རྭ་རྒྱ་བློ་དབང་།
ཐོག་མར་འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སུ་མཐོང་དཀོན་པའི་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་སྲས་དཔའ་བོ་རྣམས་ལ་གུས་འདུད་ཞུ།
བོད་མིས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་ཀྱིས་རང་དབང་འཐབ་རྩོད་གཅིག་རྗེས་གཉིས་མཐུད་དུ་འབྱུང་བཞིན་པ་དང་། རྒྱ་ནག་གུང་ཁྲན་གཞུང་གིས་ཀྱང་མངོན་ལྐོག་གི་དྲག་ལས་སྣ་མང་སྤྱད་དེ་བོད་ནི་འཛམ་གླིང་གི་རང་དབང་ཆེས་སྡུག་ཤོས་ཀྱི་ལུང་བར་སྒྱུར་བཞིན་པའི་སྐབས་འདིར་སྐུ་ཞབས་ཝང་ལི་ཞུང་གིས་ཆེད་དུ་བོད་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་སྐོར་ལ་རྩོམ་ཡིག་གཉིས་བྲིས་ཤིང་། (བདག་གིས་མཐོང་བའི) གཉིས་ཀ་ཡང་གྲོང་སྡེ་རང་སྐྱོང་སྟེ་ཆེས་དམའ་རིམ་མམ་གཞི་རིམ་ནས་མགོ་བཙུགས་ཏེ་རང་སྐྱོང་བྱ་ཚུལ་ཞིག་དང་། རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་ལྟ་བུའི་ཚབས་ཆེ་བའི་ལས་འགུལ་སྤེལ་བ་ལས་གཞི་རིམ་མམ་སྡེ་བ་ཆུང་ཆུང་ཞིག་ནས་ཅི་ཞིག་སྒྲུབ་ཐུབ་པར་ནན་གྱིས་བརྗོད་ཅིང་། དེ་ཡང་ཆེད་དུ་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་ལ་བརྡ་སྤྲོད་པའི་རྣམ་འགྱུར་ཤུགས་ཆེན་བསྟན་འདུག་མོད། ཐོག་མར་ངེས་པར་གསལ་བོར་ཤེས་དགོས་པ་ནི་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གཏོང་མཁན་ཚོ་དང་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་བར་གྱི་འབྲེལ་བ་ཡིན། རྒྱ་གཞུང་གུང་ཁྲན་ཏང་གིས་བོད་བཙན་བཟུང་བྱས་པ་ནས་བཟུང་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་རྩ་དོན་སླད་དུ་སྒྲུབ་པའི་ལས་ཀ་གང་ཞིག་ལ་ཡང་། རྒྱ་གཞུང་གིས་བསམ་པ་ཙམ་ཡང་མེད་པར་བརྗོད་འོང་བ་ནི་ཕྱི་ཕྱོགས་བཙན་རྒྱལ་རིང་ལུགས་སམ། ཡང་ན་ཏཱ་ལའི་ཁ་བྲལ་རིང་ལུགས་པའི་ངན་ཇུས་དང་འཆར་གཞི་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་ཞེས་པ་ནི་མཚམས་ཆད་མ་མྱོང་བ་ཞིག་ཡིན།
འོན་ཀྱང་སྐུ་ཉིད་ལ་མཚོན་ན་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དང་གནས་བབ་ལ་རྒྱུས་མངའ་ཆེ་བའི་ཁར། ལོ་མང་པོའི་རིང་བོད་དོན་ལ་ཞིབ་འཇུག་གི་ཆེད་རྩོམ་ཡང་རབ་དང་རིམ་པར་སྤེལ་བ་དང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྱོན་ལ་རྣམ་པ་མི་འདྲ་བའི་ཤུགས་རྐྱེན་ཀྱང་དགའ་རབས་ཐེབས་མྱོང་བ་རེད་མོད། ཐེངས་འདིའི་རྩོམ་ཡིག་ལ་བལྟས་ན་ཁྱེད་རང་ཡང་དོན་དངོས་ཐོག་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ནམ་བོད་རྒྱའི་དཀའ་རྙོག་ལ་མགོ་འཐོམ་དུ་གྱུར་འདུག་པའམ་མ་མཐའ་ཡང་འཐོམ་ཁུལ་བྱས་པ་གསལ་བོ་རེད། དཔེར་ན། ཁྱེད་ཀྱིས་” གང་ལྟར་ཡང་། ང་ལ་སྐད་ཆ་རྙིང་པ་འདི་ལས་མེད་པ་སྟེ། ཁྱོད་ཀྱིས་རང་བསྲེགས་ཀྱི་བྱ་བར་ཡང་ཞེད་ཀྱི་མེད་དུས། ད་དུང་དྲག་གནོན་ལ་སྐྲག་གི་ཡོད་པ་རེད་དམ།” ཟེར་བ་འདི་ནི་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་མི་རིགས་ས་གནས་རང་སྐྱོང་གྲོང་གསེབ་ནས་མགོ་འཛུགས་དགོས་པ་དང་། དེ་ཡང་བཙན་བྱོལ་དུ་ཆེད་ལས་མི་སྣ་གསོ་སྐྱོང་བྱས་ནས་བོད་དུ་བཏང་སྟེ་ལས་འགུལ་སྤེལ་དགོས་རབས་བཤད་པའི་མཐའ་སྡོམ་ལྟ་བུ་རེད། སོམས་དང་། རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་པར་མི་སྐྲག་མཁན་ཚོ་དང་དྲག་གནོན་བྱེད་པར་སྐྲག་པའི་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་བར་གྱི་འབྲེལ་བ་དེ་ཅི་ཞིག་རེད། དོན་དངོས་ཀྱི་བདེན་གཏམ་ཞིག་བཤད་ན་མི་རིགས་གཅིག་པའི་འབྲེལ་བ་ཙམ་རེད། སྐྱིད་སྡུག་མཉམ་མྱོང་གི་འབྲེལ་བ་ཙམ་རེད། གལ་ཏེ་ཡོངས་གྲགས་མིན་པའི་འབྲེལ་བ་གཞན་ཞིག་གཟིགས་ཡོད་ན་རྣམ་པ་གང་རུང་གི་ཐོག་ནས་གསལ་སྟོན་བྱ་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་དུ་གྱུར་འདུག་མོད། ཇི་ལྟར་བསམ་ཡང་འདི་ལ་མངོན་པར་མི་གསལ་བའི་འབྲེལ་བ་གཞན་པ་ཅི་ཡང་མེད་ངེས་ལ། བཙན་གནོན་འོག་གི་གཞིས་ལུས་བོད་མི་རྣམས་མེར་བསྲེགས་གཏོང་བར་མི་སྐྲག་པ་དང་། བཙན་བྱོལ་བོད་མི་རྣམས་དྲག་གནོན་ལ་ཧ་ཅང་སྐྲག་པའང་བདེན་པ་ཉིད་རེད། བོད་དུ་ཡོད་པ་ཚོ་མི་སྐྲག་པ་རྒྱུ་མཚན་དུ་བཀོད་དེ་བཙན་བྱོལ་དུ་ཡོད་པ་ཚོར་བསྒྲུབ་བྱ་ཅི་ཡང་བསྒྲུབས་མི་ནུས་ལ། བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཚོ་ཅི་ལ་ཡང་མི་སྐྲག་པས་བཙན་བྱོལ་བ་ཚོས་ཀྱང་བོད་ནང་དུ་ཅི་ཞིག་སྒྲུབ་པར་སྐྲག་མི་ཆོག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཀྱང་གཏན་ནས་མེད་དོ། །
དེ་མིན་ཉིས་སྟོང་བརྒྱད་ལོའི་བོད་ཀྱི་ཞི་བའི་གྱེན་ལངས་ཀྱི་རྗེས་སུའང་བོད་རྒྱའི་གནད་དོན་སླད་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་མཉམ་འཛོམས་ཀྱི་བགྲོ་གླེང་མ་བྱས་པ་མིན་ལ། ཕྱོགས་གཉིས་ཀར་ཚད་གཞི་མི་འདྲ་བའི་འགྱུར་བ་མ་སོང་བའང་རྩ་ནས་མིན། ༼ མི་རིགས་ས་གནས་རང་སྐྱོང་སྐོར་གྱི་བསམ་ཚུལ། ༽ ནི་ཉིས་སྟོང་བརྒྱད་ལོའི་ཞི་རྒོལ་ཆེན་མོའི་རྗེས་སུ་བཏོན་པ་ཡིན་ལ། ལོ་རྒྱུས་དང་གནས་བབ་ས་ཁོངས་གང་གི་དབང་དུ་བྱས་ཀྱང་བོད་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་དོན་དམ་དུ་འདི་ལས་ལྷག་པའི་འབབ་ས་ཞིག་གཏན་ནས་མི་སྲིད་མོད། དུས་ལ་སླེབས་ན་འཆི་བ་ནི་སུས་ཀྱང་ལྡོག་དཀའ་བ་ལྟར་ད་ལྟ་ལས་ཀྱང་ངན་པའི་གནས་རིམ་དུ་འགྲོ་མི་སྲིད་པའང་མ་རེད། འོན་ཀྱང་ཁྱེད་ཀྱིས་” བྱ་ཐབས་སྔར་ལས་ཐ་ཆད་པའི་རྣམ་པ་བསྟན། གལ་ཏེ། ༢༠༠༨ ལོའི་རྗེས་ནས། ཕྱོགས་གཉིས་གང་རུང་ནས་གུ་ཡངས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཅུང་ཕྱིར་མངོན་བྱས་ཚེ། ད་ཆ་འདི་ལྟར་ངོ་རྒོལ་བསྐྱར་ལོག་བྱ་དགོས་ཐུག་གི་མ་རེད།” ཅེས་ཟེར། འདི་ནས་བདེན་པར་བཤད་ཐུབ་པ་ཞིག་ནི་ངོ་རྒོལ་བྱ་སའི་ཕྱོགས་ལ་ནི་གུ་ཡངས་ཀྱི་འགྱུར་བ་རྩ་ནས་སོང་མེད་པ་དེ་ཡིན། ངོ་རྒོལ་བྱེད་མཁན་གྱི་ཚབ་མཚོན་ཕྱོགས་(ཕལ་ཆེན་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་ཡིན་པ་འདྲ) ནས་ནི་༼ མི་རིགས་ས་གནས་རང་སྐྱོང་སྐོར་གྱི་ཡིག་ཆ༽ཕུལ་བའི་མི་ཚད། གྲ་སྒྲིག་གཞན་ཡང་མང་པོ་ཞིག་བྱས་ཟིན་ཏེ། ཐ་ན་བོད་གཞུང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་ཕྱོགས་ལས་རྣམ་རྒྱལ་ཞེས་པ་དེ་བདེན་པ་ཉིད་རྣམ་པར་རྒྱལ་གྱུར་ཅིག་དང་། བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་ཡང་དབུས་བོད་མི་སྒྲིག་འཛུགས་སུ་བསྒྱུར་ཚར། འདི་ལ་ཁྱེད་ཀྱིས་འགྲེལ་བཤད་གཞན་ཞིག་འབྱུང་ཡང་སྲིད་མོད། ཕྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་བོད་མི་ཆེས་མང་པོའི་བསམ་བློའི་ནང་བསྟུན་མཁས་དང་གྲ་སྒྲིག་གི་སྔོན་འགྲོ་ཞིག་ལ་སེམས་བཞིན་ཡོད་པ་དང་དེའི་སླད་དུ་གླེང་སློང་ཡང་ཧ་ཅང་མང་པོ་བྱུང་ཡོད་དེ་མཐའ་དོན་དེ་ལྟར་བསྒྱུར་ཚར་བ་རེད།
གཞན་ཡང་། ཁྱེད་ཀྱི་རྩོམ་ཡིག་སྔ་ཕྱི་གཉིས་ཀར་ཀོང་ཏུང་འུ་ཁན་གྲོང་ཚོའི་སྐོར་དེ་ཆེས་གླེང་འདོད་པ་ཞིག་དང་ཁྱེད་རང་ཉིད་ཡིད་ཆེས་རྙེད་པའི་ཐབས་རྩལ་ཀྱང་དེ་ག་རང་ཡིན་པ་ལྟར་བཤད་ཀྱི་འདུག་ལ། ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་མི་རིགས་ས་གནས་རང་སྐྱོང་ཡང་འུ་ཁན་གྲོང་ཚོ་ལྟར་འབྱུང་དགོས་རབས་ཡང་ནས་བསྐྱར་དུ་བཤད་སོང་། སྤྱིར་བཏང་རང་སྐྱོང་དང་། ཡར་རྒྱས། བདེ་འཇགས། འཆམ་མཐུན་སོགས་མི་སྡེའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཇི་འདྲ་ཞིག་ཡིན་ཀྱང་གྲོང་གསེབ་ནས་རྐང་ཚུགས་དགོས་པ་སྨོས་མ་དགོས་མོད། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་གནད་དོན་དང་། དད་མོས་ཀྱི་གནད་དོན། ཤེས་རིག་གི་གནད་དོན། མི་རིགས་ཀྱི་གནད་དོན་སོགས་ཏེ། མི་རིགས་ཁྱོན་ཡོངས་ཀྱི་སེམས་སུ་ཆུད་དཀའ་བའི་ན་ཟུག་འདི་ཇི་ལྟར་བྱས་ཏེ་གྲོང་གསེབ་བྱེ་བྲག་པ་ཞིག་ནས་ཐག་ཆོད་དམ། ཁྱེད་ཀྱི་རྩོམ་ཡིག་གི་མདུང་རྩེ་ཐད་ཀར་སྣུན་སའི་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་ལ་དཔེ་བཞག་ནས་བཤད། བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གིས་ཁྱེད་ཀྱིས་བཤད་པའི་གྲོང་གསེབ་རང་སྐྱོང་དེ་གང་ནས་མགོ་རྩོམ་དགོས་སམ། ཨ་མདོ་ནས་སམ། ཁམས་ནས། ཡང་ན་ཁྱིམ་ཚང་བརྒྱ་སྐོར་འགའ་ཡོད་པའི་གྲོང་སྡེ་གང་ནས་མགོ་འཛུགས་དགོས། གོ་རིམ་ཇི་འདྲ་བརྒྱུད་དགོས་སམ། ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་རིང་གི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་གནད་དོན་ཞིག་དེ་ལྟར་ཐག་གིས་ཆོད་སྟངས་ཞིག་ག་ན་ཡོད་དེ། གཏན་ནས་མི་སྲིད།
ད་དུང་གཅིག་བཤད་ན། བོད་མི་ཚོས་དུས་རབས་ཕྱེད་ཀའི་རིང་རྨི་ལམ་དུའང་བརྗེད་མ་མྱོང་བའི་ཏཱ་ལའི་བླ་མར་དད་མོས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་དེ་གྲོང་གསེབ་གང་ནས་ཐོག་མར་གཞི་བཙུགས་ཏེ་ལེན་དགོས་སམ། ཞི་བའི་གྲོས་མོལ་དང་ས་གནས་རང་སྐྱོང་ལ་ཞུ་འབོད་བྱེད་པའི་བཙན་བྱོལ་གྱི་སྒྲིག་འཛུགས་འདིས་ཇི་ལྟར་བྱས་ཏེ་སྡེ་བ་ཞིག་ཧྲིལ་བོ་འཆི་ལམ་དུ་འདེད་ཐུབ་བམ། ཡང་ན་ཏཱ་ལའི་བླ་མས་དེ་འདྲ་གནང་ཐུབ་བམ། མཚམས་འདི་ནས་ཀྱང་སྐྲག་མཁན་ཚོ་དང་མི་སྐྲག་པ་ཚོའི་གནས་སྟངས་དང་འབྲེལ་བ་བསྐྱར་དུ་བསམ་བློ་གཏོང་དགོས་པ་རེད།
འུན་ཁན་གྲོང་ཚོའི་གནད་དོན་དང་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་གཉིས་ཤར་ལྷོ་ནུབ་བྱང་གང་ནས་བལྟས་ཀྱང་མཚུངས་བསྡུར་ཆོག་པའི་གཞི་ཕྲ་མོ་ཙམ་ཡང་མ་མཆིས་ཏེ། དོན་དངོས་ཐོག་བོད་མི་ཚོར་དགོས་པ་ནི་རང་ཉིད་ཀྱི་བླ་མ་ལ་ཇི་འདོད་འདོད་དུ་མཇལ་ཆོག་པ་དང་། བསྟོད་ཆོག་པ། བོད་ལ་བོད་མི་ཡིན་པའི་བུ་རབས་ཚ་བརྒྱུད་ཡོད་པ། བོད་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཆེས་རིན་ཐང་ལྡན་པར་བརྩི་བའི་རིག་པའི་གནས་དག་ཇི་འདོད་འདོད་དུ་འཛིན་ཆོག་པ། སྤེལ་ཆོག་པ་དེ་འདྲ་ཞིག་དགོས་པ་རེད། ཆ་རྐྱེན་འདི་དག་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ཚང་བར་རྩོམ་པའི་ལས་ཀ་ཞིག་སྒྲུབ་ཕྱིན་ཆད་རྒྱལ་ཁབ་མགོ་རྟིང་སློག་པའི་བྱ་བར་རྩི་རྐྱང་བྱེད་ལ། ད་ལྟའི་བར་སྤེལ་བའི་ལས་འགུལ་མཐའ་དག་པ་ཡང་དོན་དངོས་ཐོག་ཕུགས་བསམ་འདི་དག་གི་ཆེད་ཁོ་ན་རེད། བོད་ཀྱི་རྩ་བའི་གནད་དོན་ནི་སྡེ་དཔོན་བདམས་སྟངས་མིན་ལ། ཚོང་ལས་དང་ཞིང་སའི་གནད་དོན་ཡང་མིན། གཏེར་ཁ་དང་ཁོར་ཡུག་གི་གནད་དོན་ཡང་མིན། འདི་ནི་ཁྱེད་ཀྱིས་མཁྱེན་གསལ་ལ་ངས་ཀྱང་རྟོགས་ཡོད། བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ནི་བོད་མི་རིགས་འཆི་གསོན་གྱི་གནད་དོན་ཏེ་གསལ་བོར་བཤད་ན། བོད་པ་ཚོའི་སེམས་སུ་འདི་ལྟར་སོང་ན་བོད་ཀྱི་ཡོད་ཚད་ཚར་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཞེད་སྣང་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་རེད། ཞེད་སྣང་དེ་སྡེ་དཔོན་བདམས་ནས་མི་སེལ་ལ། འདེམས་བསྐོའི་ཐོབ་ཐང་མིང་གིས་དེ་བས་ཀྱང་མི་སེལ། འུ་ཁོན་གྲོང་ཚོར་རང་སྐྱོང་གི་ཐོབ་ཐང་རག་རྗེས་སུ་སྔར་དང་གཏན་ནས་མ་འདྲ་བའི་རྣམ་པ་གང་ཞིག་མངོན་ཡོད་དམ། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ཚད་གང་འདྲར་སོན་ཡོད་དམ། ངས་གསལ་བོར་མི་ཤེས་མོད། དམྱལ་བ་ནས་དག་ཞིང་བཞེངས་ཐབས་མེད་ལ་འཁྲུལ་སྣང་གི་བཀོད་པ་རེ་ཡོད་ངེས་ཆེ་ཡང་དུག་ཅན་གྱི་ཁ་ཟས་ཇི་ལྟར་མཛེས་ཀྱང་ཟོས་རྗེས་ལམ་ཁ་གཅིག་ལས་ཡོད་མི་སྲིད།
ཁྱེད་ཀྱི་རྩོམ་ཡིག་སྔ་ཕྱི་གཉིས་ཀའི་ནང་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གིས་ངོ་རྒོལ་བར་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་། ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་གསར་ལམ་ལ་དྲིལ་བསྒྲགས། རྒྱུད་སྐུལ་སོགས་གུང་ཁྲན་སྲིད་གཞུང་གི་ཚིག་རོ་དེ་དག་གཅིག་མིན་དུ་ཐོན་པ་ནི་ཅུང་ཧང་སངས་དགོས་པ་ཞིག་སྟེ་རྒྱ་གཞུང་ཕྱི་སྲིད་མགྲིན་ཚབ་པའི་ཆབ་སྲིད་གཡོ་ཚིག་དག་ཇེ་འཇམ་དུ་བཏང་བ་ཙམ་ལས་ཁྱེད་རང་ལ་ཡང་དེ་དང་མཚུངས་པའི་ལྟ་ཚུལ་ཡོད་པ་ལྟར་མངོན་གྱི་འདུག གལ་ཏེ་དེ་འདྲ་ཡིན་ན། སླར་ཡང་ཞིབ་འཇུག་གི་གཞི་ཇེ་ཟབ་ཏུ་གཏོང་དགོས་པ་དང་། བོད་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་ལ་མུ་མཐུད་འབྲེལ་འདྲིས་བྱ་དགོས་པར་འདོད། ལར་ནས་བོད་ཀྱི་ཆེད་དུ་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་བཏང་བར་དྲིལ་བསྒྲགས་བྱེད་པ་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱས་ནི་བདེན་པ་རང་ཡིན་མོད། དྲིལ་བསྒྲགས་དང་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེད་ནི་སླར་ཡང་མེར་བསྲེགས་ཀྱི་ཆེད་དུ་ག་ལ་ཡིན། དེ་འདྲའི་རྐྱེན་དུ་འགྱུར་བར་སྲིད་མོད། འོ་ན་དྲིལ་བསྒྲགས་ཙམ་ཡང་བྱ་མི་རུང་ངམ།
གཞན་ཡང་ཁྱེད་ཀྱིས། བཙན་བྱོལ་ནས་བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཚོར་ལམ་སྟོན་གྱིས་འདང་གི་མེད་རབས་བཤད་ཀྱི་འདུག་སྟེ་མ་འདང་བའི་ཆ་ཡང་ངེས་པར་ཡོད་སྲིད། འོན་ཀྱང་། འཚེ་མེད་ཞི་བ་དང་། ༼ མི་རིགས་ས་གནས་རང་སྐྱོང་ཡོང་ཐབས་ཀྱི་བསམ་འཆར ༽དབུ་མའི་ལམ་སོགས་ཤེས་པར་འདོད་པའི་མི་རྣམས་ལ་ནི་ཕལ་ཆེར་བརྡ་འཕྲོད་ཚར་བའི་ཚོད་དུ་ཡོད་ངེས་ལ། དམ་དྲག་གི་དམྱལ་བའི་འོག་བོད་ནང་གི་མི་ཚོར་ཕྱོགས་མང་པོ་ཞིག་ནི་མུན་ནག་ཏུ་ལུས་ཡོད་པ་རེད། ངོ་རྒོལ་བྱ་སྟངས་ཀྱི་ཆ་ནས་ནི་དུས་ནམ་ཡང་ལམ་སྟོན་བྱ་མ་མྱོང་སྟེ། བཙན་བྱོལ་གྱི་ཚོགས་སྡེ་དང་སྒེར་བ་སུ་འདྲ་ཞིག་ཡིན་ཀྱང་གཅིག་ནས་རང་གི་ནང་མི་བུ་སྤུན་ཚོའི་ཚེ་སྲོག་ལ་སེར་སྣ་ཅི་བས་ཆེ་ལ། ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་མུ་མཐུད་ནས་རྒྱ་གཞུང་གི་དཔོན་ཕྱོགས་ལ་ཞུ་འབོད་དང་རེ་བ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་སྟབས། བོད་ལྟ་བུའི་མི་རིགས་གཉོམ་ཆུང་ཞིག་གིས་སྟོབས་དང་དྲེགས་པས་ཁེངས་པའི་རྒྱལ་ཁབ་སྟོབས་ཆེན་དེ་འདྲ་ལ་དོན་དངོས་ཐོག་ཕོག་ཐུག་ཆེན་པོ་གཏོང་ཕོད་ཀྱི་མེད་པ་རེད།
འོ་ན། བོད་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་ལ་འདི་ལས་ལྷག་པའི་བྱ་ཐབས་གཞན་མེད་པ་རེད་དམ། བོད་ཀྱི་ཕུགས་བསམ་ལ་འདི་ལས་གཞན་པའི་བདམས་ཀ་ཡོད་དམ་སྙམ་ན། བདག་གིས་བསམ་ཚོད་ལྟར་ན་བྱ་ཐབས་དང་ཕུགས་བསམ་གཞན་ཞིག་གཏན་ནས་མེད་དེ། ད་ལྟ་བོད་ཕྱོགས་ནས་འདོན་བཞིན་པའི་རེ་བའི་ཕུགས་བསམ་ནི་མདོར་དེད་ན་”ང་ཚོ་བོད་མི་ཡིན་བཞིན་པའི་ངང་ནས་འཚོ་བ་སྐྱེལ་ཆོག་པའི་ཁོར་ཡུག་ཅིག་བསྐྲུན་པར་ཀྲུང་དབྱང་སྲིད་གཞུང་གིས་ཞལ་བཞེས་གནང་རོགས” ཟེར་བ་འདི་རེད། འདི་ཙམ་ཡང་ཁས་ལེན་མ་བྱས་པའི་ཁར་བོད་མིའི་སེམས་ལ་ན་ཟུག་དབང་མེད་གཏོང་བའི་ལས་འགུལ་མཚམས་མ་བཞག་སྟབས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་ཀྱི་ངོ་རྒོལ་བྱེད་བཞིན་པ་རེད། ཚོད་དཔག་ཐུབ་པ་ཞིག་ནི་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་ནི་མཚམས་ཚིགས་མེད་པ་ཞིག་མིན་མོད། འོས་འཚམ་གྱི་གྲུབ་འབྲས་མ་སོན་ཚེ་ངོ་རྒོལ་ནི་མཚམས་ཚིགས་མེད་པ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་ངེས་ཤིང་། མ་འོངས་པའི་ཀྲུང་གོའི་ས་གཞི་ཆེན་པོའི་བདེ་འཇགས་ལ་ཐད་ཀར་ལྡོག་ཕྱོགས་ཀྱི་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་ངེས་ཆེ་ལ། དབུས་དཀྱིལ་ཨེ་ཤ་ཡའི་རྒྱལ་ཁབ་སྐོར་ཞིག་ནང་ལོ་ངོ་མང་པོ་རིང་བྱུང་བའི་ཡ་ང་བའི་གནས་སྟངས་དེ་འདྲ་མི་འབྱུང་བར་སྤྱི་ཚོགས་ཧྲིལ་བོ་དང་། ལྷག་པར་དུ་ཤེས་ཡོན་པ་ཚོས་མངོན་ལྐོག་བྲལ་བའི་བྱ་སྤྱོད་རྩོམ་པར་འབད་དགོས་ངེས་རེད། ད་ལྟ་ནི་༧གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་སྐུ་གཟི་བརྗིད་ལམ་ལེར་འཚོ་ཞིང་བཞུགས་ལ། བོད་མི་ཤི་གསོན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རེ་བའི་མཆོག་སྟེ་ཁོང་ཉིད་རང་གི་ཕ་ཡུལ་དུ་ཞབས་སོར་བཀོད་ཐུབ་པའི་སྔོན་འགྲོ་རྣམས་ལག་ཏུ་བསྟར་བའི་དུས་ལ་བབས་པར་སེམས་བཞིན་ཡོད།
བདག་གིས་རྒྱ་ཡིག་མི་ཤེས་སྟབས་སྐུ་ཞབས་ཝང་ལི་ཞུང་གི་རྩོམ་ཡིག་ལ་གོ་ནོར་ཐེབས་པའི་ཆ་ཡོད་དུ་གྱུར་ན་དགོངས་དག་ཞུ་བ་དང་སྦྲགས། སྐུ་ཞབས་ཝང་ལི་ཞུང་སོགས་རྒྱ་ནག་གི་ཤེས་ཡོན་པ་མང་པོ་ཞིག་གིས་ ༢༠༠༨ ལོས་མཚོན་པའི་དུས་སྐབས་མང་པོར་་བོད་ཀྱི་རང་དབང་འཐབ་རྩོད་ལ་གང་ནུས་ཀྱིས་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བཀའ་དྲིན་ཆེ་ཞུ།
ཁྱེད་ཀྱིས་ཡག་པོ་ཞིག་བཤད་འདུག ཡིན་ཡང་སྐུ་ཞབས་བོང་ལུ་ཞོན་གྱིས་བོད་དོན་འདི་དོན་དག་ཆུང་ཆུང་གྲོང་གསེབ་གནད་དོན་ལྟ་བུ་ཞིག་རེད་ཅེས་བརྗོད་པ་རེད། དང་པོར་ང་ཚོས་ཁོ་དང་ཁོའི་མཛའ་མོ་འོད་ཟེར་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་དཀྲུགས་ཤིང་ཞིག་འཕེན། དེ་ནས་ཁོ་གཉིས་ལ་ཁ་རྩོད་རྒྱག་ཏུ་འཇུག དེ་ཡང་བོད་རྒྱའི་བར་གྱི་དཀའ་རྙོག་གི་སྟེང་ནས། དེ་ནས་ཁོ་ལ་རྒྱ་མི་གཅིག་དང་བོད་མི་གཅིག་བར་གྱི་དཀའ་རྙོག་འདི་ཡང་གྲོང་གསེབ་ཅིག་གི་དཀའ་རྙོག་བཞིན་རེད་དང་མ་རེད་བལྟ་རུ་འཇུག་གི་ཡིན།
གྲོགས་པོ། རྒྱ་རྒན་དེས་ཁ་ནང་ལ་ཡོང་ཚད་ཅིག་བཤད་ཀི་ཡོད་པ་རེད། དེ་ལ་ཉན་རྒྱུ་དང་དཔྱད་རྒྱུ་འདྲ་ཡོད་ནི་མ་རེད།
རྭ་བློ་དབང་གིས་ས་ཐག་རིང་ཞིག་ནས་ཝང་ལིས་ཞུང་གི་བསམ་ཚུལ་རྩོམ་ཡིག་ལ་མི་འདོད་པའི་མིག་ལོག་གིས་བལྟས་འདུག སྐུ་ཞབས་རྭ་བློ་དབང་ལགས་ཀྱི་བྲིས་རྩོམ་འདི་གལ་ཏེ་ཝང་ལིས་ཞུང་གི་རིག་པའི་དབང་དུས་བཏང་ན་འདི་ལ་ལན་ཞིག་ཡོད་ངེས་རེད། འོན་ཀྱང་རྩོམ་ཡིག་འདི་ལྟ་བུ་ཝང་ལིས་ཞུང་གི་ཚེ་རབབ་ནས་ཚེ་རབས་སུ་མཐོང་དཀའ་བའི་ཚོད་རེད།
ཡིན་ནའང་སྐུ་ཞབས་རྭ་བློ་དབང་གི་བྲིས་རྩོམ་འདི་ཝང་ལིས་ཞུང་གི་མཐོང་དགོས་པ་གཙོ་བོ་མ་རེད། འུ་ཅག་བོད་པའི་ཁྲོད་ན་གཡམ་སྟེགས་ལ་བྲེལ་བའི་བླུན་རིགས་ཆེས་ཆེར་བརྟོལ་ལ་དེ་ཚོ་ལ་བརྡ་ལན་ཡག་པོ་ཞིག་འཕྲོད་རྒྱུ་དེ་གལ་ཆེན་རང་བཞིན་དུ་ཡིན་པར་སེམས།
མགོ་ནས་མཇུག་བར་དུ་ཞིབ་བཀླགས་ཟིན། འདི་ནི་མི་རིགས་ཀྱི་ན་ཟུག་ཙམ་མ་བཟོད་ནས་ཚོར་བ་གློ་བུར་བའི་དབང་དུ་སོང་སྟེ་བྲིས་པ་ཞིག་མིན་པར། ན་ཟུག་གཞི་ལ་བཅོལ་ཏེ་དབྱེ་ཞིབ་ནན་མོ་བྱས་པའི་རྩོམ་ཡིག་ཏུ་ཚོར་བས་སེམས་གཏིང་ནས་དགའ་ཡོད་ལ། དེ་བཞིན་བོད་མི་ཀློག་པ་པོ་དག་གིས་ཝང་ལི་ཞུང་གཙོས་ཉེ་ཆར་གྱི་རྒྱ་རྒན་ཚོའི་རྩོམ་ཡིག་དང་ལྟ་ཚུལ་ལ་བརྟག་དཔྱད་དགོས་པ་གསལ་བར་བསྟན། འཚམས་འདྲི་དང་ལྷན་དུ་བདེ་མོ་བྱོས་ཟེར་བཞིན་བུད་སོང་།
རྭ་རྒྱ་བློ་དབང་ལ་འཚམས་འདྲི་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཞུ། རྩོམ་ཡིག་ཡག་པོ་ཞིག་བྲིས་འདུག་ ཐེངས་ཤིག་བཀླགས་ཡིན མུ་མཐུད་དུ་ཕྲིས།