བོད་
ཉེ་ལམ་རྒྱ་ནག་དབུས་བརྙན་འཕྲིན་ཁང་གིས་བོད་མིའི་མེར་བསྲེགས་ལས་འགུལ་སྐོར་གྱི་གློག་བརྙན་ཐུང་ངུ་ཞིག་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་ཡོད། དེའི་ནང་གི་མི་སྣ་གཙོ་བོ་གཅིག་ ༢༠༠༩ ཟླ་ ༢ ཚེས་ ༢༦ ཉིན་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གཏོང་མཁན་བཀྲ་བྷེ་ལགས་རེད། དེ་མིན། བོད་ནང་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གཏོང་མཁན་དང་ཁམས་བྲག་མགོ་སོགས་སུ་རྒྱ་གཞུང་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱས་པའི་བརྙན་དང་པར་ཁག་ཅིག་བསྡུ་སྒྲིག་བྱས་ཏེ་ནམ་མཁར་མི་ཤོང་བའི་འགྲེལ་བཤད་རྫུན་མ་བརྒྱབ་ཡོད། བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཁག་ཅིག་ལ་སྐད་ཆ་འདྲི་ཁུལ་གྱིས་ཟུར་དུ་རྒྱ་སྐད་ཐོག་འགྲེལ་བཤད་རྫུན་སྒྲིག་བྱས་ཡོད།
འདིས་འཛམ་གླིང་མི་མང་དང་རྒྱ་རིགས་མང་ཚོགས། ཡང་སྒོས་བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཚོར་མགོ་སྐོར་བསླུ་བྲིད་གཏོང་ཐབས་བྱས་ཡོད་ལ། ཕྱིས་སུ་ཡང་ཁོང་ཅག་གིས་དཀའ་སྡུག་མནར་གཅོད་བཟོད་མེད་མྱང་དགོས་པ་དང་། རྒྱ་གཞུང་གི་དྲིལ་བསྒྲགས་རྫུན་མའི་ལག་ཆར་སྤྱོད་རྐྱང་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་པ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། གནས་ཚུལ་འདི་བརྒྱུད་དེ་ང་ཚོར་དྲན་སྐུལ་བསླངས་པ་ནི། མེར་བསྲེགས་ཁྲོད་སྐུ་གྲོངས་ཟིན་པ་དག་གཟི་བརྗིད་ཀྱིས་བཞུད་ཚར་བ་དང་། ཁྱད་གསོད་དང་མནར་སྡུག་ཁྲོད་ཨམ་གཙིགས་བསྡམས་ཏེ་འཚོ་བཞིན་པ་དག་ལ་ང་ཚོས་བདག་པོ་རྒྱག་དགོས། ཁོང་ཅག་གི་ཆེད་དུ་ཕྱི་ལོགས་སུ་ཡོད་པའི་བོད་མི་ཚོས་རྒྱུ་ཡོད་ན་རྒྱུ་སྟོབས་ཚད་རན་དང་ངོ་ཡོད་ན་ངོ་ཆེན་ཞུ་རན་བསླེབས་ཡོད།
ལྷ་ས་གྲྭ་བཞི་བཙོན་ཁང་སོགས་ནས་ལོ་མང་དཀའ་སྡུག་མྱངས་ཟིན་པའི་བོད་རིགས་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་ཁ་ཤས་ཁྲིམས་ཆད་ཀྱི་དུས་ཡུན་མ་རྫོགས་གོང་སྨན་བཅོས་ཀྱི་མིང་ཐོག་ནས་ཕྱི་རྒྱལ་དུ་བླངས་ཡོད་ལ། འགའ་རེ་བཙོན་འཇུག་གི་དུས་ཡུན་རྫོགས་རྗེས་འཐེན་པའང་རེ་ཟུང་བྱུང་ཡོད། བདེན་པ་ལ་བདག་པོ་དང་འཐབ་རྩོད་ལ་རྒྱབ་དཔུང་ཡོད་ན། ལམ་ཁ་འདི་ནི་བོད་ཙམ་མིན་པར་རྒྱ་ནག་ནང་ཁུལ་དང་། རྒྱལ་ཁབ་གཞན་དག་གི་སྒེར་སྤྱོད་སྲིད་དབང་འོག་གི་སྲིད་དོན་བཙོན་པ་གྲགས་ཆེན། བཙན་དབང་མནར་གཅོད་འོག་གི་ཉེས་མེད་ཉམས་ཆུང་མི་སེར་ཐུན་མོང་ལ་དབང་བ་ཞིག་ཡིན།
ཉི་མ་དེ་རིང་ལ་ཐུག་གི་བར་དུ་བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་སུ་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་རང་དབང་དང་ཐོབ་ཐང་བརྩོན་ལེན་ཆེད། རང་ལུས་རིན་ཆེན་མེ་རུ་མཆོད་མཁན་ ༤༤ ཙམ་བྱུང་ཡོད་ཅིང་། དེ་དག་ལས་བཙན་བྱོལ་དུ་ ༥ དང་བོད་ནང་ ༣༩ བྱུང་ཡོད། དེའི་ཁྲོད་དུ་སྐུ་ཚེ་ཕན་པ་རྫོགས་ཟིན་པ་ ༣༢ ཙམ་བྱུང་ཡོད་པ་ལས་བོད་ནང་ ༣༠ དང་བཙན་བྱོལ་ནང་ ༢ ཙམ་ཆགས་ཡོད་ཅིང་། འདི་དག་ནི་སྐྱེས་པ་རླབས་ཆེ་ཞིང་འཆི་སྟངས་གཟི་བརྗིད་ལྡན་པ་ཞེ་གཅིག་ཡིན། འདས་གྲོངས་སུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་དེ་བས་ཀྱང་མི་ཚེ་གཅིག་ལ་སྡོམ་ཚིག་གཅིག་གིས་སྐལ་བ་སྟོང་གི་རྡོ་རིང་བཞེངས་ཡོད་ལ། འཚོ་བཞུགས་གནང་བཞིན་པ་དག་ཀྱང་ཇི་སྲིད་འཚོ་བའི་བར་དུ་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་དཔའ་བོའི་མཚན་སྙན་ནམ་ཞར་ཡང་གསུབ་ཏུ་མེད།
བཀྲ་བྷེ་སོགས་ད་ལྟ་སྐུ་འཚོ་བཞུགས་བཞིན་པ་ ༡༢ ཙམ་ཡོད་པ་ལས། ཁག་ཅིག་རྒྱ་ལག་ཏུ་ཚུད་དེ་གར་སོང་ཆ་མེད་ཆགས་ཡོད་ལ། འགའ་རེ་དབང་བོ་སྐྱོན་ཅན་དུ་གྱུར་ཏེ་དཀའ་སྡུག་བཟོད་མེད་མྱངས་དང་མྱོང་བཞིན་ཡོད། ཁོང་ཅག་ང་ཚོས་གར་སོང་མིག་གིས་འཚོ་དགོས་ལ་གར་སྡོད་སེམས་སུ་ཉར་དགོས། བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་དབུ་ཁྲིད་རྣམ་པ་ཚོས་དྲང་བདེན་ཁ་རུ་འཁྱེར་བའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་གཞུང་དང་ཚོགས་སྡེ་ཁག་ལ་རེ་སྐུལ་ཞུས་ཏེ། རྨས་མ་འདི་དག་སྨན་བཅོས་ཀྱི་ཆེད་ཕྱི་རྒྱལ་ཁག་ཏུ་འཐེན་ཐབས་ལ་འབད་དགོས་ལ། གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་གིས་ཀྱང་དུས་རྒྱུན་གཞས་གཅིག་གདངས་བརྒྱ་ཡིས་གྱེར་སྡོད་པ་ལས་ཤུལ་ལུས་རྨས་མ་འདི་དག་གི་རང་དབང་དང་མདུན་ལམ་ཆེད་འབུང་དགོས།