གངས་སྐྱིད་བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་གིས་རྒྱ་ཡིག་རྒྱ་སྐད་མཁྱེན་མཁན་ཚོས་རྒྱ་ཡིག་དཔེ་དེབ་ལྟ་གཡར་བྱེད་པ་དང་། རྒྱ་ཡིག་ཐོག་ནས་བོད་རིག་པར་ཞིབ་འཇུག་ཆེད། དཔེ་མཛོད་ཁང་གི་འཁྲིས་སུ་རྒྱ་ཡིག་དཔེ་མཛོད་ཡན་ལག་ཅིག་དང་། སྤྱིར་བཏང་དཔེ་ཁང་བཅས་གསར་འཛུགས་གནང་འདུག
གངས་སྐྱིད་བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་གིས་བོད་མི་རྒྱ་ཡིག་ཤེས་མཁན་ཚོར་དཔེ་དེབ་ལྟ་གཡར་དང་། རྒྱའི་སྐད་ཡིག་ནང་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་། ལོ་རྒྱུས་དང་ཆབ་སྲིད་བཅས་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་མཁན་བཅས་ལ་དམིགས་ཏེ། གངས་སྐྱིད་དཔེ་མཛོད་ཁང་གི་འཁྲིས་སུ་རྒྱ་ཡིག་དཔེ་མཛོད་སྡེ་ཚན་ཞིག་གསར་དུ་ཕྱེ་ཡོད་པ་དང་། རྒྱ་ཡིག་དཔེ་མཛོད་ཀྱི་ གཤམ་འོག་ཏུ་‘སྤྱི་བཏང་དཔེ་མཛོད’ཅེས་པའི་དཔེ་དེབ་ལྟ་གཡར་བྱེད་ས་སྟབས་བདེ་ཞིག་ཀྱང་གསར་འཛུགས་གནང་འདུག
གསར་འགོད་པས་གངས་སྐྱིད་བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་གི་འགན་འཛིན་དགེ་བཤེས་ལྷག་རྡོར་ལགས་སུ། རྒྱ་ཡིག་དཔེ་མཛོད་གསར་པ་དེའི་སྐོར་ལ་བཅར་འདྲི་ཞུས་དོན་ལྟར་ན། ཁོང་ཐོག་མར་གངས་སྐྱིད་དཔེ་མཛོད་ཁང་དུ་ཡོང་སྐབས། དཔེ་མཛོད་ཁང་ནང་རྒྱ་ཡིག་གི་དཔེ་དེབ་མང་པོ་ཞིག་ཉར་ཚཊ་བྱས་ཡོད་པ་ལས་ལྟ་ཀློག་བྱེད་མཁན་ཧ་ལམ་གཅིག་ཀྱང་བྱུང་མེད་ཀྱང་། བོད་ནས་གསར་དུ་འབྱོར་བ་ཚོའི་ནང་རྒྱ་ཡིག་ཤེས་མཁན་མང་པོ་ཡོད་པ་དང་། ༧གོང་ས་མཆོག་གིས་ཀྱང་རྒྱ་རིགས་མང་ཚོགས་ལ་འབྲེལ་བ་འཛུགས་རྒྱུའི་མཚོན་པའི་རྒྱ་ཡིག་རྒྱ་སྐད་ཐོག་ཐུགས་སྣང་ཆེན་པོ་གནང་གི་ཡོད་པ་བཅས་ལ་དམིགས་ཏེ། གངས་སྐྱིད་བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་གིས་རྒྱ་ཡིག་དཔེ་མཛོད་ཁང་ལོགས་སུ་ཕྱེ་པ་ཞིག་ཡིན་འདུག
རྒྱ་ཡིག་སྡེ་ཚན་གྱི་དོ་དམ་པས་ངོ་སྤྲོད་གནང་བ་ལྟར་ན། ད་ལྟ་རྒྱ་ཡིག་སྡེ་ཚན་དེར་དཔེ་དེབ་ ༥༠༠༠ ལྷག་ཡོད་པ་དང་། དེ་དག་གཙོ་བོ་རྒྱ་ཡིག་གི་བཀའ་འགྱུར་བསྟན་འགྱུར་དང་། བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་རྒྱ་ཡིག་ཏུ་འགྱུར་ཡོད་པ་ཁག ནང་ཆོས་དང་འབྲེལ་བའི་དཔྱད་རྩོམ། དེ་བཞིན། ༸གོང་ས་མཆོག་གིས་བཀའ་རྩོམ་གནང་བའི་ཆོས་དང་ཆབ་སྲིད་སྐོར། བཀའ་ཟུར་མདའ་དཔོན་སྟག་ལྷ་ཕུན་ཚོཊ་བཀྲ་ཤིས་ལཊ་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་ལ་ཞལ་འདེབས་སུ་བསྩལ་བའི་བོད་རྒྱའི་གནའ་རབས་ལོ་རྒྱུས་སྐོར། མི་ཉག་ལོ་རྒྱུས་དང་བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག གསོ་བ་རིག་པ། བོད་ཆོལ་ཁ་གསུམ་གྱི་ས་གནས་ཁག་གི་ལོ་རྒྱུས། རྒྱ་ནག་གི་དམངས་སྲོིལ་དང་དེང་རབས་རྩོམ་རིག རྒྱ་ནག་དཔོན་རིགས་ཚོའི་རུལ་སུངས་ཀྱི་གནད་དོན་ཚུད་པའི་རྒྱ་ནག་གི་ཆབ་སྲིད་གནས་བབ། ཕྱི་རྒྱལ་མཁས་པས་བྲིས་པའི་བོད་ཀྱི་དངོས་ཡོད་ལོ་རྒྱུས་དང་ཆབ་སྲིད་རྩོམ་ཡིག་སོཊ་ཡིན་འདུག
ཁོང་གིས་བརྗོད་དོན། “ རྒྱ་ཡིག་སྡེ་ཚན་འདིའི་ནང་དུ། བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་གིས་སྔོན་མ་ནས་བདག་ཉར་བྱས་ཡོད་པའི་རྒྱ་ཡིག་གི་དཔེ་དེབ་མང་པོ་ཞིག་འདུག དེའི་སྟེང་ལ་བོད་གཞུང་གི་ལས་བྱེད་རྒན་རབས་པ་ཚོའི་ཕྱག་དེབ་ཞལ་འདེབས་སུ་ཕུལ་བའང་མང་པོ་ཞིག་འདུག དེ་དག་ནང་ཧ་ཅང་རྩ་ཆེན་པོ་འགའ་རེ་འདུག གཞན་པ། ཐའེ་ཝན་དང་ཧོང་ཀོང་། ཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡ། རྒྱ་ནག་བཅས་ནས་ཉོས་པ་རེད། ང་ཚོས་ནང་ཆོས་ཀྱི་དཔེ་དེབ་ཁག་ཐའེ་ཝན་ནས་ཉོ་བཞིན་ཡོད། ཆབ་སྲིད་སྐོར་ཧོང་ཀོང་དང་ཨོ་རི་ཊོ་ལི་ཡ་ནས་རག་པ་རེད། ད་ལྟའི་ཆར་དཔེ་མཛོད་འདིའི་ནང་ནང་ཆོས་སྐོར་གྱི་དཔེ་དེབ་མང་ཤོས་རེད། དེ་ནས་ཆབ་སྲིད་སྐོར་ཏོག་ཙམ་ཡག་པོ་ཡོད། ལོ་རྒྱུས་དང་རྩོམ་ཡིག འཕྲོད་བསྟེན། དམངས་སྲོལ་སོགས་ཀྱི་དེབ་མང་པོ་ཞིག་བསྡུ་རྒྱུའི་འཆར་གཞི་འགྲོ་བཞིན་པ་ཡིན། རྒྱ་ཡིག་སྡེ་ཚན་འདི་མ་འོངས་པར། རྒྱ་ཡིག་གི་ཐོག་ནས་བོད་རིག་པ་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་སའི་བསྟི་གནས་ཤིག་ཏུ་བསྒྱུར་རྒྱུའི་རེ་བ་རྒྱག་གི་ཡོད”ཅེས་བརྗོད་བྱུང་།
གངས་སྐྱིད་བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཀང་གི་ཡན་ལག་ ‘སྤྱི་བཏང་དཔེ་ཁང’ཟེར་བ་དེའི་སྐོར་ལ་རྒྱུས་ལོན་བྱས་པ་ལྟར་ན། ཡན་ལག་དཔེ་མཛོད་ཁང་དེ་ནི་གངས་སྐྱིད་ཁུལ་གྱི་གཞུང་ཞབས་ཚོ་དང་། ངྷ་སའི་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོཊ་པ་དང་ལས་ཁུངས་ཁག་གི་ལས་བྱེད་ཚོར་དམིཊ་ཏེ། ཉིན་རེའི་སྔ་དགོང་གཉིས་དང་གཞུང་འབྲེལ་གུང་གསེང་དང་གཟའ་སྤེན་པ་བཅས་ལ་སྒོ་འབྱེད་ཀྱི་ཡོད་ཅིང་། དབྱར་ཁའི་དུས་ཚིགས་ཏེ་ཕྱི་ཟླ་ ༣ པ་ནས་ ༡༠ བར་སྔ་དྲོའི་ཆུ་ཚོད་ ༡༡ ནས་དགོང་དྲོའི་ཆུ་ཚོད་ ༧ པའི་སྒོ་འབྱེད་རྒྱུ་དང་། དགུན་ཁའི་དུས་ཚིགས་ཏེ་ཕྱི་ཟླ་ ༡༡ ནས་ ༢ བར་ཞོགས་པའི་ཆུ་ཚོད་ ༡༠ བ་ནས་དགོང་དྲོའི་ཆུ་ཚོད་ ༦ བར་སྒོ་འབྱེད་རྒྱུ། དཔེ་མཛོད་ཁང་དེ་ནས་དཔེ་དེབ་གཡར་དགོས་བྱུང་ན། དེབ་དེའི་མ་གནས་སྒོར་མོ་གང་འཚམ་ཞིག་དཔེ་མཛོད་དོ་དམ་པར་གཏའ་མར་འཇོག་དགོས་པར་མ་ཟད། དེབ་ཀྱི་གཡར་གླ་ཉིན་རེར་ཧིན་སྒོར་གཅིག་རེ་ལེན་གྱི་ཡོད་འདུག
གསར་འགོད་པས་སྤྱི་བཏང་དཔེ་ཁང་གི་དོ་དམ་པ་ཟླ་སྒྲོན་ལགས་སུ། དཔེ་དེབ་ལྟ་གཡར་བྱེད་མཁན་སྐོར་ལ་སྐད་ཆ་དྲིས་པར། སྤྱི་བཏང་དཔེ་མཛོད་ཟེར་བ་དེའི་ནང་དཔེ་དེབ་གང་ལ་གང་འཚམ་སྣ་འཛོམ་པོ་ཡོད་ཀྱང་། སློབ་གྲྭའི་གུང་གསེང་སྐབས་སློབ་མ་རེ་ཟུང་ཡོང་གི་ཡོད་པ་ལས་བོད་མི་དཔེ་དེབ་ཀློག་མཁན་ཉུང་ཉུང་ཡིན་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་གངས་སྐྱིད་ཁུལ་གྱི་ལས་བྱེད་ཚོའི་ནང་དཔེ་དེབ་ཀློག་གི་ཡོང་མཁན་དང་དཔེ་དེབ་གཡར་མཁན་ཧ་ཅང་དཀོན་པོ་ཡིན་འདུག ནམ་རྒྱུན་དཔེ་མཛོད་དེར་དེབ་ཀློག་མཁན་མང་ཆེ་བ་ཕྱི་རྒྱལ་བ་ཆགས་ཡོད་འདུག
ངྷ་ས་བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་གི་འགན་འཛིན་དགེ་བཤེས་ལྷག་རྡོར་ལགས་ཀྱིས་བརྗོད་ན། ད་ཆར་ངྷ་ས་བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་དུ་བོད་ཡིག་དང་དབྱིན་ཡིག རྒྱ་ཡིག ཧིན་རྡུ། སྤྱིར་བཏང་ཡན་ལག་དཔེ་མཛོད་བཅས་གསར་འཛུཊ་གནང་ཡོད་ཅིང་། དཔེ་མཛོད་བོད་ཡིག་སྡེ་ཚན་ཁོ་ནར་དཔེ་སྣ་འབུམ་ ༡ ཙམ་བསྡུ་རུབ་དང་ཉར་ཚཊ་བྱས་ཡོད་འདུག
དེ་ནི་གཏམ་བཟང་རེད།
བོད་པ་དང་དེབ་གཉིས་བདུན་ཟུར་ཡིན། གཞུང་གི་ལས་བྱེད་ཚོར་་ཡིན་ཅིག་མིན་ཅིག་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་སྐུ་དཔར་ཡོད་པའི་དེབ་ཅིག་དགོས་པ་རེད། ཡང་ན་དེབ་རིན་མེད་གཅིག་དགོས་པ་རེད། དེ་མིན་དེབ་ཉོ་བ་དང་ཀློག་པ་སོགས་ཧ་ལམ་་་་་་
དཔེ་མཛོད་ཀྱིས་དེབ་ཀློག་ཁང་ཞིག་བཟོས་འདུག ཡག་པོ་རེད། ཡིནའང་ས་ཆ་ཁུག་སྐྱོག ཁང་པ་ནག་ཁུང་ཧ་ཅང་གྲང་ངར་ཅན་ནང་དེབ་ཀློག་ཡས་འཁོར་ཡུག་ཅི་ནས་ཀྱང་མིན་འདུག དཔེ་མཛོད་ནང་ལོག་ལ་དེབ་ཀློག་ས་གཉིས་འདུག དེབ་ཀློག་མཁན་ནི་མིན་འདུག