དུས་དབང་གསུང་ཆོས་ཉིན་གཉིས་པ་སྟེ། ཕྱི་ཚེས་ ༢ ཉིན་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་བདེ་སྲུང་བཀའ་བློན་འབྲོང་ཆུང་དངོས་གྲུབ་མཆོག་གིས་གསར་འགོད་པར། ཐེངས་འདིའི་དུས་དབང་སྐབས་རྒྱ་ནག་གི་གསང་ཉུལ་བ་ ༡༠༠༠ ནས་ ༡༥༠༠ བར་སླེབས་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་འབྱོར་པ་ལྟར་དོགས་གཞི་ཡོད་པ་དང་། གསང་ཉུལ་བ་དེ་ཚོས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་མགོ་ཁྲིད་ཚོ་དང་ཁོང་ཚོའི་ལས་དོན་སྒྲུབ་ཕྱོགས་ལ་རྒྱུས་ལོན་གྱིས་རྒྱ་གཞུང་ལ་ཡར་ཞུ་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་ཡང་། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ལས་དོན་རིགས་ཕྱི་གསལ་ནང་གསལ་ཡིན་པས་དེ་དག་ལ་གནད་འགག་མེད་ལུགས་བརྗོད་ཡོད་འདུག
ཕྱི་ཚེས་ ༦ ཉིན་རྡོར་གདན་ས་གནས་ཉེན་རྟོག་ལས་ཁུངས་ལ་རྒྱ་གར་ནང་སྲིད་ལས་ཁུངས་ནས་ཐེངས་འདིའི་དུས་དབང་སྐབས་༸གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་ཕྱྭ་ལ་གནོད་འཚེ་གཏོང་མཁན་ཡོང་ཉེན་ཡོད་པའི་བཀའ་རྒྱ་ཕེབས་པ་ལྟར། གཞུང་གི་གསང་བའི་མི་སྣ་དང་ས་གནས་མཐོ་རིམ་ཉེན་རྟོག་པ་བརྒྱ་ཕྲག་ལྷག་རྡོར་གདན་དང་གྷ་ཡ། གསུང་ཆོས་ར་བའི་ཕྱི་ནང་གང་སར་འགྲེམས་འཇོག་གིས་སྐུ་སྲུང་ལ་དོ་དམ་ཤུགས་ཆེན་པོ་བྱས་ཡོད་འདུག གྷ་ཡ་ཉེན་རྟོག་མགོ་དཔོན་སྐུ་ཞབས་ཀུ་མར་(Vinay Kumar) ལགས་ཀྱིས་ “༸གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུའི་བདེ་འཇགས་ཆེད་ང་ཚོའི་མི་སྣ་ཡག་ཤོས་དག་ལ་འགན་སྤྲད་ཡོད།”ཅེས་བརྗོད་འདུག
དེ་བཞིན་ཉིན་འགའི་གོང་མུམ་བྷ་ཡེའི་རྒྱ་གར་གསང་པའི་ལས་ཁུངས་ཀྱི་མི་སྣས། ཐེངས་འདིའི་དུས་དབང་སྐབས་དང་བསྟུན་ནས་རྒྱ་རིགས་མང་པོ་ཞིག་རྒྱ་གར་ནང་འཛུལ་ཐབས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པའི་ཁྲོད། བོད་མི་བཀྲ་ཤིས་ཕུན་ཚོགས་ཟེར་པ་ཞིག་གཙོས་པའི་རྒྱ་གཞུང་གི་གསང་ཉུལ་པ་མི་དྲུག་རྒྱ་གར་ནང་འཛུལ་ཐབས་བྱས་ཡོད་པ་དང་། ཁོ་ཚོ་ནི་རྒྱ་གཞུང་གི་གསང་པའི་མི་སྣ་ཡིན་ཞིང་། རྒྱ་གར་ནང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་གསང་ཉུལ་བ་བསྡུ་སྐུང་གིས་གསང་པའི་ལས་དོན་བསྒྲུབ་འཆར་ཡོད་པ་མ་ཟད། ༸གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་ཕྱཱར་གནོད་འཚེ་གཏོང་འཆར་ཡོད་པའི་ཉེན་བརྡ་བཏང་ཡོད་པ་དང་། དེ་བཞིན། རྒྱ་རིགས་གཞོན་སྐྱེ་མང་པོ་ཞིག་གིས་ཚོང་ལས་ཀྱི་མིང་ཐོག་ནས་ཐོངས་མཆན་ཞུས་ཏེ་རྒྱ་གར་ནང་འཛུལ་ཐབས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་དེ་དག་ཀྱང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་གསང་ཉུལ་པའི་ལས་དོན་སྒྲུབ་མཁན་ཡིན་པའི་དོགས་གཞི་ཡོད་པར་བརྗོད་འདུག་ལ། དེ་བཞིན་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་གསང་ཉུལ་བ་རྣམས་རྒྱ་གར་ནང་གི་བོད་མིའི་གཞིས་སྒར་ཁག་ལ་འགྲོ་ཉེན་ཡོད་པའི་ཉེན་བརྡ་ཡང་སྤྲད་འདུག
ཐེངས་འདིའི་༸གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུའི་བདེ་འཇགས་དང་འབྲེལ་ཏེ་མུམ་བྷ་ཡེའི་ཉེན་རྟོགས་པས་གསར་ལམ་ཁག་ཏུ། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་དང་གསང་པའི་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ཡན་ལག་ཁག དེ་བཞིན། མུམ་བྷ་ཡེའི་ས་གནས་ཉེན་རྟོག་པ་བཅས་ཀྱིས་༸གོང་ས་མཆོག་མུམ་བྷ་ཡེའི་ནང་ཆིབས་བསྒྱུར་གནང་སྐབས་སྐུའི་བདེ་འཇགས་ལ་དོ་སྣང་བྱ་དགོས་པ་དང་། དེ་བཞིན་༸གོང་ས་མཆོག་མུམ་བྷ་ཡེ་གྲོང་ཁྱེར་དུ་ག་དུས་ཆིབས་བསྒྱུར་བསྐྱངས་སྐབས། མི་ཚོགས་དང་ལྷག་པར་དུ་དབུལ་ཕུངས་སྡོད་ཡུལ་(Slum area) དག་ལ་གཟིགས་སྐོར་གནང་གི་ཡོད་སྟབས། རྒྱ་གར་ས་གནས་ཡུལ་མི་ཚོས་ཀྱང་དོ་ཁུར་བྱ་དགོས་པའི་གསལ་བསྒྲགས་དང་འབོད་སྐུལ་ཞུས་ཡོད་འདུག
གསར་འགོད་པ། བནྡེ་སྐྱབས།
ང་ཚོ་བོད་རིགས་ཡོངས་ལ་གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་ཡི་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་རྒྱུའི་འགན་་འཁྲིད་ཟབ་མོ་ཡོད་པས་ང་ཚོས་གཞུང་དམངས་གཉིས་ཀས་དུས་རྒྱུན་དུ་འགན་ཁུར་དང་དོ་སྣང་ནན་མོ་བྱེད་གལ་ཆེ།
༧གོང་ས་སྐུ་ཕྲེང་༡༤བར་ཤུགས་ལྡན་རྗེས་འཇུག་པས་བཀྲོང་བའི་ལོ་རྒྱུས་མེད་དུས་ནམ་ཡང་སེམས་ཁྲལ་མ་བྱེད་ལོ
དོལ་རྒྱལ་ཤུགས་ལྡན་སྐོར་ལ། ༧རྒྱལ་མཆོག་ལྔ་པ་ཆེན་པོས།
དམ་མིན་དམ་བརྫུ་གྲགས་པ་རྒྱལ་མཚན་ཞེས། །
སྨོན་ལམ་ལོག་པའི་དམ་སྲིན་འབྱུང་པོ་འདིས། །
བསྟན་དང་འགྲོ་བ་ཀུན་ལ་འཚེ་བྱེད་ན། །
མགོན་སྐྱབས་དཔུང་གཉེན་མ་མཛད་ཐལ་བར་རློགས། །
འདི་ཕྱི་གཉིས་ཀྱི་སྐྱབ་གནས། རྒྱ་བ་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་སྐུ་ཚེ་ཁྲི་ཁྲག་བརྟན་པར་ཤོག།
གངས་རིའི་ར་བའི་སྐོར་བའི་ཞིང་ཁམས་སུ།
ཕན་དང་བདེ་བ་མ་ལུས་འབྱུང་བའི་གནས།
སྤྱན་རེད་གཟིགས་དབང་བསྟན་འཛིན་རྒྱ་མཚོ་ཡི།
ཞབས་པད་སྲིད་མཐའི་བར་དུ་བརྟན་པར་ཤོག།
འབོད་བསྐུལ་ཞུ་རྒྱུ་་་༧གོང་ས་མཆོག་སྐུ་ཕྱའི་བདེ་འཇག་ཆེད་རྒྱ་གར་གཞུང་ལ་འབོད་བསྐུལ་ནན་ཆེར་ཞུ་རྒྱུ་དེ་ཐབས་ལམ་ཡག་ཤོས་མཐོང་།
ངེས་པར་རེ་བ་ཞུ་་དགོས།་་་་་གཞུང་དམངས་གཉིས་ཀྱི་ངོས་ནས་ཞུ་དགོས
བསམ་སྦྱོར་ངན་པས་འཇུག་པ་མ་ལུས་པ།
མཆོག་གསུམ་བདེན་མཐུས་རྩད་ནས་ཆོད་གྱུར་ཅིག
དོལ་རྒྱལ་ཚོགས་པ་ཡིན་ན་འདྲ་རྒྱ་མིས་གསང་མྱུལ་ཡིན་ན་འདྲ་།
བོད་མི་ཤ་ཁྲག་ཅན་ཞིག་ཡིན་ན་་གནད་ལ་སླེབས་ཚེ་མི་རིགས་ཀྱི་ཞབས་འདྲེན་མི་ཞུ་བའི་རེ་བ་བྱེད་གུ་ཡོད
བོད་མི་བཀྲ་ཤིས་ཕུན་ཚོགས་ཀྱི་འདྲ་དཔར་བླངས་ནས་མི་མང་དཀྱིལ་དུ་འགྲེམས་སྤེལ་ཐུབ་པ་བྱ་རྒྱུ་དེ་བོད་མི་ལ་རྒྱ་ཅན་ཚང་མས་འགན་འཁུར་དུ་མཐོང་བས་་་་་་་
སྨོན་ལམ་ལོག་པའི་རྒྱལ་བའི་བསྟན་པ་ལ། །
འཁུ་བའི་ནག་ཕྱོགས་གཟུགས་ཅན་གཟུགས་མེད་སྡེ། །
བསམ་སྤྱོར་ངན་པའི་འཇིགས་པ་མ་ལུས་པ། །
མཆོག་གསུམ་བདེན་པའི་རྩ་ནས་གཅོད་གྱུར་ཅིག །
ངེས་པར་ཅན་གཟབ་ནན་བྱེད་དགོས། བོད་མི་བཀྲ་ཤིས་ཕུན་ཚོགས་ཟེར་བ་ཞབས་འདྲེན་དེ་ཚར་གཅོད་གཏོང་དགོས་ངེས་རེད། ད་དུང་ཁོའི་ཕ་ཡུལ་དང་ཕ་མ་སོགས་གསལ་པོ་ཤེས་མཁན་ཡོད་ན་གསལ་བཤད་བྱས་ན་ལེགས་པོ་འདུག བཙན་བྱོལ་བོད་པ་ཚོས་གཟབ་ནན་བྱེད་དགོས། ལྷོད་ཡེངས་མ་ཤོར་རོགས།
༸གང་སྐུའི་༸སྐུ་ཚེ་ཡུན་བརྟན་ཤོག །