སྲིད་འཛིན་ཟུར་པ་ཞིག་འཛིན་བཟུང་བྱས།

ཁ་སང་རྒྱ་གར་གྱི་ཁྱིམ་མཚེས་ཁ་ཆེའི་རྒྱལ་ཁབ་མལ་ཌེབ་སི་གཞུང་གིས་སྲིད་འཛིན་ཟུར་པ་ཎ་ཤཱེ་ཌ་ལ་ཁ་ཆེ་དྲག་སྤྱོད་པར་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་དོགས་གཞིའི་འོག་གློ་བུར་འཛིན་བཟུང་བཀག་བསྐྱིལ་བྱས་ཡོད་འདུག 

ཁ་སང་རྒྱ་གར་གྱི་ཁྱིམ་མཚེས་རྒྱལ་ཁབ་མལ་ཌེབ་སི་(Maldives)གཞུང་གིས། དེ་སྔའི་སྲིད་འཛིན་ཟུར་པ་དང་ཕྱོགས་འགལ་ཚོགས་པའི་མགོ་ཁྲིད་ཎ་ཤཱེ་ཌ་ (Mohamed Nasheed) ཡིས། ཁ་ཆེ་དྲག་སྤྱོད་པ་དང་ལྐོག་འབྲེལ་བྱས་ཏེ་རྒྱལ་ཁབ་དང་འཇིགས་སྐུལ་དྲག་སྤྱོད་ཀྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་འཆར་ཡོད་པ་དང་། ཁོས་དེ་སྔོན་གཞུང་སྐྱོང་བྱེད་སྐབས་རྒྱལ་ཡོངས་ཉེས་དོན་ཁྲིམས་ཁང་གི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེན་མོ་ཨབ་དྷུ་ལ་གྷ་ཛི་ (Abdulla Ghazi)ལ་ནག་ཉེས་མེད་བཞིན་དུ་འཛིན་བཟུང་བྱས་པ་བཅས་ཀྱི་ཉེས་འཛུགས་འོག་རང་ཁྱིམ་ནས་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཡོད་འདུག

མལ་ཌེབ་སི་རྒྱལ་ཁབ་ནི་རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱ་གར་རྒྱ་མཚོ་དང་ཨ་རབ་རྒྱ་མཚོ་གཉིས་བར་གྱི་གླིང་ཕྲན་སྟེང་ཆགས་ཡོད་པའི་མི་འབོར་འབུམ་ ༤ ཡས་མས་ལས་མེད་པའི་ཁ་ཆེའི་རྒྱལ་ཁབ་ཆུང་ཆུང་ཞིག་ཡིན་ཞིང་། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་སྒྲོམ་གཞི་དེ་སྤྱི་མཐུན་ལམ་ལུགས་(Republic)ཡིན་འདུག

ཁ་སང་ཎ་ཤཱེ་ཌ་ཉེན་རྟོག་པས་འཇུ་བཟུང་བྱས་ཏེ་འཁྲིད་འགྲོ་སྐབས་ཁོས་མལ་ཌེབ་སི་ཡི་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ཏུ། “མལ་ཌེབ་སི་མི་མང་ཚོས་གཞུང་གིས་ང་དང་ཆབ་སྲིད་པ་གཞན་དག་འཇུ་བཟུང་བྱ་རྒྱུ་མཚམས་འཇོག་བྱས་ཏེ། རྒྱལ་ཁབ་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་དགོས། གལ་སྲིད་ང་ཚོས་དམངས་གཙོའི་ལམ་ལུགས་འདི་སྲུང་མ་ཐུབ་པར་མེད་པ་ཆགས་ཚེ། མ་འོངས་པར་ང་ཚོར་གང་ཡང་མེད་པ་ཆགས་རྒྱུ་རེད”ཅེས་བརྗོད་འདུག

མལ་ཌེབ་སིའི་ཁ་ཆེའི་གནད་དོན་བློན་ཆེན་ཨཱ་ལི་སཱ་ཌི་ (Mohamed Shaheem Ali Saeed) ཡིས། “ཎ་ཤཱེ་ཌར་ཁ་ཆེའི་འཇིགས་སྐུལ་རིང་ལུགས་པས་རྒྱབ་སྐྱོར་འོག་ཁོས་རྒྱལ་ཡོངས་ནང་དྲག་སྤྱོད་ལས་འགུལ་སྤེལ་རྒྱུར་གྲ་སྒྲིག་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྒྱལ་ཁབ་གཞན་དུ་ཉེན་ཡོལ་འགྲོ་རྩིས་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་སྟབས་འཇུ་བཟུང་བྱས་པ་རེད། དེ་རིང་ཁྲིམས་རའི་ཐོག་ཁོས་དེ་སྔོན་རྒྱལ་ཡོངས་ཉེས་དོན་ཁྲིམས་ཁང་གི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེན་མོ་འཇུ་བཟུང་བྱས་པ་མ་ཟད། ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཁང་གིས་བཀའ་ལ་བརྩི་སྲུང་མ་བྱས་པར་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེན་མོ་དུས་ཐོག་ཀློད་གྲོལ་མ་བཏང་བ་སོགས་ཀྱི་ནག་ཉེས་ར་སྤྲོད་བྱུང་ཚེ། ཁོ་ལ་ལོ་ ༡༠ ཡི་བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ཐག་ཕོག་རྒྱུ་རེད”ཅེས་བརྗོད་འདུག

བདུན་ཕྲག་སྔོན་མའི་ནང་ཎ་ཤཱེ་ཌ་ལགས་སུ་དབྱིན་ཡུལ་གྱི་གསར་ལམ་གྷར་ཌིན་གྱི་བཅར་འདྲི་བྱས་སྐབས་ཁོས་ད་ལྟ་མལ་ཌེབ་སིའི་གཞུང་འཛིན་ཚོགས་པས་དབང་ཆ་སྒེར་གཅོད་བྱས་ཏེ་མང་ཚོགས་ལ་དཀའ་ངལ་བཟོ་བཞིན་ཡོད་སྟབས། ནུབ་ཕྱོགས་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གིས་དཔལ་འབྱོར་གྱི་ཉེས་ཆད་གཏོང་དགོས་སྐོར་བརྗོད་ཡོད་པ་དང་། ཡུལ་སྐོར་སྤྲོ་འཆམ་པ་ཚོས་མལ་ཌེབ་སི་ཡུལ་ལྗོངས་དང་མཚོ་ངོགས་ཀྱི་མཛེས་སྡུག་ཁོ་ནར་མ་རོལ་བར། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གནས་སྟངས་གང་ཆགས་ཕྱིར་བསྒྲགས་བྱེད་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་ཞུས་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྒྱ་གར་གྱི་གསར་ལམ་ཁག་གིས་བཅར་འདྲི་བྱེད་སྐབས་ཀྱང་ཁོས། ད་ལྟའི་གཞུང་འཛིན་ཚོགས་པས་བདེ་སྲུང་བློན་ཆེན་གནས་དབྱུང་དང་། ཕྱོགས་འགལ་ཚོགས་པ་མང་པོ་ཞིག་གི་མགོ་ཁྲིད་འཇུ་བཟུང་བྱས་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཁོ་རང་ཡང་འཛིན་བཟུང་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་སྐོར་བརྗོད་པ་དང་། རྒྱ་གར་གཞུང་ཕྱོགས་ནས་མལ་ཌེབ་སི་གཞུང་ལ་གནོན་ཤུགས་སྤྲོད་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་ཞུས་ཡོད་སྟབས། ཟླ་འདིའི་ཚེས་ ༢༢ ཉིན་མལ་ཌེབ་སི་སྲིད་འཛིན་གྱི་མགྲིན་ཚབ་པ་མུ་ཛ་ཌེ་ཨ་ལི་ (Ibrahim Muaz Ali) ཡིས། ང་ཚོས་དབང་ཆ་གཅིག་བསྡུས་བྱེད་མི་རུང་བ་མ་ཟད། དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ་འཛིན་སྐྱོང་དང་། ཁྲིམས་བཟོ་ལྷན་ཁང་། ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་བཅས་ཀྱི་དབང་ཆ་ལོགས་སུ་དབྱེ་ནས་གྲོས་ཚོགས་ལམ་ལུགས་ཐོག་སྐྱོད་བཞིན་ཡོད། དམངས་གཙོའི་རྒྱལ་ཁབ་ནང་འོས་བསྡུ་ནི་མེད་དུ་མི་རུང་བ་ཞིག་ཡིན་པ་མ་ཟད། གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་མང་ཆེ་བ་གཞུང་འཛིན་ཚོགས་པའི་འཐུས་མི་ཆགས་ཡོད་སྟབས། ང་ཚོས་ལས་དོན་ག་རེ་ཐག་གཅོད་དང་ལག་བསྟར་བྱས་ཀྱང་རྩ་ཁྲིམས་གཞིར་བཞག་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་ཅེས་བརྗོད་འདུག

ཨབ་དྷུལ་གྷ་ཡོམ་(Mamoun Abdul Gayoom) གྱིས་མལ་ཌེབ་སི་ལོ་ངོ་ ༣༠ ཙམ་རིང་བསྐྱངས་ཡོད་ཀྱང་། མང་ཚོགས་ཀྱིས་དམངས་གཙོའི་ངོ་རྒོལ་ལས་འགུལ་ཡང་ཡང་སྤེལ་མཐར། ༢༠༠༨ ལོར་ཨབ་དྷུལ་གྷ་ཡོམ་གནས་དབྱུང་བཏང་སྟེ། རྒྱལ་ཡོངས་ནང་ཐེངས་དང་པོར་སྲིད་འཛིན་འོས་བསྡུ་བྱས་ཏེ། དམངས་གཙོ་ཚོགས་པའི་སྲིད་འཛིན་འོས་མི་ཎ་ཤཱེ་ཌ་ (Mohamed Nasheed)ལ་རྒྱལ་ཁ་ཐོབ་ཡོད་ཀྱང་། ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་དང་ཉེན་རྟོག་པའི་དབང་ཆ་མང་ཆེ་བ་གནས་དབྱུང་བཏང་བའི་དབང་ཆ་སྒེར་སྤྱོད་པ་ཨབ་དྷུལ་གྷོ་ཡམ་གྱི་ཕྱོགས་གཏོགས་པས་བཟུང་ཡོད་སྟབས། ༢༠༡༢ ལོར་སྲིད་འཛིན་ཎ་ཤཱེ་ཌ་ཡིས་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་ལམ་ལུགས་ཁག་ཅིག་ལ་བཅོས་བསྒྱུར་བཏང་ཞིང་། རྒྱལ་ཡོངས་ཉེས་དོན་ཁྲིམས་ཁང་གི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེན་མོ་ཨབ་དྷུ་ལ་གྷ་ཛི་ (Abdulla Ghazi) ཡིས་དབང་ཆ་བེད་སྤྱོད་ལོག་པ་བཏང་སྟེ་འཇུ་བཟུང་བྱས་ཡོད་སྟབས། ཁོའི་ཤོག་ཁག་གིས་སྲིད་འཛིན་ཎ་ཤཱེ་ཌ་ཡིས་ལས་གནས་ནས་དགོངས་ཞུ་དགོས་པའི་ངོ་རྒོལ་བྱས་མཐར་དགོངས་པ་ཞུས་ཡོད།

༢༠༡༣ ལོར་རྒྱལ་ཡོངས་སྲིད་འཛིན་འོས་བསྡུ་ཐེངས་གཉིས་པ་བྱས་སྐབས། ཎ་ཤཱེ་ཌ་ (Mohamed Nasheed) ལགས་སུ་འོས་བསྡུའི་ཐོན་རིམ་དང་པོར་རྒྱལ་ཁ་ཆེན་པོ་ཐོབ་ཡོད་ཀྱང་། ཁོས་འོས་བསྡུའི་སྐབས་དྲང་པོ་བྱས་མེད་ཚུལ་བསྒྲགས་ཏེ་འོས་ཁོངས་ནས་མེད་པ་བཟོས་པ་དང་། རྒྱལ་ཡོངས་ཉེས་དོན་ཁྲིམས་ཁང་གི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེན་མོ་འཛིན་བཟུང་བྱས་པའི་ཉེས་མིང་བཀལ་ཏེ། ༢༠༡༣ ལོའི་ཟླ་ ༢ ཚེས་ ༡༣ ཉེན་རྟོག་པས་འཛིན་བཟུང་བྱེད་དུ་ཡོང་སྐབས། ཁོས་མལ་ཌེབ་སི་རྒྱལ་སར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རྒྱ་གར་གྱི་གཞུང་ཚབ་ཁང་དུ་ཉེན་ཡོལ་བྱས་ཡོད་སྟབས། རྒྱ་གར་གཞུང་ཚབ་པས་སྲིད་འཛིན་ཝ་ཧེ་ཌི་ (Mohammed Waheed)ཡི་གཞུང་དང་ཞི་མོལ་བྱས་རྗེས། ཟླ་ ༢ ཚེས་ ༢༣ ཉིན་གཞུང་ཚབ་ཁང་ནས་ཕྱིར་ཐོན་ཡོད་ཀྱང་། ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༥ ཉིན་སླར་ཡང་འཛིན་བཟུང་བྱས་པ་མ་ཟད། སྲིད་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་ཁ་དེ་ཡང་དབང་ཆ་གཅིག་བསྡུད་བྱེད་མཁན་ཨབ་དྷུལ་གྷ་ཡོམ་གྱི་གཅུང་པོ་ཨབ་དྷུལ་ཡཱ་མན་ (Abdullah Yameen) ལ་ཐོབ་ཡོད་སྟབས། ད་ལྟ་གཞུང་འཛིན་ཚོགས་པས་ལྟ་ཕྱོགས་མི་མཐུན་པའི་ཆབ་སྲིད་པ་དག་འཛིན་བཟུང་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཁ་སང་ཎ་ཤཱེ་ཌ་ལགས་འཛིན་བཟུང་བྱས་སྟབས། དེ་རིང་མང་ཚོགས་སྟོང་ཕྲག་གཅིག་ལྷག་གིས་གཞུང་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱས་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཟླ་འདིའི་ཚེས་ ༢༧ ཉིན་རྒྱལ་ཡོངས་ནང་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བའི་ལས་འགུལ་ཞིག་སྤེལ་འཆར་ཡོད་འདུག

ཟླ་འདིའི་ཚེས་ ༢༢ ཉིན་འཛིན་བཟུང་བྱས་པའི་མལ་ཌེབ་སི་ཡི་སྲིད་འཛིན་ཟུར་པ་ཎ་ཤཱེ་ཌ་ཡིས། ཟླ་འདིའི་ཚེས་ ༡༧ ཉིན་རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་མལ་ཌེབ་སི་གཞུང་ལ་གནོན་ཤུགས་སྤྲད་དེ་རྒྱལ་ཁབ་ནང་ཞི་འཇགས་ཡོང་ཐུབ་བྱེད་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་ཞུས་ཡོད་སྟབས། དེ་རིང་རྒྱ་གར་གྱི་གསར་ལམ་ཁག་གིས། ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༥ ཉིན་ནས་བཟུང་ཉིན་གཉིས་རིང་རྒྱ་གར་གྱི་སྲིད་བློན་ནཱ་རེན་ཌ་མུ་དྷེ་མལ་ཌེབ་སིའི་ནང་གཟིགས་སྐོར་གྱིས་རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་བར་འབྲེལ་ལམ་བཙུགས་ཏེ་ ༥༠ འཁོར་བའི་དུས་དྲན་སྟེང་ཞུགས་ཏེ། རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་ཀྱི་ཚོང་དོན་དང་དམག་དོན་འབྲེལ་ལམ་གོང་འཕེལ་གཏོང་རྒྱུ་དང་། ད་ལྟའི་མལ་ཌེབ་སི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གནས་སྟངས་སྐོར་ལ་གྲོས་བསྡུར་གནང་རྒྱུ་ཡིན་འདུག

གསར་འགོད་པ། དོན་གྲུབ།