སེར་བྱེས་དགེ་བཤེས་རྭ་རྒྱ་བློ་བཟང་དཔལ་ལྡན།
བོད་ཅེས་འབོད་པའི་རང་རེའི་མི་རིགས་འདི་ནི་དེང་སྐབས་མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་དུ་གྲགས་པའི་ཡུལ་འདི་རུ་རྩ་བ་ཚུགས་ཤིང་རྩེ་མོ་འབུས་པའི་ས་སྐྱེས་རྡོ་སྐྱེས་ཀྱི་མི་རིགས་ཤིག་ཡིན་ལ། མིང་དུ་གྲགས་པའི་ཐུ་བྷོད་རྒྱལ་རབས་སམ་ཡང་ན་བོད་བཙན་པོའི་རྒྱལ་ཁབ་ལྟ་བུའི་སྟོབས་ལྡན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱང་སྐྱོང་མྱོང་བ་རེད། བཙན་པོའི་རྒྱལ་རབས་འཐོར་ཞིག་ཏུ་སོང་ནས་བཟུང་སྟེ་ད་ལྟ་ལ་ཐུག་གི་བར་དུ་རང་མི་རིགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་རྒྱལ་ཁབ་ཏུ་བགྲང་རུང་བའི་སྲིད་དབང་ཅི་རིགས་པ་བྱུང་མྱོང་ན་ཡང་། དོན་དངོས་པོའི་གནས་ཚུལ་ལ་དེ་དག་ཚང་མ་མི་རིགས་གཞན་ལ་རྒྱབ་བསྙེས་པའི་སྲིད་དབང་རྐྱང་རྐྱང་ལས་མི་རིགས་རང་གིས་གསར་འཛུགས་གཙང་མ་བྱས་པ་ཞིག་ཕལ་ཆེར་མེད་པའི་ཚོད་དུ་ཡོད། ཆོལ་གསུམ་གཅིག་གྱུར་བྱས་པའི་ས་སྐྱའི་སྲིད་དབང་བྱུང་བ་ནས་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་བར་གྱི་རིམ་བྱོན་རྒྱལ་རབས་དག་ནི་ས་སྐྱའི་སྲིད་དབང་གི་འཕྲོ་མཐུད་སྲིད་དབང་ངམ། ཡང་ན་ས་སྐྱ་སྲིད་དབང་སོགས་རིམ་བྱོན་སྲིད་དབང་རེ་རེའི་སྐུ་དྲག་མཐོ་རིམ་བར་དབང་ཆ་རྩོད་རེས་བྱས་ཏེ་མི་སྣ་བརྗེ་རེས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཞིག་ལས་སྲིད་དབང་གསར་འཛུགས་ཀྱི་རྣམ་པ་གསལ་བོ་ཞིག་མཐོང་དཀའ། དེའི་ཕྱིར་རིན་སྤུངས་ཕག་གྲུ་གཙང་པ་སོགས་ནི་ས་སྐྱའི་སྲིད་དབང་རང་གི་འཕྲོ་མཐུད་དུ་བརྩིས་ཀྱང་ཆོག་པའི་ཚོད་དུ་ཡོད།
སྲིད་དབང་གཞན་ཞིག་རྩད་རྫོགས་བྱས་ཏེ་གསར་བཏོད་ཀྱི་རྣམ་པ་མངོན་གསལ་ལྡན་པའི་སྲིད་དབང་ནི་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་ཡིན་མོད། དེ་ཡང་མཐར་གཏུགས་ན་སོག་པོ་ཐུ་མེད་ཚོ་བས་གསར་འཛུགས་བྱས་ཤིང་། སྡེ་སྲིད་སངས་རྒྱས་རྒྱ་མཚོ་དང་ལྷ་བཟང་ཁང་བར་བྱུང་བའི་སྲིད་དབང་འཕྲོག་རྩོད་ཀྱི་ཡོ་ལངས་བརྒྱུད་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་བོད་ཡུལ་གཅིག་གྱུར་གྱི་དབང་ཤུགས་ལ་གས་ཆག་ཆེན་པོ་ཐེབས་པ་མ་ཟད། རྒྱལ་དབང་བདུན་པའི་སྐབས་བཙུགས་པའི་བཀའ་ཤག་གི་ལམ་ལུགས་དང་། ཨམ་བན་གྱི་གོ་ཐོབ། མཚོ་སྔོན་དུས་འཁྲུགས་བཅས་ཀྱིས་བོད་ཡུལ་དུམ་བུར་གཏུབས་ཡོད་པ་རེད། དེ་ནས་བཟུང་རྒྱལ་དབང་བཅུ་གསུམ་པ་ཆེན་པོའི་བར་དུ་རྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་རིམ་བྱོན་སྐུ་ཚེ་རིང་པོར་གཏན་ནས་བཞུགས་མེད་ལ། ཁོང་རྣམ་པ་སྐུ་ན་ཤིན་ཏུ་གཞོན་སྐབས་ནས་སྐུ་གྲོངས་པ་དེས་བོད་ཡུལ་གཅིག་གྱུར་གྱི་ཆབ་སྲིད་ནུས་སྟོབས་ལ་བློ་ཡུལ་ལས་འདས་པའི་ཤུགས་རྐྱེན་ཆེན་པོ་ཐེབས་ཡོད་པ་སྨྲོས་མེད་རེད། རྒྱུ་མཚན་ནི་བོད་ཡུལ་ཆོས་ཀྱི་མངའ་ཁུལ་ཡིན་པ་དང་བོད་མི་ཆོས་ཀྱིས་འཚོ་བཞིན་ཡོད་པ་ལས་མི་རིགས་གཞན་ལྟ་བུར་སེམས་ཁམས་ན་ཆབ་སྲིད་དང་སྲིད་དབང་འདུ་ཤེས་བརྟན་ཆགས་ཤིག་མེད་པས་རེད། གང་ལྟར་དཀྱུས་སུ་བབས་ན། བརྒྱུད་རིམ་དེའི་ཁྲོད་ནས་མན་ཇུ་གོང་མའི་དབང་ཤུགས་ལོ་རེ་ནས་ལོ་རེར་ཇེ་ཆེར་གྱུར་པ་མ་ཟད། མཐའ་མཇུག་༸རྒྱལ་དབང་བཅུ་གསུམ་པ་ཆེན་པོ་རྒྱ་ནག་ཏུ་ཕེབས་སྐབས་མན་ཆིང་གོང་མར་ཕྱག་འཚལ་དགོས་བྱུང་བ་མ་ཟད། བོད་སྐོར་གྱི་དོན་གནས་རྣམས་ཨམ་བན་བརྒྱུད་མི་དགོས་པར་ཐད་ཀར་ཡར་ཞུ་ཆོག་པའི་ཐུགས་རེ་ཡང་དོན་གནས་མ་བྱུང་། དེར་མ་ཟད་བོད་མི་རྣམས་ཀྱི་རང་ས་རང་སྲུང་གི་དབྱིན་འགོག་དམག་འཐབ་ཀྱང་མན་ཆིང་སྲིད་གཞུང་གི་ཁེ་ཕན་ལྟར་བསྒྲུབ་དགོས་བྱུང་བ་སོགས་སྐབས་དེའི་བོད་ལ་ཐེབས་པའི་མན་ཆིང་གི་དབང་ཤུགས་དང་། ཨམ་བན་གྱི་གོ་ཐོབ་དེ་ཡང་ཧ་ཅང་དམའ་བོ་ཞིག་ག་ལ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་རྒྱལ་སྲུང་དམག་འཐབ་ཕྱིར་འཐེན་མཚམས་འཇོག་བྱེད་ཐུབ་པའི་ཚོད་དུ་ཡོད་པ་རེད། དབྱིན་ཇིའི་བཙན་གནོན་དང་། མན་ཆིང་གི་བརྙས་བཅོས། ནང་འཁོར་སྐུ་དྲག་གི་སྲིད་དབང་འཕྲོག་རྩོད་སོགས་རྩོད་ཉོག་བྱུར་བུར་སྤུངས་པའི་ཁྲོད་༸རྒྱལ་དབང་བཅུ་གསུམ་པ་ཆེན་པོའི་དུས་ཡུན་ཧ་ཅང་རིང་པོར་སྐུ་ཉིད་ཀྱི་བཞེད་དགོངས་ལྟར་གྱི་ལམ་ལུགས་འཛུགས་ཐུབ་མེད་པ་མ་ཟད། ཧ་ལམ་སྐུ་ཚེ་གང་བོར་ཁོང་ཉིད་ཀྱི་ཐུགས་འདོད་ལྟར་གྱི་བྱ་གཞག་གང་ཡང་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་གི་དབུ་ཁྲིད་ཀྱི་རྣམ་པའི་ཐོག་བྱུང་མ་མྱོང་ཟེར་ཡང་རྫུན་དུ་མི་འགྱུར་སྙམ། སྐབས་དེར་ཟི་ཁྲོན་དང་ཡུའུ་ནན་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱ་དཔུང་གཅིག་རྒྱབ་གཅིག་ལངས་ཀྱིས་ཁམས་ཕྱོགས་སུ་མི་གསོད་ཁྲག་སྦྱོར་ཚད་ལས་འདས་པ་རྒྱུན་མ་ཆད་དུ་བྱུང་བ་མ་ཟད། མཐའ་མཇུག་ཕོན་ཆེ་བའི་རྒྱ་དམག་ལྷ་སར་ལྷགས་ཏེ་དབུས་ཀྱི་མི་མང་ཡང་རྒྱ་དམག་གི་གདུག་རྩུབ་དང་གཉའ་གནོན་ཁྲོད་དུས་ཡུན་མི་ཐུང་རིང་སྡོད་དགོས་བྱུང་ཡོད།
ཕྱིས་སུ་མན་ཇུའི་སྲིད་དབང་ལ་ལྕགས་ཕག་ལོའི་གསར་བརྗེ་འོས་ལངས་ཀྱིས་ཉམས་ཉེས་ཐེབས་པའི་གོ་སྐབས་སྤྱད་དེ་ལྷ་སའི་རྒྱ་མི་རྣམས་མཐར་སྐྲོད་བཏང་བ་དངོས་བདེན་ལགས་ཤིང་། དེ་ཡང་རང་རེའི་མི་རིགས་ཀྱི་ངོས་ནས་བཤད་ན་བགྲང་བྱ་ཧ་ཅང་མང་པོའི་རིང་གཞན་ངོ་དཀར་ནག་གི་བྲོ་བ་མྱོང་མྱོང་གི་མཐའ་མའི་ཐག་གཅོད་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡིན་ལ། ཕུགས་རྒྱང་རིང་པོའི་བྱ་གཞག་གི་དབུ་འཛུགས་ཤིག་ཀྱང་ཅི་ལ་མིན། འོན་ཀྱང་། གསལ་བོར་ཤེས་དགོས་པ་ཞིག་ནི། སྐབས་དེར་ཡང་། ཟི་ཁྲོན་དང་། ཀན་སུའུ། མཚོ་སྔོན། ཡུའུ་ནན་བཅས་ཀྱི་རྒྱ་མི་དང་རྒྱ་དམག་མུ་མཐུད་དུ་གནས་པ་མ་ཟད། མན་ཇུ་མགོ་རྟིང་སློག་པའི་སྐད་ཅིག་མར་ཞིང་ཆེན་དུ་དེ་དག་ཏུ་སྲིད་དབང་བཙུགས་ཤིང་། རྒྱ་ནག་མི་སེར་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་དམག་ཤེད་ཧ་ཅང་ཆེ་བའི་ཇག་དཔོན་མང་པོ་ཞིག་ས་གནས་དེ་ཚོ་དཔོན་པོར་བསྐོས་པ་རེད། མཚོ་སྔོན་གྱི་མཱ་པུ་ཧྥང་དཔེ་མཚོན་དུ་བགྲང་རུང་བའི་དམག་ཤེད་ཅན་གྱི་ཇག་ཚོགས་དེ་ཚོས་མུ་མཐུད་དུ་མདོ་ཁམས་ཧྲིལ་བོར་ཁྲག་གི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་མ་ཟད། མངའ་ཐང་རྒྱ་སྐྱེད་ཀྱི་དམག་དཔུང་ཕྱོགས་ནས་ཕྱོགས་སུ་ཐོན་ཏེ། བོད་ཀྱི་དཀྱིལ་དབུས་འབྲི་ཆུ་བརྒལ་ཏེ་སྐབས་དེའི་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་མངའ་ཁུལ་ནང་རྒྱ་དཔུང་གི་འཇིགས་པ་སླེབས་སྐབས་སུ་འབྲི་ཆུ་ཡར་ནང་མར་ནང་དང་། བོད་སྡེ་རྒྱ་སྡེ་སོགས་ཀྱི་ཐ་སྙད་དུ་ལྷན་དུ་བོད་ཀྱི་དཀྱིལ་དབུས་ནས་བོད་ལ་ས་མཚམས་ཤིག་བྱུང་ཞིང་། དེ་ནས་བཟུང་མདོ་ཁམས་ཀྱི་མི་རྣམས་ལྷ་སར་འགྲོ་དུས་འགག་སྒོའི་ལམ་ཡིག་ལེན་དགོས་པའི་གནས་ཚུལ་ཡང་བྱུང་བ་རེད། ད་དུང་རྒྱ་ནག་མེན་གོའི་སྲིད་འཛིན་ཐོག་མའམ་མེན་གོའི་སྲིད་ལོ་དང་པོའི་ཡོན་ཧྲི་ཁེའི་སྐབས་དེར་རྒྱ་གར་སིམ་ལ་རུ་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་དང་འབྲེལ་བའི་ཆིངས་ཡིག་ཅིག་བྱུང་ལ།
ཆིངས་ཡིག་དེ་ནི་ད་ལྟ་འགའ་ཞིག་གིས་གཟི་བརྗིད་དང་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རྡོ་རིང་ལྟ་བུར་བརྩི་བའི་སིམ་ལའི་ཆིངས་ཡིག་ཅེས་པ་དེ་རེད། ཆིངས་ཡིག་དེས་ཁྲིམས་ཐོག་ཏུ་བོད་ཕྱི་མ་ནང་མ་གཉིས་སུ་བཀར་བར་མ་ཟད། ལོ་རྒྱུས་ཁྲོད་ཤ་ཁྲག་རུས་གསུམ་གཅིག་གྱུར་གྱི་མི་གྲངས་ཆེས་མང་བ་ནུབ་ལ་དྭགས་ནས་ཤར་མོན་བར་གྱི་ཡུལ་ཁམས་དེ་ཚོ་ཡང་ནུས་པ་ལྡན་པའི་རྩ་ཚིག་དང་ལྷན་དུ་རྒྱ་གར་དབྱིན་གཞུང་ལ་གཏོགས་པར་བྱས་ཤིང་། སྐབས་དེ་ཡས་མས་ནས་ད་ལྟ་རྒྱ་གཞུང་གིས་དབྱེ་བགོས་བྱས་པའི་ཞིང་ལྗོངས་ལྔའི་རྨང་གཞིའང་རང་མོས་དང་གཞན་དབང་ཅི་རིགས་ཀྱི་ཐོག་ནས་འདིང་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།
གོང་དུ་སྤྱི་བབ་ཙམ་བཤད་པ་ལྟར། སྐབས་དེའི་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་དམ་རྒྱལ་ཁབ་ནི་དེང་སང་རེ་འགས་བཤད་པ་ལྟར་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་གཟི་བརྗིད་དུ་བགྲང་རུང་བ་ཞིག་མིན་པ་མ་ཟད། མདོ་དབུས་ཁམས་གསུམ་ཡ་བྲལ་གྱི་གནས་སྟངས་ནི་ད་ལྟ་ལས་ཀྱང་སྐྱོ་བ་ཡོད། དེ་ཡང་རང་ཅག་ཐུན་མོང་གི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་སྐྱོ་གནས་ཤིག་ལས་ཁོ་བོས་འདིར་༸རྒྱལ་དབང་བཅུ་གསུམ་པ་ཆེན་པོར་ངན་ཁག་བགྲང་བ་གཏན་ནས་མིན་ལ་བགྲང་ཡང་མི་རུང་སྟེ། ༸རྒྱལ་དབང་བཅུ་གསུམ་པ་ཆེན་པོ་ནི་ངེས་པ་དོན་གྱི་བོད་མི་དམངས་ལ་བུ་ལྟར་བརྩེ་བའི་ཡབ་ཆེན་ལྟ་བུ་ཞིག་དང་། ཁོང་གི་སྐུ་ཚེ་གང་བོ་མཐོ་སྒང་གི་མི་རིགས་འདིའི་སྲིད་འབྱོར་རིག་གསུམ་ཇི་ལྟར་རང་ཚུགས་ཐུབ་པ་འབྱུང་བའི་ཐབས་བྱུས་དང་། འབད་རྩོལ་ཁོ་ནའི་ཁྲོད་འདའ་དགོས་བྱུང་སྟེ། བརྒྱུད་རིམ་དེའི་ཁྲོད་ཀྱང་ནང་བཀྲ་མ་ཤིས་ན་ཕྱི་དོན་མི་འགྲུབ་ཟེར་བ་ལྟར་ནང་ཁུལ་ནས་ཁོང་གི་ཐུགས་ཀྱི་བཅུད་ཕྱུངས་པ་ལྟ་བུའི་བླངས་དོར་ལམ་སྟོན་ལ་ཉན་འཇོག་དང་ལག་ལེན་ཕར་ཟད། ད་དུང་ཡང་མནོག་ཆུང་གི་སྲིད་མིང་འཕྲོག་རྩོད་ལ་བརྟེན་ནས་སྐུ་སྲོག་ལ་བར་ཆད་བཟོ་བའི་སྦྱོར་བའང་བྱུང་མྱོང་བ་མ་ཟད། མི་རིགས་འདིའི་ཆབ་འབངས་མངའ་ཐང་གི་སླད་དུ་ཡུལ་བྱོལ་སྐྱབས་འཚོལ་གྱི་དཀའ་སྡུག་བཟོད་དཀའ་སྣ་ཚོགས་ལྷུར་བཞེས་ཡོད་པས་ད་ལྟ་བདག་ཅག་གིས་ངན་ཁག་དཀྲིས་ན་རྒྱུ་འབྲས་ལ་མི་རུང་བ་ཡིན།
མདོར་ན་ངས་འདིར་བཤད་འདོད་པ་ནི། སྔོན་ཞིག་ལ་རང་བཙན་ཡིན་མིན་དང་དེ་ལ་བདེན་རྟགས་ཅི་འདྲ་ཡོད་མེད་སོགས་ནི་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་མཁན་ཚོས་ལས་ཀ་ཞིག་ལས་མིག་མདུན་གྱི་འཐབ་རྩོད་ལ་དེ་ཙམ་གལ་མི་ཆེ་ལ། དོན་དངོས་ཁྲོད་ཀྱང་། རང་བཙན་ཡིན་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཤོག་ཐོག་དང་། རྡོ་ངོས་སོགས་དངོས་པོ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཏུ་རྣམ་པ་ཅི་འདྲ་ཞིག་གིས་འཁོད་ཀྱང་རུང་དེས་ད་ལྟའི་དོན་དངོས་ལ་འགྱུར་བ་གཏོང་མི་ཐུབ། འདས་ཟིན་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་བདེན་རྟགས་ཀྱིས་ཅི་ཞིག་བསྒྲུབ་ནུས་ཀྱི་ཡོད་ན་ད་ལྟ་བོད་ཡུལ་ན་བཙན་པོའི་སྐབས་ཀྱི་རྡོ་རིང་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཡིག་ཆའང་གང་མང་མང་ཡོད་ལ། བཙན་པོ་རྒྱལ་བློན་གྱི་མཚན་དང་ལོ་དུས་གོ་ཐོབ་དང་བཅས་པ་ཕལ་མོ་ཆེ་ལག་སྣེར་ཐོགས་མི་དགོས་པའི་ཡིག་ཆའི་ཁྲོད་ཡོད་པ་རེད། འོན་ཀྱང་། མིག་མདུན་ན་ཡོད་པའི་ང་ཚོའི་གནས་སྟངས་ནི་འདས་པ་བརྗོད་པ་དང་། འདས་པ་རྩོད་པ། འདས་པ་གླེང་ནས་ད་ལྟ་ལ་ངན་ཁག་དཀྲི་བ་སོགས་བྱས་པས་ཅི་ཡང་མི་ཕན་པར་མིག་མདུན་དུ་དོན་དག་ཅི་ཞིག་འབྱུང་གི་ཡོད་མེད་ལ་ལྟ་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེ་བས། བཅུ་གསུམ་པའི་སྐབས་ཀྱི་ཡིག་ཆ་འཕྱར་ཏེ་བཅུ་བཞི་བར་ཁག་འདོགས་པ་དང་། རང་བཙན་རྩོད་རྒྱུ་ཟེར་བ་སོགས་ནི་ཅུང་དགོད་རེ་བྲོ་སྟེ། ད་ལྟ་ང་ཚོར་རང་བཙན་མ་ཐོབ་པར་ཡོད་པ་འདི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རྒྱུ་ཆ་མེད་སོང་བས་ག་ལ་ཡིན། ཉིན་འདི་དག་ལ་བྱུང་དང་འབྱུང་བཞིན་པའི་རང་བཙན་རྩོད་ཀྱི་ཡོད་པའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་ཡི་གེ་དེ་ཚོ་ཅི་ཞིག་གི་སླད་དུ་འབྱུང་མིན་ཀྱང་གསལ་བོ་མི་འདུག་སྟེ། ལོ་རྒྱུས་ཉམས་ཞིབ་ཡིན་པ་འདྲ་ལ། ཆབ་སྲིད་བསྒྲགས་གཏམ་ཡིན་པའང་འདྲ་བ་སོགས་ངེས་གཏན་མ་མཆིས་པ་མང་པོ་འབྱུང་གི་འདུག བོད་མི་རིགས་ལ་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་རང་བཙན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་བྱུང་མྱོང་བའི་སློབ་སྦྱོང་ངམ་གོ་རྟོགས་སྤྲོད་ཀྱི་ཡོད་པ་ཡིན་ན་དེ་ཡང་འགྲིག་མོད། དེ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་མཁན་ཧ་ལམ་མེད་པ་མ་ཟད། ད་ལྟའི་རྒྱ་གཞུང་གིས་ལན་བརྒྱ་སྟོང་དུ་བོད་རྒྱ་གྲོས་མོལ་གྱི་ཆ་རྐྱེན་དུ་བགྲང་བའི་ “བོད་ནི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ཀྲུང་གོའི་ཁ་འབྲལ་ཐབས་མེད་པའི་ཆ་ཤས་ཤིག་ཡིན་”ཟེར་བ་དེ་བོད་གཞུང་དང་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་དུས་ནམ་ཡང་དང་ལེན་བྱ་མ་མྱོང་བའང་གནད་འགག་འདི་ལ་གཟིགས་པ་ཅི་ལ་མིན།
ལར་ནས་རང་བཙན་ནི་བོད་མི་དམངས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་ཡིན་པ་སུས་ཀྱང་ཤེས་མོད། ད་ལྟ་ཧ་ཅང་ཉག་ཕྲ་བའི་རང་རེའི་གནས་སྟངས་འདིའི་འོག་གཞུང་དམངས་འབོད་སྒྲ་གཅིག་སྟེ། དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་སམ་ཡང་ན་བོད་རིགས་ཡོངས་རྫོགས་ལ་ས་གནས་རང་སྐྱོང་གཅིག་གིས་འོག་སྡོད་དགོས་པའི་རེ་འདུན་ནི་རང་རེའི་གནས་སྟངས་ཀྱིས་ཐག་བཅད་པ་ཞིག་ལས་བཙན་པོའི་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་དེབ་ཐེར་མ་བཀླགས་པས་མིན་ལ། ༸གོང་ས་བཅུ་གསུམ་པའི་རྣམ་ཐར་བརྗེད་སོང་བའང་ག་ལ་ཡིན། ཤ་ཁྲག་རུས་རྒྱུད་དང་ལོ་རྒྱུས་མཆེད་ཁོངས། བསམ་པའི་འདུ་ཤེས་སྤྱོད་གོམས་གཤིས་ལུགས། ད་ལྟ་འཚོ་ཞིང་གནས་པའི་མི་རྣམས་ཀྱི་རེ་འདུན་གང་ལ་བལྟས་ཀྱང་ད་དུང་བོད་ཅེས་པའི་མིང་དེ་རང་ཉིད་ཀྱི་རྒྱན་དུ་འཆང་བའི་ཆོལ་ཁ་གསུམ་པོ་ཁ་འབྲལ་མི་རུང་བ་དེའང་དོན་དངོས་ཀྱིས་ཐག་བཅད་པ་ཞིག་ཡིན།
གོང་དུ་ཅུང་ཙམ་གླེང་བ་ལྟར་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་དབང་གིས་རང་རེའི་མི་རིགས་འདི་ལ་ཁ་འཐོར་ཡ་བྲལ། མཐར་འཕུད་གཞན་སྤྲོད་སོགས་གནས་སྟངས་ཅི་རིགས་ཀྱི་དབང་གིས་གཅིག་གྱུར་གྱི་འདུ་ཤེས་ལ་ཕོག་ཐུག་ཆེན་པོ་བྱུང་བ་མ་ཟད། ལྷག་པར་དུ་ཆབ་སྲིད་དམ་རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་གྱུར་གྱི་འདུ་ཤེས་ནི་ཧ་ལམ་རྩ་བྲལ་དུ་སོང་ཡོད། འོན་ཀྱང་། ༸གོང་ས་བཅུ་བཞི་བ་ཆེན་པོའི་སྐུ་ཚེ་གང་བོའི་རིང་ཆོས་སྲིད་ཀྱི་མཛད་ཐབས་སྣ་ཚོགས་ལ་བརྟེན་ནས་སླར་ཡང་མི་རིགས་གཅིག་གྱུར་ཏེ། རྒུད་ན་ཉམས་རྒུད་དང་། རྒྱལ་ན་ཉམས་རྒྱལ་གྱི་འདུ་ཤེས་སླར་གསོ་བྱུང་བ་མ་ཟད། ལོ་རེ་ནས་ལོ་རེར་ཇེ་དྲག་ཏུ་འགྱུར་བཞིན་ཡོད་ལ། འདུ་ཤེས་འདི་ལས་ང་ཚོ་ལ་ “བོད་མི་རིགས་ཀྱི་བསྐྱར་དར་ཆེན་པོ་”ཞིག་ཀྱང་འབྱུང་ཆོག་ཆོག་གི་བགྲོད་ལམ་བསྟན་ཡོད། དེའི་ཕྱིར་ལོ་རྒྱུས་ཉམས་ཞིབ་ཏུ་མི་གཏོགས་ལ། ཆབ་སྲིད་བསྒྲགས་གཏམ་དུ་ཡང་མི་ཐེ་བ། ད་ལྟའི་འཐབ་རྩོད་ལ་ཡང་མི་གཏོགས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཡིག་ཆ་དམ་དུམ་འཕྱར་ནས་ནང་ཁུལ་ལ་འགལ་བ་མི་བཟོ་བ་དང་། ལྷག་པར་དུ་དབུ་མའི་ལམ་དང་རང་བཙན་གྱི་ལངས་ཕྱོགས་སྤྱད་དེ་དྲིན་ཅན་ལ་དྲིན་ལོག་མི་བྱེད་རྒྱུ་རེ་བ་སྙིང་ནས་ཞུ།
༢༠༡༣ ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༦ ལ།
ཨ་མཆོད་ཚང་ལ་སྤྲིངས་པ།
ཨ་མཆོད་ཚང་གིས་ལྷག་བསམ་དང་མཐུན་ལམ་ཆེ་མདོག་སྟོན་བཞིན་འདི་ལྟར་ “དགེ་བཤེས་ལགས་ཀྱི་གསུང་གི་ནང་དུ་ཆེས་ཚབ་ཆེ་བའི་ཟམ་གདོང་སོགས་ཀྱི་བཤད་ཡམ་དེ་བསྐྱར་ཟློས་གནང་བ་བདག་ལ་ཡེ་ནས་མ་འཐད་དེ། ཁོང་གིས་”་་་་བཅུ་གསུམ་པའི་སྐབས་ཀྱི་ཡིག་ཆ་འཕྱར་ཏེ་བཅུ་བཞི་བར་ཁག་འདོགས་པ་དང་། རང་བཙན་རྩོད་རྒྱུ་ཟེར་བ་སོགས་ནི་ཅུང་དགོད་རེ་བྲོ་སྟེ།་་་་” ཞེས་དང་། “་་་་ལྷག་པར་དུ་དབུ་མའི་ལམ་དང་རང་བཙན་གྱི་ལངས་ཕྱོགས་སྤྱད་དེ་དྲིན་ཅན་ལ་དྲིན་ལོག་མི་བྱེད་རྒྱུ་རེ་བ་སྙིང་ནས་ཞུ།”ཞེས་པ་འདི་རིགས་ནི་ཧ་ཅང་སྙིང་ལ་གཟན་པའི་ཚིག་དག་རེད། ”ཞེས་བྲིས་འདུག་པ་ལ་གསལ་བཤད་མདོར་བསྡུས་ཤིག་བྱ་བར་འདོད་དེ། སྤྱིར་དྲིན་ཅན་ལ་དྲིན་ལོག་མི་བྱེད་པ་དང་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ནག་ཉེས་འགེལ་རྒྱུའི་གཡོ་ཇུས་མེད་མཁན་ཞིག་ལ་ཚིག་འདི་སྙིང་ལ་གཟན་དགོས་དོན་རྩ་ནས་མེད། འཇིག་རྟེན་ཁ་དཔེ་ལ་ཡང་། བ་ཡན་ཐང་ནས་རྟ་བརྒྱུགས་ན། རི་ཁྲོད་བླ་མའི་ཨོང་མི་བདེ་རྒྱུ་མེད་ཅེས་པ་ལྟར་ཡིན་པས་ཁྱོད་ཀྱིས་ཚིག་རྩུབ་བཤད་དོན་མེད། ཡང་གཅིག་བཤད་ན་བཙན་བྱོལ་བ་མང་ཆེ་བ་དང་གཞིས་ལུས་རྒྱ་ཆེ་མང་ཚོགས་ཀྱིས་ཀྱང་དགའ་མོ་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་བཀའ་ཟུར་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་ལ་ཟམ་གདོང་སོགས་ཀྱི་བཤད་ཡམ་ཞེས་མཐོང་ཆུང་བྱས་ན་མཐུན་སྒྲིལ་ལ་མི་གནོད་པ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཅི་ལྟར་ཤེས། ཁྱོད་ཀྱིས་རེ་སྐུལ་གྱི་ཚུལ་དུ། “གྲོགས་པོ་ལགས། རང་ལ་རྣམ་དཔྱོད་ཡོད་ན་གཞན་གྱི་རྗེས་སུ་མི་འབྲེང་བར་ཞུ། གལ་སྲིད་གཞན་གྱི་རྗེས་འབྲང་མིན་ན་དེ་ལྟར་བཤད་མཁན་སུ་ཡིན་གསལ་བོ་གསལ་བོར་གསུང་རོགས་ཞུ། ཟེར་འདུག་པ་ལ ༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ཉེ་ཆར་ལ་དྭགས་དང་འབྲས་ལྗོངས་སུ་བསྩལ་བའི་བཀའ་སློབ་དེ་དག་ཉན་རྗེས་དེ་ལྟར་བཤད་མཁན་སུ་རེད་དྲིས་དང་ལན་ཡོད་ངེས་ཡིན།
ཡང་ཁྱོད་ཀྱིས། “ངའི་བསམ་པར་རང་བཙན་འཐབ་རྩོད་པ་དག་གི་ནང་དུ་དེ་འདྲ་ཁ་ནས་བཤད་མཁན་ཕར་ཞོགས་སེམས་ལ་བསམ་མཁན་ཡང་མེད་པ་ངས་ཐག་གིས་ཆོད་སྙམ། དེ་ནི་རྣམ་པ་ཚོས་གསར་བཟོ་བྱས་པའི་རང་བཙན་འཐབ་རྩོད་པ་དག་ལ་གཉའ་གནོན་དང་ཟུར་ཕུད་བྱེད་སྤྱད་ཀྱི་ལག་ཆ་གསར་བ་ཞིག་རེད། རྣམ་པ་ཚོས་དེ་ལྟར་བཤད་པ་ནི་རྣམ་པ་ཚོས་ཀྱང་མི་ཉན་པར་གསུང་བཞིན་པའི་ནང་ཁུལ་དཀྲུགས་ཤིང་ངོ་མ་དེ་རེད། སྐུ་མཁྱེན། གཞོན་སྐྱེས་ཁྱེད་ལྟ་བུས་རྗེས་སུ་དེ་འདྲ་གསུང་གི་མི་བཞུགས་པའི་རེ་བ་ཞུ།” ཞེས་ཟེར་བ་ལ། རང་བཙན་འཐབ་རྩོད་པ་སྤྱི་ཡོངས་ལ་ཚིག་འདིས་ཕོག་དགོས་དོན་རྩ་ནས་མེད་པ་ཟུར་བལྟས་ལེབ་མཐོང་ཡིན་ལ། སྤྱིར་ན་ཡང་ང་བོད་རང་བཙན་རྩོད་མཁན་ལ་མི་དགའ་དགོས་དོན་ཀྱང་རྩ་བ་ཉིད་ནས་མེད་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་མི་དགའ་དགོས་པ་རེད། ཁྱེད་ཚོ་རང་བཙན་རྩོད་མཁན་ཚོ་ཟུར་འབུད་བྱ་དགོས་དོན་ཅི་ཞིག་ཡོད་དམ། ལྷག་དོན་དུ་༸གོང་ས་མཆོག་དང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱང་བོད་རང་བཙན་རྩོད་མཁན་ལ་ཐུགས་མི་དགྱེས་དགོས་དོན་རྩ་བ་ཉིད་ནས་ཡོད་པ་མ་རེད། དོན་དངོས་བརྗོད་ན་མི་དགའ་བར་མཐོང་བ་འདི་ཡང་ནད་རྟགས་ཅུང་ཚབ་ཆེན་ཞིག་རེད་འདུག་པས་ང་ཚོ་སུ་ཡིན་ཡང་རང་ཉིད་ལ་ཞུ་དག་གཏོང་རྒྱུ་གཞི་ནས་མགོ་རྩོམ་དགོས་པ་འདྲ། ངས་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་བཤད་པའི་སྙིང་པོ་བསྡུས་ན། ང་ཚོས་བཤད་པ་དང་སྒྲུབ་པ་ཐམས་ཅད་པོ་ནམ་མཁའི་སྐར་མར་སྙོབ་པའི་སྟོང་བསམ་སྟོང་ལས་སུ་མ་སོང་བར་མིག་མདུན་གྱི་དོན་དངོས་ལ་རེག་ཐུབ་པ་ཞིག་བྱུང་ན་སྙམ་པ་ཁོ་ན་ལས་གཞན་ཅི་ཡང་མེད་དོ།
འདས་མ་ཐག་པའི་ཉིན་འདི་དག་ལ་བྱུང་བའི་༸གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་སློབ་དང་། བརྒྱུད་ལམ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རྩོམ་ཡིག་དང་བཤད་པ་ཁག་པ་ལྟོས་དང་ཁྱོད་ཀྱིས་ཁག་ཐེག་སྔ་དྲགས་པའི་སྐྱོན་ཡོད་པ་ཤེས་ནུས།
ཡང་ཁྱོད་ཀྱིས། “གྲོགས་པོ་ངོ་ཤེས་ཡིན་པས་ཐུགས་ལ་མ་ཕོགས་པའི་རེ་བ་ཡོད།” ཞེས་ཟེར་བ་འདི་ལ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་མོས་མཐུན་ཡོད། ངོ་ཤེས་ཙམ་མ་ཟད་གྲོགས་པོ་བློ་མཐུན་ཡིན་པས་ཕོག་མི་སྲིད་ཡིན་ན་ཡང་། འདི་ལྟར་གསལ་བོར་བཤད་ན་ཁྱོད་ལ་ཡང་མི་ཕོག་པའི་རེ་བ་དང་གནས་ཚུལ་ཉེན་ཁ་ཅན་འདི་གསལ་བོ་ཞིག་ཤེས་རྟོགས་ཡོང་བའི་རེ་བ་ཡོད།
དགེ་བཤེས་ལགས་ཀྱི་གསུང་གི་ནང་དུ་ཆེས་ཚབ་ཆེ་བའི་ཟམ་གདོང་སོགས་ཀྱི་བཤད་ཡམ་དེ་བསྐྱར་ཟློས་གནང་བ་བདག་ལ་ཡེ་ནས་མ་འཐད་དེ། ཁོང་གིས་”་་་་བཅུ་གསུམ་པའི་སྐབས་ཀྱི་ཡིག་ཆ་འཕྱར་ཏེ་བཅུ་བཞི་བར་ཁག་འདོགས་པ་དང་། རང་བཙན་རྩོད་རྒྱུ་ཟེར་བ་སོགས་ནི་ཅུང་དགོད་རེ་བྲོ་སྟེ།་་་་” ཞེས་དང་། “་་་་ལྷག་པར་དུ་དབུ་མའི་ལམ་དང་རང་བཙན་གྱི་ལངས་ཕྱོགས་སྤྱད་དེ་དྲིན་ཅན་ལ་དྲིན་ལོག་མི་བྱེད་རྒྱུ་རེ་བ་སྙིང་ནས་ཞུ།”ཞེས་པ་འདི་རིགས་ནི་ཧ་ཅང་སྙིང་ལ་གཟན་པའི་ཚིག་དག་རེད། གྲོགས་པོ་ལགས། རང་ལ་རྣམ་དཔྱོད་ཡོད་ན་གཞན་གྱི་རྗེས་སུ་མི་འབྲེང་བར་ཞུ། གལ་སྲིད་གཞན་གྱི་རྗེས་འབྲང་མིན་ན་དེ་ལྟར་བཤད་མཁན་སུ་ཡིན་གསལ་བོ་གསལ་བོར་གསུང་རོགས་ཞུ།
ངའི་བསམ་པར་རང་བཙན་འཐབ་རྩོད་པ་དག་གི་ནང་དུ་དེ་འདྲ་ཁ་ནས་བཤད་མཁན་ཕར་ཞོགས་སེམས་ལ་བསམ་མཁན་ཡང་མེད་པ་ངས་ཐག་གིས་ཆོད་སྙམ། དེ་ནི་རྣམ་པ་ཚོས་གསར་བཟོ་བྱས་པའི་རང་བཙན་འཐབ་རྩོད་པ་དག་ལ་གཉའ་གནོན་དང་ཟུར་ཕུད་བྱེད་སྤྱད་ཀྱི་ལག་ཆ་གསར་བ་ཞིག་རེད། རྣམ་པ་ཚོས་དེ་ལྟར་བཤད་པ་ནི་རྣམ་པ་ཚོས་ཀྱང་མི་ཉན་པར་གསུང་བཞིན་པའི་ནང་ཁུལ་དཀྲུགས་ཤིང་ངོ་མ་དེ་རེད། སྐུ་མཁྱེན། གཞོན་སྐྱེས་ཁྱེད་ལྟ་བུས་རྗེས་སུ་དེ་འདྲ་གསུང་གི་མི་བཞུགས་པའི་རེ་བ་ཞུ།
གྲོགས་པོ་ངོ་ཤེས་ཡིན་པས་ཐུགས་ལ་མ་ཕོགས་པའི་རེ་བ་ཡོད།
དགེ་བཤེས་ལགས་ཀྱིས་གསུངས་བ་བདེན་པ་རེད་། ཡིན་ན་ཡང་། དེང་སྐབས་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དུ་མི་སྐོར་ཞིག་ལ་དང་ཚོགས་པ་རེ་ཟུང་ལ་དོན་དངོས་ཀྱི་བདེན་པ་དང་གནས་ལུགས་རི་ལྟར་བརྩིགས་ན་ཡང་བློ་རིག་ཇེ་གཙང་དང་གཤིས་རྒྱུད་ཇེ་དྲང་དུ་འགྲོ་རྒྱུ་ཤུན་ཏུ་དཀོན། དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ་མི་རེ་ཟུང་དང་ཚོགས་པ་ཡན་གར་བའི་འུད་སྒྲོགས་དང་གནས་ལུགས་དང་མི་མཐུན་པའི་ཁ་སྒྲོབ་བཤད་པར་ཆ་འཇོག་དང་ཡིད་ཆེས་ཀྱིས་ལོག་ལམ་དུ་འགྲོ་མཁན་ཤུན་ཏུ་མང་། དེར་བརྟེན་་ང་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་གི་མཁས་དབང་དང་བསམ་བློ་བ་གང་མང་ཞིག་ང་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་འདིར་ཉོབ་ནས་ཁུ་སིམ་པོའི་འགོལ་ས་ཞིག་ཏུ་བསྐུངས་ནས་བསྡད་ཡོད་བ་རེད། དགེ་བཤེས་ལགས་ལྟ་བུའི་ཤེས་འཇོན་གཉིས་ལྡན་གྱི་མི་བུ་བསམ་བློ་བ་ཚོས་ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་དང་དྲང་བོ་དྲང་བཞག་གིས་ཞལ་གསུངས་རེ་གནང་ཐུབ་ན་ལེགས་པར་སྙམ།
རཱ་རྒྱ་བ་འདི་དད་པ་བྱེ་བྲག་པ་ཞིག་གི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཟིན་པ་མ་གཏོགས་སྐབས་དེའི་འཛམ་གླིང་དེ་འདྲ་རང་རེད། དཔེར་ན། རྒྱ་ནག་གི་ས་ཁུལ་མང་བོའང་འཇར་པན་དང་ནུབ་ཕྱོགས་པའི་དབང་འོག་ཏུ་ཡོད་པ་རེད། ཡིན་ནའང་། སྐབས་དེའི་རྒྱ་གཞུང་ཁག་(ཡོན་ཧྲི་ཁེ་སྲིད་གཞུང་། ཅང་ཅེ་ཤག་སྲིད་གཞུང་དང་ཝང་ཅིན་བེ་སྲིད་གཞུང་སོགས་རེད།)གིས་ཀྱང་ཁྲིམས་ཐོག་ནས་ངོས་ལེན་བྱས་ཡོད་པ་མ་རེད། བོད་ཀྱང་གནས་སྟངས་དེ་འདྲ་རེད་མ་གཏོགས་ཡིག་ཐོག་ནས་ངོས་ལེན་བྱས་ཟིན་ས་ཡོད་པ་མ་རེད། ཡིན་ནའང་། ད་ལྟ་གནས་སྟངས་དེ་འགྱུར་ཚར་བ་རེད་དེ། བོད་མི་མང་རང་ངོས་ནས་བོད་དོན་མུ་མཐུད་དུ་རྩོད་ཀྱིན་པ་རེད།
ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་གནད་ཀ་འགར་སྤྱི་སྡོམ་ར་འཕྲོད་ཅིག་དང་། ད་ལྟའི་དངོས་ཡོད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐད་དུ་གསལ་བཤད་ཐུང་ངུ་ཞིག་གནང་བར། བདག་གིས་ཡི་རངས་ཞུ། ད་རུང་དལ་མོ་བྱས་ནས་བལྟ་དགོས།
རྭ་རྒྱའི་དགེ་བཤེས་ད་ཐེངས་གནད་ལ་ཕོག་འདུག རྭ་རྒྱའི་བླ་མ་ཤིང་བཟའ་ཚང་ལའང་བར་དོ་འདི་གསལ་བོ་ཞིག་ངོ་སྤྲོད་གནང་རོགས། ཧཧཧཧཧ དེང་སང་སློབ་སྦྱོང་མེད་དུས་ད། ཆོས་དང་ཆབ་སྲིད་གཉིས་ཀ་མི་འཁྱོངས་བ་ནི་དངོས་བདེན་རང་རེད་ཡ།།