ཨ་རི་དང་ཝེ་ཋི་ནམ་གྱི་འབྲེལ་མོལ།

ཁ་སང་ཨོ་བྷ་མས་ཝེ་ཋི་ནམ་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་དྲུང་ཆེ་ཎུ་ཡན་ཕུ་ཌི་རུང་ཐུག་ནས་ཚོང་དོན་དང་དམག་དོན་སྐོར་ལ་གྲོས་མོལ་བྱས་ཡོད་འདུག

ཁ་སང་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་ཨོ་བྷ་མས་ཕོ་བྲང་དཀར་པོའི་སྲིད་འཛིན་ལས་ཁུངས་ཨོ་ཝལ་ (Oval) ནང་དུ། ཝེ་ཋི་ནམ་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་དྲུང་ཆེ་ཎུ་ཡན་ཕུ་ཌི་རུང་ (Nguyen Phu Trong) ཐུག་སྟེ། ཝེ་ཋི་ནམ་གཞུང་གིས་ཨ་རིས་སྣེ་ཁྲིད་བཞིན་ཡོད་པའི་ཞི་བདེ་རྒྱ་མཚོའི་མངའ་ཁུལ་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ ༡༢ བར་ལ་དཔྱ་ཁྲལ་མེད་པའི་ཚོང་འབྲེལ་བྱ་རྒྱུའི་ཐོག་མཉམ་ལས་བྱེད་ཕྱོགས་དང་། རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་བར་ཚོང་དོན་དང་དམག་དོན་མཉམ་ལས་གོང་མཐོར་གཏོང་ཐབས། དེ་བཞིན་ལྷོ་རྒྱ་ནག་རྒྱ་མཚོའི་བདག་དབང་གནད་དོན་དང་ཝེ་ཋི་ནམ་གྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གནས་སྟངས་བཅས་ཀྱི་སྐོར་ལ་གྲོས་མོལ་བྱས་ཡོད་འདུག  

ཨ་རིའི་རླུང་འཕྲིན་དབྱིན་ཡིག་དྲ་བའི་ཐོག་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་ཨོ་བྷ་མའི་གཏམ་བཤད་ཅིག་ལུང་འདྲེན་བྱས་ཡོད་པའི་ནང་། དུས་རབས་ཉི་ཤུ་པའི་ནང་རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་བར་དཀའ་ངལ་ཕྲད་པ་ལྟར། མ་འོངས་པར་མུ་མཐུད་ནས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལྟ་གྲུབ་དང་ལམ་ལུགས་འཛིན་ཕྱོགས་ཐད་མི་མཐུན་པ་ཤུགས་ཆེན་ཡོང་རྒྱུ་ཡིན་ཡང་། ད་ལྟ་ཕྱོགས་གཉིས་པོའི་མགོ་ཁྲིད་ཀྱིས་གཅིག་གིས་གཅིག་ལ་ཡིད་ཆེས་བྱས་ཏེ་མཐུན་འགྲིག་གི་འབྲེལ་ལམ་ཞིག་འཛུགས་རྒྱུར་འབད་བརྩོན་བྱེད་བཞིན་ཡོད་སྟབས། ངས་འབྱུང་འགྱུར་རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་ཀྱི་འབྲེལ་ལམ་འཕེལ་རྒྱས་ཕྱིན་ནས་མང་ཚོགས་ལ་ཁེ་ཕན་འཐོབ་ཀྱི་རེད་བསམ་གྱི་འདུག ང་ཚོས་ཞི་བདེ་རྒྱ་མཚོའི་རྒྱ་རྒྱུད་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་བར་ཚོང་འབྲེལ་གྱི་ལམ་བུ་གསར་པ་ཞིག་ཕྱེས་ཏེ། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་ལུགས་དང་མཐུན་པ་ལྷོ་རྒྱ་ནག་རྒྱ་མཚོའི་བདག་དབང་གནད་དོན་འདུམ་འགྲིག་བྱས་ཏེ་མངའ་ཁུལ་གྱི་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་ཡོང་རྒྱུར་མཉམ་ལས་བྱ་རྒྱུ་བྱས་པ་ཡིན། ཞེས་བརྗོད་འདུག

ཎུ་ཡན་ཕུ་ཌི་རུང་ (Nguyen Phu Trong) གིས། ད་ལྟ་གལ་འགངས་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ནི་ང་ཚོ་དགྲ་བོ་ནས་གྲོགས་པོར་འགྱུར་བ་མ་ཟད། མ་འོངས་པར་ཕྱོགས་གཉིས་བར་ཁྱབ་རྒྱ་ཆེ་བའི་མཉམ་ལས་བྱ་རྒྱུར་མོས་མཐུན་བྱུང་ཡོད་སྟབས། ངས་ང་ཚོའི་འབྲེལ་ལམ་མུ་མཐུད་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་ཐུབ་པའི་ཡིད་ཆེས་བྱེད་བཞིན་ཡོད། ད་ལྟ་ལྷོ་རྒྱ་ནག་རྒྱ་མཚོའི་ཐོག་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་ལུགས་ལ་རྡོག་རོལ་བཏང་སྟེ་བྱ་འགུལ་སྤེལ་བཞིན་ཡོད་པ་དེས། རྒྱལ་ཁབ་ཕན་ཚུན་བར་རྙོག་འཛིང་ཇེ་ཆེར་གཏོང་གི་ཡོད་པ་རེད། ཅེས་བརྗོད་འདུག

ཨ་རི་དང་ཝེ་ཋི་ནམ་གྱི་འབྲེལ་བའི་འཕེལ་རིམ།

༡༩༧༥ ལོར་ཨ་རི་དང་ཝེ་ཋི་ནམ་གྱི་དམག་འཁྲུག་མཇུག་བསྒྲིལ་རྗེས། ཨ་རིས་ཝེ་ཋི་ནམ་ལ་བཅུ་ཕྲག་གཉིས་ལྷག་ཚོང་དོན་བཀག་སྡོམ་བྱས་ཡོད་ཀྱང་། ༡༩༩༤ ལོའི་ཟླ་ ༢ ཚེས་ ༣ ཉིན་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་བྷེལ་ཁེ་ལིང་ཌོན་གྱིས་ཚོང་དོན་བཀག་སྡོམ་གྱི་སྒོ་མོ་ཕྱེ་བ་དང་འབྲེལ་ཏེ། ༡༩༩༧ ལོར་པེ་ཌི་པེ་ཌར་སང་ (Pete Peterson) ལགས་ཨ་རིའི་ཝེ་ཋི་ནམ་གྱི་གཞུང་ཚབ་པར་བསྐོས་པ་མ་ཟད། ༢༠༠༠ ལོའི་ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༡༣ ཉིན་རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་བར་ཚོང་དོན་གྲོས་མཐུན་ཐོག་མ་བཞག་ཡོད། ༢༠༠༡ ལོའི་ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༡༠ ཉིན་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་བྷུ་ཤི་ཡིས་ཨ་རི་དང་ཝེ་ཋི་ནམ་བར་ཚོང་དོན་གྲོས་མཐུན་ཐེངས་གཉིས་པ་དེ་བཞག་པ་མ་ཟད། ཝེ་ཋི་ནམ་ཨ་རིའི་ཚོང་འབྲེལ་བྱ་ཡུལ་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཡག་ཤོས་ལ་ངོས་འཛིན་བྱས་ཤིང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོང་དོན་ལྷན་ཚོགས་ནང་བཞུགས་རྒྱུར་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་། ཨ་རིས་ཝེ་ཋི་ནམ་གྱི་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་ཡོང་ཆེད་ལོ་རེར་ཨ་སྒོར་ས་ཡ་ ༤ ནས་ ༥ བར་སྤྲོད་རྒྱུ་ཐག་གཅོད་བྱས་ཡོད། ༢༠༠༧ ལོར་རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་བར་ཚོང་དོན་དང་མ་འཇོག་བྱེད་སྟངས་ཐོག་ (TIFA) ཞེས་པའི་གྲོས་མཐུན་ཞིག་བཞག་སྟེ། སྐུ་ཚབ་ཕན་ཚུན་བར་ཡང་ཡང་ཐུག་ནས་གྲོས་མོལ་བྱས་ནས་གནད་དོན་ཁག་ཅིག་ཐོག་གྲོས་འཆམ་དང་ཡང་ཁ་ཤས་ཐོག་བསམ་ཚུལ་མ་མཐུན་པའི་གནས་སྟངས་བྱུང་ཡོད།

ཨ་རི་དང་རྒྱ་ནག་ཝེ་ཋི་ནམ་བཅས་ཀྱི་འབྲེལ་བའི་དཀྱོག་མཚམས།

༢༠༡༠ ལོར་ཨོ་བྷ་མས་ཨ་རིས་སྣེ་ཁྲིད་པའི་ཞི་བདེ་རྒྱ་མཚོའི་མངའ་ཁུལ་རྒྱལ་ཁབ་བྷུར་ཎེ་དང་ཅི་ལེ། མ་ལེ་ཞི་ཡ་དང་ནེའུ་ཛར་ལན་ཌི། པེ་རུ་དང་སིང་གྷ་པུར་བཅས་ཀྱི་བར་ (Trans-Pacific Partnership) ཞེས་པའི་གྲོས་མཐུན་ཞིག་འཇོག་རྒྱུ་ཡིན་པ་མ་ཟད། དེའི་ཁོངས་ཝེ་ཋི་ནམ་བཞུགས་དགོས་པའི་སྐུལ་མ་བཏང་བ་བཅས་ལ་བརྟེན་ཏེ། རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་བར་གྱི་འབྲེལ་ལམ་ཡག་ཏུ་ཕྱིན་ཏེ། ༢༠༠༡ ནས་ ༢༠༡༡ ལོ་བར་ཨ་སྒོར་ཐེར་འབུམ་ ༢༠ ལྷག་གི་ཚོང་འབྲེལ་བྱས་ཡོད། ༢༠༡༢ ལོས་ནས་བཟུང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་རྒྱ་ནག་དང་ཧྥི་ལི་ཕིན། མཱ་ལེ་ཞི་ཡ་དང་བྷུར་ཎེ། ཝེ་ཋི་ནམ་བཅས་ཀྱི་བར་རྩོད་རྙོག་ཡོད་པའི་ལྷོ་རྒྱ་ནག་རྒྱ་མཚོའི་མཚོ་གླིང་སེ་ཧྥར་ལེའི (Spratlys) དང་ལྷོ་ངོས་བྱེ་གླིང་ཧྥེ་རའེ་ཁཱོར་སེ་རེབ་ (Fiery Cross Reef) མཚོ་གླིང་ཐོག་གནམ་ཐང་གཙོས་འཛུགས་སྐྲུན་ལས་གཞི་ཁག་གཅིག་གསར་རྒྱག་དང་། ཞི་བདེ་རྒྱ་མཚོའི་ཐོག་མཁའ་དབྱིངས་དབྱེ་མཚམས་ཐིག་ཚད་གསར་བཟོ་དང་མཚོ་ཁུལ་མང་པོ་ཞིག་གི་བདག་དབང་རྩོད་ལེན་བྱས་ཡོད་སྟབས། སྔར་ཡོད་དམར་ཤོག་རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་བར་གྱི་འབྲེལ་ལམ་སྡུག་ཏུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་དང་བསྟུན་ཏེ། ཟླ་འདིའི་ཚེས་ ༧ ཉིན་ཝེ་ཋི་ནམ་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་དྲུང་ཆེ་ཎུ་ཡན་ཕུ་ཌི་རུང་ (Nguyen Phu Trong) ཨ་རིར་བསྐྱོད་དེ་ཕོ་བྲང་དཀར་པོའི་ནང་ཨོ་བྷ་མ་ཐུག་སྟེ། རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་བར་གྱི་འབྲེལ་ལམ་ཡག་ཏུ་གཏོང་ཐབས་སྐོར་ལ་གྲོས་མོལ་བྱས་སྐབས། ཕོ་བྲང་དཀར་པོའི་མདུན་དུ་མང་ཚོགས་ཁག་གཅིག་གིས་ལག་ཏུ་འཕྲེད་དར་བཟུང་སྟེ་ཝེ་ཋི་ནམ་ནང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་གཏོང་གི་ཡོད་པའི་ངོ་རྒོལ་སྐད་འབོད་བྱས་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་འགས་ཨོ་བྷ་མར་མཚན་འཁོད་སྙན་ཞུ་བྲིས་ནས་ཎུ་ཡན་ཕུ་ཌི་རུང་ཨ་རིར་མགྲོན་འབོད་བྱས་པར་སྐྱོན་འཛུགས་བྱས་འདུག

གསར་འགྱུར་བརྒྱུད་ལམ་དང་མི་སྒེར་གྱི་ལྟ་ཕྱོགས།

དེ་རིང་དབྱིན་ཡུལ་གྱི་གྷར་ཌིན་གྱིས། ཎུ་ཡན་ཕུ་ཌི་རུང་ནི་ཝེ་ཋི་ནམ་གྱི་སྲིད་འཛིན་ཌི་རུན་ཏན་སན་ (Truong Tan Sang) དང་སྲིད་བློན་ཎུ་ཡན་ཏན་ཏུང་ (Nguyen Tan Dung)། རྒྱལ་ཡོངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་ཎུ་ཡན་སིང་ཧུང་ (Nguyen Sinh Hung) བཅས་ཐེ་པའི་དབང་ཤུགས་ཆེ་ཤོས་གྲས་ཀྱི་མི་བཞིའི་ཁྲོད་ཀྱི་གཅིག་ཡིན་པ་མ་ཟད། རྒྱལ་ཁབ་སྐྱོང་མཁན་གྱི་གལ་ཆེན་མི་སྣ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་ཀྱང་། ད་ལྟ་ཝེ་ཋི་ནམ་གཞུང་གིས་ཐག་གཅོད་གང་བྱས་ཀྱང་ཆབ་སྲིད་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་ ༡༦ གི་མོས་མཐུན་མ་བྱས་པར་འགྲོ་ཐབས་མེད་སྟབས། ད་ཐེངས་ཎུ་ཡན་ཕུ་ཌི་རུང་གིས་ཨ་རི་དང་གྲོས་མོལ་བྱས་པ་དག་ལ་མ་འོངས་པར་དོན་འབྲས་སྨིན་རྒྱུ་ཡིན་མིན་སུས་ཀྱང་ཤོད་ཚོད་ཐེག་གི་མ་རེད་ཅེས་དང་། ཨ་རིའི་ཝ་ཤིན་ཌོན་ཆ་འཕྲིན་གྱིས། ཝ་ཤིན་ཌོན་གྱི་ཕྱི་སྲིད་གནད་དོན་ཆེད་མཁས་པ་ཚོས། འདི་ལོ་ཨོ་བྷ་མ་ཨེ་ཤ་ཡའི་ནང་རྒྱལ་དོན་སྐོར་སྐྱོད་བྱེད་སྐབས། ཝེ་ཋི་ནམ་ལ་འགྲོ་རྒྱུ་ཡིན་པའི་གླེང་སློང་ཤུགས་ཆེ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་། ཕོ་བྲང་དཀར་པོས་འདིའི་སྐོར་ལ་གསལ་བསྒྲགས་གང་ཡང་སྤེལ་མེད་སྟབས། ད་ལྟ་རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་ཀྱི་མཉམ་ལས་འབྲེལ་ལམ་ཚད་གཞི་ངེས་ཅན་ཞིག་ཐོག་སླེབ་མེད་པ་ར་འཕྲོད་བྱས་པ་རེད། ཅེས་བྲིས་འདུག

ཨ་རིའི་ཁེད་ལི་ཧྥོར་ནེ་ཡར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ཧུའུ་ཌན་ཝེ་ (Huu Dinh Vo) ཡིས། ཨ་རིས་ཝེ་ཋི་ནམ་གཞུང་དང་ཚོང་འབྲེལ་གྲོས་མཐུན་འཇོག་སྐབས། ཝེ་ཋི་ནམ་གཞུང་གིས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གོང་མཐོར་གཏོང་དགོས་པའི་ཆ་རྐྱེན་བཏོན་ཏེ། གྲོས་མཐུན་མ་བཞག་ན་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་དཔོན་རིགས་ཚོར་ཁེ་ཕན་འཐོབ་རྒྱུ་ལས་མང་ཚོགས་ལ་ཕན་ཐོགས་ཡོང་རྒྱུ་ཁག་པོ་ཡིན་སྟབས། ཨ་རིས་ད་ཐེངས་ཀྱི་གྲོས་མོལ་འདི་ནས་ལེགས་ཆ་བླངས་ཏེ། མ་འོངས་པར་ནོར་འཁྲུལ་གཉིས་པ་མ་ཤོར་བའི་རེ་བ་ཡོད། ཅེས་བརྗོད་འདུག 

གསར་འགོད་པ། དོན་གྲུབ།