སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་བཀའ་ཤག་གི་གསལ་བཤད་ཅིག་གྲོས་ཚོགས་ནང་ཕེབས་པ་དང་བསྟུན་ཏེ། ཉེ་ལམ་ཁོང་གིས་དབྱིན་ཡིག་གི་གསར་ལམ་ཁག་ཅིག་ནང་བོད་མིས་དམངས་གཙོ་རྩོད་ཀྱི་མེད་ལབ་པ་དེ་ནི། རང་སྐྱོང་ཡོང་ཐབས་ཀྱི་བསམ་འཆར་ཡིག་ཆ་དང་བཀའ་ཤག་སྐབས་སྔོན་མའི་ལངས་ཕྱོགས་ཤིག་ཡིན་སྐོར་གསལ་བཤད་གནང་སོང་།
སྐབས་བཅོ་ལྔ་བའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་དྲུག་པའི་སྟེང་། སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་གིས་བཀའ་ཤག་སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་འདས་པའི་ལོ་གཉིས་རིང་གི་ལས་དོན་དང་མ་འོངས་བྱེད་འཆར་ཁག་ཅིག་སྙན་སྒྲོན་ཞུས་པའི་ཐོག གྲོས་ཚོགས་ནང་བགྲོ་གླེང་དང་དྲི་བ་མང་དག་ཅིག་བྱུང་བར། ཁ་སང་ཚེས་ ༢༨ ཉིན་སླར་ཡང་གསལ་བཤད་ལན་འདེབས་དང་འབྲེལ་ཏེ། བཀའ་ཤག་གསར་རྙིང་གི་དགོངས་དོན་དང་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་བཅས་ཀྱི་སྐོར་ལ་གཏམ་བཤད་གནང་སོང་།
ཉེ་ལམ་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་ཨ་རིར་ཕེབས་སྐབས་དབྱིན་ཡིག་གི་གསར་ལམ་ཁག་ནང་ཁོང་གིས་བོད་པར་དམངས་གཙོ་མི་དགོས་ཚུལ་གསུངས་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་ཞིག་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པའི་ཐད་གསལ་བཤད་གནང་དོན། ང་ཉེ་སྔོན་ཝ་ཤིན་ཊོན་དུ་ཕྱིན་ཏེ་གནས་ཚུལ་ཚགས་པར་ཐོག་བཀོད་རྗེས། དམངས་གཙོ་དགོས་ཀྱི་མེད་ལབ་ཀྱི་འདུག ད་གང་འདྲ་ཡིན་ནམ་ཞེས་གླེང་སློང་མང་པོ་བྱུང་བ་རེད། ངས་གསལ་བོ་བཤད་རྒྱུ་བྱུང་། ང་ཚོས་དམངས་གཙོ་ལག་ལེན་བསྟར་གྱི་ཡོད་ལ། དེ་ང་ཚོའི་མངོན་འདོད་ཀྱང་རེད། ཡིན་ནའང་དེ་དགོས་ཀྱི་ཡོད་ཟེར་གྱི་མེད་ཅེས་ལབ་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་གང་ཡིན་ཟེར་ན། ཡིག་ཆའི་ནང་༼བོད་རིགས་ཡོངས་ལ་མིང་དོན་མཚུངས་བའི་རང་སྐྱོང་ཡོང་ཐབས་ཀྱི་བསམ་འཆར་ཡིག་ཆ། གསར་འགོད་པའི་མཆན།༽དམངས་གཙོ་དགོས་ཀྱི་ཡོད་ཅེས་བཀོད་ཡོད་པ་མ་རེད། དབྱིན་ཇིའི་ཚིག་དེ་ (Demand) དགོས་ཡོད་ཅེས་ཆ་རྐྱེན་བཏོན་པ་རེད་མ་གཏོགས་ (desire) མ་རེད། ང་ཚོའི་ཡིག་ཆ་དེའི་ནང་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་དང་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་འགྲོ་སྟངས་འགྲོ་ལུགས་ལ་འགྱུར་བ་གཏོང་རྒྱུ་མེད་ཅེས་གསལ་བོ་བཤད་ཡོང་སྐབས། དེ་རང་འཇགས་གནས་བསྡད་ཡོད་པ་རེད། ད་ལྟའི་བཀའ་ཤག་དང་སྔོན་གྱི་བཀའ་ཤག་གཉིས་ཀྱི་དགོངས་ཚུལ་གཅིག་པ་གཅིག་རྐྱང་རེད་མ་གཏོགས་འགྱུར་བ་གང་ཡང་ཕྱིན་མེད། དབུ་མའི་ལམ་གྱི་ཐོག་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཆ་ཚང་མ་མཁྱེན་པ་ཡོད་སྟབས། མཚམས་ལམ་རེར་གོ་ནོར་ཐེབས་ཏེ་དཀྲོག་གཏམ་འཁུར་ཡོང་གི་འདུག མ་འོངས་པར་དེའི་རིགས་མི་ཡོང་ཆེད་དོ་གནང་བྱ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་རེད། ཅེས་གསུངས་སོང་།
ཁོང་གིས་མུ་མཐུད་དུ་གསུངས་དོན། ཝ་ཤིང་ཊོན་དུ་ངས་ཞུས་པ་ཚང་མ་གྲོས་ཆོད་ཡིག་ཆ་དོན་ཚན་ ༣ པ་དང་ ༤ པ། ༥ པ་བཅས་ཀྱི་ནང་དུ་གསལ་བོ་ཞེ་དྲག་བཀོད་ཡོད་པ་རེད། དེའི་ནང་དུ་རྒྱ་ནག་མི་མང་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་ལ་ཁ་གཏད་ནམ་ཡང་མི་བྱེད་པ་དང་། དེ་བཞིན། སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་ལམ་ལུགས་ལའང་ཁ་གཏད་གནང་གི་མིན་ཞེས་མིང་དོན་མཚུངས་བའི་རང་སྐྱོང་དེ་རྒྱ་ནག་གི་རྩ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྒྲོམ་གཞིའི་འོག་དགོས་ཀྱི་ཡོད་ཟེར་དུས། ང་ཚོས་དམངས་གཙོ་ལག་ལེན་བསྟར་གྱི་ཡོད་ལ། ཚང་མས་སྤོབས་པ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང་ཁག་པོ་ཞེ་དྲག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། རྒྱ་ཆེ་ས་ནས་ཞུས་པ་ཡིན་ན་དམངས་གཙོ་དགོས་ཀྱི་ཡོད་ལབ་སྐབས། དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་དབང་ཆ་མེད་པར་བཟོ་རྒྱུ་ཡིན། ད་ལྟའི་མགོ་ཁྲིད་དེ་ཚོའི་ཞབས་སྟེགས་ལེན་རྒྱུ་ཡིན་ཟེར་གྱི་ཡོད་སྟབས། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བདེ་འཇགས་དང་སོ་སོའི་རྐུབ་སྟེགས་གཉིས་ལས་སུ་ཡིན་ནའང་སོ་སོའི་རྐུབ་སྟེགས་གལ་ཆེན་པོ་བརྩི་བ་རེད། ”ཅེས་གསུངས་སོང་།
བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་སྐོར་ལ་གསུངས་དོན།“ བོད་རྒྱ་ཞི་མོལ་ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་ད་ལྟའི་ཆར་ཐེངས་ ༢༦ པ་འགྲོ་བསྡད་ཡོད་པ་རེད། བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་གྱི་སྐོར་ནས་ ༢༠༡༠ ད་བར་ཆད་ཡོད་པ་དེ་གསལ་བོ་ཞེ་དྲག་རེད། དེ་བཞིན། མ་འོངས་པ་ཡིན་ནའང་། ༧གོང་ས་མཆོག་གི་དམིགས་བསལ་སྐུ་ཚབ་དང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་མགོ་ཁྲིད་གསར་པའི་སྐུ་ཚབ་བར་ལ་བཀའ་མོལ་གནང་རྒྱུ་དེ་གསལ་བོ་ཞེ་དྲག་བྱུང་ཡོད་པ་རེད། བོད་རྒྱ་ཞི་མོལ་ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་ནང་ལ། བདུན་ཅུ་དོན་གྲངས་ནས་ང་ཚོར་གོ་སྐབས་ག་རེ་བྱུང་ཡོད་པ་དང་ཐག་གཅོད་ག་རེ་གནང་ཡོད་པ་སོགས་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་ཐོག་ནས་བསྐྱར་ཞིབ་གནང་སྟེ། ང་ཚོས་ག་རེ་གནང་རྒྱུ་འདུག་བཅས་ལ་བཀའ་སྡུར་ལྷག་པོ་བྱུང་ཡོད་པ་རེད། ཡིན་ནའང་གཞི་རྩའི་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༤ ཟླ་ ༣ པའི་རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ཡོངས་འཐུས་མིའི་ཚོགས་ཆེན་ཚོགས་པའི་སྐབས་ལ་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིན་དང་སྲིད་བློན་ལི་ཁེ་ཆང་གཉིས་ཀྱི་རྒྱལ་སྤྱི་དང་ཨེ་ཤ་ཡ། དེ་བཞིན་བོད་དོན་ཐོག་དགོངས་ཚུལ་ཡོང་གི་རེད། དེ་དུས་ང་ཚོའི་གནས་སྟངས་ཀྱང་ག་འདྲ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་མེད་གཟིགས་རྒྱུ་རེད། ཉེ་བའི་ཆར་རྒྱ་ནག་ནང་པེ་ཏཱ་ཧེ་མཚོ་གླིང་ཚོགས་འདུ་ཚོགས་པ་དང་། ཕྱི་ཟླ་ ༡༡ པའི་ནང་དམངས་ཀྱི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་གསུམ་པ་ཚོགས་འཆར་ཡོད་སྟབས། དེའི་སྐབས་སུ་འགྱུར་བ་ཕྲན་ལ་ཕྲན་བུ་ཏན་ཏན་ཡོང་གི་རེད་བསམ་གྱི་འདུག”ཅེས་གསུངས་སོང་།
གསར་འགོད་པ། དོན་གོ
“གྲོས་ཆོད་ཡིག་ཆ་དོན་ཚན་ ༣ པ་དང་ ༤ པ། ༥ པ་བཅས་ཀྱི་ནང་དུ་གསལ་བོ་ཞེ་དྲག་བཀོད་ཡོད་པ་རེད།”
གོང་གསལ་གྲོས་ཆོད་ཡིག་ཆོད་ཡིག་ཆ་༣་༤་༥་ཟེར་བ་དེའི་སྐོར་འབྲེལ་ཡོད་སུ་ཞིག་གིས་འགྲེལ་བཤད་ཅིག་གནང་རོགས་ཞུ།
སུ་མཁས་སུ་འཇོན་སུ་བཟང་གླེང་གི་མེད།
གང་ཡིན་གང་འགྲིག་གང་བྱེད་གླེང་བར་འོས།
དམངས་གཙོ་མེད་པའི་རང་སྐྱོང་དེ།
ད་ལྟའི་གནས་བབ་འདི་ཙམ་སྟེ།
དབུ་མའི་ལམ་གྱི་རང་སྐྱོང་དེ།
དམངས་གཙོ་མེད་ཡོང་ཐབས་མེད།
གནད་འགག་ཆེ་བའི་གནས་ལུགས་འདི།
ཆོ་མེད་ཡིན་ན་དགོད་རེ་བྲོ།
ཁྱོད་ཚོས་ཆོ་མེད་པའི་སྐད་ཆ་བཤད་ཀི་མ་འདུག ཡུམ་དུམ་པ་མ་འདུག དེ་སྔ་ཡན་ཆད་བཙན་བྱོལ་བའི་བཀའ་ཁྲིའི་ཁྲོད་ན་སེང་གེའི་ཕྱག་ལས་ལས་བཟང་བ་བྱེད་མཁན་ཅིག་ཡོད་ན་དེ་ནི་བཀའ་ཁྲི་ཟུར་པ་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་ཡིན། དེ་ལས་གཞན་པའི་སེང་གེའི་ཕྱག་ལས་ལས་བཟང་བ་གནང་མཁན་ཞིག་བྱུང་མྱོང་མེད་པ་གསལ་པོ་ཡིན། ད་དུང་ཁོང་ཚོ་ལ་མགོ་སྙེས་ས་གོང་ས་མཆོག་ཡོད་པ་རེད། རྒྱ་ནག་ལྟ་བའི་སྟོབས་ཆེན་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ལ་ཁ་གཏད་བཅོག་དགོས་དུས་འདི་ཙམ་ལས་མི་སུ་ཡིན་ཡང་བྱེད་རྒྱུ་ཅི་ཡོད།
རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བདེ་འཇགས་དང་སོ་སོའི་རྐུབ་སྟེགས་གཉིས་ལས་སུ་ཡིན་ནའང་སོ་སོའི་རྐུབ་སྟེགས་གལ་ཆེན་པོ་བརྩི་བ་རེད། སེངྒེའི་སེམས་ནང་གི་སྐད་ཆ་ངོ་མ་དེ་གཞི་ནས་བཤད་བྱུང་། རྐུབ་སྟེགས་ཁོ་ནའི་ཆེད་དུ་ཁ་སྟོང་ལུང་པ་གང་བཤད་སོང་། འདས་པའི་དུས་རིམ་ནང་གི་ཕྱག་ལས་གནང་ཕྱོགས་ཡང་རྐུབ་སྟེགས་བརྟན་བཟུང་ཁོ་ན་ལས་བོད་མི་མང་དང་གཞི་ལུས་མི་མང་སེམས་ནང་མིན་འདུག སེངྒེ། སེངྒེ། ཤོག་བུའི་སེངྒེ་དངོས་གནས་རེད་འདུག ཆུ་མོ་དྭངས་དུ་དྭངས་དུ། ཉ་མོ་གསལ་དུ་གསལ་དུ་ཟེར་བ་བདེན་པ་མིན་ན་གང་རེད་གསུངས་དང་།
དུང་ཕྱུར་བཅུ་གསུམ་ནང་ནས་དཔོན་བཟང་འགའ།
མི་འབྱུང་སྙམ་པའི་རྣམ་རྟོག་བདུད་ཀྱི་འཕྲུལ།
དམར་པོའི་ཚོགས་མི་ནང་པར་འགྱུར་ཚུལ་འདི།
བཟང་པོ་མིན་ཡང་ངན་པ་ཇི་ལྟར་ཡིན།
སློབ་མ་སྐེ་དཀྲིས་དམར་པོ་ཅན།
སློབ་གྲྭ་ནང་གི་བཟང་རིགས་ཡིན།
དེ་ལས་བཟང་བ་གཞོན་ཚོགས་ཏེ།
དེ་ལས་ལེགས་ཤོས་དམར་པོའི་མི།
དེ་བས་དམར་ཕྱོགས་ཕལ་མོ་ཆེ།
གཞན་ལས་ཡོན་ཏན་བཟང་བའི་རིགས།
དབང་དང་རྒྱུ་ཡིས་བསླུས་པའི་ཚེ།
མི་ནི་སྨྱོ་བར་འགྱུར་བ་གཤིས།
འོ་ཡ་ད་ག་རེ་བཤད་ཀྱང་ཡིད་ཆེས་མེད་སྔོན་མ་ཤོག་བུའི་སེངྒེ་ཟེར་བའི་རྩོམ་ཞིག་མཐོང་མྱོང་། དེ་དུས་ང་སེམས་ཕམ་མྱོང་ཡོད་གང་ཡིན་ཞེ་ན་མི་མང་གི་འོས་འདེམས་གནང་བ། དེང་དུས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་ཅན། ཆོས་ལུགས་དང་ཆོལ་ཁས་ཀླད་རྩ་མ་བསླད་པ། གང་ལྟར་ངས་བསམ་པར་རེ་བ་མང་པོ་ཞིག་ཡོད་ཙང་རེད། ད་ནི་ཁོང་ཤོག་བུ་རང་ཡིན་པ་ཤེས་སོང་ཁག་མི་འདུག ཁོང་ལ་གནའ་དེང་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་ཤེས་ཡོན་ཕུ་སུམ་ཚོགས་པས་འདབ་གཤོག་གཉིས་དང་ལྡན་ཀྱང་རྡ་སའི་ས་ཁུག་དེར་། གུ་དོག་དྲག་པས་ཡང་མིན་ན་གཤོག་པ་ཆག་རྒྱུ་རེད། ཡང་མིན་ན་གཤོག་པ་ཚིག་རྒྱུ་རེད། དེ་བས་གཤོག་པ་གཉིས་དེ་སྲ་བའི་བྲག་དང་ཚ་བའི་མེ་གཉིས་ལ་མགོ་འབུལ་ལུས་འབུལ་གྱི་ཉམ་ཆུང་གཤོག་རྩལ་མེད་པའི་ལུས་བདེ་གྲོག་མ་ཞིག་བྱས་བསྡད་ན་ཡུན་རིང་པོ་གནས་ཐུབ་པའི་རེ་བ་ཡོད། གང་ལྟར་ཁྱོད་ལ་ཁག་མེད། གང་བཤད་གཞན་དབང་རེད། གང་བྱས་གཞན་དབང་རེད། གང་བཤད་ཆོས་རེད། གང་བྱས་དགེ་བ་རེད། ངོ་མ་ཆོས་པ་རེད། ངོ་མ་སློབ་མ་རེད། ད་ནི་ཁོང་གི་མིང་ལ་དད་ལྡན་བློ་བཟང་ལགས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
སྐུ་ངོ་ཀླུ་ཚང་བ་ལགས། ཁྱོད་ཀྱི་བཤད་སྟངས་དེ་རྡ་ས་ཁོ་ནའི་འདོད་ཚུལ་ཞིག་རེད་ལ། གོང་ས་མཆོག་རྒྱ་ནག་ནང་ཕེབས་འོས་ཞེས་པའི་དོན་རེད། འོ་ན། སྐུ་ངོ་ལགས་ལ་བོད་དོན་གཞོལ་ནས་དྲི་བ་གསུམ་གཏོང་གི་ཡིན།
༡ ཁ་སང་གི་བྱས་ཉེས་བོད་པ་གང་འཚམས་ཀྱིས་གུ་ཡངས་གཏོང་སྲིད་ཀྱང་རྒྱ་ནག་གཞུང་ངོས་ནས་གུ་ཡངས་གཏོང་སྲིད་དམ། ཡང་ཅིག་བཤད་ན། རྒྱ་དཔོན་ཚོས་རེ་ཞིག་བཏང་སྙོམས་ངང་འཇོག་སྲིད་ཀྱང་རྩ་ཁྲིམས་ཀྱི་གཏན་འཁེལ་ཁག་ལ་འགལ་བའི་ཆ་ཇི་ལྟར་བྱེད་དགོས་སམ།
༢ གོང་ས་མཆོག་རྒྱ་ནག་ནང་ཕེབས་པ་ཙམ་གྱིས་བོད་ཀྱི་ཆོས་རིག་སྲུང་ཐུབ་བམ། དཔེར་ན། པཎ་ཆེན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མཆོག་ལའང་སྐུ་ལྕམ་བཞེས་ན་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དབང་ཆ་གང་ཙམ་སྟེར་ཞེས་པར་བརྟེན་ནས་བོད་ལ་ཕྱག་ལས་མང་པོ་གནང་བ་ཞིག་རེད། དེ་བས། གོང་ས་མཆོག་ལའང་དེ་ལུགས་ཀྱི་གནོན་ཤུགས་མི་སྤྲོད་པར་སུས་ཁག་ཐེག་ཐུབ་བམ།
༣ གལ་སྲིད་གོང་ས་མཆོག་གིས་མི་མང་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་ཨུ་ཡོན་ཀྲང་གཞོན་པས་ཕྱག་ལས་གནང་ཐུབ་པའི་དབང་དུ་བཏང་ཡང་བོད་ཀྱི་ཆོས་རིག་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལག་ཆར་བསྒྱུར་བར་གཞོགས་འདེགས་སུ་གྱུར་བ་ཙམ་ལས་ཆོས་རིག་རང་ངོས་ཀྱི་དྭངས་གཙང་སྲུང་ཡོད་དམ།
གནས་ཚང་ལགས། རེད། ང་ཚོའི་ཁང་པ་ཤོར་ཚར་བ་རེད་ལ། ཅ་དངོས་རྣམས་ཀྱང་ཤོར་ཚར་བ་རེད། མ་ཚད་ད་ལྟ་ཡོད་ཚད་ནས་ཡོད་ཚད་ཚིག་ནས་འོང་བའི་སྐབས་རེད། འོན་ཀྱང་ང་ཚོར་རེ་བ་ཞིག་ལྷག་ཡོད་པ་ནི་འཚིག་རོ་དེར་སྲུང་སྐྱོབ་གྱི་གོ་སྐབས་དང་། སླར་གསོ་ཡི་རེ་བ་དེ་ཁོ་ན་རེད། ང་ཚོས་ཁང་བའི་བདག་དབང་བཤད་བསྡད་ན། གལ་སྲིད་ལོ་མང་པོ་ཞིག་ནས་ཐོབ་ཚར་བ་དང་། ཚིག་ཚར་བ་དུས་མཉམ་གྱི་བེད་མེད་ཅིག་ང་ཚོར་རག་སྲིད་ཀྱང་། དེ་ཡང་ངེས་པ་ཞིག་ག་ལ་ཡོད། ད་དུང་དེ་བས་ཀྱང་ཁེ་བཟང་ཞིག་མེད་པ་ནི་ཨ་ཅང་ཅང་རེད།
གཉིས་ནས་གནའ་ནས་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་བྱེད་ཐབས་དེ་ལག་ལེན་ལ་མ་བསྟར་བ་གང་ཡང་མིན། རྒྱ་གཞུང་གིས་གྲོས་མཐུན་དོན་ཚན་བཅུ་བདུན་ཡོངས་གྲགས་སུ་བསྒྲགས་པ་ནས། ང་ཚོའི་ངོས་ནས་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་བྱ་ཐབས་དེར་མཚན་རྟགས་བརྒྱབ་པ་དང་གཅིག་པ་རེད། མ་ཟད་༸གོང་ས་མཆོག་དང་། པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་རྒྱ་གཞུང་དཔོན་རིགས་ཀྱི་མཚན་གནས་བཞེས་མྱོང་བ་རེད། ཕྱིས་བཙན་བྱོལ་དུ་འབྱོར་བ་ནས་ང་ཚོས་སྐབས་བསྟུན་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་ནས་རོགས་སྐྱོར་རག་ཐབས་དང་། བོད་གནས་གསལ་བསྒྲགས་ཡོང་ཐབས། རྒྱལ་སྤྱི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཁ་ཕྱོགས། དེ་བས་ཀྱང་ཆེས་གལ་ཆེ་བ་ཞིག་ནི་བོད་མི་ཚོའི་བློ་བབ་མངོན་འདོད་བཅས་སུ་བསྟུན་ནས། སྐབས་བབ་ལངས་ཕྱོགས་ཤིག་འཛིན་དགོས་བྱུང་ཡོད་པ་བདེན་པ་རེད་དེ། དེ་ནི་སྐབས་དང་བསྟུན་ན་མཁས་པ་ཡིན་ཟེར་བ་ལྟར་མིན་པར། སྐབས་དེའི་བོད་མིའི་གནས་བབ་དབང་བཙན་པས་དེ་ལྟར་མི་འགྱུར་ཐབས་མེད་དུ་གྱུར་བ་དེ་རེད། ཕྱིས་སུ་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་བོད་ཀྱི་འདས་མ་ད་གསུམ་གྱི་མཐའ་ལ་དཔག་ཏེ་ལམ་གཞན་མེད་པར་ངེས་ཤེས་གཏིང་སོན་བྱུང་དོན་ལྟར། མཐའ་མ་བོད་རྒྱའི་དཀའ་རྙོག་སེལ་ཐབས་དང་། གཙོ་བོ་བོད་ཀྱི་མི་དངོས་སྲོག་གསུམ་གྱི་འཕྲལ་ཕུགས་ལ་དགོངས་དེ་དབུ་མའི་ལམ་ཞེས་ཡོངས་གྲགས་སུ་སྤྱི་བསྒྲགས་གནང་བའི་རྒྱུད་རིམ་དེར། ཅིས་ཀྱང་ཡུལ་དུས་གནས་བབ་སོགས་ཀྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་མང་དག་ཅིག་ཡོད་པར་ངེས་ཤེས་དགོས་པ་དེ་དེ་བཞིན་རེད། འདི་ནི་ང་ཚོ་ཨུ་ཐུག་པའི་ཐག་གཅོད་ཅིག་ལས་རྒྱགས་དྲག་པའི་གདམ་ཁ་ཞིག་མིན་པ་དེ་ཤེས་དགོས་པ་ཡང་གལ་ཆེ་བར་འདོད། གཞན་འདས་པའི་ཆ་ལ་ལེ་བདའ་བྱ་ས་ཞིག་གཏན་མེད་ལ། གལ་སྲིད་ཡོད་དབང་དུ་བཏང་ན་ཡང་དུས་བབ་མ་ཟིན་པའི་མང་ཚོགས་ཡིན་ཟེར་ན་ལས་གཞན་སུ་ཞིག་ལ་མཛུབ་མོ་གཟུག་ས་མེད། སྤྱིར་སྔོན་ཆད་ད་ལྟའི་ཚབ་བྱེད་དུ་འགྱུར་བ་མེད་པའི་དཔེས། ཅིས་ཀྱང་རིག་གཞུང་སྲུང་སྐྱོབ་ནི་བོད་ལ་མཚོན་ན་རང་ཁེ་གཙིགས་འཛིན་གྱི་ཡོང་འབབ་ཡག་ཤོས་དེ་ཡིན་པ་མ་ཤེས་པར་ག་ལ་རུང་།
གུང་ཕྲན་ཏང་གནས་ཐུབ་མིན་དེ་ང་ཚོར་གལ་མི་ཆེ་ན་ཡང་གུང་ཕྲན་ཏང་ལ་ནི་དེ་གལ་ཆེན་ནང་གི་དོན་ཆེན་རེད། དམངས་གཙོ་མི་ཤེས་ཏེ་ལེགས་བཅོས་བཏང་དགོས་པའི་ཐད་རྒྱ་ནག་གི་མཐོ་རིམ་དཔོན་རིགས་ཁ་ཤས་ཀྱིས་སྐད་ཆ་བཤད་མྱོང་བ་དངོས་ཡོད་རེད། འོན་ཀྱང་སྐད་ཆ་དེ་དག་ཁ་ཞེ་གཉིས་མེད་ཀྱི་སྐད་ཆ་ཞིག་རེད་དམ། དྲི་བ་འདི་ལྷག་ཡོད། མི་མང་གི་དགྲ་བོ་ཏང་ནང་གི་དབང་འཛིན་པ་རུལ་སུང་དེ་ཚོ་ཡིན་པ་བདེན་ཡང་ཏང་ནང་ལ་རུལ་སུང་མ་ཡིན་པའི་དབང་འཛིན་པ་ཇི་ཙམ་ཡོད། ཏང་མི་ནང་ཆོས་པར་གྱུར་པས་ཡག་པོ་ཡིན་པར་བཤད་པ་ནི་ཨ་ཕའི་ཕོར་པ་གཙང་མ་ཡིན་པར་བཤད་པ་ལྟ་བུ་མ་རེད་དམ།
གུང་ཁྲན་ཏང་གནས་ཐུབ་མིན་དང་དགོས་མིན་དེ་གལ་ཆེན་པོ་རང་མ་རེད།
གུང་ཁྲན་ཏང་གིས་ངེས་པར་དམངས་གཙོ་ཁས་ལེན་དགོས་པ་རེད། ལེགས་བཅོས་གཏོང་དགོས་པ་རེད། དེའི་ཐོག་རྒྱ་ནག་གི་མཐོ་རིམ་དཔོན་རིགས་མི་ཉུང་བ་ཞིག་གིས་སྐད་ཆ་བཤད་མྱོང་ཡོད། ཡང་གཅིག་བཤད་ན་མི་དམངས་ཀྱི་དགྲ་བོ་ངོ་མ་དེ་ཏང་ནང་གི་དབང་འཛིན་པ་རུལ་སུངས་རིགས་ཡིན་པ་ལས་ཏང་མི་ཚང་མ་མིན། ཡང་གཅིག་བཤད་ན་ཏང་མི་མང་ཆེ་ཤོས་ནང་པར་འགྱུར་བཞིན་པ་རེད། དེ་ཚོ་མི་ཡག་པོ་མ་རེད་ཅེས་བཤད་དཀའ།
དཔེར་ན་རྒྱལ་ཁབ་ཚང་མའི་དམག་མི་གཅིག་པ་རེད། དེ་དབང་འཛིན་པས་བེད་སྤྱོད་ལ་རག་ལས་ཡོད། དེས་ན་མཐར་ཐུག་གི་དགྲ་བོ་ནི་དམག་དཔུང་རེད་དམ།
རྒྱ་ནག་དམངས་གཙོར་གྱུར་ན་གུང་ཕྲན་ཏང་གི་སྲིད་དབང་སྒེར་གཅོད་ལམ་ལུགས་འདི་གནས་མི་ཐུབ་པ་གསལ་པོ་རེད། གུང་ཕྲན་ཏང་ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པ་ཞིག་གི་ངོ་བོར་གནས་ཆོག་ཀྱང་རྒྱ་ནག་མི་མང་གིས་ཁོང་ཚོར་ཡིད་ཆེས་བྱེད་སྲིད་དམ། ཁོང་ཚོར་འོས་འཕང་ནས་སླར་ཡང་སྲིད་དབང་གི་གར་སྟེགས་སྟེང་སླེབས་ཐུབ་བམ་འདི་ནི་དྲི་བ་ཆེན་པོ་ཞིག་རེད། ད་དུང་གུང་ཕྲན་གྱི་མགོ་ཁྲིད་ཚོས་རང་སྣང་གང་ཤར་གྱིས་ནག་ཉེས་ཇི་སྙེད་ཅིག་བསགས་ཡོད་པ་དེ་དག་མི་མང་གིས་ལས་སླ་པོར་བཞག་གི་རེད་དམ། འདི་ལྟར་ཕྱོགས་མང་པོ་ཞིག་ནས་བསམ་བློ་བཏང་ན་སྲིད་སྐྱོང་གི་སྐད་ཆ་དེ་གནས་ལུགས་མེད་པ་ཞིག་མ་རེད། གཞན་ཡང་ད་ལྟའི་དུས་སུ་རྒྱ་ནག་ལ་སོ་སོའི་རྐུབ་སྟེགས་ལས་རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་མང་གཙོ་བའི་དབུ་ཁྲིད་ཅིག་ཡོད་པ་རེད་ཟེར་ན་དེ་ནི་གད་མོའི་གནས་མིན་ནམ། མཚན་གཞི་ཞིག་ཞོག་ཟེར་ན་སུ་བཞག་རྒྱུ་ཡིན།
ཀླུ་ཚང་བ་ལགས། ཁང་པ་ཤོར་ཚར་བ་རེད། ཅ་དངོས་འཚིག་ཚར་བ་རེད། དེ་ལས་འདའ་ནས་ད་ལྟ་མིའང་འཚིག་གིན་པ་རེད། གལ་སྲིད་དེ་འདྲའི་ཤ་ཚ་ཡོད་ན་མི་ལོ༦༠ཡར་སྔོན་ནས་དེ་ལྟར་གནང་དགོས་པ་རེད། དེ་ག་རེ་མ་འགྲིག་པ་རེད་དམ། ཁ་བྲལ་བ་ཉུང་ཤོས་ཤིག་གི་གཡོ་འོག་ཏུ་ཚུད་པ་རེད་དམ། ཡང་ན། བོད་མིར་སྐྱིད་སྡུག་མཉམ་མྱོང་གི་བློ་ཁོག་མེད་པ་རེད།
ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་བཤད་ན། རྒྱ་གཞུང་གི་རྩ་ཁྲིམས་འོག་ལ་ཤར་བསྐྱོད་གནང་ཡ་དེ་སླ་བོ་ཞིག་རེད། ཡིན་ནའང་། མི་ལོ ༦༠ཁྲིམས་འགལ་ཆགས་པ་དེ་ལས་སླ་བོ་ཁྱོན་ནས་ཡོག་མ་རེད། ལྷག་པར་རང་སྐྱོན་རང་བརྗོད་ཀྱི་ལས་འགུལ་ཛ་དྲག་གིས་རྒྱ་ནག་སྐམ་སར་ཁྱབ་ཀྱིན་པའི་དེ་རིང་། རྡ་ས་ཐར་ཡུལ་ཡོད་དམ།
“་་་་་རྒྱ་ཆེ་ས་ནས་ཞུས་པ་ཡིན་ན་དམངས་གཙོ་དགོས་ཀྱི་ཡོད་ལབ་སྐབས། དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་དབང་ཆ་མེད་པར་བཟོ་རྒྱུ་ཡིན། ད་ལྟའི་མགོ་ཁྲིད་དེ་ཚོའི་ཞབས་སྟེགས་ལེན་རྒྱུ་ཡིན་ཟེར་གྱི་ཡོད་སྟབས། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བདེ་འཇགས་དང་སོ་སོའི་རྐུབ་སྟེགས་གཉིས་ལས་སུ་ཡིན་ནའང་སོ་སོའི་རྐུབ་སྟེགས་གལ་ཆེན་པོ་བརྩི་བ་རེད། ” གསུངས་འདུག
དམངས་གཙོ་ཅན་དུ་གྱུར་ན་གུང་ཁྲན་ཏང་ངེས་པར་མེད་པ་བཟོ་དགོས་པའི་ངེས་པ་མེད། གུང་ཁྲན་ཏང་དེ་་མུ་མཐུད་སྲིད་དོན་ཚོགས་པ་ཞིག་གི་ངོ་བོར་གནས་ཆོག་པ་རེད། དམངས་གཙོའི་ཚོགས་པ་གསར་བ་ཞིག་ཀྱང་ཡོང་གི་རེད། ད་དུང་ཚོགས་པ་གཞན་དག་ཀྱང་ཡོང་སྲིད་པ་རེད། དེ་དམངས་གཙོའི་ལམ་ལུགས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ཤིག་རེད།
གཉིས་ནས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བདེ་འཇགས་དང་སོ་སོའི་རྐུབ་སྟེགས་གཉིས་ལས་སུ་ཡིན་ནའང་སོ་སོའི་རྐུབ་སྟེགས་གལ་ཆེན་པོ་བརྩི་བ་རེད། ཟེར་བ་འདི་ད་ལྟའི་དཔོན་ཆེན་མང་ཆེ་བར་མཚོན་ན་དེ་ལྟར་ཡིན་ཡང། ཀྲུང་གོའི་གསར་བརྗེའི་སྐབས་ནས་ད་ལྟའི་བར་དུ་རྒྱལ་གཅེས་པ་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་རིང་ལུགས་པ་ཡང་གང་མང་བྱོན་ཡོད་པ་རེད། ད་ལྟའི་ཆར་ཡང་རང་གི་རྐུབ་སྟེགས་ལས་རྒྱལ་ཁབ་བམ་མི་དམངས་གཙོ་བའི་དབུ་ཁྲིད་པ་མེད་པ་མ་རེད།
ཡང་གཅིག་བཤད་ན། སྤྱི་ལས་སྒེར་གཙོ་བའི་འདུ་ཤེས་དེ་སུ་ཡིན་ན་ཡང་ཡོད་པ་ཞིག་གཏན་ནས་མིན། དཔེར་ན་སྲིད་སྐྱོང་རང་ལ་མཚཽན་ན་ཡང་སྒེར་ལས་སྤྱི་ལོས་གཙོ།
གསལ་བཤད་ཅུང་བྱེད་འདོད་བྱུང།
ད་ལྟའི་ཆར་ང་ཚོར་རྩོད་ཆོག་ཆོག་གི་ཐོབ་ཐང་ཞིག་ཡོད་པ་ནི་མི་རིགས་ས་ཁོངས་རང་སྐྱོང་ཚད་ལྡན་ཞིག་ཡོང་ཐབས་འདི་རང་རེད། དེ་དང་འབྲེལ་བའི་ཐོམ་ཐང་གཞན་དག་ནི། རྩ་ཁྲིམས་དང་བཅའ་ཁྲིམས་ནང་གསལ་གྱི་འོས་བབ་དང་ཐོབ་ཐང་ཁག་རེད།
རྒྱལ་འབངས་ཤིག་གི་ངོས་ནས་བཤད་ན། འགྲོ་འདུག་རང་དབང། གཏམ་བརྗོད་རང་དབང། གསར་འགོད་རང་དབང། དད་མོས་རང་དབང་སོགས་ཡོད།
ཀྲུང་གོའི་མི་རིགས་ཧྲིལ་བོར་མཚོན་ན། དམངས་གཙོ་ནི་ཐུན་མོང་གི་འདོད་མོས་དང་ཕུགས་བསམ་ཆགས་ཡོད། མར་ལེའི་དགོངས་པ་ལྟར་ན་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ནི་དམངས་གཙོ་རིང་ལུགས་ལས་ཚད་མཐོ་བ་ཡིན་དགོས། ཀྲུང་གོས་ཀྱང་རང་ཉིད་དམངས་གཙོ་ཡིན། དམངས་གཙོ་ཡོད་ཟེར་གྱིན་ཡོད་པ་རེད། འོན་ཀྱང་མི་དམངས་དང་མི་རིགས་ཁག་གིས་ཀྲུང་གོའི་དམངས་གཙོ་འདི་དོན་ངོ་མའི་དམངས་གཙོ་ཞིག་མིན་པ་ཤེས་ནས་དམངས་གཙོ་རྩོད་ལེན་གྱི་རྦ་རླབས་ཤིག་འཕྱུར་འོང་གིན་ཡོད་པ་རེད།
རྒྱུ་མཚན་དེ་དག་གི་ཕྱིར་ན་ཀྲུང་གོ་བ་སུ་ཞིག་ཡིན་ཡང་དམངས་གཙོ་རྩོད་ལེན་གྱི་ཐོབ་ཐང་ཡོད་པ་དང་རྩོད་དགོས་ངེས་ཤིག་ཆགས་ཡོད།
ང་ཚོས་བཏོན་པའི་རང་སྐྱོང་གི་བསམ་འཆར་དེས་ཐད་ཀར་དུ་དམངས་གཙོ་རྩོད་ལེན་དང་གུང་ཁྲན་ཏང་ལ་ཁ་གཏད་རྒྱག་གི་མེད་པ་འདྲ་བོ་ཡོད་ན་ཡང་དོན་ངོ་མར་དེ་ལག་བསྟར་གནང་དགོས་ཚེ་དམངས་གཙོའི་ལམ་དུ་མི་སྐྱོད་ཀ་མེད་ཆགས་ཡོད། དཔེར་ན། ངའི་ཕ་ཡུལ་རྨ་ལྷོ་སོག་རྫོང་ལྟ་བུར་ཆ་བཞག་ན་ཡང་རྫོང་དཔོན་དེ་མི་དམངས་ཀྱིས་འོད་འདེམས་བྱེད་ཆོག་པ་རེད། མི་དམངས་ཀྱིས་བདམས་པ་དེ་གོང་རིམ་གྱིས་ཁས་མ་བླངས་པར་གོང་རིམ་ནས་མར་མིང་འདོན་བྱས་པའི་མི་འགའ་ཡོད་པ་དེ་དག་ལས་གཅིག་འདེམས་དགོས་པའི་བཀའ་བཏང་ཡོད། མཐར་མི་དམངས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་བདམས་པ་རེད། འདི་ལ་རང་བདག་གི་རང་དབང་དབང་ཆ་མི་འདུག་པ་དེ་ཅི། དམངས་གཙོ་མེད་པས་སོ། དེ་བཞིན་རང་སྐྱོང་ཁུལ་དང་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་རིགས་མང་མོས་འོས་འདེམས་ལ་ངེས་པར་དམངས་གཙོ་དགོས་གལ་ཆེ་བ་ཡིན།
མདོར་ན་དམངས་གཙོ་མེད་པའི་རང་སྐྱོང་ཡག་པོ་ཞིག་ཀྲུང་གོ་ལ་ཡོང་ཐབས་མེད་པ་རེད།
སྤྱིར་བོད་མི་མང་པོ་ཞིག་གིས་དབུ་མའི་ལམ་མམ་༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་དགོངས་གཞི་དེ། བོད་སྤྱི་བའི་ཆག་འཇིག་གི་དཀའ་ངལ་དང་ཐད་ཀར་འབྲེལ་ཡོད་ཚུལ་གང་ཡང་ངོ་འཕྲོད་ཀྱི་མེད་པ་འདྲ། ད་ལྟའི་ང་ཚོའི་གནས་བབ་དེ་བོད་མྱུར་སྐྱོབས་ཀྱི་སྐབས་རེད་མ་གཏོགས། ཆབ་སྲིད་གདམ་ཀ་ཅན་གྱི་སྐབས་མིན་པ་ཡང་གསལ་བོར་ཤེས་དགོས་ངེས་རེད། ང་ཚོར་དུས་སུ་བབ་པའི་གདམ་ཀ་གང་ཡང་ཡོད་པ་མ་རེད། རྒྱ་ནག་མི་མང་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྒྲོམ་གཞིའི་འོག་གི་རྩ་ཁྲིམས་དང་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཁེ་དབང་རྩོད་ལེན་གྱིས་རང་སྲུང་གི་རེ་བ་འདི་ཁོ་ན་རེད། དེ་བས་ང་ཚོས་ངོས་ནས་བསྟན་དགོས་པ་ཡང་རྒྱ་གཞུང་གི་གདོང་ལ་གཏད་དེ་དམངས་གཙོ་རྩོད་ཀྱིན་མེད་པའི་རྣམ་འགྱུར་ངོ་མ་དེ་རེད། སྤྱིར་གཙོ་ཤུགས་ཆེ་ཆུང་གིས་བོད་ཀྱི་དཀའ་ངལ་དང་པོ་དེ་ཁོར་ཡུག་གཏོར་སྐྱོན་རེད། དཀའ་ངལ་གཉིས་པ་དེ་རིག་གཞུང་ཉམ་རྒུད་རེད། གསུམ་པ་དེ་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གནས་བབ་ཡིན་པས། དཔེར་ན། ང་ཚོས་ཁང་པའི་བདག་དབང་རྩོད་བཞིན་ནང་གི་ཅ་དངོས་མེར་ཤོར་བའི་གནས་སྟངས་མ་ཤེས་ན་ཅི་བས་རང་ལ་གྱོང་གུད་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡིན་པ་དེ་རེད། ཁ་ཚ་དགོས་གཏུགས་དང་། གལ་གནད་ཆེ་ཆུང་གི་མཐའ་ནམ་ཡིན་ཡང་སུས་ཀྱང་གདམ་པ་ལས་ལམ་གཞན་མེད་པ་དེ་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་ཐག་གཅོད་རེད། མདོར་ན་ལམ་གཞན་མེད་པའི་ཨུ་ཐུག་པའི་ཐག་གཅོད་ཐ་མ་དེ་དབུ་མའི་ལམ་ཡིན་པ་ཡང་ཤེས་དགོས་ངེས་རེད།
གསེར་འབྲུག་ལགས། བོད་ཧོང་ཀོང་དང་ཨའོ་མན་བཞིན་དུ་ཕྱི་ཕྱོགས་ནས་ཚུར་ལེན་དགོས་ཀྱི་མེད་པ་བདེན་པ་རེད། འོན་ཀྱང་ད་ལྟའི་དུས་སུ་རྒྱ་གཞུང་ལ་དཀའ་ངལ་ཆེ་ཤོས་སྤྲོད་མཁན་ནི་བོད་དོན་འདི་ཡིན་པ་གསལ་པོ་རེད། དེས་ན་བོད་ལ་ཡང་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ལ་ལམ་ལུགས་གཉིས་ཀྱི་སྲིད་ཇུས་འདི་ལག་བསྟར་བྱེད་མི་སྲིད་པ་མ་རེད་འདོད།
གནས་ཚང་ལགས། ཧོང་ཀོང་གི་དམངས་གཙོ་དབྱིན་གཞུང་ལ་ཐུག་ཡོད་པ་བཞིན་དུ་མའེ་ཁལ་གྱི་དམངས་གཙོ་པོལ་ཅི་ཁལ་གཞུང་ལ་ཐུག་ཡོད་པ་རེད་ཟེར་ན་ཏག་ཏག་ཨེ་ཡིན་སྙམ། རྒྱུ་མཚན། དབྱིན་འཇི་ནི་སྟོབས་ཆེན་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡིན་པས། རྒྱ་གཞུང་གིས་མི་འདོད་བཞིན་དུ་དབྱིན་གཞུང་གི་ཆ་རྐྱེན་ཁས་ལེན་མ་བྱས་རང་བྱས་ཆགས་སོང་བ་རེད། པོལ་ཅི་ཁལ་ནི་དབྱིན་གཞུང་ལྟ་བུའི་སྟོབས་ཤུགས་མེད་པ་མ་ཟད་མའེ་ཁལ་ལ་དམངས་གཙོ་ལག་བསྟར་དགོས་པའི་དགོས་འདུན་ཀྱང་གཏོན་མེད་པ་རེད། དེས་ན་དེ་གཉིས་མི་མཚུངས། གཞན་ཡང་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེའི་རང་སྐྱོང་མངོན་འདོད་ཡིག་ཆ་དེ་རྒྱ་གཞུང་གི་འོག་ལ་འཛུལ་རྐྱང་གྱི་སྲིད་བྱུས་ཞིག་རེད་ཟེར་ན་གཟུ་བོར་གནས་པའི་སྐད་ཆ་མ་རེད། གལ་ཏེ་དེ་འདྲ་ཡིན་ན་ང་ཚོ་ད་དུང་བཙན་བྱོལ་ལ་སྡོད་དགོས་དོན་ཅི་ཡོད། སང་ཉིན་རང་བོད་ལ་ལོགས་སོང་ན་འགྲིག འོན་ཀྱང་ཕྱི་འབྲེལ་དང་རྒྱལ་སྲུང་ཙམ་ལས་ནང་སྲིད་ཀྱི་དབང་ཆ་ཡོངས་རྫོགས་བོད་པ་རང་ཉིད་ལ་ཡོད་དགོས་པ་གསལ་པོ་ཡིན་པས་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཁས་ལེན་མ་བྱས་པ་རེད།
གནས་ཚང་ཟེར་བའི་སྐད་ཆར་རྒྱུ་མཚན་འདུག་ཅེས་ལབ་མི་ནུས་མོད། བལྟས་པ་ཙམ་གྱིས་བློར་འབབ་པོ་ཞིག་བཤད་འདུག
ངོ་མ་རེད། དེང་སྐབས་ཡང་སྙིང་ང་ཚོར་ཐོབ་ཐང་ཅི་ཙམ་ཞིག་རྩོད་རྒྱུ་ལྷག་ཡོད་མེད་གསལ་བོ་མི་ཤེས་ཀི
བློ་མཐུན་ལུང་རྟོགས་ལགས།
ཧོང་ཀོང་གི་མང་གཙོ་དབྱིན་གཞུང་ལ་ཐུག་ཡོད་པ་བཞིན་དུ་མའེ་ཁལ་གྱི་མང་གཙོའང་ཕུའུ་ཅི་གལ་གཞུང་ལ་ཐུག་ཡོད། དེ་བས། རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་ལ་ལམ་ལུགས་གཉིས་ཞེས་པ་བཟོས་པ་རེད། ཡང་ཅིག་བཤད་ན། མའེ་ཁལ་ཕུའུ་ཅི་གལ་གཞུང་གིས་ལོ་ངོ ༤༠༠དབང་བསྒྱུར་བྱས་ཡོད་པས། དབྱིན་གཞུང་གིས་ཧོང་ཀོང་ལ་ལོ་ངོ༡༠༠དབང་བསྒྱུར་བྱས་པ་ལས་ལོ་རྒྱུས་རིང་ཞིང་། གོ་བབ་ངེས་ཅན་ཞིག་ཟིན་ཡོད།
དེ་ལས་ལྡོག་ནས་ཟམ་གདོང་གིས་རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་ལ་ལམ་ལུགས་གཅིག་གི་འོག་འཛུལ་ཤག་གནང་ཡོད་པས། རང་བཙན་དོར། སྲིད་གཞུང་དོར། སྲིད་བློན་ཡང་དོར། ད་ལྟ་མང་གཙོ་མི་དགོས་ལབ་ཟིན་པ་ནི་རང་དབང་མི་དགོས་པའི་དོན་རེད། འོ་ན་ཅི་ཞིག་དགོས་སམ། མི་ལོ་དྲུག་ཅུར་ཕྱི་ལ་ཐོན་པ་ནག་ཉེས་མ་རེད་དམ། བྱས་པ་མཐའ་དག་བསླུ་བྲིད་མ་རེད་དམ།
སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་ རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བདེ་འཇགས་དང་སོ་སོའི་རྐུབ་སྟེགས་གཉིས་ལས་སུ་ཡིན་ནའང་སོ་སོའི་རྐུབ་སྟེགས་གལ་ཆེན་པོ་བརྩི་བ་རེད། ཟེར་བ་དེ་ཁོ་རང་ཉིད་ཀྱི་རིན་ཐང་འཇལ་བྱེད་ཀྱི་སྐད་ཆ་རེད། ཚད་ལྡན་གྱི་མི་ཞིག་ཡིན་ན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བདེ་འཇགས་དང་རང་གི་རྐུབ་སྟེགས་གཉིས་རྒྱ་ཁབ་ཀྱི་བདེ་འཇགས་གལ་ཆེ་བ་ལས་རང་གི་རྐུ་སྟགས་གལ་ཆེན་ག་ལ་བརྩི། ཧཧཧཧཧཧཧཧ ང་ཚོས་སྲིད་སྐྱོང་ལ་རིན་ཐང་འདུག
མའེ་ཁལ་ལམ་ཨའོ་མན་དང་ཧོང་ཀོང་གཉིས་ཀྱི་གནས་སྟངས་གཞི་རྩའི་གཅིག་པ་རེད། ལོ་མང་དམངས་གཙོར་ལོངས་སུ་སྤྱད་ནས་གཞི་ནས་མེས་རྒྱལ་ཁྱིམ་ཚང་ཆེན་མོའི་པང་དུ་ལོག་དགོས་དུས། རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་ལ་ལམ་ལུགས་གཉིས་ཀྱི་ཀོ་བ་རློན་པར་གོས་ཆེན་རྒྱན་སྤྲས་ཀྱིས་ཕྱུ་པ་སྙིང་རྗེ་མོའི་ཁ་གཡང་མ་བསྒྲགས་རང་བསྒྲགས་ཆགས་སོང་བ་རེད་ལ། མེས་རྒྱལ་ཁྱིམ་ཚང་ཆེན་མོའི་པང་དུ་ལོག་རྒྱུར་འགལ་རྐྱེན་འཕྲད་སྲིད་པར་དོགས་ཏེས་རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་ལ་ལམ་ལུགས་གཉིས་ཀྱི་སྲིད་ཇུས་དེ་གཞི་ནས་མགོ་བུས་པ་རེད། ད་ཆ་ལོ་རེ་ནས་ལོ་རེ་ལམ་ལུགས་གཉིས་ཀྱི་སྲིད་ཇུས་ཀྱི་ནང་སྙིང་ཇེ་གསལ་ཇེ་གསལ་རེད། འོན་ཀྱང་བོད་ཀྱི་གནས་སྟངས་ནི་ཧོང་ཀོང་དང་མའེ་ཁལ་གཉིས་ལས་རྦད་དེ་ལྡོག་ཏེས། ཀྲུང་གོའི་དབང་བསྒྱུར་འོག་ཚུད་ཟིན་པས་ཕྱི་ཕྱོགས་ནས་མེས་རྒྱལ་གྱི་པང་དུ་ལོག་རྒྱུའི་གནས་སྟངས་དེ་བསྡད་མེད་པ་རེད། བྱས་ཙང་གལ་ཏེ་བོད་ལ་རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་ལ་ལམ་ལུགས་གཉིས་ཀྱི་སྲིད་ཇུས་ལག་བསྟར་བྱེད་དབང་དུ་བཏང་ན། གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་གཞན་དང་ལྷག་པར་དུ་ནང་སོག་དང་ཤིང་ཅང་གཉིས་པོས་ཁུ་སིམ་མེར་གནས་ཐབས་མེད་པ་དེ་ཤེས་ཀྱི་ཡོད་ཙང་། བརྟན་ལྷིང་སྲུང་སྐྱོབས་ཞེས་པར་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་འགྲོ་གྲོན་ཆེ་ཤོོས་དེ་གཏོང་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་འདི་ལ་འཐུག་ཡོད་པ་རེད་ལ། དྲག་གནོན་དང་བཙན་གཤེད་ཀྱི་སྲིད་ཇུས་བཟུངས་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་འདི་རང་རེད། མ་ཟད་མགོ་འབུལ་ལུས་འབུལ་གྱིས་རང་སྐྱོང་མངོན་འདོད་ཤོག་ལྷེ་འགའ་ལ་ངོས་ལེན་མི་བྱེད་པར་མཚོན་མདོག་འདྲ་མིན་བསྒྱུར་བ་དང་མིང་འདྲ་མིན་བཏགས་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་འདི་རང་རེད།
དམངས་གཙོའི་དགོས་འདུན་འདོན་གྱི་མེད་པ་འདི་ནི་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེའི་བཀའ་ཤག་གིས། རྒྱ་གཞུང་ལ་སྤྲད་པའི་རང་སྐྱོང་གི་བསམ་འཆར་ཡིག་ཆའི་ནང་གསལ་བ་ཞིག་ཡིན་པ་སྲིད་སྐྱོང་ནས་གསུངས་འདུག་ན། ཆབ་བྲག་ལགས་ཀྱི་དྲི་བ་དང་པོ་དེ་དོན་མེད་ཀྱི་དྲི་བ་ཞིག་རེད། གཉིས་ནས་བོད་པས་རང་སྲིད་རང་སྐྱོང་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྩོད་ཀྱི་ཡོད་པ་དངོས་ཡོད་རེད། འོན་ཀྱང་དམངས་གཙོ་མེད་ན་དེ་དག་ཡོད་མི་སྲིད་པ་བཤད་ན་ཏག་ཏག་ཨེ་ཡིན་སྙམ། དཔེར་ན་རྒྱ་ནག་ལ་དམངས་གཙོ་མེད་ཀྱང་ཧོང་ཀོང་དང་མའེ་ཁལ་ལ་རང་སྲིད་རང་སྐྱོང་གི་ཐོབ་དང་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཡོད་པ་དངོས་ཡོད་མ་རེད་དམ། མི་ལ་ལས་ཧོང་ཀོང་ལ་དམངས་གཙོ་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཡོད་པ་དེ་དབྱིན་འཇིས་ཆ་རྐྱེན་གཏོན་བཞག་པ་རེད་ཟེར་ཡང་། འོ་ན་མའེ་ཁལ་ལ་ཡང་ཧོང་ཀོང་དང་མཚུངས་པའི་ཐོབ་ཐང་འདྲ་འདྲ་འདུག་ན་དེ་སུ་ཞིག་གིས་ཆ་རྐྱེན་གཏོན་བཞག་པ་རེད་དམ།
ད་གང་ལྟར་ཆ་རྐྱེན་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྒོ་ནས་མེས་རྒྱལ་ཁྱིམ་ཚང་ཆེན་མོའི་པང་དུ་ལོག་འཇུག་རོགས་ཞེས་ཞུ་འབོད་བྱེད་པའི་དུས་ལ་སླེབས་པ་མིན་ནམ། ལྟས་ངན་རེད།
དམངས་གཙོ་མེད་པའི་རང་དབང་ཞིག་གང་ན་ཡོད་པ་རེད། ད་དུང་ཧོང་ཀོང་དཔེ་རུ་བླངས་པ་ནི་ར་མགོ་ལུག་སྦྱར་དུ་སོང་བ་རེད། ཧོང་ཀོང་མེས་རྒྱལ་ཁྱིམ་ཚང་ཆེན་མོའི་པང་དུ་ལོག་རྒྱུར་ཆ་རྐྱེན་གལ་ཆེན་ཞིག་བཏོན་ཡོད་པ་རེད། དེ་ནི་སྐབས་དེ་དུས་དབྱིན་ཇིའི་འོག་གི་མ་རྩ་རིང་ལུགས་ཀྱི་དམངས་གཙོའི་གནས་སྟངས་ད་ག་རང་འཇག་བཞག་རྒྱུར་ཁས་ལེན་རི་འདྲ་བྱས་ཡོད་པ་རེད། དེ་ནས་མེས་རྒྱལ་ཁྱིམ་ཚང་ཆེན་མོའི་པང་དུ་ལོག་རྗེས་ཀོ་བ་རློན་པའི་ཕྱུ་པ་སྙིང་རྗེ་པོ་ཞིག་གྱོན་ཡོད་པ་གཞི་ནས་ཤེས་ཡོད་པ་རེད་ལ། ལོ་རེ་ནས་ལོ་རེ་ཇེ་སྐམ་ཇེ་སྐམ་རེད།
དེས་ན་སྲིད་སྐྱོང་སེང་གེ་ཚང་ཀོ་བ་རློན་པའི་ཕྱུ་པ་བཞེས་རྒྱུར་བྲེལ་ཤ་ལངས་བ་མིན་དྲོ།
བློ་སེང་ལ་དབང་ཆ་ཡོད་པ་མ་རེད། ད་ལྟ་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་ལ་དབང་ཚད་ཡོད་རེད། དེར་བརྟེན་བསམ་འཆར་ཡི་གེ་ལ་མི་བསྟེན་ན་འགྲོ་ས་ཞིག་མེད
ད་དོན་དག་གཉིས་གསལ་བོ་ཆགས་ཤག
༡ མང་གཙོ་རྩོད་ཀྱི་མིན་ལབ་དུས། རྒྱ་ནག་མི་མང་གིས་བོད་དོན་ཐད་རྒྱབ་བསྐྱོར་ཡོང་གི་མ་རེད། སྒོས་སུ་ཕྱི་སྡོད་རྒྱ་རིགས་མང་གཙོ་རྩོད་མཁན་དང་ཤེས་ཡོན་པས་ག་ལེར་དགག་པ་རྒྱག་ངེས་རེད།
༢ བཙན་བྱོལ་བར་ངོམ་ཡ་གཅིག་ཡོད་པ་དེ་མང་གཙོ་ཡིན་པའི་ཁུལ་རེད། ད་དགོས་ཀྱི་མེད་ལབ་དུས། རྐང་རྗེས་ལག་སུབ་ཡིན་པའི་ཁར། རྒྱ་གཞུང་གི་ངོས་ནས་ཁྲིམས་འགལ་བར་བརྩི་གི་རེད།
དྲི་བ།
བོད་ནང་ལ་དམངས་གཙོའི་དགོས་འདུན་འདོན་ཀྱིན་མེད་པའམ་དེ་རྩོད་རྒྱུ་མིན་པའི་གནད་དོན་འདི་བཀའ་ཤག་གིས་གྲོས་མོལ་གནང་བའི་ཐག་གཅོད་ཅིག་ཡིན་ནམ་མིན།
བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ངོ་མ་ནི་མི་རེ་རེར་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་མེད་པ་དང་མི་རིགས་ལ་མི་རིགས་རང་སྐྱོང་གི་ཐོབ་ཐང་མེད་པས་དེ་དག་རྩོད་ཀྱིན་ཡོད་པ་མིན་ནམ། དེ་དག་བོད་ལ་མི་འདུག བོད་ལ་སྤྲོད་དགོས་སོ་ཞེས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་ཡོད་ཚད་ཀྱིས་ཀྱང་རྒྱབ་སྐྱོར་རོགས་འདེགས་གནང་བཞིན་པ་མ་རེད་དམ།
དམངས་གཙོ་རྩོད་ཀྱིན་མེད་གསུངས་ན་དམངས་གཙོ་མི་དགོས་པ་བསྟན་པ་རེད། དམངས་གཙོ་མེད་པས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་སོགས་ཀྱང་མེད་སོང་བ་རེད། དམངས་གཙོ་ཡོད་ན་དེ་དག་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོང་ཆོག་པ་དང་ཡོང་ཐུབ་པ་ཞིག་རེད། དེ་བས། དམངས་གཙོ་མི་དགོས་རང་སྐྱོང་དགོས་ཟེར་བ་ཞིག་ཇི་ལྟར་བཤད་ཤེས་སམ།
དགག་བྱ་དང་དགོས་དམིགས་གང་ལའང་མ་ལྟོས་པར་གང་དྲན་གྱི་ཁ་ཕོ་ཆེ་དྲག་ན། འབྱུང་འགྱུར་གྱི་དུས་རིམ་ནང་དུ་རི་ལུག་པ་ཐག་པས་མི་ལྡུམ་པར་འགྱུར་ཡོང། མཁས་སྙེམས་དང་དག་སྣང་ཁོ་ནའི་ལྒང་བུར་མ་གཞོན་པར་ནན་གྱིས་འཇུག་ནས་ནན་གྱིས་བཤད་ན་ཀུན་གྱིས་བསྔགས་འོས་སུ་གྱུར་བ་ལས་སྨད་པར་མི་བྱ། འོན་ཀྱང་གནང་ལུགས་དང་གསུང་ལུགས་འདི་དག་ལ་བལྟས་ན། ཐམས་ཅད་གང་དྲན་དུ་སྨྲ་བཞིན་འདུག་ལ། མཚམས་རེ་སྐྱག་རྫུན་ཡང་ཤོད་བཞིན་འདུག དེ་ལྟར་གནང་ན་མི་སྤྱོད་ལ་དང་བ་ཆེ་བའི་བོད་མི་སྤྱིའི་སྲིད་སྐྱོང་བའི་ཚབ་ཏུ་སྲིད་སྨད་པའི་ཉེན་འགྱུར་ཉེན། ང་ཚོར་མང་གཙོ་མི་དགོས་ཞེས་པ་ཞིག་གང་དུ་གསལ་འདུག་གམ། དབུ་མའི་ལམ་ཞེས་པ་འདི་རང་ཉིད་ཀྱིས་གང་དྲན་བཤད་དེ། གོ་དོན་ཆུ་སྦྱོར་མི་འོས་པའང་མི་ཤེས་སམ། དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་སུ། འདི་ལྟར་གསལ་ཡོད། This autonomy should be governed by the popularly-elected legislature and executive through a democratic process and should have an independent judicial system;
ཞིབ་པར་ལྟོས་དང། འདིར་ང་ཚོར་མང་གཙོ་མི་དགོས་ཞེས་བྲིས་འདུག་གམ།
བསྐལ་རྡོར་དང་གང་སྡོམ་ཁྱེད་རང་གཉིས་ཀྱིས་བསམ་བཞིག་མེད་པའི་སྐད་ཆ་བཤད་ཀི་མ་འདུག ང་ཚོ་རང་དབང་འཐབ་རྩོད་པ་ཡིན་པ་ལས་དམངས་གཙོ་དོན་གཉེར་བ་མ་རེད། ང་ཚོར་རང་སྲིད་རང་སྐྱོང་ཐོབ་སོང་ན་དམངས་གཙོ་ལག་ལ་ཡོད་ཡོོད་པ་རེད། དཔེར་ན་ཧོང་ཀོང་ལྟ་བུ་རེད།
འོག་ཏུ་སྐལ་བཟང་རྡོ་རྗེ་ཡིས་གསུངས་པ་དེར་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད།
སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་བསྐྱར་མཐུད་ལ་བརླག་མ་འཁེལ་ནས་ཁ་ཡར་དཀྱོག་མར་དཀྱོག་མ་གནང་རོགས། བོད་གཞིས་བྱེས་གཉིས་ཀས་ཉིན་མཚན་གཉིས་ཀར་གནས་ཚུལ་དེ་ལ་བསྒུག་བསྡད་ཡོད་པ་རེད།
བོད་པའི་དམངས་གཙོའི་ཐད་སྲིད་སྐྱོང་ལ་གསལ་བཤད་དོན་ཚན་ ༣ ་ཞུ་རྒྱུ་ཡོད།
༡༽ ༧གོང་ས་མཆོག་གིས་ང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་བ་ཆགས་རྗེས་རླབས་ཆེན་གྱི་ལས་དོན་ཞིག་འགྲུབ་ཡོད་པ་ནི་ང་ཚོ་དམངས་གཙོའི་ལམ་སྲོལ་ཐོག་བསྐྱོད་ཐུབ་པ་བྱུང་བ་དེ་ཡིན་གསུངས་གི་ཡོད།
༢ ༽ བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་གི་ཆབ་སྲིད་པ་སོགས་ཁ་ཐོགས་ཚུལ་ཚང་མས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་དམངས་གཙོ་འདི་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་གསོལ་རས་སུ་བསྩལ་བ་ཡིན། ཡང་དག་ཅིང་མཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་དམངས་གཙོའི་ལམ་བཟང་ཞིག་ཡིན་ཟེར་གྱི་ཡོད།
༣ ༽ རྒྱལ་སྤྱིའི་སྡིངས་ཆའི་ཐོག་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཐད་ནས་བཤད་ཀྱང་། ང་ཚོ་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་གཅིག་སྡུད་གཞུང་དང་མི་འདྲ་བར་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་དང་དད་མོས་རང་དབང་ཆ་ཚང་ཡོད་པའི་དམངས་གཙོའི་ལམ་དུ་འགྲོ་སྐྱོད་བཞིན་ཡོད་ཟེར་ནས་ངོམ་སོ་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད།
སྐུ་ངོ་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་ཡོད་ཚད་ཆུ་ལ་མ་བསྐུར་རོགས།