བེ་རི་རིག་པའི་རྡོ་རྗེ།
{ནང་དོན་གནད་བསྡུས།} ཇོ་ནང་ཀུན་མཁྱེན་ཀུན་མཁྱེན་དོལ་པོ་སངས་རྒྱས། དེང་དུས་བལ་བོའི་རྒྱལ་ཁོངས་དོལ་པོར་སྐུ་འཁྲུངས། ནར་སོན་རྗེས་བོད་དབུས་སུ་ཕེབས་ནས་སློབ་གཉེར་མཐར་ཕྱིན་མཛད། དབུས་གཙང་གཉིས་སུ་གྲྭ་སྐོར་མཛད་པས་རྩོད་བྲལ་དུ་གྱུར་ཏེ་ཀུན་མཁྱེན་ཞེས་གྲགས། ཇོ་ནང་གི་གདན་ས་མཛད་ཅིང་། སྐུ་འབུམ་མཐོང་གྲོལ་ཆེན་མོ་གསར་བཞེངས་དང་འབྲེལ། གངས་ལྗོངས་སུ་སྔོན་ཆད་བྱུང་མ་མྱོང་བའི་རྒྱལ་བའི་བཀའི་དགོངས་འགྲེལ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་མཛད་དེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པར་སྐྱོན་བསྲེས་པ་དང་ལྷད་བཅུག་པ་རྣམས་གཙང་སེལ་གྱིས་རྒྱལ་བསྟན་དག་ཐེར་དང་བཀའ་བསྡུ་བཞི་བ་མཛད་པས། བོད་ཀྱི་ནང་བསྟན་ཆོས་ལུགས་ལ་འགྱུར་ལྡོག་དང་ཡར་རྒྱས་ཆེན་པོ་བྱུང་བའི་སྐོར་རོ།།
{གནད་ཚིག} ལུང་བསྟན། རྔ་བོ་ཆེའི་མདོ། གཞོན་ནུ་ལི་ཙ་བཱི། ཀ་ཡོ་རི། བན་ཚང་། དོལ་པོ་སངས་རྒྱས། རྫོགས་ལྡན། གཞན་སྟོང་དབུ་མ། བཀའ་བསྡུ་བཞི་བ། བསྲེས་ལྷད།
དེ་ཡང་འཇམ་དབྱངས་བླ་མ་འབའ་མདའ་བ་ཐུབ་བསྟན་དགེ་ལེགས་རྒྱ་མཚོའི་(༡༨༤༤-༡༩༠༤)ཞལ་སྔ་1ནས།
“རྔ་བོ་ཆེའི་མདོར་རྒྱལ་བའི་མཚན་འཛིན་ཅིང་།།
རྒྱལ་བའི་དགོངས་པ་མཐའ་དག་ཚུལ་བཞིན་དུ།།
མཁྱེན་པའི་སྐྱེས་བུ་མཆོག་ཏུ་ལུང་གིས་བསྔགས།།
མཐར་ཐུག་དབུ་མ་ཆེན་པོའི་ཤིང་རྟ་ཆེ།།
གངས་ཅན་མཁས་དང་གྲུབ་པ་ཡོངས་ཀྱི་དབུས།།
རྒྱུ་སྐར་དབུས་ན་ཉ་རྒྱས་ཟླ་བཞིན་འཕགས།།
རྒྱལ་བ་གཉིས་པ་ཀུན་མཁྱེན་ཇོ་ནང་པའི།།
བསྟན་པ་ཕྱོགས་ཀུན་ཡུན་རིང་འབར་གྱུར་ཅིག།”
ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར། བོད་གངས་རིའི་ལྗོངས་འདིར་ཀུན་མཁྱེན་དོལ་པོ་སངས་རྒྱས་ཞེས་ཡོངས་སུ་གྲགས་ཤིང་། རྒྱལ་བའི་དགོངས་པ་མཐའ་དག་ཚུལ་བཞིན་དུ་མཁྱེན་པའི་སྐྱེས་བུ་མཆོག་ཏུ་ཚད་མའི་ལུང་གིས་ཡང་ཡང་བསྔགས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་སྐུའི་བཀོད་པ་ཆོས་དབྱིངས་སུ་བསྡུས་ནས་མི་ལོ་ ༦༦༠ འཁོར་བའི་དུས་དྲན་ཆེད། 《དྲུག་བརྒྱ་དྲུག་ཅུའི་རྗེས་དྲན་》ཞེས་པའི་ཁ་བྱང་འོག་ཀུན་མཁྱེན་དོལ་པོ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་ཐར་ལ་ཕྱི་མིག་ཅིག་བལྟས་ན།
གཅིག ཀ་ཡོ་རིའི་འདབས་ཀྱི་གཞོན་ནུ།
ཐོག་མར་ངེས་དོན་མདོ་སྡེ་《འཕགས་པ་རྔ་བོ་ཆེ་ཆེན་པོའི་མདོ་》ཞེས་གྲགས་པ་འདིའི་དབུ་གཞུང་མཇུག་གསུམ། ཀུན་མཁྱེན་དོལ་པོ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་གྱི་སྐུ་ཚེའི་རྣམ་ཐར་དང་འབྲེལ་བ་དམ་ཟབ་ཡོད་པས། མདོ་འདི་དང་སྦྱར་ཏེ་ཅུང་ཟད་གླེང་འདོད་བྱུང་།
དེ་རིང་ནས་ཡར་བརྩིས་པའི་མི་ལོ་ ༢༥༥༠ ལྷག་གི་ཡར་སྔོན་ཞིག་ཏུ་བསྟན་པའི་བདག་པོ་སྟོན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ། རྒྱ་གར་མཉན་ཡོད་ཀྱི་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བར་བཞུགས་ཏེ། འཁོར་གྱི་གཙོ་བོ་འཕགས་པ་འོད་སྲུང་དང་། ཀུན་དགའ་བོ། ལི་ཙ་བཱི་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཐོང་ན་དགའ་བ་སོགས་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ཆེན་པོ་སྟོང་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུར་འཕགས་པ་རྔ་བོ་ཆེ་ཆེན་པོའི་མདོ་2གསུང་སྐབས། “བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དགའ་བོ་མདོ་འདི་ནི་ཟབ་ཅིང་རྟོགས་པར་དཀའ་བ། ཡིད་ཆེས་ཤིང་དད་པར་དཀའ་བ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསང་བ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་དགའ་བོ་དེའི་ཕྱིར་འོང་བ་དང་མ་འོངས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ལྷགས་པ་ལེགས་སོ་ལྷགས་པ་ལེགས་སོ་ཞེས་ཚིག་ཏུ་མ་བརྗོད་ཅིག” ཅེས་མདོ་སྡེ་འདིའི་ཐུན་མིན་ཟབ་ཁྱད་དང་། དེའི་སྣོད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནན་ཏན་དུ་བསྟན་ཅིང་། ཡང་། “བཀའ་སྩལ་པ། འོད་སྲུང་སེམས་ཅན་སྤུན་པ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་པ་དེ་དག་རྔ་བོ་ཆེ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་མདོ་འདི་ཉན་པར་འགྱུར་རོ།།” ཞེས་འཁོར་གྱི་ནང་དུ་ངེས་དོན་མདོ་སྡེ་འདིའི་སྣོད་མིན་གདུལ་བྱ་ཡོད་མེད་བརྟག་དཔྱད་བྱེད་དགོས་ཚུལ་བཀའ་བསྩལ།
དེ་བཞིན་དུ། འོད་སྲུང་ཆེན་པོས། “བཅོམ་ལྡན་འདས་འཁོར་འདི་ཐམས་ཅད་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུང་བ། ཚུལ་དང་མཐུན་པ་ལགས་ཏེ། འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ན་དེ་དག་ནི་ཙན་དན་གྱི་སྙིང་པོ་འདྲ་བ་ཤ་སྟག་ལགས་སོ།།” ཞེས་འཁོར་དག་པ་འབའ་ཞིག་ཡིན་ཚུལ་ཞུས་པས། ཡང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་3ཀྱིས། “འདི་ལྟ་བུའི་མདོ་སྡེ་རྒྱ་ཆེན་པོ་མཆོག་བོར་ནས་མདོ་སྡེ་གཞན་མི་སྒྲོག་པའི་ཤེས་རབ་ཅན། གང་དུ་སངས་རྒྱས་རྟག་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་གཞན་ཡང་སྒྲོག་ཅིང་མི་སྤོང་བ། བརྟན་པ། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བས་སྟོང་པ་སྟོང་པ་མ་ཡིན་གྱི། འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ། ཐེར་ཟུག་མཆོག་གི་གཞི་དེ་འདོད་པ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་བརྟེན་པ་དག་སྟེ། ཡོན་ཏན་ལྷག་མ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བོ།། འོད་སྲུང་དེ་ལྟ་བས་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་ལན་གཉིས་ལན་གསུམ་དུ་ཡང་འཁོར་སོལ་ཞིག” ཅེས་དང་།
ཡང་4། “འོད་སྲུང་དེ་བཞིན་དུ་ངའི་ཉན་ཐོས་དགེ་སློང་དང་། དགེ་སློང་མ་དང་། དགེ་བསྙེན་དང་། དགེ་བསྙེན་མ་ལ་བསླབ་པ་ལེགས་པར་ཇི་ལྟར་བཅས་པ་ལ་ལེགས་པར་བསླབས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་དང་། སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པས་བསྡམས་པ་དང་། འདུལ་བའི་ཆོ་ག་དང་། སྤྱོད་ཡུལ་ལ་གནས་པ་དེ་དག་ལ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ལྷ་དང་མིའི་བདེ་བ་སྦྱིན་པར་མཛད་དོ།། དེ་ལས་གཞན་པའི་ཕུང་པོའི་བདུད་དང་། ཉོན་མོངས་པའི་བདུད་དང་། འཆི་བདག་གི་བདུད་དང་། ལྷའི་བུའི་བདུད་ཕམ་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ལ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞིའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཅོད་པན་འཆིང་བར་མཛད་དོ།། དེ་ལས་གཞན་པའི་རྒྱ་ཆེན་པོ་ལ་ལྷག་པར་མོས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོའི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་རྟག་པ་དང་། བརྟན་པ་དང་། ཞི་བ་དང་། ཐེར་ཟུག་པ་འདོད་པའི་སེམས་ཅན་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ལ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དབང་བསྐུར་བའི་ཅོད་པན་འཆིང་བར་མཛད་དོ།། འོད་སྲུང་དེ་བཞིན་དུ་ཁྱོད་ཀྱང་དེ་རིང་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དབང་བསྐུར་བའི་ཅོད་པན་བཅིངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོའི་སྤྱན་སྔ་ནས་རྔ་བོ་ཆེ་ཆེན་པོའི་མདོ་འདི་འབྱིན་པར་འགྱུར་རོ།། དེ་ལྟ་བས་ན་འོད་སྲུང་ཁྱོད་ཀྱིས་ཀྱང་ད་ནི་ང་འདས་ནས་མདོ་འདི་འབྱུང་བར་རིགས་སོ།།” ཞེས་རྒྱུད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་གདུལ་བྱ་ཁྱད་པར་ཅན་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྟོང་གཞི་དོན་དམ་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་རྟག་བརྟན་ཐེར་ཟུག་མཆོག་གི་གཞི་མ་སྦས་ཤིང་གསལ་བར་བསྟན་པ་མ་ཟད། མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་གཞོན་ནུ་ལི་ཙ་བཱི་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཐོང་ན་དགའ་བ་དེ་ཉིད་མདོ་སྡེ་འདི་ཉིད་འཆད་པའི་སྐྱེས་བུ་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་ཚུལ་ལུང་གིས་གསལ་བར་བསྟན་པ་ནི།
ཡང་། མདོ་དེ་ཉིད་5ལས། “དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཡང་འོད་སྲུང་ཆེན་པོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ།། འོད་སྲུང་ཁྱོད་ནི་ཞིང་སྲུང་བ་ལྟ་བུར་མ་ནུས་ཏེ། ཞིང་སྲུང་བཞིན་དུ་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་གཞོན་ནུས་མདོ་འདི་ཐམས་ཅད་མཉན་ནས་ལུས་ལ་ཐོགས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་དུ་མངོན་སུམ་དུ་འབྱིན་པར་འགྱུར་རོ།། དེ་ནི་ངས་ས་བདུན་པ་ལ་བཞག་སྟེ་མི་ཕལ་བ་ཞིག་ཏུ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ནས་གང་གི་ཚེ་ལོ་བརྒྱད་ཅུ་པ་ལ་བསྟན་པ་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་དེའི་ཚེ་ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་ཡུལ་མུ་རུན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ན་ཆུ་བོའི་འགྲམ་ལ་བརྟེན་པའི་གྲོང་ཁྱེར་དམག་གིས་མི་ཚུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། ཉེ་བའི་གྲོང་ཁྱེར་ཕྲེང་བ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བར་ཀ་ཡོ་རི་ཞེས་བྱ་བའི་རིགས་རྒྱུད་དེར་སྐྱེས་ནས་ངའི་མིང་འཆང་བའི་དགེ་སློང་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཏེ།” ཞེས་མདོ་སྡེ་འདི་ཉིད་ཚུལ་བཞིན་འཆད་པའི་སྐྱེས་བུ་མཆོག་དེ་མ་འོངས་པར་གང་དུ་འཁྲུངས་པའི་ཡུལ་དང་། རིགས་དང་། དུས་དང་། མཚན་སོགས་གསལ་བར་ལུང་གིས་བསྟན་པ་མ་ཟད། བཻ་རོའི་རྣམ་ཐར་འདྲ་འབག་ཆེན་མོ་ལས་6ཀྱང་།
“བདག་གི་སྤྲུལ་བ་ཀུན་མཁྱེན་ཇོ་ནང་ཞེས།།
བོད་ཁམས་འདི་ན་མཁས་ཤིང་གྲུབ་བརྙེས་པའི།།
བསྟན་པའི་སྲོག་འཛིན་མདོ་སྔགས་བདག་པོར་འགྱུར།།”
ཞེས་དང་། ཡང་། གཏེར་ཆེན་པདྨ་གླིང་བའི་ཨུ་རྒྱན་བཀའ་ཐང་7ལས།
“དོལ་པོའི་ཡུལ་ནས་མཁར་ཆེན་དཔལ་དབང་དང་༔
ལོ་ཆེན་གཙང་པ་རིངས་མོའི་སྤྲུལ་བ་ནི༔
རོག་ཚང་ཇོ་ནང་ཞེས་པའི་མགོན་གནས་སུ༔
དོལ་བུ་སངས་རྒྱས་ཀུན་དགའ་ལེགས་ཞེས་འབྱུང་༔
མདོ་རྒྱུད་ཀུན་གསལ་སྙིང་པོའི་དོན་ལྡན་འབྱུང་༔”
ཞེས་མདོ་དང་བསྟན་བཅོས་དུ་མ་ནས་ཡང་ཡང་ལུང་གིས་གསལ་བར་བསྔགས་པ། ཀུན་མཁྱེན་དོལ་པོ་སངས་རྒྱས་ཞེས་འཇིག་རྟེན་འདིར་ཉི་མ་དང་ཟླ་བ་ལྟར་ཡོངས་སུ་གྲགས་པ་དེ་ཉིད། ཕྱི་ལོ་ ༡༢༩༢ ལོར་དོལ་པོ་གྲུ་བཞིའི་གནས་ཀྱི་ལྟེ་བ་ཀ་ཡོ་རི་ཞེས་གྲགས་པའི་འདབས། བན་ཚང་སྡེ་བའི་སའི་ཆ། སུམ་མདོའམ་དེང་སང་སྤུ་མདོར་འབོད་པ་རུ་ངམ་རིང་གྲགས་པའི་རྒྱལ་རྒྱུད་ཡབ་ནམ་སྟོན་ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་དང་། བླ་མ་སྐྱི་སྟེངས་པའི་གཅེན་མོ་ཡུམ་ཚུལ་ཁྲིམས་རྒྱན་གཉིས་ཀྱི་སྲས་སུ་སྐུ་འཁྲུངས། གཅེན་མོ་རིན་ཆེན་དབྱིངས་དང་། གཅུང་མོ་བསོད་ནམས་དབྱིངས། བསོད་ནམས་ལྕམ་སྟེ་སྐུ་སྲིང་གསུམ་དང་། གཅུང་བོ་རྡོ་རྗེ་རྒྱལ་མཚན་བཅས་མིང་སྲིང་ལྔ་ལས་ཁོང་གཉིས་པ་ཡིན།
ཁོང་གི་གདུང་རུས་ནི་ནམ་ཡིན། མེས་པོའི་སྐུ་གཟུགས་རིང་བས་ནམ་རིང་ཞེས་གྲགས་ཤིང་། ཡབ་ཀྱི་རྟེན་སྔགས་འཆང་ཡིན་པས་ཀུན་གྱིས་ངམ་སྟོན་ཞེས་འབོད། ཆོ་འབྲང་ངམ་ཡུམ་གྱི་རུས་རྒྱུད་ནི་སྐྱི་ཡིན་པར་ངེས་ཏེ། དོལ་པོའི་ཕྱོགས་སུ་སྐྱི་ཟེར་བའི་རུས་རྒྱུད་དེ་གྲགས་ཆེ་ཞིང་། སྐྱི་སྟོན་འཇམ་དབྱངས་གྲགས་པ་དང་། སྐྱི་སྟོན་ཚུལ་ཁྲིམས་སྙིང་པོ་སོགས་སྐྱིའི་རིགས་སུ་འཁྲུངས་པ་འམ། ཡང་ན་སྐྱི་ཞེས་པའི་སར་འཁྲུངས་བས་སྐྱི་སྟོན་ཞེས་གྲགས་པ་ཡིན་ཆོག་ལ། ད་ལྟའི་ཆར་ཡང་དོལ་པོ་རུ་སྐྱི་བ་ཞེས་པའི་ལུང་བ་ཞིག་ཀྱང་ཡོད་ཟེར། དེས་ན་བླ་མ་སྐྱི་སྟེངས་པ་དང་སྐྱི་སྟེངས་དགོན་པ་ཡང་དེ་ལྟར་ཐོགས་པ་ཡིན་སྲིད། གང་ལྟར་དེ་རིང་སྟེ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༡ ནས་ཡར་བརྩིས་ན། ཁོང་འཇིག་རྟེན་དུ་ཕེབས་ནས་མི་ལོ་ཧྲིལ་བོ་ ༧༢༩ དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ལོ་གྲངས་ ༦༦༠ འདས།
གཏེར་ཆེན་པདྨ་གླིང་པའམ་(༡༤༥༠-༡༥༢༡)ཨོ་རྒྱན་པདྨ་གླིང་བ་ནི། ཀུན་མཁྱེན་ཀློང་ཆེན་རབ་འབྱམས་པའི་སྤྲུལ་སྐུར་གྲགས་ཤིང་། ཨོ་རྒྱན་རིན་པོ་ཆེས་ཞལ་དངོས་སུ་བསྟན་ནས་བྱིན་གྱིས་བརླབས། གཏེར་ཁ་ཆེན་པོ་བརྒྱ་རྩ་བརྒྱད་ཀྱི་ཁ་བྱང་ཕྱག་ཏུ་བསྩལ་སའི་གཏེར་ཆེན་ཞིག་ཡིན། ཁོང་ཀུན་མཁྱེན་དོལ་པོ་སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ལོ་གྲངས་ ༨༨ འདས་རྗེས་གཞི་ནས་འཁྲུངས་པ་ཡིན་པས། ཁོང་གིས་གཏེར་ལུང་ནས་ཀུན་མཁྱེན་དོལ་པོ་སངས་རྒྱས་ལུང་གིས་བསྟན་ཚུལ་ཅི་ཡིན་སྙམ་ན། སྤྱིར་བཏང་གཏེར་ཆོས་ཟེར་བ་ནི་གུ་རུ་རིན་པོ་ཆེས་གནས་ཆེན་རྣམས་སུ་གཏེར་དུ་སྦས་ཤིང་། ཕྱིས་སུ་དུས་བབ་གཏེར་སྟོན་རྣམས་ཀྱིས་གཏེར་ནས་བཏོན་པ་ཞིག་རེད། དཔེར་ན་ཏུན་ཧོང་བྲག་ཕུག་ནས་རྙེད་པའི་གནའ་བོའི་ཡིག་རྙིང་ལྟ་བུ་རེད་ཅེས་བཤད་ཀྱང་ཆོག དེར་བརྟེན་གཏེར་སྟོན་ཕལ་མོ་ཆེའི་གཏེར་གྱི་ལུང་བྱང་དུ་གཏེར་སྟོན་རང་ཉིད་ཀྱང་ལུང་གིས་བསྟན་ཡོད། དེས་ན་ཨོ་རྒྱན་བཀའ་ཐང་དུ་ཀུན་མཁྱེན་དོལ་པོ་སངས་རྒྱས་ལུང་གིས་བསྟན་པ་ནི། དོན་ལ་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོས་ལུང་གིས་བསྟན་པ་ཡིན་པར་ཤེས་བར་བྱའོ།།
དོལ་པོ་གྲུ་བཞི་ནི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་མངའ་རིས་སྐོར་གསུམ་ནང་གི་སྤུ་རང་དང་། གློ་བོ། ཡ་རྩེ་འཛུམ་ལང་བཅས་ཀྱི་ཆབ་འབངས་སུ་གནས་མྱོང་། དུས་རབས་ ༡༠ ནས་ཡར་ཀླུང་རྒྱལ་རྒྱུད་ཀྱིས་མངའ་རིས་སྐོར་གསུམ་བདག་གིར་བཞེས་རྗེས་དོལ་ཕྱོགས་གྲུ་བཞི་ཡོངས་རྫོགས་སྤུ་རང་གི་རྒྱལ་པོ་བཀྲ་ཤིས་མགོན་གྱི་ཆབ་འབངས་སུ་གྱུར། དེ་རྗེས་དུས་རབས་ ༡༡ པར་དོལ་པོ་དང་གློ་བོ་གཉིས་ཡ་རྩེ་རྒྱལ་པོའི་མངའ་འོག་ཏུ་ཚུད། དུས་རབས་ ༡༣ པར་གུང་ཐང་གི་རྒྱལ་པོ་མགོན་པོ་ལྡེས་དོལ་པོ་དང་གློ་བོ་གཉིས་ཡ་རྩེ་རྒྱལ་པོའི་དབང་འོག་ནས་འཕྲོག་སྟེ། ལས་བརྒྱ་ཚོ་བཅུ་གསུམ་གྱི་ཁོངས་སུ་བཅུག་ཅིང་། དེ་རྗེས་ཁྲི་སྐོར་བཅུ་གསུམ་གྱི་ཁོངས་སུ་བཅུག་པར་གྲགས། དུས་རབས་ ༡༤ པར་གུང་ཐང་གི་རྒྱལ་པོ་བསོད་ནམས་ལྡེས་སྤུ་རང་དབང་དུ་སྡུད་སྐབས་དམག་དཔོན་ཁྲི་པ་བྱིར་མའི་གཅུང་པོ་ཆོས་སྐྱོང་འབུམ་གྱིས་མཛད་རྗེས་བཞག་པའི་བྱ་དགའ་རུ་ཁོང་ཉིད་དོལ་པོ་དང་གློ་བོའི་མི་དཔོན་དུ་བསྐོས། དུས་རབས་ ༡༥ ནང་དོལ་པོ་ར་ནག་རྒྱལ་པོ་ཟེར་བ་ཞིག་གིས་རྒྱུད་འཛིན་བྱས་མོད། མཐར་གློ་བོར་ཤོར་ཞིང་རྒྱལ་པོ་ཤར་ནུབ་གཉིས་(འཛུམ་ལང་རྒྱལ་པོ་དང་གློ་བོ་རྒྱལ་པོར་གོ)ཀྱི་འབངས་སུ་གྱུར།
དེ་རྗེས་ཕྱི་ལོ་ ༡༧༦༩ ལོར་གོར་ཁཱའི་རྒྱལ་པོ་(༡༧༢༣-༡༧༧༥)ཡམ་བུས་(ནཱ་རཱ་ཡན)རྒྱལ་སྲིད་བཟུང་དུས་དོལ་ཕྱོགས་གྲུ་བཞི་ཡོངས་རྫོགས་བལ་པོའི་དབང་འོག་ཏུ་བཅུག་པས། དེང་སྐབས་བལ་བོ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ས་ཁོངས་སུ་གཏོགས་ལ། བལ་བོར་མངའ་སྡེ་བཅུ་བཞི་དང་། རྫོང་ཁག་དོན་ལྔ་ཡོད་པའི་ནང་གི་ཀརྞ་ལཱི་མངའ་སྡེ་(Karnali Province)དང་། དོལ་པ་རྫོང་(Dolpa District)གི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་ཤིང་། བལ་བོ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ནུབ་བྱང་མཚམས་དང་། བོད་ཀྱི་འབྲོང་པ་རྫོང་གི་མངའ་ཁུལ་ནག་ཆུ་དང་འདབ་འབྲེལ་དུ་ཡོད།
ཀརྞ་ལཱི་མངའ་སྡེ་དང་། དོལ་པ་རྫོང་གཉིས་བལ་ཡུལ་གྱི་མངའ་སྡེ་དང་རྫོང་ཆེ་ཤོས་གཉིས་ཡིན་ལ། རྫོང་སྤྱིའི་རྒྱ་ཁྱོན་ལ་སྤྱི་ལེ་ ༧༨༨༩ དང་། མཚོ་འཕགས་ ༣༥༠༠ ཙམ་ཡིན། དོལ་པོར་ཡུལ་སྡེ་ ༣༢ དང་མི་གྲངས་ ༩༠༠༠ མ་ཟིན་ཙམ་ཡོད། ས་ཁུལ་དེ་དག་ཏུ་གནའ་བོའི་ཆོས་རིག་གི་དྲི་བསུང་ཐུལ་བས་དེང་སྐབས་བོད་རིག་པའི་ཞིབ་མཇུག་པ་ཚོས་ཤངས་ཀྱི་འདབ་མ་དབང་མེད་དུ་གཡོ་སའི་ཡུལ་གྲུ་ཉམས་དགའ་བ་ཞིག་ཡིན། དེང་སྐབས་སྡེ་ཁག་གསུམ་དུ་བགོས་ཡོད། ཤེལ་ཕུག་སུམ་མདོ་གྲོང་སྡེ་དང་། ཚྭ་དགའ་གྲོང་སྡེ། དོལ་པོ་བུདྡྷ་(Dolpo Buddha)གྲོང་སྡེ་གསུམ་ཡིན་ཞིང་། སྐུའི་འཁྲུངས་ཡུལ་ཀ་ཡོ་རི་དོལ་པོ་བུདྡྷ་གྲོང་སྡེའི་ཁུངས་སུ་གཏོགས།
བན་ཚང་(Ban-Tshang)ཞེས་ཐོགས་དོན་ནི། སྡེ་བ་དེར་བན་བོན་གཉིས་ལས་བན་ལུགས་འཛིན་པ་མང་པོ་འདུས་སྡོད་བྱས་ཡོད་པས་བོན་ཕྱོགས་ནས་བན་ཚང་ཞེས་འབོད། གནས་ཆེན་ཀ་ཡོ་རི་ནི་དོལ་པོ་བན་ཚང་གི་ཤིང་སྨིན་(Shimen)སྡེ་བར་ཡོད་ལ། ད་ལྟའི་ཆར་ཡང་དོལ་པོའི་ཡུལ་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཀ་ཡོ་རི་ཞེས་འབོད་ཅིང་གནས་ཆེན་དུ་བརྩི། ད་ལྟ་ཡང་གནས་སྐོར་བྱེད་མཁན་ཡང་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་གྲགས། འཁྲུངས་གཞིས་སུ་ཀུན་མཁྱེན་དོལ་པོ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཕྱག་བཏབ་པའི་སྤུ་དགོན་པ་དང་། སྐུ་གཟུགས་མཆོད་རྟེན་ཞུ་བའི་བྱིན་རླབས་ཅན་ཞིག་ཀྱང་ད་ལྟ་མཇལ་རྒྱུ་ཡོད།
དུས་སྐབས་དེ་ནི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་མཚོན་ན། མཁས་དབང་ཆེས་མང་དུ་བཞུགས་པའི་དུས་སྐབས་ཤིག་དང་། ས་སྐྱའི་དཔོན་ཆེན་ཨག་ལེན་གྱིས་དམག་དཔོན་བྱས་པའི་དབུས་གཙང་གཉིས་ཀྱི་དམག་དཔུང་གིས་འབྲི་གུང་ལ་དཔུང་འཇུག་བྱས་ནས། འབྲི་གུང་ཐེལ་གྱི་ལྷ་ཁང་ཆེན་མོ་མེར་བསྲེགས། སྐྱ་སེར་བསྡོམས་པས་མི་གྲངས་ཁྲི་གཅིག་ཙམ་གྱི་ཚེ་སྲོག་ཤོར་ཞིང་། ཕག་གྲུར་ཁྲིམས་འཁྱོག་དང་སྡང་ཟུག་ཆེན་པོ་བྱེད་བཞིན་པའི་སྒང་དང་། ཕྱོགས་གཅིག་ནས་ས་སྐྱའི་སྲིད་དབང་ཉམས་རྒུད་དུ་ཕྱིན་ཐོག རིགས་སྲས་རྣམས་ཀྱིས་རང་རང་གི་བདག་མོའི་ཕྱོགས་འཛིན་བྱས་རྐྱེན། གདུང་རྒྱུད་ནང་ཁུལ་དུ་རྣོ་ངར་ཅན་གྱི་འགལ་ཟླ་བྱུང་ནས་མཐར་བླ་བྲང་ཁག་བཞིར་གྱེས་ཤིང་། སྲིད་དབང་གི་མཇུག་མ་བསྡུས་ཙམ་སྟེ། ཁྲི་དཔོན་བཅུ་གསུམ་ལས་ལ་སྟོད་བྱང་བདག་ཁྲི་དཔོན་བཞི་བ་སི་ཏུ་རྡོ་རྗེ་མགོན་པོའི་(༡༢༩༨-༡༣༤༤)དུས་སྐབས་དང་ཁེལ་འདུག་ལ། ཁོང་གི་སྐུ་ཚེའི་སྨད་ཙམ་ལ་ཕག་གྲུས་(༡༣༥༤)བོད་ཀྱི་སྲིད་དབང་བཟུང་། འདི་དག་ཞོར་འཕྲོས་སོ།།
སྨྲ་ཤེས་ཙམ་ནས་མ་ཎི་སོགས་གཟུངས་སྔགས་དུ་མ་ཐུགས་ཐོག་ནས་འདོན། ཡབ་ཡུམ་གྱི་དྲུང་ནས་དབྱངས་གསལ་སྦྱོར་ཀློག་དང་ཡིག་བྲིས་སོགས་མཐར་ཕྱིན་པ་བསླབས། དགུང་ལོ་གསུམ་ལ་ཕེབས་སྐབས། སྐུ་ཞང་བླ་མ་སྐྱི་སྟེངས་པ་ཆེན་པོས་མཚན་ཤེས་རབ་མགོན་དུ་བཏགས། དགུང་ལོ་དྲུག་ལ་ཕེབས་སྐབས་ཁོང་གི་མདུན་ནས་འཇམ་དཔལ་དབང་མོ་ཆེ་ཞུས་ཤིང་སྒྲུབ་པ་མཛད་པས། འཇམ་དབྱངས་དམར་པོ་དངོས་སུ་མཇལ་ཞིང་པོ་ཏིའི་ཆར་བབ་པའི་གཟིགས་སྣང་བྱུང་།
དགུང་ལོ་བཅུ་(༡༣༠༡)བར་ཡབ་ཡུམ་གྱི་ཞལ་བཀོད་ལྟར་གསང་སྔགས་རྙིང་མའི་མཁས་ཆེན་བྱང་ཆུབ་སེངྒེ་དང་། དེའི་ཐུགས་སྲས་སྟག་ཤམ་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་བཟང་པོ་གཉིས་ལས་ཡང་དག་སོགས་སྔ་འགྱུར་རྙིང་མའི་ཆོས་སྐོར་མང་དུ་གསན་ཞིང་ཟབ་དོན་དུ་མ་ཐུགས་སུ་ཆུད། ཞོར་དུ་ཐུན་མོང་རིག་གནས་ཁག་ལ་ཡང་གསན་སྦྱོང་མཛད། སྟག་ཤམ་པའི་སྒྲུབ་གྲྭའི་ཤུལ་ད་ལྟའི་ཆར་ཡང་ཀ་ཡོ་རིའི་ངོས་སུ་མཇལ་རྒྱུ་ཡོད་ལ། སྒྲུབ་གྲྭའི་ཤུལ་དེ་དོལ་པོ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་རྩམ་པ་གཡར་སའི་གནས་རེད་ཅེས་དོལ་པོའི་ཡུལ་མི་ཚོར་བཤད་སྲོལ་ཡང་འདུག
སྔ་མོ་ནས་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་དགོངས་ཀྱང་ཡབ་ཡུམ་གྱིས་ཁྱིམ་འཛིན་བྱེད་དགོས་གསུངས་པས་རེ་ཞིག་ཁྱིམ་དུ་བཞུགས། བཅུ་གཅིག་པ་ལ་གསང་སྟབས་ཀྱིས་སྐྱི་སྟེངས་དགོན་(དོལ་པོར་ཡོད།)དུ་ཕེབས། མཁན་པོ་སྐྱི་སྟོན་ཚུལ་ཁྲིམས་སྙིང་པོ་དང་། སློབ་དཔོན་ཟེ་ཕུག་པ་ལས་རབ་ཏུ་བྱུང་། མཚན་ཤེས་རབ་རྒྱལ་མཚན་དཔལ་བཟང་བོར་གསོལ། མཁན་པོའི་མདུན་ནས་དགེ་ཚུལ་གྱི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་ལྔ་བཅུ་བ་དང་། འཇམ་དཔལ་གསང་ལྡན་གྱི་དབང་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་སྡོམ་སོགས་མནོས། དགུང་གྲངས་བཅུ་བདུན་ཐོག་སྐྱི་སྟོན་འཇམ་དབྱངས་གྲགས་པ་རྒྱལ་མཚན་ཡ་རྩེར་ཕེབས་ཞོར་སྐྱི་སྟེངས་དགོན་དུ་བྱོན་སྐབས། ཚད་བསྡུས་དང་། ཕྲེང་བ་སྐོར་གསུམ། རྡོ་རྗེ་ཕྲེང་བའི་གར་ཐིག་སོགས་བསླབས་པས་ཚེགས་མེད་དུ་མཁྱེན། མཁས་གྲུབ་ཆེན་པོ་ཞིག་འོང་བར་འདུག་གསུངས་ནས་ཤིན་ཏུ་དགྱེས།
གཉིས། སློབ་གཉེར་གྱི་བཞུད་ལམ།
དགུང་གྲངས་བཅོ་བརྒྱད་ཐོག་སླར་ཡང་སྐྱི་སྟེངས་དགོན་དུ་ཕེབས་སྐབས། བླ་མ་སྐྱི་སྟོན་པ་ཡ་རྩེ་རྒྱལ་པོའི་བླ་མར་བྱོན་ནས་ཕྱིར་གློ་བོར་ཕེབས་པ་གསན་པས། གློ་བོ་བསམ་རྫོང་དུ་འགྲོ་བའི་འགྲུལ་བ་སྐོར་ཞིག་ལ་ཤོག་བུ་ཆག་པ་གཅིག་བསྐུར། ཕྱིར་ཁྱིམ་དུ་ཕེབས་ནས་མཁན་པོས་ཡུལ་གཞན་དུ་མངགས་ཚུལ་གྱིས་སྟག་ཤམ་པའི་ཉེ་གནས་ལ་རྩམ་པ་བྲེ་ལྔ་བསྐྱིས། དར་ཡུག་འགའ་ཞིག་དང་། ཟངས་ཆེ་བ་ཅིག་བསྣམས་ནས་གཅིག་པུར་འགྲུལ་བ་དེ་དག་གི་རྗེས་བསྙེགས། གློ་བོ་ལ་དབྱིན་སྐད་དུ་(Mustang)ཟེར། བལ་བོར་རྫོང་དོན་ལྔ་ཡོད་པའི་ཁོངས་ཀྱི་གཅིག་ཡིན། བསམ་རྫོང་(Jomsom)ངམ་དེང་སང་རྫོང་གསམ་(རྫོང་གསར་བ།)པར་འབོད། གློ་བོ་རྫོང་གི་ལྟེ་གནས་ཡིན་ལ། གློ་བོ་སྨད་ཀྱི་ཆར་གཏོགས་ཤིང་། སྙེ་ཤང་དང་དོལ་པོ་གཉིས་ཀྱི་བྱང་ཤར་ཕྱོགས་སུ་ཡོད།
དོལ་པོ་ནས་གློ་བསམ་རྫོང་བར་ལམ་ཐག་རིང་ཁར་ཕེབས་ལམ་མི་བདེ་བ་མ་ཟད། ལམ་དུ་འབྲོག་ཁྱིས་ཞབས་ལ་རྨུགས་པ་དང་། ད་དུང་སྤྱང་ཁུས་མི་བཟས་པའི་གནས་ཚུལ་ཡང་གསན་པས་འཇིགས་སྣང་གིས་མཚན་མོར་རྩྭ་ཕུང་དང་། ཤིང་གསེབ་སོགས་སུ་གཟིམ་སྐབས་མདུན་དུ་རྡོ་སྤུངས་བརྒྱབས་ནས་སྦྱང་ཁུར་རྒོལ་འཛིང་གི་སྟ་གོན་གནང་བ་སོགས་འོ་བརྒྱལ་མང་དུ་མྱང་ཡང་ཡབ་ཡུམ་གྱི་བཀའ་བཅག་པའི་ལན་དགོངས་ནས། ཡབ་ཡུམ་གྱི་ཕྱོགས་སུ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་མཐོལ་བཤགས་ཕུལ། ཉིན་མཚན་དྲུག་གི་རྗེས་འགྲུལ་བ་དེ་དག་གི་རྗེས་ཆོད་ནས་མཉམ་པོར་བསམ་རྫོང་དུ་ཕེབས། བླ་མ་སྐྱི་སྟོན་པའི་དྲུང་དུ་ཚད་བསྡུས་སོགས་ལ་ཐུགས་གཉེར་མཛད་པས་ཚེགས་མེད་དུ་མཁྱེན། སྐྱི་སྟོན་པ་ས་སྐྱར་ཕེབས་རྗེས་ལོ་གཉིས་ཙམ་རིང་སློབ་དཔོན་ཤེར་བཟང་བ་དང་། གཞོན་བཟང་བ་གཉིས་ལས་རྣམ་ངེས་སོགས་ལ་སྦྱང་བརྩོན་མཛད།
དགུང་ལོ་ཉེར་གཅིག་(༡༣༡༢)ཐོག་བླ་མ་སྐྱི་སྟོན་པ་ཆེན་པོས་ས་སྐྱར་ཤོག་གསུངས་པ་ལྟར་དེར་ཕེབས། ཁོང་གི་དྲུང་ནས་ཕར་ཚད་མངོན་གསུམ་དུས་གཅིག་ལ་བསླབས། གྲོགས་རྣམས་ཀྱིས་གཅིག་ལ་དྲིལ་བ་འཐད་ཟེར་ཡང་། མ་གསན་པར་ད་དུང་དེའི་སྟེང་དུ་སྤྱོད་འཇུག་དང་། སངས་རྒྱས་ཐོད་པ། རྡོ་རྗེ་ཕྲེང་བའི་རྒྱུད་རྣམས་བསྣན་ནས་ཆིག་སྒྲིལ་མཛད་ཅིང་། ཐུགས་བརྩོན་ཆེན་པོས་སློབ་གཉེར་གནང་ཐོག གཞུང་རེ་རེར་གསར་བཤད་མཛད་པས་མཁས་གྲགས་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བ་བྱུང་།
གཞན་ཡང་བདག་ཉིད་བཟང་པོ་དཔལ་དང་། ཏི་ཤཱི་ཀུན་བློ། མཁན་པོ་བློ་གྲོས་བསྟན་པ། སྟེང་ཆེན་པ་འོད་མཛེས། ཤཱཀྱ་འབུམ། ཤར་བ་སེང་གེ་དཔལ་རྣམས་ཀྱི་དྲུང་ནས་ཕར་ཚད་མངོན་གསུམ་དང་། སློབ་དཔོན་རིན་ཡེའི་དྲུང་དུ་རྡེའུའི་བཅུད་ལེན་སོགས་ཁ་ཟས་རྒྱུན་གཅོད་ཀྱི་གདམས་ངག་སྤྱོད་བཞིན་དུ། བླ་མ་སྐྱི་སྟོན་པའི་མདུན་ནས་དབང་རྗེས་གནང་དང་། བཤད་ཁྲིད་མན་ངག རིགས་གཏེར། བརྟག་གཉིས། ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་རིགས་ཚོགས་དང་བསྟོད་ཚོགས། བྱམས་ཆོས་སྡེ་ལྔ་སོགས་ལ་ལོ་ཕྱེད་དང་གཉིས་རིང་གསན་བསམ་མཐར་ཕྱིན་པ་གནང་། བཤད་གསར་མཛད་པས་སྔར་ལས་ལྷག་པའི་མཚན་སྙན་རྒྱས། བཀའ་རྒྱས་འབྲིང་བསྡུས་གསུམ་སོགས་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་མདོ་རྣམས་ཡུད་ཙམ་གསན་པས་ཐམས་ཅད་ཐུགས་སུ་ཆུད། གླིང་སྟོན་ཤཱཀྱ་གཞོན་ནུ་དང་། གུང་ཐང་པ་དོན་འགྲུབ། བླ་མ་རྒྱ་སྟོན་བསོད་ནམས་རིན་ཆེན། གནས་རྙིང་དཀའ་བཞི་པ། ཞ་ལུ་བ་བྱང་སྟོན། ཁྲོ་ཕུ་བ་རིན་ཐིགས་པ། བླ་མ་ཆོས་པ། ཟུར་ཆོས་པ་ལ་སོགས་མཁས་པ་བརྒྱ་ཕྲག་མང་པོ་དང༌བགྲོ་གླེང་མཛད་ཅིང་། ལུང་རིགས་ཀྱིས་ཕམ་པར་མཛད་པས་མཁས་པའི་གྲགས་པ་ཕྱོགས་ཀུན་ཏུ་ཁྱབ།
དགུང་གྲངས་ཉེར་གསུམ་ཐོག་ས་སྐྱའི་དཔྱིད་ཆོས་སྐབས་ཚོགས་ཆེན་ཤར་སྒོའི་སྟེང་ནས་ཟླ་བ་གཉིས་རིང་། བླ་མ་དགེ་བཤེས་འདུས་ཚོགས་སྟོང་ཕྲག་ཙམ་ལ་སྔ་དྲོ་ཕར་མངོན་གཉིས། ཕྱི་དྲོ་རྣམ་ངེས་བསྡུས་པ་གཉིས་བཅས་ཀྱི་བཤད་སྟོན་མཛད་པས། ཀུན་གྱིས་དེ་སྔོན་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་དེ་འདྲའི་བཤད་སྟོན་མཛད་མཁན་བྱུང་མྱོང་མེད། སྤྲུལ་བའི་སྐུ་གཅིག་རེད་ཅེས་ངོ་མཚར་བའི་ཚུལ་གྱིས་བསྒྲགས་ཤིང་། དུང་དཀར་ཆ་ལྔ། འཁར་རྔ་གསུམ། ཆོས་གོས་གཅིག རྨ་བྱའི་གདུགས་གསུམ། མཎྜལ་དང་བཅས་བཤད་སྟོན་གྱི་མཆོད་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་བཤམ།
དགུང་གྲངས་ཉེར་བཞིའི་ཐོག་(༡༣༡༥)ཚོང་འདུས་མགུར་མོར་ཆོས་ལུང་མཁན་ཆེན་བསོད་གྲགས་པས་མཁན་པོ། མཆོག་སྦྱིན་དཔལ་གྱིས་ལས་སློབ། མཁན་ཆེན་བསོད་བཟང་བས་གསང་སྟོན་མཛད་ནས་ཇོ་གདན་ཚོགས་པའི་དབུས་སུ་བསྙེན་པར་རྫོགས་ཤིང་། ངེས་འབྱུང་དང་སྙིང་རྗེས་ཐུགས་རྒྱུད་བསྐུལ་ཏེ་སྐུ་ཚེ་གང་བོར་བསད་ཤ་མི་གསོལ་བའི་དམ་བཅའ་མཛད། མཁན་པོ་ལས་མདོ་རྩ་བ་དང་། ལས་སློབ་ལས་སོ་ཐར་གསན། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་དྲི་ཡིས་ཁོར་ཡུག་ཁྱབ་ཅིང་། སྐུ་བཙུན་པའི་མཐར་ཐུག་པར་བཞུགས། སོ་ཐར་སྡོམ་ལྡན་ཀུན་གྱི་མཆོག་ཏུ་གྱུར།
མུ་འགོད།
རྩོམ་རབས་ཤིག་འདུག