐུགས་རེ་གནང་ཡོད་པ་སྨྲོས་མ་དགོས་པས་མིང་འདི་ཧ་ཅང་རྩ་ཆེན་རེད་སྙམ།
སྤྱི་ལོ ༢༠༠༡༡ ལོའི་བོད་ཟླ ༠༩ ཚེས་ ༡༨ ཉིན་བྲིས་ཤིང་རྫོགས་པར་བྱས།
རྒན་ལྷ་མོ་ལགས་ནས་གསལ་བཤད་གནང་བ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ། རེད་ཁ་སང་ངས་ཀྱང་བསྐྱར་དུ་བོད་གཞུང་གི་ཡིག་ཆ་གལ་ཆེན་དག་གི་ནང་དུ་ཞིབ་ལྟ་རེ་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་འཁོད་པ་འདྲ་མཐོང་མ་སོང་། དངོས་གནས་ང་ཚོས༸་གོང་ས་མཆོག་གི་གསུང་ཚིག་རེ་རེ་བཞིན་ཞིབ་འཇུག་དང་གཟབ་ལྟ་བྱ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་རེད། ཚ
གསལ་བཤད་ཅིག དབྱིན་སྐད་སོགས་ཀྱི་ནང་ལ་དེ་སྔོན་ཞིག་ནས་བོད་གཞུང་བེད་སྤྱོད་གཏོང་མཚམས་བཞག་ཡོད་ལ་བར་སྐབས་ཤིག་ནས་རང་སྐད་ནང་ལའང་བོད་གཞུང་ཇེ་ཉུང་ནས་མེད་པ་ལྟ་བུ་ཆགས་ཡོད།
ཚངས་ཐིག་ལགས།
དེ་སྔ་དང་ད་ལྟ་གང་ཡིན་ཡང་བཙན་བྱོལ་བའི་གནས་བབ་རང་ཡིན་པས་གཞུང་ངམ་ཚོགས་པ་གང་ཞིག་ཡིན་ཡང་བཙན་བྱོལ་བ་ཡིན་པ་སུས་ཀྱང་ཤེས།
མིང་དོན་མཚུངས་མིན་བཅའ་ཁྲིམས་གཞི་ལ་འཛིན་དགོས། ད་ལྟའི་ང་ཚོའི་བཅའ་ཁྲིམས་འདི་ལ་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་གི་རྩ་ཁྲིམས་ལྟར་གཟིགས་ཀྱིན་ཡོད་ན། དེ་ཚངས་པའི་ཐིག་མ་རེད་བརྒྱ་བྱིན་གཞུ་རེད།
བསམ་ཚུལ་ཅི་ཙམ་མ་མཐུན་ན་ཡང་མཐའ་མར་དམངས་གཙོས་ཐག་གཅོད་ཀྱི་ལམ་གར་འགྲོ་དགོས། དམངས་ཀྱིས་རང་གི་གཞུང་ལ་བཀུར་དགོས། གཞུང་ཁྲལ་མ་མཇལ་ན་གཞུང་ལ་ངོ་རྒོལ་ཡིན་ལ་དམངས་གཙོ་ལ་ངོ་རྒོལ་ཡང་ཆགས་ཀྱིན་ཡོད།
བོན་རྒྱ་ལགས། གཞི་རྩའི་ངེད་གཉིས་བསམ་ཚུལ་མཐུན་གི ཁྱེད་ཀྱིས་གསུངས་སྟངས་ལྷག་པར་སྙན་གི གཞོན་སྐྱེས་ཤེས་ཡོན་ཅན་ཚོས་འདི་ལྟར་གླེང་སློང་བྱས་པར་དགའ་ཡོད།
ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེས་དེ་འདྲ་ཞིག་གསུངས་པ་བདེན་ལ། ༸གོང་ས་མཆོག་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་ཉིན་གསུངས་སོང། བར་སྐབས་ཤིག་ནས་གཞུང་འབྲེལ་སོགས་ཀྱི་གལ་ཆེའི་གཏམ་བཤད་ནང་ལ་བེད་སྤྱོད་གནང་གིན་མེད་པ་རེད། མདོར་བསྡུས་ན་སྟ་གོན་བྱས་ཚར་བ་རེད། དེ་དག་ནི་ནང་ཚགས་ཀྱི་བཀའ་སློབ་ཡིན་པས་ཕྱིར་བསྒྲགས་མེད་པ་འདྲ།
ཆབ་བྲག་ལགས།
ཁྱོད་ཀྱིས། ༼ དེ་སྔའི་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་་ཟེར་བ་དེ་རྒྱ་དམག་གི་བཙན་འཛུལ་ལ་བྱོལ་ནས་ཡོང་བའི་བོད་ཀྱི་སྲིད་གཞུང་ཟེར་བའི་བསྡུས་མིང་ཡིན་དགོས།༽ ཟེར་བ་བདེན་པ་རེད། མོས་མཐུན་ཡོད།
འོན་ཀྱང། ༼ དེ་བཞིན་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཞེས་པའང་གོ་དོན་འདྲ་ན་ཡང་་རྣམ་རྟོག་ཅན་མང་པོས་བཙན་བྱོལ་ན་ཡོད་པའི་ད་ལྟའི་བོད་མི་ཙམ་ལས་མི་གོ་ཟེར་ནས་བཙན་བྱོལ་ཕར་གཡུགས་སོང། གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་ཞེས་པ་ཡང་བཙན་བྱོལ་ན་ཡོད་པའི་བོད་མིའི་གཞུང་ཞེས་པར་ཡང་གོ་ཆོག ཡིན་ཡང་བཙན་བྱོལ་ན་ཡོད་པ་ཀུན་ལ་གསལ་བས་དོན་གྱིས་བཙན་བྱོལ་གྱི་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ལ་གོ་ཐུབ། ༽ ཟེར་ནས་དེ་གཉིས་གཅིག་མཚུངས་ཡིན་ཐབས་ལ་འབད་པ་ནི་དོན་གྱི་ཉིང་ཁུ་དང་བྲལ་བའི་ནམ་རྒྱུན་གྱི་དོན་མེད་ཚིག་རྩོད་ཀྱི་དུས་ཚོད་འཕྲོ་བརླག་བཏང་བ་ཙམ་རེད།
ཁྱེད་ཀྱིས་དམངས་གཙོ་ཞེས་པ་ཞིག་ཁ་སྣོན་འོས་པ་པར་ཡིན་སྨོན་བྱས་ཡོད་ན། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གནད་རྩ་མ་ཤེས་པ་འམ། ཡང་ན་མགོ་བདེ་རྐུབ་རྒྱུག་གྱི་ཁྲབ་བསྟོན་ཙམ་སྐད་ཆ་ལས་འདས་མེད་པ་ཁོ་ཐག་རེད།
ཡང་ཁྱེད་ཀྱིས། ༼ ངས་བལྟས་ན་མིང་དང་དོན་གཉིས་མཚུངས་མིན་དེ་གལ་ཆེ་ལ། དེ་ཡང་བཅའ་ཁྲིམས་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་བལྟས་ནས་མིང་གང་འདྲ་ཞིག་འཚམ་མིན་ལྟ་དགོས། ༽ཟེར། མིང་དང་དོན་མཐུན་དགོས་ན། བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་། ཟེར་བ་དོན་ལ་གནས་པ་ལས་ལྷག་ཞིག་ཡོད་མི་སྲིད། དབྱིན་ཡིག་ནང་དུ་ཡང་ Tibet Council In Exile ཟེར་དུས་བཙན་བྱོལ་དུ་ཡོད་པའི་བོད་རྒྱལ་ཁབ་གྱི་སྐུ་ཚབ་གསུང་ཏོད་ངོ་མ་དེ་ལ་གོ་བ་ལས་བཙན་བྱོལ་དུ་ཡོད་པའི་བོད་མི་ཁོ་ན་ལས་མི་གོ་བ་དེ་འདྲའི་གནས་མེད།
བོད་གཞུང་གི་མིང་མ་བཏགས་ན་གཞུང་ཁྲལ་འབུལ་རྒྱུ་མིན་ཟེར་བ་དེ་ཚོས་སྨྲ་ལྕེ་བདེ་མིན་ལ་མ་ལྟོས་པར། མ་འོང་གངས་ཅན་པའི་བདེ་དོན་བླག་གྲབ་ཡིན་པ་དང་། དེ་ལ་ཐུགས་ཁུར་ཆེ་བས་མཚོན་རྟགས་སུ་ཚོར་བ་ཤུགས་ཆེ་བ་རེད། ཁྱོད་དང་ཁྱོད་ལྟ་བུ་འགའ་ཞིག་གིས་ཚིག་ཙམ་རེ་རྩོད་འདུག་ན་དེས་ཆོག་རུང་། ཁོང་ཚོ་ལ་དེ་འདྲ་ཞིག་གིས་མི་ཆོག་ནི་རེད།
ད་ནི་སྙིང་ནས་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་གྱི་མདུན་ཕྱོགས་ནོར་ནས། ནོར་བཅོས་ཡང་དེང་དུ་མ་བླང་ཕྱིན། བྱ་ཁྲལ་ཡང་རྩེད་མོའི་ཆེད་དུ་སྤྲོད་འདོད་མེད་པ་ལོས་ཡིན།
ཁྱུང་དཀར་ལགས་ཁྱེད་ཀྱི་དྲིབ་དེ་ངའི་མཆན་ནང་དུ་ལན་གསལ་བོ་བྱས་ཟིན་ཡོད་པས་དེར་གཟབ་ནན་གྱི་གཟིགས་རོགས་ཞུ།
ད་ཁྱེད་ཚོ་ལ་གོ་བརྡ་ཨེ་འཕྲོད་ལྟ་བ་ལས་བྲག་རི་ཞིག་བཤིག་རྒྱུ་ལས་སླ་མོ་འདུག
ཨ་ཤི་རེ་གོ་་་་་ཡིན་ན།
རྒན་ལྷ་མོ་ལགས་ཀྱིས་དགོངས་ཚུལ་གནང་བར་དགའ་ཡོད། ཕལ་ཆེར་བསམ་ཚུལ་གྱི་བབ་ལ་བལྟས་ན་”གངས་ལྗོངས་བཙན་བྱོལ་མང་གཙོའི་སྒྲིག་འཛུགས”ལྟ་བུ་ཞིག་ལ་འབབ་ཀྱིན་ཡོད་པ་འདྲ།
ད་ལྟའི་བར་དུ་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་ཞེས་གསུངས་མྱོང་ཡོད་པ་མ་རེད། ཅེས་པ་ཞིག་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་གསུངས་པ་རེད་ཟེར་བ་དེ་བདེན་པ་ཨེ་རེད། དེ་དབྱིན་སྐད་ནང་ཟེར་གྱིན་ཡོད་པ་རེད་དམ། བོད་སྐད་ཐོག་ཟེར་བ་རེད།
བསྟན་རབ་ལགས་་་་་ལན་གནང་བ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ། རྗེས་མ་མཇལ་ཡོང།
དེ་སྔའི་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་་ཟེར་བ་དེ་རྒྱ་དམག་གི་བཙན་འཛུལ་ལ་བྱོལ་ནས་ཡོང་བའི་བོད་ཀྱི་སྲིད་གཞུང་ཟེར་བའི་བསྡུས་མིང་ཡིན་དགོས།
དེ་བཞིན་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཞེས་པའང་གོ་དོན་འདྲ་ན་ཡང་་རྣམ་རྟོག་ཅན་མང་པོས་བཙན་བྱོལ་ན་ཡོད་པའི་ད་ལྟའི་བོད་མི་ཙམ་ལས་མི་གོ་ཟེར་ནས་བཙན་བྱོལ་ཕར་གཡུགས་སོང། གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་ཞེས་པ་ཡང་བཙན་བྱོལ་ན་ཡོད་པའི་བོད་མིའི་གཞུང་ཞེས་པར་ཡང་གོ་ཆོག
ཡིན་ཡང་བཙན་བྱོལ་ན་ཡོད་པ་ཀུན་ལ་གསལ་བས་དོན་གྱིས་བཙན་བྱོལ་གྱི་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ལ་གོ་ཐུབ།
དམངས་གཙོ་ཞེས་པ་ཞིག་ཁ་སྣོན་འོས་པ་དེར་བདག་ནི་དེ་སྔ་ཞིག་ནས་སྨོན་ཡོད།
དོན་དམ་པས་བོད་གཞུང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་ཕྱོགས་ལས་རྣམ་རྒྱལ་ཞེས་པའི་ཆེ་ན་ཆུང་ན་བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་གི་མཚན་མཐོང་ཡོད་པའི་ངོ་བོ་དེར་འགྱུར་བ་ཆེ་ཙམ་བྱུང་ཡོད། ངས་བལྟས་ན་མིང་དང་དོན་གཉིས་མཚུངས་མིན་དེ་གལ་ཆེ་ལ། དེ་ཡང་བཅའ་ཁྲིམས་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་བལྟས་ནས་མིང་གང་འདྲ་ཞིག་འཚམ་མིན་ལྟ་དགོས།
བོད་གཞུང་གི་མིང་མ་བཏགས་ན་གཞུང་ཁྲལ་འབུལ་རྒྱུ་མིན་ཟེར་བ་དེ་ཚོས་ངོ་མ་དེ་འདྲ་ཞིག་བྱས་ན་དེ་ནི་གཏོར་བཤིག་རང་ཆགས་རྒྱུ་ལས་མ་འདས།
༸གོང་ས་༸མཅོག་གིས་བརྟགས་པའི་མིང་དེ་མཐོ་གྲོས་ཚོགས་དང།བར་ཟིན་བྲིས་པ།དམན་དྲ་འབུ་ཚོ་ཡན་ཆོད་ཀྱིས་བདག་པོ་བརྒྱག་རྩིས་ཙམ་ཡང་མི་བྱེད་པར་རང་སྣང་གང་ཤར་གྱིས་བརྟགས་པའི་མིང་དེ་ཚོ་ལ་ངོ་ལེན་བྱེད་འདོད་རྩ་བ་ནས་མེད་༸གྲོས་ཚོགས་ནས་དྲ་འབུ་ཚོ་ཡན་ཆད་ལ་དེ་རིང་ངས་དོགས་འདྲི་ཞིག་བྱེད་༸གོང་ས་༸་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་གསོལ་བལྩལ་གནང་བའི་ང་ཚོའི་སྒྲིགས་འཛུགས་ཀྱི་མིང་དེ་རང་བེད་སྤྱོད་བྱས་ན་ཆོས་དང་ཆབ་སྲིད་འདས་མ་འོངས་ཡང་ན་ལོ་རྒྱུས་སོགས་གང་ཞིག་ལ་མ་འགྲིགས་པ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་རེད་འདི་ནི་ངས་སེམས་ནང་དོགས་པ་ཡིན་པས་ལན་ཁ་གསལ་རེ་ཡོད་གསུངས་རོགས་གནང་
དྲ་གྲོགས་བསྟན་འཛིན་རབ་རྒྱས་ལགས།
སྐུ་ཉིད་ཀྱིས་གསུང་བ་ཚང་མ་ལ་དོན་སྙིང་ལྡན་འདུག ཕྲན་གྱིས་སྨོངས་བློར་ཤར་ཚོད་ནི། སྐབས་དང་དུས་སུ་གངས་ཅན་སྐྱིད་གཞུང་ངམ། གངས་ཅན་སྐྱིད་གཤོངས་སོགས་མིང་འདྲ་མིན་གྱི་ཐོག་ནས་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་སོགས་སྤེལ་ན་ཆོག་པའི་སྐབས་རེར་བྱུང་སྲིད་ཀྱང་། ད་ལྟ་བར་དུ་དེ་འདྲ་བྱུང་དགོས་མ་བྱུང་བ་འདྲ།
མ་ཟད་ང་ཚོའི་གནས་སྟང་ནི་ད་དུང་ཁྱབ་སྤེལ་གང་ཐུབ་དགོས་པའི་བཙན་བྱོལ་བ་ཡིན་པའི་དུས་ཙམ་ཞིག་ལས་བརྟན་བརླིང་སོང་ཟིན་པའི་གཞུང་མིན་པས། མིང་མང་ཆེན་པོ་དང་རྫིག་པོ་མེད་པར་མིང་ཐུང་ངུ་དང་། བསྟབས་བདེ་བོ་གཅིག་ལ་གཞི་ཚུགས་ཐུབ་ཅིང་། རང་གཞན་ཀུན་གྱི་རྣ་མིག་བློ་ཐོག་ཏུ་ཁྱབ་ཐུབ་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེ། ད་ལྟ་ནི་Information age ཟེར་བ། དྲྭ་འཕྲིན་ནམ། ཆ་ཕྲིན་གྱི་དུས་ཚོད་ཡིན་པས། ཤིན་དུ་མིག་རྣ་བློ་སེམ་རྣམས་མི་ཁོམ་པར་འཚུབ་ཆ་ཆེ་བས་དུས་རེད། མ་འོང་པ་རུ་ཡང་ཅེ་སྡུག་ལས་འགྲོ་རྒྱུ་ཡོད་དཀའ། དེ་ཕྱིར་མཚན་མིང་གང་ཞིག་ཀུན་གྱི་མིག་རྣ་བློ་སེམ་ནང་དུ་འཇག་རྒྱུ་ནི་ཤིན་ཏུ་དཀའ་བའི་དུས་ཞིག་ཡིན་པས། ད་སྔོན་བབ་བཅོལ་དུ་མིང་གསར་བ་འདོག་མཁན་ཁོང་ཚོས་བྱས་ཉེས་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་ཡོད།
དེ་ཕྱིར་ཕྲན་གྱིས་བསམ་ཚུལ་ནི། བོད་ཡིག་ཐོག་ཏུ། ༼བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་། ༽ཟེར་བ་རང་འཇག་འཇོག་པ་ལས་གལ་ཆེན་ཞིག་མཐོང་གི་མེད་ལགས།
ྋགོང་ས་མཆོག་གིས་གངས་ལྗོངས་དམངས་གཙོའི་ལྷན་ཁང་སོགས་གསུང་བ། གནས་སྐབས་སུ་ཁབ་ཐུག་ཏུ་དཔྱད་གཞི་ཙམ་ལ་དགོངས་ཚུལ་ཙམ་གསུང་བ་ལས་ཐག་ཆོད་བྱས་པ་མ་ཡིན་ན། ང་ཚོས་མ་འོང་ཆབ་སྲིད་ལ་བསམ་བློ་གཏོང་དགོས་སྙམ།
མང་གཙོ་ཞེས་པ་འདི་ནི་བཙན་བྱོལ་བའི་མིའི་ལག་ཡོང་ཆེ་ཤོས་རྒྱ་ནག་ལ་ངོམ་ཆོག་པ་ཡིན་པས་གལ་ཆེ་བ་སྨོས་ཅི་དགོས། འོན་དེ་མཚན་བྱང་ཟེར་བ་དེ་ཐུང་ཞིང་ཁ་གསལ་བ་ཞིག་གལ་ཆེ་བ་ལས། གཞུང་གི་བཟང་ཡོན་མང་བོ་མཚན་བྱང་ནང་དུ་ཤོང་དཀའ་ལ་མ་ཡོད་ན་ཡང་ཆོག་པར་སྣང་།
མདོར་ན། མཚན་བྱང་དེ་སྐད་ཡིག་གཞན་ལ་བརྒྱུར་དུས་བརྒྱུར་བདེ་བ་ཞིག་ལ་བསམ་བློ་གཏོང་དགོས་པ་ཤིན་དུ་གལ་ཆེ། དེ་ཕྱིར། དབྱིན་ཡིག་ཐོག Tibet Council In Exile བྱས་ན། བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་། ཟེར་བ་ལྟ་བའི་དོན་སྙིང་ངོ་མ་དེ་ལྡན་ཡོད་པར་སྣང་།
སྐུ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་དཔྱད་བརྗོད་གཟི་བརྗིད་ལྡན་པ་ཞིག་གནང་འདུག་པས། ཕྲན་གྱིས་འདི་ནས་སྐུ་ཉིད་ཀྱིས་གྲོས་འཚོག་ལ་འདིའི་ཐད་ནས་རྙན་ཞུ་ཞིག་ཕུལ་རོགས་གནང་ཟེར་ནས་འབོད་བསྐུལ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ཐུགས་རྗེ་ཆེ།
བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་ལ་ བོད་སྡེ་བ་གཞུང་ ཟེར་ན་གང་འདྲ་འདུག
བཀའ་ཁྲི་ལ་སྡེ་སྲིད་ སྡེ་སྲིད་བློ་བཟང་སེངྒེ་ཟེར་ན་མི་ཡག་གམ།
དྲ་གྲོགས་མི་ཕམ་ཚངས་ཐིག་གིས་བཤད་པ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད། གངས་ལྗོངས་བཙན་བྱོལ་མང་གཙོའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཞེས་པ་འདི་དེ་ཙམ་གྱི་ཁ་ལ་བདེ་བོ་ཞིག་མ་རེད། དེའི་ཕྱིར་བདག་གིས་གངས་ཅན་སྐྱིད་གཞུང་གི་མིང་ཐོག་ནས་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་སོགས་སྤེལ་ན་དགེ་མཚན་ཆེ་བ་འདུག་ཅེས་བཤད་ཡོད།
ཡང་གངས་ལྗོངས་ཟེར་བ་འདི་ལས་བོད་ཅེས་པ་ཁ་ལ་བདེ་མོ་ཞིག་ཡིན་པའང་བདེན་པ་རེད། ཡིན་ནའང་། ལོ་རྒྱུས་དང་མཚོན་དོན་གྱི་ཆ་ནས་གངས་ལྗོངས་འདིའང་གལ་ཆེན་རེད་བསམ་པ་ཙམ་ཡིན། ལྷག་པར་གོང་ས་མཆོག་གིས་གངས་ལྗོངས་ཞེས་པ་འདིར་དམིགས་བསལ་གྱིས་མཐོང་ཆེན་གནང་ཞིང་རྒྱལ་རབས་ལོ་རྒྱུས་ནང་ནའང་འདིར་གོ་གནས་ངེས་ཅན་ཞིག་ཡོད་པ་དེའི་ཕྱིར་གནད་ཆེ་བར་བསམས་པ་ཡིན།
མང་གཙོ་ཞེས་པ་འདི་ནི་བཙན་བྱོལ་བའི་མི་ཐོག་འདིར་གོང་ས་མཆོག་གིས་མར་བསྩལ་བ་ཞིག་རེད་དེ། མི་ཐོག་འདིའི་ལག་ཡོང་ཆེ་ཤོས་ལའང་གྱུར་ཅིང་སྲིད་ཐོག་ནས་རྒྱ་ནག་ལ་ངོམ་ཆོག་པའང་འདི་ཙམ་ལས་གཞན་དུ་དཀའ་ཚོད་ན་གལ་ཆེ་བར་བསམ་པ་ཡིན་ལ། ༸གོང་ས་མཆོག་སྐུ་ན་ཕྲ་དུས་ནས་མང་གཙོའི་སྟེང་ཤུགས་བརྒྱབས་ཤིང་། དགེ་ཆོས་དང་ལུང་ཤར་རྒྱལ་མཆོག་བཅུ་གསུམ་པ་སོགས་ཀྱིས་ཀྱང་འདིའི་ཆེད་དུ་སྐུ་ངལ་རིམ་པར་གནང་ཡོད་ཚོད་ན་གལ་ཆེ་བར་བསམས་པའོ། །
བོན་རྒྱས་ང་ལྟ་བུའི་མང་མང་གི་ཚབ་བྱས་ནས་བསམ་ཚུལ་གླེང་བརྗོད་བྱས་པ་དགའ་བོ་བྱུང་། གཞུང་དམངས་ཚང་མས་ཁེ་གཉེར་སྒྲུབ་བཞིན་སྐབས་སུ་སྤྱི་འཐུས་མགོ་མཁྲེགས་ཚོས་ཀྱང་ཀླད་ངོས་ན་ཅི་ཞིག་བྱ་དགོས་པ་དང་གང་ཞིག་བསྒྲུབ་དགོས་པ་ཁྲིག་ཁྲིག་ཡིན་ནའང་དམངས་ཀྱི་ཆེད་དུ་ཤར་སེ་བསྐྱོད་མདོག་མ་རེད། ང་ཚོ་དམངས་མི་ཡིན་པས་དམངས་ཀྱི་ཁེ་ཕན་ཕྱིར་དུ་སྐད་འབོད་དང་ངུ་འབོད་གང་མང་མང་བརྒྱག་དགོས།
དྲ་གྲོགས་རྒྱང་མིག་ལགས། གངས་ཅན་སྐྱིད་གཤོངས་ཞེས་པ་འདི་ནི་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་བསྩལ་བ་ཞིག་ཡིན་པར་ཁུངས་གསལ་བོ་མེད་དེ། ༸གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་རྩོམ་ངོས་ཀྱི་ཡུལ་དང་ངོས་ཀྱི་མི་མང་བཀའ་རྩོམ་ནང་གསལ་བའི་གསུང་ཚིག་དེ་དག་ལ་བལྟས་ན་མིང་དེ་༸གོང་ས་མཆོག་གི་བསྩལ་བ་མིན་ནའང་། ༸གོང་ས་མཆོག་གི་དགོངས་གཞིར་རྒྱུས་ཡོད་ཅིག་གིས་བཏགས་པ་ཞིག་ནི་ཏན་ཏན་རེད་སྙམ་པ་ཞིག་རེད།
ཁོང་གི་བཀའ་རྩོམ་《ངོས་ཀྱི་ཡུལ་དང་ངོས་ཀྱི་མི་མང་》ནང་དུ། “གཙང་ཆུའི་ཕ་རོལ་དུ་སྐྱིད་གཤོངས་ཟེར་བའི་གྲོང་གསེབ་ཆུང་ངུ་ཞིག་འདུག གྲུ་ཁ་དེར་ངང་ཙམ་སྒུག་སྡོད་བྱེད་དགོས་བྱུང་ཞིང་། སྐབས་དེར་གནམ་གཤིས་ཇེ་ལེགས་སུ་གྱུར། དྭངས་ཞིང་སྔོ་ལ་རླུང་གིས་བསྐྱོད་པའི་ཆི་རིས་ཁྲིལ་ལེ་ལེ་གཡོ་བའི་ཆུ་ཆེན་དེའི་ཕ་ཁར་མི་མང་པོ་ཞིག་ནག་ཕུང་ངེར་ང་ཚོར་བསུ་སྒུག་བྱེད་ཅིང་འདུག་པ་མཐོང་། དེ་ནས་ང་ཚོ་གྲུར་ཞུགས་ཏེ་ཁད་ཉེ་སར་འབྱོར་སྐབས་མི་ཕུང་དེ་གྲས་སུ་ཁམས་དམག་དང་། གྲོང་གསེབ་པ་གྱོན་གོས་ལྭ་བ་དཀར་པོ་དང་། རྒྱ་ཚོས་ཅན་ལ་དཔུང་རྟགས་སེར་པོ་བརྒྱབ་པ་མང་པོ་འདུག དེ་ཚོ་ནི་རང་འགུལ་དྭང་བླངས་དམག་སྦྱོང་ཁོང་ཞུགས་པའི་གྲལ་ཡིན་འདུག ཁོ་བོ་ཅག་གྲུ་ནས་ཐོན་སྐབས་མི་མང་དེ་ཚོས་གང་ཅིའི་གནས་ཚུལ་ཡིད་ལ་བརྣག་སྟེ་བློ་སེམས་ཧ་ཅང་སྐྱོ་བའི་རྣམ་པ་སྟོན་ཅིང་། ང་ཚོ་རྟ་ཞོན་ཏེ་བསྐྱོད་སྐབས་མི་མང་པོས་མཆི་མ་འདོན་པ་མཐོང་བྱུང་། དེ་ནི་ང་ཚོས་ལྷོ་ཁུལ་གྱི་གྲོང་གསེབ་མཐོང་བ་ཐོག་མ་ཡིན་པ་དང་། མིང་ལའང་སྐྱིད་གཤོངས་སུ་འབོད་པ་དེས་ཡིད་སྐྱོའི་སྣོན་མ་ལྟ་བུར་གྱུར་སྟབས་ང་ཚོ་མྱུར་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན། ཁོ་བོའི་བསམ་པར་སྐྱིད་གཤོངས་ཀྱི་གྲོང་གསེབ་དེར་དུས་རབས་མང་པོའི་རིང་ཞི་བ་དང་། མཛའ་མཐུན་དུ་ཅི་བདེར་འཚོ་བ་དེ་དག་ད་ཆ་འཇིགས་སྐྲག་དང་ཉེན་ཁའི་ནང་ཚུད་བཞིན་ཡོད་པར་བསམ། འོན་ཏེ། སེར་སྐྱ་མཆོག་དམན་ཕོ་མོ་རྒན་བྱིས་ཚང་མ་བློ་སྤོ༷བས་དང་། སེམས་ཤུགས་ནི་སྟོར་བཤིགས་མི་ཐུབ་པ་ལྟ་བུ་འདུག ངས་རེ་འདུན་བྱས་མིན་ལ་མ་ལྟོས་པར་རང་་སྲོག་བློས་བཏང་གིས་བསྟན་སྲིད་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་པ་གསལ་བོ་ཤེས་ཡོད།”ཅེས་གསུངས་ཡོད།
བསྟན་རབ་འདི་མི་དྲང་བཤད་ཕོད་མཁན་ཞིག་རེད། ད་ཡིན་ན། སྲིད་དོན་མཁས་དབང་ཟམ་གདོང་བླ་མས་རྟགས་བསལ་ཐེངས་གཉིས་པ་གཏོང་བར་དྲན་བསྐུལ་ཡང་གནང་འདུག་ལ། གལ་སྲིད་ཟམ་གདོང་བླ་མས་རྟགས་བསལ་ལུང་རིགས་གཉིས་ལྡན་ཞིག་གཏོང་མ་ཐུབ་པ་ཡིན་ན། ཁོང་གི་མཚན་ལ༼གཞུང་བསྐྱལ་རིན་པོ་ཆེ༽ཐོགས་ངེས་པ་ནི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱིས་ཁ་གསལ་བོ་གྲགས་ཟིན།
བོན་རྒྱ་བསྟན་འཛིན་རབ་རྒྱས་ལགས།
བཀའ་དྲིན་ཤུན་ཏུ་ཆེ།
ཉིད་ཀྱིས་ཧ་ཅིང་ཡག་པོ་བྲིས་འདུག ད་བར་ཉིད་ཀྱིས་བྲིས་པ་ལྟ་བུ་ཞིག་མཐོང་མ་སོང་། ཕྲན་ཁྱེད་ལ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད།
སྐུ་ཉིད་དང་ཕྲན་བསམ་ཚུལ་ཅུང་ཙམ་མི་འདྲ་བ་ནི། ཕྲན་གྱིས་བོད་ཡིག་ཐོག་ཏུ་གཞུང་ཞེས་པ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་འཇོག་དགོས་པར་འདོད། རྒྱུ་མཚན་ནི། ང་ཚོས་ད་སྔོན་སྐད་ཡིག་གང་དུ་ཡང་ Government ཞེས་པའི་ངོ་བོར་བརྒྱུར་མེད་ལ་དེབ་སྐྱེལ་ཡང་བྱས་མེད་པས། ཁོང་ཚོས་ཟེར་བའི་མ་འོང་བར་དཀའ་ངལ་ཕྲད་སའི་གཞི་མེད་པས་ཁོང་ཚོས་ནོར་འཁྲུལ་ཏུ་ངོས་ལེན་བྱེད་མ་ཐུབ་པ་འམ། ཟམ་གདོང་བླ་མས་ཁོ་རང་རྒེར་གྱི་ཁེ་ཕན་ཞིག་ལས་གཏད་སོ་གཞན་ཅི་ཡང་ཡོད་པ་མ་མཐོང་།
བོད་ཡིག་ཐོག་ཏུ་གཞུང་བཏག་པ་དང་བཙན་བྱོལ་བ་བཏག་པ་ཙམ་གྱིས་མ་འོང་བར་དཀའ་ངལ་ཞིག་འཕྲད་ཀྱི་མ་རེད་ཤུགས་ཆེན་པོས་བསམ་གྱི་ཡོད། མ་ཟད་ང་ཚོས་བཙན་བྱོལ་ཟེར་བ་དང་གཞུང་ཟེར་བ་གང་ཕྱིར་ཕུད་བཏང་ན་དེ་ནི་རྒྱ་གཞུང་གི་ཁེ་ཕན་ཞིག་ཞིན་པར་ཐེ་ཚོམ་མེད་ལ། འདི་ནི་མི་འགའ་ཞིག་གིས་རྒེར་གྱི་ཁེ་ཕན་ཆེད་རྒྱ་གཞུང་ལ་བྱས་རྗེས་འཇོག་ཐབས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པས་ཉེན་ཁ་ཧ་ཅིང་ཆེ་བར་འདུག་སྙམ། དེ་ཕྱིར་གཞུང་དམངས་གཉིས་ཀྱིས་ཤུན་ཏུ་གཟབ་དགོས་པར་སེམ།
རྒྱུ་མཚན་ནི། བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ཐོག་ནས་ནི། བོད་གཞུང་ཞེས་པ་རྒྱལ་ཁབ་ཞིག་གི་གཞུང་གི་གོ་དོན་ཡོད་པ་གཞིར་བཞག་ལ། བསམ་བཞིན་དུ་མ་བསྒྱུར་ནའང་མཐའ་གཅིག་ཏུ་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་གི་དབུས་གཞུང་ལ་གོ་མི་དགོས་པས་ཁྱད་ཆོས་ཡོད་ཕྱིར། མ་འོངས་པར་ཉེན་ཁ་འགོག་ཆེད་མིང་བསྒྱུར་དགོས་ཟེར་བ་གཞི་འཛིན་ས་མེད་པའི་དཀྲོག་གཏམ་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་ཕོངས་བ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད། གལ་ཏེ་ཕྲད་ཀྱིས་དབང་དུ་བཏང་ན་དེ་དུས་ཐབས་ལམ་བཙལ་ཆོག་ཆོག་ཏུ་ཡོད། དེ་ནི་སྐུ་ཞབས་ཀླུ་མཁར་བྱམས་སོགས་ཀྱིས་དཔེ་དོན་དང་བཅས་པས་གསུང་ཡོད།
བོད་གཞུང་དམངས་གཉིས་ཇི་སྲིད་བཙན་བྱོལ་དུ་གནས་པ་སྲིད་དུ། བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་ཞེས་པ་དེ་འོས་ཤིང་འཚམ་པ་ཞིག་དང་ནམ་ཡང་ཡོད་དགོས་པར་མཐོང། དེ་ནི་ང་ཚོར་ཡོད་བཞིན་དུ། བློ་ངག་གཉིས་སུ་བྱང་ཆུབ་བཞིན་དུ་བརྗེ་སྤོར་གཏད་ནས་མི་དགོས་པར་འདོད། ཐ་ན་བརྗོད་བདེ་ཞིང་དོན་འདུས།
མ་ཟད་ཁོང་ཚོས་བཏགས་པའི་བོད་གཞུང་གི་མཚན་དབྱིན་ཡིག་ནང་དུ་ཡོད་པ་ Central Tibetan Administration ཤེས་པ་དེ་ཡང་ཕྲན་གྱིས་ནུབ་ཕྱོགས་པ་དབྱིན་སྐད་མ་སྐད་དུ་སྨྲ་མཁན་ཆབ་སྲིད་ཆེད་མཁས་པ་འགའ་ཞིག་དང་མཉམ་དུ་གོ་བསྡུར་མང་བོ་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་གྱིས་ཁ་གཅིག་མཚུངས་སུ་འོས་འཚམས་དང་དོན་སྙིང་ལྡན་པའི་མིང་བྱང་ཞིག་མ་རེད་གསུང་གི་འདུག ང་ཚོས་གོ་བསྡུར་མང་དུ་བྱས་མཐར Tibet Council In Exile ཟེར་བ་དེ་འོས་འཚམ་དང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དོན་སྙིང་ཅན་དུ་ངོས་འཛིན་བྱས། རྒྱུ་མཚན་ནི། འདི་བོད་གཞུང་ཟེར་བ་བཞིན་དུ་རྒྱལ་ཁབ་དངོས་ཞིག་ལ་གོ་ཆོག་ཅིང་། ཡང་མཐའ་གཅིག་དུ་གོ་མི་དགོས་པར་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་གིས་སྐུ་ཚབ་ལ་ཡང་གོ་ཆོག་པས་རེད། Tibet ཞེས་པས་བོད་མི་ཙམ་མ་ཡིན་པར་བོད་རྒྱལ་ཁབ་བསྟོན་ཐུབ་ཡོད་པས་གལ་ཤིན་དུ་ཆེ།Council ཞེས་པ་གཞུང་ཟེར་བ་བཞིན་དུ་རྒྱལ་ཁབ་ཞིག་གི་གཞུང་དུ་གོ་ཆོ་ལ། ཡང་གཞན་དུ་ཡང་གོ་ཆོག་པས། གལ་ཏེ་ཁོང་ཚོས་ཟེར་བ་བཞིན་དུ་མ་འོང་པར་དཀའ་ངལ་ཕྲད་སྲིད་ན་འདིས་སེལ་ཐུབ་ཡོད། In Exile ཟེར་བ་དེ་སྐུ་ཉིད་ཀྱིས་གསུང་བ་ཅི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བཙན་བྱོལ་ཞེས་པ་འཇོག་རྒྱུ་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེ་བ་མ་ཟད་མ་བཞག་ཐབས་མེད་ཡིན་པས་དེའི་དོན་རེད།
སྐུ་ཉིད་ཀྱི་གསུང་བའི་ ། ༼ གངས་ལྗོངས་བཙན་བྱོལ་མང་གཙོའི་སྒྲིག་འཛུགས་ ༽ ཟེར་བའི་འགྲེལ་བཤད་དང་བཅས་པ་ཤིན་ཏུ་ཡག་པོ་འདུག་སྙམ། འོན་ཀྱང་གངས་ལྗོངས་ཟེར་བ་ལས་བོད་ཟེར་བ་ཐུང་ཞིང་གོ་བདེ་བ། སྙན་ཚིག་ལ་མི་ཕྱོགས་པ། མཆོག་དམན་མཁས་བླུན་ཀུན་ལ་ཡོངས་ཁྱབ་ཡིན་པ། ཀུན་གྱི་ཁ་ལ་བྱང་ཟིན་པ་བཅས་ཀྱིས་གངས་ལྗོངས་ལ་བརྒྱུར་མི་དགོས་སྙམ། མང་གཙོ་ཟེར་བ་མཚན་བྱང་ནང་དུ་བཀོད་དགོས་པ་ཞིག་མ་རེད་སྙམ་ལ། བཀོད་སྲོལ་ཡང་མེད་པ་འདྲ་ལ། མ་ཟད་སྐད་ཡིག་གཞན་དུ་བརྒྱུར་དུས་མི་བདེ་བ་ཡོང་གྱི་རེད་སྙམ། གང་ལྟར་སྤྱི་མཐུས་ཀུན་གྱིས་འདི་དག་ངེས་པར་དུ་གཟིགས་དགོས་པར་སེམ། །
བོན་རྒྱ་ལགས། བཀའ་དྲིན་ཤིན་ཏུ་ཆེ། །།
བསྟན་རབ་ལགས་བྲིས་ནོ་བཤད་རྒྱུ་མེད་ཀི གངས་ཅན་སྐྱིད་གཤོངས་ཞེས་པའི་མིང་ཐོག་སྟངས་དེ་ཚོད་དཔག་ཡིན་ནམ་ཡང་ན་ཁུངས་ཡོད། ཁུངས་ཡོད་ན་གསལ་བོ་ཞིག་གསུང་རོགས། སྒུག་འདུག་གི་ཡིན