སྐུ་ཞབས་ཁུ་ལོ་ཌེ་ཨར་པེ་ཡིས་བརྩམས། ཝཱཎ། རིག་འཛིན་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱིས་བསྒྱུར།
རྒྱ་མི་རྣམས་སླར་ཡང་སེམས་འཚབ་བྱུང་ཡོད་ངེས་རེད། གལ་ཏེ་བོད་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་༸གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མས་ཡོག་ཤེར་Yorkshire རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོང་ལས་ཚོགས་འདུར་གདན་འདྲེན་གྱིས་ཚོང་ལས་བཟང་སྤྱོད་ཀྱི་བརྗོད་གཞིའི་ཐོག་བཀའ་སློབ་གནང་ཚེ་རྒྱ་ནག་གིས་ཨོ་རྩེད་སྦྱོང་བརྡར་རུ་ཁག་ལིཌིས་(གྲོང་འཁྱེར་)ནས་ཕྱིར་འཐོན་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཉེན་བརྡ་བཏང་ཡོད།
པེ་ཅིན་གྱི་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་མགྲིན་ཚབ་པས་དགའ་མོས་མེད་པའི་ཐོག་ནས་བརྗོད་དོན། ང་ཚོས་རེ་བར་དབྱིན་ཇིའི་ཕྱོགས་ནས་རྒྱ་ནག་གི་ཁེ་ཕན་ལ་གནོད་པའི་བྱ་སྤྱོད་ནོར་བ་ཡང་ནས་ཡང་དུ་བརྩམ་རྒྱུ་མཚམས་འཇོག་བྱེད་དགོས་དང་། ཉེ་ཆར་དབྱིན་ཇིའི་མགོ་ཁྲིད་དང་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་བར་གྱི་ཐུག་འཕྲད་ཀྱིས་དབྱིན་རྒྱ་གཉིས་ཀྱི་འབྲེལ་ལམ་ལ་དོ་ཕོག་ཆེན་པོ་བཟོས་ཡོད། དེའི་འགན་ལེན་ནི་དབྱིན་ཇི་ལ་ཡོད། ཅེས་ཟེར། ཁོང་གིས་འགྲེལ་བརྗོད་ནི། དབྱིན་ཇིའི་སྲིད་བློན་ཌེཝིཌེ་ཁེ་མེརོན་དང་༸གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་གཉིས་ཀྱི་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་མཇལ་འཕྲད་དེའི་སྐོར་རེད།
མགྲིན་ཚབ་པས་ཁོང་ཁྲོ་ཆེན་པོས་ཁ་སྣོན་བྱས་དོན། རྒྱའི་འཐུས་མིས་ཚོས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༢ ལོའི་དབྱིན་ཇིའི་ཨོ་རྩེད་ཆེད་དུ་གྲ་སྒྲིག་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ངས་བསམ་པར་ཆབ་སྲིད་དང་རྩེད་མོ་གཉིས་ཐ་དད་འཇོག་དགོས། ཞེས་ཟེར། དེ་ནི་ཀླད་པ་མེད་པ་རང་རེད། བཟང་སྤྱོད་དང་འབྲེལ་བ་ཅི་ཞིག་ཡོད་དམ། དངོས་བདེན་ཐོག་རྒྱ་ནག་གི་རྩེད་འགྲན་པ་ཚོས་༸གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་བཀའ་སློབ་ལ་མཉམ་ཞུགས་བྱེད་དགོས་ངེས་ཤིག་རེད། དེ་ལས་ཁོ་ཚོར་ཕན་ཐོག་བྱུང་ངེས།
གོ་སྒྲིག་(བཀའ་སློབ།)ཚོགས་མི་སྐུ་ཞབས་མཀི་ཧྥིཐ་ཡིས་བསྒྲགས་གཏམ་སྤེལ་དོན། ༧གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་གསུང་བཤད་མཚམས་འཇོག་དགོས་པའི་བསམ་ཚུལ་སླེབས་པར་ཁོ་རང་ཧང་སང་ཡོད་པ་དང་། དེ་ནི་བྱབ་ཆུང་ཞིག་ཡིན་པར་འདོད། ཁོང་གིས་འདིར་ང་ཚོར་འོས་འཕེན་མ་བྱས་པའི་དམར་ཤོག་པ་འབྱོར་བཞིན་ཡོད་པ་དང་ས་གནས་ཆབ་སྲིད་པ་ཚོར་བཙན་བཀའ་གཏོང་གི་འདུག ང་ཚོས་སྤོབས་པ་གང་བྱེད་ས་དེ་རྒྱལ་ཁབ་འདིའི་ནང་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་ཡོད་པ་དེ་རེད། ཁོ་ཚོར་དེ་མེད་པ་ཁ་གསལ་གཏིང་གསལ་རེད་ཅེས་ཟེར།
དུས་འཚུངས་སུ་ནོ་བྷེལ་ཞི་བདེའི་གཟེངས་རྟགས་བཞེས་མྱོང་མཁན་འབར་མའི་དབུ་ཁྲིད་ལྕམ་ཨང་སན་སུ་ཀི་ཡིས་འདས་པའི་མི་ལོ་ ༢༤ རིང་བཟང་བཙོན་ནས་ཆེས་ཐོག་མའི་ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་གྲུར་ཕེབས་སྐྱོད་གནང་བཞིན་ཡོད། ཁོང་མོའི་དམིགས་ཡུལ་གཙོ་བོ་ནི་ཐེངས་འདིར་ནོ་བྷེལ་ཞི་བདེའི་གཟེངས་རྟགས་རྩིས་བཞེས་གནང་རྒྱུ་མ་ཟད། འབར་མའི་ནང་ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ནས་དངུལ་བུན་སླར་གསོ་ཡོང་བའི་ཆེད་དུ་རེད། དཔེ་མཚོན་གཉིས་ཕན་ཚུན་མཚུངས་བསྡུར་བྱས་ན། འབར་མའི་དབང་འཛིན་པས་ལྕམ་ཨང་སན་སུ་ཀི་མཆོག་ཡུ་རོབ་ཁུལ་དུ་འཚམས་གཟིགས་སུ་ཕེབས་སྐྱོད་ཆོག་པར་མོས་འཐུན་བྱས་ཡོད། རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་གིས་བོད་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་ལ་མུ་མཐུད་ནས་མཚན་སྨོད་བྱེད་བཞིན་ཡོད།
དྲན་གསོས་པ་ཞིག་ལ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ལོར་སྐུ་ཞབས་ཀྲེང་ཅིན་ནི་སྐབས་དེར་བོད་ནང་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་གཙོ་འཛིན་ཡིན་པས་༸གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་ནི་སྤྱང་ཀི་གྲྭ་ཆས་གྱོན་མཁན་དང་། མིའི་གདོང་ཅན་གྱི་གདོན་འདྲེ་ཞིག་རེད་ཅེས་དང་། རང་ཡུལ་ལ་དགའ་ཞེན་མེད་པའི་མི་དག་ནི་མི་ཡིན་པའི་འོས་ཆོས་ཚང་མེད་པ་རེད་ཅེས་མཚན་སྨོད་གཏམ་བཤད་ཀྱིས་བོད་མི་དམངས་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་སྨ་ཁ་ཆེ་རུ་བཏང་ཡོད།
ཉེ་ཆར་རྒྱ་ནག་གཞུང་འབྲེལ་ཀྲུང་གོའི་བོད་ལྗོངས་དྲ་རྒྱ་ཞེས་པའི་སྟེང་སླར་ཡང་༸གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མར་འཇར་མན་ནཱ་རྫཱི་གཡོ་བྱུས་དང་། བོད་མི་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་ལ་རྒྱུ་སྐུལ་བྱེད་མཁན་ཡིན་པའི་མ་ཉེས་ཁག་གཡོགས་བྱས་ཡོད། ༸གོང་ས་མཆོག་གིས་བོད་ནང་གི་ངོ་རྒོལ་དོན་རྐྱེན་ནི་རྒྱ་ནག་གི་གདུག་རྩུབ་སྲིད་བྱུས་ཀྱིས་རྐྱེན་པས་རེད་ཅེས་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་ཡོད། འདིས་རྒྱ་ནག་དབང་འཛིན་པར་ཚོ་ཁོང་ཁྲོ་ཆེན་པོ་ལངས་ཡོད། དྲ་རྒྱ་དེའི་ཐོག་༸གོང་ས་མཆོག་ནི་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་ཀྱི་མགོ་འདྲེན་བྱེད་མཁན་ཡིན་པའི་སྐྱོན་འཛུགས་དང་། ཁོང་ནི་མགོ་བདེ་གཡོ་སྒྱུ་ཅན་ཞིག་ཡིན་པས་མི་རིིགས་དབྱེ་འབྱེད་ཀྱི་བྷར་ལེན་རྩིག་གྱང་བཟོ་འདོད་ཡོད་པ་རེད་ཟེར། འགྲེལ་བརྗོད་ཁ་སྣོན་བྱས་དོན། ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་སྐད་ཆ་དེས་ང་ཚོར་འཛམ་གླིང་དམག་ཆེན་གཉིས་པའི་སྐབས་ཀྱི་འགོག་ཐབས་བྲལ་བ་དང་གདུག་རྩུབ་ཅན་གྱི་ནཱ་རྫཱི་དྲན་གསོ་བཏང་བྱུང་། ཧཱེ་ཐི་ལར་གྱིས་ཇེའུ་མི་རིགས་སྡེབ་གསོད་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་དང་ཅི་འདྲའི་གོ་མཚུངས་པ་ཞིག་རེད་མིན་འདུག་གམ་ཞེས་ཟེར།
ཅིའི་ཕྱིར་པེ་ཅིན་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་བོད་ལ་ཚད་མཐོའི་རང་སྐྱོང་གི་དགོས་འདུན་བཏོན་པར་ཅིའི་ཕྱིར་མོས་འཐུན་མི་བྱེད་དམ། དེ་ནི་མུ་མཐུད་ནས་འགྲོ་བཞིན་པ་ཞིག་རེད། ཟླ་བ་སྔོན་མར་འཐབ་ཕྱོགས་གཅིག་འགྱུར་གྱི་ཚོགས་གཙོ་དང་སྲིད་གཞུང་གི་གནས་རིམ་གཉིས་པ་ཡིན་པའི་སྐུ་ཞབས་ཝའུ་པང་གཱོ་ཡིས་དབྱིན་ཡུལ་ནང་བགྲོད་སྐྱོད་བྱེད་རྒྱུ་དེ་༸གོང་ས་མཆོག་དང་དབྱིན་ཇིའི་སྲིད་བློན་མཇལ་འཕྲད་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པ་གཏན་འཁེལ་པའི་རྗེས་སུ་ཕྱིར་འཐེན་བྱས་ཡོད། ལི་ཌིས་ནུབ་བྱང་གི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་དང་བོད་དོན་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མིའི་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས་ཧྥ་བན་ཧ་མིལ་ཊོན་གྱིས་དེ་ནི་བྱབ་ཆུང་གི་བྱེད་ཐབས་ཞིག་རེད་ཟེར།
གནས་ཚུལ་གཞན་ཞིག་ནི་རྒྱ་ནག་གཞུང་འབྲེལ་བརྒྱུད་ལམ་ཐོག་ནང་པའི་ཚོགས་འདུ་ཞིག་གི་སྐབས། ཀོ་རི་ཡའི་ནང་པའི་ཇོརྒྱ་ཆོས་བརྒྱུད་ཀྱིས་ཁས་ལེན་དང་འགལ་ཞིང་། རྒྱ་ནག་གི་ནང་སྲིད་ལ་ཐེས་བྱུས་བྱས་སོང་ཞེས་བརྗོད་ཡོད། ཇོརྒྱ་ཆོས་བརྒྱུད་ཀྱིས་གོ་སྒྲིག་བྱས་པའི་འཛམ་གླིང་ནང་པའི་ཚོགས་འདུ་དེར་བཀའ་བློན་ཁྲི་ཟུར་མཁས་དབང་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་བཀའ་སློབ་གནང་པར་གདན་ཞུ་གནང་ཡོད་པར། པེ་ཅིན་གྱིས་དེ་ནི་གཞི་རྩའི་ནང་པའི་བསྲུང་བྱ་རྫུན་དང་ཕྲ་མ་ངག་འཁྱལ་བཅས་ལ་འགལ་བ་རེད་ཅེས་ཟེར། ཤིན་ཧཱ་གསར་ཤོག་ཐོག་ཀོ་རི་ཡའི་ནང་པའི་ཆོས་བརྒྱུད་ཀྱིས་ནང་པའི་ཞི་བདེ་བརྟན་ལྷིང་ལ་གཏོར་ཞིག་དང་སྲོལ་རྒྱུན་རྒྱ་ཀོ་གཉིས་ཀྱི་མཐུན་ལམ་ལ་དོ་ཕོག་ཆེན་པོ་བཟོས་ཤིང་། བོད་པ་ཚོར་ནང་ཆོས་སྐོར་སྐད་ཆ་བཤད་དབང་མེད་པ་རེད་ཅེས་ཟེར།
འབར་མའི་དབང་འཛིན་པའི་ཕྱོགས་ནས་གཅིག་བསྡུས་དབང་བསྒྱུར་གུ་ཡངས་ཐོག་ནས་ལྕམ་ཨང་སན་སུ་ཀི་དང་མཉམ་ལས་བྱེད་རྒྱུ་དང་། ཁོ་མོ་ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཏུ་ཕེབས་སྐྱོད་ཆོག་པ་དང་འབར་མའི་འཐུས་ཚབ་ཅིག་ལ་ཐག་གཅོད་བྱས་ཡོད། ཁོ་མོའི་ཆེས་ཐོག་མའི་འཚམས་གཟིགས་དེ་བཞིན་གེནིཝ་ནང་འབར་མའི་ནང་བཙན་སྐུལ་ངལ་རྩོལ་རྩ་མེད་བཟོ་དགོས་པ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ངལ་རྩོལ་ལྷན་ཚོགས་སུ་གཏམ་བཤད་གནང་ཡོད། ཏར་སྤྲིངས་གསར་ཤོག་ཐོག་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་དོན། འཚམས་གཟིགས་དེ་ནི་འབར་མའི་ནང་ཆབ་སྲིད་འཕོ་འགྱུར་གསར་པ་ཞིག་ཏེ། འདས་པའི་ལོ་བཅུ་ ཕྲག་འགའི་དམག་མིའི་དབང་བསྒྱུར་མཇུག་བསྒྲིལ་དང་མི་མང་སྲིད་གཞུང་གསར་པའི་དབང་ཆ་མངོན་འགྱུར་འོངས་བའི་མཚོན་རྟགས་ཤིག་རེད་ཟེར། བདུན་ཕྲག་གཉིས་ཙམ་གྱིི་འཚམས་གཟིགས་ཐོག་མ་སུ་ཛར་ལནཌི་དང་དེ་རྗེས་ནོར་ཝེ། ཧྥ་རན་སི། དབྱིན་ཡུལ། ཨེར་ལན་ཌི་བཅས་དང་། ཨོསལོའི་ནང་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༡ ལོར་ཁོ་མོར་གནང་བའི་ནོ་བྷེལ་ཞི་བདེའི་གཟེགས་རྟགས་ཀྱི་གཏམ་བཤད་གནང་རྒྱུ་རེད།
ཨོསལོའི་ནང་ནོ་བྷེལ་གཟེགས་རྟགས་ཞལ་བཞེས་ཀྱི་གཏམ་བཤད་ནང་། ལྕམ་ཨང་སན་སུ་ཀི་ཡིས་དཀའ་སྙོག་མ་སེལ་བའི་གནད་དོན་ཁག་གླེང་ཡོད། ང་འདིར་ཡོད་པ་ནི་སྐབས་ཤིག་ལ་ང་བསམ་སྤྱོད་རང་དབང་བྲལ་བའི་བཙོན་པ་ཞིག་ཡིན་པས་རེད། ཁྱེད་རྣམས་ཀྱིས་ང་ལ་ལྟ་བ་དང་གསན་གནང་གི་ཡོད། ཐུགས་རྗེའི་གཟིགས་དྲན་དགོས་པ་ཞིག་ནི་ཡང་ཡང་བསྐྱར་ཟློས་བྱེད་རྒྱུའི་བདེན་པ་ནི་བསམ་སྤྱོད་རང་དབང་བྲལ་བའི་བཙོན་པ་ཞིག་ནི་རང་དབང་མང་པོ་དང་བྲལ་བ་རེད། ངའི་རྒྱལ་ཁབ་ནང་མང་པོ་ཞིག་ལ་ད་དུང་རང་དབང་ཐོབ་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་མང་པོ་ཞིག་ལ་དྲང་ བདེན་ལོངས་སྤྱོད་ཐུབ་ཀྱི་མེད་པའི་གྲངས་ཚད་ནི་གཅིག་ལས་མང་བ་ཡོད་ཅེས་གསུངས། ཡུ་རོབ་ཁུལ་ཏུ་བཞུགས་རིང་ཁོ་མོའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཁ་གཏད་དུ་གྱུར་བའི་བཙན་ཁྲིམས་དག་གཙང་སེལ་བཟོ་རྒྱུ་དང་དངུལ་བུན་གསར་པ་ཞིག་ཐོབ་ཐབས་ལ་འབད་བརྩོན་གང་ཐུབ་གནང་རྒྱུ་རེད།
འབར་མའི་དབང་འཛིན་པ་དང་ཁོ་མོའི་བར་གྱི་བསམ་ཤེས་ཀྱིས་ཁོ་མོས་རང་གི་སེམས་ནང་གི་སྐད་ཆ་བཤད་ཆོག་པ་དང་། དུས་མཚུངས་ཁོ་མོས་འབར་མའི་གནད་དོན་ཆེད་འབོད་སྐུལ་གནང་ངེས་པ་རེད། དྲི་བ་ཞིག་སླེབས་པ་ནི། ཡུ་རོབ་འཚམས་གཟིགས་ཀྱི་རྗེས་སུ་རླབས་ཆེ་བ་མངོན་འགྱུར་འོངས་མིན་དེ་རེད། དེ་ནི་གསལ་བོའི་ཐོག་ནས་འབར་མ་ཆགས་ངེས་ཡིན་པ་དང་། བྱེ་བྲག་ཏུ་གཅིག་སྡུད་དབང་འགྱུར་ལམ་ལུགས་སྒོ་འབྱེད་བྱེད་རྒྱུར་བློ་སྟོབས་ཅན་གྱི་ད་ལྟའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དབང་འཛིན་པ་དང་ལྕམ་ཨང་སན་སུ་ཀི་འོས་འདུ་ལ་བཞེངས་ཆོག་པ་བཟོས་ཡོད། (དེང་སྐབས་ཕྱི་རྒྱལ་ཁག་ནང་གཞུང་འབྲེལ་མ་མིན་པའི་སྐུ་ཚབ་ལྟ་བུར་སྐྱོད་བཞིན་ཡོད།) དམག་སྤྱི་མཆོག་གིས་རྟོགས་ཐུབ་པ་ནི། གལ་ཏེ་ཁོ་བ་ཚོས་མཚན་སྙན་གྲགས་དང་གུས་བཀུར་ཅན་གྱི་ཕྱོགས་འགལ་པ་བེད་སྤྱོད་གཏོང་ཐུབ་ཚེ། དེ་ནི་རྒྱལ་ཁབ་ལ་རྒྱལ་ཁའི་ཐབས་ལམ་ཞིག་ཡིན་པ་དེ་རེད།
པེ་ཅིན་མགོ་ཁྲིད་ཚོས་འདི་གོ་རྟོགས་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་དམ། ཅིའི་ཕྱིར་ཁོ་བ་ཚོས་༸གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་དགྲ་བོ་དང་གདོན་འདྲེ་ལྟ་བུར་བཟོ་རྒྱུ་ལས་ལྡོག་ནས་མཉམ་ལས་འབྲེལ་འཐུད་པ་དང་འཐུས་ཚབ་པ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཏུ་བེད་སྤྱོད་བྱེད་ཐུབ་ཀྱི་མེད་དམ། དེས་རྒྱ་བོད་གཉིས་ཀྱི་ནང་རླབས་ཆེན་གྱི་འཕོ་འགྱུར་འབྱུང་ངེས་(ཕྱོགས་མཚུངས་ཀྱི་རྒྱ་གར་ལའང་)པ་དང་། རྗེས་འབྲས་མང་པོ་འབྱུང་ངེས། གཅིག་ནི་རྒྱ་ནག་བརྟན་ལྷིང་དང་། ཆེ་མཐོང་དང་གུས་བརྩི་ཅན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཏུ་འགྱུར་པ་དང་། དེས་རྒྱ་ནག་གི་གཟུགས་བརྙན་རྦད་དེ་འགྱུར་ལྡོག་འབྱུང་ངེས་རེད། མ་གཞི་ནས་གཟུགས་བརྙན་ནི་རྒྱ་མིའི་སེམས་ཁམས་ནང་རྟག་ཏུ་གལ་ཆེན་དོན་ཆེན་ཞིག་ཡིན།
རིམ་པས་བོད་མི་དམངས་ཀྱི་སེམས་ནད་བསངས་པ་དང་། གཅིག་རྗེས་གཉིས་མཐུད་ཀྱིས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་དང་རྒྱུན་ཆད་མེད་པའི་དོན་རྐྱེན་དག་ཀྱང་མཚམས་འཇོག་ཡོང་ཐུབ་ཀྱི་རེད། ཕུགས་རྒྱང་རིང་པོར་བོད་རྒྱ་ནག་གི་མངའ་ཁུལ་གཞན་ཚོར་དཔེ་སྟོན་ལྟ་བུ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་སྲིད། ལྷག་པར་དུ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༨ ལོའི་ནང་ཏིང་ཞའོ་པིན་གྱིས་མགོ་འཛུགས་བྱས་པའི་‘དཔའ་འབྱོར་ནི་རླབས་ཆེན’ཞེས་པའི་ཚང་ཚིང་དུ་ཚུད་པའི་རྒྱ་ནག་གི་གཞོན་སྐྱེས་ཚོར་༸གོང་ས་མཆོག་ནས་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་ལམ་སྟོན་གཟིགས་སྐྱོང་ཐོབ་ཐུབ། དཔའ་འབྱོར་གྱིས་རྒྱ་མི་ཚོར་ཕྱི་དངོས་པོའི་ཕན་བདེ་གང་ཙམ་ཐོབ་ཡོད་མོད་ཀྱང་། བརྒྱུད་རིམ་དེའི་ཁྲོད་མང་པོ་ཞིག་གིས་སོ་སོའི་གཏིང་ཟབ་པའི་སྲོལ་རྒྱུན་བཟང་སྤྱོད་བརླགས་ཚར་ཡོད།
ཞི་ཆིན་པིན་གྱིས་མགོ་འཁྲིད་པའི་མི་རབས་རྗེས་མའི་མགོ་ཁྲིད་ཚོས་འདོད་པའི་རྒྱ་ནག་གི་གཟུགས་བརྙན་དེ་གཏན་ལྷིང་དང་གུས་བརྩིའམ་ཡང་ན་བྱབ་ཆུང་དང་ནག་ཐིག་ཅན་ག་འདྲ་ཞིག་དགོས་མིན་ཐག་གཅོད་བྱེད་རྒྱུ་དེ་རེད། འབར་མའི་དཔེ་སྟོན་དེས་ཁོ་ཚོར་སེམས་སྐུལ་ཐེབས་དགོས་ངེས་ཤིག་རེད།
རྩོམ་ཡིག་འདི་ནི་ཁུ་ལོ་ཌེ་ཨར་པེ་(Claude Arpi)ལགས་ཀྱིས་ ༢༠༡༢། ༦། ༢༡ ཉིན་རྒྱ་གར་ཉིན་རེའི་གསར་ཤོག་ (The Pioneer)ཞེས་བའི་ཐོག་སྤེལ།
མ་རྩོམ་གྱི་ཁ་བྱང་། http://www.dailypioneer.com/columnists/itemlist/user/131-claudearpi.html
དཔྱད་བརྗོད་ཀྱི་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་སྒྱུར་རྩོམ་ལེགས་པོ་ཞིག་སྤེལ་འདུག