མི་འགྱང་པར་བཞུགས་སྒར་ངྷ་རམ་ས་ལར་འཚོགས་འཆར་གྱི་དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་གཉིས་པའི་གྲོས་གཞི་དང་འབྲེལ་བའི་གནད་དོན་ཁག་ཅིག་གི་ཐོག ས་རཱ་མཐོ་སློབ་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དགེ་རྒན་གཙང་ཕྲུག་སྟོབས་ལགས་སུ་བཅར་འདྲི་ཞུས།
དྲི་བ། བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་ཐད་བོད་གཞུང་མང་གཉིས་ཀྱིས་གདོང་ལེན་ཇི་ལྟར་གནང་དགོས།
ལན། བོད་འདི་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་ཛ་དྲག་གི་གནས་སྟངས་འོག་ལྷུང་བ་ནས་ད་ལྟའི་བར་གཞུང་དམངས་རིམ་པས་གདོང་ལེན་གནང་བསྡད་ཡོད་སྟབས། ཐོག་མར་ཛ་དྲག་གི་གནས་སྟངས་ཞེས་པར་ངོས་འཛིན་ཡག་པོ་ཞིག་བྱེད་དགོས་པ་རེད་སྙམ། ང་ཚོས་བོད་ནས་གནས་ཚུལ་རིམ་པ་ཐོན་སྐབས་ཧབ་ཐོབ་ཀྱིས་འདྲོགས་མགོ་རེ་བསླངས་རྗེས་དྲན་པ་གཏིང་བརྗེད་ལ་གཏོང་གི་འདུག གནས་ཚུལ་ཐོན་རིམ་བཞིན་ཛ་དྲག་ལ་རྩིས་ནས། བྱུང་ཟིན་པའི་ཛ་དྲག་ཅན་གྱི་གནས་ཚུལ་རྙིང་པ་ཐམས་ཅད་བརྗེད་ན་རྩ་བ་ནས་འགྲིག་གི་མ་རེད། དེ་ང་ཚོའི་གཞུང་ཚོགས་སྒེར་གསུམ་གྱི་ནོར་འཁྲུལ་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ཏུ་མཐོང་གི་འདུག ༡༩༥༩ ནས་ད་ལྟའི་བར་ཛ་དྲག་ལས་ཛ་དྲག་མ་ཡིན་པའི་སྐབས་ཤིག་རྩ་བ་ནས་བྱུང་མེད། ༡༩༥༩ ༸གོང་ས་མཆོག་དང་བོད་གཞུང་ཕྱོགས་གཡོལ་དུ་ཕེབས་དགོས་བྱུང་ཉིན་ནས། བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་རང་དབང་དེ་ཛ་དྲག་གི་གནས་སྟངས་འོག་ལྷུང་ཡོད། ༡༩༨༧ ལོར་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ཨ་རིར་ཞི་བདེའི་དོན་ཚན་ལྔ་འདོན་གནང་མཛད་པ་དང་། ལོ་དེའི་ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢༧ ཉིན་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་སར་ཞི་བའི་སྒེར་ལངས་བྱུང་བ་ནས། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ལ་འཛིན་པའི་སྲིད་ཇུས་སླར་ཡང་གཡོན་དུ་ལྷུང་བས། བོད་མིས་རང་གི་རིག་གཞུང་རྒྱུན་འཛིན་དང་དར་སྤེལ་བའི་གཏོང་བའི་རིགས་དང་མཐུན་པའི་ལས་ཀ་ཐམས་ཅད། རྒྱ་ནག་ཁ་བྲལ་གཏོང་བའི་བྱ་སྤྱོད་དུ་བསྙོན་དཀྲི་བྱེད་པའི་ཛ་དྲག་གི་སྲིད་ཇུས་ཤིག་མགོ་ཚུགས་ཡོད།
ཆབ་སྲིད་དང་རིག་གཞུང་གི་རང་དབང་ཛ་དྲག་གི་གནས་སྟངས་འོག་ལྷུང་སྟབས། ༢༠༠༨ ལོ་ནས་ད་ལྟའི་བར་བོད་ས་སྟོད་སྨད་བར་གསུམ་ནས་མི་རིགས་དང་ཆོས་ལུགས། རིག་གཞུང་དང་བཅས་པ་རང་དབང་དགོས་པའི་འབོད་སྒྲ་བསྒྲཊ་ཤིང་། ཚེ་སྲོག་བློས་གཏོང་གི་ལས་འགུལ་ཛ་དྲག་ཅན་ཞིག་འགྲོ་དང་འགྲོ་བཞིན་པ་རེད། དེར་བརྟེན། ང་ཚོས་ཁ་ཐུག་ད་ལྟའི་ཛ་དྲག་གི་གནས་ཚུལ་ལ་གདོང་ལེན་བྱ་དགོས་ལ། དེ་བས་ཀྱང་ད་ལྟའི་ཛ་དྲག་གི་གནས་ཚུལ་དེ་བྱུང་བའི་རྒྱུ། ༡༩༥༩ ནས་ཛ་དྲག་གི་གནས་སྟངས་ཆགས་པ་དེ། ད་ལྟ་ཡང་ཞི་མ་འཇམ་པར་ལྷག་ཡོད་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་བྱུང་རིམ་ཛ་དྲག་ལ་གདོང་ལེན་བྱ་དགོས། དེ་ནི་ངའི་ངོས་ནས་བོད་ཀྱི་ཛ་དྲག་གི་གནས་སྟངས་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཚུལ་ཡིན། གདོང་ལེན་ཇི་ལྟར་བྱེད་དགོས་པའི་སྐོར་ནས། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་བདེན་དོན་བརྩད་ནས་རང་དབང་རང་བཙན་རྩོད་ལེན་དགོས་པ་ཞིག་ཡིན་མོད། དེ་ནི་སེམས་ཤུཊ་དང་མངོན་འདོད་ཙམ་ལས་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་མང་པོ་ཞིག་གི་ཆ་ནས་ཧ་ཅང་གི་དཀའ་ལས་ཁག་པོ་ཞིག་རེད་སྙམ། ངས་བལྟས་ན་ད་ལྟའི་བོད་ཀྱི་ཛ་དྲག་གི་གནས་ཚུལ་ལ་བོད་གཞུང་དམངས་གཉིས་ཀྱིས་བསམ་བློ་གཅིག་གྱུར་གྱི་ཐོག་ནས་ཁ་ཡོད་ལག་ཀྱིས་གདོང་ལེན་བྱ་ཐུབ་པ་དང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་རྩ་ཁྲིམས་དང་བཅའ་ཁྲིམས་གཞིར་བཟུང་། ༡༩༥༩ ནས་ད་ལྟའི་བར་རྒྱ་མིས་རང་ཁྲིམས་རང་གིས་རྩིས་མེད་དུ་གཏོང་བའི་སྐྱོན་ཆ་ཐེར་འདོན་གྱིས། རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྩ་ཁྲིམས་ཀྱིས་བོད་མིའི་རང་དབང་དང་། ཆོས་ལུགས། རིག་གཞུང་དང་བཅས་པ་སྲུང་སྐྱོབ་ཐུབ་ཐབས་བྱ་རྒྱུ་དེ་དོན་ལ་སྨིན་ཐུབ་པའི་གདོང་ལེན་ཞིག་རེད་དྲན་གྱི་འདུག
དྲི་བ། ད་ལྟའི་བར་གྱི་རྒྱལ་ཡོངས་ཚོགས་ཆེན་དང་དམིགས་བསལ་ཆོགས་ཆེན་རིམ་པའི་གྲོས་ཆོད་ལག་བསྟར་གནང་ཕྱོགས་ཐོག་དགོངས་ཚུལ་ག་རེ་ཡོད།
ལན། ངའི་ངོས་ནས་ད་ལྟ་བར་ཚོགས་ཆེན་ཚོགས་པ་དེ་ཚོ་འདོད་བློ་ཁེངས་པ་ཞིག་བྱུང་མ་སོང་། ད་དུང་ཚོགས་ལུགས་ཚོགས་སྟངས་དེ་ག་རང་ལ་ཕྱིན་ན་མོས་མཐུན་མེད། རྒྱུ་མཚན་གང་ལ་ཞེ་ན། གྲོས་ཆོད་ཇི་བཞིན་ལག་ལེན་བསྟར་ནས་མཇུག་འབྲས་གང་ཡིན་གོ་རྒྱུ་མི་འདུགམི་མང་པོ་ཞིག་གིས་དུས་ཚོད་དང་འགྲོ་སོང་བཏང་ནས་ཚོགས་པའི་ཚོགས་ཆེན་ལ་ལྗིད་ཁོག་མི་འདུག འགྲོ་སོང་དང་དུས་ཚོད་དེ་དག་ཤེས་ཡོན་སློབ་གསོའི་ཐོག་བཏང་ནས་རྒྱ་ནག་ཉམས་ཞིབ་པའི་མི་སྣ་བཅུ་ཙམ་ཞིག་གསོ་སྐྱོང་བྱས་ཚེ་ཕན་ཐོགས་ཆེ་བ་ཡོད་པ་རེད། ༢༠༠༨ ལོ་ནས་ད་ལྟའི་བར་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་གཉིས་ཚོགས་སོང་། ངའི་བསམ་ཚོད་ལ་ད་རེབ་ཀྱང་ཚོགས་ཟིན་པའི་ཚོགས་ཆེན་གྱི་གྲོས་ཆོད་ལ་ཕྱོགས་བསྡོམས་ཡིད་ཚིམ་པ་ཞིག་ཡོད་ཀྱི་མ་རེད་དྲན་གྱི་འདུག དེ་མེད་ཚེ་ཚོགས་ཆེན་ཚོགས་པའི་འབྲས་བུ་སྟོང་པ་ཡིན་པར་ངོས་འཛིན་མི་ཞུ་ཀ་མེད་རེད། ཚོགས་ལ་ཉེ་བའི་ཚོགས་ཆེན་གྲོས་ཆོད་ཀྱི་ཐད་ནས། ངའི་བསམ་པར་བོད་ཀྱི་གནས་བབ་དངོས་དང་། རྒྱ་མའི་ཆབ་སྲིད་འགྱུར་འགྲོས་ལ་བསམ་གཞིཊ་གཏིང་ཟབ་གནང་རྗེས། རྣག་ཐོག་གཙག་འཁེལ་ལམ། ནད་ཐོག་སྨན་འཁེལ་གྱི་གྲོས་ཆོད་འགའ་བཞག་ནས། ལག་ལེན་ཐོག་ལག་བསྟར་ཁུངས་འཁྱོལ་བྱེད་དགོས། དེ་མིན་གྲོས་ཆོད་རྫིག་པོ་འཇོག་སྐབས་སྣང་བ་སྐྱིད་པོ་འདྲ་ཡོང་སྲིད། འོན་ཀྱང་། དངོས་གཞི་ལག་ལེན་ལ་འཁྱོལ་ཐུབ་ཀྱི་མེད་པ་ཤེས་གསལ་ལྟར་རེད། དེ་ལྟར་མུ་མཐུད་ཕྱིན་ན་འཆར་ཅན་གྱི་ཚོགས་ཆེན་དང་འཆར་ཅན་གྱི་གྲོས་ཆོད་ཕན་ཐོགས་མེད་པ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་རེད། དེས་མི་རྒྱུ་གཉིས་ཀའི་འགྲོ་སོང་གྱོང་གུན་ལས། རྩ་དོན་ཐོག་ཕན་པ་ཏིལ་འབྲུ་ཙམ་ཡང་མེད།
ད་ལྟ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་རང་དབང་ཤོར་ཚར་བ་རེད། རིག་གཞུང་གི་རང་དབང་ཡང་བརླག་འགྲོ་ཡི་འདུག གནད་དོན་དེ་༸གོང་ས་མཆོག་གི་ཐུགས་འཚབ་ཆེ་ཤོས་གནང་ས་ཞིག་རེད། ༸པཎ་ཆེན་བཅུ་པ་ཆེན་པོས། མི་རིཊ་ལས་བྱེད་པ་ཞིག་གིས། མི་རིཊ་རང་གི་སྐད་ཡིག་ཐོག མི་རིཊ་དེའི་ཆབ་སྲིད་དང་དཔལ་འབྱོར། རིག་གཞུང་འཛིན་སྐྱོང་མ་ཐུབ་ན། ཇི་ལྟར་བྱས་ཏེ་མི་རིཊ་རང་སྐྱོང་རྩོད་ལེན་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་ནམ་གསུངས་ཡོད། བཀའ་གསུང་དེ་ལ་གོ་རྒྱུ་ཆེན་པོ་ཡོད། ཡིན་ནའང་། ད་ལྟ་བོད་ཀྱི་ཕྱི་ཕྱོཊ་སུ་ཡོད་པའི་ལས་ཀྱི་སྣེ་མོར་གཏོཊ་པའི་དབུ་ཁྲིད་དང་ན་གཞོན་ཕལ་མོ་ཆེའི་སེམས་སུ། བོད་སྐད་ཡིག་དང་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་ལས། དབྱིན་ཇིའི་སྐད་ཡིག་དང་ནུབ་ཕྱོཊ་པའི་རིག་གཞུང་ལ་སེམས་ཐག་ཉེ་བ་ཆཊ་ཡོད། དེར་བརྟེན། ༸རྒྱལ་བ་ཡབ་སྲས་རྣམ་གཉིས་ཀྱི་དགོངས་གཞི་དང་མཐུན་པའི་སྲིད་ཇུས་འཛིན་མཁན་ཞིག་དཀོན་པོ་ཞེ་དྲག་མཐོང་གི་འདུག སྤྱིར་བཏང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུཊ་ཕྱི་དྲིལ་ལས་ཁུངས་ཀྱི་དྲིལ་བསྒྲཊ་ཡིག་ཆ་དང་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲཊ་སོགས་ཡིག་ཆ་ཨ་མའི་ཁུངས་བཅོལ་ས་ཡོད་ཚད་བོད་ཡིག་ནང་ཡིན་དགོས་མོད། ངའི་གོ་ཚོད་ལ་ལོ་སྔོན་མ་ནས་ཡིག་ཆའི་ཁུངས་བཅོལ་ས་ཨ་མ་དེ་དབྱིན་ཡིག་ཆཊ་པ་རེད་ཟེར། སྐད་ཆ་ཁ་ཐུག་ལ་བཤད་ན་དབྱིན་ཡིག་གི་བཙན་འཛུལ་སླེབས་པ་རེད། ང་ཚོའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་རང་དབང་ཡོངས་རྫོཊ་ང་དགུ་ལོར་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཕྲོགས་པ་རེད། ད་ལྟ་བོད་ཕྱི་ལོཊ་སུ་ཡོད་པའི་བོད་མིའི་བསམ་བློའི་འདུ་ཤེས་དང་རིག་གཞུང་གི་རང་དབང་དེ། ནུབ་ཕྱོགས་རིག་གཞུང་གི་ཕྲོགས་དང་འཕྲོག་བཞིན་ཡོད་ལ། བོད་ནང་གི་བསམ་བློའི་འདུ་ཤེས་དང་རིག་གཞུང་གི་རང་དབང་ཡོད་ཚད་རྒྱ་རིཊ་ཆེན་པོས་འཕྲོག་བཞིན་ཡོད། ངས་གུང་ཁྲན་ཏང་གིས་ཕྲོགས་པའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་རང་དབང་ལས། ནུབ་ཕྱོཊ་པ་དང་རྒྱ་རིཊ་ཆེན་པོས་འཕྲོག་བཞིན་པའི་རིག་གཞུང་གི་རང་དབང་ཤོར་བཞིན་པ་དེ་ཉེན་ཁ་ཆེ་བ་མཐོང་གི་ཡོད། འགྲོ་འདུག་སྤྱོད་གསུམ་དང་འབྲེལ་བའི་རིག་གཞུང་ཡོད་ཚད་བརླག་སོང་ན། བོད་ལ་རང་བཙན་ཐོབ་ཀྱང་དགོས་པ་ཏིལ་འབྲུ་ཙམ་མཐོང་གི་མི་འདུག བོད་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་མེད་པའི་བོད་ཀྱི་རང་དབང་ངམ་རང་བཙན་སླར་གསོ་བྱུང་བ་ནི། ས་ཞིང་བཙོང་ནས་རྨོ་གླང་ཉོ་བ་ཞེས་པའི་དཔེ་ལྟར་རེད། གནད་དོན་དེའི་ཐོག་དོ་ནན་ཆེན་པོས་གྲོས་མོལ་གནང་སྟེ། ལག་ལེན་ལ་འཁྱོལ་བའི་གྲོས་ཆོད་འཇོག་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་རེད།
དྲི་བ། བོད་ནང་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་འགྲོ་བཞིན་པའི་ཛ་དྲག་གནས་བབས་དང་མེ་བསྲེགས་གཏོང་མཁན་རྣམས་ཀྱི་མངོན་འདོད་ལ་གཞིཊ་ཏེ་ཕྱི་ཕྱོཊ་ནས་སྲིད་བྱུས་འཛིན་སྟངས་དང་ལས་དོན་སྤེལ་ཕྱོགས་ཐད་འགྱུར་བ་གཏོང་དགོས་པ་དེ་འདྲ་གཟིཊ་ཀྱི་ཡོད་དམ།
ལན། ངས་བོད་ནང་གི་ཞི་རྒོལ་བའི་འབོད་ཚིག་བྱེ་བྲག་པར་བལྟས་ཏེ། བོད་དོན་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་སྲིད་ཇུས་དང་ལས་དོན་སྤེལ་ཕྱོཊ་འགྱུར་བ་གཏོང་དགོས་པར་མཐོང་གི་མེད། ང་ཚོས་ངེས་པར་དུ་བོད་ནང་གི་གཞི་རྩའི་དཀའ་ངལ་དང་ཛ་དྲག་གི་གནས་ཚུལ་དངོས་ངོས་འཛིན་ཐུབ་པའི་ཐོག དཀའ་ངལ་དང་ཛ་དྲག་གི་གནས་བབ་དེ་ལས་སྐྱོབ་ཐུབ་པའི་ཕུཊ་རྩ་འཕེར་བའི་སྲིད་ཇུས་ཤིག་འཛིན་དགོས་པ་ལས། ད་ལྟའི་ཕྱི་ལོཊ་སུ་ཡོད་པའི་ང་ཚོའི་ཁྲ་ཁྲ་ཟིང་ཟིང་དང་། འགྲོགས་མགོ་སློང་བ། ཨ་གསར་ཚ་པོ། ཧོལ་རྒྱུག་གི་ལངས་ཕྱོགས་དང་། སྲིད་ཇུས། ལས་འགུལ་དེ་དག་གིས་ཁུངས་འཁྱོལ་གྱི་མ་རེད། ད་ལྟ་བོད་ནང་གི་མེ་བསྲེགས་གཏོང་མཁན་གྱི་མངོན་འདོད་གང་ཡིན་ལ་ཧབ་ཐོབ་ཀྱི་རྩོད་པ་རྒྱག་རྒྱུ་དེ་གལ་ཆེན་པོ་མ་རེད། དེ་ལས་བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཚོའི་འགྲོ་འདུག་སྤྱོད་གསུམ་གྱི་རང་དབང་ཛ་དྲག་གི་གནས་བབ་འོག་ཚུད་ཡོད་པ་དེ་ཛ་དྲག་རེད་ལ། ཛ་དྲག་གི་གནས་བབ་དེ་ལས་སྐྱོབ་ཕྱིར། ཕྱི་ཕྱོཊ་སུ་ཡོད་པའི་བོད་མི་སྦར་མོ་གང་པོ་དེའི་བསམ་ཕྱོཊ་གཅིག་གྱུར་མེད་པ་དེ། དེ་བས་ཀྱང་ཛ་དྲག་གི་གནས་ཚུལ་རེད།སྤྱིར་སྟངས་མང་གཙོའི་རྒྱལ་ཁབ་དང་། རང་དབང་རྩོད་ལེན་བྱེད་པའི་བྱུང་རབས་ཁྲོད། བསམ་བློ་མི་འདྲ་བ་དང་ལངས་ཕྱོགས་མི་འདྲ་བ་ཡོང་ཆོག་གི་རེད་ལ། ཡོད་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པའང་གསུང་གི་ཡོད།ཡིན་ནའང་། ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་རིལ་རིལ་མ་ཡིན་ཙང་། དངོས་ཡོད་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ལ་བསྟུན་ནས་སྲིད་ཇུས་འཛིན་རྒྱུ་དེ་གལ་འགངས་ཆེ་ཤོས་རེད། ད་ལྟའི་བོད་ཀྱི་གནས་སྟངས་དང་རྒྱ་མིའི་གནས་སྟངས་ལས། བོད་དོན་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་གནས་སྟངས་དེ། འདས་པའི་རང་བཙན་རྩོད་ལེན་པའི་རྒྱལ་ཁབ་སུ་གང་དང་རྣམ་པ་མཚུངས་བསྡུར་བྱེད་པའི་ཆ་བསྡད་མེད། ངས་བསམ་ན་ང་ཚོའི་ཁ་ཚ་དགོས་གཏུཊ་ཀྱི་འགྱུར་བ་གཏོང་དགོས་པ་དེ། ཕྱི་ཕྱོཊ་སུ་ཡོད་པའི་བོད་མི་རྣམས་ཀྱི་བསམ་འདུན་གཅིག་གྱུར་དང་། ལངས་ཕྱོཊ་གཅིག་གྱུར་གྱི་སྒོ་ནས་བོད་དོན་འཐབ་རྩོད་བྱེད་དགོས་པ་དེ་རེད། དེ་མིན་ཕྱི་ཕྱོཊ་སུ་ཡོད་པའི་བོད་མི་སྦར་མོ་གང་དེས། མི་རེས་ལངས་ཕྱོགས་རེ་ཟིན་ནས་འདྲོཊ་མགོ་སླངས་ན། ཀུན་སློང་ལ་ལྷད་མེད་ཀྱང་རྩ་དོན་དང་ཆིག་སྒྲིལ་ལ་གནོད་སྐྱོན་ཐེབས་ནས། ཁ་གཏད་ཀྱི་མཐུན་རྐྱེན་དུ་གྱུར་བཞིན་འདུག
དྲི་བ། ཐེངས་འདིའི་ཚོགས་ཆེན་གྱི་གོ་སྒྲིག་དང་ཚོགས་མི་འདེམས་སྒྲིག་བྱེད་ཕྱོགས་ཐད་བསམ་ཚུལ་གང་འདྲ་ཡོད་དམ།
ལན། གོ་སྒྲིག་གི་ཐད་ནས་གཙོ་བོ་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོཊ་ཀྱི་གཙོ་སྐྱོང་འོག གྲོས་གཞི་གནད་ལ་འཁེལ་བ་ཞིག་བྱུང་ན། ཤུཊ་ཆེ་བའི་འཐུས་ཤོར་འགྲོ་ཁུངས་ཤིག་ཡོད་མི་སྲིད། མི་སྣ་འདེམས་སྒྲུག་ཐད་ཨང་དང་པོ། བོད་ཀྱི་འདས་དང་ད་ལྟ། མ་འོངས་གསུམ་གྱི་གནས་བབས་ལ་ཕུཊ་རྩ་འཕེར་བའི་ཉམས་ཞིབ་པ་དང་། ཨང་གཉིས་པ། རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་ཇུས་ཉམས་ཞིབ་པ། ཨང་གསུམ་པ། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆབ་སྲིད་འགྱུར་འགྲོས་ཀྱི་ཉམས་ཞིབ་པ། ཕྱོགས་གསུམ་གྱི་ཉམས་ཞིབ་པས་ལྟ་ཚུལ་དང་བསམ་ཚུལ་གཞི་ལ་བཞག་ནས། མཐོ་རིམ་སློབ་གྲྭའི་དགེ་རྒན། གཞིས་ཆགས་ཁག་གི་འཐུས་མི་དང་། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུཊ་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ཉམས་ཞིབ་ཁང་དང་། བདེ་སྲུང་། ཕྱི་དྲིལ་བཅས་ཀྱི་ལས་བྱེད་གང་མང་འདེམས་སྒྲུག་བྱེད་དགོས་པ་མཐོང་གི་ཡོད། དེ་མིན། དུས་བབ་ལ་དཔྱད་ཞིབ་བྱེད་པའི་བློ་གྲོས་ཞན་པའི་ཚོགས་བཅར་བ་ཞེ་ཅིག་ཕེབས་ཚེ། བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་ལ་ཁ་ཚ་དགོས་གཏུཊ་ཀྱི་གདོང་ལེན་ཆེད། ལག་ལེན་ལ་འཁྱོལ་ཐུབ་པའི་ཁ་ཡོད་ལག་ཡོད་ཀྱི་གྲོས་ཆོད་ཅིག་འཇོག་ཐུབ་རྒྱུ་ཧ་ཅང་ཁག་པོ་རེད་སྙམ།
གསར་འགོད་པ། དོན་གོ
༼ བོད་ཀྱི་དུས་བབ་ཚགས་པར་ལས་བདམས་བཀོད་བྱས། ༽
གཙང་ཕྲུག་སྟོབས་ལགས། ཁྱེད་རང་གི་ཛ་དྲག་ཅན་གྱི་གནས་ཚུལ་རྙིང་པ་ཐམས་ཅད་བརྗེད་ན་རྩ་བ་ནས་འགྲིག་གི་མ་རེད། དེ་ང་ཚོའི་གཞུང་ཚོགས་སྒེར་གསུམ་གྱི་ནོར་འཁྲུལ་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ཏུ་མཐོང་གི་འདུག ཅེས་བཤད་ན་ཁྱེད་རང་གི་ཛ་དྲག་གི་གནས་སྟངས་ལ་ངོས་འཛིན་གནང་ཕྱོགས་ག་འདྲ་ཡིན་ནམ། འོ་ན་ཁྱེད་རང་གི་ ཕྱི་ལོ་༡༩༥༩ ལོར་ཛ་དྲག་གི་གནས་སྟངས་འོག་ལྷུང་བ་ནས་ཅེས་འགོ་༡༩༥༩ལོ་ནས་རྩིས་པ་ནི་ནོར་བ་ཆེ་པོ་རེད་། དབུས་སམ་ད་ལྟའི་བོད་ལྗོངས་ལབ་པ་འདི་ལས་ཁམས་དང་ཨ་མདོ་ཁུལ་ནང་༡༩༤༠ནང་ནས་ཛ་དྲག་གི་གནས་སྟངས་བྱུང་ཟིན་པ་རེད་། ཁྱེད་རང་གི་བཤད་ན་དེ་རིང་ཁ་སང་བོད་ནང་སྐུ་ལུས་མེ་མཆོད་འབུལ་མཁན་བྱུང་དང་བྱུང་བཞིན་པའི་གནས་སྟངས་ཛ་དྲག་འདི་ལ་ཁྱེད་རང་གི་བཤད་ན་གཞུང་སྒེར་ཚང་མས་ངོས་འཛིན་གནང་ཕྱོགས་འདིར་ནོར་བ་རེད་ལབ་པ་འདིའི་ག་རེ་ལམ་ཁུལ་ཡིན། ཁམས་དང་ཨ་མདོའི་ཕྱོགས་ནས་དམིགས་བསལ་རྔ་བ་ཁུལ་ནས་རྒྱ་རྒོལ་བྱེད་པའི་གནས་སྟངས་འདི་ཛ་དྲག་མ་ཡིན་པའི་གསལ་བཤད་གནང་རྒྱུ་ཡོད་ནམ།
དྲི་བ་ཁ་ཤས་ཡོད།
༡། གཞུང་མང་ཚོགས་ཆེན་གྱི་གྲོས་ཆོད་ལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ནུས་པ་ཡོད་དམ། མེད་ན་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་ཚོགས་ཆེན་དེར་ཞུགས་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་གང་ཡིན།
༢། སྤྱི་འཐུས་ཡོངས་རྫོགས་ཚོགས་ཞུགས་བྱས་པའི་གཞུང་མང་ཚོགས་ཆེན་གྱི་གྲོས་ཆོད་དེ་དག་ལ་གྲོས་ཚོགས་སྐབས་སྤྱི་འཐུས་ཚོས་ངོས་ལེན་མི་བྱེད་པ་གང་ཡིན་ནམ།
༣། དངོས་འབྲེལ་བྱས་ན་གཞུང་མང་ཚོགས་ཆེན་སྔོན་ལ་ཚོགས་ནས་དེའི་གྲོས་ཆོད་ཁག་གྲོས་ཚོགས་ནང་གླེང་སློང་བྱ་དགོས་པ་ཞིག་ཡིན་མོད། རེབ་འདིར་གྲོས་ཚོགས་སྔོན་ལ་ཚོགས། ཚོགས་ཆེན་རྗེས་ལ་ཚོགས་ན་གྲོས་ཆོད་དེ་དག་ལ་ཡ་ལན་ག་དུས་བྱེད་ཀྱི་རེད་དམ།
༤། འདས་པའི་གཞུང་མང་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་གཉིས་ཀྱི་གྲོས་ཆོད་ཁག་ལས་ལག་བསྟར་ཐོན་ཁྱོལ་བྱུང་བ་ཅི་ཙམ་ཡོད།
༥། ཚོགས་ཞུགས་སྐབས་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པ་རེ་ཟུང་ལ་མགྲོན་འབོད་ཚུལ་འདུག་པས། དེའི་རྩ་འཛིན་ལམ་སྟོན་ནམ་སྒྲིག་གཞི་གང་འདྲ་ཡོད་དམ། དཔེར་ན་ལོ་སྔོན་མར་ཚོགས་ཞུགས་བྱས་པའི་ཚོགས་པ་རེ་ཟུང་རེབ་འདིར་ཚོགས་ཁོངས་སུ་ཚུད་མེད་པས། དེའི་རྩ་འཛིན་བྱ་ས་གང་ཡིན།
་་་། ད་ལྟ་བོད་ནང་གི་མེ་བསྲེགས་གཏོང་མཁན་གྱི་མངོན་འདོད་གང་ཡིན་ལ་ཧབ་ཐོབ་ཀྱི་རྩོད་པ་རྒྱག་རྒྱུ་དེ་གལ་ཆེན་པོ་མ་རེད།
དེ་ལས་བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཚོའི་འགྲོ་འདུག་སྤྱོད་གསུམ་གྱི་རང་དབང་ཛ་དྲག་གི་གནས་བབ་འོག་ཚུད་ཡོད་པ་དེ་ཛ་དྲག་རེད་ལ།
ཛ་དྲག་གི་གནས་བབ་དེ་ལས་སྐྱོབ་ཕྱིར། ཕྱི་ཕྱོཊ་སུ་ཡོད་པའི་བོད་མི་སྦར་མོ་གང་པོ་དེའི་བསམ་ཕྱོཊ་གཅིག་གྱུར་མེད་པ་དེ། དེ་བས་ཀྱང་ཛ་དྲག་གི་གནས་ཚུལ་རེད། ་་་་ཟེར།
དེ་སྔོན་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་གཉིས་འཚོགས་སྐབས། སེ་ར་དགོན་པ་ལ་གྲ་མང་གི་བསམ་འཆར་བསྡུ་རུབ་སྤེལ་ཡོད་ཀྱང་། ད་ལོ་ནི་འཇམ་ཐིང་ངེ་རེད་འདུག ཕལ་ཆེར་ཕན་ཐོགས་མེད་པར་གཟིགས་ཡོད་ངེས།
དགོངས་ཚུལ་ཡག་པོ་བཏོན་གནང་འདུག འཕྲལ་ཕུགས་རྒྱང་གསུམ་ལ་བསམ་བློའི་ཆོད་པ་དང་། མིག་མདུན་དུ་ལྷག་པའི་གནད་དོན་ཐོག་བྱེ་བྲག་གིས་བསམ་བློ་གཏོང་སྟངས་དང་དཔྱད་པ་གནང་ཕྱོགས་ཧ་ཅང་ཡག་པོ་འདུག དེ་བཞིན་གངས་ཅན་སྐྱིད་གཤོངས་ན་བོད་ཡིག་བོར་གྱི་ཡོད་པའི་ཐོག་ཟུར་ཟ་གནང་འདུག་པ་དེར་ཡང་མོས་མཐུན་བརྒྱ་ཆའི་བརྒྱ་ཡོད་ལ། གནས་ཚུལ་དེ་འདྲ་ཞིག་སྔོན་ཆད་ཀྱང་གོ་སོང་བས་སེམས་འཚབ་བྱེད་བཞིན་པའི་སྒང་ལ་དུས་ཐོག་ཆར་བ་ཆགས་སོང་།
༡༩༥༩ ནས་ད་ལྟའི་བར་རྒྱ་མིས་རང་ཁྲིམས་རང་གིས་རྩིས་མེད་དུ་གཏོང་བའི་སྐྱོན་ཆ་ཐེར་འདོན་གྱིས། རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྩ་ཁྲིམས་ཀྱིས་བོད་མིའི་རང་དབང་དང་། ཆོས་ལུགས། རིག་གཞུང་དང་བཅས་པ་སྲུང་སྐྱོབ་ཐུབ་ཐབས་བྱ་རྒྱུ་དེ་དོན་ལ་སྨིན་ཐུབ་པའི་གདོང་ལེན་ཞིག་རེད་དྲན་གྱི་འདུག ་་་་་་་་ཟེར།
རྒྱ་ནག་གིས་ག་རེ་ཡིན་ན་བྱེད་སྲིད་པ་ཞིག་རེད་ཡིན་ནའང་རྒྱ་ནག་གིས་ཅི་བྱེད་ལ་མ་ལྟོས་པར་ང་ཚོའི་ཆབ་སྲིད་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་ནུས་པ་རྒྱུན་བསྲིངས་བྱེད་རྒྱུའི་དམ་བཅའ་བརྟན་པོར་གནས་རྒྱུ་དེ་གདོང་ལེན་བྱེད་སྟངས་དངོས་གནས་དེ་ཡིན་པར་འདོད་དོ།།
ལྷག་དོན་རང་བཙན་འཐབ་རྩོད་བྱེད་རྒྱུ་དེ་ནི་ངར་ཤུགས་ལྡན་པ་ནུས་པ་ལྡན་པ་ཞིག་ཏུ་མཐོང་ངོ།།
དེ་མིན་རང་སྐྱོང་དང་རྩ་ཁྲིམས་འོག་ཟེར་ན་ད་ཕལ་ཆེར་རྩོད་རྒྱུ་ཞིག་ལྷག་མེད་པ་འདྲ་བོ་འདུག་ཚང་མས་སྒུག་བསྡད་རྒྱུ་འདྲ་བོ་རེད། གང་འཚམས་ཞིག་ནས་ད་ཁྱད་པར་མི་འདུག་བསམ་པའི་ཚོར་སྣང་ཡང་སླེབས་མི་སྲིད་པ་མ་རེད།
གྲོགས་མཆོག་སྟོབས་ལགས། ད་ལྟ་བར་དུ་ཚོགས་ཆེན་འདོད་བློ་ཁེངས་པ་མ་བྱུང་ན། ཁྱེད་ཀྱིས་་འདོད་བློ་ཁེངས་པའི་ཚོགས་ཆེན་ཞིག་གོ་སྒྲིག་བྱོས་དང་། ཧ་ཧ་ རང་ཉིད་གང་ཡང་བྱ་མ་ཐུབ་པར་འུར་མ་རྒྱོབ་གཙང་ཕྲུག་ལགས།