དངུལ་སྨར་ཧིན་སྒོར་ལྔ་བརྒྱ་ལོ་དང་ཆིག་སྟོང་ལོ་ཚང་མ་སང་ཉིན་ནས་བཟུང་འདི་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༡༢ པའི་ཚེས་ ༣༠ ཉིན་ནང་ཚུན་དུ་དངུལ་ཁང་དང་སྦྲགས་ཁང་གང་རུང་ནང་བཅུག་པ་དང་བརྗེ་སྒྱུར་བྱེད་མ་ཐུབ་ན་བེད་མེད་དུ་འགྱུར་ཉེན་འདུག་གོ།
ཟླ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༡༢ ཉིན་ནས་བཟུང་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོངས་ནང་ཧིན་སྒོར་ལྔ་བརྒྱ་ལོ་དང་ཆིག་སྟོང་ལོ་ཡིས་ཉོ་ཚོང་བྱེད་ཆོག་གི་མེད་པ་ལྟར། ས་གནས་ཁག་ཅིག་ཏུ་དེ་རིང་ནས་བཟུང་མེ་འཁོར་ས་ཚིགས་དང་སྨན་ཚོང་ཁང་སོགས་ནས་ལྔ་བརྒྱ་ལོ་དང་ཆིག་སྟོང་ལོ་ལེན་གྱི་མེད་པ་དང་། དེ་རིང་དངུལ་ཁང་ཁག་སྒོ་བརྒྱབ་པའི་ཁར་ས་གནས་ཁག་ཅིག་ཏུ་དེ་རིང་སང་ཉིན་དངུལ་འདོན་བྱང་བུའི་ (ATM Card) ཐོག་ནས་དངུལ་ལེན་ཐུབ་ཀྱི་མེད་པ་དང་། ཐུབ་པ་ཡིན་ནའང་གྲངས་འབོར་ལ་ཚད་འཛིན་ཡོད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་དཀའ་ངལ་མང་པོ་འཕྲད་བཞིན་ཡོད་སྟབས། ཧིན་སྒོར་བརྗེ་སྒྱུར་གྱི་སྲིད་བྱུས་གསར་པ་འདི་ལ་ཀིང་རི་སི་ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པའི་གཙོས་མི་མང་ནང་སྐྱོན་བརྗོད་དང་དོགས་འདྲིའི་ལབ་གླེང་ཤུགས་ཆེན་ཡོང་གི་ཡོད་ཀྱང་། སྲིད་བྱུས་གསར་པ་འདི་རྒྱ་གར་ནང་གི་ནག་ཚོང་དང་ལྐོག་ཟ་རུལ་སུངས། དངུལ་རྫུན་བཟོ་སྐྲུན་སོགས་ཀྱི་གནད་དོན་འགོག་རྒོལ་བྱེད་པར་ཆེད་དུ་དམིགས་པ་ཞིག་ཡིན་སྟབས། ཕུགས་རྒྱང་རིང་པོའི་རྒྱ་གར་གྱི་དཔལ་འབྱོར་ལ་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་ཡོད་སྐོར་རྗོད་ཀྱི་འདུག
སྲིད་བློན་མོ་ཌེ་མཆོག་གི་གལ་ཆེའི་ཡོངས་ཁྱབ་གསལ་བསྒྲགས་ནང་དུ་དེ་འབྲེལ་གྱི་དོན་ཚན་ཁག་ ༢༡ འགྲེལ་བརྗོད་གནང་གསལ་ལྟར་ན། ཟླ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༡༠ ནས་འདི་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༣༠ ཉིན་ནང་ཚུན་དུ་ཧིན་སྒོར་ལྔ་བརྒྱ་ལོ་དང་ཆིག་སྟོང་ལོ་དངུལ་སྨར་ཚང་མ་དངུལ་ཁང་དང་སྦྲགས་ཁང་ནང་བཅུག་ཐུབ་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། དངུལ་སྨར་དངུལ་ཁང་དུ་བཅུག་པར་ཚད་གཞི་མེད་ལ། བཅུག་ཚར་རྗེས་དངུལ་གསར་པ་དེ་རག་གི་ཡོད་འདུག ཡིན་ནའང་། དང་ཐོག་ཉིན་རེར་སྒོར་ཁྲི་གཅིག་དང་གཟའ་འཁོར་རེར་སྒོར་ཁྲི་གཉིས་མ་གཏོགས་འདོན་ཐུབ་ཀྱི་མེད་པས། འཕྲལ་དུ་དགོས་མཁོ་བྱུང་ཚེ་ (Adhaar Card, Voter Card, Ration Card, Passport, PAN Card)། ཡང་ན་གཞུང་གི་ངོས་ལེན་ཡོད་པའི་དཔང་ཡིག་གཞན་ཡོད་པའི་ཐོག་ནས་ཟླ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༡༠ ནས་ ༢༤ བར་དུ་ཉིན་རེར་ཧིན་སྒོར་ ༤༠༠༠ རེ་བརྗེ་ཐུབ་པ་དང་། ཕྱི་ཚེས་ ༢༥ ནས་ཕྱི་ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༣༠ བར་གྲངས་འབོར་དེ་ལས་མང་བ་བརྗེ་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་འདུག གལ་སྲིད་རྒྱུ་མཚན་འདྲ་མིན་གྱི་ཐོག་ནས་དུས་ཡུན་དེའི་ནང་དངུལ་སྨར་བརྗེ་བཅུག་མ་ཐུབ་པ་ཡིན་ན། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༧ ཉིན་བར་དུ་དངུལ་ཁང་ཨ་མ་ (Reserve Bank) ལ་སྙན་ཞུ་ཆ་ཚང་ཕུལ་རྗེས་བཅུག་ཐུབ་པའི་ལམ་ཀ་ཡོད་འདུག
འགྲུལ་བ་དང་ནད་པ་སོགས་སུ་སྟབས་བདེ་ཡོང་ཆེད་ཟླ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༡༡ ཉིན་གྱི་མཚན་གུང་བར་དུ། སྤྱི་མང་སྣུམ་ཚོང་ཁང་གི་ (Petrol, Diesel, CNG gas) ཉོ་ཚོང་བྱེད་ས་དང་། མངའ་སྡེ་གཞུང་དང་དབུས་གཞུང་གིས་གཉེར་བའི་ཅ་དངོས་ཚོང་ཁང་། དེ་བཞིན། མངའ་སྡེ་གཞུང་གིས་གཉེར་བའི་འོ་མ་ཚོང་ཁང་དང་རོ་སྲེག་ཁང་། དུར་ས་བཅས་ནས་ལྔ་བརྒྱ་ལོ་དང་ཆིག་སྟོང་ལོ་ལེན་གྱི་ཡོད་པ་དང་། དེ་བཞིན་ས་གནས་ཁག་ཅིག་ཏུ་དེ་རིང་དང་སང་ཉིན་དངུལ་འདོན་བྱང་བུའི་ཐོག་ནས་དངུལ་འདོན་ཐུབ་ཀྱི་མེད་པ་དང་། ཐོག་མའི་ཉིན་ཤས་ནང་དངུལ་འདོན་བྱང་བུ་གཅིག་གི་ཐོག་ནས་ཉིན་རེར་ཧིན་སྒོར་ ༢༠༠༠ རེ་མ་གཏོགས་འདོན་ཐུབ་ཀྱི་མེད་ཀྱང་། རྗེས་མ་ཧིན་སྒོར་ ༤༠༠༠ རེ་ལེན་ཐུབ་པ་ཆགས་རྒྱུ་ཡིན་འདུག གཞན་ཡང་། རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་སྤྱིའི་གནམ་ཐང་དུ་ཕྱིར་འགྲོ་ནང་འོང་བྱེད་མཁན་གྱི་འགྲུལ་བ་ཚོས་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་དངུལ་དང་ཧིན་སྒོར་ལྔ་བརྒྱ་ལོ་དང་ཆིག་སྟོང་ལོ་བཅས་གང་ཡིན་ཡང་ཧིན་སྒོར་ ༥༠༠༠ ལས་མང་བ་བརྗེ་ཐུབ་ཀྱི་མེད་པ་རེད།
ཧིན་སྒོར་བརྗེ་སྒྱུར་གྱི་སྲིད་བྱུས་གསར་པ་འདི་ལ་རྒྱ་གར་ནང་གནས་སྡོད་བྱེད་བཞིན་པའི་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་རྟོགས་གསལ་པོ་གནང་དགོས་པ་མ་ཟད། དངུལ་སྨར་བདག་ཉར་བྱེད་ཕྱོགས་ཐད་དུས་བཅད་ནང་སྲིད་བྱུས་གསར་པའི་ལམ་སྟོན་ལག་བསྟར་གནང་གལ་ཧ་ཅང་ཆེ་སྟབས། དེ་རིང་སྔ་དྲོར་འདི་གའི་གསར་འགོད་པས་དཔལ་འབྱོར་ལས་ཁུངས་ལ་ཞལ་པར་ཕུལ་ཏེ། འདིའི་ཐད་མི་མང་ལ་ལམ་སྟོན་གསལ་པོ་ཞིག་གནང་ཐུབ་ན་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་ཡོང་རྒྱུ་དང་། ལྷག་པར་དུ་ཐག་རིང་འགྲུལ་བཞུད་གནང་མཁན་བོད་མི་ཚོར་སྔ་ས་ནས་བརྡ་ལན་གསལ་པོ་ཞིག་འཕྲོད་གལ་ཆེ་བས་འདིའི་སྐོར་ལ་ལམ་སྟོན་ཞིག་གནང་རོགས་ཞུ་སྐབས། འཛིན་སྐྱོང་བཀའ་ཤག་ལ་བཀའ་འདྲི་ཞུས་ན་ལེགས་པའི་ལམ་སྟོན་གནང་བ་ལྟར། བཀའ་དྲུང་ཡིག་ཚང་ལ་ཞལ་པར་ཕུལ་བར་དྲིལ་བསྒྲགས་ལས་ཁུངས་ལ་བཀའ་འདྲི་ཞུ་དགོས་སྐོར་གསུངས་སོང་། དེ་ནས་དྲིལ་བསྒྲགས་ལས་ཁུངས་ལ་ཞལ་པར་ཕུལ་ཡང་། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་རྒྱ་རིགས་ལས་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་ལོ་འཁོར་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་བཞི་པ་དེ་རིང་ནས་དབུ་འཛུགས་གནང་ཡོད་སྟབས། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་མགྲིན་ཚབ་པ་མཆོག་དང་། དྲིལ་བསྒྲགས་དྲུང་ཆེ་ལགས་སོགས་ཚོགས་འདུའི་ཐོག་ཕེབས་ཟིན་པས་བཀའ་འདྲི་ཞུ་ས་རག་མ་སོང་།
གསར་འགོད་པ། པདྨ་མཚོ།
