ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ནས་བྱ་རིམ་གང་ཡང་མེད་པར་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་རྣམས་འཕོ་འགྱུར་བཏང་བ་དེ་ཉེན་ཁ་ཆེན་པོ་རེད་ཅེས་གསལ་བཤད་བསྒྲགས་གཏམ་ཞིག་སྤེལ་ཏེ་དེ་རིང་ཕྱི་དྲོ་ནས་ཁྲིམས་ཞིབ་པའི་ལས་གནས་ནས་བཤོལ་སོང་།
དེ་རིང་ཕྱི་ཚེས་ ༢༦ ཉིན་གྱི་ཉིན་རྒྱབ་ཆུ་ཚོད་ ༣།༣༠ སྟེང་། ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་ཚོགས་ཁང་དུ་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དྭགས་པོ་བསོད་ནམས་ནོར་བུ་མཆོག་དང་། ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གཞན་ཀརྨ་དགྲ་འདུལ་ལགས་དང་བསྟན་འཛིན་ལུང་རྟོགས་ལགས་བཅས་ལྷན་འཛོམས་ཐོག ཁ་སང་ཕྱི་ཚེས་ ༢༥ ཉིན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གསུམ་འཕོ་འགྱུར་བཏང་བ་དང་འབྲེལ་བའི་གསལ་བཤད་ཀྱི་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་ཤིག་སྤེལ་ཏེ། ང་ཚོར་བཅའ་ཁྲིམས་ལ་བྱ་ར་བྱེད་པའི་གོ་སྐབས་བྱུང་བར་སྤོབས་པ་ཡོད་པ་དང་། བཅའ་ཁྲིམས་དང་གནོད་འགལ་བྱས་པའི་གནོངས་སྐྱོན་གཏན་ནས་མེད་ལ། ད་ལན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཀྱིས་གྲོས་འཆར་ཞིག་འཁུར་ནས་བྱ་རིམ་གང་ཡང་མེད་པའི་ཐོག་ནས་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་རྣམས་འཕོ་འགྱུར་བཏང་བ་དེ་མ་འོངས་པར་ཉེན་ཁ་ཆེན་པོ་ཡིན་སྐོར་དང་། དེ་དག་བཅའ་ཁྲིམས་ནང་མེད་སྟབས་གསར་དུ་བཟོ་དགོས་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་ལས། བྱེད་ཐབས་དེ་ཁྲིམས་ཀྱི་དབང་བསྒྱུར་ཞིག་མིན་ལ། རྒྱ་ཆེའི་མང་ཚོགས་ཀྱིས་དམངས་གཙོའི་ལམ་ལུགས་ལ་ཡིད་ཆེས་དང་། ཁྲིམས་ཀྱི་དབང་བསྒྱུར་ལ་འདུན་མོས་མ་ལྷོད་པར། སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཟིང་སློང་མི་ཡོང་བའི་འགན་ཁུར་བཞེས་ཐུབ་པ་ཡིན་ན། འཕྲལ་རྐྱེན་གེགས་བར་འདིའི་རིགས་ལས་སྒྲོལ་བའི་ཐབས་ལམ་གང་མགྱོགས་རྙེད་ངེས་ཡིན་སྐོར་གསུངས་སོང་།
ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དྭགས་པོ་བསོད་ནམས་བསོད་ནོར་བུ་མཆོག་གིས་གསར་འགོད་པའི་དྲི་བར་ལན་འདེབས་གནང་སྐབས། གྲོས་ཚོགས་དང་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་ནས་སོ་སོའི་གནང་ཕྱོགས་དེ་འགྲིག་གི་ཡོད་པ་བཤད་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང་། མང་ཚོགས་ངོས་ནས་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་བཅད་ཁྲ་དང་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གསལ་བསྒྲགས། དེ་བཞིན་གྲོས་འཆར་བཅས་ལ་བལྟས་ནས་གཤིབ་བསྡུར་བྱས་ཚེ། སུས་ཁྲིམས་འགལ་བྱས་ཡོད་མེད་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་། གལ་ཏེ་གྲོས་ཚོགས་ངོས་ནས་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་ཁྲིམས་ཀྱིས་ངོས་བཞེས་ཞེས་པ་དེ་ཞྭ་དཔེ་ལྷམ་འགེབས་ཡིན་པར་བཤད་ཀྱི་ཡོད་ན། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་བཅའ་ཁྲིམས་དང་ཁྲིམས་སྒྲིག་ཕལ་ཆེ་བ་རྒྱ་གར་གྱི་ཁྲིམས་ནས་བླངས་པ་ཡིན་སྟབས། ཁྲིམས་སྒྲིག་གཞན་རྣམས་ཀྱང་དེ་ལྟར་འགྱུར་ཉེན་ཡོད་པ་དང་། སྤྱིར་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་བྱེད་སྟངས་བྱེད་ལུགས་དེར་འགྲིག་མཐུན་བྱུང་མེད་ནའང་། ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གསུམ་ཀ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲི་ཞུ་ལས་བྱེད་རྙིང་པ་ཡིན་སྟབས། བཅའ་ཁྲིམས་དང་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་འཆར་ལ་བརྩི་བཀུར་དང་ལེན་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་སྐོར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་སོང་།
ཡང་ཁོང་གིས་རྒྱ་གར་ལ་མཚོན་ན་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དང་སྲིད་འཛིན་ལྟ་བུ་ཞིག་ཕྱིར་ཕུད་གཏོང་བར། འབྲེལ་ཡོད་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་དེས་ཚབས་ཆེའི་ངན་སྤྱོད་དམ། ལས་འགན་མ་ཐེག་པ་གཉིས་བཅས་གཞི་རྩར་བཟུང་ནས་བྱ་རིམ་མང་པོ་བརྒྱུད་དེ་འཕོ་འགྱུར་གཏོང་དགོས་པ་དང་། ཉེ་ཆར་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་ཊོམ་ཕུ་ལའང་བརྒྱུད་རིམ་མང་པོ་བརྒྱུད་ཡོད་ཀྱང་། ད་ལན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཀྱིས་གྲོས་འཆར་ཞིག་འཁུར་ནས་བྱ་རིམ་གང་ཡང་མེད་པའི་ཐོག་འཕོ་འགྱུར་བཏང་བ་དེ་མ་འོངས་པར་ཉེན་ཁ་ཆེན་པོ་ཡིན་སྐོར་དང་། དེ་དག་བཅའ་ཁྲིམས་ནང་མེད་སྟབས་གསར་དུ་བཟོ་དགོས་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་ལས། བྱེད་ཐབས་དེ་ཁྲིམས་ཀྱི་དབང་བསྒྱུར་ཞིག་མིན་པ་དང་། འབྱུང་འགྱུར་བྱེད་སྟངས་དེ་དག་གིས་དམངས་གཙོ་དང་ལྗིད་མཉམ་སྟངས་འཛིན་སོགས་མེད་པར་ཆགས་པ་མ་ཟད། གྲོས་ཚོགས་དབང་ཆ་ཆེན་པོ་ཆགས་ཏེ། གཞན་ཚོས་འཕོ་འགྱུར་འགྲོ་བར་ཞེད་སྣང་སྐྱེ་རྒྱུའི་གནས་སྟངས་ལ་འགྱུར་སྲིད་སྐོར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་སོང་།
ཡིག་ཐོག་གསལ་བཤད་ནང་། ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དང༌ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གཞན་གཉིས་འཕོ་འགྱུར་གཏོང་རྒྱུའི་སྐུ་དབང་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ལ་ཡོད་པ་སྨོས་མེད་ཡིན་ནའང༌། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་དང་། སྒྲིག་གཞི་ཁག་ནང་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དང༌། ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གཞན་གཉིས་འཕོ་འགྱུར་གཏོང་བའི་གཞི་རྩར་ཚབས་ཆེའི་ངན་སྤྱོད་དམ། ལས་འགན་མ་ཐེག་པ་ (ground of proved misbehavior or incapacity) ཇི་ཡིན་དང་། ལག་བསྟར་བྱ་རིམ་གང་ཡང་མེད་བཞིན་དུ། སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཆོད་དེའི་ནང་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༦༣ (༤) གཞིར་བཟུང་སྟེ་འཕོ་འགྱུར་བཏང་བ་ཡིན་ལུགས་བཀོད་པ་ནི། ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དང༌། ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གཞན་གཉིས་ཀྱི་ཡུན་ཚད་སྐོར་ལ་ཡིན་པ་ལས། འཕོ་འགྱུར་གཏོང་རྒྱུའི་བྱ་རིམ་ཞིག་མིན་ལ། ཁྲིམས་ཡིག་གི་གཞི་རྩ་མེད་པར་འཕོ་འགྱུར་གྱི་བྱ་རིམ་ལག་བསྟར་བྱས་པ་ནི་ཁྲིམས་འགལ་ཡིན་པས་མ་ཚད། མ་འོངས་པར་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་འཐོར་ཞིག་ཏུ་འགྲོ་རྒྱུའི་ཉེན་ཁ་ཚབས་ཆེན་ཞིག་བྱེད་སྟངས་འདི་རིགས་ནང་སྦས་ཡོད། ཅེས་བཀོད་འདུག
ཡང་བསྒྲགས་ཡིག་ནང་། བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༥༨ པའི་དགོངས་དོན་ལྟར། སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཐག་གཅོད་བྱེད་ཕྱོགས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་དང་མཐུན་མིན་ལ་བསྙད་དེ་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་ནས་རྩད་གཅོད་ཆོག་གི་མེད་ནའང་། སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཆོད་གྲོས་འཆར་དེ་འདོན་ཕྱོགས་དང་། ཁྱེར་སྟངས། ཆ་རྐྱེན། བགྲོ་གླེང༌། འོས་བསྡུ་བྱེད་སྟངས་བཅས་པ། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་འདུའི་འགྲོ་ལུགས་དང༌། ལས་དོན་བྱེད་ཕྱོགས་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་ལེའུ་ ༡༢ དང་ ༡༣ དང་མཐུན་པའི་ཐག་གཅོད་ཅིག་མིན་སྐོར། དེ་བཞིན་སྤྱི་མང་གཏུག་བཤེར་འགྲོ་ལུགས་རྩ་འཛིན་ཁྲིམས་ཡིག་ཏུ་གསལ་བའི་ཁྲིམས་ཀྱིས་ངོས་བཞེས་ལ་ཁྲིམས་ལུགས་ཀྱི་རྒྱུན་ཤེས་མི་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་འགྲེལ་ལོག་དང་། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་འདུའི་འགྲོ་ལུགས་དང་ལས་དོན་བྱེད་ཕྱོགས་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་དོན་ཚན་ ༥༡ པར་ལྟོས་མེད་བྱས་ཏེ། ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དང༌། ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གཞན་གཉིས་དུས་གཅིག་ཏུ་འཕོ་འགྱུར་གཏོང་རྒྱུའི་གྲོས་ཆོད་གྲོས་འཆར་ལ་གསང་བའི་འོས་བསྡུ་བྱེད་དུ་བཅུག་པ་བཅས་ནི་ཁྲིམས་མེད་ལུགས་མེད་ཀྱི་བྱེད་སྟངས་ཤིག་ཆགས་ཡོད་སྐོར་བཀོད་འདུག
ཡང་བསྒྲགས་གཏམ་གྱི་མཇུག་ཤོག་ནང་། སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་ཡིས་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་བྱ་རིམ་ཚུལ་མིན་སྤྱད་པ་དང༌། སྤྱི་འཐུས་རྣམས་ལོག་འཁྲིད་བྱས་མཐར། ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དང༌། ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གཞན་གཉིས་འཕོ་འགྱུར་གྱི་གྲོས་ཆོད་འཇོག་ཏུ་བཅུག་པ་ནི། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་དམངས་གཙོ་ཀ་བ་གསུམ་གྱི་ཡ་གྱལ་ཁྲིམས་ལུགས་དབང་འཛིན་རྨང་ནས་བསྒྱེལ་བ་ཞིག་ཡིན་སྐོར་དང་། རྒྱ་ཆེའི་མང་ཚོགས་ཀྱིས་དམངས་གཙོའི་ལམ་ལུགས་ལ་ཡིད་ཆེས་དང་། ཁྲིམས་ཀྱི་དབང་བསྒྱུར་ལ་འདུན་མོས་མ་ལྷོད་པར། སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཟིང་སློང་མི་ཡོང་བའི་འགན་ཁུར་བཞེས་ཐུབ་པ་ཡིན་ན། འཕྲལ་རྐྱེན་གེགས་བར་འདིའི་རིགས་ལས་སྒྲོལ་བའི་ཐབས་ལམ་གང་མགྱོགས་རྙེད་ངེས་ཡིན་སྐོར་གསུངས་འདུག
གསར་འགོད་པ། པ་སངས་ཚེ་རིང་། ཀླུ་མགོན་ཐར།
ཕལ་ཆེར་སྤྱི་འཐུས་གྲོས་ཚོགས་ནང་དབུས་བོད་མའི་ཁྲིམས་དང་སྒྲིག་གཞིའི་གནད་དོན་ཐོག་གོ་རྟོགས་ཧ་ཅང་ཞན་པའི་སྣང་བ་ཞིག་རང་བཞིན་གྱིས་སླེབས་སོང་། གང་ལ་ཟེར་ན་མང་གཙོ་ཀ་བ་གསུམ་གྱི་ཡ་གལ་ཆེ་མཐོ་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་ལ་བྱ་རིམ་སོགས་གང་མེད་པའི་ཐོག་ནས་དུས་ཡུན་ཐུང་ངུའི་ནང་འཕོ་འགྱུར་བཏང་བ་ནི་དབང་ཆ་བེད་སྤྱད་ནས་གང་བྱུང་བྱས་པ་ཙམ་ལས་ཕུགས་ལ་བསམ་བློ་གང་ཡང་བཏང་མིན་འདུག ཡག་ཤོས་བྱུང་ན་གཏན་འབེབས་ཟིན་པའི་ལས་དོན་ཐོག་བསྐྱར་ཞིབ་ཀྱི་ཐག་གཅོད་ཡང་དག་ཞིག་གནང་ཐུབ་ན་གོང་འོག་ཚང་མར་བློ་བདེ་བག་ཕེབས་ངོ་བར་ཕན་རླབས་ཆེ་བར་སྣང་།
ད་ལྟའི་སྤྱི་འཐུ་གྲོས་ཚོགས་འདི་ནི་སྒེར་ནད་འཁོན་ལན་བྱས་ས་ཞིག་ཆགས་འདྱག
སྤྱི་འཐུས་ཚོས་དམངས་གཙོའི་བོད་གཞུང་གི་སྒྲིག་གཞི་ལ་གཏོར་བརླག་མི་བྱེད་གང་འགྱོགས་སྒོས་སྤྱི་ཕན་གྱི་བྱ་བ་བཟངཔོ་སྒྲུབས་རོགས་ཞུུ་ཞུུ་ཞུུ་ཞུུ་ཞུུ་ཞུུ་ཞུུ་ཞུུ་ཞུུ་ཞུུ་ཞུུ་།
བོད་ཀྱི་བཅའ་ཁྲིམས་རིན་པོ་ཆེའི་ནང་འབྲེལ་ཡོད་འཕོ་འགྱུར་གྱི་བྱ་རིམ་སོགས་མེད་ན། ད་ལྟའི་འཕོ་འགྱུར་གྱི་ཐག་གཅོད་གང་གནང་བ་ཐམས་ཅད་ཐེ་ཚོམ་གྱི་གནས་ཁོ་ན་ཡིན་པར་ཆེས་གསལ། བྱ་རིམ་དེ་དག་བཅའ་ཁྲིམས་སུ་འཁོད་མེད་ཚེ་དེའི་ཐད་ལམ་ལུགས་ཤིག་དགོས་ངེས་ཅན་རེད། ཁྲིམས་ཞིབ་པ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་བོད་གཞུང་གི་སྲི་ཞུ་བའི་ཐུགས་འགན་བཞེས་ཏེ་ལོ་ངོ་བཅུ་ཕྲག་གསུམ་ཙམ་ཡོལ་ཟིན་པ་དང་། ཉམས་མྱུང་ཡོད་བཞིན་དུ་ཤེས་བཞིན་ནོར་འཁྲུལ་བྱེད་ག་ལ་སྲིད། གལ་ཏེ་བྱས་པའི་དབང་དུ་བཏང་ཡང་ཉིན་མོ་ཕར་བཞག་མཚན་མོའང་གཉིད་ག་ལ་ལོག་ཞེས་གསུང་སྟངས་ལ་མནོ་བསམ་ཞིག་བཏང་ན་གནས་ཚུལ་མང་དག་ཅིག་བདེན་པའམ་འུ་ཐུག་གིས་ངར་སྒྲ་བསྒྲགས་པ་ལྟ་བུར་ཚོར་སྣང་བྱུང། བློ་ཆུང་ཕྲན་གྱིས་བསམ་ཚུལ་ཞུས་པ་ཙམ་མོ།།
ང་ཚོའི་སྤྱི་འཐུས་དང་། ཆབ་་སྲིད་ཀྱི་འགོ་འཁ྄ིད་ཚོས་གསུང་བཤད་གནང་སྐབས་ང་ཚོར་མང་གཙོ་ཀ་བ་གསུམ་ཡོད་པ་དང་། དེ་ཡང་མང་ཚོ་ཚད་ལྡན་ཡོང་བར་ཆ་ལག་གལ་ཆེ་ཡིན་སྐོར་སོགས་ཡང་ཡང་འབོད་སྒྲོག་མཛད་ཀྱི་འདུག་ནའང་ད་རེས་སྤྱི་འཐུས་སྐབས་བཅུ་དྲུག་པའི་སྤྱི་འཐུས་སུམ་ཅུ་སོ་གཅིག་གིས་མང་མོས་རྒྱབ་སྐྱོར་འོག་མང་གཙོའི་ཀ་བ་གསུམ་ནས་ཀ་བ་གཅིག་དེ་ལས་སླ་པོར་སྟོར་སྒྱེལ་མཛད་པ་འདི་ང་ལྟ་བུའི་མི་དཀྱུས་མ་ཞིག་བློར་གཤོང་དཀའ་ལ། ང་ཚོའི་ལམ་ཕྱོགས་དེ་ག་པར་འགྲོ་ཡོང་སྙམ་པའི་སེམས་མི་བདེ་བ་ཞིག་ཆགས་སོང་།
ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གསུམ་ལ་ཡ་རབས་དང་བཟང་སྤྱོད་འདུག་པ་རྗེས་སུ་ཡིད་རངས་དང་བསྔགས་བརྗོད་ཡོད་ཞུ་གི་ཡོད་ལ་སྤྱི་འཐུས་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཐག་གཅོད་དེ་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་དང་སྒྲིགས་གཞི་ཁག་དང་ཕྱོགས་མཐུན་བྱུང་ཡོད་ཐོག་རྗེས་སུ་བསམ་ཚུལ་སྤེལ་ཆོག་པ་ཞུ་།
ནོར་བཅོས་ ཕྱོགས་མཐུན་བྱུང་ཡོད་མེད་ཐོག་།