བཀའ་ཤག་གིས་བོད་རང་དབང་གི་དམིགས་ཡུལ་ད་དུང་མངོན་འགྱུར་བྱེད་ཐུབ་མེད་པས། ཚང་མས་རྡོག་གྲ་འགྲིག་པོའི་སྒོ་ནས་གོམ་པ་མདུན་སྤོ་བྱེད་ཐུབ་པ་དགོས་པའི་གཞེན་བསྐུལ་ཞུ་བཞིན་ཡོད་གསུངས་སོང་།
དེ་རིང་སྔ་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༡༠ སྟེང་བཞུགས་སྒར་ཐེག་ཆེན་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་བོད་ཀྱི་མང་གཙོ་དབུ་བརྙེས་ཏེ་ལོ་ངོ་ ༦༣ འཁོར་བའི་གཞུང་འབྲེལ་མཛད་སྒོ་ཚོགས་སོང་བ་དང་། མཛད་སྒོའི་ཐོག་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་སུ་ཝེ་ཌན་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མིའི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་གི་སྣེ་འཁྲིད་མཁན་ལྕམ་མར་གྷི་རེ་ཏཱ་ (Margarete Cederfelt) མཆོག་གི་སུ་ཝེ་ཌན་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མིའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་འཐུས་མི་རྣམས་དང་། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་མང་གཙོའི་ཀ་བ་གསུམ་གྱི་མཛད་གཙོ་རྣམ་པ་གཙོ་བྱས་པའི་ལྷན་ཁང་ཁག་གི་དྲུང་ཆེ་རྣམས་དང་། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་རོགས་ཚོགས་ཁག་གི་སྐུ་ཚབ་མི་སྣ་ཁག དེ་བཞིན་བཞུགས་སྒར་ཁུལ་གྱི་མི་མང་དང་སློབ་ཕྲུག་བཅས་འཛོམས་འདུག
མཛད་སྒོའི་སྟེང་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གཞན་བསྟན་འཛིན་ལུང་རྟོགས་མཆོག་དང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཁན་པོ་བསོད་ནམས་བསྟན་འཕེལ་རྣམ་གཉིས་ནས་འདི་ལོར་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་ལེགས་གསོལ་བྱ་དགའ་ཐོབ་མཁན་སློབ་ཕྲུག་ ༡༠ དང་། རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོངས་ཡིག་རྒྱུགས་ཁྲོད་ཕུལ་བྱུང་བྱ་དགའ་ཐོབ་མཁན་སློབ་མ་ ༥ ། འབུམ་རམས་པའི་ཆེ་བསྟོད་བྱ་དགའ་ཐོབ་མཁན་ ༦ དང་། ཞབས་ལོ་ ༢༥ ཡན་འཁོར་བའི་ལས་བྱེད་གཅིག་བཅས་ལ་ཕྱག་འཁྱེར་དང་ལེགས་གསོལ་བྱ་དགའ་ཕུལ་སོང་ལ། སྲིད་སྐྱོང་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་གིས། ཀིརྟིའི་དྲུང་ཡིག་འབྲིང་བ་འཇིགས་མེད་ལགས་ཀྱིས་བརྩམས་པའི་ ཤར་སྟག་མོའི་བུ་ཞེས་ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་མཛད་རྣམ་དཔེ་དེབ་ཅིག་དབུ་འབྱེད་གནང་བ་དང་། སུ་ཝེ་ཌན་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་རྣམས་ལ་མཇལ་དར་སྒྲོན་རྗེས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་རོགས་ཚོགས་རྣམས་ལ་ཕྱག་རྟགས་དང་ལག་འཁྱེར་བཅས་ཕུལ་གྲུབ་མཚམས། བཀའ་ཤག་གི་གསུང་བཤད་སྒྲོག་སྦྱངས་གནང་སོང་།
དེ་ཡང་བོད་ཀྱི་མང་གཙོ་དབུ་བརྙེས་ནས་ལོ་ངོ་ ༦༣ འཁོར་བའི་བཀའ་ཤག་གི་གཞུང་འབྲེལ་གསུང་འཕྲིན་ནང་། ཁྲིམས་ཀྱིས་དབང་བསྒྱུར་ནི་སྤྱི་སྙོམས་དྲང་བདེན་འགན་སྲུང་གི་རྩིག་རྨང་དུ་རྩི་བཞིན་པ་དང་། ཁྲིམས་ལུགས་དྲང་བདེན་ནི་མང་གཙོའི་རིན་ཐང་མངོན་འགྱུར་གྱི་མཁར་རྫོང་དུ་ལྟ་བཞིན་ཡོད། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བདག་དབང་མི་མང་ལ་ཡོད་པའི་མང་གཙོའི་ལྟ་གྲུབ་ལ་འདུན་མོས་ཡོད་མཁན་ཞིག་ཡིན་ཕྱིན། རྩ་དོན་དང་། སྤྱི་པའི་སྲིད་ཇུས་གཏན་འབེབས་དང་། ལག་བསྟར་གྱི་བརྒྱུད་རིམ་ཁྲོད་མི་མང་གི་ནུས་པ་མཉམ་སྤུངས་ནི་རྒྱལ་ཁབ་དེའི་དར་རྒཡུད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་བྱེད་པ་བསྙོན་མེད་ཡིན། ང་ཚོར་སྤྱི་ཡོངས་ནས་གཡུར་དུ་ཟ་བའི་གྲུབ་འབྲས་ཡོད་ནའང་། བོད་རང་དབང་གི་དམིགས་ཡུལ་ད་དུང་མངོན་འགྱུར་བྱེད་ཐུབ་མེད་པས། ཚང་རྡོགག་གྲ་འགྲིག་པོའི་སྒོ་ནས་གོམ་པ་མདུན་སྤོ་བྱེད་ཐུབ་པ་དགོས་པའི་གཞེན་བསྐུལ་ཞུ་བཞིན་ཡོད། ཅེས་དང་། དེ་རིང་གི་མང་གཙོའི་ཉིན་མོ་བརྒྱུད་ད་བར་བོད་མིར་ཤ་ཚའི་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་མཁན་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་དང་། ཚོགས་སྒེར་ཡོངས་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུས་པ་མ་ཟད། བོད་དོན་བདེན་པའི་འཐབ་རྩོད་དང་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་བདེ་དོན་ཐོག་མུ་མཐུད་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བའི་འབོད་སྐུལ་བཅས་ཞུས་གནང་སོང་།
སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཁན་པོ་བསོད་ནམས་བསྟན་འཕེལ་མཆོག་གིས་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གསུང་འཕྲིན་སྒྲོག་སྦྱངས་གནང་བའི་ནང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༣ ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༡༠ ཉིན་འཛམ་གླིང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་སྲུང་སྐྱོབ་པའི་གནས་སྟངས་རྟོགས་ཞིབ་གནང་མཁན་དམིགས་བསལ་ཆེད་མཁས་པ་ལྕམ་མཱེ་རཱི་ལའུ་ལཱོར་ (Mary Lawlor) ལགས་དང་། ཞི་བའི་འདུ་འཛོམས་ཀྱི་རང་དབང་སྐོར་རྟོགས་ཞིབ་གནང་མཁན་དམིགས་བསལ་ཆེད་མཁས་པ་སྐུ་ཞབས་ཀེ་ལེ་མེན་ནེ་ཡ་ལེ་ཚོ་སི་ཝོ་ལུ་ (Cle’ment Nyaletsossi Voule) ལགས། ཉེན་ཁ་མེད་ཅིང་འཕྲོད་བསྟེན་ལྡན་པའི་ཁོར་ཡུག་ལོངས་སུ་སྤྱོད་རྒྱུའི་རང་དབང་སྐོར་རྟོགས་ཞིབ་གནང་མཁན་དམིགས་བསལ་ཆེད་མཁས་པ་ཌེ་ཝིཌ་བྷོ་ཡིཌ་ (David Boyd) ལགས་བཅས་གསུམ་ཐུན་མོང་གིས་བསྒྲགས་གཏམ་ཞིག་སྤེལ་བའི་ནང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་བོད་མི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་པ་དགུ་འཛིན་བཟུང་གིས་ལོ་མང་རིང་བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་པའི་སྐོར་དྲི་རྩད་དང་། རྒྱ་གཞུང་གིས་གནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་ལ་གདོང་ལེན་བྱ་རྩིས་ཡོད་ན་ཁོང་རྣམས་འཕྲལ་དུ་བཙོན་གྲོལ་གཏོང་དགོས་པའི་རེ་སྐུལ་གནང་བར། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ནས་བསྔགས་བརྗོད་ཞུ་རྒྱུ་དང་སྦྲགས། བོད་ནང་བོད་མི་ཚོས་སོ་སོའི་ཆོས་དང་། རིག་གཞུང་། སྐད་ཡིག འགྲོ་བ་མིའི་གཞི་རྩའི་ཐོབ་ཐང་། ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་སོགས་ཀྱི་ཆེད་ལས་འགུལ་སྤེལ་རྒྱུར་རང་དབང་དང་ཐོབ་ཐང་སྤྲོད་དགོས་པའི་རྒྱལ་ཚོགས་དང་སྲིད་གཞུང་ཁག་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་གནོན་ཤུགས་དང་སྐུལ་མ་བྱ་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ཞེས་གསུངས་སོང་།
ཡང་ཁོང་གིས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༠ ལོ་འགོ་ནས་རྒྱ་ནག་གི་གྲོང་ཁྱེར་ཝུ་ཧན་ནས་མཆེད་པའི་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ ༡༩ ཡིས་རྐྱེན་པས་འཛམ་གླིང་ཡོངས་ལ་དཀའ་ངལ་འཕྲད་པ་ལྟར། རང་རེའི་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ལ་ཡང་ཁྲིམས་སྒྲིག་གི་ཆ་ནས་གྲོས་ཚོགས་ཚུགས་མ་ཐུབ་པ་སོགས་དཀའ་ངལ་ཆེན་པོ་བྱུང་ཡོད། ད་ཆ་སྐབས་བཅུ་བདུན་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་ལྔ་པར་སྣོལ་འཇོག་གནང་བའི་གྲོས་ཆོད་ཨང་ ༢༠༢༣།༡༧།༥།༥ དགོངས་དོན་སྤྱི་འཐུས་ལྔ་ལས་གྲུབ་པའི་ཁྲིམས་སྒྲིག་བསྐྱར་བཅོས་འཆར་ཟིན་ཚོགས་ཆུང་ཞིག་བསྐོ་གཞག་ཟིན་ཞིང་། གྲོས་ཆོད་གཞིར་བཟུང་ཚོགས་ཆུང་གི་གྲུབ་དོན་སྙན་ཐོ་དང་འཆར་འབུལ་གྱི་ཟིན་བྲིས་བཅས་འཆར་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༢ པའི་ཟླ་མཇུག་ཏུ་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་དྲུང་ལས་ཁུངས་སུ་ཕུལ་ཟིན་པ་དགོས་པ་ལྟར་ལས་དོན་ཞུ་མུས་ཡིན་པས་བརྒྱུད་རིམ་འདིའི་ཐོག་ནས་ཁྲིམས་སྒྲིག་དགོངས་དོན་ལས་དོན་ཞུ་ཕྱོགས་ཁ་གསལ་ཡོང་རྒྱུར་རེ་བ་འཆང་བཞིན་ཡོད། ཅེས་གསུངས་སོང་།
མཇུག་ཏུ། སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་སུ་ཝེ་ཌན་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མིའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་གི་སྣེ་འཁྲིད་མཁན་ལྕམ་མར་གྷི་རེ་ཏཱ་ (Margarete Cederfelt) མཆོག་གིས། ང་ཚོ་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་བཅུ་གཅིག་ལས་གྲུབ་པའི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ཞིག་འདིར་ཡོང་ནས། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་དང་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཁང་སོགས་སུ་གཟིགས་སྐོར་དུ་སོང་ནས། བོད་མིའི་སྐོར་ལ་རྒྱུས་ལོན་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་ལ། ང་ཚོས་བོད་དང་བོད་མིའི་འཐབ་རྩོད་ལ་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེད་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་བཞིན་ཡོད། ང་ཚོའི་སུ་ཝེ་ཌན་གྱི་གྲོས་ཚོགས་ནང་འདས་པའི་ལོ་བཅུ་ཕྲག་འགའི་གོང་ནས་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མིའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་ཡོད་པ་དང་། ད་ལྟའང་ང་ཚོས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་ལས་དོན་གཉེར་གྱིན་ཡོད་པ་མ་ཟད། ང་ཚོས་གྲོས་ཚོགས་ཕན་ཚུན་གྱི་གནས་ཚུལ་ཤེས་རྟོགས་གོང་མཐོར་གཏང་རྒྱུ་གལ་ཆེན་ཡིན་ཞེས་དང་། བོད་ཀྱི་མང་གཙོ་དུས་ཆེན་ཐེངས་ ༦༣ པའི་ཉིན་མོ་དང་བསྟུན། ད་བར་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ནང་སྤེལ་བཞིན་པའི་བྱ་སྤྱོད་ཁག་ལ་ངོས་ལེན་མེད་པ་དང་བོད་དེ་བོད་མིར་བདག་པ་དང་། རྒྱ་ནག་གིས་བཙན་འཁྲིད་བྱས་པའི་བོད་ཀྱི་བྱིས་པ་ས་ཡ་གཅིག་ལྷག་ཕྱིར་རང་ཁྱིམ་དུ་ལོག་གཏོང་དགོས་པ་མ་ཟད། བོད་པའི་བྱིས་པ་ཚོ་བོད་རང་གི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་འཚོ་བར་རོལ་བ་དང་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་པའི་ཐོབ་ཐང་ཡོད་སྐོར་སོགས་གསུངས་སོང་།