ཨི་ཊ་ལིའི་གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་ཕྱི་འབྲེལ་ལས་དོན་ཚན་པའི་ཚོགས་མི་ཟུར་པ་སྐུ་ཞབས་མེ་ཐིའུ་མེ་ཁ་ཅི་Matteo Mecacci མཆོག་ཨ་རིའི་རྒྱལ་ས་ཝ་ཤིང་ཊོན་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གི་འགན་འཛིན་གསར་པར་བསྐོ་གཞག་བྱུང་འདུག
རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གི་འགན་འཛིན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས་རི་ཆ་ཌི་སྒེར་ Richard Gere ལགས་ཀྱིས་གནད་དོན་དེའི་སྐོར་བརྗོད་དོན། རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གིས་གཙོས་འཛམ་གླིང་ཁྱོན་ཡོངས་སུ་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཚོགས་པའི་དུས་ཚིགས་ཧ་ཅང་གལ་ཆེའི་སྐབས་འདིར་སྐུ་ཞབས་མེ་ཐིའུ་མེ་ཁ་ཅི་མཆོག་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གི་ཚོགས་གཙོ་གསར་པར་བསྐོ་གཞག་བྱུང་བར་ང་ཚོས་དགའ་སྤོབས་ཆེན་པོས་འཚམས་འདྲི་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ངས་སྐུ་ཞབས་མེ་ཁ་ཅི་མཆོག་དང་ལྷན་ལོ་མང་རིང་ལས་ཀ་བྱས་པར་བརྟེན་ཡག་པོ་ངོ་ཤེས་ཀྱི་ཡོད། ཁོང་ནི་ཧུར་བརྩོན་ཅན་ཞིག་དང་ཐུགས་སེམས་བཟང་པོ། འཇོན་ཐང་ཅན་གྱི་དབུ་ཁྲིད་ཅིག་ཡིན། འཛམ་གླིང་ཁྱོན་ལ་དམངས་གཙོ་གོང་འཕེལ་གཏོང་ཆེད་སྐུ་ཞབས་མེ་ཁ་ཅི་མཆོག་གིས་བྱས་རྗེས་ཆེན་པོ་བཞག་ཡོད་པ་མ་ཟད། ༧གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་དང་གྲོགས་འདྲིས་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་དང་། བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཤུགས་ཆེ་གནང་མཁན་ཞིག་ཡིན། ཁོང་ནི་རྒྱ་ནག་ནང་གི་ཆབ་སྲིད་དང་རིག་གཞུང་། སྤྱི་ཚོགས་སོགས་ཀྱི་སྐོར་ལ་རྒྱུས་མངའ་ཆེན་པོ་ཡོད། སྐུ་ཞབས་ཁོང་ཚོགས་གཙོར་བསྐོ་གཞག་བྱུང་བ་དེས་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་ལ་རྒྱལ་སྤྱིའི་འབྲེལ་ལམ་དང་དམངས་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས་སོགས་ཀྱི་གནད་དོན་ཐོག་ཉམས་མྱོང་ཆེན་པོ་ཐོབ་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་བརྗོད་ཡོད་འདུག
གནས་ཚུལ་འདིའི་སྐོར་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་དྲ་བར་བཀོད་པ་ལྟར་ན། ཚོགས་གཙོ་གསར་པ་མཆོག་ཇོར་ཇི་ཡའི་ Georgia ཡུལ་དུ་འོས་བསྡུ་རྟོག་ཞིབ་གནང་མཁན་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་མི་ཡིན་སྟབས། མི་འགྱངས་པར་ཡུལ་དེར་ཕེབས་ཏེ་ལས་དོན་གྲུབ་མཚམས་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གི་ཚོགས་གཙོའི་ལས་འགན་བཞེས་ཏེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གི་ལོ་ལྔའི་ལས་འཆར་བཀོད་སྒྲིག་གནང་རྒྱུ་ཡིན་འདུག
དེ་སྔ་སྐུ་ཞབས་མེ་ཁ་ཅི་མཆོག་གིས་ཊར་ཀི་ Turkey དང་ཡུ་ཀེ་རེན། Ukraine ཨུ་རུ་སུ། Russia བྷེ་ལ་རུ་སུ། Belarus ཀ་ཛ་ཀི་སི་ཐན་ Kazakhstan སོགས་རྒྱལ་ཁབ་ ༢༠ ལྷག་གི་འོས་བསྡུའི་རྟོག་ཞིབ་ཆེད་ཕེབས་མྱོང་ཡོད་ཅིང་། ཕྱོགས་མཚུངས་སྲོག་ཁྲིམས་ཀྱི་ཉེས་ཆད་མེད་པ་བཟོ་རྒྱུའི་ལས་འགུལ་སྤེལ་མཁན་ཚོགས་མིའི་ཁོངས་སུ་འཛུལ་ཞུགས་གནང་སྟེ་ ༢༠༠༧ ལོར་འཛམ་གླིང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ནང་འཛམ་གླིང་ཁྱོན་ཡོངས་སུ་སྲོག་ཁྲིམས་ཀྱི་ཉེས་ཆད་མེད་པ་བཟོ་རྒྱུའི་གྲོས་ཆོད་འཇོག་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད་པ་མ་ཟད། མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་འགལ་ཉེས་ཅན་པའི་ཁྲིམས་ཁང་ International Criminal Court གསར་འཛུགས་བྱ་རྒྱུར་གཞོགས་འདེགས་ཞུས་ཡོད་འདུག
དེ་ཡང་སྐུ་ཞབས་མེ་ཁ་ཅི་མཆོག་གིས་དེང་སྐབས་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྡིངས་ཆའི་ཐོག་རྒྱ་ནག་སྟོབས་ཤུགས་ཇེ་ཆེར་འགྲོ་བཞིན་པའི་དུས་སྐབས་འདིར་བོད་མིའི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ལས་འགུལ་དེ་སྔ་ལས་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་རྒྱུ་ནི་བོད་མི་ཙམ་གྱི་ཆེད་དུ་མ་ཟད། འཛམ་གླིང་ཁྱོན་ཡོངས་ལ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོད་སྟབས། རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གིས་ལས་དོན་དེ་དག་གིས་བདེན་པ་དང་འགྲོ་བ་མིའི་རིན་ཐང་གི་སྟོབས་ཤུགས་ནི་དྲག་པོས་གཉའ་གནོན་བྱེད་མི་ཐུབ་པའི་བརྡ་ལན་གསལ་པོ་གཏོང་བཞིན་ཡོད་པར་བརྟེན་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོད་ཅེས་སོགས་བརྗོད་འདུག
སྐུ་ཞབས་མེ་ཁ་ཅི་མཆོག་ནི་ཨི་ཊ་ལིའི་ཕོ་ལོ་རེན་སི་ (Florence) ཞེས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་ནང་སྐྱེས་ཤིང་། ཨི་ཊ་ལིའི་གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་ཕྱི་འབྲེལ་ལས་དོན་ཚན་པའི་ཚོགས་མི་དང་། ༢༠༠༨ ལོར་ཨི་ཊ་ལིའི་རྒྱལ་ཡོངས་འོས་བསྡུའི་སྐབས་ཁོང་རེ་ཌི་ཀལ་ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཞོན་དུ་བསྐོ་གཞག་བྱུང་རྗེས་ཨི་ཊ་ལིའི་གྲོས་ཚོགས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་གནང་ཡོད་འདུག ཁོང་གི་སྣེ་ཁྲིད་འོག་ ༢༠༠༩ ལོར་ཨི་ཊ་ལིའི་རྒྱལ་ས་རོམ་དུ་རྒྱལ་སྤྱིའི་གྲོས་ཚོགས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་ཐེངས་ལྔ་པ་ཚོགས་ཏེ་༸གོང་ས་མཆོག་ཆིབས་སྒྱུར་བསྐྱངས་ཡོད་འདུག ལྷན་ཚོགས་སྐབས་དེར་རྒྱལ་སྤྱིའི་གྲོས་ཚོགས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་འབྲེལ་མཐུད་(International Network of Parliamentarians on Tibet)གསར་འཛུགས་གནང་ཡོད་ཅིང་། ༢༠༡༡ ཟླ་ ༣ ནང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་གསར་པའི་འོས་བསྡུའི་སྐབས་རྟོག་ཞིབ་ཚོགས་ཆུང་(Tibetan Election Observation Mission)ནང་ཡོད་པར་བརྟེན་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་དམངས་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས་ཆེད་ཞབས་འདེགས་ཞུས་ཡོད་འདུག
རྒྱལ་སྤྱིའི་བོདལས་ཚོགས་གཙོ་གསར་མཆོག་ལ་འཚམས་དྲིན་ཞུ་།
ལུང་པ་མང་པོའི་ནང་ཡན་ལག་གང་ཙམ་ཞིག་ཡོད་འདུག་ཡིན་ཡང་ཚོགས་པ་རེ་འགའི་ཚོགས་གཙོ་ལ་རྗེས་ཕོ་འདྲ་ཡོད་ས་མ་རེད་ཕལ་ཆེར་མ་ཤི་བར་ཁོང་ལས་ཞན་པ་ཞིག་སྤྱི་ཚོགས་ན་མེད་པར་འདྲ་་་བསམ་ཚུལ་འདི་བཤད་འདོད་བྱུང་སྤྱི་ཡོངས་ཚོགས་པ་དེར་རྗེས་སུ་ཡིད་རང་ཡོད་ཐུགས་ཆེ་བླ་མེད་དུ་ཆེ་་་་་
རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གི་འགན་འཛིན་བསྐོ་བཞག་གནང་མཁན་ཨ་རི་གཞུང་རེད་དམ་དེ་མིན་བོད་རེད།
འགན་འཛིན་གསར་པ་མཆོག་ལ་འཚམས་འདྲིའི་བཀའ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཞུ། རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་ཟེར་བ་འདི་སྒྲིག་འཛུགས་རྙིང་པ་དང་བོད་པའི་རྩ་དོན་ཐཽག་ཧ་ཅང་གལ་གནད་ཆེན་པོ་ཅན་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྒྱལ་སྤྱི་ཐོག་ཏུའང་ཤུགས་རྐྱེན་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་དང་ཚོགས་མི་ཟེར་ན་འདྲ་སྒྲིག་འཛུགས་འདིར་ཡན་ལག་ཀྱང་མང་པོ་ཞིག་ཡོད་པ་རེད།