ཁ་སང་སྨོན་ལམ་བོད་ཀྱི་བརྡ་འཕྲིན་ཞིབ་འཇུག་ཁང་གིས་གོ་སྒྲིག་གནང་ཐོག དྷ་སར་སྨོན་ལམ་བོད་ཀྱི་ཀུན་བཏུས་གློག་ཀླད་ཚིག་མཛོད་ཆེན་མོའི་སྒྲོམ་གཞི་གཏན་འབེབས་དང་འབྲེལ་བའི་བགྲོ་གླེང་ཚོགས་འདུ་ཞིག་ཚོགས་ཏེ། ཚིག་མཛོད་ཀྱི་སྒྲོམ་གཞི་སྒྲིག་སྟངས་ཐད་གནད་ཡོད་མི་སྣས་བསམ་ཚུལ་བརྗེ་རེས་དང་། ལས་ཁུངས་ཀྱི་དྲ་རྒྱའི་ནང་མི་མང་གིས་མཉམ་རུབ་གནང་ཕྱོགས་ངོ་སྤྲོད་བཅས་གནང་སོང་།
ཁ་སང་ཕྱི་ཚེས་ ༡༨ ཉིན་དྷ་ས་བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཚོགས་ཁང་དུ། སྨོན་ལམ་བོད་ཀྱི་བརྡ་འཕྲིན་ཞིབ་འཇུག་ཁང་གིས་༼ སྨོན་ལམ་བོད་ཀྱི་ཀུན་བཏུས་གློག་ཀླད་ཚིག་མཛོད་ཆེན་མོའི་སྒྲོམ་གཞི་གཏན་འབེབས་དང་འབྲེལ་བའི་བགྲོ་གླེང་ཚོགས་འདུ་༽ཞིག་ཚོགས་ཡོད་པ་དང་། ཚོགས་འདུའི་སྟེང་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་བཀའ་བློན་ཁྲི་ཟུར་མཁས་དབང་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་དང་བཀའ་ཟུར་སྐྱབས་རྗེ་ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེ་རྣམ་གཉིས་གཙོས། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་གཞོན་གྱིས་དབུས་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་རྣམ་པ། སྐུ་སྒེར་དྲུང་ཆེ་དང་དབུས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ལྷན་ཁང་ཁག་གི་དྲུང་ཆེ་རྣམ་པ། དེ་བཞིན། བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་ཀྱི་ཤེས་ལྡན་པ་དང་རྩོམ་པ་པོ་བཅས་གནད་ཡོད་མི་སྣ་ ༡༠༠ ཙམ་འཛོམས་ཐོག གློག་ཀླད་ནང་ཚིག་མཛོད་ཆེན་མོའི་སྒྲོམ་གཞི་སྒྲིག་སྟངས་ཐད་གཏམ་བཤད་དང་། དྲི་བ་དྲིས་ལན་བཅས་གནང་སྟེ་ཉིན་གཅིག་རིང་བགྲོ་གླེང་གནང་སོང་།
ཚོགས་འདུའི་ཐོག་མར་སྨོན་ལམ་བོད་ཀྱི་བརྡ་འཕྲིན་ཞིབ་འཇུག་ཁང་གི་འགན་འཛིན་བློ་བཟང་སྨོན་ལམ་ལགས་ཀྱིས། སྨོན་ལམ་བོད་ཀྱི་བརྡ་འཕྲིན་ཞིབ་འཇུག་ཁང་ངོ་སྤྲོད་དང་། ཚོགས་འདུའི་དགོས་དམིགས་གསལ་འདོན། ལས་ཁུངས་ཀྱི་དྲ་རྒྱ་(www.monlamit.org) ངོ་སྤྲོད་བཅས་གནང་བ་དང་། ཚིག་མཛོད་རྩོམ་སྒྲིག་པ་སྤྲོ་ཚིགས་ཆོས་གྲགས་ལགས་ཀྱིས་ཚིག་མཛོད་ནང་བརྡ་སྤྲོད་ཀྱི་དབྱེ་བ་དང་བརྡ་ཆད་དགར་སྟངས་སྐོར་དང་། ཚིག་མཛོད་རྩོམ་སྒྲིག་འགན་འཛིན་འཇུ་བསྟན་སྐྱོང་ལགས་ཀྱིས་ཚིག་མཛོད་ནང་ཐ་སྙད་འགྲེལ་བཤད་རྒྱག་སྟངས་ཀྱི་ཚད་གཞིའི་སྐོར་ངོ་སྤྲོད་བཅས་གནང་རྗེས། སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་ཐེངས་འདིའི་བགྲོ་གླེང་གི་བརྗོད་གཞིའི་བཀའ་སློབ་གསུངས་བཤད་གནང་བ་དང་། ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱི་རྩོམ་སྒྲིག་འགན་འཛིན་ཀརྨ་སྨོན་ལམ་ལགས་ཀྱིས་ཚིག་མཛོད་རྩོམ་སྒྲིག་བྱ་ཕྱོགས་ཐད་རང་ཉིད་ཀྱི་ཉམས་མྱོང་དང་འབྲེལ་བའི་ཐོག་ནས་གཏམ་བཤད་བཅས་གནང་བར་མ་ཟད། ཚོགས་འདུར་ཕེབས་མཁན་གནད་ཡོད་ཤེས་ལྡན་པ་ཡོངས་ཀྱིས་བརྗོད་གཞི་དང་འབྲེལ་བའི་ཐོག་སོ་སོའི་བསམ་ཚུལ་བརྗོད་པ་དང་དྲི་བ་དྲིས་ལན་བཅས་གནང་སོང་།
བགྲོ་གླེང་ཚོགས་འདུའི་ཐོག་བཀའ་ཟུར་ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས། “ སྤྱིར་ང་རང་ཆོས་དང་རིག་གཞུང། དེ་བཞིན་ཆབ་སྲིད་བཅས་གང་ཅིའི་ཐོག་མཁས་པ་དང་བཤད་ཤེས་མཁན་དེ་འདྲ་མིན། ལྷག་པར་བརྡ་སྤྲོད་ཀྱི་ཐོག་དམིགས་བསལ་བཤད་རྒྱུ་གང་ཡང་མི་འདུག འོན་ཀྱང་སྨོན་ལམ་གྱིས་མགོ་བཙུགས་པའི་ལས་གཞི་དེའི་ཐོག་རྒྱབ་སྐྱོར་མཚོན་ཆེད་བཅར་བ་ཡིན། ད་ལྟའི་ལས་གཞི་འདི་ནི་ཞིབ་ཚགས་པོ་དང་རྒྱ་ཆེན་པོ། ཧ་ཅང་ཡག་པོ་ཞིག་མཐོང་སོང། འོན་ཀྱང་དོན་ཚན་རེ་རེའི་ཐོག་མཁས་པ་མང་པོར་གྲོས་བསྡུར་གནང་དགོས་རྒྱུ་དང། མཁས་པའི་ལྷན་ཚོགས་མང་པོ་གནང་སྟེ་བགྲོ་གླེང་དཔྱད་ཞིབ་གནང་དགོས་རྒྱུ་ཞིག་རེད་འདུག་བསམ་པའི་ཚོར་སྣང་བྱུང་།” ཅེས་གསུངས་ཏེ། རིམ་པས་ལས་དོན་དངོས་སུ་ལག་བསྟར་སྐབས་བགྲོ་གླེང་དང་ཞིབ་འཇུག་རྒྱ་ཆེ་ཙམ་གནང་སྟེ་ལས་གཞི་འདི་སྤུས་དག་པོ་ཞིག་བཟོ་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པ། ལྷག་པར་དུ་དེང་སྐབས་གསར་རྩོམ་ཁག་ཅིག་དོན་རྟོགས་དཀའ་བ་དང་དོན་ལོག་པར་རྟོགས་འགྲོ་བ་མང་པོ་ཡོང་གི་ཡོད་སྟབས། ཚིག་གི་ཐ་སྙད་བེད་སྤྱོད་བྱེད་སྟངས་ཐོག་གཟབ་གཟབ་གནང་དགོས་པ་གསུངས་སོང་།
དེ་བཞིན། ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་བརྡ་དང་ཐ་སྙད་གསར་བཟོའི་སྐོར་ལ་གསུངས་དོན། བརྡ་དང་ཐ་སྙད་མང་པོ་གསར་བཟོ་ལ་བརྟེན་ནས། མ་འོངས་པར་བཀའ་བསྟན་གཙོས་བོད་རང་གི་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་ཁག་ཀློག་སྐབས་གོ་བ་མ་ལོན་པ་དེ་འདྲ་མི་ཡོང་བ་ཞིག་གནང་དགོས་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་ཡིན་པའི་ཐད། དེང་སྐབས་རྒྱ་ནག་ནང་རྒྱ་ཡིག་གསར་རྙིང་གཉིས་སུ་ཁ་གྱེས་དེ་ཕན་ཚུན་གོ་བ་ལོན་མི་ཐུབ་པའི་དཀའ་ངལ་འཕྲད་ཀྱིན་ཡོད་པ་དཔེ་མཚོན་དུ་དྲངས་ཏེ། བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་རྙིང་པ་དེ་དག་ཡག་པོ་གོ་ཐུབ་པ་དང་དོན་ཟབ་མོ་རྟོགས་ཐུབ་པ་ཞིག་བཟོ་དགོས་རྒྱུ་དང་། ཚིག་ལ་འགྲེལ་བཤད་རྒྱག་སྐབས་མདོ་སྔགས་རིག་གཞུང་དང་། རྒྱལ་རབས་ཆོས་འབྱུང་བཅས་ཀྱི་ཐོག་རང་སྐྱ་འཕེར་བ་ཞིག་དགོས་ཀྱི་ཡོད་སྟབས། ཚན་པ་དེའི་ལས་བྱེད་རྣམས་སྤུས་དག་ཤེས་ཚད་ལྡན་པ་ཞིག་དགོས་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་གསུངས་འདུག
དེ་རྗེས། སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་བཀའ་བློན་ཁྲི་ཟུར་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་བཀའ་སློབ་གསུང་བཤད་གནང་དོན། “སྐད་ཡིག་ཆག་འཇིག་གི་སྐད་ཆ་བཤད་སྐབས། ང་ཚོའི་བསམ་བློར་བོད་ནང་རྒྱ་མིས་བཙན་གནོན་འོག་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་སྐད་ཡིག་དང་བཅས་པ་རྩ་མེད་གཏོང་རྒྱུའི་འཆར་གཞི་ལྡན་པའི་ལས་འགུལ་སྤེལ་གྱི་ཡོད་སྟབས། དེའི་དབང་གིས་ཉམས་ཆག་འགྲོ་གི་རེད་བསམ་པའི་འཇིགས་སྣང་མ་གཏོགས། དེ་ལས་གཞན་པའི་ལམ་ཁ་རྣམས་བསམ་བློའི་ནང་འཁོར་གྱིན་མེད་པ་ཞིག་ངས་མཐོང་གི་འདུག སྤྱིར་བཏང་དུས་ཚོད་ཀྱི་འགྱུར་བའི་ནང་ཉམས་ཆག་མང་པོ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་ལ། གོ་ལ་གཅིག་གྱུར་གྱི་གནས་སྟངས་འདིའི་འོག་བོད་པ་ཙམ་མིན་པར། འཛམ་གླིང་གི་མི་རིགས་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཆུང་བ་མང་པོའི་སྐད་ཡིག་ཉེན་ཁར་བསླེབས་ཡོད།” ཅེས་གསུངས་ཏེ། འདས་པའི་ལོ་ལྔ་བཅུ་ལྔ་གྲངས་རིང་བོད་ནང་གི་མཁས་དབང་རྣམས་ཀྱིས་སོ་སོའི་སྐད་ཡིག་དང་རིག་གཞུང་ཐོག་རླབས་ཆེན་གྱི་ཕྱག་ལས་གནང་ཡོད་པ་དེ་དག་གཟི་བརྗིད་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་དང་། བཙན་བྱོལ་རང་དབང་ལུང་པའི་ནང་མཐུན་རྐྱེན་འཛོམས་མཁན་ཚོས་གནང་མ་ཐུབ་མང་པོ་ཞིག་བོད་ནང་བཞུགས་མཁན་ཚོས་གནང་ཡོད་པ་དེ་ངོས་འཛིན་གསལ་པོའི་ཐོག་ནས། ཁོང་ཚོས་དཀའ་ལས་བརྒྱབ་བཞག་པ་དེ་དག་ལ་ཡ་རབས་བཟང་སྤྱོད་ཐོག་དྲིན་དྲན་པ་དང་དྲིན་གཟོ་བ་གཉིས་དགོས་སྐོར་གསུངས་སོང་།
མཇུག་མཐར། བཀའ་བློན་ཁྲི་ཟུར་མཆོག་གིས། “རྒྱ་མིས་ང་ཚོའི་སྐད་ཡིག་རྩ་མེད་གཏོང་རྒྱུ་དེ་མངོན་སུམ་མཐོང་ཆོས་སུ་ཡོད། འོན་ཀྱང་། ང་ཚོས་མཐོང་མི་ཐུབ་པ་དེ་དེང་རབས་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་དཔལ་ཡོན་དང་དེའི་ཤུགས་རྐྱེན། མི་རབས་གཞོན་པ་ཚོས་དོ་སྣང་བྱེད་ཕྱོགས་ཀྱི་ཐོག་ནས་ཉམས་ཆག་འགྲོ་བཞིན་ཡོད། དེ་དང་ཆབས་ཅིག་སྐད་ཡིག་འགྱུར་འགྲོས་ཀྱི་ཐོག་ནས་ཀྱང་ཉམས་ཆག་མང་པོ་ཞིག་འགྲོ་བཞིན་ཡོད། སྐད་ཡིག་འགྱུར་འགྲོས་དེ་བསམ་བློའི་འགྱུར་འགྲོས་ལས་ཀྱང་མགྱོགས་པ་ཞིག་རེད་འདུག དེ་ང་ཚོས་ངོ་ཤེས་པ་ཞིག་དགོས་པ་དང་འགྱུར་འགྲོས་དེར་སྐབས་རེར་མཉམ་རུབ་བྱས་ཏེ་མདུན་སྐྱོད་བྱེད་དགོས་རྒྱུ་དང་། སྐབས་རེ་གདོང་ལེན་བྱས་ཏེ་དགག་པ་རྒྱག་དགོས་ཀྱི་ཡོད། ལས་དོན་གཞི་རྒྱ་ཆེ་རུ་དང་ལས་བྱེད་མང་དུ་ཕྱིན་པའི་སྐབས། ཐོག་མའི་མི་གཅིག་གི་རིགས་གཅིག་རྐང་འཛིན་གྱི་ནུས་པ་དེ་སྔོན་ལྟར་མ་ཉམས་པ་དགོས་ལ། ཟླ་གཅིག་ཞག་གཅིག་ནང་གྲུབ་འབྲས་མིག་མཐོང་ལག་ཟིན་ཡོང་རྒྱུ་ཡོད་པ་དེ་ཚོའི་རིགས་གནང་ཐུབ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་རེད་བསམ་གྱི་འདུག” ཞེས་གསུངས་ཡོད་པ་རེད།
སྨོན་ལམ་བོད་ཀྱི་བརྡ་འཕྲིན་ཞིབ་འཇུག་ཁང་གསར་འཛུགས་ཀྱིས་ལས་གཞི་ཁག་མགོ་བརྩམས་ནས་ཟླ་གསུམ་ལྷག་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། དེང་དུས་བརྡ་འཕྲིན་དུས་རབས་ཀྱི་འགྱུར་འགྲོས་དང་བསྟུན་ནས། བོད་རང་གི་སྐད་དང་ཡི་གེ་ཆ་ཚང་ཞིག་བརྡ་འཕྲིན་ནང་འཇུག་ཐུབ་རྒྱུ་དམིགས་ཡུལ་དུ་བཟུང་སྟེ། ལས་གཞི་གཙོ་བོ་གློག་ཀླད་ནང་བོད་ཀྱི་ཚིག་མཛོད་དང་། བརྡ་སྤྲོད། སྒྲ་གདངས་གསར་འཇུག་དང་། དྲ་རྒྱ་བརྒྱུད་ནས་ཐ་སྙད་གསར་རྙིང་དང་ཡུལ་སྐད་ཐ་སྙད་སོགས་བསྡུ་རུབ་ཀྱི་མཉམ་ལས་བཅས་གནང་གི་ཡོད་འདུག
གསར་འགོད་པ། ཚེ་རིང་རྒྱལ།
རིན་ཐང་གིས་ཕྱུག་པའི་འོས་སྦྱོར་གསར་སྤེལ་གྱི་རྩོམ་དེ་མཇལ་ཟིན། འདིའི་བརྗོད་བྱ་གནད་བསྡུས་ཤིག་གསར་འགོད་པ་ཉིད་ཀྱི་མིང་ཐོག་ནས་མཚོ་སྔོན་ཟིན་བྲིས་སུ་འགོད་ཆོག་པར་ཞུ།
དུས་ཀྱི་འགྱུར་འགྲོས་དང་བསྟུན་པའི་རིག་གཞུང་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་བྱ་འགུལ་བཟང་པོར་མངོན་པར་བསྟོད་དོ།།
བཀྲིས་བདེ་ལེགས། སྨོན་ལམ་ལགས་དང་ཕྱག་རོགས་ལྷན་རྒྱས་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་གནང་།
ལས་གཞི་འདིའི་རེ་འདུན་ནི་མགྱོགས་ལོད་མིན་པས་ཞིབ་ཚགས་ཞིབ་འཇུག་གིས་ཕྱིས་སུ་དོན་གཉེར་ཅན་དག་གིས་དངོས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པའི་སྐབས་དགའ་མོས་ངང་གིས་དགྱེས་འགྲོ་བ་ཞིག་བཟོ་རོགས་དང་།
བཀྲ་ཤིས་སོ།
ཁྲི་ཟུར་མཁས་དབང་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས།
་་་་་ བཙན་བྱོལ་རང་དབང་ལུང་པའི་ནང་མཐུན་རྐྱེན་འཛོམས་མཁན་ཚོས་གནང་མ་ཐུབ་མང་པོ་ཞིག་བོད་ནང་བཞུགས་མཁན་ཚོས་གནང་ཡོད་པ་དེ་ངོས་འཛིན་གསལ་པོའི་ཐོག་ནས། ཁོང་ཚོས་དཀའ་ངལ་བརྒྱབ་བཞག་པ་དེ་དག་ལ་ཡ་རབས་བཟང་སྤྱོད་ཐོག་དྲིན་དྲན་པ་དང་དྲིན་གཟོ་བ་གཉིས་དགོས་་་་་་་
ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས།
་
་་་ བརྡ་དང་ཐ་སྙད་གསར་བཟོའི་སྐོར་ལ་གསུངས་དོན། བརྡ་དང་ཐ་སྙད་མང་པོ་གསར་བཟོ་ལ་བརྟེན་ནས། མ་འོངས་པར་བཀའ་བསྟན་གཙོས་བོད་རང་གི་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་ཁག་ཀློག་སྐབས་གོ་བ་མ་ལོན་པ་དེ་འདྲ་མི་ཡོང་བ་ཞིག་གནང་དགོས་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་ཡིན་་་་་་་་་
རྒན་བློ་བཟང་སྨོན་ལམ་ལགས་ནི་བོད་པའི་སྐད་ཡིག་རིག་གཞུང་ཐོག་ཕྱག་རྗེས་རླབས་ཆེན་འཇོག་གནང་མཁན་ཞིག་ཡིན། བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་སུ་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་ཡོང་གི་ཡོད།
ཐེངས་འདིའི་ལས་གཞི་འདི་ཡང་ཧ་ཅང་རྒྱ་ཆེན་པོ་དང་གཏིང་ཟབ་པོ་ཞིག་རེད། ཁྱེད་ཀྱི་ཐུགས་ཀྱི་བཞད་དགོངས་མཐའ་དག་ཡིད་བཞིན་དུ་འགྲུབ་ཅིང་། བོད་པའི་མི་རབས་ནས་མི་རབས་ལ་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་ཡོང་བ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་བའི་སྨོན་ལམ་གྲངས་མེད་ཞུ་བཞིན་ཡོད།