རྒྱ་ནག་དམར་ཕྱོགས་སྒེར་གཅོད་ཀྱི་ཉམ་རྒུད།

ལིག་ཞོ་པོ་ཡིས་བརྩམས། ཚེ་རིང་རྡོ་རྗེས་བསྒྱུར།

༼ཀློག་བདེ་བའི་ཕྱིར་དུ་ཐ་སྙད་ཁ་ཅིག་གི་འགྱུར་མཆན་མཇུག་ཏུ་བཀོད་པ་ལ་གཟིགས་རོགས༽

ཝུན་ཅཱ་པོ་ཡིས་སྤེལ་བའི་གསར་རྩོམ་རང་དབང་སྐོར་གྱི་གཏམ་བཤད་ཅིག་དང་ཡུ་ཁི་ཕིན་གྱིས་བྲིས་པའི་དམངས་གཙོ་བཟང་བའི་སྐོར་གྱི་རྩོམ་ཡིག་ཅིག་བྱུང་བས། ཕྱི་ཕྱོགས་ཀྱིས་སླར་ཡང་ཀྲུང་གུང་མཐོ་རིམ་ནས་ཆབ་སྲིད་བཅོས་སྒྱུར་བྱ་རྒྱུར་སྔོན་དཔག་ཐེངས་གཅིག་བྱས། འོན་ཀྱང་ཀྲུང་ནན་ཧེའི་ཡོལ་བ་ནག་པོ་དེ་འབྱེད་མ་འདོད་པའི་ཉིན་མོར། བདག་པོ་ཇི་ལྟར་བརྗེས་ཀྱང་ངོ་མཚར་བ་ཅང་འབྱུང་མི་སྲིད། གང་ཡིན་ཞེ་ན། ཀྲུང་ནན་ཧེ་རུ་འཛུལ་ཐུབ་པའི་མི་ཡོད་ཚད་ནི་ད་ཡོད་ཀྱི་ལམ་ལུགས་ལས་ཁེ་ཕན་ཆེ་ཤོས་རག་པ་རྐྱང་ཡིན། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཉམ་ཉེས་ཚབས་ཆེ་རུ་སོང་སྟེ་སྲིད་དབང་བརྟན་བརླིང་ལ་འཇིག་ཉེན་སློང་བའི་ཚད་དུ་མ་སླེབས་ནའམ། ཁྱད་པར་དུ་རྒྱལ་ཁབ་ཕྱི་ནང་གི་གནོན་ཤུགས་ཆེ་དྲགས་ནས་སྲིད་གཞུང་འུ་ཐུག་སྟེ་ཕྱི་བཤོལ་ཆེན་པོ་བྱེད་པ་ཞིག་མ་བྱུང་ན། ཀྲུང་ནན་ཧེའི་དཔོན་ཉུང་སྒེར་གཅོད་པ་ཚོར་ཏིན་ཞོ་ཕིན་གྱིས་གཏན་འཁེལ་བའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སྐྱ་ཐིག་གསུམ་པོ་སྟེ། ཏང་གི་དབང་ཆ་བླ་མེད། བཅོས་སྒྱུར་རྐང་གྱོལ། དབང་དྲག་ཅན་གྱི་ཁེ་ཕན་བཅས་ལས་བརྒལ་བའི་སེམས་མེད་ལ་ཤུགས་ཀྱང་མེད།
 

དེ་ལྟ་མོད་ཀྱང་། མི་གཅིག་གི་གཅིག་སྡུད་ལམ་ལུགས་དེ་དཔོན་ཉུང་སྒེར་གཅོད་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་འཕོ་བའི་ཚེ། དེ་གཉིས་བར་ན་ད་དུང་ཁྱད་པར་གང་མང་ཞིག་མཆིས། ཆེས་མི་འདྲ་ས་ནི། མི་གཅིག་གི་གཅིག་སྡུད་ལམ་ལུགས་ཡིན་ན། ཏང་གི་མངའ་བདག་སྒེར་གྱི་འདུན་མ་དང་ཁེ་ཕན་ལ་གཞན་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་ཆ་དང་གཞན་ཕུད་པའི་ཆ་བལྟོས་མེད་ལྡན། ཏང་གི་མངའ་བདག་གི་ཁེ་ཕན་ཆེ་ཤོས་སུ་འགྱུར་བར་ཕན་ཐོགས་མིན་ཁོ་ནར་བལྟས་ཏེ་མི་གཞན་པར་ཏང་ནང་ཁུལ་གྱི་དབང་རྩོད་ལས་ཁེ་གྱོང་ཅི་རག་ཐག་གཅོད་པ་ཡིན། མཐོ་རིམ་པའི་ཁྲོད་ཀྱི་དཔོན་པོ་གཞན་དག་བར་གྱི་དབང་རྩོད་ནི་དབང་ཆ་གཅིག་སྡུད་མཁན་གྱི་བརྩི་མཐོང་རག་རྒྱུར་བརྩོན་ལེན་བྱེད་པའི་འགྲན་སྡུར་གཙོ་ཆེ། དབང་ཆ་གཅིག་སྡུད་མཁན་གྱི་བརྩི་མཐོང་རག་མིན་ཤན་འབྱེད་བྱེད་ཀྱི་ཚད་གཞི་ནི་དེའི་བསམ་པའི་འཁྱེར་སོ་ལས་གཙོ་ཆེར་འབྱུང་བ་ཡིན། དེ་ཡང་མའོ་ཙེ་ཏུང་གི་སྐབས་དང་འདྲ་སྟེ། མི་ག་གེ་མོ་ཞིག་བློ་དཀར་མིན་ལ་དོགས་པ་སྐྱེས་ན། མའོ་རྒན་གྱིས་སྐད་ཆ་ཚིག་གཅིག་གིས་མི་དེ་འཆི་ལམ་དུ་བརྫང་ཆོག ཕྱིས་སུ་ཏིན་ཞོ་ཕིན་དང་ཁྲིན་ཡོན་གཉིས་ཀྱི་བར་ནས་རིན་གོང་སྒྲིག་པ་དེ་འདྲ་བ་མའོ་ཡི་དུས་སུ་འབྱུང་མི་སྲིད་པ་དང་། ཅང་ཙེ་མིན་དང་ཧུའུ་ཅིན་ཐོ་ཡི་སྐབས་སུ་རྒྱུན་ལས་འགའ་རེ་ལ་བསམ་པ་འགའ་རེ་ཡོད་པའི་གནས་སྟངས་ལྟ་བུ་ནི་དེ་བས་ཀྱང་འབྱུང་མི་སྲིད། དེ་ཡང་ཞིབ་ཏུ་བརྗོད་ན།

དང་པོ།  དཔོན་ཉུང་སྒེར་གཅོད་ལམ་ལུགས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ནི་དཔོན་ཉུང་སྒེར་གཅོད་པ་ཚོས་ཕན་ཚུན་བཀག་རྒྱ་བྱེད་པ་དེ་ཡིན། ཏང་གི་མངའ་བདག་གི་དབང་ཆ་ནི་དཔོན་ཉུང་སྒེར་གཅོད་པ་གཞན་གྱི་དབང་ཆ་ལས་ཆེ་མོད། འོན་ཀྱང་དཔོན་ཉུང་སྒེར་གཅོད་རུ་ཚོགས་ཐུན་མོང་གི་དབང་ཆ་ལས་ཆེ་མི་ནུས། ཡང་ཅིག་བཤད་ན་ཏང་གི་མངའ་བདག་གི་འདོད་བློ་ལ་གཞན་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་ཆ་དང་གཞན་ཕུད་པའི་ཆ་ཟླ་མེད་དེ་མི་མངའ། དེའི་ཕྱིར། ཏང་ནང་ཁུལ་དབང་རྩོད་ཀྱི་མཇུག་འབྲས་ནི་མའོ་ཡི་དུས་སྐབས་སུ་རྒྱལ་ཁ་ཐོབ་མིས་ཧྲིལ་བོ་ཟ་བའི་རྩེད་མོ་དེ་འདྲ་ཡིན་མི་སྲིད་པར། སུས་ཀྱང་གོ་ས་ཨང་དང་པོ་སྒེར་བཟུང་བྱ་ཐབས་མེད་པར་ཕན་ཚུན་ལ་བཀག་རྒྱ་བྱེད་པ་ཡིན། མའོ་ཙེ་ཏུང་གིས་རང་སྣང་གང་འདོད་དུ་ཆབ་སྲིད་ཁང་གི་རྒྱུན་ལས་གང་རུང་ཕམ་པར་བརྒྱབ་ཆོག  ཡིན་ནའང་ཁྲིན་ཡོན་ལ་སོགས་རྒན་གྲས་ཀྱིས་ཚོད་འཛིན་ཐེབས་པའི་ཏིན་ཞོ་ཕིན་གྱིས་སུ་ཕམ་པར་རྒྱག་འདོད་ན་དེ་གང་འདོད་དུ་ཕམ་པར་རྒྱག་མི་ནུས། ངེས་པར་དུ་ཁྲིན་ཡོན་གྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་ཐོབ་པའི་རྗེས་སུ། ཏིན་གྱིས་ད་གཟོད་འགྲོ་ལུགས་མ་བརྒྱུད་པར་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་གཉིས་༼འགྱུར་མཆན། ཧུའུ་ཡའོ་པང་དང་ཀྲོའོ་ཙི་དབྱང༽གནས་དབྱུང་བཏང་། ཅང་ཙེ་མིན་དང་ཧུའུ་ཅིན་ཐོ་ཡི་དུས་སུ་སླེབས་པ་ན། ཁོ་གཉིས་ཀྱིས་ཆབ་སྲིད་ཁང་གི་རྒྱུན་ལས་ག་གེ་མོ་ཞིག་གཙང་སེལ་བྱ་འདོད་ཡོད་པའི་དབང་དུ་བཏང་ནའང་། ཀྲུང་གུང་ནང་ཁུལ་གྱི་སྒྲིག་གཞི་ལས་བརྒལ་བའི་དབང་ཆ་ཡོད་མི་སྲིད། ད་ལྟའི་ཀྲུང་གུང་མཐོ་རིམ་ནང་ཁུལ་དུ། དཔོན་ཉུང་སྒེར་གཅོད་པ་ཚོས་མི་བྱེ་བྲག་པ་ཞིག་གིས་ཆེས་མཐོའི་དབང་ཆ་ལ་སྒེར་བདག་གཏན་ནས་བྱེད་དུ་མི་འཇུག དེར་བརྟེན། ཏིན་ཞོ་ཕིན་གྱི་དུས་སྐབས་སུ། དབང་ཆ་ཚེ་གང་བོར་འཛིན་པའི་ལམ་ལུགས་རྩིས་མེད་ཏུ་བཏང་བ་ནི་ཏིན་གྱི་བཟོ་ལྟ་ཙམ་ཡིན་པ་དང་། ཏང་གི་མངའ་བདག་དེ་བས་ཀྱང་སྟོབས་ཞན་པའི་ཅང་གི་དུས་སུ་སླེབས་པ་ན། དུས་ཡུན་གཏན་འཁེལ་གྱིས་རྗེས་སྐྱོང་བ་ལ་དབང་ཆ་རྩིས་སྤྲོད་པ་དེ་ལམ་ལུགས་ཅན་དུ་གོམ་པ་སྤོ་མགོ་ཚུགས།

 
གཉིས་པ། ཀྲུང་གུང་དཔོན་ཉུང་སྒེར་གཅོད་ནང་ཁུལ་གྱི་དབང་ཆའི་རྩོད་པ་ཇི་འདྲའི་ཛ་དྲག་ཀྱང་། དེའི་སྒམ་ནག་ནང་གི་འཐབ་རྩོད་ངན་པ་དེ་གཏན་ནས་ཕྱི་ལ་སྒྲོག་མི་ཕོད། དཔོན་ཉུང་སྒེར་གཅོད་ཀྱི་དུས་སྐབས་སུ། མི་སུ་ལའང་མའོ་ཙེ་ཏུང་ལྟར་གྱི་དབང་ཤུགས་མེད། མའོ་ཡིས་ཏང་ནང་ཁུལ་གྱི་དབང་རྩོད་དེ་ཡོངས་གྲགས་བཟོས་པ་མ་ཟད། དེ་ལམ་ཕྱོགས་གཉིས་བར་གྱི་ཁྱོད་ཤི་ང་གསོན་གྱི་འཐབ་རྩོད་ཡིན་པར་འགྲེལ་བཤད་བརྒྱབ་སྟེ། དམངས་ཡོངས་ཞུགས་པའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དགྲ་བོ་གཙང་སེལ་ལས་འགུལ་བསླངས་ནའང་། མའོ་ཡི་སྲིད་དབང་ཚོད་འཛིན་གྱི་བལྟས་མེད་དབང་ཆ་ལ་གནོད་སྐྱོན་མ་ཤོར། ཏིན་ཞོ་ཕིན་ལ་མའོ་ལྟར་གྱི་དབང་ཤུགས་མེད་པ་དང་། ཁོ་རང་རིག་གསར་གྱི་རྣམ་པ་ལྡན་པའི་མང་ཚོགས་ལས་འགུལ་ལའང་ཧ་ཅང་ཞེན་པ་ལོག དེའི་ཕྱིར། ཁོས་ཁ་གཏད་ཕམ་ཉེས་སུ་གཏོང་བར་མང་ཚོགས་རང་བཞིན་གྱི་ལས་འགུལ་སློང་བའི་བྱེད་ཐབས་གཏན་ནས་བཀོལ་མི་སྲིད་པར། མི་རྒན་ཕྱོགས་ཁག་ཐུན་མོང་གིས་ཐག་གཅོད་པའི་བྱེད་ཐབས་སྤྱད་ནས་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་གཉིས་རྩིས་མེད་བཏང་། ཅང་ཙེ་མིན་གྱི་དུས་སྐབས་སུ་ཏང་ནང་ཁུལ་གྱི་དབང་རྩོད་དང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དགྲ་བོ་གཙང་སེལ་བྱ་ཐབས་ལ་སླར་ཡང་འགྱུར་ལྡོག་ཆེན་པོ་བྱུང་། དེར་དབང་རྩོད་ཀྱི་ནང་མཚང་ཡོངས་གྲགས་དང་ཆབ་སྲིད་ཅན་དུ་མ་བསྒྱུར་བར། རུལ་སུངས་ལ་རྒོལ་བ་དེ་མཐོ་རིམ་དབང་རྩོད་ཀྱི་བྱེད་ཐབས་གཙོ་བོར་བཟུང་བ་ཡིན། ཏང་ནང་ཁུལ་གྱི་དབང་རྩོད་ལ་ཁྲིམས་ལུགས་དང་སྒྲིག་གཞིའི་ཕྱི་ཐུམ་གཡོག་པའང་ཡིན་ཏེ། ཡང་མིན་ན་དབང་རྩོད་དེ་རུལ་སུངས་ལ་རྒོལ་བའི་རྣམ་པར་བསྒྱུར་བ་༼ ཁྲིན་ཞི་ཐུང་གི་གྱོད་དོན་དང་ཁྲིན་ལེང་ཡུས་ཀྱི་གྱོད་དོན་ལྟ་བུ༽དང་། ཡང་མིན་ན་དབང་རྩོད་དེ་སྒྲིག་གཞི་དང་མཐུན་པའི་དབང་ཆ་རྩིས་སྤྲོད་ལ་བསྒྱུར་བ་ཡིན།

གསུམ་པ།  མཐོ་རིམ་ནང་ཁུལ་གྱི་དབང་རྩོད་ཁྲོད་དུ། དཔོན་ཉུང་སྒེར་གཅོད་རུ་ཚོགས་ནང་གི་སྟོབས་ཆེ་བའི་ཕྱོགས་དེས་འོག་རིམ་གྱི་དཔོན་ཆེན་ག་གེ་མོ་ཞིག་སྤྱུགས་ནས་རྩོད་ཡ་ལ་ཕར་རྒོལ་བྱེད་ནུས་ཀྱང་། དཔོན་ཉུང་སྒེར་གཅོད་པའི་གྲས་ཀྱི་སུ་ཡང་གཏན་ནས་སྤྱུགས་མི་སྲིད། དཔོན་ངན་སྒེར་གཅོད་པ་ག་གེ་མོ་ཞིག་གིས་མང་ཚོགས་ལ་བཞག་པའི་མཐོང་ཚུལ་ཇི་འདྲའི་སྐྱུག་བྲོ་ཡང་། གང་འདོད་དུ་དཔོན་ཉུང་སྒེར་གཅོད་པ་དེ་གོ་ས་ཤོར་ཞིང་མིང་གྲགས་ཉམས་པ་དེ་བས་ཀྱང་བཟོ་མི་སྲིད། དཔེར་ན། མཐོང་ཚུལ་དང་རིག་སྟོབས་དང་འཇོན་ཐང་བཅས་པ་མི་ལེགས་པའི་ལིས་ཕིན་དང་ཧོང་ཅུས་དང་ཅཱ་ཆིན་ལིན་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུན་ལས་དེ་ཚོ་ལྟ་བུ། གལ་སྲིད་ཁོ་ཚོ་སྔ་སྣུར་གྱིས་ཆབ་སྲིད་ཁང་ནས་ཕྱིར་ཕུད་ཐུབ་ཡོད་ན། ཀྲུང་གུང་སྲིད་དབང་གི་ཚུལ་སྤྱོད་དྲང་བདེན་གྱི་ཁྲིམས་མཐུན་ངོ་བོ་སླར་གསོ་ཡོང་བར་ཕན་ཐོགས་ཤ་སྟག་ཡིན། འོན་ཀྱང་ཁོ་ཚོ་ཚང་མས་འགན་ཡུན་*ཡོངས་གྲུབ*ཀྱིས་མཇུག་བསྡུས། རྒྱུ་མཚན་ནི། དཔོན་ཉུང་སྒེར་གཅོད་པ་གང་རུང་ཞིག་ལམ་བར་ནས་འགྱེལ་ན། དཔོན་ཉུང་སྒེར་གཅོད་རུ་ཚོགས་ཐུན་མོང་གི་ཁེ་ཕན་ལ་ཉེན་ཁ་འབྱུང་བ་དང་། བྱེད་སྟངས་ཉེས་ན་ཌོ་མི་ནོ(domino)རུས་ལེབ་ལྟར་གཅིག་འགྱེལ་ན་ཀུན་འགྱེལ་བའི་ཤུགས་རྐྱེན་འབྱུང་སྲིད་པ་དེ་ཡིན།
 

བཞི་བ། དཔོན་ཉུང་སྒེར་གཅོད་པས་རང་གི་སྲིད་དབང་ལ་ཉེན་ཁ་སློང་བའི་རྐྱེན་གང་རུང་རང་སྟོབས་ཀྱིས་རྒྱས་སུ་གཏན་ནས་མི་འཇུག་པ་དང་། རྐྱེན་དེ་ཏང་ནང་ཁུལ་ནས་བྱུང་བའམ་ཡང་ན་དམངས་ཁྲོད་ལས་བྱུང་བ་གང་ཡིན་ལ་ཁྱད་མེད། དེའི་རྒྱུ་མཚན་ནི།  སྒེར་གཅོད་ཀྱི་ལམ་ལུགས་ཤིག་ཡིན་ཚེ། དེ་སྒེར་གཅོད་ཀྱི་རིགས་གང་ཞིག་ཡིན་རུང་། དེའི་དབང་སྒྱུར་ནི་མིའི་རང་དབང་དང་དམངས་སེམས་ལ་དགྲ་རུ་ལངས་པ་ཡིན། དེས་མིའི་རང་དབང་ཆེ་མཐོང་དང་དམངས་ཁྲོད་དབང་ཆ་ལ་ཁྱད་གསོད་བྱེད་པ་མ་ཟད། དམངས་ཁྲོད་ནས་རང་འགུལ་དུ་བྱུང་བའི་དབང་ཆ་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་པའི་ལུས་ངག་གི་བྱ་སྤྱོད་གང་ཡིན་ཡང་དགྲར་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ཤུགས་སུ་ལྟ་བ་ཡིན། ཀྲུང་གུང་ནི་ཡོད་ཚད་སྒེར་བདག་བྱེད་པར་གོམས་པ་དང་། ནང་ཁུལ་དབང་རྩོད་ཀྱིས་དེའི་ཐུན་མོང་ཁེ་ཕན་ལ་གནོད་སྐྱོན་བཟོ་བར་གཏན་ནས་མི་འཇུག་པ་དང་། དམངས་ཁྲོད་ནས་རང་འགུལ་དུ་བྱུང་བའི་དབང་ཆ་སྲུང་སྐྱོབ་ལས་འགུལ་གྱིས་དབང་དྲག་ཅན་ཚོའི་ལག་ཏུ་ཆུད་པའི་ཁེ་ཕན་ལ་ཉེན་ཁ་སློང་དུ་དེ་བས་ཀྱང་འཇུག་མི་སྲིད། གཞུང་ཕྱོགས་ཀྱི་བཤད་སྟངས་དང་མི་མཐུན་པའི་དམངས་ཁྲོད་ཀྱི་འབོད་སྐུལ་ལ་སྒེར་གཅོད་འཕྲུལ་ཆས་ཀྱིས་དྲག་གནོན་བྱེད་པ་བཤད་མི་དགོས་པར། གཞུང་དམངས་ཐུན་མོང་གིས་སེམས་ཁུར་བྱེད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་གནད་དོན་རིགས་ཀྱང་ཀྲུང་གུང་དཔོན་ཉུང་སྒེར་གཅོད་པས་བཤད་ཆོག་པ་མ་ཟད། བཤད་པ་དེ་ད་རུང་བསམ་བློའི་གསར་བཏོད་དཔེ་མེད་པ་ཡིན། འོན་ཀྱང་དམངས་ཁྲོད་ཀྱིས་བཤད་མི་ཆོག་པ་དང་། བཤད་པ་ཡིན་ན་དག་ཐེར་གྱི་དཀའ་ངལ་མྱོང་བ་དང་ཐ་ན་བཙོན་དུའང་ཚུད་པ་ཡིན།

 ལྔ་བ།  སྲིད་དབང་གང་ཡིན་ཀྱང་དེའི་སྟོབས་ཤུགས་མཉེན་ཆ་ཅན་༼ཚུལ་སྤྱོད་དྲང་བདེན་གྱི་ཁྲིམས་མཐུན་ངོ་བོ་ལ་ཟེར༽ཞན་དྲགས་ན། དེའི་ལག་ཏུ་སྟོབས་ཤུགས་སྲ་མཁྲེགས་ཀྱི་ཆ་ཅན་ཇི་འདྲ་ཆེན་པོ་འཆང་ཡང་། དམངས་ཁྲོད་དངོས་སུ་དབང་དུ་བསྡུ་བའི་ཤུགས་མེད། དྲུག་བཞིའི་རྗེས་ཀྱི་ཀྲུང་གུང་སྒེར་གཅོད་ནི་ཏག་ཏག་ཁྲིམས་མཐུན་གྱི་ངོ་བོ་མཚམས་མི་ཆད་པར་རྒུད་བཞིན་པའི་དབང་སྒྱུར་ཞིག་དང་། ཟིལ་ཤུགས་མཚམས་མི་ཆད་པར་མར་ཆག་པའི་དབང་སྒྱུར་ཞིག་ཀྱང་ཡིན། དཔོན་ཉུང་སྒེར་གཅོད་རུ་ཚོགས་ཀྱིས་དམངས་ཁྲོད་ཀྱི་རང་འགུལ་སྟོབས་ཤུགས་རྒྱས་པ་ལ་སྡང་སེམས་ཇི་འདྲ་འཆང་ཡང་། དམངས་ཁྲོད་སྟོབས་ཤུགས་ཀྱི་མགོ་བརྡུང་བའི་བྱེད་སྟངས་ཇི་འདྲ་རྩུབ་ཀྱང་། དྲག་གནོན་གྱི་ཕན་ནུས་རིམ་པར་ཤོར་ཏེ་རང་ཉིད་ཉམས་རྒུད་དུ་འགྲོ་བའི་ངང་ཚུལ་ལ་བཅོས་ཐབས་མེད། ཡང་ཅིག་བཤད་ན། སྟོབས་ཤུགས་མཉེན་ཆ་ཅན་འདང་ཚད་ཅིག་བཏོན་ཏེ་རང་གི་སྲིད་དབང་ལ་མང་ཚོགས་ཀྱི་རང་མོས་ངོས་ལེན་འཐོབ་ཏུ་འཇུག་མ་ནུས་ན། དེ་ལ་དམངས་ཁྲོད་ཀྱི་སྐད་སྒྲ་ཡོངས་སུ་བཀག་སྡོམ་ཐུབ་པའི་སྟོབས་ཤུགས་སྲ་མཁྲེགས་ཀྱི་ཆ་ཅན་འདང་ངེས་ཤིག་ལར་ནས་མེད།

ད་ལྟའི་སྲིད་དབང་གི་སྟོབས་ཤུགས་མཉེན་ཆ་ཅན་ཧོབ་ཀྱིས་ཤོར་བ་དང་། དབང་ཆ་གཞུང་གི་ཕྱོགས་ན་ཡོད་ཀྱང་ཚུལ་སྤྱོད་དྲང་བདེན་དམངས་ཀྱི་ཕྱོགས་ན་ཡོད་པའི་འཕེལ་ཕྱོགས་ལྡོག་ཏུ་མེད། མང་ཚོགས་ཀྱི་ལས་འགུལ་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བ་སློང་བའི་ཐབས་ལ་བརྟེན་ནས་འཇིགས་སྐུལ་དབང་སྒྱུར་ལག་བསྟར་བྱས་ན། དོན་དངོས་ཀྱི་བཀོལ་རུང་གི་ངོ་བོས་སྟོང་བ་མ་ཟད། དབང་དྲག་ཅན་གྱི་གནས་རིམ་པའི་ཁེ་ཕན་དང་ཡང་མི་མཐུན། དེའི་ཕྱིར། དྲུག་བཞིའི་རྗེས་ཀྱི་འཇིགས་སྐུལ་དབང་སྒྱུར་ནི་གསང་བའི་ཉེན་རྟོག་པ་ཡི་རྣམ་པའི་ཕྱོགས་སུ་ཇེ་གསེག་ནས་ཇེ་གསེག་ལས་མེད།  དེ་རྟེན་ས་ནི་ཉིན་རྒྱུན་དུ་གནས་པ་དང་གང་ཟག་སོ་སོར་ལྡན་པ་དང་གཤིས་སུ་གནས་པའི་འཇིགས་སྐུལ་ཡིན། སྤྱིར་བཏང་དུ་ཕྱི་ན་གནས་པའི་འཇིགས་སྐུལ་དེ་ཉིན་རྒྱུན་གྱི་འཚོ་བའི་ཆ་ཤས་དག་ཏུ་སིམས་ཏེ། མི་སྒེར་གྱི་གཤིས་སུ་ཡོད་པའི་འཇིགས་སྣང་ཞིག་དང་རང་ལ་རང་གིས་ཚོད་འཛིན་དང་བྱ་ར་བྱེད་པ་ཞིག་ཏུ་བསྒྱུར་བ་ཡིན།

དེ་ལྟ་མོད་ཀྱང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་འཕེལ་ཕྱོགས་དང་རྒྱལ་ནང་དམངས་ཁྲོད་ཀྱི་མཉམ་འདུས་གནོན་ཤུགས་ཀྱི་འོག་ཏུ། ཁྲིམས་མཐུན་ངོ་བོ་ས་སྲོད་ཀྱི་དུས་ལ་སླེབས་པའི་ཀྲུང་གུང་སྒེར་གཅོད་ཀྱིས་དབང་ཆའི་གོ་རྟོགས་སད་པའི་དམངས་ཁྲོད་སྟོབས་ཤུགས་རྦད་དེ་གཞོམ་རྒྱུ་ཧ་ཅང་ཁག  དེའི་ཕྱིར། ངོ་བོ་རྩུབ་པའི་དྲག་སྤྱོད་འཇིགས་སྐུལ་སྔར་བཞིན་རྒྱུན་སྐྱོང་བའི་མོད་ལ། ངོ་བོ་འཇམ་པའི་ཁེ་ཕན་ལྐོག་སླུའི་ཐབས་ཀྱང་མི་བྱེད་རང་བྱེད་ཡིན་ལ། ད་དུང་དུས་རྒྱུན་དུ་ཤེས་རྒྱ་ལྡན་པའི་ཟོལ་གྱིས་རང་གི་ཁེ་ཕན་ལ་མཛེས་ཉམས་མི་འདོད་ཐབས་མེད་ཡིན། ཕུགས་རྒྱང་རིང་བར་བལྟས་ན། དཔོན་ཉུང་སྒེར་གཅོད་ཀྱི་ཚུལ་སྤྱོད་དྲང་བདེན་ཉམ་དམས་དང་དེའི་རང་གཤིས་སུ་ཡོད་པའི་ཉམ་ཞན་ས་གཉིས་ཉིན་རེ་བཞིན་ཇེ་ཆེར་འགྲོ་བ་དང་བསྟུན། དམངས་ཁྲོད་ལས་འགུལ་གྱི་ཚུལ་སྤྱོད་དྲང་བདེན་གྱི་ལེགས་ཆ་དང་རང་སྟོབས་ཀྱི་སྒུལ་ཤུགས་རིམ་གྱིས་རྒྱས་པ་ལྡོག་ཏུ་མེད།  དེ་ནི་སྟངས་འཛིན་གྱི་ཕན་ནུས་ཉིན་རེ་བཞིན་རྒུད་པའི་བཀའ་རྒྱ་ཡིས་རྩ་མེད་གཏོང་ཐུབ་པ་ཞིག་གཏན་ནས་མིན།

དེར་བརྟེན། ཕྱོགས་གཅིག་ནས། ཆབ་སྲིད་ཐད་ཀྱི་གོ་སྐབས་རིང་ལུགས་དང་འགྱུར་ལྡོག་ཆེ་བའི་སྟངས་འཛིན་གྱི་གཡོ་ཐབས་གཉིས་ནི་དཔོན་ཉུང་སྒེར་གཅོད་པའི་དབང་སྒྱུར་གྱི་གཤིས་ཀར་འགྱུར་ཐག་ཆོད་དང་། ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས། དབང་སྒྱུར་མཁན་གྱིས་མ་ཡིན་ཡིན་མདོག་གིས་བཀའ་སྒྲོག་པ་དང་དབང་བསྒྱུར་བྱའི་མིས་རྫན་ནེ་རྫུན་ནེས་དེ་དང་དུ་ལེན་པ་ཡིན། འོན་ཀྱང་དབང་བསྒྱུར་བྱའི་མི་ཡིས་དབང་སྒྱུར་མཁན་ལ་བསྟུན་མ་འདོད་པར་མུ་མཐུད་དུ་རྫབ་བེ་རྫུབ་བེ་མ་འཁྲབ་ཚེ། དཔོན་ཉུང་སྒེར་གཅོད་པ་ཚོའི་གཤིས་སུ་ཡོད་པའི་ཉམ་ཞན་ས་དེ་ཝ་ལེར་གསལ་བ་ཡིན། ཁྱོད་ཀྱིས་མ་མཐོང་ངམ། ༢༠༠༦ ལོ་མགོའི་*པིན་ཏེན་གསར་འགྱུར་པར་གཞིའི་དོན་རྐྱེན*་དང་། ༢༠༠༧ ལོ་མགོའི་*དཔེ་དེབ་བཀག་སྡོམ་གྱི་དོན་རྐྱེན་*ཁྲོད་དུ། གཉའ་མི་ཆགས་པའི་སྨྱུག་ཐོགས་པ་འགའ་ཡིས་ཀྲུང་གུང་ལྟ་གྲུབ་འདུ་ཤེས་ཀྱི་དཔོན་པོ་དེའི་དཔོན་ཤག་ཏུ་འཇུག་ལྡོག་དཀའ་བའི་ཁ་སྐྱེངས་ཀྱི་གནས་སུ་དེད།

དེར་གཞིར་བཞག་ནས། ངས་མ་འོངས་པའི་ཀྲུང་གོ་ལ་རེ་བ་བཟང་ས་ནས་རྒྱག་པ་འདི་ལྟར། ད་སྐབས་ཀྱི་ཀྲུང་གོར་ཆབ་སྲིད་ལེགས་འགྱུར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས་ན། མགོ་བོ་བཀྱགས་ནས་ཀྲུང་ནན་ཧེའི་བདག་པོར་ཡར་ལ་ལྟ་བ་ལས། མར་ཕྱོགས་ལ་དོ་སྣང་བྱས་ཏེ་དམངས་ཁྲོད་ཀྱི་རང་འགུལ་སྟོབས་ཤུགས་རྒྱས་པར་སྐུལ་འདེད་བྱས་ན་ལེགས། སྒེར་བདག་ཅན་དང་ཚོང་རའི་དཔལ་འབྱོར་ལས་དམངས་ཁྲོད་སྐྱེད་པ་དེ་ལྡོག་ཏུ་མེད་པས་ན། དབང་སྒྱུར་མཁན་ལ་བཙན་གྱིས་ཆབ་སྲིད་བཅོས་སྒྱུར་བྱར་འཇུག་ནུས་པའི་དམངས་ཁྲོད་སྟོབས་ཤུགས་ཏན་ཏན་རྒྱས་འོང་བ་ཡིན།
 
ཡིད་སྤྲོ་བ་ཞིག་ལ། གུང་ཁྲན་གསར་བརྗེ་འཛམ་གླིང་ཡོངས་ནས་ཕམ་ཉེས་བྱུང་བ་དང་། དེ་ལས་ཀྱང་ལོ་ངོ་སུམ་ཅུར་ཉེ་བའི་བཅོས་སྒྱུར་སྒོ་འབྱེད་ཀྱི་བརྒྱུད་རིམ་ལས། དེང་གི་ཀྲུང་གོ་བས་ཚོང་རའི་དཔལ་འབྱོར་དང་སྒེར་བའི་རྒྱུ་ནོར་གྱི་དབང་ཆ་རང་རྟོགས་ཀྱིས་ངོས་ཟིན་པ་དང་། དེང་གི་ཀྲུང་གོ་བས་སྒེར་གྱི་རྒྱུ་ནོར་བརྟན་སྲུང་བྱ་བའི་ཆོད་སེམས་དང་འདུན་པ་ནི་ཀྲུང་གོའི་དེང་རབས་ལོ་རྒྱུས་སྟེང་གི་དུས་སྐབས་གཞན་ཀུན་ལས་ཆེ་རུ་སོང་ཟིན། དེང་རབས་ཀྱི་ཀྲུང་གོ་ལ་ཕྱི་མིག་ཅིག་བལྟས་ན། སྐུ་ཞབས་ཧུའུ་ཧྲི་ཡིས་མཚོན་པའི་རང་དབང་རིང་ལུགས་པ་བློ་སེམས་བརྟན་པོ་དེ་ཚོ་ཕལ་མོ་ཆེ་ནི་དཔལ་འབྱོར་ལམ་ལུགས་འདམ་ཁ་བྱས་པའི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་པ་ལས་མ་འདས། ད་ལྟའི་ཀྲུང་གོ་ལ་བལྟས་ན། ཐོག་མར་ཕྱུག་པོ་ཆགས་པའི་རྒྱུ་ཅན་དང་ལས་བྱེད་པ་ཚོ་ཕར་ཞོག  གྲོང་བརྡལ་གྱི་མི་སེར་ཕལ་བ་དང་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་ཞིང་བ་དག་གིས་ཀྱང་རང་བདག་གི་རྒྱུ་ནོར་ལ་གཞན་གྱིས་འདྲེ་ལག་བརྐྱང་མི་ཆོག་པ་ཤེས། ཆབ་སྲིད་རང་དབང་གི་ལྟ་བ་ཅན་ཚོས་སྒེར་ལ་དབང་བའི་ལུགས་དང་ཚོང་རའི་དཔལ་འབྱོར་ཤུགས་ཆེར་སྒྲོག་པ་ནི་སྨྲོས་མ་དགོས་པར།  ཉིན་ལྟར་མའོ་ཙེ་ཏུང་གི་ཤུལ་ནོར་ལ་སྐྱབས་འཆའ་བའི་གཡོན་ཕྱོགས་པ་གསར་བ་ཚོས་ཀྱང་སྒེར་གྱི་ཁྱིམ་ཚང་གི་རླངས་འཁོར་བཙོངས་ཏེ་དབུལ་པོར་རོགས་སྐྱོབ་གཏན་ནས་བྱ་མི་སྲིད་པ་དང་།  གཞུང་ཕྱོགས་ནས་དབུལ་ཕྱུག་སྙོམ་པ་རྒྱུ་མཚན་དུ་བྱས་ཏེ་སྒེར་གྱི་རྒྱུ་ནོར་བཙན་གྱིས་གཞུང་བཞེས་གཏོང་དུ་འཇུག་པ་དེ་བས་ཀྱང་མི་སྲིད།
 
སྒེར་ལ་མངའ་བའི་རྒྱུ་ནོར་དབང་ཆ་དང་ཚོང་རའི་དཔལ་འབྱོར་གཉིས་ནི་ཀྲུང་གོའི་མང་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱུག་ཆེ་བའི་ཐུན་མོང་འདུ་ཤེས་སུ་གྱུར་བའི་རྗེས་སུ། སྒེར་བའི་རང་དབང་འགན་སྲུང་དང་སྲིད་གཞུང་གི་དབང་ཆར་ཚོད་འཛིན་ཐུབ་པའི་ཆབ་སྲིད་རང་དབང་རིང་ལུགས་ཀྱང་རིམ་གྱིས་མང་མོས་ཀྱི་ཐུན་མོང་འདུ་ཤེས་སུ་འགྱུར་བ་ཡིན། ད་ཆར་གཅིག་འཇགས་གཅིག་ལངས་ཀྱིས་བྱུང་བའི་ཀྲུང་གོའི་གཞི་རིམ་དབང་སྲུང་དོན་རྐྱེན་མང་ཆེ་བ་ནི་སྒེར་བའི་དཔལ་འབྱོར་གྱི་ཁེ་ཕན་ལ་གནོད་འཚེ་ཐེབས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་བསླངས། དོན་ངོ་མ་བཤད་ན། རང་གི་རྒྱུ་ནོར་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ཆེད་དུ་དབང་ཆ་སྲུང་སྐྱོབ་ལ་གཞོལ་བའི་གཞི་རིམ་པ་དེ་ཚོས་ཆབ་སྲིད་རང་དབང་རིང་ལུགས་ཀྱི་གཞི་རྩའི་ཤེས་བྱ་ཙམ་ཡང་མི་ཤེས་པ་སྲིད་མོད། འོན་ཀྱང་ཁོ་རང་ཚོའི་དབང་ཆ་སྲུང་བའི་འགུལ་སྐྱོད་དེ་ཉིད་ནི་སྲོག་ལ་བསྡོས་ཏེ་མི་སྒེར་གྱི་དབང་ཆ་སྲུང་བའི་བྱ་བ་ཡིན་པ་དང་། འགུལ་བསྐྱོད་ལ་རྟེན་ནས་ཆབ་སྲིད་རང་དབང་རིང་ལུགས་ཉམས་སུ་ལེན་པའང་ཡིན་ནོ།།

རྒྱ་ཡིག་མ་རྩོམ་ཡོང་ཁུངས་ནི། ༼ ལྟ་ཞིབ ༽དྲ་བ་ཡིན།

མཆན་འགྲེལ།

ཀྲུང་གུང་ནི།  རྒྱ་ནག་སྐད་དུ། ཀྲུང་གོ་གུང་ཁྲན་ཏང་གི་བསྡུས་མིང་སྟེ། རྒྱ་ནག་དམར་ཕྱོགས་ཚོགས་པ་ལ་ཟེར།  དབྱིན་སྐད་དུ།  སི་སི་ཕི་༼CCP༽ ཟེར།

གུང་ཁྲན་ནི།  རྒྱ་ནག་སྐད་ཀྱི་གདངས་སོར་འཇོག་བྱས་པའི་ཐ་སྙད་ཅིག་ཡིན་པ་དང་།  དེའི་དོན་ནི། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་མི་མང་གི་ཚབ་ཏུ་དངོས་པོ་ཡོད་ཚད་ཐོན་སྐྱེད་བྱེད་པའི་ལག་ཆ་བདག་ཏུ་བཟུང་བའི་དཔལ་འབྱོར་ལམ་ལུགས་ལ་ཡིད་ཆེས་པའི་ཆབ་སྲིད་ལས་འགུལ་ཞིག  དེས་མི་ཚང་མར་འདྲ་མཉམ་བྱེད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཞིག་བསྐྲུན་པའི་དམིགས་ཡུལ་འཛིན་པ་ཡིན།  དབྱིན་སྐད་དུ། ཁོ་མེའུ་ནི་ཛིམ་༼communism༽ཟེར།

ཏང་ནི།  རྒྱ་ནག་སྐད་ཀྱི་གདངས་རང་སོར་བཞག་པའི་ཐ་སྙད་ཅིག་སྟེ། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཚོགས་པའི་དོན།   དབྱིན་སྐད་དུ། ཕ་ཊི་༼Party༽ཟེར།

དཔོན་ཉུང་སྒེར་གཅོད་ནི།  དབང་ཆ་ཡོད་ཚད་མི་ཉུང་ངུ་འབའ་ཞིག་གིས་བདག་ཏུ་བཟུང་བའི་སྲིད་གཞུང་གི་རྣམ་པ་ལ་ཟེར། དབྱིན་སྐད་དུ་ཨོ་ལི་ཀར་ཁི་༼Oligarchy༽ཟེར།

སྒེར་གཅོད་པ་ནི།  རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡོངས་སུ་དབང་སྒྱུར་བའི་དབང་ཆ་ཡོད་པའི་དབང་སྒྱུར་བ་པོ།  ཁྱད་པར་དུ་དམག་ཤུགས་ལ་རྟེན་ནས་དབང་ཆ་དེ་འདྲ་ཐོབ་པའི་མི་ལ་ཟེར། དབྱིན་སྐད་དུ། ཌི་ཁི་ཊེ་ཊོར་༼dictator༽ཟེར།

དབང་ཆ་གཅིག་སྡུད་རིང་ལུགས་ནི།  ༼རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཏུའམ་སྲིད་གཞུང་གི་ལམ་ལུགས་སུ༽དབང་ཆ་ཡོངས་རྫོགས་ལྡན་པ་དང་མི་དམངས་ལ་ཀུན་ནས་སྟངས་འཛིན་བྱེད་པའི་ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པ་གཅིག་ཁོ་ན་ཡོད་པ་ལ་ཟེར། དབྱིན་སྐད་དུ།  ཊོ་ཊར་ལུ་ཊེ་རིན༼totalitarian༽ཟེར།