ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་ཨོ་བྷ་མ་ཧྥི་ལེ་པིན་ནང་སྐོར་སྐྱོད་དང་འབྲེལ་ཚོང་དོན་དང་དམག་དོན་གྲོས་མཐུན་ཁག་ལ་མིང་རྟགས་བཀོད་ཡོད་འདུག
དེ་རིང་ཨོ་བྷ་མའི་ཉིན་བརྒྱད་རིང་གི་ཨེ་ཤ་ཡའི་མཐུན་གྲོགས་རྒྱལ་ཁབ་བཞིར་སྐོར་སྐྱོད་ཧྥི་ལེ་པིན་ནས་མཇུག་སྒྲིལ་བཞིན་ཡོད་ཅིང་། ཁ་སང་ཧྥི་ལེ་པིན་གྱི་སྲིད་འཛིན་བྷེ་ནེག་ནཱོ་ཨ་ཁའེ་ནཱོ་(Benigno Aquino III)ལགས་དང་ཐུག་འཕྲད་གནང་སྟེ། ཧྥི་ལེ་པིན་བདེ་སྲུང་དྲུང་ཆེ་ཝལ་ཌར་གྷ་ཛེ་མིན་(Voltaire Gazmin)ལགས་དང་། ཨ་རིའི་གཞུང་ཚབ་ཆེན་མོ་ཧྥེ་ལེབ་གྷོལ་ཌེ་བྷག་(Philip Goldberg)ལགས་རྣམ་གཉིས་བར་བཞག་པའི་ཨ་རིའི་དམག་མི་ཧྥི་ལེ་པིན་མངའ་ཁོངས་ནང་ལོ་ ༡༠ སྐོར་སྐྱོད་བྱེད་ཆོག་པའི་གྲོས་མཐུན་(Enhanced Defense Cooperation Agreement) དང་། ཞི་བདེ་རྒྱ་མཚོའི་མངའ་ཁུལ་གྱི་རྩོད་རྙོག རྒྱལ་སྲུང་བདེ་འཇགས། དེ་བཞིན། ཚོང་དོན་སོགས་ཀྱི་སྐོར་ལ་གོ་བསྡུར་མིང་རྟགས་བཀོད་ཡོད་འདུག
ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་ཨོ་བྷ་མས། “ ཨ་རིས་ཧྥི་ལི་པིན་ནང་ཡོད་པའི་ཨ་རིའི་དམག་ས་དག་བཙན་འཕྲོག་བྱེད་ཀྱི་མེད་ལ། ཧྥི་ལེ་པིན་ནང་ཨ་རིའི་དམག་ས་གསར་རྒྱག་དེ་བས་ཀྱང་བྱེད་ཀྱི་མེད།འོན་ཀྱང་ཨ་རིས་ཧྥི་ལེ་པིན་དང་མཉམ་ལས་བྱས་ཏེ་ཨེ་ཤ་ཡའི་མངའ་ཁུལ་དང་། ལྷོ་རྒྱ་ནག་རྒྱ་མཚོ་དང་ཞི་བདེ་རྒྱ་མཚོའི་མངའ་ཁུལ་དུ་བརྟན་བརླིང་བཟོ་ཐབས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།” ཅེས་དང་། ཨ་རིས་རྒྱ་ནག་ལ་ཁ་གཏད་དང་རྒོལ་རྡུང་གཏོང་གི་མེད་པ་མ་ཟད།དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་ཞི་བདེ་ཡོང་ཐབས་སུ་འབད་བརྩོན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ངས་རྒྱ་ནག་དང་ཨ་རིས་ཞི་བདེ་རྒྱ་མཚོའི་མངའ་ཁུལ་ལ་སྲིད་ཇུས་གཅིག་པ་འཛིན་གྱི་ཡོད་པར་ངོས་འཛིན་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་ལས། རྒྱ་ནག་ཨ་རིའི་དགྲ་བོར་བརྩིས་ཏེ་ཁ་གཏད་གཅོག་གི་མེད་ཅེས་སོགས་བརྗོད་འདུག
ཧྥི་ལེ་པིན་གྱི་སྲིད་འཛིན་བྷེ་ནེག་ནཱོ་ཨ་ཁའེ་ནཱོ་ལགས་ཀྱིས། “ཧྥི་ལེ་པིན་རང་ངོས་ཀྱིས་དམག་རྒྱག་གནམ་གྲུ་གཅིག་ཀྱང་གསར་བཟོ་ཐུབ་ཀྱི་མེད་སྟབས། རྒྱ་གཞུང་གིས་ཧྥི་ལེ་པིན་དང་ཨ་རིའི་བར་བཞག་པའི་གྲོས་མཐུན་ལ་སེམས་འཚབ་གང་ཡང་བྱེད་དོན་མེད།”ཅེས་བརྗོད་འདུག
རྒྱ་ནག་ཕྱི་སྲིད་ལྷན་ཁང་གི་མགྲིན་ཚབ་པ་ཆིན་ཀང་གིས། “ ཨོ་བྷ་མ་ཨེ་ཤ་ཡའི་མཐུན་གྲོགས་རྒྱལ་ཁབ་བཞིའི་ནང་སྐོར་སྐྱོད་བྱས་པ་དེས་རྒྱ་ནག་ལ་ཁ་གཏད་གཅོག་མིན་ནི་ཨ་རིས་གང་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་མེད་དང་། ཨོ་བྷ་མས་རྒྱ་ནག་སྐོར་ལ་ག་རེ་ཤོད་ཀྱི་ཡོད་མེད་ལ་རག་ལུས་ཡོད།” ཅེས་བརྗོད་འདུག
༡༩༩༡ ལོར་ཧྥི་ལེ་པིན་གྱི་གྲོས་ཚོགས་གོང་མས་ཧྥི་ལེ་པིན་གྱི་སུ་བྷེག་དང་ཁཱེ་ལག་ས་ཁུལ་དུ་ཡོད་པའི་ཨ་རིའི་དམག་མི་ཕྱིར་ལོག་དགོས་པའི་བཀོད་ཁྱབ་བཏང་སྟེ་ཕྱིར་ལོག་བྱས་ཡོད་ཀྱང་། རྒྱ་ནག་དམག་མིས་ཧྥི་ལེ་པིན་གྱི་མངའ་ཁོངས་ས་ཆ་འགའ་བཙན་བཟུང་བྱས་ཡོད་པར་བརྟེན། ཧྥི་ལེ་པིན་གཞུང་གིས་ ༡༩༩༩ ལོར་ཨ་རིའི་དམག་མི་ཧྥི་ལེ་པིན་ནང་སྒར་ས་འཛིན་ཆོག་པའི་ཆོག་མཆན་སྤྲད་མཐར། རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་ཀྱི་འབྲེལ་ལམ་ཡར་རྒྱས་ཕྱིན་ཏེ་ཨ་རིའི་དམག་མིས་ཧྥི་ལེ་པིན་གྱི་དམག་མིར་དམག་སྦྱོང་དང་། ཧྥི་ལེ་པིན་གྱི་འཇིགས་སྐུལ་རིང་ལུགས་པར་ཁ་གཏད་གཅོག་རོགས་སོགས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་འདུག
༢༠༠༤ ལོ་ནས་ ༢༠༡༡ ལོའི་བར་ཨ་རི་དང་ཧྥི་ལེ་པིན་བར་གྱི་འབྲེལ་ལམ་ཇེ་སྡུག་ཏུ་ཕྱིན་ཏེ། ཨ་རིའི་རྒྱ་སྐྱེད་རིང་ལུགས་ཀྱི་སྲིད་ཇུས་དག་ལ་གཞུང་འཛིན་ཚོགས་པ་འདྲ་མིན་གྱིས་སྐྱོན་བརྗོད་བྱས་ཡོད་སྟབས། རྒྱ་ནག་དང་ཧྥི་ལེ་པིན་གཞུང་བར་འབྲེལ་ལམ་ཇེ་བཟང་དུ་ཕྱིན་ཏེ་ལོ་རེ་བཞིན་ཨ་སྒོར་ཐེར་འབུམ་ ༦༥ ལྷག་གིས་ཚོང་འབྲེལ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་། ༢༠༡༢ ལོར་རྒྱ་ནག་གི་དམག་གྲུས་ཧྥི་ལེ་པིན་དང་རྒྱ་ནག་བར་རྩོད་ཉོག་ཡོད་པའི་མཚོ་ཁུག་སེ་ཁར་བྷོ་རོག་ཤོལ་(Scarborough Shoal) དང་། དེ་རྗེས་ཋོ་མཱ་སེ་ཤོལ་(Thomas Shoal) མཚོ་ཁུག་བཅས་སུ་བཙན་འཛུལ་བྱས་ཡོད་པ་མ་ཟད། ༢༠༡༣ ལོའི་ནང་ཞི་བདེ་རྒྱ་མཚོ་དང་ལྷོ་ཤར་རྒྱ་ནག་རྒྱ་མཚོའི་བདག་དབང་རྩོད་ལེན་ཤུགས་ཆེན་བྱུང་ཡོད་སྟབས། རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་ཀྱི་འབྲེལ་ལམ་ཇེ་སྡུག་ཏུ་ཕྱིན་ཏེ་སླར་ཨ་རི་དང་མཉམ་འབྲེལ་གྱི་རྣམ་འགྱུར་མངོན་གསལ་ཆགས་ཡོད་འདུག
ལྷོ་ཤར་ཨེ་ཤ་ཡའི་ཐབས་ཇུས་མཁས་པ་ར་མན་(Ramon Casiple)ལགས་ཀྱིས།“ ཧྥི་ལེ་པིན་གཞུང་གིས་ཨ་རིའི་རྒྱབ་རོགས་ལ་བརྟེན་ཏེ་མངའ་ཁུལ་གྱི་བདག་དབང་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། ཨ་རིས་ཨེ་ཤ་ཡའི་མངའ་ཁུལ་ནང་ཨ་རིའི་སྟོབས་ཤུགས་ཉམས་དམས་ཕྱིན་པ་དག་སླར་གསོ་བྱ་ཆེད། ཨེ་ཤ་ཡའི་ནང་ཐབས་ཇུས་གསར་པ་ཞིག་གསལ་སྟོན་བྱས་ཏེ་ཨ་རིའི་སྟོབས་ཤུགས་བསྐྱར་གསོ་བྱེད་བཞིན་ཡོད།’’ ཅེས་བརྗོད་འདུག
ཆབ་སྲིད་དབྱེ་ཞིབ་པ་ཚོས། ཨ་རིས་ཧྥི་ལེ་པིན་དང་རྒྱ་ནག་གི་འབྲེལ་ལམ་ཇེ་སྡུག་ཏུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་དང་བསྟུན་ཏེ། དམག་དོན་གྲོས་ཆོད་ལ་མིང་རྟགས་བཀོད་པ་དེ་ནི་ཞི་བདེ་རྒྱ་མཚོའི་བདག་དབང་རྩོད་ཉོག་ཞི་འཇགས་དང་། སྒོས་སུ་ཨེ་ཤ་ཡའི་ནང་རྒྱ་ནག་གི་སྟོབས་ཤུགས་ཉམས་དམས་གཏོང་ཐབས་ལ་རྩོད་ལེན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་སྐོར་བརྗོད་འདུག
དབྱིན་ཡིག་གི་གསར་ལམ་ཁག་ཏུ་ཐེངས་འདིར་ཨོ་བྷ་མའི་སྐད་ཆ་གནད་འགག་ཅན་ཞིག་བཤད་ཡོད་རབས་འདུག “ཡའུ་ཁུ་རེན་གྱི་གནད་དོན་དེས་སུན་པོ་བཟོ་བཞིན་འདུག་ཀྱང་། ང་ཐེངས་འདིར་ཨེ་ཤ་ཡའི་ནང་སྐོར་སྐྱོད་བྱས་ཏེ་ཕྱིར་ལག་པ་སྟོང་པར་ལོག་མེད།” ཅེས་བརྗོད་འདུག འདིས་ཅི་ཞིག་སྟོན་གྱི་ཡོད་པ་རེད་ཟེར་ན་ཡའུ་ཁུ་རེན་ནང་གི་རྙོག་ཟིང་དག་ལ་ར་ཤི་ཡས་ཐེ་ཇུས་བྱས་ཤིང་། དེ་ལ་རྒྱ་ནག་གིས་ཀྱང་མངོན་གསལ་མེད་པའི་ཐོག་ནས་རྒྱབ་རོགས་བྱས་ཡོད་སྟབས། ཐེངས་འདིར་ཁོ་རང་ཨེ་ཤ་ཡའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ཅིག་ནང་སྐོར་སྐྱོད་བྱས་ཏེ་དམག་དོན་དང་ཚོང་འབྲེལ། ལྷག་དོན་དུ་ཨེ་ཤ་ཡའི་བདེ་འཇགས་སྐོར་ལ་གྲོས་དོན་གཏན་འབེབས་བྱས་ཤིང་། ཧྥི་ལི་པིན་ནང་གི་དམག་ས་དག་ལ་ལོ་ངོ་བཅུའི་རིང་ཨ་རིའི་དམག་དཔུང་འགྲོ་འོང་བྱེད་ཆོག་པའི་ཐག་གཅོད་བྱས་པ་དེ་དག་གིས་རྒྱ་ནག་དང་ར་ཤི་ཡ་སོགས་ཀྱི་མཉམ་འབྲེལ་དེར་བརྡ་ལན་ཞིག་དང་། དེ་དང་འདྲ་བར་ཨ་རིས་ཀྱང་ཆ་སྙོམ་གྱི་བྱེད་ཐབས་ཤིག་སྤྱད་ཡོད་སྐོར་བརྗོད་པ་རེད་དོ།།
ཐེངས་འདིར་ཨོ་བྷ་མ་ཨཻ་ཤ་ཡའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ནང་གཟིགས་སྐོར་གནང་བའི་ཐོག་དཔྱད་ཞིབ་རང་བཞིན་གྱི་གསར་འགྱུར་མུ་མཐུད་སྤེལ་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ། གསར་འགྱུར་རེ་རེ་བཞིན་གཅིག་ཀྱང་མ་ལྷག་པར་ཀློག་གི་ཡོད་ཡག་པོ་ཞེ་དྲག་འདུག ང་ཚོ་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འགྱུར་འགྲོས་ལ་ལྟ་དགོས་པ་གལ་ཆེན་པོ་རེད། ལྷག་པར་དུ་ད་ལྟའི་ཆར་རྒྱ་ནག་དང་ཨ་རི། ར་ཤི་ཡ་དང་རྒྱ་གར། ཇར་པན། ཤར་ཞི་བདེ་རྒྱ་མཚོའི་མངའ་ཁོངས་ཀྱི་རྩོག་ཉོག་ཁག་ལ་འགྱུར་ལྡོག་ཆེན་པོ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་དང་གནས་ཚུལ་འདི་དག་རྒྱུ་བྱས་ཏེ་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་འབྲེལ་བ་དང་ཆབ་སྲིད་གནས་ཚུལ་ལ་གཡོ་འགུལ་ཆེན་པོ་ཐེབས་བཞིན་ཡོད་དུས་ང་ཚོས་འདི་ལ་དབྱེ་ཞིབ་ཡག་པོ་གནང་དགོས་ཀྱི་འདུག
ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་ཨོ་བྷ་མའི་ཤར་ཕྱོགས་མདུན་སྐྱོད་ལ་བོད་ཀྱི་དུས་བབ་ཚང་གིས་རྗེས་འདེད་ཡག་པོ་བྱས་སོང་། འདི་ནི་གསར་ཁང་ཚད་ལྡན་ཞིག་གི་གསར་འགྱུར་གྱི་སྤུས་ཚད་རེད་བསམ་གྱི་འདུག་ལ། ལྷག་པར་དུ་གསར་འགོད་པ་དོན་གྲུབ་ལགས་སུ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་བཞིན་ཡོད། ལྗིད་ཁོག་མེད་པའི་གསར་འགྱུར་གང་བྱུང་མང་བྱུང་བཀོད་པ་ལས་འདི་ལྟ་བའི་ཆབ་སྲིད་དང་ཚད་གཞི་མཐོ་བའི་སྲིད་དོན་གསར་འགྱུར་སྤེལ་བ་ཡིན་ན་ཆུང་ས་ནས་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ལ་མིག་རྒྱ་སྐྱེད་ཐུབ་གི་རེད་ལ་ཆེ་ས་ནས་བོད་པའི་རྩ་དོན་ཐད་དུའང་ཕན་ཐོག་ཡོང་གི་རེད།