ཁྲི་ཟུར་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་སཱི་ཤེས་ཡོན་སློབ་གསོའི་སྐོར་གསུང་བཤད་གནང་སྐབས་འགྲོ་བ་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཡར་རྒྱས་གཏོང་བར་ཆོས་ལུགས་ལ་མ་བརྟེན་པའི་བཟང་སྤྱོད་དང་འཇིག་རྟེན་ཀུན་ཁྱབ་ཀྱི་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་ཀྱི་ལམ་སྟོན་འཛམ་གླིང་དུ་ཁྱབ་ཆེ་རུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་སྐོར་གསུངས་སོང་།
ཁ་སང་ཕྱི་ཚེས་༢༥ ཉིན་༧གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་ཡིག་ཚགས་དང་དཔེ་མཛོད་ཁང་གི་ཚོགས་ཁང་ཆེན་མོའི་ནང་དུ། ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་དགེ་རྩ་ཁང་གི་གོ་སྒྲིག་འོག སློབ་དཔོན་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་༧རྒྱལ་བའི་ཐུགས་བསྐྱེད་དམ་བཅའ་བཞིའི་སྐོར་ལ་གསུང་བཤད་གནང་ཡོད་ཅིང་། སྐབས་དེར་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཤེས་རིག་བཀའ་བློན་ཐར་ལམ་སྒྲོལ་མ་མཆོག་དང་། ཨེ་མོ་རི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་སློབ་དཔོན་དགེ་བཤེས་བློ་བཟང་བསྟན་པ་ནེ་གི་ལགས། སཱི་ཤེས་ཡོན་སློབ་གསོའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་འབྲེལ་མཐུད་པ་བརྩོན་འགྲུས་བསམ་འཕེལ་ལགས། དེ་བཞིན་བོད་པའི་སློབ་གྲྭ་ཁག་གི་སཱི་ཤེས་ཡོན་སློབ་གསོའི་མཐུན་སྦྱོར་བ་རྣམས་བཅས་འཛོམས་འདུག
ཚོགས་འདུའི་ཐོག་ཐུགས་བསྐྱེད་དམ་བཅའ་བཞིའི་བྱུང་རིམ་སྐོར་ལ་སློབ་དཔོན་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས། ༧གོང་ས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་རྒྱ་གར་དུ་ཞབས་སོར་འཁོད་བའི་དུས་ཡུན་གང་འཚམ་ཞིག་གི་རིང་ཐུགས་བསྐྱེད་དམ་བཅའ་བཞིའི་སྐོར་གྱི་བཀའ་མོལ་གསལ་བོ་ཞེ་དྲགས་མེད། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༠ ནང་དུ་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྟེང་དུ་རིག་པའི་རྣམ་གཞག་གི་ཐོག་ནས་གསར་གཏོད་བྱུང་བ་ཞིག་རེད། སྔོན་མའི་ཡིག་ཆའི་ནང་དུ་མཚན་བརྗོད་འདྲ་མིན་ཡོད་པའི་ནང་དུ། མཛད་ཆེན་གསུམ་དང་། དགོངས་གཞི་གསུམ། ཐུགས་ཀྱི་དམ་བཅའ་གསུམ་བཅས་ཡོང་གི་འདུག ཐོག་མར་ནུབ་ཕྱོགས་པའི་ནང་དུ་བཀའ་གནང་སྐབས་ཀྱི་དབྱིན་སྐད་ཇི་མ་ཇི་བཞིན་བསྒྱུར་བའི་ཐུགས་བསྐྱེད་དམ་བཅའ་ཞེས་ད་ལྟའི་ཆར་ཡོངས་གྲགས་ཀྱིས་ཚིག་དེ་བཞིན་སྤྱོད་བཞིན་ཡོད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༥ ནས་རྒྱ་གར་གྱི་གནའ་བོའི་རིག་གཞུང་སྲུང་སྐྱོབ་དང་གོང་སྤེལ་གཏོང་བ་གསར་དུ་བསྣན་ཏེ་ཐུགས་བསྐྱེད་དམ་བཅའ་བཞི་ཞེས་བྱུང་བ་རེད། ཅེས་གསུངས་སོང་།
ཡང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས། ༧རྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་པ་ནི་སྔོན་གྱི་ཆོས་རྒྱལ་རིམ་བྱོན་དང་རྒྱལ་བ་སྐུ་ཕྲེང་རིམ་བྱོན་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཞིག་བྱུང་ཡོད་ཅིང་། དེ་ཡང་རྒྱ་བོད་ཧོར་གསུམ་ལས་བརྒལ་ཏེ་སའི་གོ་ལའི་གླིང་ཕྲན་ཡོངས་སུ་མཛད་པ་འཕྲིན་ལས་ཁྱབ་ཏེ། གདམས་ངག་གི་ཚུལ་དང་ཐབས་ལམ་གསར་བའི་རྣམ་པའི་ཐོག་ནས་ཆོས་ཁས་ལེན་ཡོད་མེད་གཉིས་ཀྱི་སྐྱེ་བོ་ཡོངས་རྫོགས་པའི་ངོས་ལེན་བྱུང་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྒྱལ་ཁབ་བར་གྱི་དམག་འཁྲུག་དང་། ཆོས་ལུགས་ཀྱི་འགལ་ཟླ། ཁོར་ཡུག་གི་ཉམས་ཆག་སོགས་ཀྱི་ཀླན་ཀ་ལྔ་ངོས་འཛིན་གནང་སྟེ་བཟང་སྤྱོད་ཀྱི་སྲུང་བར་ཐུགས་བསྐྱེད་དམ་བཅའ་བཞིའི་གདོང་ལེན་བྱེད་དགོས་པ་བསྟན་ཡོད་ལ། འགྲོ་བ་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་སུ་ཡར་རྒྱས་གཏོང་བར་ཆོས་ལུགས་ལ་མ་བརྟེན་པའི་བཟང་སྤྱོད་དང། འཇིག་རྟེན་ཀུན་ཁྱབ་ཀྱི་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་ཀྱི་ལམ་སྟོན་འཛམ་གླིང་དུ་ཁྱབ་ཆེ་རུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་སྐོར་གསུངས་སོང་།
སཱི་ཤེས་ཡོན་སློབ་གསོའི་སྐོར་ལ་ཁོང་གིས། སཱི་ཤེས་ཡོན་སློབ་གསོའི་སློབ་ཚན་མ་བཟོས་བའི་གོང་དུ་སེམས་དང་སྲོག་གི་ཡིག་ཆ་བཟོས་ཡོད་ཅིང་། སཱི་ཤེས་ཡོན་སློབ་གསོ་ནི་སྤྱིར་ཆོས་ལུགས་ལ་མ་བརྟེན་པའི་བཟང་སྤྱོད་ཡིན་ཡང་། འགྲོ་བ་མིའི་བསམ་སྤྱོད་དང་བསྟུན་དགོས་པས་བང་རིམ་སྒྲིག་བཞིན། དང་པོ་ཉེས་སྤྱོད་བསྡོམ་པ་དང་། གཉིས་པ་དགེ་བ་ཆེ་བསྡུས། དེ་གཉིས་སྙིང་རྗེའི་རྩ་བར་གྱུར་ཡོད་པས། སྙིང་རྗེ་གསུམ་པར་བཞག་ཡོད། སྙིང་རྗེ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་མ་ཟིན་ཚེ་རྨོངས་དད་དུ་འགྱུར་ཉེན་ཡོད་པས། ཤེས་རབ་བཞི་པར་བཞག་ཡོད་ལ། ཧོབ་སྟེ་བལྟས་པ་ཙམ་གྱིས་གོ་བདེ་བོ་ཡོད་ཀྱང་། དེ་ནི་ཧ་ཅང་གཏིང་ཟབ་པའི་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་ཤིག་རེད། ཅེས་གསུངས་སོང་།
ཆོས་ལུགས་ལ་མ་བརྟེན་པའི་བཟང་སྤྱོད་ཀྱི་སྐོར་ལ་ཁོང་གིས། ཆོས་ལུགས་ལ་མ་བརྟེན་པའི་བཟང་སྤྱོད་ཟེར་བའི་ཚིག་དེ་བོད་སྐད་དུ་གསར་དུ་བཟོས་པ་ཞིག་མ་རེད། ༧གོང་ས་མཆོག་གི་གདམས་ངག་མང་ཆེ་བ་ཞིག་ནུབ་ཕྱོགས་རྒྱལ་ཁབ་ཏུ་ཕེབས་སྐབས་མགོ་ཚུགས་པ་ཞིག་རེད། ཆོས་ལུགས་ལ་མ་བརྟེན་པའི་བཟང་སྤྱོད་(secular ethics)ལ་སྐབས་དུས་དང་བསྟུན་པའི་འགྲེལ་བ་བྱེད་སྟངས་འདྲ་མིན་ཡོད་ཀྱང་། གྲགས་ཆེ་བའི་ནང་དུ་ཆོས་མེད་རིང་ལུགས་དང་། ཆོས་འགལ་རིང་ལུགས། ཆོས་ལུགས་རིས་མེད་བཅས་འབྱུང་ཞིང་། བོད་སྐད་དུ་དང་པོ་ཆོས་དང་མ་འབྲེལ་བའི་བཟང་སྤྱོད་རྒྱུན་རིང་བེད་སྤྱོད་བྱས་འདུག་ཅིང་། རྗེས་སུ་ཆོས་ལ་མ་བརྟེན་པའི་བཟང་སྤྱོད་དུ་བསྒྱུར་འདུག དེ་ནས་ཆོས་ལུགས་ལ་མ་བརྟེན་པའི་བཟང་སྤྱོད་བཞག་འདུག ལུགས་ཞེས་སྦྱར་དགོས་དོན་ནི་ལྟ་གྲུབ་ཀྱི་ཆ་ནས་སྦྱར་བ་རེད། འདིར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཕལ་བའི་རྣམ་གཞག་གི་སྟེང་དུ་བཤད་པ་རེད། དེང་རབས་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་བསམ་བློའི་གནས་སྟངས་དང་བསྟུན་ནས་བཤད་ཡོད་ཅེས་སོགས་གསུངས།
༧གོང་ས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ནས་དེང་གི་དུས་སུ་ཕྱི་དངོས་པོའི་ཡར་རྒྱས་རྩེར་སོན་ཡོད་ཀྱང་ནང་སེམས་ཀྱི་དཀའ་རྙོག་ཆེ་རུ་འགྲོ་བཞིན་པའི་ཤེས་ཡོན་སློབ་གསོའི་ལམ་ལུགས་ནང་། བྱམས་བརྩེ་དང་བློ་གྲོས་སྤེལ་བའི་སློབ་གསོ་སྟེ། སྤྱི་ཚོགས་དང་། སེམས་མྱོང་། བཟང་སྤྱོད་བཅས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་སློབ་གསོ་སྤེལ་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་དུ་གཟིགས་ཏེ། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༧ ལོར་ཨེ་མོ་རི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་དང་མཉམ་འབྲེལ་གྱི་ཐོག་ནས་སཱི་ཤེས་ཡོན་སློབ་གསོ་དབུ་འཛུགས་གནང་ཡོད་འདུག ཨེ་མོ་རེ་གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་གི་སཱི་ཤེས་ཡོན་སློབ་གསོའི་སྐོར་གྱི་གནས་ཚུལ་ལྟར་ན། ད་ལྟའི་ཆར་འཛམ་གླིང་རྒྱལ་ཁབ་ ༡༣༠ ལྷག་གི་ནང་སཱི་ཤེས་ཡོན་སློབ་གསོ་ལག་བསྟར་གྱི་ལས་རིམ་འགྲོ་ཡི་ཡོད་འདུག་ལ། ཤེས་ཡོན་སློབ་གསོ་དེའི་ཆེད་དུ་སྔོན་འགྲོ་ནས་འཛིན་རིམ་བཅུ་གཉིས་བར་གྱི་བསླབ་གཞི་མཁོ་སྤྲོད་དང་། སློབ་སྟོན་པའི་སྦྱོང་བརྡར། དེ་བཞིན་རྒྱུན་ཆགས་སུ་ཆེད་ལས་གོང་སྤེལ་གཏོང་བའི་མཐུན་རྐྱེན་བཅས་བསྐྲུན་བཞིན་ཡོད་འདུག
གསར་འགོད་པ། བྱམས་པ་ཚེ་རིང་།
