གྲུ་ཟུར་གྱི་ཨ་མཆོད།
ལོ་མང་ཞིག་གི་སྔོན་ལ་དུས་བབ་ཐོག་མགོ་བརྗོད་འདི་འདྲ་བ་ཞིག་གི་འོག་ལ་རྩོམ་ཡིག་ཅིག་སྤེལ་ཡོད། དེའི་ནང་དོན་ནི་རང་རེ་བཙན་བྱོལ་དུ་“འཐུས་ཚབ་བྱ་སའི་ས་ཁུལ”་ཞེས་པ་སྟེ་ཚིག་སྡུད་ན་“འཐུས་ཁུལ”་ཞེས་པ་ཞིག་གི་ལམ་ལུགས་ཤིག་ལག་སྟར་དགོས་པའི་བསམ་ཚུལ་(དམངས་གཙོ་བཅོས་བསྒྱུར་བྱ་རན། )བཏོན་ཡོད། འདི་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་རིང་གི་རྩོམ་འདིའི་མིང་ལ་དེ་ལྟར་བཏགས་པ་ཡིན།
དེ་རིང་གི་བསམ་ཚུལ་ནི་འཛམ་གླིང་གི་མང་གཙོའི་ཡུལ་ཁག་གཞན་ལ་ཡོད་པ་བཞིན་ང་ཚོས་ཀྱང་གྲོས་ཚོགས་གོང་འོག་གི་ལམ་ལུགས་བཟོ་དགོས་པའི་བསམ་ཚུལ་ཡིན། དེ་ཡང་རང་རེའི་འོས་བསྡུ་ཆེན་མོ་སྔ་ཕྱི་དག་ལ་ཞིབ་ལྟ་བྱས་པའི་བརྒྱུད་རིམ་ནང་བདག་གིས་མཐོང་བ་ནི་རང་རེའི་ལམ་ལུགས་འདི་ཡང་དག་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ཡང་ད་དུང་ཇེ་ལེགས་དང་ཇེ་མཛེས་སུ་གཏོང་སའི་ལམ་དང་གཏོང་པའི་དགོས་པ་གཉིས་ཀ་ཡོད་པ་དེ་རེད། ངག་ཐོག་དང་ལམ་ལུགས་གཉིས་ཐོག་ནས་ཆོལ་ཁའི་ཞེན་ཁོག་ཅེས་པ་བྱེད་མི་ཉན་པར་ཡོངས་སུ་སྒྲོག་ཀྱང་ལག་ལེན་གྱི་ཐོག་ནས་སྤྱི་འཐུས་འདི་དག་ཆོལ་ཁ་ནས་ཡོང་དགོས་པས་ཁ་བཤད་དང་ལག་ལེན་ནང་འགལ་དུ་གྱུར་ཡོད། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ནང་དུ་ཆོལ་ཁའི་ཞེན་ཁོག་ཅེས་པ་འདི་ཆེ་ཙམ་ཞིག་ཏུ་སྣང་གི་ཡོད།
འོན་ཀྱང་ལམ་ལུགས་འདི་ལ་དམིགས་བསལ་དང་གཞན་གྱིས་ཚབ་བྱེད་ཐབས་མེད་པའི་གལ་གནད་ཅིག་ཡོད་པ་ནི་ལམ་ལུགས་འདིས་བོད་ཀྱི་འདས་པའི་ལོ་རྒྱུས་དང་། ད་ལྟའི་གནས་བབ། རང་བཙན་གྱི་དན་རྟགས། གཞེས་བྱེས་ཀྱི་འབྲེལ་ཐག་སོགས་གལ་གནད་ཧ་ཅང་ཧ་ཅང་ཆེ་བའི་དོན་དག་ཆེས་མང་བ་ཡོངས་རྫོགས་མཚོན་གྱི་ཡོད་པ་དེ་རེད། དེའི་ཕྱིར་འདི་བརྒྱུད་ནས་ཞན་ཆ་རེ་ཟུང་འབྱུང་གི་ཡོད་ན་དེ་དག་བསལ་བའི་འབད་བརྩོན་བྱ་དགོས་པ་ལས་འདི་ཉིད་ཕྱིར་བསྡུ་བྱ་བའམ་ལེགས་བཅོས་གཞན་བྱེད་པ་ནི་བསམ་བློར་ཡང་འཁོར་མི་ཕོད་པ་ཞིག་རེད།
དེས་ན་གོང་ཞུས་ཞན་ཆ་དེ་སེལ་བའི་ཐབས་ལམ་ཞིག་ཡོད་པ་ནི་རང་རེའི་བཙན་བྱོལ་མང་གཙོའི་ལམ་ལུགས་ཀྱི་ནང་དུ་གཤམ་དུ་བཤད་པ་ལྟར་གྱི་གྲོས་ཚོགས་གོང་འོག་གི་ལམ་ལུགས་ཤིག་ལག་ལེན་སྟར་དགོས་པར་མཐོང་། དེ་ལག་ལེན་སྟར་ན་ཆོལ་ཁའི་ཞེན་ཁོག་ལས་བྱུང་བའི་ངན་འབྲས་མང་དག་ཅིག་རང་བཞིན་གྱིས་འགག་འགྲོ་ངེས།
གྲོས་ཚོགས་གོང་མ།
ཁོ་བོའི་རྩོམ་ཡིག་སྔོན་མའི་ནང་དུ་བྲིས་པ་བཞིན་ལམ་ལུགས་འདིའི་ནང་དུ་“འཐུས་ཁུལ”་ལམ་ལུགས་ལག་ལེན་སྟར་འཐུས་ཤིང་། དེ་ནི་གཞེས་བྱེས་ཀྱི་འབྲེལ་ཐག་ཇེ་ཉེར་འགྲོ་བའི་ཐབས་ལམ་ཧ་ཅང་གནད་ཅན་ཞིག་ཏུ་མཐོང་གི་ཡོད། དེ་ནི་ད་ཡོད་ཀྱི་ཆོལ་ཁ་རེ་རེར་སྤྱི་འཐུས་བཅུ་རེ་ཡོད་པ་དེ་ཆོལ་ཁ་སོ་སོའི་ས་ཁུལ་ཁག་བགོས་ཀྱིས་འོས་ཤོག་འཕེན་དགོས་ཤིང་། དེ་ཡང་གང་ཐུབ་ཐུབ་ཀྱིས་བོད་ནང་གི་མི་མང་གི་འོས་ཀྱང་ཡོང་ཐབས་བྱ་རིགས། འདི་ནི་ད་ལྟའི་ཆོལ་ཁའི་སྤྱི་འཐུས་གྲུབ་སྟངས་དང་གཅིག་པ་ཡིན་ཞིང་། འདི་ལྟར་བདམས་པའི་གྲོས་ཚོགས་ལ་གྲོས་ཚོགས་གོང་མ་ཞེས་འབོད་རིགས། གྲོས་ཚོགས་ཁོངས་མི་འདི་དག་གིས་རང་རང་གི་འཐུས་ཁུལ་བྱེ་བྲག་ལ་དམིགས་བསལ་གྱིས་དོ་སྣང་དང་། དེ་ཁུལ་གྱི་བདེ་སྡུག་གླེང་དགོས། ལམ་ལུགས་འདི་ནས་ད་ལྟ་བཞིན་ཆོལ་ཁའི་ཞེན་ཁོག་ཅུང་ཟད་སྤར་སྲིད་ན་ཡང་འདི་ནི་གྲོས་ཚོགས་གོང་འོག་གཉིས་ཡོད་པའི་གཅིག་ཙམ་ཡིན་པས་ད་ལྟའི་སྐབས་བཞིན་ཐལ་ཆེ་དྲགས་ན་སྤྱི་ཚོགས་འཐོར་སྲིད་པའི་ཤུགས་རྐྱེན་ཆེ་བ་མི་འབྱུང་སྙམ།
ལྷག་པར་དུ་གྲོས་ཚོགས་འདིར་“འཐུས་ཁུལ”་སོ་སོའི་འཐུས་ཚབ་དེ་ས་ཁུལ་དེ་ནས་སྐྱེས་པ་ཞིག་ཡིན་དགོས་པའི་ངེས་པ་མེད་སྟབས་ད་ལྟའི་སྐབས་བཞིན་ཆོལ་ཁའི་ཞེན་ཁོག་ལ་མགྲམ་ལྕགས་ཤིག་ཐེབས་ངེས་ཡིན། གྲོས་ཚོགས་གོང་མ་འདིའི་གཞི་རྩའི་སྒྲོམ་གཞི་ནི་རྒྱ་གར་སོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་གོང་མ་དེ་དག་ཡིན་པས་གཙོ་བོ་ཁྲིམས་ལུགས་བཟོ་སྐབས་གནད་འགག་ཡོད་པ་མ་གཏོགས་ཉིན་རེའི་བྱ་བཞག་ནང་དུ་དེ་ཙམ་དོ་ཁུལ་མེད་སྟབས་ཆོལ་ཞེན་གྱི་ནུས་པ་ཉམས་དམས་སུ་འགྲོ་བར་སྨན། མདོར་ན་ད་ལྟའི་རང་རེའི་གྲོས་ཚོགས་འདི་ཧྲིལ་གྱིས་གྲོས་ཚོགས་གོང་མར་འགྱུར།
གྲོས་ཚོགས་འོག་མ།
བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ནང་དུ་ང་ཚོའི་སྤྱི་འཐུས་འདི་དང་འདིས་ང་ཚོའི་ཆོལ་ཁ་ལ་ཕན་ཐོགས་གང་བྱུང་ངམ་ཞེས་དྲི་བ་འདྲི་མཁན་འབྱུང་གི་ཡོད་པའི་དྲི་བ་དེ་སྤྱི་སེམས་ཅན་གྱི་དྲི་བ་ཡིན་མིན་རྩོད་པའི་བརྗོད་གཞི་ཡིན་ན་ཡང་དྲི་བ་དེ་མུ་མཐུད་ནས་ཡོང་སྲིད་པ་རེད། དེས་ན་ཆོལ་ཞེན་དང་འབྲེལ་བའི་དྲི་བ་འདི་རིགས་མི་ཡོང་བ་དང་། ལྷག་པར་དུ་གྲོས་ཚོགས་ནང་དུ་ཆོལ་ཁའི་ཞེན་ཁོག་ངན་པ་མི་འོང་བའི་ཆེད་དུ་བཙན་བྱོལ་གྱི་ས་གནས་ཁག་“འཐུས་ཁུལ”་མི་འདྲ་བ་ལ་ཁག་བགོས་ཀྱིས་སྤྱི་འཐུས་འདེམས་པའི་ལམ་ལུགས་བཟོ་དགོས། དེ་ལྟར་བྱས་ན་བཙན་བྱོལ་གྱི་བདེ་སྡུག་ལ་བལྟ་སྐྱོང་བྱ་སྟབས་བདེ་རུ་འགྲོ་ཞིང་། འོས་མི་དག་ཀྱང་མང་ཚོགས་ལ་ཆ་རྒྱུས་ཡོད་པ་འབྱུང་བས་འཐུས་མི་ཚད་ལྡན་ཞིག་ཆགས། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་སྲིད་སྐྱོང་ལྟ་བུའི་འོས་མི་འཚོལ་བར་ཡང་དཀའ་ངལ་ཆུང་དུ་འགྱུར།
གྲོས་ཚོགས་འདིས་བཙན་བྱོལ་མི་མང་གི་བདེ་དོན་མང་ཙམ་གཉེར་ཐུབ་ཅིང་། ཡོང་ཁུངས་གཞིས་ཆགས་དང་བོད་མི་འདུས་ཁུལ་སོ་སོ་ཡིན་པས་ཆོལ་ཁའི་བྱ་སྒོ་གང་ཡང་མེད་སྟབས་ཆོལ་ཁའི་ཞེན་ཁོག་ལ་འགྲམ་ལྕག་གོང་མ་ལས་ཚ་བ་ཞིག་འདི་ན་ཡོད། གྲོས་ཚོགས་འདིའི་སྒྲོམ་གཞི་ནི་རྒྱ་གར་སོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་འོག་མ་འདི་དག་ཡིན་སྟབས་སྲིད་སྐྱོང་དང་བཀའ་ཤག་གི་ཉིན་རེའི་ལས་དོན་མང་ཆེ་བ་གྲོས་ཚོགས་འདིས་འགན་ཁུར་དགོས། འདིའི་ནང་དུ་ལས་དོན་རྣམས་ས་གནས་རང་ལ་ཁ་ཡོད་ལག་ཡོད་ཀྱི་སྨིན་དུ་ཡོད་པ་ཞིག་དང་ལས་དོན་གལ་ཆེན་དག་ཆོལ་ཞེན་གྱིས་རླུང་བུས་མི་འཁྱེར་བ་ཞིག་འབྱུང་བའི་དགེ་མཚན་ཆེའོ་སྙམ། མདོར་ན་ད་ལྟའི་འཛིན་སྐྱོང་ལ་བཏང་འཛིན་བྱེད་མཁན་གྱི་གྲོས་ཚོགས་དེ་བཙན་བྱོལ་གྱི་ས་ཁུལ་སོ་སོ་ནས་བདམས་པའི་འཐུས་མིའི་གྲོས་ཚོགས་ཤིག་ཡིན་དགོས།
མཐའ་དོན།
སྤྱིར་རང་རེའི་སྤྱི་འཐུས་ནི་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་གྱི་འཐུས་མི་དག་དང་བསམ་བློ་འཁྱེར་ཕྱོགས་མི་འདྲ་བ་ཞིག་དགོས། རང་རེའི་འཐུས་མི་དག་“ཆོལ་ཁ་ནས་སྤྱི་འཐུས”་ཡིན་པ་ལས་“ཆོལ་ཁ་ཡི་སྤྱི་འཐུས”་མིན་སྙམ་པའི་འདུ་ཤེས་ཡོད་དགོས། དེ་ནི་ཆོལ་ཁའི་བདེ་དོན་རྩོད་མཁན་དུ་ཡོང་བ་ཡིན་དང་ཆོལ་ཁ་ནས་བོད་དོན་རྩོད་མཁན་དུ་བཏང་བ་གང་ཡིན་གྱི་ཁྱད་པར་དེ་རེད། རྒྱལ་ཁབ་གཞན་གྱི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ཡིན་ན་འདིའི་ས་འཚམས་ལ་གསལ་ཁ་དེ་ཙམ་མེད་ན་ཆོག་ཀྱང་རང་རེས་ངེས་པར་དུ་ཁ་གསལ་དགོས།
གྲོས་ཚོགས་གོང་འོག་གི་ལམ་ལུགས་གོང་ཞུས་དེ་ལག་སྟར་བྱས་ན་ནས་སྒྲ་ཅན་དང་འབྲེལ་སྒྲ་ཅན་གྱི་སྤྱི་འཐུས་གང་བྱུང་རུང་སྐྱོན་ཆ་ཆེ་བ་དེ་ཙམ་མི་འབྱུང་། གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་འཐུས་མི་དག་ནི་ནས་སྒྲ་ཅན་གྱི་སྤྱི་འཐུས་ཡིན་པར་སྒྲོག་པར་འབད་བརྩོན་ཆེར་མི་དགོས་ཤིང་། ནང་དོན་དུ་འབྲེལ་སྒྲ་ཅན་དུ་གྱུར་རུང་གྲོས་ཚོགས་གོང་མ་ཡིན་པས་འཛིན་སྐྱོང་གི་ལས་དོན་ལ་དེ་ཙམ་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་མི་ཐུབ། གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་འཐུས་མི་དག་ཀྱང་ནས་སྒྲ་ཅན་གྱི་སྤྱི་འཐུས་ཡིན་པར་སྒྲོག་ཆོག་ལ། ལག་ལེན་གྱི་ཐོག་ནས་འབྲེལ་སྒྲ་ཅན་གྱི་འཐུས་མི་རུ་ཆགས་རུང་འབྲེལ་སྒྲ་དེ་ཆོལ་ཁ་ལ་མིན་པར་བཙན་བྱོལ་གྱི་ས་ཁུལ་ཁག་ལ་སྦྱོར་རྒྱུ་ཡིན་པས་དེའི་ནང་དུ་ཆོལ་ཁའི་ཞེན་ཁོག་འབྱུང་བའི་ལམ་ཁ་མེད།
དེས་ན་གལ་སྲིད་ཆོལ་ཁའི་འཐུས་མིའི་ལམ་ལུགས་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་ཆོལ་ཁའི་ཞེན་ཁོག་གིས་རང་རེའི་སྤྱི་ཚོགས་ལ་གནོད་པ་ཞིག་འབྱུང་གི་ཡོད་ཅིང་། ཆོལ་ཁའི་ལམ་ལུགས་གལ་ཆེན་འདི་གཏོར་ཡང་མི་དགོས་པར་དེའི་གནོད་པ་དེ་མི་འབྱུང་བའི་ལེགས་བཅོས་ཀྱི་ཐབས་ལམ་ཞིག་འཚོལ་དགོས་ན་གོང་ཞུས་གྲོས་ཚོགས་གོང་འོག་གི་ལམ་ལུགས་འདི་ལག་ལེན་སྟར་དགོས་སོ།།
མཆན། གོང་བཀོད་རྩོམ་ཡིག་དེ་རྩོམ་པ་པོའི་དགོངས་ཚུལ་ཡིན་པ་ལས་འདི་ག་གསར་ཁང་གི་དགོངས་ཚུལ་ཡིན་པས་མ་ཁྱབ།
རྩོམ་ཡིག་གི་མགོ་བརྗོད་རིག་དུས་ཤ་གསེང་རུས་གསེང་ནས་ཁོང་འདར་འདྲ་ཞིག་བརྒྱབ་སོང་། འོན་ཀྱང་། རྩོམ་ཡིག་གི་དངོས་གཞི་ཀློག་སྐབས་དེ་འདྲ་ཞེད་སྣང་སྐྱེ་དགོས་ས་ཞིག་གང་ཡང་བཤད་མེད་པ་ཤེས་དུས། རང་ཉིད་གཅིག་པུ་ཁེར་དགོད་ཅིག་ཤོར་སོང་། ངོ་མ་སྐབས་དེ་དུས་ཀྱི་དམངས་གཙོའི་བཅོས་བསྒྱུར་ཟེར་བ་དེས་ངའི་གསོན་པགས་མ་བཤུས་ཙམ་དང་སྲོག་མ་བཅད་ཙམ་བྱས་བྱུང་བས། དེང་སང་ངས་ཚིག་དེ་གོ་བ་དང་རིག་ན་སེམས་ལ་རང་དབང་མེད་པར་ངག་དང་ཚིག་གིས་མཚོན་ས་མི་ཐུབ་པའི་འཇིགས་སྣང་ཞིག་འོང་གི་འདུག
མིང་དེ་འདྲ་ཞིག་བཞག་པ་ལ་དགོས་པ་དེ་ཡོད། ད་སྔོན་གྱི་མིང་དེས་ཀྱང་དེ་འདྲ་ཞིག་བཟོས་འདུག བཀླགས་གནང་བར་བཀའ་དྲིན་ཞུ།