འབར་མའི་ཁ་ཆེ་བ་དང་ནང་པའི་བར་གྱི་ཟིང་འཁྲུག

འབར་མའི་ཁ་ཆེ་དང་ནང་པའི་བར་ཟིང་འཁྲུག་བྱུང་སྟེ་མི་ ༨༠ ལྷག་དམར་གསོད་དང་། ཁྲི་ཕྲག་མང་པོ་བྷང་ལཱ་ཌེ་ཤི་སོགས་སུ་བྲོས་བྱོལ་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་། ད་ཆར་བྷང་ལཱ་ཌེ་ཤི་ཡིས་བྲོལ་བ་རྣམས་ས་མཚམས་ནས་ཡོང་མ་བཅུག་པར་ཕྱིར་སློག་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་འདུག

དེ་རིང་ཕྱི་ཚེས་ ༢༡ ཉིན་འབར་མའི་གཞུང་འབྲེལ་མི་སྣ་ཞིག་གིས་གསར་ལམ་དུ་བརྗོད་པ་ལྟར་ན། འབར་མའི་ནུབ་ཕྱོགས་རཱ་ཁེན་(Rakhine) མངའ་སྡེའི་ནང་ཟིང་འཁྲུག་བྱུང་སྟེ་ཟླ་འདིའི་ནང་ཡུལ་མི་ ༨༠ ལྷག་རྐྱེན་ལམ་དུ་བཏང་ཡོད་པའི་ཁྲོད་ཀྱི་མི་ ༧༡ ཙམ་ཉེ་བའི་བདུན་ཕྲག་གཅིག་ཙམ་གྱི་ནང་རྐྱེན་ལམ་དུ་བཏང་ཡོད་འདུག་ལ། ད་ལྟ་འབར་མ་གཞུང་གིས་ཟིང་འཁྲུག་བྱུང་ཡུལ་ཁག་ཏུ་ཟིང་འཁྲུག་ཞི་འཇགས་གཏོང་ཕྱིར་ཛ་དྲག་དམག་དཔུང་གི་བཀའ་ཁྱབ་(Emergency Order) བཏང་ཡོད་ཀྱང་། ཟིང་འཁྲུག་གི་གནས་བབ་ཛ་དྲག་ཆེ་རུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་འདུག

ཟིང་འཁྲུག་གི་ཐོག་མའི་རྒྱུ་རྐྱེན་ནི་ཕྱི་ཟླ་ ༥ ནང་ས་ཁུལ་དེའི་ཁ་ཆེ་བ་གསུམ་གྱིས་ནང་པའི་ན་གཞོན་བུད་མེད་ཅིག་ལ་བཙན་གཡེམ་དམར་གསོད་བྱས་པ་ལས་བྱུང་པ་ཞིག་ཡིན་འདུག ཟླ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༣ ཉིན་ཡུལ་མི་ནང་པ་བ་ཁག་ཅིག་གིས་སྤྱི་སྤྱོད་རླངས་འཁོར་ཞིག་ལ་དྲག་རྒོལ་བྱས་ཏེ་ཁ་ཆེ་བ་མི་ ༡༠ དམར་གསོད་བཏང་རྗེས། རཱ་ཁེན་མངའ་སྡེའི་མཱ་འིང་ཌེཝ་(Maung Daw) གྲོང་ཁྱེར་ནང་གི་ཁ་ཆེ་བ་ཚོས་གཟའ་པ་སངས་ཉིན་གྱི་ཁ་ཆེའི་ཞལ་འདོན་གྲུབ་མཐར་ཁོང་ཚོ་འདུ་འཛོམས་ཐོག ས་གནས་ནང་པ་བ་ཚོའི་སྟེང་དྲག་རྒོལ་དང་ཁང་ཁྱིམ་དག་ལ་གཏོར་བཤིག་མེ་བསྲེགས་བཏང་པ་སོགས་ཀྱིས། རཱ་ཁེན་མངའ་སྡེ་ནང་གི་ཁ་ཆེ་བ་དང་ནང་པའི་བར་འཁྲུག་རྩོད་ཆེ་རུ་ཕྱིན་ཏེ། ཁ་ཆེ་དང་ནང་པའི་བར་ཕན་ཚུན་དགྲ་ཤ་ལེན་རེས་ཀྱི་ཛ་དྲག་ཆེ་བའི་ཟིང་འཁྲུག་ཅིག་གི་ངོ་བོར་གྱུར་ཡོད་འདུག

ཕྱི་ཚེས་ ༡༠ ཉིན་འབར་མའི་སྲིད་འཛིན་ཐེན་སེན་(Thein Sein) གྱིས་རཱ་ཁེན་མངའ་སྡེ་ནང་ཛ་དྲག་དམག་གི་བཀའ་ཁྱབ་བཏང་སྟེ། ཟིང་འཁྲུག་ཞི་འཇགས་གཏོང་དགོས་པའི་བཀའ་བཏང་ཡོད་འདུག ཛ་དྲག་དམག་གི་བཀའ་ཁྱབ་ནི་རྒྱལ་ཁོངས་བདེ་འཇགས་མེད་སྐབས་སྲིད་འཛིན་གྱི་མིང་ཐོག་ནས་དམག་ཤུགས་བཀོད་སྤྱོད་བྱེད་པ་ཞིག་དང་། ཛ་དྲག་དམག་གི་བཀའ་ཁྱབ་བཏང་པའི་དུས་ཡུན་རིང་། བཀའ་ཁྱབ་གཏོང་ཡུལ་ནང་གཞུང་གི་རྩ་ཁྲིམས་དང་ཡུལ་གྱི་སྒྲིག་ཁྲིམས་ལས་དམག་གི་དབང་ཤུགས་ཆེ་བ་ཡིན། བཀའ་ཁྱབ་བཏང་རྗེས་སྲིད་འཛིན་ཐེན་སེན་གྱིས་ “དྲག་སྤྱོད་ཟིང་འཁྲུག་དེ་ནི་འབར་མའི་རྒྱལ་ཁོངས་བདེ་འཇགས་དང་དམངས་གཙོ་བཅོས་སྒྱུར་ལ་འཕྲད་པའི་ཉེན་ཁ་ཆེན་པོ་ཞིག་རེད་”ཅེས་བསྒྲགས་འདུག

རཱ་ཁེན་མངའ་སྡེའི་མང་ཚོགས་ནི་ནང་པ་དང་ཁ་ཆེ་གཉིས་ཀྱིས་གྲུབ་ཡོད་ཅིང་། ཁ་ཆེ་ནི་ཡུལ་དེའི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཆགས་ཡོད་པ་མ་ཟད། རོ་ཧེན་གྷ་ཡཱ་(Rohingya) ཟེར་པའི་ཁ་ཆེ་བ་རྣམས་བྷང་ལཱ་ཌེ་ཤི་ནས་ཡོང་སྟེ་འབར་མའི་ནང་ཁྲིམས་འགལ་ཐོག་གནས་སྡོད་བྱེད་ཀྱིན་པའི་ཕྱི་མིར་རྩི་སྲོལ་ཡོད་འདུག་ལ། ཐེངས་འདིའི་ནང་པ་དང་འཁྲུག་རྩོད་བྱེད་མཁན་ཁ་ཆེ་བ་ཚོ་རོ་ཧེན་གྷ་ཡཱའི་རིགས་ཀྱི་ཁ་ཆེ་བ་ཡིན་འདུག རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱིས་འབར་མའི་ནང་གི་རོ་ཧེན་གྷ་ཡཱའི་རིགས་ཀྱི་ཁ་ཆེ་བ་ཚོ་འཛམ་གླིང་ནང་གི་བྲལ་རིམ་དབྱེ་འབྱེད་ཀྱིས་འགྲུལ་བཞིན་དང་ས་ཆའི་བདག་དབང་སློབ་སྦྱོང་། སྤྱི་ཚོགས་ལས་རིགས་སོགས་ཀྱི་ཐད་དྲག་གནོན་ཆེ་ཤོས་ཕོག་མཁན་ཞིག་ཡིན་པར་ངོས་འཛིན་བྱས་ཡོད་པ་རེད་ལ། ཕྱི་ཚེས་ ༡༩ ཉིན་རྒྱལ་ཚོགས་ཟ་འབྲུ་རོགས་སྐྱོར་སྡེ་ཚན་གྱིས་ “འབར་མའི་ཟིང་འཁྲུག་གི་རྐྱེན་པས་བྲོས་བྱོལ་དུ་འགྲོ་མཁན་མི་ ༦༦༠༠༠ ཙམ་ལ་ཟ་འབྲུ་མཁོ་སྤྲོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། ད་དུང་བྲོས་བྱོལ་བ་ ༢༥༠༠༠ ཙམ་ལ་ཟ་འབྲུའི་རོགས་སྐྱོར་གྱི་དགོས་མཁོ་ཡོད་འདུག་”ཅེས་བསྒྲགས་འདུག

ཉེ་དུས་ཀྱི་འབར་མའི་ནང་གི་ནང་པ་དང་ཁ་ཆེ་བར་གྱི་ཟིང་འཁྲུག་ཛ་དྲག་ཆེ་རུ་ཕྱིན་སྟབས། ད་ཆར་ཟིང་འཁྲུག་བྱུང་ཡུལ་གྱི་ཁ་ཆེ་བ་ཁྲི་ཕྲག་མང་པོ་བྷང་ལཱ་ཌེ་ཤི་གཙོས་པའི་ཁྱིམ་མཚེས་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་ནང་བྲོས་བྱོལ་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་འདུག གནས་ཚུལ་དེའི་ཐད་བྷེ་བྷེ་སེའི་གསར་འགོད་པ་ཇོ་ནཱ་(Jonah Fisher) ཡིས་བརྗོད་པ་ལྟར་ན། ད་ཆར་ཟིང་འཁུག་བྱུང་ཡུལ་ས་གནས་ཡུལ་མི་མང་པོ་འབར་མའི་ས་ཁུལ་གཞན་དང་། དེ་བཞིན་བྷང་ལཱ་ཌེ་ཤི་སོགས་ཀྱི་ནང་བྲོལ་བྱོལ་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་། བྷང་ལཱ་ཌེ་ཤི་ཕྱོགས་ནས་ད་སྔ་འབར་མ་ནས་བྲོས་བྱོལ་བ་ཧ་ཅང་མང་པོ་བྷང་ལཱ་ཌེ་ཤི་ནང་འབྱོར་ཡོད་སྟབས། དེ་ལས་མང་བ་ཡོང་འཇུག་རྒྱུ་ཁག་པོ་ཡིན་པར་བརྗོད་དེ། ད་ཆར་སྐམ་ས་དང་མཚོ་ལམ་བརྒྱུད་འབར་མ་ནས་བྲོས་བྱོལ་དུ་ཡོང་མཁན་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་ས་མཚམས་ནས་ཡོང་མ་བཅུག་པར་ཕྱིར་སློག་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པར་བརྗོད་འདུག

མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱིས་བྷང་ལཱ་ཌེ་ཤི་ཡིས་ཉེན་ཁའི་གནས་ལས་བྲོས་བྱོལ་དུ་ཡོང་མཁན་ཚོ་ས་མཚམས་ནས་ཡོང་མ་བཅུག་པར་ཕྱིར་སློག་བྱེད་པ་དེ་ནི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་ལུགས་དང་འགལ་ཡོད་པའི་སྐྱོན་བརྗོད་བྱས་ཡོད་པ་རེད།

བཙན་གཡེམ་དམར་གསོད་གཏོང་མཁན་ཁ་ཆེ་བ་གསུམ་པོ་ཉེན་རྟོག་པས་འཛིན་བཟུང་བྱས་རྗེས་མི་གཅིག་བཀག་ཉར་ཁང་ནས་ཤི་ཡོད་འདུག་ལ། གཞན་གཉིས་ལ་ཟླ་འདིའི་ཚེས་ ༡༨ ཉིན་ཚེ་བཙོན་གྱི་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་ཡོད་འདུག

གསར་འགོད་པ། བནྡེ་སྐྱབས།