བསྟན་འཛིན་བརྩོན་འགྲུས་ལགས་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་རྒྱ་གར་ལ་ཞེད་སྣང་བྱེད་དགོས་ས་དེ་ནི་བོད་ཀྱི་ གནད་དོན་དེ་གཅིག་པུ་ཆགས་བསྡད་ཡོད་སྐོར་བརྗོད་སོང་།དེ་རིང་སྔ་དྲོར་བོད་རང་བཙན་ འཐབ་རྩོད་པ་བསྟན་འཛིན་བརྩོན་འགྲུ ས་ལགས་དང་ཁོང་གི་རོ གས་པ་རྣམས་རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་ས་ལྡི ་ལིར་འབྱོར་ཞིང་། ཉིན་རྒྱབ་ཆུ་ཚོད་ ༣ ཡོལ་རྗེས་ལྡི་ལིའི་གཞུང་ལམ་བཱ་ ཡི་པཱ་སི་(Bypass)ལ་བསླེབས་སྐབས། རྒྱ་གར་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོ གས་པ་(BTSM) དང་ལྡི་ལིའི་བོད་སྒར་བསམ་ཡས་གླི ང་གི་བརྒྱ་འཐུས་རྣམ་པ། བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་དང་བུད་མེད་ལྷ ན་ཚོགས། ངག་མེད་ཀྱི་མགྲིན་ཚབ་ལས་འགུལ་དྭ ང་བླངས་བ་སོགས་ནས་ཕེབས་བསུ་ཞུས་སོང་།
ཕྱི་དྲོའི་ཆུ་ཚོད་ ༥ ཐོག་ལྡི་ལི་བོད་སྒར་བསམ་ཡས་གླིང་དུ ་འབྱོར་ཏེ་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ ཚོགས་ཀྱི་གོ་སྒྲིག་འོག་ཕེབས་བསུ འི་མཛད་སྒོ་ཞིག་ཚོགས་སོང་བ་དང་། མཛད་སྒོའི་ཐོག་ལྡི་ལི་དང་དེའི་ ཉེ་འཁོར་གྱི་བོད་རིགས་བརྒྱ་ཕྲག་ བརྒལ་བ་འཛོམས་འདུག་ལ། སྐབས་དེར་བསྟན་འཛིན་བརྩོན་འགྲུས་ལགས་ཀྱིས ་ཁོང་རྡ་རམ་ས་ལ་ནས་ལྡི་ལི་བར་དུ ་གོམ་བགྲོས་མགོ་བཙུགས་པ་ནས་དེ་ རིང་བར་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཙམ་ མ་ཡིན་པར། ཕྱི་རྒྱལ་སོགས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་རྒྱ བ་སྐྱོར་གནང་སོང་བ་དང་། ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་གར་གསར་འགྱུར་བརྒྱུ ད་ལམ་ཁག་གིས་དོ་སྣང་བྱས་ཏེ་ཁྱབ་ བསྒྲགས་ཀྱི་རོགས་པ་བྱས་ཡོད་པས་དང་། རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་ས་དེ་བསྟན་འཛིན་ བརྩོན་འགྲུས་མ་ཡིན་པར་བོད་ཀྱི་ རྩ་དོན་ཡིན་པ་དེ་ཤེས་དགོས་ལ། དེ་རིང་གི་གནད་དོན་འདི་ནི་ལས་ འགུལ་ཞིག་ཡིན་པ་ལས་གོམ་བགྲོད་ཀྱི ་ལས་འགུལ་ཞིག་ཆགས་བསྡད་ཡོད་པ་མ་ རེད། གོམ་བགྲོད་དེ་ས་ཆ་གཅིག་ནས་གཅིག་ ལ་མཇུག་སྒྲིལ་འགྲོ་གི་ཡོད་པ་རེ ད། ལས་འགུལ་གཙོ་བོ་དེ་རྒྱ་ནག་གཅིག་ ལ་འཛིན་པའི་སྲིད་ཇུས་ཞེས་པ་དེར་ བསྒྱུར་བཅོས་གཏང་དགོས་འདུག་ཟེར་བ་དེ ་ཡིན། ལམ་སང་འགྱུར་བ་འགྲོ་རྒྱུ་ཁག་པོ་ ཞིག་རེད་དེ། འོན་ཀྱང་འགྱུར་བ་གཏོང་རྒྱུ་མེད་ པ་ཞིག་མིན་ཚུལ་བརྗོད་སོང་།
ཡང་ཁོང་གིས་ད་རེས་གོམ་བགྲོད་ཀྱི ་ལས་འགུལ་དེ་སྤེལ་བའི་དམིགས་ཡུ ལ་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་བ་དང་འབྲེལ། བོད་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་དེ་རྒྱ་གར་གྱི ་ངོས་ནས་རྒྱ་ནག་ལ་ལན་འདེབས་བྱ་ རྒྱུའི་ཕན་ཐོགས་ཆེ་ཤོས་དེ་ཆགས་ ཡོད་པ་དང་། རྒྱ་ནག་ཡིན་ན་ཡང་རྒྱ་གར་ལ་ཞེད་སྣ ང་བྱེད་དགོས་ས་དེ་ནི་བོད་ཀྱི་ གནད་དོན་དེ་གཅིག་པུུ་ཆགས་བསྡད་ཡོད་ པ་རེད། དེ་ཡང་། བཙན་བྱོལ་བ་འབུམ་གཅིག་ལྷག་རྒྱ་ གར་ནང་ཡོད་པ་དང་། བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་ངོ་བོ་དང་འཐབ་ རྩོད་མ་བརླག་པར་ཉིན་ཞིག་བོད་ ལ་ལོག་འགྲོ་གི་ཡིན་ཞེས་སྡོད་ཡོ ད་པ་མ་ཟད། དེའི་ཐོག་ནས་བོད་ནང་གི་བོད་པ་རྣ མས་སེམས་ཤུགས་འཕར་གྱི་ཡོད་པས་རྒྱ ་ནག་ཞེད་སྣང་ས་ཆེ་ཤོ ས་དེ་ཆགས་བསྡད་ཡོད་ཅེས་ བརྗོད་སོང་།
བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ ཚོགས་གཙོ་མགོན་པོ་དོན་འགྲུབ་ལགས་ཀྱིས། ང་ཚོའི་བོད་དོན་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་ ལས་འགུལ་དེ་ནི་གང་ཟག་གཅིག་གཉིས་ དང་མི་ཐོག་གཅིག་གཉིས་ཀྱི་འཐབ་རྩོ ད་ཅིག་མ་ཡིན་པར། བོད་རང་བཙན་ཐོབ་ནས་རང་དབང་གི་ བདེན་མཐའ་མ་གསལ་བར་དུ་མི་རེ་ངོ་ རེ་ལ་འགན་ཡོད་བསམ་པའི་ཐོག་ལས་ འགན་འཁུར་དགོས་པ་ཞིག་ཆགས་བསྡད་ ཡོད། དེར་བརྟེན་བསྟན་འཛིན་བརྩོན་འགྲུ ས་ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་གར་མི་མང་གི་ནང་ བོད་དོན་ཐོག་གོ་རྟོགས་སྤེལ་ཐུ བ་པ་དང་། བོད་མི་མི་རེ་ངོ་རེའི་སེམས་ནང་ ཚོར་བ་སྤྲད་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད་པ་མ་ ཟད། བོད་ནང་ལོག་ལ་བརྡ་ལན་དང་དགྲ་བོ་ རྒྱ་དམར་གྱི་གཞུང་ལ་གནས་ཚུལ་ བཏང་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད། ལས་འགུལ་དེ་སྤྱི་ཡོངས་ནས་གྲུབ་ འབྲས་རང་བཞིན་དང་། ལས་འགུལ་དེ་མུ་མཐུད་རྒྱུན་སྐྱོ ང་དགོས་པ་དེ་ང་ཚོ་ཚང་མའི་སྟེང་ ལ་འགན་ཡོད་པ་རེད། ཅེས་བརྗོད་སོང་།
མཇུག་ཏུ་བོད་ཀྱི་ཡུན་རིང་བློས་ཐུ བ་གྲོགས་པོ་གསར་འགོད་པ་ཟུར་པ་ཝི ་ཇེ་ཀ་རན་ཏི་ལགས་ཀྱིས། ངས་རྒྱུན་དུ་བོད་ཀྱི་མི་རབས་ གསར་པ་རྣམས་ནི་བསོད་ནམས་ཅན་ཞིག་ ཡིན་དྲན་གྱི་ཡོད། གང་ཡིན་ཟེར་ན། ཁྱོད་ཚོ་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་གཞན་ལ་མེ ད་པའི་འགན་དང་དམིགས་ཡུལ་ཆེན་པོ་ ཞིག་ཡོད་པ་རེད། དེ་ནི་བོད་ལ་རང་དབང་རང་བཙན་སླར་ གསོ་བྱས་ཏེ་སླར་ཡང་སོ་སོའི་རྒྱ ལ་ཁབ་རང་བཙན་གཙང་མ་བཟོ་རྒྱུ་དེ་ ཡིན། ང་རང་རྒྱ་གར་ལ་སྐྱེས་པ་བསོད་ ནམས་ཅན་ཞིག་ཡིན་ན་ཡང་། དུད་འགྲོ་དང་གཅིག་མཚུངས་ཀྱིས་སོ ་སོའི་མི་ཚེ་གོ་ཆོད་པ་བྱེད་རྒྱུ ། དངུལ་གསོག་རྒྱུ་ལས་གཞན་དམིགས་ཡུ ལ་ཆེན་པོ་དེ་འདྲ་ཡོད་མ་རེད། ཅེས་བརྗོད་སོང་།
སང་ཉིན་ལྡི་ལི་བོད་སྒར་བསམ་ཡས་ གླིང་དུ་གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་གྱི་ གཞུང་འབྲེལ་མཛད་སྒོ་གྲུབ་རྗེ ས། གཞུང་འབྲེལ་དང་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ ཚོགས་པ་ཁག་དང་། དེ་བཞིན་མི་མང་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན་ འཛིན་བརྩོན་འགྲུས་ལགས་ཀྱི་ལྷན་ དུ་བསམ་ཡས་གླིང་ནས་ཇན་དར་མན་ཏར་ (Jantar Mantar)བར་དུ་གོམ་བགྲོད་བྱ་རྒྱུ ་ཡིན་པ་དང་། ཕྱི་ཚེས་ ༡༢ ཉིན་ལྡི་ལི་གསར་པར་གསར་འགོད་ལྷ ན་ཚོགས་དང་བགྲོ་གླེང་ཚོགས་འདུ་ ཞིག་བསྐོང་སྟེ་ལས་འགུལ་དེ་ཉིད་ མཇུལ་སྒྲིལ་འཆར་ཡོད་འདུག
བསྟན་འཛིན་བརྩོན་འགྲུས་ལགས་ཀྱི ས་འདི་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༢ ཚེས་ ༡༢ ཏེ་བོད་ཀྱི་ལོ་གསར་ཚེས་གཅིག་ཉི ན་རྒྱ་གར་མང་ཚོགས་ལ་བོད་ཀྱི་ གནད་དོན་ཐད་གོ་རྟོགས་སྤེལ་ཐབས་ དང་། རྒྱ་གར་གྱི་སྲིད་བློན་མོ་དྷི་ མཆོག་ལ་དོན་ཚན་ལྔ་ཅན་གྱི་ཞུ་ཡི ག་ཅིག་འབུལ་ཆེད་དྷ་རམ་ས་ལ་ནས་ལྡི ་ལི་བར་གོམ་བགྲོད་ཀྱི་ལས་འགུལ་ མགོ་བརྩམས་ཏེ་དེ་རིིང་ཕྱི་ཚེས་དགུ་པར་ཉིན་གྲངས་ཉེར་དྲུག་ཕྱིན་ཡོད་པ་རེད།
རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིའི་གསར་འགོད་པ། ཉི་མ་ཚེ་རིང་།
རབ་བཙན་གོམ་བགྲོད་པ་བསྟན་འཛིན་བརྩོན་འགྲུས་ལགས་རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིར་འབྱོར་སྐབས་མདོ་ཁམས་ཆུ་བཞི་སྒང་དྲུག་གི་ཚོགས་གཙོ་དང་དངུལ་གཉེར་གཉིས་ཀ་ཕེབས་འདུག་ཀྱང་ཟུར་ཙམ་ཡང་མི་འབྲི་བ་འདི་རྒྱུ་མཚན་ཅི་ལ་ཐུག་སོང་བ་རེད།