ཊོམ་ཧྥི་ལིབ་སིས་(Tom Phillips)སྤེལ།
སྐལ་ལྡན་གྱིས་བསྒྱུར།
རྒྱ་ནག་སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་མངའ་ཁོངས་ཨ་ཏུ་ལེར་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་སློབ་ཕྲུག་ལོ་ན་ཆུང་ཤོས་དྲུག་བདུན་ཞིག་གིས་རྙིང་རུལ་དུ་གྱུར་བའི་སྐས་འཛེག་ལ་བརྟེན་ནས་བྲག་གཡང་མི་ཊར་ ༨༠༠ འཛེགས་ཏེ་སློབ་གྲྭ་ནས་རང་ཁྱིམ་དུ་ལོག་དགོས་ཀྱི་ཡོད།
གྲོགས་མེད་ཁེར་རྐྱང་དུ་ལུས་པའི་རི་སྟེང་གི་གྲོང་གསེབ་ཆུང་ཆུང་དེའི་སློབ་ཕྲུག་ཚོས། འུ་ཐུག་ཐབས་ཟད་ཀྱིས་འཇིགས་སུ་རུང་བའི་བྲག་རི་གཡང་གཟར་བརྒྱུད། སློབ་གྲྭར་འགྲོ་བའི་ངང་ཚུལ་གྱི་པར་རིས་ཕྱོགས་གང་སར་ཁྱབ་བརྡལ་ཕྱིན་པར་བརྟེན། རྒྱ་ནག་ལྷོ་ནུམ་ས་ཁུལ་གྱི་དབང་འཛིན་དཔོན་རིགས་ཚོས་རོགས་རམ་བྱེད་པའི་ཁས་ལེན་དམ་བཅའ་བྱས་ཡོད་པ་རེད།
ཨ་ཏུ་ལེར་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་སློབ་ཕྲུག་ཚོས་རྒྱབ་ཏུ་ལྗིད་ཆེ་བའི་དཔེ་ཁུག་ཁུར་ཏེ། མི་ཊར་ ༨༠༠ གཡང་ས་བརྒྱུད་སློབ་ཁྲིད་ཉན་པར་འགྲོ་དགོས་པ་དང་། ཁོ་ཚོས་རྙིང་རུལ་དུ་གྱུར་བའི་སྐས་འཛེག་འབབ་དགོས་ལ། ཉེན་སྲུང་གང་ཡང་མེད་པར་བྲག་ངོས་ལ་འཐམས་ཏེ་འགྲོ་སྐྱོད་བྱེད་དགོས་པ་ཡིན། འཇིགས་སྐྲག་ཆེ་ལ་ཉེན་ཁ་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བའི་གནད་དོན་དེའི་པར་རིས་གཟའ་འཁོར་འདིའི་པེ་ཅིན་གསར་ཤོག་སྟེང་འདོན་སྤེལ་བྱས་རྗེས། རྒྱ་ནག་གི་དྲ་རྒྱའི་ཐོག་ཚང་མས་དོ་སྣང་བྱ་ཡུལ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད།
མི་ཊར་ ༨༠༠ མཐོ་ཚད་ཀྱི་གཡང་ས་དེ་བརྒྱུད་པར་གདང་བུ་བཅུ་བདུན་ཅན་གྱི་སྐས་འཛེག་ཅིག་བརྒྱུད་དགོས་པ་དང་། དེ་བས་ཀྱང་འཇིགས་སུ་རུང་བ་ནི་སྐས་འཛེག་མེད་སར་བྲག་ངོས་ལ་འཐམས་ཏེ་འགྲོ་དགོས་པ་དེ་ཡིན།
གནད་དོན་དེའི་འདྲ་པར་ལེན་མཁན་ནི། པར་རིས་གཟེངས་རྟགས་ཐོབ་མྱོང་བའི་པེ་ཅིན་གསར་ལས་ཁང་གི་པར་པ་ཆན་ཇེ་(Chen Jie)ཡིན་པ་དང་། ཁོང་གིས་སྔ་ལོ་བླངས་པའི་ཐན་ཅིང་འབར་འགས་དོན་རྐྱེན་གྱི་འདྲ་པར་རྣམས། ད་ལོའི་ལོ་སྟོད་དུ་འཛམ་གླིང་གྲགས་ཅན་པར་རིས་(World Press Photo awards)ཀྱི་ཁོངས་སུ་བདམས་ཐོན་བྱུང་ཡོད་པ་རེད།
ཆན་ཇེ་ཡིས་གྲོང་གསེབ་དེའི་སློབ་ཕྲུག་ལོ་ན་དྲུག་ནས་བཅོ་ལྔ་བར་སོན་པ་གྲངས་བཅོ་ལྔས་བྲག་གཡང་འཛེག་བཞིན་པ་མཐོང་བས་དེ་འཕྲལ་འདྲ་པར་བླངས་ཏེ། རང་ཉིད་ཀྱི་སྐད་འཕྲིན་(WeChat)བརྒྱུད་འགྲེམ་སྤེལ་བྱས་པ་དང་ལྷན། “དོན་རྐྱེན་དེ་དངོས་སུ་ངའི་མིག་ལམ་དུ་གྱུར་བས་ཧ་མི་ལས་པ་ག་ལ་སྲིད།”ཅེས་དང་། པར་རིས་དེ་དག་གིས་ཡ་ང་བའི་གྲོང་ཚོ་དེའི་གནས་སྟངས་ལ་འགྱུར་བ་འགྲོ་བའི་རེ་བ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ཅེས་བཀོད་ཡོད་པ་རེད།
ཆན་གྱིས་ཉིན་གསུམ་རིང་ཉམ་ཐག་གྲོང་གསེབ་དེའི་གནས་བབས་ལ་མྱུལ་ཞིབ་དང་། ཉེན་ཁ་ཆེ་བའི་ལམ་བུ་དེར་ངལ་བ་ལྷུར་ལེན་ཐེངས་གསུམ་བྱས་མཐར། དེ་ནི་བློ་ཁོག་ཀྱིས་བཟོད་ཐུབ་པ་ཞིག་མིན་ཚུལ་དང་། “གཡང་ས་འཇིགས་སྣང་ཆེ་བས་ངེས་པར་གཟབ་ནན་དགོས་ས་ཞིག་འདུག གལ་ཏེ་རྐྱེན་ངན་ཅུང་ཟད་ཅིག་དང་འཕྲད་ཚེ། ཐད་ཀར་ས་སྟེང་དུ་ལྟུང་རྒྱུ་ཉག་ཅིག་རེད”ཅེས་ལམ་སྟོན་པར་བཤད་ཡོད།
རྒྱ་ནག་གཞུང་འབྲེལ་གསར་ཁང་(CCTV)གིས་ཆེད་གཏོང་བྱས་པའི་གསར་འགོད་པ་ཀྲང་ལི་གྲོང་གསེབ་དེར་བསྐྱོད་དགོས་པས། བྲག་གཡང་མཐོ་དྲགས་པས་མིག་ཆུ་དབང་མེད་དུ་ཤོར་བ་དང་། “ང་ཚོས་གཡང་ས་འདི་ངེས་པར་བརྒྱུད་དགོས་པ་རེད་དམ།”ཞེས་དང་། གསར་འགོད་ལས་རོགས་རྣམས་བྲག་གཡང་འཛེག་ལ་ཉེ་བའི་སྐབས་ “ང་འགྲོ་གི་མིན།”ཞེས་བཤད་འདུག
ཨ་ཏུ་ལེ་ནི་ཁྱིམ་ཚང་ ༧༢ ལས་གྲུབ་ཅིང་། སྟར་ཀ་དང་གཡེར་མ་འདེབས་ལས་བྱེད་པའི་ཞིང་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཤིག་ཡིན། གྲོང་ཚོ་དེའི་མགོ་དཔོན་ཨ་པི། ཇི་ཏཱི།(Api Jiti)ཡིས་པེ་ཅིན་གསར་འགོད་པར། རི་རྩེར་ས་ཁྱོན་ཆུང་བས་ས་གནས་ཀྱི་ཕྲུ་གུར་སློབ་གྲྭ་གསར་རྒྱག་བྱེད་ཐབས་བྲལ་ཚུལ་བརྗོད་ཡོད་པ་དང་། ཉེན་ཁ་ཆེ་བའི་གཡང་ས་ནས་ལྷུང་ཏེ་ད་བར་ཡུལ་མི་བརྒྱད་ཙམ་ལ་སྲོག་སྐྱོན་དང་། ཡུལ་མི་མང་པོར་སྨས་སྐྱོན་ཕོག་ཚུལ་ཡང་བརྗོད་ཡོད། མགོ་དཔོན་རང་ཉིད་ཀྱང་ཉིན་ཞིག་གཡང་ཁ་ལས་འཛག་གྲབས་བྱས་ཚུལ་སོགས་བརྗོད་ཡོད།
ད་ལྟའི་ཆར་གཡང་ས་འཛེག་རྒྱུ་ཧ་ཅང་དཀའ་ཚེགས་ཆེ་བས། སློབ་ཕྲུག་རྣམས་སློབ་གྲྭར་མི་སྡོད་ཀ་མེད་རེད། ཁོ་ཚོས་རི་སྟེང་གི་ནང་མི་ཐུག་འཕྲད་བྱེད་པར་ཟླ་བ་གཅིག་ནང་ཐེངས་གཉིས་ལས་སྐྱོད་ཐུབ་ཀྱི་མེད།
ཡུལ་མི་ཆན་ཇི་གུ་(Chen Jigu)ཡིས་གསར་འགོད་པར་བརྗོད་པ་ལྟར་ན། བེད་སྤྱོད་བྱེད་བཞིན་པའི་ཤིང་སྐས་ནི་གྲོང་གསེབ་དེ་དང་མཚུངས་པར་ལོ་ངོ་བརྒྱ་ཕྲག་འདས་ཟིན་པ་ཡིན་ཚུལ་དང་། “ང་ཚོས་སྐས་འཛེག་གི་གདང་བུ་རུལ་སྐྱོན་ཡོད་པ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་ཚེ་གསར་པ་བར་འཇུག་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།”ཅེས་བཤད། ངག་རྒྱུན་དུ་ཉེན་ཁ་ཆེ་ལ་གྲོགས་མེད་ཁེར་ཀྱང་དུ་ལུས་པའི་ཨ་ཏུ་ལེར་གྲོང་གསེབ་དེ་བཞིན། ཕ་མེས་ཚོས་དམག་འཐབ་ལས་གཡོལ་ཕྱིར་བདམས་པ་ཞིག་ཡིན་པར་རྗོད་ཀྱི་ཡོད།
ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༠ ཙམ་ནས་རྒྱ་ནག་གི་དཔལ་འབྱོར་གུ་ཡངས་སུ་བཏང་བས། མི་སེར་ས་ཡ་ ༦༨༠ ལྷག་དབུལ་ཕོངས་ཀྱི་གནས་ལས་གྲོལ་ཐུབ་པ་བྱུང་རུང་། གྲོང་གསེབ་དང་གྲོལ་རྡལ་ཁག་གི་ཉམ་ཐག་པའི་དབུལ་ཕོངས་ཀྱི་འཚོ་བ་སྔར་རྒྱུན་བཞིན་གནས་མུས་ཡིན། ཨ་ཏུ་ལེར་གྲོང་ཚོའི་མི་རྣམས་ལ་མཚོན་ན་ཉིན་རེར་ཨ་སྒོར་གཅིག་ལས་ཉུང་བའི་ཡོང་འབབ་ལ་བརྟེན་ཏེ་འཚོ་བ་སྐྱེལ་བཞིན་ཡོད།
གཙོ་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིན་གྱིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༠ བར་དབུལ་ཕོངས་ཀྱི་གདུང་བ་རྩ་མེད་བཟོ་བའི་ཁས་ལེན་དམ་བཅའ་བྱས་ཡོད་པ་དང་། ལོ་རེའི་ཡོང་འབབ་མི་དམངས་ཤོག་དངུལ་ ༢༣༠༠ ལས་ཉུང་བའི་འཚོ་བར་རྟེན་པའི་གྲོང་གསེབ་པ་ས་ཡ་ ༧༠ ཙམ་ལ་དཔལ་འབྱོར་མཐུན་འགྱུར་རོགས་རམ་བྱེད་པའི་ཁས་ལེན་བྱས་ཡོད། སྔ་ལོ་དབུལ་ཕོངས་གྲངས་འབོར་གཅོག་པའི་ལྷན་ཚོགས་(poverty-reduction conference)སྟེང་། ཞི་ཅིན་ཕིན་གྱིས་ “རང་རྒྱལ་གྱིས་འཛམ་གླིང་སྟེང་དཔལ་འབྱོར་ཐད་གཟེངས་སུ་ཐོན་པའི་གྲུབ་འབྲས་བཏོན་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད་ཀྱང་། རང་རྒྱལ་ནི་ད་དུང་འཛམ་གླིང་སྟེང་གི་ཡར་རྒྱས་འགྲོ་བཞིན་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཆེ་ཤོས་དེ་ཡིན།”ཞེས་བཤད་ཡོད་པ་རེད།
ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༠ ནང་རྒྱ་ནག་འཛམ་གླིང་ཚོང་འབྲེལ་སྒྲིག་འཛུགས་(World Trade Organization)ནང་མཉམ་ཞུགས་མ་བྱས་གོང་ཙམ་ལ། བཟོ་གྲྭ་ཁག་གི་ལས་མི་ས་ཡ་མང་པོའི་ལས་ཀ་ཤོར་བ་རེད། འོན་ཀྱང་གྲོང་ཁྱེར་ནང་གི་གྲལ་རིམ་དམའ་བའི་དབུལ་ཕོངས་ཀྱི་གྲངས་འབོར་ཇི་ཙམ་ཡོད་མེད་ཐད་གོང་རིམ་གྱིས་སྣང་འཇོག་བྱེད་ཀྱི་མེད་ཅེས། ཆེད་ལས་པ་ཚོས་བརྗོད་ཀྱི་ཡོད།
ཉེ་ཆར་ཀ་ལི་ཧྥོ་ནི་ཡ་མཐོ་སློབ་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་ཚན་རིག་དང་གྲོང་ཁྱེར་དབུལ་ཕོངས་ཆེད་ལས་པ་དྷོ་རོ་ཏི། སོ་ལིན་གྷར་(Dorothy Solinger)གྱིས་བཅར་འདྲི་ཞིག་དང་ལེན་བྱེད་པའི་སྐབས་བརྗོད་དོན། རྒྱ་ནག་གི་གྲོང་ཁྱེར་ཁག་གི་མི་འབོར་ས་ཡ་ ༤༠ ཙམ་ད་དུང་ཡང་དབུལ་ཞིང་ཕོངས་པའི་འཚོ་བ་སྐྱེལ་བཞིན་ཡོད། “ཁོང་ཚོས་བརྗོད་མི་འདོད་པའི་དབུལ་ཕོངས་ཉམ་ཐག་གསར་པ་ཡང་ཡོད། གྲོང་ཁྱེར་ནང་གི་དབུལ་ཕོངས་རྣམས་ལ་འཚོ་ཐུབ་ཙམ་གྱི་ལག་དངུལ་ཕྲན་བུ་རེ་སྤྲད་དེ་ཁ་བཀག་པས། དབུས་གཞུང་འདོད་བློ་ཁེངས་ཏེ་སྡོད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། སྲིད་གཞུང་གིས་ཁོ་ཚོ་དབུལ་ཕོངས་ཉམ་ཐག་གི་གནས་ལས་འགྲོལ་བའི་རོགས་རམ་མི་བྱེད་པར། དེ་བས་ཁོ་ཚོ་གསོན་པོ་གནས་ཐུབ་ཙམ་གྱི་རོགས་རམ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད།” ཅེས་བརྗོད།
ད་རེས་སློབ་ཕྲུག་གི་འཇིགས་སྣང་ཆེ་བའི་གནས་བབ་ཀྱི་ཧུར་སྒྲས། སྲིད་གཞུང་གིས་དམ་བཅའ་མི་ལེན་ཀ་མེད་བྱུང་བ་དང་། ས་གནས་ཀྱི་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་དྲུང་ཆེས་ལྕགས་ཀྱི་སྐས་འཛེག་འཛུགས་སྐྲུན་བྱས་ཏེ། གྲོང་གསེབ་ཆུང་ཆུང་དེ་ཡུལ་གྲུ་གཞན་དང་སྦྲེལ་མཐུད་ཀྱིས་དཀའ་ངལ་གཏན་དུ་སེལ་ཐབས་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་བརྗོད་པ་དང་།
ས་གནས་ཀྱི་དཔོན་རིགས་ཇིག ཇིན་སོན་(Jike Jinsong)ཞེས་པས། ཨ་ཏུ་ལེར་ཡུལ་གྲུ་གཞན་དང་སྦྲེལ་མཐུད་བྱེད་པའི་ལམ་བུ་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་མ་དངུལ་འདང་ངེས་མེད་པ་དང་། གྲོང་གསེབ་དེ་ས་གནས་གཞན་དུ་གནས་སྤོ་བྱས་ཀྱང་ཁོ་ཚོའི་ས་ཞིང་བློས་གཏོང་བྱེད་དགོས་པས་ཡོང་ཐབས་མེད་ཚུལ་བཤད་ཡོད་པ་རེད། ས་གནས་དེའི་ཆབ་སྲིད་མི་སྣ་ཞིག་གིས་ས་ཁུལ་དེ་ཡུལ་སྐོར་སྤྲོ་འཆམ་པའི་གནས་སུ་བསྒྱུར་རྒྱུའི་བསམ་ཚུལ་ཡང་བཏོན་ཡོད་པ་རེད།
པར་པ་ཆན་ཇེ་ཡིས་གྲོང་གསེབ་པ་དེ་དག་ལ་གང་མགྱོགས་རོགས་རམ་ལག་བསྟར་བྱེད་དགོས་པ་དང་། “ཁོ་ཚོའི་འཚོ་བའི་གནས་སྟངས་ཧ་ཅང་སྐྱོ་བོ་ཡིན་པ་མ་ཟད། དཔལ་འབྱོར་ཡོང་འབབ་སྐྱོ་ལ། སྤྱིར་སར་གང་བཏབ་པ་ཚང་མ་ཟ་གི་འདུག ཁོ་ཚོར་ཡོད་པ་ནི་ཕྱོགས་གཞིར་བསྐོར་བའི་གྱང་གོག་དག་དང་། མི་ཚང་རེར་ས་སྟེང་དུ་ཉལ་ཁྲི་གཉིས་སམ་གསུམ་ཙམ་ཡོད་པ་ལས་གཞན་ནང་ཆས་རིགས་གང་ཡང་མི་འདུག” ཅེས་དང་། “ད་ལྟའི་དུས་རབས་སུ་ཡང་དེ་ལྟ་བུའི་གནས་སྟངས་མཐོང་རྒྱུ་ཡོད་པ་ནི་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པ་ཞིག་རེད།”བཅས་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་ཡོད།
