དངོས་ཡོད་ལ་འགལ་བའི་བདེན་པ།

—མི་ནག་ཚང་།

 ཁོང་ཚོ་ནི་ཡུལ་གྱར་བོད་མི་ལམ་ལས་པ་དག་གི་གུར་ནང་ངམ་ཁ་འཐོར་གྱི་གཞིས་སྒར་ཁག་ནས་སྐྱེས་ཤིང་། བཙན་བྱོལ་གྱི་ལོ་ཟླ་མགོ་བཙུགས་དུས་དུག་ལོག་ཧྲལ་ཧྲུལ་རེ་གཡོགས་ཏེ་ཕ་མ་ཚོས་ལག་མགོར་ཁྲིད་ནས་འཚར་ལོངས་བྱུང་ལ། དེ་རིང་ཁོང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ལས་སྣེ་བ་དག་རེད།

 བོད་ཀྱི་བདག་པོ་བོད་མི་ཡིན་ལ། བཙན་བྱོལ་བོད་ཀྱི་བདག་པོ་ནི་ལྷག་པར་དུ་ཁོང་ཚོ་ཡིན་ཆོག ཁོང་ཚོ་ཆུང་དུས་བཙན་བྱོལ་གྱི་སློབ་གྲྭ་ཁག་འགྲིམ་སྐབས་ཕ་མ་དག་གི་ཁ་བརྡ་སློབ་གསོ་ལྟར། སློབ་མཐར་ཕྱིན་རྗེས་༧རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ཚང་དང་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་ལ་ཞབས་ཞུ་བསྒྲུབ་རྒྱུའི་རེ་བ་ཉག་གཅིག་འཛིན་མཁན་དག་ཡིན་ལ། ད་ལྟའང་དེ་ལྟར་རང་རང་གི་ཤེས་འཇོན་ལ་དཔག་པའི་ཞབས་ཞུ་སྒྲུབ་བཞིན་ཡོད།

དེ་རིང་སང་ཉིན་གྱི་འོས་བསྡུའི་འགྲན་རྩོད་ཀྱང་གོང་གི་རྒྱབ་ལྗོངས་གཞིར་བཞག་གིས་གླེང་ན། རང་རང་གི་ཆུང་དུས་ཀྱི་ཕུགས་བསམ་དང་རེ་བ་དག་འགན་ཁུར་གྱི་ངོ་བོར་བཞག་ཅིང་། སུ་ཞིག་གིས་འགན་དེ་དག་སྲ་ཐག་གིས་ཕྲག་ལ་ལེན་ཐུབ་མིན་ཡིན་ལ། ཕྱོགས་གཞན་ནས་བཤད་ན། མི་རང་རང་གི་ཁ་རྗེ་དབང་ཐང་གི་འགྲན་རྩོད་དང་བཙན་བྱོལ བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་འཛིན་སྐྱོང་སུས་བྱེད་དགོས་མིན་གྱི་འགྲན་རྩོད་ཙམ་ལས་གཞན་མིན།

ངས་འདིར་གླེང་བཞིན་པ་ནི་ཁོང་ཚོ་སྟེ། ད་ལྟའི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་ལགས་དང་། ཚོགས་གཙོ་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་ལགས། བཀྲ་ཤིས་དབང་འདུས་ལགས་བཅས་ཡིན། ཁོང་ཚོར་དཀར་ནག་གི་དབྱེ་ཐིག་དང་བཟང་ངན་གྱི་ཡང་ལྗིད་དགར་རྒྱུ་ཁག་པོ་ཡིན། ཁོང་ཚོ་ཚང་མ་ལམ་དབུ་མའི་སྟེང་ལ་ཤར་སྐྱོད་བྱེད་མཁན་རེད། དེ་བས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལངས་ཕྱོགས་ཐད་ནས་ཁོང་ཚོར་རྩོད་པ་ཅི་ཡང་མེད། ཁོང་ཚོས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ཀྱི་ཕྱོགས་ལའང་ལྟ་ཚུལ་དང་སྲིད་བྱུས་གཅིག་མཚུངས་ཤིག་བཟུང་ཡོད། དེ་བཞིན་དུ་ནང་སྲིད་དང་ཕྱི་སྲིད་སོགས་ཀྱང་སྔར་གྱི་སྲིད་བྱུས་དེ་དག་ལས་སྔར་མ་གྲགས་པའི་འགྱུར་བ་ཅི་ཡང་མི་གླེང་ཚོད་ཡིན།

ཁོང་ཚོར་ལྟ་བ་ལངས་ཕྱོགས་མི་གཅིག་པའི་སྲིད་དོན་ཚོགས་པ་མེད་ལ། ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་འོས་བསྡུ་ལྟར་ཁེ་ལས་སྡེ་ཚན་དང་མཉམ་འབྲེལ་ཚོང་ལས་ཆེ་ཁག་གིས་དངུལ་བརྫང་ནས་འོས་བསྡུ་ཆེན་མོ་འདི་དང་དེའི་ནང་གི་དམིགས་བཀར་འོས་མི་ཉོ་མཁན་ཡང་མེད། དེར་བརྟེན་ཆོལ་ཁ་དང་ཆོས་བརྒྱུད། ལུང་ཚན་དང་བཟང་ཁ་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱི་ཁ་ཤུགས་དང་དཔུང་ཤུགས་ཆེ་ཆུང་གི་དབང་དུ་གྱུར་ན་མ་གཏོགས་ཁོང་ཚོར་འོས་ཤོག་གི་རྩོད་ཁུངས་ཀྱང་མེད།

ཁོང་ཚོ་ནི་ཅི་བཤད་འདི་བཤད་ལ་གཏད་སོ་མེད་པའི་སྐབས་ཤིག་ན་ཡོད། བོད་རྒྱ་ཞི་མོལ་བསྐྱར་གསོ་དང་༧གོང་ས་མཆོག་བོད་ལ་གདན་འདྲེན་ཞུ་རྒྱུ་སོགས་ཕུ་ཐག་གཏན་ནས་མི་ཆོད་པའི་རིགས་གླེང་ངེས། དེ་ནི་ཁོང་ཚོའི་ངོས་ནས་བཤད་ན་རེ་བ་ཤ་སྟག་ཡིན། ཁ་རྒྱུན་དུ་འཇགས་པའི་འབོད་ཚིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད། གོང་གི་ཁས་ལེན་འདིའི་ཐད་དུ་ཁོང་ཚོར་ནུས་པ་ཧ་ཅང་ཆུང་ལ། ཁོང་ཚོ་རྒྱ་ནག་གི་དཔོན་རིགས་ཚོར་འབྲེལ་བ་མེད་པ་མ་ཟད། བོད་ནང་གི་དཔོན་རིགས་དང་ཤེས་ཡོན་པའི་སྡེ། གཞི་རིམ་མང་ཚོགས་བཅས་ལ་འབྲེལ་བ་མེད་ཅིང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་དཔོན་རིགས་རྣམས་ལའང་འབྲེལ་བ་མེད། དེ་བས་གོང་གི་ཁ་དན་དེ་དག་ལ་ཁག་ཐེག་ཅི་ཡང་མེད། འོན་ཀྱང་། འདི་དག་མ་གླེང་བར་འཇོག་སྲོལ་ཀྱང་མེད་པ་ལྟ་བུར་གྱུར་ཡོད།

བོད་ཐོག་མར་ཤོར་ཞིང་། དེ་ནས་ད་བར་དུ་ཕྱིར་མི་འཐོབ་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་སྣ་མང་ནང་གི་གཙོ་བོ་ཞིག་ནི་ཕྱི་འབྲེལ་ཡིན། འདིའི་ཐད་ནས་གླེང་ན། ཁོང་ཚོ་སྐྱེས་དུས། བོད་ནི་༼གྲང་དམག་ཁྲོད་ཀྱི་དྭ་ཕྲུག་༽ཡིན་ལ། དེང་སྐབས་གོ་ལ་གཅིག་གྱུར་དང་གོ་ལའི་ཚ་དྲོད་ཀྱི་རྩོད་གླེང་ཁྲོད་དུའང་ཁོང་ཚོ་སྔར་བཞིན་བདག་མེད་དུ་ལུས་ཡོད། ལོ་ཤས་སྔོན་བཀའ་ཟུར་རྒྱ་རི་བློ་གྲོས་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཐུགས་འགན་མ་བཞེས་ན་ཁོང་ཉིད་ཀྱང་གངས་སྐྱིད་ཀྱི་ར་བ་འདིའི་ནང་དུ་འདུག་འདོད་མེད་ཅེས་བསྒྲགས་པ་ལྟར། ༧གོང་ས་མཆོག་གི་དབུ་ཁྲིད་མེད་ན་འདི་དག་ལ་ཅི་ཡང་མེད། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འཐབ་བྱུས་མེད་ལ་བརྒྱུད་ལམ་ཀྱང་མེད།

༢༠༠༡ ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༡༠ པའི་ཚེས་ ༡༤ ཉིན་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་སི་ཊ་སི་སྦག་གི་ཡུ་རོབ་གྲོས་ཚོགས་ནང་གསུང་བཤད་གལ་ཆེན་ཞིག་གནང་ཞིང་། དེ་ནི་ཁོང་གིས་བོད་མིའི་སྲིད་ཕྱོགས་ཀྱི་ཐུགས་འགན་དེ་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཐད་ཀར་འོས་འདེམ་བྱས་པའི་སྲིད་སྐྱོང་ལ་ཡོངས་སུ་རྩིས་སྤྲོད་མ་བྱས་སྔོན་གྱི་གསུང་བཤད་ཤུགས་ཆེ་ཤོས་མཐའ་མ་དེ་ཡིན། ཁོང་གི་གསུང་བཤད་དེར་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་ཚུལ་དུ་ཡུ་རོབ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐད་༧གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་ཚབ་དང་མཉམ་དུ་ཁ་ཞེ་གཉིས་མེད་ཀྱི་གྲོས་མོལ་མགོ་འཛུགས་བྱེད་དགོས་ལ། གྲོས་མོལ་དེ་ཡང་ ༢༠༠༣ ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༧ པའི་ཚེས་ ༦ སྟེ། ཁོང་གི་འཁྲུངས་སྐར་ཐེངས་ ༦༨ པའི་སྔོན་ལ་མགོ་འཛུགས་དགོས་པའི་དུས་བཅད་བཟོས་ཤིང་། དུས་བཅད་དེའི་ནང་ཞི་མོལ་མགོ་འཛུགས་མ་བྱས་ཚེ་ཡུ་རོབ་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་བོད་དོན་དམིགས་བསལ་སྐུ་ཚབ་ཅིག་བསྐོ་འཇོག་བྱས་ཏེ། བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ལ་ལྟ་རྟོག་ནན་མོ་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཉེན་བརྡ་བཏང་ཡོད། དེ་ལྟར་ལོ་དེའི་དཔྱིད་མགོ་ཙམ་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཡུ་རོབ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་གནོན་ཤུགས་དེར་གཡོལ་ཐབས་སུ་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་མགོ་འཛུགས་བྱས་ཡོད།

ལོ་ཤས་རྗེས་ནས་འབྲེལ་མོལ་དེའང་རྩ་ཆད་དུ་གྱུར། ད་ལོ་༧གོང་ས་མཆོག་དགུང་ལོ་ ༨༠ ལ་ཕེབས། ཁོང་གི་སྐུའི་གྱ་སྟོན་སྐབས་རྒྱལ་སྤྱིའི་མི་སྣ་གལ་ཆེན་མང་པོས་འཚམས་འདྲི་དང་༼ཁྱེད་ཀྱི་འཁྲུངས་སྐར་ལ་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཞུ་༽ཞེས་ཁ་གཡང་མང་དུ་བསྒྲགས་ཡོད་ཀྱང་། བོད་རྒྱ་ཞི་མོལ་དང་ཁོང་བོད་ལ་གདན་ཞུའི་སྐོར་ནས་རྒྱ་གཞུང་ལ་དུས་ཚོད་རྒྱས་བཅད་ཀྱི་གནོན་ཤུགས་དང་གྲོས་མགོ་འདོན་མཁན་སུ་ཡང་མ་བྱུང་། བོད་མིའི་ཕྱོགས་ནས་ཀྱང་འདི་ལྟ་བུར་ཇུས་དང་ནུས་པ་འདོན་མཁན་མ་བྱུང་ལ། མ་འོངས་པར་ཡང་དཀའ་ཚོད་དུ་སྣང་། སྲིད་སྐྱོང་གི་འོས་མི་ཚོའི་ཁས་ལེན་ལ་ཁག་ཐེག་མེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་འདི་ལྟར་ཡིན།

སྐབས་འདིར་གནས་ཚུལ་གཞན་ཞིག་ནི་ཁེ་ཉེན་གང་ཡིན་བཤད་མི་ཤེས་པར་བྱུང་། སྲིད་སྐྱོང་གི་འོས་མིའི་ཁོངས་སུ་གཞིས་ནས་ཕེབས་མཁན་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་ཨ་ཚོགས་ཀླུ་མཁར་བྱམས་ལགས་ཡོད། ཁོང་གི་ཁ་ལས་རླུང་རྟ་ནི་ལམ་དབུ་མར་མ་ཞུགས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་རྒུད་རུང་། ཁོང་གི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལྟ་བ་ནི་མུ་མཐུད་ནས་བོད་རང་བཙན་རྩོད་རྒྱུ་དེ་རེད། ཁོང་ལ་འོས་ཐོབ་པ་ཙམ་གྱིས་གངས་ཅན་སྐྱིད་གཤོངས་ནས་དངོས་སུ་བོད་རང་བཙན་རྩོད་མགོ་བརྩམས་པ་མིན་ཡང་། བོད་རང་བཙན་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་ལྟ་བ་བསྐྱར་གསོ་བྱས་པ་ཡིན།

བཙན་བྱོལ་གྱི་མི་འབོར་ནི་རྒན་པ་ནས་གཞོན་པའི་ཕྱོགས་སུ་འཕོ་བཞིན་པ་ལྟར། འོས་འཕེན་མཁན་གྱི་མི་རབས་ཀྱང་དེ་ལྟར་ཡིན་ལ། གཞོན་པ་ཚོ་ནི་གསར་སྐྱེས་ཀྱི་བློ་ངར་དང་ལར་ཞེན་གྱིས་ཁ་ལོ་སྒྱུར་གྱིན་ཡོད། ཁོང་ཚོར་རང་བཙན་དགོས། བོད་རང་བཙན་རྩོད་མཁན་ན་གཞོན་གྱི་སྒྲིག་འཛུགས་ཆེ་ཤོས་ནི་གཞོན་ནུའི་ལྷན་ཚོགས་དང་། བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པ་གཉིས་ཡིན། གཞོན་ལྷན་ལ་རྒྱལ་ཁབ་ ༡༠ ཡི་ནང་དུ་ས་གནས་ཡན་ལག་ཚོགས་པ་ ༨༧ དང་ཚོགས་མི་ ༣༠༠༠༠ ཡོད་ལ། བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པར་རྒྱལ་ཁབ་ ༣༠ ལྷག་གི་ནང་དུ་ཡན་ལག་ཚོགས་པ་ ༦༥༠ ལྷག་ཡོད།

ཚོགས་མིའི་འཕེལ་འགྲིབ་ལ་ངེས་གཏན་མེད་ཀྱང་། བོད་རང་བཙན་གྱི་ལངས་ཕྱོགས་འཛིན་མཁན་བོད་རིགས་གཞོན་སྐྱེས་ཇེ་མང་ཡིན་སྟབས། ན་གཞོན་འདི་དག་གིས་རང་རང་གི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལངས་ཕྱོགས་གཞིར་བཟུང་གིས་འོས་བསྡུའི་ནང་ཞུགས་ཚེ་དབུ་མའི་ལམ་ལས་ཀྱང་བོད་རང་བཙན་རྩོད་མཁན་ལ་འོས་འཕེན་མཁན་མང་སྲིད། དེའི་མཇུག་འབྲས་ནི་སྐྱི་གཡའ་བའམ་བློ་ཡུལ་ལ་ཤོངས་དཀའ་ཚོད་ཡིན། དཔེར་ན། རྡོ་དང་དབྱུག་པ། གྲི་དང་མཆིལ་མ་སོགས་མིག་ལམ་ལ་མི་འཆར་བ་ཅི་ཡང་མེད་ལ། བོད་རང་བཙན་རྩ་བ་ཉིད་ནས་རྩོད་རྒྱུ་མིན་ཅེས་གངས་ཅན་སྐྱིད་གཤོངས་ཀྱི་སྒོ་འགྲམ་ནས་ཉལ་མཁན་ཡང་ཡོང་སྲིད།

དེར་བརྟེན་ཐེངས་འདིའི་འོས་བསྡུ་ལ་གློ་བུར་གྱི་འུར་ཟིང་ཞིག་ཡོང་གིན་ཡོད། ང་ཚོས་ཚོད་དཔག་བྱེད་ཐུབ་པ་ལྟར། གནས་ཚུལ་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་མི་ལྷག་པའི་ཆེད་དུ། བོད་རང་བཙན་རྩོད་མཁན་གྱི་འོས་མི་དེ་ཐེངས་འདིའི་འོས་བསྡུའི་ཁྲོད་ནས་ཕམ་པར་གཏོང་རྒྱུའི་གྲབ་ཤོམ་རྫོར་པོ་ཞིག་མི་འགྱངས་པར་མགོ་འཛུགས་ངེས་ཡིན།

གནས་ཚུལ་ཅི་ལྷག་ཀྱང་། ལོ་ ༢༠ སྔོན་ལ་བཙན་བྱོལ་དུ་མང་མོས་འོས་བསྡུ་བྱེད་མ་དགོས་པར་གཞིས་བྱེས་བོད་མི་ཡོངས་ཀྱིས་དབུ་མའི་ལམ་བདམས་པར་བཤད་ལ། ཐེངས་འདིའི་སྲིད་སྐྱོང་གི་འོས་བསྡུ་ནི་མ་མཐར་ཡང་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་འབྱུང་འགྱུར་གྱི་ཆབ་སྲིད་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་ཁ་ཕྱོགས་དང་བོད་ཀྱི་མ་འོངས་པའི་ཆབ་སྲིད་གནས་བབ་ཐད་ལ་མང་མོས་འོས་བསྡུ་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན།

དེ་ལྟར་དུ་ལགས་ན། མི་སྒེར་སོ་སོའི་མི་གཞི་དང་ཕུགས་བསམ། དེ་བཞིན་དམངས་གཙོའི་ཁེ་དབང་ལ་རྩ་འཛིན་དང་བརྩི་འཇོག་བྱས་ཏེ། ཐེངས་འདིའི་འོས་བསྡུའི་སྐབས་གཞོན་ལྷན་དང་བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པ། དེ་མིན་ཚོགས་ཁོངས་གང་དུའང་མི་གཏོགས་ཀྱང་ནམ་རྒྱུན་བོད་རང་བཙན་བཤད་སྡད་མཁན་དག་གིས་ཨ་ཚོགས་ཀླུ་མཁར་བྱམས་ལགས་ལ་འོས་ཤོག་འཕེན་འོས་ལ། གལ་སྲིད་ཁོང་འོས་མིར་ངོས་ལེན་མེད་ཚེ། མ་མཐར་ཡང་། དབུ་མའི་ལམ་རྩ་འཛིན་བྱེད་མཁན་ཞིག་ལ་འོས་ཤོག་འཕེན་མི་འོས། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཁ་བཤད་དང་ལག་ལེན་ཐོ་མི་ཐུག་པ་ནི་གནས་སྟངས་གང་དུའང་ཕོངས་གཞི་ལས་ཅང་མིན།

དབུ་མའི་ལམ་རྩ་འཛིན་བྱེད་མཁན་དག་གིས་ཀྱང་བོད་རང་བཙན་རྩོད་པ་ནི་དངོས་ཡོད་ལ་མི་འཚམ་པ་དང་། དེའི་བརྡབ་གསིག་ནི་བོད་རང་བཙན་ཤོར་བ་ལས་ཀྱང་འཁུར་དཀའ་བའི་རྣམ་འགྱུར་དང་བཅས་བོད་རང་བཙན་རྩོད་མཁན་དག་ལ་ཁ་དམོད་འཕངས་ནས་འདུག་པ་ལས་སོ་སོའི་འོས་ཁ་འཐོར་དུ་མི་གཏོང་བར་ལམ་དབུ་མ་བའི་འོས་མི་གཅིག་ལ་འོས་ཤོག་སྤུང་གསོག་བྱ་རྒྱུ་ནི་གནད་ཡིན།