སྤྱི་འཐུས་བློ་བཟང་ཆོས་འབྱོར་རམ་ཤར་ཕྱོགས་ཁུག་རྟ།
ཆེས་བཀུར་བར་འོས་པའི་གཞིས་བཞུགས་རྒྱ་ཆེ་མི་མང་དང་། བྱེ་བྲག་གུས་པའི་ཕ་ཡུལ་མདོ་སྨད་ཀྱི་སེར་སྐྱ་ཕོ་མོ་རྒན་གཞོན་ཡོངས་ལ་ཞུ་རྒྱུར། མཚུངས་ཟླ་མེད་པའི་བོད་ཀྱི་ཆོས་སྲིད་གཉིས་ཀྱི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་༸གོང་ས་༸རྒྱལ་མཆོག་བཅུ་བཞི་པ་ཆེན་པོའི་རླབས་ཆེན་མཛད་འཕྲིན་དང་། ལམ་སྟོན་དགོངས་གཞི་ཉག་ཅིག་ལ་བརྟེན་ནས། རང་ཅག་བོད་ཅེས་པའི་མི་རིགས་འདི་ཡང་འཛམ་གླིང་ཧྲིལ་བོའི་སྤྱི་ཚོགས་དང་ཤེས་རིག་གི་བང་མཛོད། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སྡིངས་ཆ་བཅས་སུ་མེད་པ་ནས་ཡོད་པ། ཡོད་པ་ནས་ཡོད་ལུགས་གཞན་དང་མི་མཚུངས་པའི་ལམ་ནས་གསལ་བར་མཛད་དེ་བོད་ཀྱི་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ཉི་ཤར་སྦར་མོས་མི་ཁེབས་པའི་ཚུལ་དུ་གྱུར་ཡོད། བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་དང་དེ་གང་དུ་བྲིས་པའི་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག དེས་བསྐྱེད་པའི་བོད་མིའི་འདུ་ཤེས་དང་ཡུལ་གོམས་གཤིས་ལུགས་སྲ་བརྟན་དུ་ཆགས་པའི་བོད་མི་རིགས་འདི་ཉིད་འཛམ་གླིང་སྤྱིའི་བདེ་རྩར་ཞབས་འདེགས་ཐུབ་མཁན་འགྲོ་བ་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་ཀྱི་ཐུན་མིན་མི་སྡེ་ཞིག་ཡིན་པ་རིགས་པའི་ལམ་ནས་གསལ་ར་སྤྲད་ཡོད། ལྷག་པར་དུ་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་དང་དེ་འཛིན་པའི་མི་རིགས་དང་བཅས་པ་འགྲོ་བ་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་ཡོད་པའི་ཁེ་ཕན་དང་། མེད་པའི་གྱོང་གུད་གསལ་གསུང་གནང་བར་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྟེང་གི་ཆེ་རྒུ་ཕལ་མོ་ཆེས་ཁས་ལེན་གཙང་མ་ཞུ་བཞིན་མཆིས། བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་ལ་ཨ་ཕའི་ཁ་ཕོར་གཙང་ཞེན་ཙམ་མིན་པར་རིག་གཞུང་གཞན་དང་དཔུང་པ་མཉམ་གཤིབ་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་པ་གསར་འགྱུར་བཀག་སྡོམ་ཆེ་བའི་རྒྱ་ནག་ཙམ་མ་གཏོགས། འཛམ་གླིང་ནང་ཡོངས་གྲགས་ཆགས་ཟིན་པས། བོད་མི་ཚོས་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་དང་སྐད་ཡིག་ལ་བདག་གཅེས་ཞུ་ཕྱོགས་ནི་༸གོང་ས་མཆོག་གི་ལམ་སྟོན་དགོངས་གཞི་དང་ངེས་པར་དུ་མཐུན་པ་ཞིག་ཡོང་གལ་ཆེ་ཞིང་། དེ་ལྟར་ཡོང་ཐུབ་ན་བོད་མིའི་མདུན་ལམ་ཡང་རང་རྒྱལ་གཞན་ཕམ་དང་། ཁྱོད་ཤི་ང་གསོན་གྱི་བསམ་ཚུལ་གྱི་འོག་ཏུ་འགྲོ་དགོས་དོན་གང་ཡང་མེད། ༸གོང་ས་མཆོག་གིས་དུས་རབས་ཕྱེད་ལྷག་རིང་གི་ཐུགས་མྱོང་རྣམས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བསྡོམས་ཏེ། གཅིག བོད་མི་རིགས་ལ་འཁྲི་བའི་འཇིག་རྟེན་ཡོངས་ཁྱབ་ཀྱི་འགན་འཁུར་དང་། གཉིས། རྒྱ་བོད་བར་ལྷགས་བཞིན་པའི་དཀའ་ངལ་ལ་གདོང་ལེན་བྱེད་ཕྱོགས། གསུམ། བོད་མི་ནང་ཁུལ་གྱི་མཐུན་ལམ་དམ་ཚིག་གཅིག་ཏུ་སྒྲིལ་ཕྱོགས་བཅས་ཀྱི་གོ་རིམ་དང་ཐབས་ཚུལ་རྣམས་ཡང་ཡང་གསུང་ཡོད་ཀྱང་། ད་དུང་རང་ཅག་ཚང་མར་གསལ་བོ་མ་ངེས་པ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པ་གང་སར་མཐོང་རྒྱུ་འདུག་པ་འདི་དག་ལ་ངེས་པར་དུ་བསམ་ཞིབ་ནན་ཏན་དགོས་པ་ཡིན།
བོད་ཀྱི་མིང་ཙམ་གྱི་གོ་བ་དང་དེའི་རྩ་དོན་ཆོལ་གསུམ་འཛིན་སྐྱོང་གཅིག་གི་རང་སྐྱོང་བསྒྲུབ་རྒྱུ་གང་ཅིར། རྒྱལ་སྤྱིའི་སྟེང་ངེས་པར་དུ་༸གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་ཁོ་ནའི་མཚན་དང་གཟི་བརྗིད་ལ་བརྟེན་དགོས་པ་ནི་འཛམ་གླིང་ཀུན་གསལ་ཆགས་པའི་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་ཞིག་རེད། བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་སྒྲུབ་པའི་ལམ་ཁ་ཚད་ལྡན་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་སྤྱི་དང་། བྱེ་བྲག་བོད་ཀྱི་མི་ཚང་གཅིག་གི་བདེ་སྡུག་གནས་ཚུལ་ལ་རོགས་རམ་བྱེད་མཁན་ཚུན་གྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་དོན་ནི་༸གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་མི་མང་ཡིན་པ་ཁོ་ནས་རེད་འདུག རང་རེའི་གཞུང་སྐྱབས་བཅོལ་དུ་འབྱོར་བ་ནས་རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་༸གོང་ས་མཆོག་དམིགས་བསལ་སྐུ་མགྲོན་དུ་ངོས་འཛིན་བྱས་པ་ཕུད། ཁྱིམ་མཚེས་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གིས་མཚོན་ཤར་ནུབ་འབྲེལ་ཆགས་རྒྱལ་ཁབ་ཚང་མས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ནི་’’རྒྱ་ནག་གཅིག་གམ་ཀྲུང་གོའི་ནང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་ཞིག་ཡིན་’’པའི་ངོས་འཛིན་ལ་འགྱུར་བ་གང་ཡང་བཏང་མེད། རྒྱལ་སྤྱིའི་ངོས་འཛིན་དང་རྒྱ་ནག་གི་དབང་བསྒྱུར་ཟིལ་ཤུགས་ལ་ལྟོས་ཚེ་བོད་ཀྱི་ཚབ་ཏུ་མི་རིགས་གཞན་ཞིག་ཡོད་ཚེ། དེ་ཕལ་ཆེར་མན་ཇུ་མི་རིགས་ལྟར་རྩ་མེད་ཆགས་ཟིན་པ་གསལ་པོ་རེད། འོན་ཀྱང་བོད་མ་ཤི་བ་ཙམ་མིན་པར་རང་གི་ངོས་འཛིན་རིག་གཞུང་དང་སྐད་ཡིག་གཙོས་ཁྱད་ཡོན་རྣམས་འཛམ་གླིང་སྟེང་ནག་བསུབ་གཏོང་མི་ཐུབ་པར་གྱུར་བ་འདི་ནི། ༸བོད་ཀྱི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད། འཛམ་གླིང་ཞི་བདེའི་དེད་དཔོན་༸གོང་ས་༸རྒྱལ་མཆོག་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་༸བསྟན་འཛིན་རྒྱ་མཚོའི་རླབས་ཆེན་མཛད་རྗེས་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བ་གོར་མ་ཆག་པས། མདོར་ན་བོད་གསོན་པོར་གནས་དགོས་ཚེ། གནས་པ་དོན་དང་ལྡན་པ་ཞིག་འབྱུང་དགོས་ཚེ། ༸གང་ཉིད་ཀྱི་དགོངས་གཞི་ལམ་སྟོན་ལྟར་འགྲོ་དགོས་པ་སྟོང་གསུམ་གྱི་མཁས་པ་ཀུན་ལ་དྲིས་ཀྱང་དེ་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བཀའ་ལན་རྩེ་མཐུན་དུ་གནང་ངེས་པས། རང་ཅག་གངས་ཅན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ངེས་པར་༸ཁོང་གི་དགོངས་གཞི་ལྟར་གཙོ་བོ་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་དང་སྐད་ཡིག ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་སོགས་ཀྱི་ཐད་ངེས་པར་དུ་ངང་རིང་བརྩོན་འགྲུས་ཅན་གྱི་ཕུགས་སྨན་བརྟུལ་ཞུགས་དང་དུ་ལེན་དགོས་པ་སྨོས་མེད་ཡིན་སྟབས། གཞན་གྱི་ཚེ་སྲོག་འཕྲོག་པ་དང་རང་གི་ཚེ་སྲོག་གློ་བུར་དོར་ཏེ་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་དང་སྐད་ཡིག་སྲུང་སྐྱོབ་ཞུ་བ་ནི་དེང་གི་སྐབས་སུ་ནུས་པ་ཐོན་ངེས་ཀྱི་ཐབས་ལམ་ཞིག་མིན་པ་གསལ་བོ་རེད།
རང་གི་རིག་གཞུང་དང་སྐད་ཡིག་མི་ཚེར་ཧྲིལ་བོར་རང་གིས་སློབ་ཅིང་། གཞན་ལ་ཁྲིད་པ། དེའི་ཁྱད་ཡོན་རྣམས་རང་དང་རང་གི་བཟའ་མི། སྡེ་མི་ཀུན་ལ་ཤེས་སུ་འཇུག་པའི་ཆེད་སྐུ་ཚེ་ཡུན་རིང་བཞུགས་ཏེ་དུས་ཚོད་གཏོང་བ་ནི་ད་ལྟའི་བོད་ཀྱི་གནས་བབ་ལ་ཧ་ཅང་དགོས་ངེས་ཅན་གྱི་ཞབས་ཞུ་སྒྲུབ་སྟངས་བླ་ན་མེད་པ་ཞིག་རེད་ལ། ཚུལ་དེ་༸གོང་ས་མཆོག་གི་དགོངས་གཞི་ལམ་སྟོན་དང་མཐུན་པ་ཡང་ཞུ་ག་ལ་དགོས། བཤད་ན་མི་རྫོགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་སྣ་མང་ལ་བརྟེན་ནས་རང་ལུས་མེར་སྲེག་གནང་བཞིན་པ་འདི་མཚམས་འཇོག་དགོས་གལ་མ་ཟད། སྐུ་དཀྱིལ་གསལ་ཐང་ངོས་བོད་ལ་ཞབས་ཞུ་གནང་སྐྱོང་ཡོང་བ་ཞེས་རེ་སྐུལ་དང་གསོལ་འདེབས་དྲག་པོ་ཞུ་རྒྱུ་དང་སྦྲགས་གཤམ་འཁོད་དོན་གནད་རྣམས་ཀྱང་དེའི་རྒྱབ་སྣོན་དུ་ཞར་བྱུང་གི་ཚུལ་དུ་གསེར་སྙན་སྒྲོན་འབུལ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
གཅིག གུས་པ་དེ་སྔ་མི་མང་དཀྱུས་མའི་གནས་བབ་ཐོག་ཡོད་དུས་ནས་རང་སྲེག་གནད་དོན་ཐད་ཆབ་སྲིད་འགོ་ཁྲིད་ཚོས་རྗེས་དཔོག་ཐུབ་པའི་ལམ་སྟོན་ཚད་ལྡན་གནང་དགོས་པའི་རེ་འདུན་ཐེངས་མང་ཡིག་ངག་གཉིས་ནས་ཞུས་ཟིན་པ་དོན་འབྲས་མ་སོན་ཡང་། ད་ནི་གུས་པ་ཡང་མི་མང་གིས་འོས་འདེམས་ཀྱིས་ཆབ་སྲིད་འགན་ཁུར་བའི་ཁྲོད་བསྐྱལ་ཟིན་པས། སྲེག་བཞིན་པའི་ཚེ་སྲོག་དེ་དག་ལ་དམིགས་བསལ་འགན་ཁུར་ཞུ་དགོས་པ་བརྗོད་མེད་རེད། འགན་ཁུར་བ་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་མི་མང་ལ་རྩ་དོན་ཐད་རེ་འདུན་དང་ལམ་སྟོན་སྦ་གསང་མེད་པར་ཞུ་དགོས་པ་མང་གཙོའི་རིང་ལུགས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་གཙོ་གྲས་ཤིག་ཡིན་པས། དེ་ལྟ་བུའི་འགན་ཁུར་བ་ཡོད་པའི་དགོས་པ་ནི་གནད་འགག་གི་སྐབས་སུ་མི་མང་ལ་ཁ་ཕྱོགས་སྟོན་མཁན་ཞིག་དང་། མི་མང་གི་བསམ་འདུན་ངོ་མ་ཇི་ཡིན་གཞན་ལ་བརྒྱུད་སྤྲོད་ཐུབ་མཁན་ཞིག་ཡིན་དགོས་པས། གོ་གནས་གཅིག་པུ་ཙམ་བཟུང་ནས་བསྡད་པ་མ་ཡིན་པར། བསམ་ཚུལ་གང་ཞུས་ལ་མི་མང་གིས་གསན་འཇོག་གནང་མིན་ལ་མ་ལྟོས་པར། རང་གི་བསམ་ཚུལ་དང་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱི་དགག་བྱ་ལ་འཛེམས་ཟོན་གྱིས་མ་བསྡད་པར། གོ་གནས་ཐོག་ཉིན་གཅིག་ལས་སྡོད་སྐལ་བྲལ་ཡང་། མ་འོངས་ཕུགས་རྒྱང་རིང་པོའི་བོད་ཀྱི་མདུན་ལམ་ཆེད་བསམ་ཚུལ་གསལ་བོ་ཞུ་དགོས་པ་ནི་ཁས་བླངས་པའི་དམ་བཅའ་དང་ལོ་རྒྱུས་གཉིས་ཀར་འགན་འཁུར་བ་ཞིག་ཡིན་པ་ནམ་ཡང་བློ་ཕུག་ཏུ་གདེང་ཚོད་གསལ་བོ་ཡོད།
གཉིས།༸གོང་ས་མཆོག་གིས་’’རང་ལུས་མེར་སྲེག་ཐད་འགྲིགས་འདུག་ཅེས་ངོས་ནས་རྩ་བ་ནས་ཞུ་མི་ཐུབ། ཅི་ལྟར་ཞུའམ། ཡང་འགྲིགས་ཡོད་པ་མ་རེད་ཅེས་ཞུས་ན། ཁོང་ཚོའི་ཤུལ་ལུས་ནང་མི་རྣམས་སྙིང་རྗེ། དེའི་རྐྱེན་ངོས་རང་ཤི་བ་ནང་བཞིན་འདུག་གི་ཡིན་’’ཞེས་ཕྱག་གཡོན་གྱི་གོང་མཛུབ་ཞལ་ལ་སྦྱར་ཏེ་བཀའ་གནང་ཡོད། ང་ཚོས་གསལ་བོ་ཤེས་དགོས་པ་ཞིག་ནི། བོད་ཀྱི་ཆེད་དུ་རང་གི་སྲོག་གཅོད་པ་དང་གཞན་གྱི་སྲོག་འཕྲོག་པའི་ལམ་ཁ་གང་ལའང་༸གོང་ས་མཆོག་ཐུགས་མོས་མེད་པ་གསལ་བོ་རེད། ཁོང་གིས་རྒྱ་ནག་གི་དཔོན་ངན་སྡུག་རྩུབ་ཅན་ཚོའི་མ་རུང་བའི་བྱ་སྤྱོད་དང་དམིགས་ཡུལ་ངན་པ་ཐེར་འདོན་གནང་བ་ལས། དཔོན་རིགས་གང་ཟག་དེར་ནམ་ཡང་འཁོན་འཛིན་གནང་མྱོང་མེད་ལ་དགྲར་གཟིགས་མྱོང་མེད། རྒྱལ་སྤྱིའི་སྟེང་གི་དཀའ་རྙོག་ཅན་གྱི་གནད་དོན་གང་ཡང་འཚེ་མེད་ཞི་བ་དང་། གཉིས་སྨན་གྲོས་མོལ་གྱི་ལམ་ནས་ཐག་གཅོད་དགོས་ཞེས་ལན་བརྒྱ་ཕྲག་མང་པོ་གསུངས་ཟིན་ལ། བོད་ཀྱི་མ་འོངས་པའི་མདུན་ལམ་ཆེད་དུའང་རྒྱ་བོད་གཉིས་སྨན་གྱི་ཐབས་ཚུལ་ལམ་སྟོན་གནང་བར། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་གཞུང་གི་སྲིད་བྱུས་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་དམ་འཛིན་གནང་རྒྱུར་ཡང་ཡང་གཏན་འབེབས་གསལ་སྟོན་གནང་ཡོད། སྲིད་བྱུས་འདིའི་སྙིང་དོན་ ༢༠༠༨ ལོར་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་༼བོད་རིགས་ཡོངས་ལ་མིང་དོན་མཚུངས་པའི་རང་སྐྱོང་ཡོང་ཐབས་ཀྱི་བསམ་འཆར།༽ཞེས་པ་ཕུལ་ཟིན། དེ་ནི་རྒྱ་ནག་གི་རྩ་ཁྲིམས་དང་མི་རིགས་ས་ཁོངས་རང་སྐྱོང་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་ལྟ་གྲུབ་དང་འབྲུ་དོན་ཁག་ལ་གཞི་བཞག་སྟེ་བཟོས་ཡོད་པས། དེང་སྐབས་བོད་ནང་རང་རང་གི་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་དང་། ཁུལ་དང་། རྫོང་དག་གི་ཁྲིམས་སྒྲིག་གཞིར་བཟུང་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་རིག་གཞུང་དང་སྐད་ཡིག ཁོར་ཡུག་བདག་གཅེས་ཚུལ་བཞིན་བྱ་རྒྱུ་ནི་དུས་ལ་བབས་ཤིང་། ལམ་ཁ་དེ་ཕུ་ཐག་ཆོད་པ་ཞིག་འགྲིམ་རྒྱུར་ད་དུང་ཡང་མ་འདང་ས་ཤིན་ཏུ་མང་བས་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་དགོས།
གསུམ། གངས་ཅན་མཁས་པ་ཡོངས་ཀྱི་གཙུག་རྒྱན། བོད་ལ་བཀའ་དྲིན་གཞལ་མེད་མཁས་མཆོག་སློབ་དཔོན་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་དེ་སྔ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་བཀའ་ཤག་གི་དབུ་ཁྲིད་གནང་སྐབས། བོད་ནང་གི་དཔའ་བོ་དཔའ་མོ་རྣམས་ཀྱིས་ཚེ་སྲོག་བློས་གཏོང་བྱས་པར་གྲུབ་འབྲས་ཐོབ་ཆེད། བོད་མི་ཚོས་བསྒྲུབ་དགོས་པའི་ལམ་སྟོན་དོན་ཚན་བཞི་སྟེ། ༡ བོད་སྤྱི་པའི་བསོད་ནམས་གོང་འཕེལ་གཏོང་རྒྱུ། ༢ བོད་རིགས་ཡོངས་རྫོགས་ཆིག་བསྒྲིལ་བྱས་ནས་སྡོད་དགོས་པ། ༣ འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ལམ་ལ་ཡིད་ཆེས་བློ་གཏད་འགྱུར་བ་མེད་པར་གནས་པ། ༤ ༸གོང་ས་མཆོག་གི་ཡང་དག་པའི་ལམ་སྟོན་འོག་ཤར་བསྐྱོད་ཐུབ་དགོས་པ་བཅས་ཡིན་པ་གདམས་ཡོད་ཀྱང་། ཉེ་བའི་ལོ་འདི་འགའི་རིང་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ནང་ཁུལ་གནས་སྟངས་ཧ་ཅང་སྡུག་ཏུ་ཕྱིན་ཡོད་པས། བོད་ཀྱི་གཏམ་དཔེར། གསོན་པོར་མྱི་བདག་དང་། ཤི་བོར་རོ་བདག་ཚད་ལྡན་ཞིག་དགོས་ཀྱང་། དེང་གི་གནས་བབ་ནང་བཀྲ་མ་ཤིས་པ་འདི་འདྲའི་སྐབས་རང་སྲེག་གཏོང་བ་ནི་ཧ་ཅང་ཕངས་སེམས་དང་བློ་ཕམ་ཆེ་གཞིར་གྱུར་འདུག
བཞི།༸གོང་ས་༸རྒྱལ་མཆོག་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པར་མདོ་སྨད་དབུས་སྤྱི་ཁྱབ་རྒྱུན་ལས་ཁང་གི་ངོས་ནས་གྱ་སྟོན་གཟབ་རྒྱས་ཞུ་འཆར་སྐབས། དེའི་བར་ཆད་ཉེར་འཚེ་ལྡོག་ཕྱིར་གཞུང་བསྟེན་དགྲ་ལྷའི་གཙོ་བོ་གནས་ཆུང་ཆོས་རྒྱལ་ཆེན་པོ་སྐུའི་རྟེན་གཞིར་སྤྱན་འདྲེན་གྱིས་བཀའ་ལུང་ཞུ་སྐབས། ངེས་པར་རང་ལུས་མེར་སྲེག་མཚམས་འཇོག་དགོས་རྒྱུར་རང་ཁོངས་མདོ་སྨད་མི་མང་ལ་གསལ་བསྒྲགས་སྤེལ་དགོས་སྐོར་ཕེབས་ཡོད། གནས་ཚུལ་དེ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་བཀའ་ཤག་ལ་སྙན་གསན་ཞུས་ཏེ། བཀའ་ཤག་ནས་ཀྱང་རང་སྲེག་མ་གནང་རོགས་ཞེས་གསུངས་ཟིན་ཡང་། ད་དུང་གསལ་བོ་ཞིག་གསན་ཐོས་མ་བྱུང་བ་ལྟ་བུ་འདུག་པས། ༸གོང་ས་མཆོག་གི་མཛད་འཕྲིན་དང་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་ཐད་ཤིན་ཏུ་བཀའ་དྲིན་ཆེ་བའི་གནས་ཆུང་ཆོས་རྒྱལ་ཆེན་པོའི་བཀའ་ལུང་ལ་བསླུ་བ་མེད་སྟབས་དེ་དོན་གང་མྱུར་ལག་བསྟར་ཡོང་བ་ནན་སྐུལ་ཞུ།
ལྔ། བདེན་མིན་ཅི་ལྟར་ཡང་། མི་གྲངས་ངེས་ཅན་ཞིག་གིས་རང་སྲེག་བྱས་ཚེ་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་སོགས་ཀྱིས་བོད་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་དམིགས་བསལ་བ་ཞིག་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་རབ་ཀྱི་དཀྲོག་གཏམ་ཁྱབ་སོང་ཞེས་བོད་ནས་ཡོང་མཁན་རེ་ཟུང་གིས་སྨྲ། དེ་དག་ནི་ཧ་ཅང་སྐྱག་རྫུན་རེད། མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱིས་མཚོན་སྟོབས་ཆེན་དུ་བསྙད་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཕལ་མོ་ཆེ་ནི་ཉམ་ཆུང་ནུས་མེད་ཀྱི་བདེ་སྡུག་ལ་གཟིགས་མཁན་ཞིག་མིན་པ་དེང་སང་འཛམ་གླིང་དུ་གསལ་བོ་གྱུར་ཟིན། བོད་མི་རང་གིས་རང་ཉིད་ཀྱི་རིག་གཞུང་དང་སྐད་ཡིག་བདག་གཅེས་ཀྱིས་རང་རྐང་དུ་ལངས་ཐུབ་དགོས་པ་ལས། མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་སོགས་སུ་རེ་བ་འཆང་བ་ནི་དོན་མེད་རེ་སྟོང་ཙམ་རེད་ལ། དེ་ཚོའི་འགུལ་བསྐྱོད་ནི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཁེ་ཕན་དང་མ་བྲལ་བ་ཞིག་ཡིན་པས། ནམ་ཡང་རང་གི་ཁེ་ཕན་ཨང་དང་པོ་དང་གཞན་བེད་སྤྱོད་གཏོང་རྐྱང་བྱེད་པ་ནི་འཛམ་གླིང་སྤྱི་སྲོལ་ཞིག་ཆགས་འདུག་ན། ཆེ་ས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དོན་ཆེན་ནས་ཆུང་བ་ཁྱིམ་ཚང་གི་ལས་དོན་བར་གཞན་ལ་རེ་ལྟོས་ཆེ་མེད་པ་དེ་ད་ནི་ང་ཚོར་ར་འཕྲོད་དགོས་པའི་གནད་དོན་གལ་ཆེན་རེད་ཅེས་ཞུ།
དྲུག དེང་སང་སྐད་འཕྲིན་སོགས་དར་ཁྱབ་ཆེ་བས། བོད་ཕྱི་ནང་གི་གནས་ཚུལ་གོ་རྒྱུར་དུས་ཡུན་རིང་པོ་འགོར་མི་དགོས་སྟབས། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་ཕྱི་རྒྱལ་ཁག་ཏུ་ཕེབས་ཏེ་ཕྱི་རྒྱལ་དཔོན་རིགས་ཁག་དང་མཇལ་འཕྲད་མཉམ་པར་སོགས་མཐོང་འཕྲལ་གང་མིན་ཚད་རེད་སྙམ་ནས་རེ་བ་ཆེན་པོ་རྒྱག་སྲིད་ཀྱང་། དེ་དག་ཕལ་མོ་ཆེ་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ཡིན་པ་ལས་གཞུང་འཛིན་མི་སྣ་ཤིན་ཏུ་ཉུང་། མང་གཙོའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་གཞུང་འཛིན་མི་སྣར་སྟངས་འཛིན་གནང་མཁན་ཡིན་པ་ལས། གཞུང་འཛིན་མི་སྣ་ལྟར་གྱི་ཆབ་སྲིད་མི་སྣའི་དབང་ཆ་དང་ངོས་འཛིན་མེད། གཞུང་འཛིན་མི་སྣ་རེ་གཉིས་ལ་མཇལ་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང་གནས་རིམ་མཐོ་གྲས་ཉུང་ལ། ཡོད་པ་རེ་ཟུང་ཡང་གསང་རྒྱ་ཤིན་ཏུ་བྱ་དགོས་ཐུག་གི་ཡོད། དངོས་ཡོད་དེའི་ཁྲོད་དོན་དམ་གྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་ཅི་ཞིག་ཐོབ་ཀྱི་ཡོད་མེད་ལ་བསམ་གཞིགས་མ་ནོར་བ་ཞིག་བྱ་གལ་ཆེ་བས། རང་གི་རྣམ་རྟོག་དང་ཚོད་དཔག ཡང་ན་ཁུངས་ལྡན་མིན་པའི་གནས་ཚུལ་ལ་འཁོན་ཏེ་ང་རྒྱལ་ལངས་ན་སེམས་ཁམས་མི་བདེ་བའི་རྒྱུ་རུ་འགྱུར་བ་ལས་ཕན་ཐོགས་ཡོང་དཀའ། དེའི་རྐྱེན་གནད་དོན་ཇི་བཞིན་མ་མཁྱེན་བར་རེ་སྟོང་བཅངས་ཏེ་མདུན་ལ་མཆོང་རྒྱུ་མེད། ༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ནམ་རྒྱུན་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་ཚོར་ཕྱི་རོལ་དུ་སྐད་ལོག་བརྒྱབས་ནས་བོད་ནང་དུ་རེ་སྟོང་སྤྲད་དེ་མི་མང་པོ་འཕྲོ་བརླག་ཏུ་བཏང་ན་རྩ་བ་ནས་མི་རུང་ཞེས་ཞལ་གསལ་བོས་བཀའ་སློབ་ཐེངས་མང་གནང་ཟིན།
བདུན། རང་ཅག་གངས་ཅན་པ་ཚོར་བོད་ཀྱི་མདུན་ལམ་ཐད་སྲི་ཞུ་ཅི་ལྟར་བསྒྲུབ་དགོས་མིན་དང་། ཅི་ཞིག་བྱེད་དགོས་མིན་སོགས་ལ་ལམ་སྟོན་གྱིས་མ་འདང་བའི་དཀའ་ངལ་གང་ཡང་མེད། ང་ཚོའི་རླབས་ཆེན་གྱི་དབུ་ཁྲིད་༸གོང་ས་མཆོག་ནི་རྒྱལ་སྤྱིའི་མི་མང་གི་སེམས་ཀྱི་སློབ་སྟོན་པ་དང་། དེ་བཞིན་ཆབ་སྲིད་པ་དང་། ཚན་རིག་པ། དམག་དོན་པ། མཁས་དབང་སོགས་གྲགས་ཅན་ཆེ་རྒུ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱི་ནང་གང་ས་ནས་རྒྱལ་མཚམས་མེད་པའི་ལམ་སྟོན་ཞུ་ཡུལ་དུ་གྱུར་ཟིན་པས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཀྱང་ཁ་གཏད་ཆོག་གི་མེད། དེས་ན་ང་ཚོས་གང་བྱ་དགོས་མིན་སྐོར་༸ཁོང་གི་ལམ་སྟོན་ལྟར་ཤར་བསྐྱོད་བྱ་དགོས་པ་ལས་གསར་དུ་ལམ་ཁ་དང་རིག་པ་གསར་པ་འཚོལ་དགོས་པའི་ངལ་བ་གང་ཡང་བསྟེན་དགོས་དོན་མེད། དེའི་རྐྱེན། བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཚོས་རྒྱ་ནག་གི་༼རྩ་ཁྲིམས་༽དང་༼མི་རིགས་ས་ཁོངས་རང་སྐྱོང་བཅའ་ཁྲིམས་༽ནང་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ལ་གནང་བའི་འོས་འགན་དང་ཐོབ་ཐང་ཁག་གཞི་རྩར་བཟུང་སྟེ་གཉིས་ཕན་མཉམ་གནས་ཀྱི་བདེ་སྐྱིད་ལྡན་པའི་འཚོ་བ་ཞིག་འཚོལ་སྒྲུབ་བྱེད་རྒྱུ་གནད་ཀྱི་དོན་པོར་མཐོང་བས། ཁོ་བོས་ལག་གཉིས་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་ད་ནས་བཟུང་ཕ་ཡུལ་བོད་དུ་སྤུན་ཟླ་གངས་ཅན་པ་སེར་སྐྱ་ཕོ་མོ་སུས་ཀྱང་རང་ལུས་མེར་སྲེག་རྩ་བ་ནས་མི་གནང་བའི་གསོལ་འདེབས་སྙིང་ནས་ཞུ་ཞུ།།
བློ་བཟང་སེང་གེ་ཞུ་བའི་མི་ཞིག་སྲིད་སྐྱོང་འོས་མིར་སླེབས། དེ་ལ་ཐོག་མར། རྨོངས་དད་ཆེན་པོས་མང་མང་གིས་འོས་བླུགས། རེ་བ་ཆེན་པོ་གནང་ཡང་། ལོ་འགའ་ཡང་མ་སོང་བར་རེ་བ་འབྲས་མེད་དུ་བཏང་། དེ་ནས་ལོ་ལྔ་ཚན་དང་པོ་ལབ་རྒྱུ་གླེང་རྒྱུ་དོགས་པ་ཆེན་པོའི་ངང་རྫོགས། ཡང་བསྐྱར་འོས་བསྡུ་སླེབས། བློ་བཟང་སེང་གེ་ལགས་བསྐྱར་དུ་སྲིད་སྐྱོང་དུ་ལངས། དེ་དུས་རྨོངས་དད་པ་རྣམས་ཀྱི་དབང་པོའི་རྣམ་དཔྱོད་ཀྱི་ཁ་ཕྱེས། ཁོ་ནི་བོད་ཀྱི་བསྟན་སྲིད་རྒུད་པའི་ཕྱོགས་སུ་འདྲེན་མཁན་ཞིག་ཏུ་ཐག་བཅད་དེ་འོས་གང་ནས་ལྡུགས། གཞན་ཞིག་ལ་རེ་བ་བརྒྱབས། ཡིན་ནའང་། ངོ་ལོག་ཇག་ཚོག་ཤོག་ཁས་མུ་མཐུད། གང་ན་༸གོང་ས་མཆོག་གི་དགོངས་གཞི་དང་འགལ་ཟླ་ཡོད་རིགས་ལ་རྒྱབ་སྣོན། གསང་འབྲེལ་བྱེད། འགྲོ་སོང་གཏོང་བ་ཆོས་ཉིད་དང་བབས་པའི་ལས་འགན་ལྟར། བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ནང་འཁྲུག་གི་མགོ་བསླངས། མུ་མཐུད་བློ་བཟང་སེང་གེས་ཤོག་ཁག་གི་ཞེ་འདོད་ཕུགས་བཅང་གིས་སྲིད་གཞུང་གི་ལས་དོན་སྒེར་གཅོད་དང་། མངོན་སུམ་དུ་དྲང་བདེན་ལས་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པའི་ལམ་དུ་དྲངས། བོད་ཀྱི་དམ་གཙང་ལྷ་མི་རྣམས་སྐད་ཤོར། ལྟས་ངན་སྣ་དགུའི་རྟགས་མཚན་ཤར་བ་དངོས་སུ་མཐོང་སྟེ།
དེང་གི་སྐབས་ནི། བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་འདི་ལྟར་འབོད་པ་སྟེ། བཙན་བྱོལ་གཞུང་གི་ལོ་རྒྱུས་ནང་ནག་ཉེས་ཆེ་ཤོས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་ཞེས་མཚན་བཏགས།
རྒྱ་གར་ཡུལ་མི་ཚོས་བོད་པ་ཚོར་རུབ་བརྡུང་བྱས། རྒྱ་དམར་གཞིས་སྤོར་པ་ཚོས་བོད་པ་དམར་གསོད་བྱས། ཕྱི་བསྡོད་བོད་པ་ཚོས་༼ ནང་འཁྲུག་ཁྲག་གི་འཁོར་ལོ་བསྐོར། ༽འདི་ཚོ་གནའ་གཏམ་དང་ལྷ་སྒྲུང་མ་རེད། རྒྱུ་མཚན་ཆེན་པོ་འདུག། ལོ་མང་པོ་ལ། ང་ཚོས་ཐལ་མོ་རེ་སྦྱར་ཁུལ་བྱས་ཏེ་ཡོད་ཚད་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་བཀལ་ནས་འདྲུད་དུ་འཇུག་པ་ལས། མར་བབས་ནས་རོགས་བྱེད་མ་མྱོང། ད་དུང་ང་ཚོར་ལ་དུས་འཁོར་དབང་ཆེན་ཡང་མང་པོ་དགོས་ཡོད་པའི་སྨྱོན་གཏམ་བཤད་ཀྱི་ཡོད།
བདེན་མིན་ཅི་ལྟར་ཡང་། མི་གྲངས་ངེས་ཅན་ཞིག་གིས་རང་སྲེག་བྱས་ཚེ་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་སོགས་ཀྱིས་བོད་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་དམིགས་བསལ་བ་ཞིག་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་རབ་ཀྱི་དཀྲོག་གཏམ་ཁྱབ་སོང་ཞེས་བོད་ནས་ཡོང་མཁན་རེ་ཟུང་གིས་སྨྲ། དེ་དག་ནི་ཧ་ཅང་སྐྱག་རྫུན་རེད། མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱིས་མཚོན་སྟོབས་ཆེན་དུ་བསྙད་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཕལ་མོ་ཆེ་ནི་ཉམ་ཆུང་ནུས་མེད་ཀྱི་བདེ་སྡུག་ལ་གཟིགས་མཁན་ཞིག་མིན་པ་དེང་སང་འཛམ་གླིང་དུ་གསལ་བོ་གྱུར་ཟིན། བོད་མི་རང་གིས་རང་ཉིད་ཀྱི་རིག་གཞུང་དང་སྐད་ཡིག་བདག་གཅེས་ཀྱིས་རང་རྐང་དུ་ལངས་ཐུབ་དགོས་པ་ལས། མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་སོགས་སུ་རེ་བ་འཆང་བ་ནི་དོན་མེད་རེ་སྟོང་ཙམ་རེད་ལ། དེ་ཚོའི་འགུལ་བསྐྱོད་ནི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཁེ་ཕན་དང་མ་བྲལ་བ་ཞིག་ཡིན་པས། ནམ་ཡང་རང་གི་ཁེ་ཕན་ཨང་དང་པོ་དང་གཞན་བེད་སྤྱོད་གཏོང་རྐྱང་བྱེད་པ་ནི་འཛམ་གླིང་སྤྱི་སྲོལ་ཞིག་ཆགས་འདུག་ན། ཆེ་ས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དོན་ཆེན་ནས་ཆུང་བ་ཁྱིམ་ཚང་གི་ལས་དོན་བར་གཞན་ལ་རེ་ལྟོས་ཆེ་མེད་པ་དེ་ད་ནི་ང་ཚོར་ར་འཕྲོད་དགོས་པའི་གནད་དོན་གལ་ཆེན་རེད་ཅེས་ཞུ།
དྲང་པོར་བཤད་ན། རྩོམ་འདི་ཧ་ཅང་ཡག་ཅིང་། དེ་ལས་ཀྱང་གླེང་བརྗོད་ནི་གཏིང་ཟབ་ལ་རྒྱ་ཆེ་བ། གནད་འདུས་པ། མཁས་བླུན་བར་མ་གསུམ་ཀས་གོ་ཐུབ་པ་ཞིག་ཡིན་པ་འདིས། སྐུ་ཞབས་ཤར་ཕྱོགས་ཁུག་རྟ་༧གོང་ས་མཆོག་གི་དགོངས་གཞིའི་ཀློང་དུ་ཅི་ཙམ་བསྐྱལ་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་མེད་གསལ་བཤད་བྱས་འདུག འདི་འདྲ་དེང་བཙན་བྱོལ་ནང་སྨྱུག་ཁ་གཡུག་སྡོད་མཁན་དང་། ཁ་བདག་མེད་ཚོའི་ནང་ཤིན་ཏུ་དཀོན་པོ་རེད། འདི་གཅིག་པུས་གནད་དོན་མང་པོ་གསལ་བཤད་བྱས་ཚར་འདུག
རང་སྲེག་ནི་དེང་གི་སྐབས་འདིར་ནུས་པ་ཐོན་རྒྱུར་དཀའ་བའི་གནས་སྟངས་ཤིག་ཏུ་གྱུར་ཟིན་པའང་བདེན་པ་རེད་སྙམ། ང་ཚོ་ནང་དུ་བཀྲ་ནི་མི་ཤིས། བཙན་བྱོལ་སྤར་མོ་གང་བོའི་ཁྲོད་རྙོག་གླེང་རྒྱུན་མི་ཆད། ཐ་ན་༧གོང་ས་མཆོག་ཡན་ལ་མཚན་སྨོད་ཟུར་ཟ་བྱེད་མཁན་ཡོད་པ་འདི་འདྲའི་བསོད་ནམས་ཟད་པའི་དུས་སྐབས་ཤིག་ལ། ཕར་ཕྱོགས་ནས་རང་སྲེག་གནང་བསྡད་པར་ལྟད་མོ་བལྟས་བསྡད་པ་ཡིན་ན་སེམས་ཀྱིས་བཟོད་ཀི་མ་རེད། དེ་ཀླད་དྭངས་ཤིག་ཡིན་ན་བསམ་བློ་འཁོར་གི་རེད།
དེ་མ་ཟད། བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་དོན་གཅོད་དང་ཞིབ་འཇུག་ཁང་དེ་ཚོས་ཀྱང་། རྒྱ་རིགས་ཡ་མ་བརླ། ར་མིན་ལུག་མིན་ད་ེའདྲ་གདན་འདྲེན་ཞུས་ཏེ། གཏམ་བཤད་གནང་བཅུག གཏམ་བཤད་ནང་བོད་ཟེར་ན་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་གཅིག་པུ་ཟེར་གི་ཡོད་ཚུལ་སོགས་གདོན་འདྲེ་དང་རྒྱ་འདྲེ་ལས་ཀྱང་བཙོག་པའི་གཏམ་ཉོག་བཤད་ནའང་། ད་དུང་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་དང་བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཟེར་པ་སོགས་ཀྱིས་ཕ་གསོད་ཀྱི་བུ་ལ་རྒྱལ་རྔ་རྡུངས་ཏེ་འདུག་པ་འདི་འདྲའི་སྐབས། ཕར་ཕྱོགས་ནས་རང་སྲེག་བཏང་བས་དགེ་བ་སྨིན་ས་རེད་དམ།
ཡང་གཅིག་བཤད་ན། སྲིད་སྐྱོང་ཁྲམ་པ་མ་བིན། རྒྱ་ཕྱོགས་ལ་འབྲེལ་བ་ཡོད་མཁན་ཞིག་སླེབས་ནས་ལོ་ ༧ ནང་བོད་མིའི་ཆིག་སྒྲིལ་ཐེལ་ཙེ་སྤེལ་ཙེ་བཟོས། ༧གོང་ས་མཆོག་ལག་པ་འཕྱི་ས་བྱེད་རྐྱང་བྱས། སྲིད་དབང་སྒེར་གཅོད་ཀྱི་དྲི་ངན་གང་སར་འཐུལ་ཏེ་མི་མང་གིས་ངོ་རྒོལ་ལངས་བཞིན་པའི་སྐབས་འདིར། ཕར་ཕྱོགས་ནས་རང་སྲེག་བཏང་ན་ཕན་ཐོགས་ཤིག་འདུག་གམ། ད་དུང་ལྟད་མོ་བལྟས་བསྡད་ན་ལས་རྒྱུ་འབྲས་ལ་འགྲོ་གི་རེདད་དམ།
ད་འོ་ན། སྲིད་སྐྱོང་གིས་རང་སྲེག་གནོང་དང་། སྤྱི་འཐུས་ཚོས་རང་སྲེག་གནོང་དང་། རང་གི་ཚེ་སྲོག་གཏོང་མི་ཐུབ་པ་ནང་བཞིན། བོད་མི་སྤུན་མཆེད་གཞན་ལའང་ཤ་ཚའི་བློ་བཅོས་མ་མིན་པ་ཞིག་དགོས་པ་མ་རེད་དམ། མི་དེ་རྣམས་་་་་་་
ལྷ་ལས་ཕུལ་བྱུང་ལགས་ནས་ཞེ་དྲགས་ཡག་པོ་གསུངས་སོང་།
དེ་ག་རང་རེད།
བཙན་བྱོལ་ནང་བོད་ཡིག་གི་ལམ་ནས་སོ་སོས་ཁ་ནས་བཤད་པ་ཇི་བཞིན་ཡིག་ཐོག་ལ་འགོ་ཐུབ་མཁན་སྐུ་ངོ་ཁུག་རྟ་ནང་བཞིན་ཧ་ཅང་དཀོན་པོ་རེད།
ཁོང་ནི་མི་དྲང་ཚུགས་ལྡན་ལ་གསུང་ཕོད་པ་སྒྲུབ་ཐུབ་མཁན་ཞིག་རེད།
༄། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བདེ་རྩ་བོད་བཙན་པོས་རྒྱུད་པ་ཆེན་པོ་འདིའི་སྲོག་རྩ་རྒྱུར་བ་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ནི་ཕྱིའི་བཙན་དབང་དང་ནང་གི་ལྷོད་གཡེང་གཉིས་ལ་རྟེན་ནས་བཟོད་དཀའ་བའི་གནས་སྟངས་གཟིཌ་ནས་དེ་ལ་མ་བཟོད་པ་ཆེན་པོས་སྐྱེས་པའི་ཤིན་ཏུ་ནས་སྐུར་འོས་པའི་རྲབས་ཆེན་གྱི་སེམས་པ་དང་སེམས་མ་ཆེན་པོ་དེ་དག་གིས་རང་གི་ཕུང་པོ་ཞུ་མེ་ཕུལ་བ་ཡིན་། ནང་པ་སངས་རྒྱས་པ་ཞིག་ཡིན་ན་གཏོང་བ་ཆེན་པོ་འདི་ལྷག་གཏོང་རྒྱུ་མེད་དོ་། ཁོང་ཚོ་ལ་རང་འདོད་ཀྱི་མཁྲིས་བ་ནི་སྤུ་ཙམ་མེད་། ཁོང་ཚོ་མང་ཆེ་བས་དགོངས་ཚུལ་གསུམ་གསལ་སྟོན་གནང་ཡོད་། དེ་ནས་གཉིས་ནི་ཕྱིར་དགྲ་པོ་ལ་དགོས་འདུན་གསུང་བ་སྟེ་༧རྒྱལ་བ་དོན་གྱི་འདག་པོ་བོད་ལ་ཕེབས་པ་དང་བོད་མི་རིགས་ལ་རང་དབང་དགོས་པ་། གསུམ་པ་དེ་ནི་རང་རིགས་ལ་དམིག་ནས་བོད་མི་ནང་ཁུལ་རླབས་ཆེན་བོད་ཀྱིས་སྐད་ཡིག་ལ་ལོངས་སྤྱད་དགོས་། ཞུས་ཙང་དེང་སང་གི་རྒྱལ་སྤྱི་བཅོས་མས་ཆབ་སྲིད་སོགས་ལ་བསམ་སྟེ་གོ་བ་དམའ་དོགས་ཀྱི་དཔའ་བོ་དཔའ་མོ་དེ་དག་ལ་དམའ་འབེབས་དང་ཟུར་བཟའ་རིགས་འཁོད་ན་རྗེ་ཞུགས་རྣམས་ཐུགས་བསུན་ཉེན་དང་སེམས་ཤུགས་ལ་གནོད་གཞིར་རྒྱུར་སྙམས་།
ཤར་ཕྱོགས་ཁྭ་ཏ་ཁྱེད་རང་ཁ་ཙམ་གསོ་མི་ཐུབ་པའི་སྐབས་སུ་དགོན་ནས་སྐྱ་སར་བབས། སྐྱ་ས་ནས་རང་ཁ་ཙམ་གསོ་མི་ཐུབ་པའི་སྐབས་སུ་དགེ་ཆོས་ཀྱི་སྤྲུལ་སྐུ་ཡིན་མདོག་བསྟན། ད་ལྟ་མདོ་སྨད་ཀྱི་སྤྱི་འཐུས་སུ་སླེབས་པ་ན་མཁས་མདོག་བསྟན་ཏེ། ངོ་མ་བཤད་ན་ཁྱེད་ལ་ཡོན་ཚད་དང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གོ་རྟོགས་ཅི་ཙམ་ཡོད། ཁྱེད་ལ་འབྱོར་བ་མེད། སློབ་ཆེན་ནི་འགྲིམས་མྱོང་མེད། རྒྱབ་རྩ་ནི་དེ་བས་མེད། དྲང་མོ་བཤད་ན། གྲྭ་ལོག་ཁྱེད་ཚོའི་རིགས་འདི་དག་བསམ་རྒྱུ་དྲན་རྒྱུ་མང་བའི་རྐྱེན་གྱིས་སྤྱི་ཚོགས་འདི་གཡས་དཀྲུག་གཡོན་དཀྲུག་བྱས་ཏེ་ཁ་གསོ་ཐབས་ཙམ་རེད་མོད། ༧གོང་ས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པས་རང་སྲེག་ལ་སྐོར་ལ་གསུངས་ཐུབ་ཀྱི་མེད་པ་དང་། ཁྱེད་ཉིད་མི་བུ་ཆུང་ཆུང་ཞིག་གིས་ཆེ་མདོག་བསྟན་ཏེ་ཅི་བྱ། ག་ལེར་ཁྱིམ་ཚང་གི་འཚོ་བ་ཡར་རྒྱས་བཏང་སྟེ་བུ་ཕྲུག་སློབ་གྲྭར་སྐྱལ་ན་ཅི་མ་རུང་།
ཤར་ཁུག་གི་སྐད་ཆ་འདི་དག་ལ་བསམ་གཞིག་བྱ་རིན་དང་རིན་ཐང་ཅན་ཞིག་བརྗོད་ཚིག་གང་ཐད་ནས་མ་རྙེད་པ་མ་ཟད་གཤམ་གྱི་དོན་ཚན་འདི་དག་དོགས་གཞི་ཅན་གྱི་དྲི་བ་རྐྱང་རེད།
༡༽ ཤར་ཁུག་རང་ཉིད་༧གོང་ས་མཆོག་གི་མགྲིན་ཚབ་པ་ཞིག་ཡིན་པ་ལྟ་བུའི་སྣང་ཚུལ་ཞིག་མངོན་འདུག
༢༽ བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀྱི་བར་ལ་འགལ་ཟླ་དང་ཡིད་ཆེས་བརླག་རྒྱུ་དེ་གཙོ་འདོན་བྱས་འདུག
༣༽ བོད་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་འདི་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བསྙད་པ་ལྟར་གང་ཟག་སྒེར་གཅིག་གི་གནད་དོན་ལ་ཐུག་ཡོད་པར་བསྒྲུགས་འདུག
༤༽ བོད་མིའི་རང་སྲེག་ཞི་རྒོལ་ནི་གྲུབ་འབྲས་མེད་པ་དང་ཀླུན་རྟགས་ཞིག་ཡིན་པ་ལྟ་བུ་བཤད་འདུག
༥༽ བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཚོས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ཁྲིམས་སྒྲིག་དང་སྲིད་ཇུས་ལ་གོང་བཀུར་གྱིས་རང་སར་སྡོད་དགོས་ཚུལ་བཀོད་འདུག
གོང་གི་དོན་ཚན་འདི་དག་ཤར་ཁུག་གི་ཉོག་གཏམ་འདི་ཡི་བརྗོད་སྙིང་དང་གཙོ་འདོན་བྱ་ཡུལ་དུ་གྱུར་འདུག
ཡིག་མཁན་པ་རྣམ་པ། ཁྱེད་ཚོ་ཤེས་ཡོན་པའི་གྲལ་དུ་ཚུད་ནས་ཡོད་པ་རེད། མཁས་བཙུན་བཟང་གསུམ་གྱི་ཡོན་ཏན་ཚང་མ་ཐུབ་ནའང། ཟུར་གནས། བློ་ལྡན། དོན་གཉེར་བའི་ཁྱད་ཆོས་ཚང་བ་ཞིག་སྐྱབས་འཇུག་ཞུ། སྤྱི་ཚོགས་བདེ་འཇགས་ཡོང་བའི་སྐྱབས་འཇུག་ཞུ།
ཁྱེད་རང་གི་ཚིག་རྩུབ་གཅིག་གིས་ཀློག་པ་པོ་བརྒྱར་ཐུགས་འཕོག་ཡོང་སྲིད་ཟབ་རོགས་གནང།
བཙན་བྱོལ་ནང་ཡོད་མཁན་ཚོས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་བར་རྩ་བ་ནས་མོས་མཐུན་མེད།
བོད་ཀྱི་དུས་བབ། ༢༠༡༧/༠༨/༠༢ རིག་པ། (༧)
བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་གིས། དེ་རིང་བཀའ་ཤག་འདིར་བཅར་བའི་དགོས་དོན་དེ་ད་ལྟ་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་མཁན་ཁོང་ཉིད་ལ་མཚོན་ན་བོད་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་ནང་པ་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་མཆོད་འབུལ་སྨོན་ལམ་དང་གདུང་སེམས་ཉམས་སྐྱེད་ཞུ་ཆེད་དུ་ཡོང་བ་ཡིན། བཀའ་ཤག་གིས་གསལ་བོ་དང་དོ་ནན་པོས་སྔོན་མ་ནས་བཤད་ཡོད་ལ་ད་ལྟའང་ཤོད་ཀྱི་ཡོད། བོད་ནང་ནས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་མཁན་ཚོ་ཡིན་ནའང་ད་ནས་བཟུང་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་མ་གནང་རོགས་ཞེས་འབོད་སྐུལ་ཞུ་ཡི་ཡོད། རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་མཁན་ཚོ་ནང་པ་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་འདས་གྲོངས་སུ་སོང་བ་ཡིན་ན་མཆོད་འབུལ་སྨོན་ལམ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། དེ་བཞིན། བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཚོས་རེ་འདོད་འགྲུབ་ཆེད་ང་ཚོ་ཡིན་ན་ཡང་འབད་བརྩོན་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། བཙན་བྱོལ་ནང་ཡོད་པའི་བོད་པ་ཚོར་རང་དབང་དང་ཐོབ་ཐང་ཆ་ཚང་ཡོད་པ་དང་། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལས་འགུལ་ག་རེ་སྤེལ་ན་རང་དབང་ཆ་ཚང་ཡོད་སྟབས། སོ་སོའི་ལུས་སྲོག་དེ་རྩ་ཆེན་པོར་ངོས་ཟིན་པའི་ཐོག་ནས་མུ་མཐུད་འཚོ་གནས་བྱས་ཏེ་མི་ཚེ་ཧྲིལ་བོ་རྩ་དོན་ཆེད་དུ་སྐུ་ངལ་བསྐྱོན་ཏེ་ལས་འགུལ་སྤེལ་ཏེ་བཞུགས་དགོས་པ་ཤིན་ཏུ་ནས་གལ་ཆེན་པོ་རེད། དེར་བརྟེན། བཙན་བྱོལ་ནང་ཡོད་པའི་བོད་མི་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་མཁན་ཚོར་ང་ཚོས་རྩ་བ་ནས་མོས་མཐུན་མེད་ལ། དེ་ལྟར་མ་གནང་རོགས་ཞེས་དེ་སྔར་ཞུས་ཡོད་ལ་དེ་རིང་བསྐྱར་དུ་ནན་ཏན་གྱིས་ཞུ་བཞིན་ཡོད།
རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་མཁན་གྱི་ཕ་མ་ཚོ་ཡིན་ན་ཡང་རང་གི་བུ་ཕྲུག་གིས་བོད་དོན་ཆེད་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་ཟིན་པར་འགྱོད་པ་མེད་ན་ཡང་གཞོན་སྐྱེས་ཚོས་སོ་སོའི་གནང་ཐུབ་པ་དེ་ཤེས་ཡོན་ཐོག་ལ་དོ་སྣང་དང་། ཤེས་ཡོན་མཐར་ཕྱིན་པ་གནང་སྟེ་སོ་སོར་བོད་དོན་ཆེད་སེམས་ཤུགས་དང་ལྷག་བསམ་ཡོད་པ་དེ་ཤེས་འཇོན་གཉིས་ལྡན་གྱི་ཐོག་ནས་རྩ་དོན་ཆེད་དུ་སྐུ་ལས་སྐྱོན་རོགས་ཞེས་འབོད་སྐུལ་ཞུས་ཡོད་པ་ལྟར། ཕ་མ་ཚོས་གསུངས་བ་དང་དེ་སྔོན་བཀའ་ཤག་གིས་གསུངས་བ་གཅིག་པ་ཆགས་ཡོད་སྟབས། དམིགས་བསལ་གཞོན་སྐྱེས་ཚོས་དོ་སྣང་གནང་རོགས།
དེ་སྔོན་ནས་བཀའ་ཤག་ནང་བཀའ་བསྡུར་རིམ་པར་བྱུང་སྟེ་བཙན་བྱོལ་ནང་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་མཁན་ཚོར་ངོས་ལེན་མེད་ཅེས་ཞུས་ཡོད་ཀྱང་། མེར་བསྲེགས་གནང་སྟེ་འདས་གྲོངས་སུ་སོང་བ་ཡིན་ན་ང་ཚོ་བོད་པ་ཞིག་དང་ནང་པ་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེད་དང་མཆོད་འབུལ་སྨོན་ལམ་ཞུ་ཡི་ཡོད། ཡིན་ན་ཡང་བཙན་བྱོལ་ནང་དུ་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་མཁན་ཚོར་བཀའ་ཤག་མི་བཅར་བ་དང་། དེ་བཞིན། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་དྲ་རྒྱའི་ངོས་སོགས་སུ་མ་གཏོང་རོགས་ཞེས་འབོད་སྐུལ་ཡོང་གི་འདུག ང་ཚོའི་ངོས་ནས་དེ་ལྟར་བྱ་རྒྱུ་ཐག་གཅོད་བྱས་མེད་ཀྱང་རིམ་པས་དེ་ལྟར་ཡོང་དགོས་པ་ཞིག་མཐོང་གི་འདུག དེ་མིན་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་ཡོང་ན། བཀའ་ཤག་བཅར་ཏེ་ང་ཚོའི་ངོས་ནས་མེར་བསྲེགས་མ་གཏོང་རོགས་ཞེས་བཤད་ན་གོ་ནོར་ཐེབས་ཡོང་གི་མེད་འགྲོ་བསམ་གྱི་འདུག ཅེས་སོགས་གསུངས་སོང་།
གསར་འགོད་པས། ད་ལོའི་ལོ་འདིར་མཚོན་ན་བཀའ་ཤག་ངོས་ནས་ལས་འགུལ་གྱི་ལོ་ཞེས་གཏན་འབེབས་གནང་ཡོད་པ་དང་། བཀའ་ཤག་གི་ངོས་ནས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་མ་གཏོང་རོགས་ཞེས་འབོད་སྐུལ་ཞུས་པ་ལྟར། བཀའ་ཤག་གི་ངོས་ནས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་མ་ཡིན་པའི་ལས་འགུལ་གྱི་ཐབས་ལམ་གཞན་དེ་འདྲ་ལམ་སྟོན་ཡོད་མེད་དྲིས་པར། སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས། གཙོ་བོ་གཅིག་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་མཁན་ཚོ་གཞོན་སྐྱེས་ཡིན་སྟབས། ཤེས་ཡོན་ཐོག་ལ་དོ་སྣང་དང་དེ་བཞིན་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དང་རིག་གཞུང་ལ་བདག་པོ་རྒྱག་དགོས་པ་གལ་ཆེན་པོ་རེད། དེ་མིན་པའི་ཆབ་སྲིད་ཐད་ནས་ལས་ཀ་གནང་རྒྱུ་མང་པོ་ཡོད་པ་རེད། དཔེར་ན། ཕྱི་རྒྱལ་ཁག་ཏུ་ཡོད་པ་ཚོ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་བཀའ་ཤག་ལ་བཅར་རྒྱུ་དང་། དེ་བཞིན། བོད་པ་ས་ཆ་གང་དུ་ཡོད་ན་ཤེས་ཡོན་སློབ་སྦྱོང་གི་ཐོག་ནས་རྒྱལ་ཁབ་དེའི་གཞུང་གི་ནང་འཛུལ་ཐུབ་པ་དགོས་པ། གཞུང་གང་ཞིག་ཡིན་ན་དེའི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་དང་སྲིད་བློན་ལས་ཁུངས་སོགས་སུ་བཅར་ཏེ་གཞུང་དེའི་ནུས་པ་ཚུར་ལེན་ཐུབ་པ་བྱ་རྒྱུ་དེ་གལ་ཆེན་པོ་རེད། དེ་བཞིན། སློབ་གྲྭ་ཁག་ནང་ཡོད་པའི་གཞོན་སྐྱེས་ཚོས་ལོ་རེ་དང་ཟླ་རེར་བོད་དོན་སྐོར་ལ་ལས་འགུལ་སྤེལ་བ་དང་། རྒྱ་གར་མཁས་དབང་གདན་འདྲེན་ཞུས་ནས་བོད་དོན་སྐོར་ལ་གཏམ་བཤདང་སྤེལ་རྒྱུ། གལ་སྲིད་རང་ཉིད་རྩོམ་ཡག་པོ་འབྲི་ཤེས་མཁན་ཞིག་ཡིན་ན། སློབ་གྲྭ་ཁག་གི་ཚགས་པར་དང་དུས་དེབ་ངོས་སུ་རྩོམ་ཡིག་བྲིས་ན་ཡག་པོ་ཡོད་པ་རེད། དེ་བཞིན། བཀའ་ཤག་གི་ངོས་ནས་བོད་ཀྱི་དུས་སྟོན་ཞེས་པ་ཞིག་ཡོད་པ་ལྟར། དེ་འདྲའི་ནང་བོད་དོན་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་ན་འགྲིག་གི་ཡོད་པ་རེད། ཅེས་གསུངས་སོང་།
ཚོད་ཚོད་ལ་ཡིད་ལ་འཆར་ཡོང་པའི་གང་ཞིག་གི་འགོ་བརྗོད་ཅིག མཁས་དབང་བློ་བཟང་ཆོས་འབྱོར་ལགས་ནས་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སངས་རྒྱས་ལ་བཀའ་མོལ་གསུང་སྟངས་ལབ་པ།
བཙན་བྱོལ་ནང་གི་དཔོན་པོ་ཚོ་རང་དོན་ལ་མཁས་ཤིང་རང་གི་བཟའ་མི་རྣམས་ཡང་ན་ཨ་མེ་རི་ཀར་ཡོད་ལ། ཡང་ན་ཁེ་ན་ཌ་རུ་ཡོད། མགོ་ལ་གནམ་རྡུབ་ཡོང་ནའང་འཛུལ་ས། ཉལ་ས། གཡོལ་ས། འཐམས་ས། རྩེད་ས་བཅས་ཚང་མ་ཡོད་པས། སྤྱི་དོན་ལ་འཇོན་མིན་ཅི་མ་ཤེས་ཀྱང་། རང་དོན་ནི་ཚངས་བ་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་ཁྱིམ་གཞི་ལྟར་བཟོས་ཟིན་པས། ང་ཚོར་སེམས་ཁྲལ་ཞིག་ཡོད་ནི། ཤར་ཁུག་འདྲ་བ། གསར་འབྱོར་པའི་ཁྲོད་ནས་སླེབས་པ། བཙན་བྱོལ་ནང་འགན་འཁུར་པ་རེ་ཟུང་ཞིག་ལ། ད་ལྟ་ནི་རང་དོན་ལས་སྤྱི་དོན་ལ་མཁས་མཁས། ཧུར་ཧུར། དུང་དུངས་འདྲ་ཡང། ནམ་ཡང་། བཙན་བྱོལ་ནང་གི་འགོས་ནད། ཚང་མ་༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེར་ལག་པ་འཕྱི་བའི་ནད་ཡམས་དེ་འགོས་ནས་དཔོན་པོ་རང་འཁྲབ་ནས་བསྡད་མི་ཡོང་ངམ་བསམ་ན་སེམས་མི་བདེ་བ་ཞིག་རེད། རེ་བ་ལ། ཁྱོད་ཅག་གིས་མི་མང་གི་ཆེད་དུ། རང་གི་ལྟོ་གོས་གཏམ་གསུམ་ལ་མ་གཟིགས་པར་ཐུགས་འཁུར་ཆེ་བཞེས་གནང་རོགས་ཞེས་བཤད་ན་འདོད། དེང་སང་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་
ཤར་ཕྱོགས་ཁུག་རྟ་མ་རེད། རྒྱ་ནག་རྒྱུག་ཁྱི་རེད། དམར་པོའི་དར་ཆ་ཁྱེར་ནས་ལྐོག་དངུལ་ཟ་མཁན་རེད། གཡོ་སྒྱུའི་ཤི་ཤད་ལ་མོས་མཐུན་མེད།
དོན་ལ་གནས་པའི་གཏམ། དབུ་ཁྲིད་ཅིག་གི་སྐད་ཆ་རེད། མི་མང་ལ་ལམ་སྟོན་དང་གྲོས་འདེབས་གནང་ན་འདི་ལྟར་གནང་དགོས་པ་རེད། ལྟད་མོ་བལྟས་བསྡད་ན་ཡག་པོ་མ་རེད།
ད་བར་བོད་མི་རང་ལུས་མེར་སྲེག་ཟིན་པ་རྣམས་རྒྱ་གཞུང་གི་སྲིད་ཇུས་ངན་པའི་དཀལ་ངལ་ལ་མ་བཟོད་འུ་ཐུག་ཐབས་ཟད་ཀྱི་ལམ་ཁ་དེར་ཕྱིན་པ་ལས བཙན་བྱོལ་བས་སྐད་རྒྱབ་ཏེ་རྒྱུད་སྐུལ་ལས་བྱུང་བ་ཞིག་མིན་མོད་དེ་ཡིན་པར་བཤད་པ་དེ་ནི་རྒྱ་གཞུང་གི་རྒྱལ་སྤྱིར་ལོག་བཤད་ཀྱི་སྐད་ཆ་ཞིག་རེད་ མ་འོང་པར་ཡང་རང་ལུས་མེར་སྲེག་གི་རྒྱུ་རྐྱེན་གཅིག་པུ་གཞུང་གི་སྲིད་ཇུས་ངན་པར་འགྱུར་མ་ཕྱིན་པར་དེ་སྲིད་དུ་བཙན་བྱོལ་བས་མེར་སྲེག་མཚམས་འཇོག་དགོས་ཚུལ་བཤད་པས་རྒྱུན་ཆད་ཡ་ཞིག་དང་ རང་སྲེག་རྒྱུན་མཐུད་དགོས་ལབ་པས་གཏན་དུ་གནས་ཡ་ཞིག་མིན་པ་ནི་འབྲས་བུ་རྒྱུ་ལ་རག་ལས་ཀྱི་འབྲེལ་བས་རྟོགས་ཐུབ་པ་ཞིག་ཡིན གོང་འཁོད་རེ་སྐུལ་ཟེར་བའི་ནང་ད་ལྟའི་བཙན་བྱོལ་གཞུང་ལ་རེ་བཅོལ་གི་རྨང་གཞི་མེད་ཚུལ་དང་མེར་སྲེག་ཀྱང་བཙན་བྱོལ་བའི་བྱ་སྤྱོད་དང་འབྲེལ་ཚུལ་སོགས་གནད་དོན་འགས་བདག་ལ་རྣམ་རྟོག་ཞིག་སྐྱེས་པ་ནི་རྩོམ་པ་པོ་གང་ཉིད་ཀྱིས་སུ་ཞིག་གི་མགྲིན་ཚབ་བྱེད་ནས་རྩོམ་ཐུང་འབྲི་གི་ཡོད་མེད་ཀྱི་ཐེ་ཚོམ་དེ་འོ