རྒྱ་གར་གྱི་མངའ་སྡེ་ཁ་ཤས་ནང་ཆུ་ལོག་དང་རི་ཉུལ་ལ་གཟབ་དགོས་པའི་སྔོན་བརྡ་བཏང་ཡོད་འདུག

ཟླ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས ༣༡ བར་རྒྱ་གར་བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་ཧི་མ་ཅལ་མངའ་སྡེ་དང་། ཇ་མུ་དང་ཀ་ཤི་མིར། ལ་དྭགས། ཨུ་ཏི་ར་ཁཱན་སོགས་སུ་ཆར་པ་བབས་ནས་རི་ཉུལ་དང་ཆུ་ལོག་རྒྱུག་ཉེན་ཡོད་པའི་སྔོན་བརྡ་བཏང་ཡོད་འདུག

ད་ལོའི་ཆར་དུས་སྐབས་རྒྱ་གར་བྱང་ཕྱོགས་ཧི་མ་ཅལ་མངའ་སྡེ་སོགས་ཀྱི་ནང་ཉིན་གྲངས་བསྟུད་མར་ཆར་པ་བབས་ནས། ས་གནས་ཁག་མང་པོ་ཞིག་ཏུ་ཆུ་ལོག་རྒྱུག་པ་དང་། ས་ཉུལ་བ། བྲག་རྡོ་ཟགས་པ་སོགས་ཀྱི་དོན་རྐྱེན་མང་པོ་ཞིག་འབྱུང་མུས་ཡིན་པ་ལྟར། དེ་རིང་རྒྱ་གར་གནམ་གཤིས་རིག་པའི་ཆེད་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱ་གར་བྱང་ཕྱོགས་ཧི་མ་ཅལ་མངའ་སྡེའི་ནུབ་ཕྱོགས་དང་། ཇ་མུ་དང་ཀ་ཤི་མིར། ལ་དྭགས། ཨུ་ཏ་ར་ཁཱན་ (Uttarakhand) སོགས་སུ་ཆར་པ་བབས་ནས་རི་ཉུལ་དང་ཆུ་ལོག་རྒྱུག་ཉེན་ཡོད་པའི་ཉེན་བརྡ་བཏང་སྟེ།  མི་རྣམས་ཀྱིས་ཆུ་ལོག་དང་རི་ཉུལ་སོགས་ཀྱི་གནོད་འཚེ་མི་ཡོང་རྒྱུར་དོགས་ཟོན་བྱ་དགོས་པའི་རེ་སྐུལ་གནང་འདུག

དེའི་ཐད་རྒྱ་གར་གྱི་གནམ་གཤིས་བརྟག་ཞིབ་ཚན་པའི་ཆེད་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས། ཁ་སང་ནས་རྒྱ་གར་བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་མངའ་སྡེ་ཇ་མུ་དང་ཀ་ཤི་མིར་གློག་དམར་འཁྱུག་ནས་དྲག་ཆར་འབབ་རྒྱུ་ཡིན་པ་མ་ཟད། སང་ཉིན་ཕྱི་ཚེས ༣༡ བར་ཧི་མ་ཅལ་མངའ་སྡེ་དང་ཨུ་ཏ་ར་ཁཱན་མངའ་སྡེ་གཉིས་གཙོ་བོ་འགྱུར་བའི་ལུང་ཁུག་སོགས་སུ་ཆར་ཞོད་ཆེན་པོ་འབབ་རྒྱུ་ཡིན་པའི་སྔོན་བརྡ་བཏང་ཡོད་འདུག་ལ། དེ་རིང་ཧི་མ་ཅལ་མངའ་སྡེའི་ཅམ་བྷ་ (Chamba) རྫོང་། ཀང་རཱ། མན་ཌི་ (Mandi)དང་སོ་ལན་(Solan )རྫོང་། དེ་བཞིན་ཧི་མ་ཅལ་མངའ་སྡེའི་རྒྱལ་ས་སིམ་ལ་བཅས་སུ་ཆར་ཞོད་དྲག་པོ་འབབ་རྒྱུ་ཡིན་པའི་སྔོན་བརྡ་ཡང་བཏང་ཡོད་འདུག

འདི་ལོའི་ཕྱི་ཟླ ༦ ཚེས ༢༩ ནས་ཕྱི་ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༢༧ བར་ཆར་ཞོད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་ཧི་མ་ཅལ་མངའ་སྡེ་གཅིག་པུ་ནས་འགྲིམ་འགྲུལ་དོན་རྐྱེན་བྱུང་སྟེ། མི་གྲངས ༡༢༧ འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་ཡོད་པ་དང་། སྡོད་ཁང་དང་ཚོང་ཁང་༧༣ ལྷག་ལ་གཏོར་སྐྱོན་བྱུང་འདུག་ལ། ཟླ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས ༢༨ ཉིན་བྲག་རྡོ་ཟགས་ནས་སིམ་ལར་( shimla )  འགྲོ་མཁན་གྱི་རླངས་འཁོར་ཞིག་ལ་ཕོགས་ཏེ།  མི་ ༡ རྐྱེན་འདས་སུ་ཕྱིན་ཡོད་པ་དང་། མི་གྲངས་ ༣ ལ་རྨས་སྐྱོན་ཚབས་ཆེན་ཐེབས་ནས་སིམ་ལར་སྨན་བཅོས་བྱེད་མུས་ཡིན་པ་རེད་འདུག

 འདས་པའི་བདུན་ཕྲག་ཁ་ཤས་རིང་ཧི་མ་ཅལ་གཅིག་པུར་ཆར་ཞོད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས། རི་ཉུལ་ཐེངས་ ༢༡ བྱུང་ཡོད་པ་དང་། སྤྲིན་པ་ཐེངས་ ༧ འཐོར་ནས་ཆུ་ལོག་གྲངས་ ༣༡ བྱུང་སྟེ། ཧི་མ་ཅལ་མངའ་སྡེའི་གཞུང་ལམ་ ༢༠ འགགས་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཆར་ཞོད་ཀྱི་རྐྱེན་པས་གློག་རྒྱུན་སྒྱུར་ཆས་( transformer ) ༡༧  དང་། ཆུ་སྦུག་གྲངས ༢༠ ལྷག་གཏོར་སྐྱོན་བཏང་ཡོད་སྟབས། ཧི་མ་ཅལ་མངའ་སྡེ་གཞུང་ལ་ཧིན་སྒོར་བྱེ་བ་ ༤༥༠། ༡༥ ཡིས་གྱོང་གུད་ཐེབས་ཡོད་འདུག

གཞན་ཡང་ཟླ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས  ༢༧ ཉིན་རཱ་ཇི་སི་ཐན་( Rajasthan) གྱི་རྒྱལ་ས་ཇོ་དོ་པུར ( Jodhpur ) དུ་ཆར་པ་ཤུགས་ཆེན་བབས་ནས་མི་མང་གི་འགྲིམ་འགྲུལ་ལས་དོན་ལ་དོ་ཕོག་ཆེན་པོ་བཟོས་ཏེ། མངའ་སྡེ་གཞུང་ནས་འགྲིམ་འགྲུལ་བཀག་འགོག་དང་སློབ་གྲྭ་སོགས་འཚོག་མཚམས་བཞག་ཡོད་འདུག་ལ། ཆར་ཞོད་དེ་ལོ ༣༣ རྗེས་སུ་རཱ་ཇི་སི་ཐན་དུ་བབས་པའི་ཆར་པ་ཆེ་ཤོས་དེ་ཡིན་འདུག དེ་བཞིན་རྒྱ་གར་ཧའེ་ཌ་ར་བྷ་ཐི་( Hyderabad) མངའ་སྡེའི་ནང་དུའང་ཆར་པ་བབས་ནས།  མི་རྒྱུ་གཉིས་ལ་གྱོང་གུད་ཆེན་པོ་ཐེབས་ཡོད་པ་མ་ཟད།  རྒྱ་གར་ནང་གི་མངའ་སྡེ་མང་ཆེ་བའི་ནང་ཆར་ཞོད་ཀྱི་རྐྱེན་པས་ཆུ་ལོག་དང་། རི་ཉུལ། གཞུང་ལམ་འགགས་པ་སོགས་ཀྱི་དཀའ་ཁག་འཕྲད་མུས་ཡིན་འདུག

གསར་འགོད་པ། དཔལ་ལྡན།