ཁ་སང་ཕྱི་དྲོར་བོད་རྒྱལ་ཡོངས་མང་གཙོ་ཚོགས་པས་༼མང་གཙོ་གླེང་བ༽ཞེས་པའི་བརྗོད་གཞིའི་ཐོག་བགྲོ་གླེང་ཞིག་གོ་སྒྲིག་གནང་བའི་ཐོག དེང་སྐབས་ང་ཚོས་དམངས་གཙོ་རྩོད་ཀྱི་མེད་ལབ་པ་དེ་གསར་པ་གང་ཡང་མ་རེད། བཀའ་ཤག་སྔོན་མའི་སྲིད་བྱུས་ཤིག་རེད། འདྲོག་ལང་གི་ཡོད་ན་སྐབས་དེར་མ་གླེང་དོན་ཅི་ཡིན་གསུངས་སོང་།
ཁ་སང་ཕྱི་དྲོའི་ཆུ་ཚོད་ ༤ པ་ཡོལ་ཙམ་ལ་དྷ་ས་ཉིན་སློབ་རྒྱལ་ཡུམ་ཆེན་མོ་ཚོགས་ཁང་དུ། བོད་རྒྱལ་ཡོངས་མང་གཙོ་ཚོགས་པའི་གོ་སྒྲིག་འོག ༼ མང་གཙོ་གླེང་བ༽ཞེས་པའི་བརྗོད་གཞིའི་ཐོག་བགྲོ་གླེང་ཞིག་ཚོགས་ཡོད་པ་དང་། གཏམ་བཤད་པར་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་དང་། སྤྱི་འཐུས་འབའ་བ་སྐལ་བཟང་རྒྱལ་མཚན་ལགས། སྤྱི་འཐུས་ཟླ་བ་ཕུན་སྐྱིད་ལགས་བཅས་ཀྱིས། དམངས་གཙོའིི་དོན་སྙིང་ཅི་ཡིན་པ་དང་། རྒྱ་ནག་གི་རྩ་འཛིན་ཡིག་ཆར་མང་གཙོར་ངོས་འཛིན་ཇི་ལྟར་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ། དེ་བཞིན། ༧གོང་ས་མཆོག་གིས་མང་གཙོར་ཐུགས་རེ་ཇི་ལྟར་གནང་གི་ཡོད་པའི་སྐོར་སོགས་ལ་བགྲོ་གླེང་གནང་སོང་། བགྲོ་གླེང་ཐོག་དྷ་ས་ཁུལ་གྱི་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པ་ཁག་གི་སྐུ་ཚབ་དང་སེར་སྐྱ་མི་མང་ ༡༠༠ མ་ཟིན་ཙམ་འཛོམས་སོང་ལ། བགྲོ་གླེང་ཐོག་གསར་ཁང་དག་ནས་བཏོན་པའི་དྲི་བ་ཁག་ཅིག་ལ་ལན་འདེབས་ཀྱང་གནང་སོང་།
ཐོག་མར་དབུས་བོད་རྒྱལ་ཡོངས་མང་གཙོ་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་དགེ་ལེགས་འཇམ་དབྱངས་ལགས་ཀྱིས་བགྲོ་གླེང་གི་དགོས་དམིགས་ངོ་སྤྲོད་གནང་དོན་ལྟར་ན། བོད་ཀྱི་དམངས་གཙོ་ནི་གངས་ལྗོངས་སྲུང་སྐྱོབ་དང་། བོད་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མདུན་ལམ་རྩོད་ལེན་བཅས་ཀྱི་ཐད་དགོས་མཁོ་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བའི་ལམ་ལུགས་ཤིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་གསལ་བོ་ཡོད་ཐོག ཚོགས་པ་འདིའི་ངོས་ནས་ལོ་ངོ་ ༢༠ མ་ཟིན་ཙམ་གྱི་རིང་བོད་མིའི་དམངས་གཙོ་ཡར་རྒྱས་དང་རྒྱུན་འཛིན་བྱེད་པར་དམིགས་པའི་ལས་འགུལ་ཅི་སྙེད་ཅིག་བསྒྲུབས་དང་སྒྲུབ་མུས་ཡིན་ལ། དེ་རིང་གི་བགྲོ་གླེང་འདི་ཡང་དམངས་གཙོའི་གོ་རྟོགས་སྤེལ་བའི་ལས་འགུལ་ཞིག་ཡིན་ཚུལ་སོགས་བརྗོད་སོང་།
དེ་རྗེས་མང་གཙོ་ཚོགས་པའི་དྲུང་ཆེ་སེར་སྨད་བློ་དགའ་ལགས་ཀྱི་གཙོ་སྐྱོང་འོག་བགྲོ་གླེང་དབུ་འཛུགས་གནང་སྟེ། སྤྱི་འཐུས་ཟླ་བ་ཕུན་སྐྱིད་ལགས་ཀྱིས་༼༧གོང་ས་མཆོག་གིས་མང་གཙོར་ཐུགས་རེ་ཇི་ལྟར་གནང་ཡོད་དམ།༽ཞེས་པའི་བརྗོད་གཞིའི་འོག ༧གོང་ས་མཆོག་དགུང་གྲངས་ ༡༦ ཐོག་བོད་ཀྱི་ཆོས་སྲིད་གཉིས་ཀྱི་ཐུགས་འགན་བཞེས་པ་ནས་བཟུང་བོད་དེ་དམངས་གཙོའི་ལམ་དུ་སྐྱོད་པའི་ས་བོན་བཏབ་པ་རྒྱལ་རབས་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ནང་དུ་ཞིབ་ཕྲ་གསལ་བ་དང་། དམིགས་བསལ་གྱིས་དགུང་ལོ་ ༡༧ ལ་ཕེབས་སྐབས་བོད་ནང་ལ་ལེགས་བཅོས་ལས་ཁུངས་གསར་འཛུགས་དང་འབྲེལ་བའི་ལས་གཞི་རབས་དང་རིམ་པ་མང་པོ་མགོ་འཛུགས་གནང་ཡོད་ཀྱང་། རྒྱ་ནག་གི་བཙན་འཛུལ་རྐྱེན་ངན་འོག་ལས་གཞི་དེ་དག་ལེགས་འགྲུབ་མ་བྱུང་བར་ ༡༩༥༩ ལོར་རྒྱ་གར་ལ་བཙན་བྱོལ་དུ་ཡོང་དགོས་བྱུང་བ་དང་། བཙན་བྱོལ་བོད་མི་ཚོའི་སེམས་ལ་སང་ཉིན་གནངས་ཉིན་དང་ཟླ་ཤས་རྗེས་བོད་དུ་ལོག་ཐུབ་པའི་རེ་བ་དང་དཀའ་ངལ་ཆེན་པོ་ཞིག་གི་གནས་བབ་འོག ༧གོང་ས་མཆོག་གིས་བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མ་འོངས་འཛུགས་སྐྲུན་དང་བརྟན་བརླིང་ཡོང་བར་དམངས་གཙོའི་ལམ་ལུགས་གལ་ཆེན་དུ་གཟིགས་ཏེ། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༠ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢ ལ་འཐུས་མི་ ༡༣ ཀྱིས་གྲུབ་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཐོག་མ་དེ་དབུ་འཛུགས་གནང་བ་དང་། ༡༩༦༣ ལོར་མ་འོངས་བོད་ཀྱི་རྩ་ཁྲིམས་གཏན་འབེབས་གནང་། ༡༩༩༠ ལོར་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་ཟིན་བྲིས་ཚོགས་ཆུང་བསྐོ་གཞག་དང་། ༢༠༠༡ ལོར་མི་མང་གི་ཐད་ཀར་འོས་འདེམས་བརྒྱུད་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་པ་འོས་འདེམས་གནང་སྟེ། དམངས་གཙོའི་ལམ་ལུགས་འོག་སྐབས་གཉིས་རིང་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་བཀའ་ཁྲིའི་ཐུགས་འགན་བཞེས་པ་དང་། ༢༠༡༡ ལོར་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་སྐབས་གསུམ་པའི་བཀའ་ཁྲིར་འོས་འདེམས་གནང་རྗེས། ༧གོང་ས་མཆོག་གིས་དགོས་པ་དང་རྒྱུ་མཚན་མང་པོ་ཞིག་ལ་གཟིགས་ཏེ། དམངས་གཙོའི་ཀ་བ་གསུམ་ལྡན་གྱི་སྒྲིག་འཛུགས་འདི་ལ་འཛིན་སྐྱོང་དང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སྐུ་དབང་ཆ་ཚང་གསོལ་རིས་སུ་གནང་སྟེ། བོད་ཙམ་མ་ཟད་འཛམ་བུ་གླིང་ལ་དམིགས་དཔེ་བསྟན་པའི་ཕྱག་ལས་རླབས་ཆེན་གནང་བ་དེ། ༧གོང་ས་མཆོག་གིས་དམངས་གཙོ་ལ་ཐུགས་རེ་ག་ཚོད་ཅིག་གནང་གི་ཡོད་པའི་དཔེ་མཚོན་གསལ་ཤོས་ཤིག་ཆགས་ཡོད་སྐོར་སོགས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་དམངས་གཙོའི་འཕེལ་རིམ་མདོར་བསྡུས་སུ་ངོ་སྤྲོད་གནང་སོང་།
དེ་ནས་སྤྱི་འཐུས་འབའ་བ་སྐལ་བཟང་རྒྱལ་མཚན་ལགས་ཀྱིས་༼རྒྱ་ནག་གི་རྩ་འཛིན་ཡིག་ཆར་མང་གཙོར་ངོས་འཛིན་ཇི་ལྟར་གནང་ཡོད་དམ༽ཞེས་པའི་བརྗོད་གཞིའི་ཐོག་གཏམ་བཤད་གནང་དོན། “རྒྱ་ནག་གི་རྩ་འཛིན་ཡིག་ཆའི་ནང་དུ་ཁོ་ཚོའི་དམངས་གཙོ་ཡག་ཤོས་ཡིན་པའི་འགྲེལ་བཤད་གསུམ་རྒྱག་གི་ཡོད་པ་རེད། དང་པོ་དཔལ་འབྱོར་ལམ་ལུགས་ཀྱི་རྨང་གཞིའི་ཐོག་ནས་འགྲེལ་བཤད་བརྒྱབ་ཡོད། རྒྱ་ནག་གི་དཔལ་འབྱོར་ལམ་ལུགས་ཡོངས་རྫོགས་གཞུང་ལ་དབང་བ་དང་། གཞུང་ལ་དབང་བའི་དཔལ་འབྱོར་ལམ་ལུགས་ཀྱི་བདག་པོ་མི་མང་ཡིན་པ། མི་མང་གི་འཐུས་མི་མི་མང་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་གྱི་འཐུས་མི་ཚོ་ཡིན་ལ། དེས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བདག་དབང་ཡོད་ཚད་བདག་པོ་བརྒྱབ་ཡོད་སྟབས། རྒྱ་ནག་གི་དམངས་གཙོ་དེ་རྒྱ་ཆེན་པོ་དང་མི་མང་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱིས་ལག་བསྟར་བྱེད་བཞིན་པའི་དམངས་གཙོ་དེ་རེད། མ་རྩ་རིང་ལུགས་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་ལམ་ལུགས་ཡོངས་རྫོགས་སྒེར་ལ་དབང་བ་དང་། མི་ཉུང་ཤས་ཤིག་གིས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་ལམ་ལུགས་ཡོངས་རྫོགས་བདག་བཟུང་དང་ཆབ་སྲིད་སྟངས་འཛིན་བྱེད་བཞིན་ཡོད་སྟབས། ཁོ་ཚོའི་དམངས་གཙོ་དེ་མི་ཉུང་ཤས་ཤིག་གི་རེད་ཟེར་གྱི་ཡོད་པ་རེད། གཉིས་པ། དམངས་གཙོའི་གྲུབ་ཆ་ཡི་ཐོག་ནས་ཤོད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། རྒྱ་ནག་གི་དམངས་གཙོའི་གྲུབ་ཆ་དེ་བཟོ་བ་གྲལ་རིམ་དང་ཞིང་པ་གྲལ་རིམ་གཉིས་ཡིན་ལ། དམངས་གཙོ་ལག་བསྟར་བྱེད་པའི་གྲུབ་ཆ་ཆེ་ཤོས་དེ་རེད། དེ་གཉིས་ཀྱིས་ཐབས་ཤེས་ག་འདྲ་ཞིག་གི་ཐོག་ནས་དམངས་གཙོ་ལག་བསྟར་བྱེད་དགོས་པ་རེད་ཟེར་ན། བཟོ་པ་གྲལ་རིམ་དེ་རྒྱ་ནག་མགོ་ཁྲིད་མཁན་གྱི་གྲལ་རིམ་ཡིན་པ་དང་། ཞིང་བ་གྲལ་རིམ་དེ་བཟོ་པ་གྲལ་རིམ་གྱི་གནའ་འབྲེལ་གྲལ་རིམ་ཡིན་སྟབས། གྲལ་རིམ་དེ་གཉིས་རྒྱ་ནག་མགོ་ཁྲིད་མཁན་གྱི་གྲལ་རིམ་ཡིན་པ་དང་། གྲལ་རིམ་དེ་གཉིས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་ཀྲུང་ཁྲན་ཏང་དམར་ཤོག་ཚོགས་པ་བཙུགས་ཡོད་སྟབས། དམར་ཤོག་ཚོགས་པས་རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ཁབ་དབང་བསྒྱུར་བཞིན་པ་དེས་བཟོ་བ་དང་ཞིང་པ་གྲལ་རིམ་གཉིས་མཚོན་ཡོད་ལ། མི་མང་ཆེ་བས་ལག་བསྟར་བྱེད་པའི་དམངས་གཙོ་དེ་དམངས་གཙོ་གཅིག་སྡུད་དང་སྲིད་དབང་སྒེར་འཛིན་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། དམངས་གཙོ་གཅིག་སྡུད་ག་རེ་རེད་ཟེར་ན། བཟོ་པ་གྲལ་རིམ་དང་ཞིང་བ་གྲལ་རིམ་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱི་མང་ཚོགས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ནས་ལག་བསྟར་བྱས་ཏེ། མི་ཉུང་ཤས་ལ་སྲིད་དབང་སྒེར་འཛིན་བྱེད་དགོས་པ་རེད། སྲིད་དབང་སྒེར་འཛིན་ཅིའི་ཕྱིར་བྱེད་དགོས་པ་རེད་ཟེར་ན། རྒྱལ་ཁབ་མགོ་གཏིང་སློག་མཁན་དང་ལོག་བཤད་རྒྱག་མཁན་ལ་སྲིད་དབང་སྒེར་འཛིན་བྱེད་དགོས་པ་དེ་དམངས་གཙོ་ཡང་དག་པ་ཡིན། མ་རྩ་རིང་ལུགས་ཀྱི་དམངས་གཙོའི་གྲུབ་ཆ་དེ་ཁོ་ཚོར་ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པ་ཡོད་ཀྱང་། ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པ་ཚང་མ་མ་རྩ་འབྱོར་ལྡན་ཅན་རྐྱང་རྐྱང་གི་རོགས་རམ་འོག་བཙུགས་ཡོད་སྟབས། ཁོ་ཚོའི་འདོད་པ་ལྟར་མ་བྱས་པ་ཡིན་ན། མི་སུ་ཡང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དབང་ཆའི་ཐོག་ལ་བསླེབ་ཐུབ་ཀྱི་མེད་པས་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་དམངས་གཙོ་ཟེར་བ་དེ་དཔལ་འབྱོར་ཡོད་མཁན་ཉུང་ཤས་ཤིག་གི་དམངས་གཙོ་རེད་ཅེས་རྗོད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། གསུམ་པ། དམངས་གཙོ་ལག་བསྟར་བྱེད་ཕྱོགས་མ་འདྲ་བ་རེད་ཟེར་གྱི་ཡོད་པ་རེད། རྒྱ་ནག་གི་དམངས་གཙོ་ལག་བསྟར་བྱེད་ཕྱོགས་དེ། རྒྱ་ནག་མི་མང་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་ཟེར་བ་དེ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དབང་ཆ་མཐོ་ཤོས་ཀྱི་ལས་ཁུངས་ཤིག་ཡིན་ལ། དེར་མི་མང་གིས་འོས་ཤོག་བླུགས་པའི་གདམ་ག་ཡོད་པ་དང་། དེ་དང་མཉམ་དུ་རྒྱ་ནག་ནང་དམངས་གཙོ་ཚོགས་པ་མང་པོ་ཡོད་པ་རྣམས་མགོ་ཁྲིད་མཁན་དང་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་ཀྱི་དབང་ཆ་འཛིན་མཁན་གྱི་ཚོགས་པ་དེ་མིན་ཡང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་མཉམ་དུ་ཆབ་སྲིད་གྲོས་མོལ་གྱི་ལམ་ལུགས་ཐོག་ནས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ཡོངས་རྫོགས་གཏན་འབེབས་བྱེད་པའི་ལམ་ལུགས་དེ་དམངས་གཙོ་ཡག་ཤོས་ཡིན་ཟེར་གྱི་ཡོད་པ་རེད། ཡིན་ནའང་། བསྡུས་ཏེ་བཤད་པ་ཡིན་ན། འཛམ་གླིང་གི་རྒྱལ་ཁབ་ ༢༠༠ ཙམ་གྱི་ནང་ནས་མང་ཆེ་བ་དེ་དམངས་གཙོའི་རྒྱལ་ཁབ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་ལ། ཡོངས་གྲགས་ཀྱི་དམངས་གཙོར་འགྲེལ་བཤད་རྒྱག་སྟངས་ལྟར་ན། དམངས་གཙོའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་འོས་ཤོག་ལྡུག་པའི་ལམ་ལུགས་ཡོད་མེད་དང་། སྨྲ་བརྗོད་དབང་རང་ཡོད་མེད། རྩོམ་འབྲི་རང་དབང་ཡོད་མེད་སོགས་ཆ་རྐྱེན་མང་པོ་ཞིག་ལ་བལྟ་དགོས་ཡོད། རྒྱ་ནག་གི་རྩ་ཁྲིམས་ནང་དུ་ཆ་རྐྱེན་དེ་ཚོ་གསལ་བོ་བཀོད་ཡོད་ཀྱང་། ལག་བསྟར་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་མེད་ང་ཚོ་ཚང་མས་མཁྱེན་གསལ་རེད།”ཅེས་སོགས་གསུངས་སོང་།
མཇུག་ཏུ་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་གིས་༼དམངས་གཙོའི་དོན་སྙིང་ཅི་ཡིན༽ཞེས་པའི་ཐོག་གསུང་བཤད་མདོར་བསྡུས་ཤིག་གནང་རྗེས། གསར་ཁང་ཁག་ནས་བཏོན་པའི་ཆེད་དོན་དྲི་བར་ལན་འདེབས་གནང་སོང་། སྐབས་དེར་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་ལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་དམངས་གཙོ་རྩོད་ཀྱི་མེད་པའི་སྐོར་ལ་དགོངས་ཚུལ་ཅི་ཡོད་དྲིས་པར་ཁོང་གིས། “བར་སྐབས་ཤིག་ནས་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་གི་བཀའ་ལན་དེར་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་གསར་པ་ལྟ་བུའི་ངོ་བོའི་ཐོག་ནས་གླེང་སློང་མང་པོ་བྱུང་བ་རེད། དེས་ག་རེ་སྟོན་གྱི་ཡོད་པ་རེད་ཟེར་ན། ང་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཤེས་ཡོན་ཡོད་ཟེར་མཁན་ཡིན་ན་འདྲ། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གོ་རྟོགས་ཡོད་ཟེར་མཁན་ཡིན་ཡང་རེད། གང་ལྟར་གནས་ཚུལ་དེ་འདྲ་ཞིག་བྱུང་སྐབས་འདྲོག་ཐེབས་བདེ་བ་དེ་ནམ་རྒྱུན་དོ་སྣང་སྤྲད་ཀྱི་མེད་པའི་རྟགས་རེད། གལ་སྲིད་དོ་སྣང་སྤྲད་ཡོད་ན། ཡིག་ཆ་སྤྲད་པའི་སྐབས་ལ་ཡོངས་བསྒྲགས་བྱས་པ་རེད། དེ་དུས་བསམ་ཚུལ་བཤད་དགོས་པ་ཞིག་ལས། ད་ལྟ་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་གིས་བཤད་པ་ཙམ་གྱིས་གནས་ཚུལ་དེ་གླེང་དགོས་པ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་མེད། ཡིན་ནའང་། ད་ལྟ་ཚོགས་གཙོ་སྒེར་གྱི་བསམ་ཚུལ་ག་རེ་ཡིན་འདྲི་ཡི་ཡོད་པ་རེད། གང་ལྟར་ད་ལྟའི་བོད་ནང་གི་གནས་སྟངས་འདི་འདྲ་ཞིག་གི་འོག ང་ཚོ་བོད་ལ་ལོག་སྟེ་སོ་སོའི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་། སྐད་ཡིག་བཅས་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་རྒྱུ་གཙོ་བོར་འཛིན་པའི་བསམ་བློ་འཁུར་དགོས་སྟབས། བོད་ནང་ལོག་པ་ཡིན་ན་ལམ་སང་ང་ཚོར་དམངས་གཙོ་དགོས་ཡོད། རྒྱ་ནག་གི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་ལམ་ལུགས་ངོས་ལེན་བྱེད་ཐུབ་ཀྱི་མི་འདུག་ཅེས་ལབ་པ་ཡིན་ན། རྒྱ་ནག་མཉམ་དུ་སྐད་ཆ་བཤད་སའི་ལམ་ཀ་ཞིག་འགག་འགྲོ་གི་ཡོད་པ་རེད། སྤྱིར་བཏང་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་གྱི་སྲིད་བྱུས་འཛིན་སྟངས་དེ་ཐད་ཀར་གྲོས་ཚོགས་དང་འབྲེལ་བ་ཆགས་མེད། འཛིན་སྐྱོང་བཀའ་ཤག་གི་ངོས་ནས་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་ཐོག་ནས་དེར་སྲིད་བྱུས་འཛིན་གྱི་ཡོད་པ་རེད། ད་ལྟའི་འཛིན་སྐྱོང་བཀའ་ཤག་གིས་ཀྱང་བཀའ་ཤག་སྐབས་སྔོན་མས་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་ཡིག་ཆ་ཕུལ་བ་དེའི་འགྲེལ་བརྗོད་ནང་དུ་བཀོད་པ་བསྐྱར་ལེན་གནང་བ་རེད་མ་གཏོགས་གསར་བ་བཟོས་པ་གང་ཡང་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་རེད། རྒྱ་ནག་ནང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འགྱུར་བ་གཏོང་བའི་སྐད་ཆ་བཤད་སྐབས་འགྲོ་ས་ཡོད་པ་མ་རེད། གང་ལྟར་དམར་ཤོག་ཚོགས་པ་དེས་མུ་མཐུད་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་འཛིན་པ་དེ་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་དམིགས་ཡུལ་གཙོ་བོ་ཡིན་སྟབས། དེ་ལ་འགལ་ཟླ་ག་རེ་བྱུང་ཡང་གདོང་ལེན་བྱེད་དགོས་བསམ་པ་མ་གཏོགས་གུ་ཡངས་བྱེད་དགོས་པའི་བསམ་བློ་ཞིག་ད་ལྟའི་བར་སླེབ་ཀྱི་མེད་པ་གསལ་བོ་རེད། གནས་སྟངས་འདི་འདྲ་ཞིག་གི་འོག ང་ཚོར་དམངས་གཙོ་དགོས་ཡོད་ཟེར་བ་དེ་མདུན་ལ་བཏོན་པ་ཡིན་ན། ཐབས་ལམ་གཞན་མང་པོ་འགག་གི་ཡོད་སྟབས། གཏན་འབེབས་དེ་འདྲ་བྱུང་བར་ང་རང་སྒེར་གྱིས་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ “ཅེས་སོགས་གསུངས་སོང་།
གསར་འགོད་པ། པདྨ་མཚོ།
ཚོགས་གཙོའི་གསུང་འདི་སྐྱར་དང་ཡང་དུ་ཀློག་ན། ཆེད་དུ་རྩོམ་འབྲི་བ་དང་མཆན་འགོད་པ་སོགས་དོན་ནི་མེད་དགོས་མེད་རང་རེད་འདུག
འབའ་སྐལ་ཀྱིས་གུང་བྲན་གྱིས་གཡོ་གཏམ་དག་རེད་ཅེས་གསུང་འདུག དེ་ལས་འདི་ལྟར་མགོ་གཡོ་མགོར་བསྐོར་གྱི་འགྲེལ་བརྗོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད་ཅེས་ན་ལེགས་སྙམ། དོན་ལ་བཟོ་ཞིང་གཉིས་བྲན་དུ་བཀོདཔ་རེད།་དེས་ཅིག་ཅིག་མིག་མིག་ཟེར་ན་དམག་གཏོང་གི་རེད། ལྕག་ལས་བྱུང་བའི་བཙས་ལྕག་ཟ་བཞིན་རེད། བཟོ་ཞིང་མི་མང་དང་འཛམ་གླིང་མི་མང་ལ་མགོ་སྐོར་གཏོང་ཐུབ་ཀྱི་ཐབས་ལམ་འཁྲབ་སྟོན་ཙམ་ལ་མི་མང་འཐུས་ཚོགས་ཞེས་དབྱིབས གཟུགས་ཁོ་ན་ལས་གྲུབ་པའི་བེམ་རོག་སྟོན་གྱིན་འདུག་ཀ
མང་གཙོ་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་རེད་དང། མང་གཙོ་རྩོད་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་རེད་ཟེར་བ་ཁ་ཁ་རེད། ད་དུང་འདི་ལ་མཆན་འབྲི་བ་དང་རྩོམ་འབྲི་བ་དག་གིས་རང་གི་ཆབ་སྲིད་ཐད་ཀྱི་གོ་རྟོགས་འཕེལ་རྒྱས་སུ་འབད་རོགས་ཞུ།
ང་ཚོའི་ཆབ་སྲིད་དང་མ་འབྲེལ་བ། ཏང་གི་སྲིད་དབང་འཛིན་རྒྱུར་ཕོག་ཐུག་མི་འགྲོ་བའི་སྒོ་ནས་བོད་དོན་བདེན་པའི་འཐབ་རྩོད་ཅིག་རྩོད་རྒྱུ་ཡོད་ན་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གིས་དགའ་བཞིན་དང་ལེན་མི་བྱེད་པ་ཅི་ཡིན་ནམ།
ང་ཚོ་ཆབ་སྲིད་སྐྱབས་བཅོལ་བ་མ་ཡིན་ནམ། རྒྱ་ནག་གི་གནད་དོན་གཙོ་བོ་དེ་ཆབ་སྲིད་ཐད་ཀྱི་གནད་དོན་མ་ཡིན་ནམ། མི་རིགས་རང་སྐྱོང་གི་གནད་དོན་འདི་རྒྱ་ནག་གི་ཆབ་སྲིད་ཐད་ཀྱི་གནད་དོན་གལ་ཆེན་ཞིག་ཆགས་ཡོད། དེ་བས་མི་རིགས་རང་སྐྱོང་གི་སྲིད་བྱུས་ཐད་ལ་མཁྲེགས་འཛིན་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད། གཡོ་ཐབས་སྤྱོད་ཀྱིན་ཡོད།
ང་ཚོས་མར་ལེ་རིང་ལུགས་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་ལྟ་གྲུབ་ལ་དགག་པ་རྒྱག་གི་ཡོད་པ་མ་རེད། འོན་ཀྱང་མར་ལེའི་དར་ཆ་རྫུན་མ་ཕྱར་མཁན་གྱི་དབང་འཛིན་པར་ངོ་རྒོལ་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་པ་རེད། བྱེད་དགོས་པ་རེད། རྒྱ་ནག་རང་གི་མཐོ་རིམ་མི་སྣས་གཙོས་དམངས་གཙོ་དོན་གཉེར་བ་ཇེ་མང་ལ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད། ང་ཚོས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་དང་མ་འབྲེལ་བའི་རང་དབང་འཐབ་རྩོད་ཅིག་བྱེད་ཐབས་མེད་པ་རེད་ལ། ཏང་ཀྲུང་དབྱང་ལ་ཕོག་ཐུག་འགྲོ་རྒྱུར་དོགས་འཛེམ་གནང་འོས་པ་ཞིག་ཀྱང་མིན།
རང་སྐྱོང་བསམ་འཆར་དེ་དམངས་གཙོའི་དགོས་འདུན་མེད་པའི་རང་སྐྱོང་ཞིག་མིན་ཚུལ་ལ་ཟུར་དུ་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཐུང་ཞིག་འབུལ་ཆོག
གྲོགས་པོ་ཚོར་གསལ་འདེབས་ཤིག་བྱ་འདོད་བྱུང་། ཚོགས་གཙོས་རང་ཉིད་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་བཤད་པ་དེ་ཁོ་རང་ཉིད་ཙམ་གྱི་བསམ་ཚུལ་མ་ཡིན་པར། ང་ཚོའི་གནས་བབ་དངོས་དང་། གནས་བབ་དངོས་གཟིགས་མཁན་གྱི་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་དབུ་ཁྲིད་པའི་སྔ་མའི་བཙན་བྱོལ་གཞུང་དང་། ད་ལྟའི་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ལངས་ཕྱོགས་ངོ་མ་དེ་ཡིན་པ་རེད། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱིས་ད་ལྟའི་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་བྱུས་འོག་ལ་ཆ་རྐྱེན་གང་ཡང་མེད་པར་འཛུལ་ཡོང་གི་ཡིན་ལབ་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་རེད། རྒྱ་ནག་གུང་ཁྲན་ཏང་གི་རྩ་ཁྲིམས་དང་མི་རིགས་ས་གནས་རང་སྐྱོང་བཅའ་ཁྲིམས་ན་ཅི་ལྟར་གཏན་འབེབ་གནང་བའི་ཡིག་ཆ་དག་གཞིར་བཟུང་ཡང་དག་པར་ལག་ལེན་ལ་འཁེལ་ན། སང་ཉིན་ཡིན་ཡང་ང་ཚོ་ཐོན་ཆོག་ཆོག་གི་གྲ་སྒྲིག་ཨང་གསར་ཡོད་ཅེས་གསུང་བཞིན་ཡོད་རེད། དེ་ནི་བོད་པར་ཆ་མཚོན་ན། རིག་གཞུང་གལ་ཆེ་བས། ད་ལྟའི་ཉེན་ཁའི་གནས་བབ་འོག་ནས་འདི་ལྟར་བློས་གཏང་བྱ་དགོས་བྱུང་བ་རེད། གནས་བབ་དེ་ཤེས་དགོས་པ་གལ་ཆེ་བར་འདོད།
གནས་ཚང་་་བོད་རྒྱ་ཆེའི་མི་དམངས་་་་ལས་ང་རང་ལ་སེམས་ཕྲལ་ཆེ་བ་འདུག་་་
ཚོགས་གཙོ་དང་འབའ་སྐལ་གཉིས་ཀྱིས་གོ་བདེ་པོ་དང་དོན་ཡོད་པ་གསུངས་འདུག དེ་མིན་ཟླ་བ་ཕུན་སྐྱིད་ཀྱི་སྐད་ཆ་ལ་དུས་ནམ་ཡང་ནམ་ཡང་རྒྱུ་མཚན་ལྡན་པ་དང་། གནད་ལ་འཁེལ་བ་ཞིག་བཤད་མྱོང་ཡོད་པ་མ་རེད་ཟེར་ཡང་ཐལ་ཆ་གང་ཡང་མེད།
དེ་མིན་དྲ་མཆན་པ་གནས་ཚང་མིང་ཅན་སྤྱི་ཚོགས་དྲ་འབུ་འདིས་སྨྱོས་བཤད་དང་འཁྱོག་བཤད་ལ་རིན་ཐང་ཅི་ཡང་མི་ལྡན།
བགྲོ་གླེང་དང་གཏམ་བཤད་དག་གི་ནང་དོན་གལ་ཆེན་ཁག་ཞིབ་འབྲི་བྱེད་པ་འདི་བོད་ཀྱི་དུས་བབ་ཚང་གི་སྲོལ་རྒྱུན་བཟང་པོ་ཞིག་ཡིན། ཧ་ཅང་སྣང་བར་འགྲོ་བོ་དང་བློ་ལ་འབབ་པོ་འདུག་མུ་མཐུད་དུ་རྒྱུན་འཁྱོང་གནང་རོགས། གནད་ཡོད་མི་སྣ་ཚོས་ག་རེ་གསུང་གི་འདུག ཚིག་དོན་ག་རེ་རེད། རྣམ་འགྱུར་དང་ཤུགས་བསྟན་གང་དག་འདུག་སོགས་ཀློག་པ་པོ་ཚོས་ལྟ་ཉན་བྱེད་འདོད་པ་གཙོ་བོ་དེ་རེད། དེ་ལྟར་ཞིབ་འབྲི་བྱས་པ་ཡིན་ན་བསམ་གཞིགས་བྱེད་རྒྱུ་དང་དཔྱད་པ་གཏོང་རྒྱུ། དེ་བཞིན་སྤྱི་ཚོགས་ནང་གླེང་སློང་དང་བསམ་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་ཡོང་རྒྱུར་ཕན་ཐོག་ཆེན་པོ་ཡོད་རེད།
ཚོགས་གཙོས་གསུང་འགྲོས་ལས་ང་ཚོར་དམངས་གཙོ་ཡང་དགོས་ཀྱི་ཡོད་ཟེར་གི་མེད་པ་འདྲ། ད་རྒྱ་ནག་དང་མཉམ་དུ་བཀའ་མོལ་ག་རེ་གནང་ཡ་ལྷག་བསྡད་ཡོད་ན།
རང་གིས་རང་ལ་དྲི་བ་བཟོས། རང་གིས་རང་ལ་ལན་འདེབས་བྱས། རང་གིས་རང་ལ་དོགས་པ་བཟོས། དོགས་གཅོད་བྱས། ད་དུང་འདི་ལྟར་མི་ལོ་ལྔ་ཅུ་འགོར་རྒྱུ་རེད།
ཚོགས་གཙོ་མཆོག་དང་ཟླ་བ་ཕུན་སྐྱིད་གཉིས་ཀྱི་བཀའ་མོལ་དེ་ནམ་རྒྱུན་གནང་བསྡད་པ་ཞིག་རེད། དེ་ནས་འབའ་པ་ལགས་ཀྱི་སྐད་ཆ་དེ་དག་མདོ་བསྡུས་གནད་དུ་འཁེལ་བ་ཞིག་རེད། དོན་དག་གསར་པ་དང་ནང་དོན་ཆེན་པོ་འདུག ལྷག་པར་དུ་ང་ཚོའི་ཁ་གཏད་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་བྱེད་ཕྱོགས་མང་པོ་ཞིག་ལ་ང་ཚོས་རྒྱུས་ལོན་བྱེད་དགོས་པ་དེ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་རེད།
གསར་འགོད་པ་པདྨ་མཚོ་ལགས་ཁྱོད་ཀྱི་གསར་འགྱུར་འདི་ཀློག་ནས་ཡོང་ན་དྲོ་བ་ཆེན་པོ་འདུག གསར་འགྱུར་ཧ་ཅང་གཟབ་ནན་དང་ཞིབ་ཚགས་མོ་བྲིས་གནང་འདུག ཐུགས་རྗེ་ཆེ། བོད་ཀྱི་དུས་བབ་ཚང་གི་གསར་འགོད་པ་རྒན་པ་ཚོའི་གསར་འགྱུར་ཚད་གཞི་མཐོ་བོ་དག་དང་འདྲ་མཚུངས་འདུག བར་སྐབས་ཤིག་ནས་གསར་འགོད་པ་བནྟེ་སྐྱབས་ཟེར་བ་སོགས་གསར་འགོད་པ་གསར་པ་ཁ་ཤས་ཀྱི་གསར་འགྱུར་མང་པོ་ཞིག་འགྲོ་ཐབས་འདུག་ཐབས་འདྲ་བོ་རྐྱང་རྐྱང་སྤེལ་ནས་བོད་ཀྱི་དུས་བབ་ཀྱི་རིན་ཐང་ཉམས་གི་བཅུག་སོང་།
སྤེན་པ་ཚེ་རིང་གིས་གནད་ལ་འཁེལ་བའི་བཀའ་མོལ་གནང་འདུག སྤྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ལོར་རྒྱ་ནག་ལ་སྤྲད་པའི་བོད་རིགས་ཡོངས་ལ་མིང་དོན་མཚུངས་པའི་རང་སྐྱོང་ཡོང་ཐབས་ཀྱི་བསམ་འཆར་ཡིག་ཆའི་ནང་དུ་མ་འོངས་པར་བོད་པ་ཚོར་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་རང་བཞིན་གང་འདྲ་ཞིག་དགོས་མིན་གསལ་ཁ་ཡོད་པ་མ་རེད། ཡིག་ཆ་དེའི་ནང་གཙོ་བོ་སྐད་ཡིག་དང་འཕྲོད་བསྟེན། ཁོར་ཡིག་སོགས་གཙོ་བོར་བཟུང་ཡོད་པ་རེད། དེ་བཞིན་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་སྐོར་ནས་ཀྱང་དེ་ཙམ་ཞིབ་ཚགས་བསྟན་ཡོད་པ་མ་རེད། སྐབས་དེར་མང་པོ་ཞིག་གིས་དགག་རྐྱང་བྱས་ཏེ་ཡིག་ཆ་དེའི་ནང་དོན་དངོས་གནས་གང་འདྲ་ཡིན་མིན་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱས་ཡོད་པ་མ་རེད། ཐ་ན་ཡིག་ཆ་དེར་དགག་པ་རྒྱག་མཁན་ཚོས་ཡིག་ཆ་དེ་མགོ་ནས་མཇུག་བར་ཀློག་ཀྱང་ཨེ་ཡོད་མི་ཤེས། ལོ་བཞི་ལྔ་ཞིག་འགྲོ་བཞིན་པའི་སྐབས་སུ་གཞི་ནས་ཧང་སང་མདོག་གིས་ང་ཚོར་དམངས་གཙོ་མི་དགོས་ལབ་འདུག་ཟེར་ནས་སྐད་ཤོར་གྱི་ཡོད་པ་རེད། བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་ཡིག་ཆ་ཁག་དང་བཀའ་ཤག་སྐབས་སྔ་མ། དེ་བཞིན་རྒྱ་ནག་ལ་སྤྲད་ཟིན་པ་སོགས་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྡིངས་ཆའི་ཐོག་འཁྱེར་རྒྱུ་ཡིག་ཆ་ཁག་ནང་བོད་པ་ཚོས་དམངས་གཙོ་རྩོད་ཀྱི་མེད་པ་དང་། མ་འོངས་པར་རྒྱ་ནག་གཞུང་དང་གྲོས་མོལ་མགོ་འཛུགས་བྱས་པའི་ཉིན་མོ་ད་ལྟ་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་དམངས་གཙོའི་ལག་ལེན་འདི་ཡང་ཕྱིར་འཐེན་བྱེད་ཆོག་པ་དང་བྱེད་འདོད་ཡོད་པ་གསལ་བོ་གསལ་རྐྱང་བསྟན་ཡོད་པ་རེད།
ད་ཤེས་སོང་། ཡིག་ཆ་དེ་གྲོས་ཚོགས་ལ་བསྟན་ཡོག་མ་རེད། གོང་སས་དགོངས་བཞེས་གནང་ཡོག་རེད། མང་གཙོ་དགོས་ཀྱི་ཡོག་མ་རེད། ཡིན་ནའི། བོད་ནང་ནས་ངོས་ལེན་གནང་སྲིད་དམ།