ཁ་སང་དེ་རིང་གཉིས་ལ་ལྡི་ལིའི་གྲོང་ཁྱེར་ཡོངས་སུ་རྒྱ་གར་ཉེན་རྟོག་པ་ཚོས་བོད་མི་རྣམས་གང་བྱུང་འཛིན་བཟུང་བཀག་ཉར་བྱེད་བཞིན་ཡོད་འདུག
རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་ཕྱི་རྒྱལ་མི་རིགས་རྒྱ་གར་ནང་དུ་སྡོད་མཁན་ཚོར་དམིགས་པའི་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༡༤༤ བའི་བཀའ་རྩ་ཁྱབ་བསྒྲགས་འོག ཁ་སང་དང་དེ་རིང་གཉིས་ལ་ལྡི་ལི་ཁུལ་གྱི་ལས་རིགས་དང་སློབ་སྦྱོང་སྡེ་ཚན་འདྲ་མིན་ནང་གི་བོད་རིགས་དག་གང་བྱུང་འཛིན་བཟུང་བྱེད་བཞིན་ཡོད་འདུག
དེ་རིང་ཞོགས་པའི་ཆུ་ཚོད་ ༡༡།༢༠ ཡས་མས་སུ་(Appolo)སྨན་ཁང་གི་བོད་རིགས་སྨན་ཞབས་བུ་མོ་བཅུ་གཉིས་སྨན་ཁང་དུ་ལས་ཀ་བྱེད་དུ་འགྲོ་བའི་ལམ་བར་ནས་ཉེན་རྟོག་པས་བཛིན་བཟུང་བཀག་ཉར་བྱས་འདུག ཁ་སང་ལྡི་ལི་ཁུལ་ཡར་མར་དུ་སྨན་ཁང་དང་ཚོང་ལས་སྡེ་ཚན་འདྲ་མིན་དུ་ལས་ཀ་བྱེད་བཞིན་པའི་བོད་པ་དག་དང་། དེ་བཞིན། མཐོ་སློབ་ཁག་ཏུ་སློབ་གཉེར་གནང་བཞིན་པའི་བོད་རིགས་སློབ་མ་རྣམས་བཀག་སྐྱིལ་དང་། ཁ་ཤས་ལམ་བར་ནས་འཛིན་བཟུང་གིས་ཐད་གར་བཙོན་ཁང་དུ་བསྐྱལ་ཡོད་འདུག
སྦྲ་རིགས་ཐོག་མེད་ལགས་ཀྱིས་གནས་ཚུལ་བཏང་འབྱོར་ལ། ལྡི་ལི་གྷོར་སྒང་དུ་(Nokia)བཟོ་ཚོང་ཁང་དུ་ལས་ཀ་བྱེད་བཞིན་པའི་བུ་མོ་བསྟན་འཛིན་སྒྲོལ་མས་བཤད་དོན“ང་ཚོ་འདིར་ལས་ཁུངས་འདྲ་མིན་དུ་ལས་ཀ་གཉེར་བཞིན་པའི་བོད་རིགས་བུ་མོ་གསུམ་ཡོད་པ་ཚང་མ་སྡོད་ཁང་ནང་དུ་བཅུག་ནས་ཕྱི་ལོགས་སུ་ཐོན་ཆོག་གི་མུ་འདུག འོན་ཀྱང་། ངའི་ལས་ཁུངས་ཀྱི་སྤྱི་ཁྱབ་པས་ང་ལ་མུ་མཐུད་དུ་ཁ་པར་བཏང་ནས་ལས་ཁུངས་སུ་མ་སླེབས་ན་ཕྱིར་ཕུད་གཏོང་རྒྱུ་ཡིན་ཟེར་བཞིན་འདུག”ཟེར།
ལྡི་ལི་སྡོད་ཁང་གི་(KMC)མཐོ་སློབ་ཀྱི་སློབ་མ་ཚེ་རིང་བཀྲ་ཤིས་ཀྱིས་བཤད་དོན“དེ་རིང་ཞོགས་པ་ང་ཚོར་ཟླ་གསུམ་ཐ་མའི་ཡིག་རྒྱུགས་ཡིན་མོད། ཉེན་རྟོག་པའི་མཐོ་སློབ་ཏུ་མ་བཏང་བར་བརྟེན་ལོ་འཁོར་ཡིག་རྒྱུགས་ཀྱི་བརྒྱ་ཆ་ཉི་ཤུ་ཤོར་སོང་བ་རེད” ཟེར།
དགུ་བཅུ་གསུམ་ལས་འགུལ་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཞོན་ཀླུ་མཁར་བྱམས་ལགས་ཀྱི་སྣེ་ཁྲིད་པའི་ལས་རོགས་ཁ་ཤས་ཀྱིས་རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་གོང་འོག་གི་འཐུས་མི་ཁག་ཅིག་ལ་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་སྐོར་གྱི་སྙན་ཞུ་དང་རེ་སྐུལ་བྱེད་དུ་འགྲོ་ཕྱིན་པའི་ལམ་བར་ནས་འཛིན་བཟུང་བཀག་ཉར་བྱས་འདུག་ལ། བོད་ཀྱི་བུད་མེད་ཚོགས་པའི་གོ་སྒྲིག་འོག་ལྡི་ལིར་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཤེས་ཡོན་བསྟི་གནས་སུ་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་སྐོར་གྱི་བགྲོ་གླེང་འཚོགས་འདུ་འཚོགས་བཞིན་པའི་སྐབས་སུ། གློ་བུར་དུ་ཉེན་རྟོག་པ་བསླེབས་ཏེ་རང་བཙན་འཐབ་རྩོད་པ་བསྟན་འཛིན་བརྩོན་འགྲུས་ལགས་དང་གཞན་བོད་རིགས་ ༣ འཛིན་བཟུང་བྱས་འདུག
ལྡི་ལི་བོད་ཁྱིམ་སྡོད་ཁང་གི་ལས་བྱེད་ཞིག་གིས་བརྗོད་རྒྱུར་“སྡོད་ཁང་འདི་ཡོངས་རྫོགས་ཉེན་རྟོག་པས་བསྐོར་ནས་འགྲོ་འོངས་ཚང་མ་བཀག་པས་སློབ་ཕྲུག་གི་ཟ་ཆས་རིགས་ཀྱང་དུས་ཐོག་ཏུ་སླེབས་ཐུབ་ཀྱི་མི་འདུག དེར་མ་ཟད་ང་ཚོ་ལས་བྱེད་སློབ་ཕྲུག་ཁ་ཤས་གན་རྒྱའི་འོག་ཕྱི་ལོགས་ཉེ་འཁོར་ཁག་ཏུ་ཛ་དྲག་ངང་འགྲོ་དགོས་སྐབས་ཀྱང་། ཉེན་རྟོག་པ་གཉིས་ཀྱིས་མུ་མཐུད་རྗེས་འདེད་བཏང་སྟེ་འོང་བཞིན་འདུག”་ཟེར།
ལྡི་ལི་ས་ཁུལ་གྱི་བདེ་འཇགས་ཉེན་རྟོག་པའི་མགོ་གཙོ་(Dharmendra Kumar)ལགས་ཀྱིས་བཤད་རྒྱུར “ང་ཚོས་བོད་མི་རྣམས་ལ་ཁྲིམས་དོན་ ༡༤༤ བ་ལག་བསྟར་བྱེད་དོན་ལ་རྒྱུ་མཚན་གཙོ་བོ་གཉིས་ཡོད། གཅིག་ནས་(BRICS)
རྒྱལ་སྤྱིའི་འཚོགས་འདུའི་བདེ་འཇགས་ཆེད་དུ་ཡིན་ལ་གཉིས་ནས་བོད་མི་ཁོ་རང་ཚོའི་བདེ་འཇགས་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་ཆེད་ཀྱང་ཡིན་”ཟེར།
ད་ནི་བོད་མི་ཚོ་རྒྱལ་ཁབ་ཆེན་པོ་དག་གི་རྩེད་ཆས་བྱས་སོང་།
དུས་རབས་ཉེར་གཅིག་པའི་ནང་ཞི་བདེ་དང་། མཐུན་ལམ། ཆིག་སྒྲིལ། འདྲ་མཉམ་བཅས་ཀྱི་ཐ་སྙད་སྐམ་པོ་དེ་ཚོ་ཧ་ཅང་དར་ཁྱབ་ཕྱིན་ཡོད་ལ། ཐ་སྙད་དེ་ཚོ་བརྒྱུད་ནས་མི་སྒེར་དང་ཚོགས་པ་རེ་འགའ་ལ་གྲུབ་འབྲས་ཀྱང་མི་དམན་པར་སྨིན་ཡོད་པར་སེམས། རྒྱུ་མཚན་ནི་སྲོག་ལྡན་གྱི་འགྲོ་བ་རིགས་གང་ལ་གཏོགས་ཀྱང་ཁོང་ཚོའི་སེམས་ཁམས་སུ་གོང་གི་ཐ་སྙད་དག་གི་ཉིང་པོའམ་རོལ་བཅུད་ནི་ནམ་ཡང་ཡིད་འགུལ་ཐེབས་ཤིང་སྙིང་ལ་ཞིམ་པའི་མངར་ཟས་རྐྱང་རྐྱང་ཡིན་པར་ཡིད་ཆེས་ཤིང་ཐ་སྙད་ཙམ་ལའང་དད་མོས་ཚད་མེད་བྱས། འོན་ཏང་ཐ་སྙད་དེ་ཙམ་གྱིས་ནམ་ཡང་ང་ཚོརབྲོ་བ་དཔྱིས་ཕྱིན་པ་ཞིག་སྟེར་མི་སྲིད་དེ། ཐ་སྙད་དེ་དག་གི་གཏིང་ན་འཐིམས་པའི་གོ་རྟོགས་ཟབ་མོ་ལ་སྦྱང་བར་བྱེད་དགོས། ༧གོང་ས་མཆོག་གིས་འཇིག་རྟེན་སྤྱི་ཡོངས་ལ་འཁྲི་པའི་འོས་འགན་ཞེས་༧གང་གི་མཛད་ཆེན་གསུམ་གྱི་ཡ་གྱལ་དུ་བགྲངས་བར་ཡང་། གོང་གི་ཐ་སྙད་དེ་ཚོའི་རིན་ཐང་དང་ཁྱད་ཆོས་རྣམས་ཤེས་རབ་ཀྱི་གྲོགས་དང་བཅས་པའི་སྒོ་ནས་ངོས་འཛིན་དང་ཉམས་སུ་ལེན་ཐུབ་ཚེ། ད་ལྟ་ང་ཚོའི་མིག་མདུན་གྱི་དྲང་བདེན་མ་ཡིན་པའི་ལས་རིགས་སྐྱུར་བྲོ་བ་དེ་དག་མྱོང་མི་དགོས་པ་སོགས་ལ་དགོངས་པར་མིན་ནམ་སྙམ། མདོར་ན་ད་ལྟའི་ཆར་ཞི་བདེ་དང་འདྲ་མཉམ་སོགས་ཀྱི་རིན་ཐང་གླེང་ནས་རང་དབང་དང་གྲུབ་འབྲས་གང་ཡང་ཐོབ་མི་ཐུབ་ལ། ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་ནག་ལྟ་བུའི་སྲིད་གཞུང་ཞིག་ལ་དེ་བས་ཀྱང་ཐ་སྙད་དེ་ཚོ་མི་རན་ནོ། དེས་ན་སྐབས་བསྟུན་གྱིས་ལས་འགུལ་སྣ་ཚོགས་སྤེལ་ཏེ་རྒྱ་རྒན་ཚོ་འཛམ་གླིང་མི་དམངས་ཀྱི་མིག་མདུན་ན་རིན་ཐང་ཅི་ཡང་མེད་པར་བཟོ་དགོས།
ངོ་མ་རྒྱ་གར་སྐྲག་ཚར་འདུག་ལ་བལ་ཡུལ་བ་དང་གཅིག་པ་རེད་ཚར་འདུག། དམངས་གཙོ་རྒྱལ་ཁབ་སྟོབས་ཆེན་ཞིག་གི་རྒྱ་ནག་དམར་གཞུང་ལ་རོགས་པ་དེ་འདྲའི་བྱེད་པ་ནི་སོ་སོའི་མགོ་ལ་རྡོ་ཡི་བྱུང་བ་དང་གཅིག་པ་རེད། ད་དུང་བོད་མི་བདེ་འཇག་ཟེར་ཁ་བྱེད་དེ་དགོད་མོ་ཤོར་ཡ་རང་རེད། ལྷ་རང་མགོ་མ་ཐུན་འདྲེ་ཤ་ཐག་ཟེར་བ་དང་གཅིག་པ་རེད །ལྡི་ལི་ཡོད་པའི་བོད་མི་ཚོ་ཁྱོད་ཚོ་ཚང་མ་གཅིག་སྒྲིལ་ཐོག་སྒོ་ཕྱི་ལ་ཐོན་པའི་དུས་ལ་སླེབས་པ་རེད་ལ་གཞོན་ནུ་དང་བུད་མེད་ཚོགས་པ་སོགས་ཀྱི་ཕྱོགས་མཐའ་ནས་བོད་མི་བསྡུ་ཏེ་ལྡི་ལི་འགྲོ་ན་བཟང་།
རྒྱ་ནག་གི་སྟོབས་ཤུགས་ཇེ་ཆེ་རེད། རྒྱལ་ཁབ་ཆེན་པོ་རྒྱ་གར་ཡང་བལ་ཡུལ་བཞིན་བྱབ་ཆུང་དེ་འདྲ་གནང་སྟངས་མཐོང་དུས་དངོས་གནས་སྐྱི་གཡའ་བ་རང་རེད། དམངས་གཙོའི་རྒྱལ་ཁབ་ཆེན་པོ་དེ་འདྲའང་འུ་ཐུག་གི་ལས་ཀ་བྱེད་དགོས་ཐུག་གི་ཡོད་རེད། ད་འཛམ་གླིང་ཐོག་ཏུ་དྲང་བདེན་ཟེར་བ་དེ་གང་དུ་ཡོད་པ་རེད། སུས་དྲང་བདེན་ལ་ཡིད་ཆེས་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་ཀྱི་རེད་དམ། ད་ངོ་མ་སྐྱོ་གི་ཡ། དམངས་གཙོ་དམར་ཤོག་ཚང་མས་ཟང་ཟིང་གི་ཁེ་ཕན་ལ་མ་ལྟ་མཁན་དང་།གཡོ་རྒྱུ་མེད་པ་གཅིག་ཀྱང་མི་འདུག རྒྱ་ནག་ལ་ཐུག་དུས་འཛམ་གླིང་རྒྱལ་ཁབ་སུ་འདྲ་ཡིན་རུང་ཁེ་ཕན་ཆེད་དུ་དྲང་བདེན་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་བློས་མ་གཏོང་མཁན་གཅིག་ཀྱང་མེད་པ་འདི་གོ་ལ་ཧྲིལ་པོ་འདི་ཀླ་ཀློའི་འོག་ཏུ་ཤོར་བའི་སྔ་ལྟས་ཞིག་ཏུ་མཐོང་ངོ་།།
༼ཇག་པས་ཐུབ་པའི་སྒང་ལ་རོགས་པས་ཀྱང་ཐུབ་༽ཟེར་བ་ལྟར་རྒྱ་གར་གྱིས་རྒྱ་ནག་གི་བྱེད་སྟངས་དངོས་གནས་ཧ་མ་གོ་བར་བོད་མི་ཉམ་ཆུང་ཚོར་འདི་ལྟར་བྱེད་མི་རུང་ཞིང་། རྒྱ་ནག་གིས་ཧམ་པས་ས་མཚམས་རྩོད་སྙོག་དང་། ཆུ་བོ་ཁ་བསྒྱུར། ༡༩༦༢ ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སོགས་ལ་རྒྱུས་མངའ་བྱས་ན་ལེགས་ལ། དེ་མིན་པ་ཀི་སི་ཐན་དང་མཉམ་འབྲེལ་གྱིས་ཚུར་རྒོལ་སླེབས་ན་ཧ་ཅང་དཀའ་བས། བོད་དང་འབྲེལ་བའི་ལས་རིགས་ལ་དགོངས་པ་གཏིང་ཟབ་གནང་རྒྱུ་གལ་ཆེ་བར་སེམས།
ད་ལྟ་ལྡི་ལི་ནས་བོད་པ་ཡོངས་རྫོགས་ཕྱི་ལ་ཐོན་ནས་རྒྱ་གར་ལ་བཀག་ཉར་བྱེད་དུ་འཇོག་པའི་དུས་ལ་བབས་ཡོད་པ་རེད། མི་འབོར་ག་ཚད་མང་ན་དེ་ཙམ་གྱིས་དགོས་ཕན་ཆེན་པོ་རེད། སྟོང་ནས་ཁྲི་བཀག་ཉར་བྱེད་དུ་འཇོག་རན་འདུག
གསང་ལམ་དང་རྒྱ་ལམ། ལས་ཁུངས་དང་མགྲོན་ཁང་། དྲ་རྒྱ་དང་བརྙན་འཕྲིན་ཐམས་ཅད་ཚ་ཚ་འུར་འུར་རེད།
ངོ་མ༌༌༌༌༌ད་ང་ཚོ་ཡིད་གཟབ་ཀྱིས་དཔའ་བོའི་རྗེས་སུ་གཅིག་ཏུ་བསྒྲིལ་འགྲོ།
བདེན་པ་རྒྱལ་གྱུར་ཅིག