འོད་དཀར།
དེ་རིང་ནི་སྒང་པ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་བོ་དཔའ་མོ་རྣམས་ཀྱི་ཞུམ་པ་མེད་པའི་སྙིང་སྟོབས་དང་མཛད་མེད་ཀྱི་སྤོབས་པས། འཛམ་གླིང་གི་ཡང་རྩེ་རི་བོ་གངས་ཅན་པའི་གནས་ནས་དགྱ་གཞུང་གི་བཙན་གནོན་དང་བརྙས་བཅོས། གཅར་རྡུང་སོགས་ལ་མགོ་བོ་མ་སྒུར་པར་བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བདག་དབང་སླར་གསོའི་ཆེད་དང་། མགོ་ནག་བོད་པ་ཡོངས་ཀྱི་དཔྲལ་བའི་མིག་དང་ཁོག་གི་སྙིང་ལྟ་བུའི་རྩ་བའི་བླ་མ་༧ གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་སྐུ་སྲོག་གི་ཆེད། རང་ཉིད་ཀྱི་ཡོད་ཚད་བློས་བཏང་ནས་རྒྱ་ནག་དམར་པོ་གཞུང་ལ་ཁ་གཏད་དུ་ལངས་ཏེ་གཅེས་པའི་ཚེ་སྲོག་ཤོར་བའི་མི་ལོ་ལྔ་བཅུ་ལྔ་གསུམ་འགོར་བའི་ཉིན་མོ་རེད།
དེ་རིང་གི་ཉིན་མོ་འདི་ནི་ང་ཚོ་ལ་མཚོན་ན་དགའ་འོས་པའི་ཉིན་མོ་ཞིག་དང་། སྐྱོ་དགོས་པའི་ཉིན་མོ་ཞིག་ཀྱང་རེད། དགའ་དགོས་དོན་ནི་བོད་མི་རྩམ་གཟན་ཡོངས་ཀྱིས་གསུམ་གཅིག་དབང་དུ་བསྡུས་མྱོང་པའི་བཙན་པོའི་སྙིང་སྟོབས་དེ་གོ་ལ་ཧྲིལ་པོ་འདིའི་སྟེང་ཡང་བསྐྱར་བསྒྲགས་སོང་བ་དང་། མིག་ལ་བསྟན་སོང་པས་རེད། སྐྱོ་དགོས་དོན་ཡང་རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་བོ་དཔའ་མོ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོའི་ཚེ་སྲོག་དང་བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཆེན་པོ་དམར་པོ་དགྲ་ལག་ལ་ཤོར་སོང་བ་དེ་རེད། དེ་རིང་ནི་ང་ཚོའི་ཕ་ས་དགྲ་ལག་ལ་ཤོར་ནས་མི་ལོ་ ༥༣ འགོར་བའི་ཉིན་མོ་རེད་ལ། རང་དབང་བྲལ་ཞིང་གཞན་གྱི་བཙན་གནོན་འོག་ཏུ་བོད་མི་གཞིས་བྱེས་གཉིས་སུ་གྱེས་པའི་ཉི་མ་ནག་པོ་དེ་ཡང་རེད།
དེའི་ཕྱིར་དེ་རིང་ངས་འདིར་ཡ་ཆུང་སེམས་པ་སྡུག་གིས་མནར་བཞིན་ཁྲ་ཆུང་མིག་མཐའ་མཆི་མས་བཀང་སྟེ་ཞུ་འབོད་ཅིག་བྱེད་འདོད་པ་ནི། བོད་ཅེས་པའི་ཐ་སྙད་འདི་ང་ཚོ་མི་རིགས་གཅིག་པའི་སྤུན་ཟླ་ཡོང་ཀྱིས་ཤ་གསེང་རུས་གསེང་ལ་འཐིམ་ཡོད་པས། གདོང་དམར་བོད་པ་ཞིག་ཡིན་ཕྱིར་རང་ཉིད་ཀྱི་འགན་འདི་མ་བརྗེད་རོགས་ཞེས་ཞུ་རྒྱུ་དང་། ཆོལ་གསུམ་བོད་མི་ཚང་མ་ཕ་ལོ་སྤྲེའུ་དང་ཨ་མ་བྲག་སྲིན་གཉིས་ཀྱི་གདོང་རྒྱུད་གཅིག་པ་རེད་ལ། ད་བར་དུ་ང་ཚོའི་རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་གི་མི་རིགས་དང་སྐད་ཡིག་གཅིག་གི་བདག་པོ་ཡིན་པའི་བོད་མི་རྒན་པ་དག་གི་གསུང་སྒྲོས་ལས་མགྲིན་གཅིག་ཏུ་སྟོད་མངའ་རིས་སྐོར་གསུམ། བར་དབུས་གཙང་རི་བཞི། སྨད་མདོ་ཁམས་སྒང་དྲུག་ཅེས་ཡོངས་སུ་གྲགས་ཡོད་པའི་རི་ཆུ་ནགས་གསུམ་གྱི་བདག་པོ་ངོ་མ་ཡང་ང་ཚོ་ཡིན།
ད་སྐབས་ཁ་ཤས་ཤིག་དམར་པོ་གཞུང་གི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་ལྔ་བཅུ་ལྔ་བརྒྱད་ལོའི་ཡར་སྔོན་བོད་པ་ཚང་མ་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་འོག་མེད་ཚུལ་ཟེར་བ་སོགས་ཀྱི་འཆལ་གཏམ་སྨྲ་བཞིན་པ་ནི་ཁུངས་མེད་ལུགས་མེད་ཀྱི་གཏམ་འབའ་ཞིག་ཡིན། སྐད་ཆ་དེའི་རིགས་བཤད་མཁན་དག་ནི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ནག་ཉེས་ཅན་དང་། ང་ཚོ་མགོ་ནག་བོད་པའི་ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་གི་ལོ་རྒྱུས་ལ་བསམ་བཞིན་གཏོར་བཤིག་གཏོང་མཁན་ཡིན་པས། བོད་མི་སུ་ཡིན་ཡང་འདི་དག་གི་གཡོ་འོག་ཏུ་ནམ་ཡང་མི་ཚུད་རྒྱུ་གལ་ཆེ། དེ་བཞིན་ང་ཚོ་ལ་རང་བཙན་ཁུངས་སྐྱེལ་དབེན་པར་རྗོད་བཞིན་པ་སོགས་ནི་བོད་རང་གི་ལོ་རྒྱུས་ལ་རྒྱུས་མངའ་མེད་སོང་པས་རེད། ཞིབ་ཏུ་སོམས་དང་ད་བར་དུ་འཛམ་གླིང་གི་རྒྱལ་ཁབ་སུ་ཞིག་རང་བཙན་གྱི་ཁུངས་སྐྱེལ་ཡང་དག་ཡོད་ཟེར་ནས་ཁྲིམས་ལ་གཏུགས་ཏེ་རང་བཙན་བླངས་ཡོད་དམ། རང་བཙན་ནི་ང་ཚོ་རང་ཉིད་ཀྱིས་བརྩོན་ལེན་དང་དཀའ་ལས་བརྒྱབ་ནས་ལེན་རྒྱུ་ཞིག་ཡིན་པ་མ་གཏོགས་དཀོན་མཆོག་གིས་གནང་ཐུབ་པ་ཞིག་མ་རེད་ལ། དེ་བཞིན་སྟོབས་ཆེན་རྒྱལ་ཁབ་སུ་ཞིག་གིས་རོགས་སྐྱོར་བྱས་ནས་སྤྲོད་ཐུབ་པ་ཞིག་ཀྱང་མིན་པས་ང་ཚོ་རང་ཉིད་ཀྱི་སྟོབས་ཤུགས་དང་ནུས་པ། དཔའ་ངར་དང་དཀའ་སྤྱད་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་ཁོ་ནར་བརྟེན་ནས་ལེན་དགོས་པར་འདོད།
ང་ཚོ་ལ་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་བདེན་པ་ཡོད། ང་ཚོ་ལ་སྐད་ཡིག་གི་བདེན་པ་ཡོད། ང་ཚོ་ལ་དངུལ་ལོ་ཐམ་ག་སོགས་ཀྱི་དཔང་པོ་ཡོད། ང་ཚོ་ལ་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་དུ་བསྐྱོད་མྱོང་བའི་ཕྱི་སྐྱོད་ཐོངས་མཆན་ལག་ཁྱེར་ཡོད། ད་དུང་ང་ཚོ་ལ་འཚོ་གནས་མཐོ་སྒང་གི་རི་ཆུ་གཏེར་གསུམ་གྱི་བདེན་དཔང་ཡོད། ང་ཚོ་ལ་རང་ཉིད་ཀྱི་འཚོ་རྟེན་སྒོ་ཕྱུགས་དང་སྒོ་ཁྱི་སོགས་ཀྱི་བདེན་པ་ཡོད། ང་ཚོ་ལ་གངས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་རི་བོ་ཇོ་མོ་གླིང་མ་དང་ཨ་མྱེས་རྨ་ཆེན། གཉན་ཆེན་ཐང་ལྷ། ཁ་བ་དཀར་པོ། ཤར་དུང་རི་སོགས་ཀྱིས་མཚོན་པའི་གངས་རི་དང་། མཚོ་སྔོན་པོ་དང་མ་ཕམ་གཡུ་མཚོ། སྟོད་ཀྱི་ཁ་འབབ་ཆུ་བཞི་དང་སྨད་ཀྱི་རྨ་འབྲི་རྫ་གསུམ་གྱིས་མཚོན་པའི་མཚོ་དང་ཆུ་བོ་སོགས་ཀྱི་བདེན་དཔང་ཡོད། འདི་དག་ནི་ལོ་རྒྱུས་ཁོ་ན་ཙམ་མ་ཡིན་པར་གངས་ཅན་པ་ཡོངས་འཚོ་སྡོད་བྱ་ཡུལ་ཡིན་པ་ད་ལྟ་མིག་མཐོང་ལག་ཟིན་གྱིས་གྲུབ་ཡོད་པའི་བདེན་དཔང་རེད། དེའི་ཕྱིར་ང་ཚོ་སུ་ཞིག་ལའང་སྐྲག་དགོས་དོན་མེད་ལ། སུ་ཞིག་ལ་མགོ་སྒུར་དགོས་དོན་དེ་བས་ཀྱང་མེད།
ད་ལྟ་ང་ཚོ་གཞན་ཡུལ་ལུང་པར་ཡོད་པ་རེད། ང་ཚོའི་གཞོན་སྐྱེས་ཚོ་དང་ལྷག་པར་ཕྱི་ཡུལ་ནས་འཚར་ལོངས་བྱུང་བཞིན་པའི་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བོད་རང་ཉིད་ཀྱི་སྐད་ཀྱང་ཡག་པོ་བཤད་ཤེས་ཀྱི་མེད་པའི་གནས་བབ་འདི་འདྲ་ཞིག་གི་འོག་ཏུ་བསྡད་ཡོད་པ་རེད། བོད་ནང་ལ་མཚོན་ན་ཉིན་རེ་ནས་ཉིན་རེ་དཔའ་བོ་དཔའ་མོ་དག་གིས་གངས་ཅན་པའི་སྤྱི་དོན་ཆེད་སྐུ་སྲོག་ཕངས་མེད་མེ་མཆོད་དུ་ཕུལ་བཞིན་པ་འདིས་ཅི་ཞིག་མཚོན་གྱི་ཡོད་ཟེར་ན། ད་སྐབས་ཀྱི་བོད་ནང་གི་གནས་བབ་ངོ་མ་དེ་དམར་པོ་མེའི་ནང་དུ་ཡོད་པ་དང་གཅིག་མཚུངས་ཡིན་པ་མཚོན་གྱི་ཡོད་པ་རེད། འདིས་ཕྱི་སྡོད་བོད་མི་ཚོ་མེ་ལྕེ་ལྟར་འཐབ་རྩོད་ལ་ལོངས་ཤོག་ཟེར་བ་མཚོན་གྱི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནམ། དེང་སྐབས་བོད་ནང་ནས་བྱིས་པ་ལོ་བཅུ་དྲུག་ནས་རྒན་པ་ལོ་བཞི་བཅུ། ད་དུང་དམར་རྗེན་དུ་ལྷག་ཡོད་པའི་བྱིས་པ་ཆུང་ཆུང་གི་ཨ་མ་ཚུན་ཆད་ཀྱིས་རང་ལུས་མེ་མཆོད་ལ་འབུལ་བཞིན་ཡོད་པ་རེད་ལ། ལྷག་པར་སྐུ་ལུས་མེ་བསྲེགས་ལ་བཏང་ནས་མེ་འབར་བའི་སྐབས་སུ་ཡང་རྒྱ་དམག་གིས་གཅར་རྡུང་གཏོང་གི་ཡོད་པ་རེད། བྱེད་སྟངས་འདིས་ག་རེ་མཚོན་གྱི་ཡོད་པ་རེད་ཟེར་ན། རྒྱ་གཞུང་གིས་ང་ཚོར་འགྲོ་བ་མི་ཞིག་གི་རིན་ཐང་ཙམ་ཡང་སྤྲོད་ཀྱི་མེད་པ་གསལ་བོར་བསྟན་པ་རེད། དེ་མིན་བྱེད་སྟངས་འདིས་བོད་དང་རྒྱ་མི་རིགས་ནམ་ཡང་ཐ་དད་ཡིན་པའང་གསལ་བོར་མཚོན་གྱི་ཡོད་པ་རེད།
དེའི་ཕྱིར་ང་ཚོས་རང་བཙན་རྩོད་དགོས་པ་རེད། ང་ཚོ་ལ་འདམ་ཀ་འདི་ལས་ཅི་ཡང་ལྷག་ཡོད་པ་མ་རེད། མི་རེ་ཟུང་གིས་རང་བཙན་ནི་ཐོབ་མི་སྲིད་པ་ཞིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ནའང་འཐབ་རྩོད་མ་བྱས་ན་ང་ཚོ་ལ་གང་ཡང་ཐོབ་རྒྱུ་མེད་པ་གསལ་བོ་རེད། རང་བཙན་ཐོབ་མི་ཐོབ་གཙོ་བོ་ནི་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ཆིག་སྒྲིལ་གྱི་སྙིང་སྟོབས་དང་འཐབ་རྩོད་རྒྱུན་འཁྱོངས་ཀྱི་དཔའ་ངར་ལ་ཐུག་ཡོད། སྔོན་ཆད་གན་ངྷིས་རང་སྐྱོང་རྩོད་སྐབས་སྦ་སྒར་སེང་གིས་རང་བཙན་བརྩད་པ་རེད། སྐབས་དེར་རང་བཙན་ཐོབ་ཀྱི་མ་རེད་ཟེར་མཁན་མང་པོ་བྱུང་ཡོད་ཀྱང་། སྦ་སྒར་སེང་གི་རང་བཙན་ཆེད་སྐུ་སྲོག་བཏང་ནས་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོངས་སུ་རྔམ་སྟོན་ཁྲོམ་སྐོར་གྱི་རྣམ་པ་ཤུགས་ཆེན་བསྟན་པས་རྒྱ་གར་གྱིས་རང་བཙན་རྩོད་མགོ་བརྩམས་པ་རེད། ལོ་རབས་བཞི་བཅུའི་ནང་དུ་རྒྱ་གར་ལ་རང་བཙན་ཐོབ་སོང་བ་རེད། འདི་དག་ནི་ཁྱིམ་མཚེས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དངོས་བྱུང་ལོ་རྒྱུས་རེད། སྐབས་དེའི་དབྱིན་ཇི་གཞུང་གི་སྟོབས་ཤུགས་ཀྱང་དེང་གི་རྒྱ་དམར་གཞུང་གི་སྟོབས་ཤུགས་ལས་མི་དམན་པ་ཡོད། ཡིན་ནའང་རྒྱ་གར་མི་དམངས་ཡོངས་ཀྱི་རྡོག་རྩ་ཆིག་སྒྲིལ་གྱི་སྟོབས་ཤུགས་དང་དཔའ་རྒོད་དག་གི་སྙིང་སྟོབས་ལས་དབྱིན་གཞུང་མཐར་བསྐྲད་བཏང་པ་རེད། དེ་བཞིན་ང་ཚོས་ཀྱང་ཆིག་སྒྲིལ་གྱི་སྟོབས་ཤུགས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ན་རང་བཙན་ནི་བརྩོན་ལེན་བྱེད་མི་ཐུབ་པ་ཞིག་གཏན་ནས་མིན།
དེང་སྐབས་རྒྱ་དམར་གཞུང་ལ་ནང་ཁུལ་གྱི་དཀའ་ངལ་མང་པོ་ལྷག་བསྡད་ཡོད། དཔེར་ན་རྩ་རླུང་སྒོམ་སྒྲུབ་ཚོགས་པ། དམངས་གཙོ་ཚོགས་པ། པེ་ཅིན་ནས་དམར་གསོད་བཏང་པའི་སློབ་མའི་ཕ་མའི་ཚོགས་པ་སོགས་ཡོད། ད་དུང་ལས་གནས་ཤོར་བའི་ངོ་རྒོལ་གྱི་རྣམ་པ་ཉིན་རེ་བཞིན་ཡོང་བཞིན་ཡོད། དེ་བཞིན་ཞིན་ཅང་། ནང་སོག བོད་པ་སོགས་མང་པོ་ཡོད་པ་རེད། འདི་དག་ཚང་མ་ང་ཚོའི་སྟོབས་ཤུགས་རེད་ལ་ནུས་པ་ཡང་རེད། དེ་བས་རྒྱ་དམར་གཞུང་ལ་སྐྲག་དགོས་དོན་གང་ཡང་ཡོད་པ་མ་རེད། རྒྱ་དམར་གཞུང་ནི་སྟག་ལྤགས་གྱོན་པའི་སྤྱང་ཀི་ཞིག་རེད། ཁོག་པ་སྟོང་པ་རེད།
དེའི་ཕྱིར་ད་བར་བོད་ནང་ནས་ང་ཚོས་ཤེས་བཞིན་པའི་རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་བོ་དཔའ་མོ་ ༢༦ གི་ལུས་སྲོག་མེ་ལ་སྒྲོན་བཞིན་པའི་མེ་ལྕེ་འདི་དང་མཉམ་དུ་བོད་མི་ཚང་མ་ཡར་ལོངས་ཤོག རང་ཉིད་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བདག་དབང་ཆེད། རང་དབང་དང་བདེ་སྐྱིད་ཆེད། ༧གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་བོད་དུ་གདན་འདྲེན་ཞུ་རྒྱུའི་ཆེད། མ་འོངས་པའི་བོད་ཀྱི་མི་རབས་རྗེས་མ་དག་གི་འཚོ་གནས་ཆེད་དུ་ལོངས་ཤོག བོད་པ་ཚང་མའི་མེས་པོ་གཅིག་རེད། ལོ་རྒྱུས་གཅིག་རེད། ཤ་ཁྲག་གཅིག་རེད། སྐད་དང་ཡི་གེ་གཅིག་རེད། གདོང་དམར་བོད་མི་ཚང་མ་ཆིག་སྒྲིལ་ངང་ལོངས་ཤོག།
བོད་རྒྱལ་ལོ། རང་བཙན་རྒྱལ་ལོ།
༢༠༡༢། ༠༣། ༩ ཉིན་ཨ་རིའི་གྲོང་ཁྱེར་ནེའུ་ཡོག་གི་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་མདུན་དུ་ཟས་བཅད་ངོ་རྒོལ་ཐོག་ཤར་མར་བྲིས།
གཞན་དག་ལ་གཏམ་གླེང་བའི་བར་རང་ཉིད་ཀྱི་བཤད་འདོད་པ་ཡང་བརྗེད་སོང་འདུག དེའི་ཉིན་གྱི་བསམ་འཆར་གཅིག་ནི་འདི་ཕྱོགས་སུ་བྷེལ་ཀོབ་གཞིས་ཆགས་གསར་བའི་གཞིས་མགོ་མཆོག་གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་གྱི་མཛད་སྒོ་ལ་ཕེབས་མེད་པ་དང་། གོ་ཐོས་ཁོང་གིས་ཚོགས་འདུའི་ཐོག་ལ་ཡོངས་བསྒྲགས་སུ་དེ་ཉིན་རང་གི་སྤུན་མཆེད་ཅིག་སྐྱེལ་དུ་འགྲོ་དགོས་པས་བཅར་མི་ཐུབ་ཚུལ་གསུང་བ་རེད་ཟེར་། དེ་བཞིན་བྷེལ་ཀོབ་གཞིས་ཆགས་རྙིང་པའི་གཞིས་མགོ་ཡང་མཛད་སྒོ་ལ་ཕེབས་མེད། ཁོང་ནི་དེ་སྔོན་ནས་གུང་སེང་ལ་ཕེབས་པ་ནས་ཚུར་ལོག་ཕེབས་མེད་པ་རེད་ཟེར་། འོན་ཀྱང་ས་གནས་གསར་འགོད་པ་ཚོས་འདིའི་རིགས་ཐེར་འདོན་བྱེད་པར་རང་གི་ལས་འགན་ཇི་བཞིན་སྒྲུབ་ཐུབ་ཀྱི་མེད་པ་འདྲ།
དྲ་གྲོགས་ཁུག་རྟ་ལགས།
ངས་ཁྱེད་དང་ཁྱེད་ཅག་གིས་གསུང་བ་ལ་ཁུངས་ལུང་བཅོལ་ས་མི་འདུག་ཡེ་ནས་མི་ཞུ། འོན་ཀྱང་ཁྱེད་ཅག་ལ་ནམ་ཡིན་རང་གཞན་ཞིག་གིས་གསུང་བ་དང་གཞན་ཞིག་གིས་ལམ་བསྟན་བཞག་པ་དེ་ལ་འགྲོ་རྒྱུ་ལས་རང་ཉིད་ལ་སྒེར་གྱི་འཆར་སྒོ་ཞིག་མེད་པ་ཨེ་ཡིན་ནའ་། ཞེས་འབྲི་རྒྱུ་ཡིན། དེ་ལ་ཁྱེད་ཀྱིས་གང་བཤད་པ་དེ་རང་ཉིད་ཀྱི་འཆར་སྒོ་ཡིན། ཡང་ན་གཞན་གྱི་འཆར་སྒོ་དང་ཉིད་ཀྱི་འཆར་སྒོ་གཅིག་པ་ཡིན། ཞེས་ལན་སླ་མོ་ཞིག་འདེབས་སྲིད།
འོན་ཀྱང་ཁོ་བོས་ཁྱེད་ཅག་ལ་དོགས་འདྲི་འགའ་ཞིག་ཞུ་རྒྱུར་།
གཅིག “བོད”་ལ་རང་བཙན་དགོས་ཟེར་གྱི་ཡོད་པ་ལས་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་ཁྱབ་ཁུངས་ལ་རང་བཙན་དགོས་ཞེས་ང་ཚོ་སུས་ཀྱང་བཤད་མྱོང་མེད་ལ་དྲན་ཀྱང་མྱོང་མེད། དེས་ན་”བོད་རང་བཙན་”བརྩད་ན་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་ཁྱབ་ཁོངས་གཅིག་བུར་རང་བཙན་རྩོད་པར་འགྱུར་དགོས་དོན་གང་ཡིན་ལགས།
གཉིས། རང་བཙན་བརྩད་ན་ངེས་པར་དུ་ལོ་རྒྱུས་དང་འབྲེལ་དགོས་པའི་གཏན་ཁྲིམས་སུས་བཞག་པ་རེད་ལགས། ལྷན་དུ་འདུག་པར་གཟོད་རླག་མེད་སྟབས་ལོགས་སུ་འབུད་ཀྱི་ཡོད་པ་ལས་སྔར་འབུད་མྱོང་མ་མྱོང་ལ་ཞིབ་བཤེར་བྱས་པའི་རྙེད་དོན་ལ་གཞི་བཅོལ་ནས་རང་བཙན་བྱུང་བའི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ང་ལ་འཇོག་རྒྱུ་མེད། ད་བར་གྱི་རང་བཙན་གྱི་རང་བཙན་རག་པའི་རྒྱལ་ཁབ་མང་པོ་ཞིག་སྔར་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ལ་གཞི་བཅོལ་བ་མ་ཡིན་པར་དུས་སྐབས་ཀྱི་དགོས་མཁོ་ལ་གཞི་བཅོལ་ནས་རང་བཙན་དུ་གྱུར་བ་ཡིན།
གསུམ། ད་བར་དུ་གཡོ་རྒྱུ་ཁོ་ནའི་སྒོ་ནས་ཐེངས་བཅུ་གྲངས་ཞིག་ལ་དོན་དམ་པའི་རང་སྐྱོང་ཞིག་གི་ཆེད་དུ་གྲོས་མོལ་གྱི་ཚོགས་འདུ་འཚོགས་པ་རེད། དེའི་སྐབས་སུ་འུ་ཅག་གི་ཆེའི་མཐོའི་སྐུ་ཚབ་རྣམ་པས་འབྲེལ་བ་བྱེད་ས་གཙོ་བོ་ཀྲུའུ་ཝེ་ཆོན་གྱི་ངག་ནས་ཉེ་ཆར་གང་ཐོན་པ་དེ་ལ་གཞིགས་ན་གྲོས་མོལ་བཅུ་མི་དགོས་བརྒྱ་འཚོགས་རུང་དོན་དམ་པའི་གྲོས་མོལ་ཞིག་ཏུ་ཡོང་ས་འདུག་གམ། ཁྱེད་དབུ་མའི་ལམ་པ་བ་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་འདི་ལ་འགལ་དང་སྐྱོན་ཆ་འདྲ་མི་གཟིགས་སམ།
བཞི། བོད་ཅེས་པ་འདི་འུ་ཅག་གི་ཚིག་ཡིན་པས་འདིའི་ནང་དོན་གང་ཡིན་ཐག་གཅོད་བྱེད་པའི་དབང་ཚད་ཆ་ཚང་འུ་ཅག་ཉིད་ལ་ཡོད་པ་ལས་ཕ་རོལ་བོ་ག་གེ་མོ་ཞིག་གིས་གོ་བ་དེ་འདྲ་བླངས་འདུག་པས་ང་ཚོས་ཀྱང་དེ་ལྟར་དུ་གོ་དགོས་ས་རེད་གསུང་བ་འདི་བོད་མི་ཤེས་ཡོན་པ་ཞིག་གསུང་སྟངས་ཡིན་ནམ། དོན་དུ་ཁྱེད་རང་ཉིད་ཀྱི་ཐུགས་རྣལ་དུ་ཕབས་ནས་སོམས་དང་བོད་ཅེས་པ་འདིའི་ཚིག་དོན་ལ་འབྲུ་ཆུའི་ཕར་ཚར་རམ་ཡང་ན་”བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས”་ཀྱི་ཕྱི་ནང་གི་ཁྱད་པར་ཞིག་ཡེ་ནས་མེད་པ་ཁྱེད་རང་ཉིད་ཀྱིས་མཁྱེན་གྱི་ཡོད་པར་བདག་ཡིད་ཆེས་ཡོད། དེས་འདི་ཙམ་ཞིག་ལ་ཡང་རང་ཚུགས་མི་འཛིན་པའི་དོན་གང་ཡིན་ལགས།
ལྔ། རྩ་ཆེ་ཚད་དང་། བཀའ་གཉན་ཚད། ཡང་དག་ཚད་ལག་ལེན་དུ་ཡོང་ཐུབ་པ་ཞིག་ཡིན་ནམ།
ཤར་ཕྱོགས་ཁུག་རྟས་གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་ ༥༣ སྟེང་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གཏོང་གི་ཡིན་ཞེས། རྡོ་རྗེ་གདན་ནས་བསྒྲགས་ཟིན་པ་མིན་ནམ། ད་དུང་། དེ་སྔོན་བགྲོ་གླེང་ཞིག་གི་སྐབས་ཁོ་རང་བཙན་ལྟ་བ་ཡིན་ཚུལ་ཀྱང་འུད་སྒྲོག་བྱས་པ་མིན་ནམ། ཁྱོ་མེད་མདོ་མེད་ཉོག་གཏམ་རྐྱང་བཤད་ནས། རང་ཉིད་རང་ལ་ཡིད་མི་ཆད་དམ། དེང་སང་དུས་བབ་ཤར་ཁུག་གི་ཉོག་གཡོ་སར་གྱུར་འདུག
༡༩༡༤ ནས་བོད་ཤར་ཕྱོགས་རྒྱ་འོག་ཏུ་ཤོར་ཟིན་པའི་ལོ་རྒྱུས་བདེན་དཔང་གང་རེད་དམ། ཤོག་བུ་དཀར་པོའི་སྟེང་ཡི་གེ་ནག་པོ་ཕབ་སྟེ་ངོས་ལེན་དཔང་ཡིག་བྲིས་ཡོད་པ་རེད་དམ། བཙན་འཛུལ་བྱས་པ་དང་རྒྱ་ཁོངས་ཡིན་པ་གཉིས་ཁ་ཁ་མ་རེད། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་བདེན་པ་དང་བདག་དབང་དེ་ལྟར་རྩོད་དགོས་པ་ཞིག་ཡིན་ཚེ། འོ་ན། ང་ཚོས་ད་ལྟ་རྩོད་རྒྱུ་ན་གཅིག་ཀྱང་ལྷག་མེད་པ་མ་རེད་དམ། གྲོས་མཐུན་དོན་ཚན་བཅུ་བདུན་ཤོག་ཐོག་ལ་བཞག་ཟིན་པ་མ་རེད། ད་དུང་རྒྱ་གཞུང་གི་མི་དམངས་འཐུས་མིའི་ཚོགས་ནང་དུའང་ང་ཚོས་མགོ་བོ་བཏང་ཟིན་པ་མ་ཡིན་ནམ།
ཐོབ་མི་ཐོབ་དང་རྩོད་མི་རྩོད་ནི་དོན་གཞན་ཞིག་རེད། ཡིན་ནའང་། རང་བཙན་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་ཡོད་མེད་སྨྲ་བ་ནི་ཅི་ཡང་མ་ཤེས་པའི་བླུན་གཏམ་ཉག་གཅིག་རེད། མཉམ་འདུག་མིན་དང་ཁ་བྲལ་མིན་དེ་སྤྱི་མཐུན་གྱི་ཁེ་ཕན་དང་འདོད་མོས་ཡོད་མེད་ཀྱིས་ཐག་གཅོད་དགོས་པ་ཞིག་རེད། སྤྱི་མཐུན་གྱི་ཁེ་ཕན་དང་འདོད་མོས་མེད་ཚེ་རྒྱ་རིགས་ནང་ཁུལ་དུའང་ཁ་བྲལ་དང་རང་བཙན་བྱས་ཆོག་གི་རེད།
ལོ་རྒྱུས་ཐུང་ཙམ་བདེན་པར་སྨྲས་ན། སྤྱི་ལོ་༡༩༡༤ ནས་བོད་ཤར་ཕྱོགས་རྒྱ་ཕྱོགས་ལ་ཤོར་བ་རེད། དེ་ནས་༡༩༥༡ བར་དེང་གི་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཟེར་བ་ཙམ་རང་བཙན་ཡིན། ༡༩༥༡ ནས་དེ་ཡང་ཤོར་བ་རེད། འདི་ཚོ་ནི་ཉི་ཤར་སྦར་མོས་མི་འགེབས་པའི་ལོ་རྒྱུས་རེད།
སྐུ་ཞབས་འོད་ད་ཀར་ལགས་ནས་རྩོམ་ཡིག་གི་བརྗོད་བྱ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཞིག་བྲིས་འདུག་བཀླགས་ཚར་ལ་ཡིད་འགུལ་ཟབ་མོ་ཞིག་ཐེབས་སོང་།མུ་མཐུད་དུ།
ད་ཐེངས་འོད་དཀར་ལགས་ཀྱིས་རང་བཙན་རྩོད་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཀྱང་མཐོང་སོང་། གཅིག་བྱས་ན་ཤར་མར་བྲིས་དབང་གིས་མ་གཏོགས་འདི་ལས་རྒྱུ་མཚན་མང་སྲིད་པ་རེད།
ཡིན་ནའང་། འོད་དཀར་གྱིས་འདི་ལྟར་སྨྲ་སྟེ། ༼ ད་སྐབས་ཁ་ཤས་ཤིག་དམར་པོ་གཞུང་གི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་ལྔ་བཅུ་ལྔ་བརྒྱད་ལོའི་ཡར་སྔོན་བོད་པ་ཚང་མ་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་འོག་མེད་ཚུལ་ཟེར་བ་སོགས་ཀྱི་འཆལ་གཏམ་སྨྲ་བཞིན་པ་ནི་ཁུངས་མེད་ལུགས་མེད་ཀྱི་གཏམ་འབའ་ཞིག་ཡིན། སྐད་ཆ་དེའི་རིགས་བཤད་མཁན་དག་ནི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ནག་ཉེས་ཅན་དང་། ང་ཚོ་མགོ་ནག་བོད་པའི་ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་གི་ལོ་རྒྱུས་ལ་བསམ་བཞིན་གཏོར་བཤིག་གཏོང་མཁན་ཡིན་པས། བོད་མི་སུ་ཡིན་ཡང་འདི་དག་གི་གཡོ་འོག་ཏུ་ནམ་ཡང་མི་ཚུད་རྒྱུ་གལ་ཆེ།༽ཟེར།
དེ་ལ་བོད་གཞུང་བཀའ་ཤག་གིས་” ཁྱད་པར་བོད་རིགས་མི་འབོར་ས་ཡ་དྲུག་ཙམ་ལས་མེད་པ་དེ་ཡང་མདོ་སྟོད་སྨད་ཀྱི་ས་ཁྱོན་མང་པོ་མཐའ་ནས་རིམ་ཟོས་ཀྱིས་དགའ་ལྡན་བོ་བྲང་གི་མངའ་འོག་ནས་ཟུར་དུ་གྱེས་ཏེ་ཕྱི་ལོ ༡༩༥༡ ལོར་བོད་རང་བཙན་ཤོར་སྐབས་བོད་ཀྱི་ས་ཁྱོན་ནི་ད་ལྟ་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཟེར་བ་དེ་ཙམ་ལས་མེད་པར་གྱུར་ཟིན་པས། ལོ་རྒྱུས་དང་སྦྲེལ་ཏེ་རང་བཙན་བསྐྱར་གསོ་བྱུང་ཡང་བོད་མི་བརྒྱ་ཆ་ལྔ་བཅུ་ལྷག་ཅིག་དེའི་ཕྱི་རོལ་ཏུ་ཡོད་སྟབས་བོད་སའི་ཆ་ཤས་ཤིག་རྒྱ་ནས་ནས་ཁ་བྲལ་བ་ལས་བོད་རིགས་ཡོངས་རྫོགས་གཅིག་གྱུར་གྱིས་རང་སྐྱོང་མིང་དོན་མཚུངས་བ་ཞིག་བྱུང་ན་འཕྲལ་ཕུགས་དགེ་མཚན་ཆེ་བའི་རྒྱུར་མངོན་”ཞེས་གསུངས་ཡོད།
དེ་བཞིན་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་ཀྱང་བོད་གཞུང་མང་རྒྱལ་ཡོངས་ཚོགས་ཆེན་མཇུག་སྡོམ་མཛད་སྒོའི་སེ་ར་བླ་སྤྱིའི་འདུ་ཁང་དུ་ཚོགས་བཅར་བ་རྣམས་ལ་མཇལ་འཕྲད་བཀའ་སློབ་གནང་སྐབས་གོང་གི་གནད་དོན་འདིར་རྟིང་གནོན་གནང་ནས་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ཅི་ཙམ་ཁུངས་འཁྱོལ་གྱི་ཡོད་མེད་གསལ་སྟོན་གནང་ཡོད། སྐབས་དེར་གཞོན་ནུའི་ཚོགས་གཙོ་ཚོགས་གཞོན་གཉིས་ཀ་ང་དང་མཉམ་ཏུ་གདན་གཅིག་ལ་བསྡད་ཡོད།
དེ་བཞིན་སྔ་མོར་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ལ་སྙན་ཞུ་ཕུལ་བའི་ནང་དུའང་བོད་ཅེས་པ་གང་དུ་ངོས་བཟུང་ཡོད་མེད་གསལ་བོ་རེད། ཕྱིས་སུ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་དོན་མཁས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་བོད་ཀྱི་སྐོར་ཅི་ལྟར་ངོས་འཛིན་གནང་ཡོད་མེད་ཀྱང་གསལ་བོ་རེད་འདུག་པས། ཡི་གེའི་ནང་དུ་ཐེབས་ཚར་བའི་རིགས་ཤིག་ལ་བཅོས་རྒྱུ་དཀའ་ཚོད་དུ་གདའ་བ། ལོ ༥༠ ཉམས་མྱོང་གིས་མིན་ན། བཀའ་འདི་འདྲ་གནང་དགོས་དོན་གང་དུ་ཡོད་དམ། དེ་ལ་ད་དུང་བཀའ་བློན་ཁྲི་ཟུར་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེས་ནེའུ་ཡོག་ཏུ་བཀའ་སློབ་གནང་བའི་ཁུངས་ལུང་རྒྱུ་མཚན་དང་བཅས་ཏེ་གསལ་བོ་བཟོས་འདུག་པ། ཕྱིས་སུ་མི་མང་གིས་གསལ་བོ་མཐོང་བ་དེ་བཞིན་ལེགས་པས།
ཨ་ལགས་འོད་དཀར་གྱིས་སྤྱིར་ཐོབ་ཐང་རྩོད་པ་དང་། གཞན་ཁོང་གིས་༼ ལྔ་བརྒྱད་ལོའི་ཡར་སྔོན་བོད་པ་ཚང་མ་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་འོག་མེད་ཚུལ་ཟེར་བ་སོགས་ཀྱི་འཆལ་གཏམ་སྨྲ་བཞིན་པ་ནི་ཁུངས་མེད་ལུགས་མེད་ཀྱི་གཏམ་འབའ་ཞིག་ཡིན། སྐད་ཆ་དེའི་རིགས་བཤད་མཁན་དག་ནི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ནག་ཉེས་ཅན་་༽་ཡིན་ཟེར་བ་གཉིས་ཀ་རྦད་དེ་འབྲེལ་བ་ཅུང་ཙམ་ཡང་མི་འདུག་ལ། དེ་ནི་དངོས་གནས་ཞུས་ན་སློབ་སྦྱོང་མ་བྱས་པའི་རྟགས་ངོ་མ་དེ་རེད་འདུག་པས། ཟས་བཅད་ངོ་རྒོལ་གནང་ཞོར་དེ་དག་ལ་གཟིགས་ཐུབ་ན་དཔེ་ཡག་པོ་ཡོང་གི་རེད་ལ། ཤེས་ཡོན་གྱི་ཆ་ནས་རང་ཚུགས་རྙེད་པ་ཡིན་ན་ད་མིས་གླེགས་ཁེལ་གྱི་མ་རེད།
དེ་བས་དངོས་གནས་འོད་དཀར་ལགས་ཀྱིས་གསུངས་བ་ལྟར། ང་ཚོས་དངོས་གནས་ཆིག་སྒྲིལ་བྱོས་ན་ཡག་ཤོས་རེད། ཆིག་སྒྲིལ་དེའང་བོད་གཞུང་མང་ཡོངས་ཀྱི་རྣམ་དཔྱོད་ཀྱི་བརྡར་ཞིང་། ད་ལྟའི་རྒྱལ་སྤྱི་དང་རྒྱ་ནག་གི་ཆབ་སྲིད་ནང་ཉམས་ཞུགས་ཐུབ་པའི་ལམ་དབུ་མའི་སྟེང་བྱེད་ཐུབ་ན་འཕྲལ་ཕུགས་གང་དུའང་དེ་ལས་བོད་སྐྱོབ་མཛད་སྲིད་བྱུས་མེད་པ་གསལ་བོ་རེད། དཔེར་ན། ཉེ་ཆར། ཀྲུའུ་ཝེ་ཆོན་གྱི་མཚན་ཐོག ལམ་དབུ་མའི་ཟིལ་ཤུགས་དང་རྣམ་དཔྱོད་ལ་རྒྱ་ནག་གིས་ཚད་ལྡན་གྱི་ལན་གང་ཡང་མ་རྙེད་པར། ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་གཅིག་འགྱུར་ཟེར་བ་ལྟ་བུའི་ཤེས་བྱར་མི་སྲིད་པའི་ལབ་བརྡོལ་འབྱིན་པ་དག་ཀྱང་། མཐར་གཏུག་ན་ལམ་དབུ་མ་ནང་དོན་ལྡན་པ་དང་རྣམ་དཔྱོད་ལྡན་པ་བཅས་ཡིན་པའི་རྟགས་མཚན་གསལ་ཤོས་ཡིན་པས། ང་ཚོས་དངོས་གནས་ཆིག་སྒྲིལ་གནང་དགོས་པ་དེ་གལ་ཆེན་རེད། དེའང་ཁུངས་ལུང་རྒྱུ་མཚན་གནས་ལུགས་རྣམ་དཔྱོད་བཅས་ལ་གཞི་བཅོལ་ནས་ལམ་དབུ་མར་ཆིག་སྒྲིལ་གནང་ཐུབ་ན། ལམ་དབུ་མར་ཆིག་སྒྲིལ་གནང་ནས་དེ་ལྟར་ཟས་བཅད་ངོ་རྒོལ་གནང་བ་ཡིན་ན། ད་གཟོད་དངོས་གནས་རླབས་ཆེན་རེད། དངོས་གནས་ཆིག་སྒྲིལ་གནང་རོགས།
བཀླགས་ཟིན། རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད།