རྒྱ་ནག་དང་ པཱ་ཀི་སི་ཐན་གཉིས་མཉམ་འབྲེལ་གྱིས་ཨ་སྒོར་ཐེར་འབུམ་ ༡༤ ཅན་གྱི་ཆུ་མཛོད་གློག་འདོན་ཁང་ཞིག་རྒྱག་འཆར་ཡོད་པ་དེ་པཱ་ཀི་སི་ཐན་གྱིས་རྩིས་མེད་བཏང་ཡོད་འདུག
རྒྱ་ནག་ལྷོ་རྒྱུད་ཞོགས་པའི་ཆ་ འཕྲིན་གྱིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བ་ལྟར་ ན། པཱ་ཀི་སི་ཐན་དང་རྒྱ་ནག་གཉིས་ཀྱིས་ཨ་སྒོར་ཐེར་འབུམ་ ༡༤ ཡི་འགྲོ་གྲོན་བཏང་སྟེ། པཱ་ཀི་སི་ཐན་ནང་ཌའེ་མིར་ བྷ་ཤ་ (Diamer-Bhasha) ཞེས་པའི་ཆུ་མཛོད་གློག་འདོན་ཁང་ཆེན་པོ་ཞིག་རྒྱག་པའི་ལས་འཆར་ཡོད་ཀྱང་། ཁ་སང་པཱ་ཀི་སི་ཐན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཆུ ་དང་གློག་ཡར་རྒྱས་ཚན་པའི་འགན་འཛིན་མུ་ཛམ་མིལ་ཧུས་སེན་ (Muzammil Hussain) གྱིས། ལས་འཆར་དེ་རྒྱུན་སྐྱོང་ཐུབ་པ་ཞིག་མ་རེད་ ལ། དེའི་འགྲོ་གྲོན་ཡང་ཧ་ཅང་ཆེ་དྲ གས་པ་མ་ཟད། ལས་འཆར་དེ་ནི་ང་ཚོའི་མང་ཚོགས་ཀྱི ་འདོད་དོན་དང་འགལ་བ་ཞིག་ཆགས་འདུ ག ཅེས་བརྗོད་དེ་རྩིས་མེད་བཏང་བ་ཡོངས་བསྒྲགས་བྱས་ཡོད་འདུག
པཱ་ཀི་སི་ཐན་གྱི་ས་གནས་གསར་ཁང་ཞིག་གིས། རྒྱ་ནག་ཕྱོགས་ནས་ད་ལྟའི་ཆུ་མཛོ ད་ཀྱི་ལས་འཆར་དེའི་དབང་ཚད་ཆ་ཚང་ རྒྱ་ནག་ལ་བདག་དགོས་པ་དང་། ད་དུང་དེ་འདྲ་བའི་ལས་འཆར་གཞན་ཞི ག་ལའང་གྲོས་ཆོད་འཇོག་དགོས་པའི་ཆ་རྐྱེན་བཏོན་པར་བརྟེན། པཱ་ཀི་སི་ཐན་གཞུང་ནས་ཆ་རྐྱེན་དེ ་གཉིས་དང་ལེན་བྱེད་མ་ཐུབ་པར་ལས་ འཆར་རྩིས་མེད་གཏོང་དགོས་བྱུང་ཡོད་སྐོར་བསྒྲགས་ཡོད་པ་རེད།
ཌའེ་མིར་བྷ་ཤ་ཞེས་པའི་ཆུ་མཛོད་ ཀྱི་ལས་འཆར་དེ་ནི་རྒྱ་ནག་གི་རྒྱུ ད་གཅིག་ལམ་གཅིག་གི་ལས་འཆར་ནང་ ནས་གཅིག་ཡིན་འདུག་ལ། ད་ལྟ་པཱ་ཀི་སི་ཐན་མངའ་ཁུངས་ཀྱི་ རྩོད་རྙོག་ཆེ་བའི་ས་གནས་ཀཱ་ཤི་ མིར་ (Kashmir) ཞེས་པ་དེར་འཁེལ་ཡོད་པ་དང་། གལ་ཏེ་ཆུ་མཛོད་དེ་ལེགས་འགྲུབ་བྱུ ང་ན་ཆུ་གློག་གི་ཤུགས་ཚད་ ༤༥༠༠ (MW) མཁོ་འདོན་ཐུབ་སྐོར་བརྗོད་ཀྱི་ཡོད་་ཀྱང་། ཆུ་མཛོད་གློག་འདོན་ཁང་རྒྱག་སའི་ས་ཆ་དེ་ནི་རྒྱ་གར་དང་པཱ་ཀི་སི་ཐན་གཉིས་བར་རྩོད་རྙོག་ཆེན་པོ་ཡོད་སྟབས། རྒྱ་གར་གྱི་ངོས་ནས་དེ་ལ་ག་དུས་ ཡིན་ཡང་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ངོ་རྒོལ་བྱེ ད་ཀྱི་ཡོད་འདུག
སྤྱིར་ལྷོ་ཨེ་ཤ་ཡའི་རྒྱལ་ཁབ་པཱ་ ཀི་སི་ཐན་དང་བལ་ཡུལ་སོགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གི་འཛུགས་བསྐྲུན་ལས་འཆར་ དེ་དག་ལ་དགའ་བསུ་བྱས་ཡོད་ཀྱང་། དེང་སྐབས་རྒྱལ་ཁབ་དེ་དག་གིས་ལས་ འཆར་རེ་གཉིས་རིམ་གྱིས་རྩིས་མེད་གཏོང་བཞིན་ཡོད་འདུག་ལ། ཆེད་ལས་པ་ཚོས་མ་འོངས་ པར་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་རྒྱལ་ཁབ་དེ་དག་དང་ལྷན་དུ་ཆུ་མཛོད་གློ ག་འདོན་ཁང་འདྲ་བའི་ལས་འཆར་གཞན་གྲོ ས་ཆོད་དུ་བཞག་ན། གཟབ་ནན་བྱེད་དགོས་པ་ལས་དེ་མིན་ གྱོང་གུད་ཆེན་པོ་ཕོག་སྲིད་པའི་ ཉེན་བརྡ་བཏང་ཡོད་འདུག
རྒྱ་ནག་དང་ལྷོ་ཨེ་ཤ་ཡའི་འབྲེལ་ ལམ་ཐད་ཀྱི་ཆེད་ལས་པ་རྒྱ་ནག་སྤྱི་ཚོགས་ཚན་རིག་སློབ་གླིང་གི་དགེ་རྒན་སན་ཤི་ཧའེ་ (Sun Shihai) ཡིས། ཆུ་མཛོད་གློག་འདོན་ཁང་གི་ལས་ འཆར་ནི་དམིགས་བསལ་གྱི་ལས་གཞི་ མགོ་རྙོག་ཅན་ཞིག་རེད། གང་ཡིན་ཟེར་ན། ལས་གཞི་དེས་ཁོར་ཡུག་ལ་ཤུགས་རྐྱེ ན་ཆེན་པོ་ཐེབས་པ་དང་། ཉེ་འགྲམ་གྱི་གྲོང་པ་ཁྱིམ་ཚང་གནས་སྤོར་བྱེད་ དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྒྱུག་ཆུ་ནི་རྒྱལ་ཁབ་མང་པོར་ བརྒྱུད་དེ་འགྲོ་ཡི་ཡོད་སྟབས། ཕྱོགས་གང་ས་ནས་ལབ་གླེང་དང་སྐྱོ ན་བརྗོད་སྣ་ཚོགས་ཡོང་གི་ཡོད་ལ། ས་གནས་མང་པོ་ཞིག་ལ་དོན་དངོས་སུ་ གནོད་སྐྱོན་ཆེན་པོ་ཡོང་གི་ཡོད་པ་ རེད། ཅེས་བརྗོད་འདུག
ཡང་ཁོང་གིས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ ལོར་རྒྱ་ནག་ དང་འབར་མ་ཟུང་འབྲེལ་གྱིས་འབར་མའི་ནང་ཆུ་མཛོ ད་གློག་འདོན་ཁང་ཆེན་པོ་ཞིག་རྒྱག་མགོ་བཙུགས་ཏེ ་ད་ལོར་ལེགས་འགྲུབ་དགོས་པ་བཟོས་ཡོད་ཀྱང་། ལས་གཞི་དངོས་སུ་མགོ་འཛུགས་བྱེད་ སྐབས་དེའི་ཉེ་འཁོར་གྱི་ཁོར་ཡུག་ ལ་དོ་ཕོག་ཆེན་པོ་བྱུང་སྟབས། འབར་མ་གཞུང་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༣༠ ནས་ལས་གཞི་དེ་མཚམས་འཇོག་བྱས་ཡོད་པ་རེད།
ལྷོ་ཨེ་ཤ་ཡའི་སྐོར་གྱི་ཆེད་ལས་པ་ཧྲང་ཧེ་གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་གི་དགེ་རྒན་ཀྲུ འུ་གན་ཁྲིན་ (Zhao Gancheng) གྱིས། པཱ་ཀི་སི་ཐན་དང་རྒྱ་ནག་བར་སྔོན་ མ་ནས་ཨ་སྒོར་ཐེར་འབུམ་ ༤༦ ལྷག་གི་ལས་འཆར་གྲོས་ཆོད་བཞག་ཡོ ད་པ་དང་། ད་ལྟ་ལས་འཆར་ཁ་ཤས་ཤིག་ནི་དངོས་ སུ་མགོ་བཙུགས་ཡོད་སྟབས། ད་ལན་གྱི་ཆུ་མཛོད་ལས་འཆར་རྩིས་མེད་བཏང་བ་ཙམ་གྱིས། མ་འོངས་པར་རྒྱ་ནག་དང་པཱ་ཀི་སི་ཐན་བར་གྱི་རྒྱུད་གཅིག་ལམ་གཅིག་ གྱི་ལས་འཆར་ལ་དོ་ཕོག་གང་ཡང་ བྱུང་གི་མ་རེད། ཅེས་བརྗོད་ཡོད་པ་རེད།
རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་རྒྱུད་གཅིག་ལམ་གཅིག་གི་ཚོང་འབྲེལ་ལས་འཆར་རྒྱལ་ཁབ་མང་པོའི་ནང་ལག་བསྟར་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། ཟླ་འདིའི་ ཕྱི་ཚེས་ ༡༣ ཉིན་བལ་གཞུང་གིས་རྒྱ་ནག་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་བཟོ་ གྲྭ་ཀི་ཀྲུའུ་བྷ་(Gezhouba Group)ཚད་ཡོད་ཚོང་གཉེར་ཁང་དང་མཉམ་དུ་བཞག་པའི་ཆུ་མཛོད་གློག་འདོན་ཁང་ གི་ལས་འཆར་གྲོས་ཆོད་ཅིག་ཀྱང་རྩིས་མེད་བཏང་བ་ཡོངས་བསྒྲགས་བྱས་ཡོད་པ་རེད།
སྔོན་ཆད་བསམ་བློ་མ་བཏང་བར་བཞག་ པ་དེ་ནོར་འཁྲུལ་ཡིན་པ་ཤེས་རྟོ གས་བྱུང་བའི་སྐོར་བརྗོད་ནས་རྩི ས་མེད་བཏང་ཡོད་པ་རེད།
གསར་འགོད་པ། ཉི་མ་ཚེ་རིང་།